Search

Infections with phytoplasma present one of the most significant biotic stresses influencing plant health, growth, and production. The phytoplasma ‘Candidatus Phytoplasma solani’ infects a variety of plant species. This pathogen impacts the physiological and morphological characteristics of plants causing stunting, yellowing, leaf curling, and other symptoms that can lead to significant economic losses. The aim of this study was to determine biochemical changes in peony (Paeonia tenuifolia L.), mint (Mentha × piperita L.), and dill (Anethum graveolens L.) induced by ‘Ca. Phytoplasma solani’ in Serbia as well as to predict the impact of the biotic stress using artificial neural network (ANN) modeling. The phylogenetic position of the Serbian ‘Ca. Phytoplasma solani’ strains originated from the tested hosts using 16S rRNA (peony and carrot strains) and plsC (mint and dill strains) sequences indicated by their genetic homogeneity despite the host of origin. Biochemical parameters significantly differed in asymptomatic and symptomatic plants, except for total anthocyanidins contents in dill and the capacity of peony and mint extracts to neutralize superoxide anions and hydroxyl radicals, respectively. Principal Component Analysis (PCA) showed a correlation between different chemical parameters and revealed a clear separation among the samples. Based on the ANN performance, the optimal number of hidden neurons for the calculation of TS, RG, PAL, LP, NBT, •OH, TP, TT, Tflav, Tpro, Tant, DPPH, and Car was nine (using MLP 8-9-13), as it produced high r2 values (1.000 during the training period) and low SOS values. Developing an effective early warning system for the detection of plant diseases in different plant species is critical for improving crop yield and quality.

Veliki ekonomski značaj u gajenju brojnih biljnih vrsta, a posebno korenasto-krtolastih, imaju bakterije iz rodova Pectobacterium i Dickeya, prvobitno opisane kao rod Erwinia. Ove bakterije prouzrokuju bolest tzv. vlažnu trulež. Štete nastaju usled propadanja zaraženih plodova, krtola i mesnatog korena. Iako ovi patogeni mogu da prouzrokuju velike štete tokom proizvodnje, ipak najveće nastaju tokom skladištenja. Primenom metode sekvenciranja DNK genoma, taksonomija rodova Pectobacterium i Dickeya je u prethodnoj deceniji značajno izmenjena,usled čega je i pripadnost pojedinih, već opisanih sojeva vrstama iz ovih rodova iznova determinisana. Takođe, ova metodologija doprinela je otkrivanju velikog broja novih vrsta bakterija ovih rodova. Tako, rod Pectobacterium do danas broji 20 vrsta, a rod Dickeya najmanje 10. S obzirom na učestale taksonomske promene, cilj ovog rada je bio da se izoluju i identifikuju prouzrokovači vlažne truleži paprike i mrkve kako bi se utvrdio genetički diverzitet novoizolovanih bakterijskih populacija.

Primena sintetičkih pesticida u zaštiti bilja se poslednjih godina sve više zamenjuje ekološki prihvatljivim i zdravstveno bezbednim rešenjima, što podrazumeva i primenu mikroorganizama kao biokontrolnih agenasa u suzbijanju biljnih bolesti i štetočina. Bacillus velezensis je gram-pozitivna bakterija koju je moguće izolovati iz različitih niša, uglavnom zemljišta, vode i korena biljaka. Kao rizobakterijski organizam poznat je po sposobnosti da podstiče imunitet biljke u uslovima stresa, biotičke ili abiotičke prirode. Cilj ovog rada je ispitivanje potencijala B. velezensis soja P64 poreklom sa semena paprike (sorta Župska Rana) za suzbijanje fitopatogene bakterije Xanthomonas euvesicatoria, prouzrokovača bakteriozne pegavosti paprike, u in vivo uslovima. Eksperiment je postavljen na sorti paprike Župska rana gajenoj u poljskim uslovima (lokalitet Čenta) na kojoj su izvedena dva tretmana, prvi u fenofazi razvoja listova, a drugi tokom cvetanja. Izolat X22 X. euvesicatoria i B. velezensis soj P64 su gajeni na YDC i LB podlozi, redom, i pripremljene su bakterijske suspenzije koncentracije 107 CFU mL-1 za fitopatogena, odnosno 108 CFU mL-1 za antagonistu. Tretmani su podrazumevali folijarnu primenu soja B. velezensis 48 h pre (preventivni tretman) i 48 h nakon inokulacije paprike (prskanjem) sa X. euvesicatoria izolatom X22 (kurativni tretman). Eksperimentalna parcela je redovno zalivana, a biljke su svakodnevno prskane vodom kako bi se obezbedili uslovi vlažnosti koji pogoduju ostvarivanju i širenju infekcije. Ocena intenziteta zaraze je vršena ukupno 6 puta, na svakih sedam dana od primene tretmana, korišćenjem skale 0-4 (0=bez simptoma, 1=10% lezija na površini lista, 2=25%, 3=50-80% i 4=>80% površine lista sa lezijama). Efikasnost primenjenih tretmana izračunata je preko Abbott-ove formule. Efikasnost preventivnih tretmana sa B. velezensis sojem P64 se kretala od 74,43%, 7 dana posle tretmana (DPT), do 98,09% 49 DPT, uz intenzitet zaraze 4,72% prilikom prve ocene, a

