Search

Düz radyografiler ve konik ışınlı bilgisayarlı tomografik görüntüleme (KIBT) ile yuşak doku sinyali, manyetik rezonans görüntülemeden sert doku sinyali tam anlamıyla alınamadığı için, sert ve yumuşak dokunun simultane görüntülenmesi henüz mümkün olamamaktadır. Rutin klinik kullanımda olan düz radyografilerin yumuşak doku patolojilerinde tanısal değeri yoktur. Son 10 yılda diş hekimliğinde görüntüleme ağırlıklı olarak KIBT’ye odaklansa da medikal görüntüleme alanında in vivo histolojik görüntüleme olarak nitelendirilen manyetik rezonans görüntüleme (MRG) teknikleri geliştirilmektedir. Bu teknikler oral ve maksillofasial radyoloji alanında anatomi ve patolojiinin görüntülenmesi için adapte edilmekte, disiplinler arası çalışmalarla optimum veri elde edilmeye çalışılmaktadır. Güncel olarak intraoral sarmal geliştirme çalışmaları, sert doku görüntüleme için tanımlanan yeni sekanslar, ultra yüksek manyetik alan kullanan cihazlar ile yapılan çalışmaların literatüre kazandırıldığını görmekteyiz. Maksillofasial MRG’de bir sonraki adım, sert doku görüntüleme sekanslarının ve intraoral sarmalların optimizasyonu ile ultra yüksek alanlara sahip cihazlarda in vivo kullanımı olarak görünmektedir. Ancak bu teknolojinin diş hekimliği klinik uygulamasına girmesi için oldukça uzun bir süreye ihtiyaç olduğunu düşünmekteyiz.

Objective: Cystic echinococcosis (CE), caused by the larval stage of Echinococcus granulosus sensu latu, is one of the neglected zoonotic infectious diseases and Türkiye is among the endemic countries. This study was designed to analyze serology results for patients who were diagnosed as CE by clinical symptoms and radiological methods over a three-year period. Methods: Sera were analyzed for Anti-E. granulosus IgG by a chemiluminescence immunoassay (CLIA) (HYDATIDOSIS VIRCLIA® IgG MONOTEST, Vircell) using the VIRCLIA® (CLIA; Vircell, Granada, Spain) and results processed by the dedicated software. Cutoff for a positive test was ≥1.1 index value. Echinococcal cysts were detected based on ultrasonography, computed tomography, and magnetic resonance imaging. Results: A total of 244 sera were analyzed from 109 patients, during three-year-period from January 2018 to December 2020. Anti-E. granulosus IgG was ordered twice in 89 patients, three times in 15 patients, four times in four patients, and five times in one patient. CLIA test was positive among 41 of 109 (37.6%) patients in whom 32 (76%) had only hepatic involvement, whereas in 5 (12%) hepatic and pulmonary involvement were coexisted. The mean age of seropositive patients was 39.8 (6-75±2.72) and 61.9% of them (n=26) were female. Time intervals between sequential test orders varied from 1 day to 33 months. Eight seropositive patients turned out to be negative, and one of 66 seronegative patients became seropositive. Positive test results were converted to negative in the case of therapy or cyst inactivit Amaç: Echinococcus granulosus sensu latu’nun larval evresinin neden olduğu kistik ekinokokkoz (CE), ihmal edilen zoonotik enfeksiyon hastalıklarından biridir. Türkiye CE açısından endemik ülkeler arasında yer almaktadır. Bu çalışma, klinik semptomlar ve radyolojik yöntemlerle CE tanısı konan hastaların seroloji sonuçlarını üç yıllık bir süre içinde analiz etmek için tasarlanmıştır. Yöntemler: Serum örnekleri VIRCLIA® (CLIA; Vircell, Granada, İspanya) kullanılarak bir kemilüminesans immünoanaliz (CLIA) (HYDATIDOSIS