Bakteriozna pegavost lista šećerne repe prouzrokovana fitopatogenom bakterijom Pseudomonas syringae pv. aptata (Psa) je široko rasprostranjena bolest, koja osim ove biljne kulture napada blitvu, cveklu i dr. Ova bolest se poslednjih godina sve češće javlja na usevima šećerne repe u Srbiji, posebno u uslovima prohladnog i vlažnog proleća. Epifitocije su beležene 2013. godine u centralnim i južnim delovima Vojvodine (Bačka i Srem), kada su na osnovu sekvenciranja konzervativnog gena gyrB, utvrđene četiri različite alelske varijante ovog patogena. Obzirom na noviju epifitociju bakteriozne pegavosti lista na području gajenja šećerne repe u Srbiji, cilj ovoga rada je bio da se izvrši izolacija i identifikacija prouzrokovača i determiniše njegov genetički diverzitet na osnovu analize ponavljajućih palindromskih sekvenci (rep-PCR) i nasumično amplifikovanih polimorfnih DNK (RAPD-PCR). Tokom 2023. godine na šećernoj repi (sorta Viola) u lokalitetima Ruski Krstur i Srpski Miletić prikupljeni su uzorci obolelog lišća sa simptomima bakteriozne pegavosti u vidu nepravilnih nekrotičnih pega, oivičenih tamnijim marginama, sa centralnim delom mrke do sive boje. U nekim slučajevima pege su se spajale čineći veću nekrotičnu leziju. Izolacija je vršena na hranljivu podlogu obogaćenu sa 5% saharoze (NAS), na kojoj su nakon tri dana inkubacije na 26 °C, dominirale beličaste, okrugle, sjajne i ispupčene bakterijske kolonije. Za dalji rad je odabrano 18 izolata, a kao uporedni poslužili su referentni Psa sojevi, PD193 i PD197. Prema rezultatima LOPAT testova, svi izolati su pokazali pripadnost Ia grupi fluorescentnih Pseudomonas (+---+). Patogenost je dokazana infiltracijom bakterijske suspenzije u list šećerne repe. Pripadnost izolata bakteriji Psa dokazana je PCR metodom primenom prajmera specifičnih za patovar Papt2F/1R kojima su amplifikovani fragmenti DNK veličine 250 bp karakteristični za Psa. Rep-PCR je izvođen primenom prajmera BOXA1R (BOXPCR), ERIC1R/ERIC2 (ERIC-PCR) i GTG5 (GTG

Bakteriozna mrljavost plodova lubenice (Acidovorax citrulli) predstavlja širom sveta ozbiljnu pretnju uključujući uzgajivače i proizvođače semena i rasada gajenih vrsta biljaka iz porodice Cucurbitacae. Krajem 1980-ih, bakterija A. citrulli se nakon epidemijskih pojava na lubenici u SAD proširila na druga područja i useve (dinja, tikva, bundeva, krastavac). Do danas su opisane dve genetički različite populacije A. citrulli. U Srbiji je prvi nalaz A. citrulli zabeležen 2014. godine na lubenici u lokalitetima Bačke i Srema. Međutim, uprkos sprovedenim eradikativnim merama i naporima u upravljanju ovim patogenom, ponovo je detektovan 2018., 2021., i 2022. godine na području Mačve i Srema. U cilju boljeg razumevanja genetičke strukture populacija A. citrulli prisutnih u Srbiji, u ovom radu je korišćena analiza sekvenci više genskih lokusa (MLSA) primenom konzerviranih gena i gena virulentnosti. Tokom rada korišćena su četiri reprezentativna soja A. citrulli, pod šiframa Ac414 (Čelarevo, 2014), Ac818 (Šabac, 2018), Ac221 (Ašanja, 2021) i Ac322 (Hrtkovci, 2022), odabrana na osnovu prethodnih rezultata dobijenih umnožavanjem ponavljajućih sekvenci DNK (rep-PCR). Za MLSA je korišćeno devet gena, i to osam konzervativnih (gltA, gmc, gyrB, lepA, phaC, pilT, trpB, ugpB) i jedan gen virulentnosti (Aave_1548). PCR program se sastojao od inicijalne denaturacije (5 min na 95 °C), praćene sa 30 ciklusa denaturacije (30 s na 95 °C), hibridizacije (30 s na 60 °C za konzervativne gene i 55 °C za gen virulentnosti Aave_1548) i elongacije (30 s za konzervativne gene i 90 s za gen Aave_1548 na 72 °C); i finalne elongacije (5 min na 72 °C). Amplifikovani produkti su sekvencirani u Eurofins Genomics (Hamburg, Nemačka). Kvalitet dobijenih sekvenci je manuelno pregledan, nakon čega je za svaki od četiri testirana soja napravljena multigenska sekvenca na osnovu svih sekvenciranih gena. Multigenske sekvence testiranih i referentnih sojeva A. citrulli preuzetih iz baze podataka Nacionalnog c

Bakterija Xanthomonas campestris pv. campestris (Xcc) je sveprisutna kao prouzrokovač crne truleži biljaka iz familije kupusnjača, pre svega kupusa, a zatim i karfiola, brokolija, kelja, prokelja, kelerabe, raštana, ali i uljane repice, slačice, rotkvice, hrena, kres salate, određenih sorti model biljke Arabidopsis thaliana i nekih korovskih vrsta i ukrasnih biljaka. Negativnim uticajem na rast i razvoj domaćina, a time i veličinu i kvalitet prinosa, dovodi do značajnih ekonomskih gubitaka. Beležene štete izazvane ovim patogenom procenjuju se na više od 50% na kupusu, odnosno 50 – 70% na karfiolu. U Srbiji se Xcc nakon prve pojave na kelju 1960-ih, redovno javlja na svim gajenim kupusnjačama. S obzirom na obim i tradiciju gajenja različitih kupusnjača, ova bakterija je najznačajniji patogen kupusa. Dosadašnje genetičke analize prisutnih populacija Xcc poreklom sa kupusa u Srbiji nisu ukazale na postojanje diverziteta, bez obzira na sortu, godinu ili lokalitet sa kog su izolovane. Cilj ovog rada je da se izoluju i genetički okarakterišu novije populacije bakterije Xcc poreklom sa kupusa. Tokom avgusta i septembra 2021. godine, listovi kupusa sa simptomima crne truleži, sakupljeni su sa četiri parcele u Vojvodini, dve u lokalitetu Futog (sorta Futoški obe parcele) i dve u Begeču [sorta Futoški i crveni kupus (nepoznata sorta)]. Izolacija prouzrokovača bolesti vršena je na podlogu od kvaščevog ekstrakta, dekstroze i kalcijum karbonata (engl. Yeast extract dextrose-calcium carbonate agar, YDC). Nakon tri dana inkubacije na 26 °C, formirane su svetlo žute, sjajne, konveksne i mukoidne bakterijske kolonije. Četiri reprezentativna izolata (sa svake parcele po jedan, pod šiframa Xc221, Xc321, Xc421, Xc521, redom) su odabrana i analizirana na osnovu sekvenci konzervativnog gena gyrB. Patogenost odabranih izolata je dokazana infiltracijom bakterijske suspenzije u listove kupusa. Lančana reakcija polimeraze (PCR) je korišćena za umnožavanje DNK izolata, očekivane dužine 865 bp