VIRCLIA® IgG MONOTEST, Vircell) yöntemi ile anti-E. granulosus IgG için analiz edildi ve sonuçlar özel bir yazılım programı kullanılarak değerlendirildi. Pozitif sonuç için indeks değeri ≥1,1 olarak belirlendi. Ekinokok kistlerinin tespitinde ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme kullanıldı. Bulgular: Ocak 2018-Aralık 2020 tarihleri arasında 109 hastadan toplam 244 serum analiz edildi. Anti-E. granulosus IgG 89 hastada iki kez, 15 hastada üç kez, dört hastada dört kez ve bir hastada beş kez istendi. CLIA testi hastaların 41’inde (37,6) pozitif bulundu ve bu hastaların 32’sinde (%76) sadece karaciğer turulumu var iken, 5’inde (%12) akciğer ve karaciğer tutulumu birlikte saptandı. Seropozitif hastların yaş ortalaması 39,8 (6-75±2,72) olup, %61,4’ü kadındı. Ardışık test istemleri arasındaki zaman aralıkları 1 gün ile 33 ay arasında değişiyordu. İzlem sürecinde 8 seropozitif hasta negatife dönerken 66 seronegatif hastadan biri seropozitif oldu. Pozitif serolojinin tedavi veya kist inaktivasyonu durumunda negatife dönüştüğü belirlendi. Sonuç: CLIA’nın CE hasta takibi için tamamlayıcı bir tanı yöntemi olarak kullanılabileceği sonucuna varabiliriz.

Radyoloji raporları hastalık teşhis ve yönetim sürecinde önemli bir role sahiptir. Bazı durumlarda radyoloji raporu, hastayı tedavi eden doktorun derhal harekete geçmesi gereken kritik bir bulguya işaret edebilir. Yapay Zeka, özellikle Doğal Dil İşleme modelleri kullanılarak bu tür vakaların radyoloji raporlarından tespit edilmesi sürecinin otomatikleştirilmesi çok önemlidir, daha hızlı karar verilmesini sağlar ve hayat kurtarabilir. Bu, Türkçe radyoloji raporlarında beyin kanaması tespiti bağlamında kritik bulguları tespit etmeye yönelik yeni bir çalışmadır. Denetimli modellerin eğitimi için yaklaşık 30.000 etiketli Beyin Kanama Bilgisayarlı Tomografi (CT) raporu ve eğitim öncesi ve ince ayar kelime yerleştirme ve dil modelleri için yaklaşık 190 bin rapor kullanıyoruz. Bildiğimiz kadarıyla bu çalışma, büyük ölçekli Türkçe radyoloji raporlarının kullanıldığı ilk çalışmadır. Ayrıca, bu tezde, önceden eğitilmiş dil modellerinde ince ayar yapmanın ve statik kelime kalıplama vektörlerinin başarım üzerindeki etkisini gösterilmiştir ve alana özgü verileri kullanarak ince ayarın sınıflandırma başarımını iyileştirdiği sonucuna varılmıştır. Radiology reports play a vital role in the disease diagnosis and management process, and on certain occasions, they may contain critical findings that require immediate action by the treating physician. Automating the process of detecting such cases using Artificial Intelligence, specifically Natural Language Processing models, can significantly improve the speed of decision-making and potentially save lives. This thesis presents a novel study on detecting critical findings related to brain hemorrhage in Turkish radiology reports. We used approximately 30,000 labeled Brain Hemorrhage Computed Tomography (CT) reports to train supervised models and around 190,000 reports for pre-training and fine-tuning word embeddings and language models in mono-lingual and cross-lingual settings. To the best of our knowledge, this is the first study to utilize a large scale of Turkish radiology reports. Additionally, we demonstrate the impact of adapting pre-trained language models and static embeddings to the domain on the performance, finding that fine-tuning using domain-specific data improves classification accuracy.