The aim of this work was to identify and characterize the pectolytic bacteria responsible for the emergence of bacterial soft rot on two summer cabbage hybrids (Cheers F1 and Hippo F1) grown in the Futog locality (Baˇcka, Vojvodina), known for the five-century-long tradition of cabbage cultivation in Serbia. Symptoms manifesting as soft lesions on outer head leaves were observed during August 2021, while the inner tissues were macerated, featuring cream to black discoloration. As the affected tissue decomposed, it exuded a specific odor. Disease incidence ranged from 15% to 25%. A total of 67 isolates producing pits on crystal violet pectate (CVP) medium were characterized for their phenotypic and genotypic features. The pathogenicity was confirmed on cabbage heads. Findings yielded by the repetitive element palindromic-polymerase chain reaction (rep-PCR) technique confirmed interspecies diversity between cabbage isolates, as well as intraspecies genetic diversity within the P. carotovorum group of isolates. Based on multilocus sequence typing (MLST) using genes dnaX, mdh, icdA, and proA, five representative isolates were identified as Pectobacterium carotovorum (Cheers F1 and Hippo F1), while two were identified as Pectobacterium versatile (Hippo F1) and Pectobacterium odoriferum (Hippo F1), respectively, indicating the presence of diverse Pectobacterium species even in combined infection in the same field. Among the obtained isolates, P. carotovorum was the most prevalent species (62.69%), while P. versatile and P. odoriferum were less represented (contributing by 19.40% and 17.91%, respectively). Multilocus sequence analysis (MLSA) performed with concatenated sequences of four housekeeping genes (proA, dnaX, icdA, and mdh) and constructed a neighbor-joining phylogenetic tree enabled insight into the phylogenetic position of the Serbian cabbage Pectobacterium isolates. Bacterium P. odoriferum was found to be the most virulent species for cabbage, followed by P. ve

The aim of this study was to establish a link between genetic diversity and the geographic origin of Pectobacterium strains belonging to three species—P. carotovorum, P. versatile, and P. odoriferum—isolated from cabbage in Serbia by comparing their sequences with those of strains sourced from different hosts and countries in Europe, Asia, and North America. Phylogeographic relatedness was reconstructed using the Templeton, Crandall, and Sing’s (TCS) haplotype network based on concatenated sequences of the housekeeping genes dnaX, icdA, mdh, and proA, while pairwise genetic distances were computed by applying the p-distance model. The obtained TCS haplotype networks indicated the existence of high intra-species genetic diversity among strains of all three species, as reflected in the 0.2–2.3%, 0.2–2.5%, and 0.1–1.7% genetic distance ranges obtained for P. carotovorum, P. versatile, and P. odoriferum, respectively. Five new haplotypes (denoted as HPc1–HPc5) were detected among cabbage strains of P. carotovorum, while one new haplotype was identified for both P. versatile (HPv1) and P. odoriferum (HPo1). None of the TCS haplotype networks provided evidence of significant correlation between geographic origin and the determined haplotypes, i.e., the infection origin. However, as haplotype network results are affected by the availability of sequencing data in public databases for the used genes and the number of analyzed strains, these findings may also be influenced by small sample size.

The present study provides a new insight into the existing Xanthomonas arboricola pv. pruni (Xap) bacterial population originating from peach and apricot in two Western Balkans countries (Serbia and Montenegro). Multilocus sequence typing and analysis of the sequences of nine housekeeping genes revealed homology between the tested Xap strains as well as with the European population of this bacterium. The tested strains share the same haplotype (Haplotype I) with the Xap strains from Italy, France, Spain, United States, Australia and Brazil. The revealed single nucleotide change (G ↔ C) in the sequences of the gyrB1 gene differentiates Haplotype I from Haplotype II (Xap from South Korea, New Zealand, Argentina and Uruguay). The detached-leaf bioassay results confirmed differences in virulence between strains originating from peach and apricot towards Prunus armeniaca (apricot), indicating host specialization of the apricot strain towards this host. For the first time, immunity of P. fruticosa (European ground cherry) to Xap was established. According to the AUDPC, PCA and cluster analysis, other Prunus spp. were classified as having low susceptibility (P. mahaleb, P. cerasus and P. avium), as susceptible (P. domestica) and as highly susceptible (P. persica, P. dulcis, P. cerasifera and P. spinosa). Xap strains were also found to be susceptible to 10 tested antibiotics. This study provides valuable knowledge on the Xap population from stone fruit grown in the Western Balkans region as well as the source of immunity, which could serve as a starting point for breeding Prunus cultivars and could be used as the main control strategy.