İç Hastalıkları, hekim adayının kliniğe ilk adım attığı ve hastayla karşılaştığı bölümlerden birisidir ve tıp eğitiminin temel taşlarından birisidir. İyi bir iç hastalıkları bilgisine sahip olan bir hekim, gerek aile hekimi gerekse uzman hekim olarak herhangi bir branşta çalışırken hastalarına daha fazla yardımcı olacaktır. Tıpta, hastalıklara doğru bir teşhis koymak için hekim öncelikle iyi bir anamnez almalıdır. Hasta ile iyi bir iletişim kurulmalıdır. Anamnez teşhisin yarısı olarak kabul edilir. Tıbbi öyküde sadece hastanın yakınmaları ve kronolojik olarak hikayesi değerlendirilmez aynı zamanda ayırt edici tanı yapılmaya çalışılır. Sistem sorgulaması hastanın söyleyemediği ya da unuttuğu şikayetleri saptamamızı sağlar. Sonra sistemik bir fizik muayene yapılarak değerlendirme aşamasına geçilir. İyi bir hekim, daima hastanın klinik yakınma ve bulgularını bir hastalık ile açıklayabilmelidir. Böylece hastaya doğru bir tanı koyarak tedaviye başlayabilir, bazen de tanı için ileri incelemelere ihtiyaç duyar. Laboratuvar ve/veya görüntüleme yöntemlerine başvurur. Bu kitapta iyi bir hekimlik sanatı uygulayabilmeniz için yukarıdaki konularda yeterli düzeyde bilgiye sahip olmanız ve hastalara sistematik olarak yaklaşmanız hedeflenmiştir.

After the general examination methods, the most used diagnostic method in the diagnosis of lung diseases in dogs is radiological examination. The most commonly used radiological examination method in veterinary clinical practice is radiography. However, radiography has disadvantages such as superpositions obscuring the diagnosis in imaging the lungs and inability to fully identify pathological structures. Considering these disadvantages, the use of Computed Tomography (CT), which creates cross-sectional images using current technology and can create 3-dimensional images, comes to the fore. CT has just started to be used in the diagnosis of lung diseases in the field of veterinary medicine in our country. However, it has been stated in previous studies that the standardization of computed tomographic images of lung lesions in animals has not been fully established. This review was written to contribute to the evaluation of computerized tomographic images used in the diagnosis of lung diseases in dogs., Köpeklerde akciğer hastalıklarının teşhisinde genel muayene yöntemlerinden sonra en çok başvurulan tanı yöntemi radyolojik muayenedir. Veteriner hekimliği klinik pratiğinde en sık kullanılan radyolojik muayene yöntemi radyografidir. Ancak radyografi akciğerlerin görüntülenmesinde süperpozisyonların tanıyı gizlemesi ve patolojik yapıların tam anlamıyla belirlenememesi gibi dezavantajlara sahiptir. Bu dezavantajlar düşünüldüğünde güncel teknoloji kullanan kesit görüntüler oluşturan ve 3 boyutlu görüntüler oluşturabilen Bilgisayarlı Tomografi (BT) kullanımı ön plana çıkmaktadır. BT ülkemizde veteriner hekimliği alanında akciğer hastalıklarının tanısında yeni yeni kullanılmaya başlanmıştır. Ancak hayvanlarda akciğer lezyonlarında oluşan bilgisayarlı tomografik görüntülerin standardizasyonu tam anlamıyla oluşturulmadığı daha önce yapılmış çalışmalarda belirtilmektedir. Bu derleme köpeklerde akciğer hastalıklarının tanısında kullanılan Bilgisayarlı tomografik görüntülerin değerlendirilmesine katkı sağlamak amacıyla yazılmıştır.

Bu çalışmada, farklı plöredezis yöntemlerinin erken dönem radyolojik, histopatolojik ve moleküler bulgularının karşılaştırılması amaçlandı. Sıçanlar (n=18) 3 gruba (n=6) ayrıldı. Sıçanlara plöredezis amaçlı intraplevral olarak grup 1'de (GRI) otolog kan, grup 2'de (GRII) talk ve grup 3'te (GRIII) bleomisin uygulandı. Postoperatif 0, 7 ve 15. günlerde klinik, hematolojik, radyolojik muayeneleri ile kan plazmasında IL-8, D-Dimer ve VEGF analizleri yapıldı. Sıçanlar 15. günde sakrifiye edildikten sonra akciğer ve plevra doku histopatolojisi incelendi. Verilere istatistik uygulandı. Plöredezis sonrası SpO2 değerleri açısından gruplar arası değerlendirmede anlamlı fark belirlenmedi (p=0,290). Tüm hematolojik parametreler için 15. günde anlamlı fark saptanmadı (p>0,05). GRI'de pH (p=0,024), pCO2 (p=0,013), pO2 (p=0,027), K+ (p=0,018), Cl- (p=0,001) için ölçüm zamanları arasında fark anlamlıydı. Tüm kan gazı değerleri için 15. günde anlamlı fark yoktu (p>0,05). IL-8 için 7. günde tüm gruplarda değerlerin arttığı, 15. günde ise GRI'in ortalama değerlerinin arttığı ve GRII'nin azaldığı, GRIII'ün ise ortalama değerlerinin değişmediği saptandı. D-Dimer için 7. günde GRI ve GRII'nin ortalama değerleri azalmakta GRIII'ün ise ortalama değerleri artmaktaydı. Onbeşinci günde ise GRI ve GRII ortalama değerlerinin azalmaya devam ettiği, GRIII'te de ortalama değerin arttığı görüldü. VEGF için 7. günde GRI ve GRIII'nin ortalama değerlerinin azaldığı, GRII'nin ise ortalama değerinin arttığı görüldü. Onbeşinci günde ise GRI ve GRII ortalama değerlerinin azaldığı, GRIII'ün ortalama değerlerinin artış gösterdiği belirlendi. Biyobelirteç değerleri ölçüm zamanları yönünden grup içi karşılaştırıldığında ölçüm zamanları arasında fark saptanmadı (p>0,05). Radyolojik olarak postoperatif 0. günde gruplardaki tüm sıçanlarda radyopasite artışı görüldü. Radyolojik ve histopatolojik bulgular GRII'de daha şiddetliydi. Gruplar arasında fibrozis için anlamlı fark bulunurken (p=0,028) inflamasyon için herhangi bir anlamlı fark saptanmadı (p>0,05). Sonuç olarak; otolog kan, talk ve bleomisin'in farklı inflamatuvar özellikleri olsa da histopatolojik bulguları temelinde talk ile yapılacak plöredezisin klinik kullanım açısından daha etkin olduğu vurgulanabilir. Comparison of Early Stage Radiological, Histopathological and Molecular Results of Different Pluerodesis Methods In this study, it was aimed to compare the early stage radiological, histopathological and molecular findings of different pleurodesis methods. The rats (n=18) were divided into 3 groups (n=6). Rats were administered intrapleural autologous blood in group 1 (GRI), talc in group 2 (GRII), and bleomycin in group 3 (GRIII) for pleurodesis. Clinical, hematological and radiological examinations and IL-8, D-Dimer and VEGF analyzes in blood plasma were performed on postoperative days 0, 7 and 15. After the rats were sacrificed on the 15th day, lung and pleural tissues were examined histopathology. Statistics were applied to the data. There was no significant difference between the groups in terms of SpO2 values after pleurodesis (p=0.290). No significant difference was found on the 15th day for all hematological parameters (p>0.05). In GRI, the difference between measurement times was significant for pH (p=0.024), pCO2 (p=0.013), pO2 (p=0.027), K+ (p=0.018), Cl- (p=0.001). There was no significant difference on the 15th day for all blood gas values (p>0.05). It was determined that the values for IL-8 increased in all groups on the 7th day, on the 15th day the mean values of GRI increased and GRII decreased, while the mean values of GRIII did not change. For D-Dimer, mean values of GRI and GRII were decreasing at day 7, while mean values of GRIII were increasing. On the 15th day, it was observed that the mean values of GRI and GRII continued to decrease, and the mean value in GRIII increased. For VEGF, it was determined that the mean values of GRI and GRIII decreased on the 7th day, while the mean value of GRII increased. On the 15th day, it was determined that the mean values of GRI and GRII decreased, and the mean values of GRIII increased. When the biomarker values were compared within the group in terms of measurement times, no difference was found between the measurement times (p>0.05). Radiologically, radiopacity increased in all rats in the groups on postoperative day 0. Radiological and histopathological findings were more severe in GRII. While there was a significant difference between the groups for fibrosis (p=0.028), no significant difference was found for inflammation (p>0.05). As a result; although autologous blood, talc and bleomycin have different inflammatory properties, it can be emphasized that pleurodesis with talc is more effective in terms of clinical use, based on histopathological findings.