Potato is ranked as one of the most important food crops. Bacterial wilt caused by Ralstonia solanacearum and blackleg and soft rot caused by different species from genera Pectobacterium and Dickeya are considered two of the most important diseases of the potato. Biological control is the optimal strategy for controlling pathogens in crops generally, including bacteria. The present study aimed to evaluate the antagonistic effects of two Bacillus amyloliquefaciens strains, SS-12.6 and SS-38.4, against bacterial pathogens isolated from the potato in Serbia, such as R. solanacearum, Pectobacterium carotovorum, Pectobacterium brasiliense, and Dickeya dianthicola. The diameter of the inhibition zones formed by ethyl-acetate extracts of SS-12.6 and SS-38.4 strains show much higher values than the inhibition zones of supernatants, which implies the main power of these antagonists’ potential lies in lipopeptides. The effectiveness of the treatment (19.7–44.5%), based on the difference in weight of potato tubers on the fifth and 15th day after treatment (DAT), showed that the antagonistic strains were almost equally effective in the suppression of P. carotovorum, P. brasiliense, and D. dianthicola strains. Strains SS-12.6 and SS-38.4 exhibited the efficacy in the suppression of R. solanacearum wilt from 28.64 to 60.22%. The analysis of the area under the disease progress (AUDPC) confirmed differences among pathogen control treatments and biocontrol treatments with B. amyloliquefaciens strains in all trials. This study shows that the two B. amyloliquefaciens strains, SS-12.6 and SS-38.4, can potentially be used as biocontrol agents against potato pathogens.

Pseudomonas strains originating from symptomatic (bacterial spot) leaf tissues of sweet cherry (Topola, Šumadija) and plum (Krušedol Selo, Srem) were isolated during 2016 and 2020, respectively. Based on the findings yielded by classical microbiological methods, LOPAT (+---+), GATTa (--++) and pathogenicity tests performed on detached fruitlets (sweet and sour cherry) and pods (bean pods), all strains were confirmed to belong to P. syringae pv. morsprunorum. The detection of cfl gene allowed strains that belong to race 1 to be identified. The DNA fingerprinting patterns obtained with four rep-PCR (BOX and ERIC), RAPD-PCR (M13), and IS50-PCR (IS50) methods revealed that the seven tested sweet cherry and plum P. s. pv. morsprunorum strains, as well as comparative KBNS71 and the reference strain CFBP 2119, were genetically heterogeneous. Conversely, MLSA based on the four-gene-based scheme (gapA, gltA, gyrB, and rpoD) indicated genetic homogeneity among all tested Serbian sweet cherry and plum strains, as well as P. s. pv. morsprunorum race 1 strains from the NCBI. Although the MLSA findings indicate that the sweet cherry and plum strains used in this study are 100% identical, as they might have different virulence genes, genome sequencing should be performed to eventually find the strain sub-clades based on the host.

The present study focused on detecting bacteria of the Xanthomonas spp. complex (X. euvesicatoria, X. vesicatoria, X. perforans and X. gardneri) and examining their influence on certain quality parameters of pepper seed collected from the territory of Smederevska Palanka (Serbia). The analysis included 27 non-commercial pepper seed genotypes (including chili and sweet pepper) collected in 2021. Several parameters of the quality of analyzed pepper seed (germination energy, total germination, moisture and seed health) were determined. The results showed that out of a total of 27 analyzed samples of pepper seed, the presence of X. euvesicatoria was detected in 13 of them. The presence of X. vesicatoria, X. gardneri and X. perforans was not confirmed. Germination energy of infected seed was 52-84%, and of bacteria-free seed 63-90%; total germination of infected seed was 66-91%, and of bacteria-free seed 80-95%. Seed moisture of infected seed samples was 6.1-12%, and of bacteria-free seed 6.2-8.1%. These parameters did not show significant statistical difference (p>0.05). The presence of seed-borne fungi Fusarium sp. accounted for up to 3% in 25 samples, while it was up to 6% in the remaining two; Alternaria sp. ranked from 1-4% in 25 samples, and up to 5% in only two samples. The results led to a conclusion that the bacterium X. euvesicatoria is the predominant pathogen of the Xanthomonas spp. complex, but it did not affect the quality parameters of the tested pepper seed., U ovom radu izvršena je detekcija bakterija iz kompleksa Xanthomonas (X. euvesicatoria, X. vesicatoria, X. perforans i X. gardneri) i ispitan uticaj prisustva bakterija na određene parametre kvaliteta semena paprike poreklom sa teritorije Smederevske Palanke (Srbija). Analiza je obuhvatila 27 nekomercijalnih genotipova semena paprike (uključujući čili i slatku papriku) prikupljenih u sezoni 2021. godine. U radu su ocenjeni parametri kvaliteta semena paprike i to energija klijanja, ukupna klijavost, vlaga i zdravstvena ispravnost. Rezultati su pokazali da je od ukupno 27 analiziranih uzoraka semena paprike, prisustvo X. euvesicatoria detektovano kod ukupno 13 uzoraka. Prisustvo X. vesicatoria, X. gardneri i X. perforans nije utvrđeno ni u jednom uzorku semena paprike. Energija klijanja zaraženog semena je iznosila od 52-84%, a kod semena bez prisustva bakterija od 63-90%; ukupna klijavost u zaraženom semenu je bila od 66-91%, a u semenu bez prisustva bakterija 80-95%. Vlažnost semena u zaraženim uzorcima je iznosila 6,1-12%, a u uzorcima bez prisustva bakterija između 6,2-8,1%. Utvrđivani parametri kvaliteta se nisu značajno razlikovali na statističkom nivou (p>0,05). Prisustvo fitopatogenih gljiva koje se prenose semenom je utvrđeno u svim uzorcima semena paprike, i to Fusarium sp. do 3% kod ukupno 25 uzoraka, dok je kod dva uzorka zaraza bila i do 6%; prisustvo Alternaria sp. je bilo od 1-4% kod ukupno 25, a kod dva uzorka više, do 5%. Dobijeni rezultati ukazuju da je bakterija X. euvesicatoria dominantan patogen iz kompleksa Xanthomonas vrsta, ali da utvrđeno prisustvo nije značajno uticalo na parametre kvaliteta semena paprike