Aim: The late elderly, are the leading group of non-survivors infected with the coronavirus disease 2019 (COVID-19). Computed tomography (CT) imaging has been recognized as an important diagnostic method for COVID-19. This study aimed to determine the prognostic performance of CT imaging in patients above 75 years old.Material and Methods: After meeting the inclusion and exclusion criteria 56 elderly patients, 28 male, and 28 female were included in the study. Two radiologists interpreted CT imaging and a third experienced radiologist was in charge of reviewing the data and imaging findings in the controversial and disagreement cases. The lung score was determined for each patient, and radiologic signs were also examined.Results: The mean age of the patients was 81.4±5.0 years. Thirty-six patients survived, and 20 did not. 28 (50.0%) patients had central involvement, while 25 (44.6%) patients had diffuse involvement. Radiologic signs such as consolidation and air bronchogram were more common among non-survivors than survivors (both p=0.001). The mean lung score for the survivors was 8.75±6.21 and 13.45±6.41 for non-survivors, and the difference between the two groups was statistically significant (p=0.010). The area under the receiver operating characteristic curve for a cut-off score of 12 was 0.714 (95% CI, 0.577 to 0.827, p=0.003).Conclusion: It seems that using lung scores can play a very important role in predicting the condition of hospitalized patients over 75 years old., Amaç: İleri yaşlılar, koronavirüs hastalığı 2019 (coronavirus disease 2019, COVID-19) ile enfekte olan ve hayatta kalamayanların önde gelen grubudur. Bilgisayarlı tomografi (BT) görüntüleme COVID-19 için önemli bir tanı yöntemi olarak kabul edilmiştir. Bu çalışmanın amacı 75 yaş üstü hastalarda BT görüntülemenin prognostik performansını belirlemektir.Gereç ve Yöntemler: Dahil etme ve hariç tutma kriterleri karşılandıktan sonra 28 erkek 28 kadın olmak üzere 56 yaşlı hasta çalışmaya dahil edildi. İki radyolog BT görüntülerini yorumladı ve üçüncü bir deneyimli radyolog, tartışmalı ve anlaşmazlık vakalarında verileri ve görüntüleme bulgularını gözden geçirmekten sorumluydu. Her bir hasta için akciğer skoru belirlendi ve radyolojik bulgular incelendi.Bulgular: Hastaların yaş ortalaması 81,4±5,0 yıl idi. Otuz altı hasta hayatta kaldı ve 20 hasta hayatta kalamadı. 28 (%50,0) hastada merkezi tutulum varken 25 (%44,6) hastada ise yaygın tutulum vardı. Konsolidasyon ve hava bronkogramı gibi radyolojik bulgular hayatta kalamayanlar arasında hayatta kalanlardan daha yaygındı (her iki p=0,001). Hayatta kalanlar için ortalama akciğer skoru 8,75±6,21 ve hayatta kalamayanlar için 13,45±6,41 idi ve iki grup arasındaki farklılık istatistiksel olarak anlamlıydı (p=0.010). Alıcı işlem karakteristiği eğrisi altında kalan alan 12 kesim değeri için 0,714 (%95 GA, 0,577 ile 0,827, p=0,003) idi.Sonuç: Akciğer skorlarının kullanılmasının hastanede yatan 75 yaş üstü hastaların durumunu tahmin etmede çok önemli bir rol oynayabileceği görülmektedir.