The biocontrol ability of Bacillus halotolerans strain B33 against the most significant stone fruit bacterial and fungal pathogens was investigated under in vitro conditions. The results indicate that the inhibition zone toward bacterial pathogen Xanthomonas arboricola pv. pruni originating from peach and apricot (strains Xp219 and Xp320, respectively) ranged from 20 to 45 mm in diameter, depending of the used B. halotolerans concentration. B. halotolerans B33 did not inhibit the growth of bacteria Pseudomonas syringae pv. syringae (strains RE05 and RE3 originating from sweet cherry), P. s. pv. morsprunorum race 1 (strain Pm5 originating from sweet cherry and Pm26 from plum) and P. cerasi (strain RE10 originating from wild cherry). In the case of fungal pathogen Monilinia fructicola strain 116, 41.66−61.00% growth inhibition was observed when pure culture of B. halotolerans was used. From the obtained results in this work, B. halotolerans strain B33 could be recommended to be potentially used as a suitable biocontrol agent for the control of Xanthomonads plant pathogenic bacteria and Monilinia spp. on stone fruit.

The potential of two biocontrol strains, Bacillus velezensis X5-2 and Pseudomonas orientalis X2-1P to control black rot caused by Xanthomonas campestris pv. campestris was evaluated in vivo on autochthonous cabbage cultivar ‘Futoški’, under the condition of natural infection. Liquid formulations of biocontrol strains were prepared in fermenters (B. velezensis - 1010 CFU mL-1, P. orientalis - 109 CFU mL-1) and diluted with water in a 1:5 ratio, before use. Treatments were performed with each strain and their mixture (1:1). The experiment included the following: (i) seed treatments (15, 30, 60 min), (ii) foliar treatments (three treatments: when the first symptoms appeared and remaining every two weeks), and (iii) combined seed and foliar treatments. Experiments were conducted in four replicates, with 10 plants per replicate. Two controls were used, untreated and conventionally treated cabbage (pesticides). Assessment of disease intensity was rated one month after the last foliar treatment, using the Horsfall-Barratt scale (1-12). During ripening, cabbage heads’ weights were measured and data were statistically processed (Minitab). All performed treatments were effective in the control of black rot (85.7-98.9%). The highest efficacy was obtained in combined seed (60 min) and foliar treatments with P. orientalis, as well as its mixture with B. velezensis (98.9% both). All treatments influenced the increase of cabbage heads’ weight (up to 1.3 times), with the highest found in combined treatments (60 min seed + foliar) using a mixture of B. velezensis and P. orientalis. A negative correlation (P≤0.05) was found between disease intensity and cabbage heads’ weight.

Biokontrola, kao mera zaštite bilja, predstavlja primenu mikroorganizama koji ispoljavaju antagonističko delovanje prema patogenom organizmu. Dejstvo mikrobnih biokontrolnih agenasa može biti direktno (produkcijom sekundarnih metabolita) ili indirektno (kompeticijom za prostor i nutrijente ili indukcijom sistemske rezistencije kod biljaka). Bakterije roda Xanthomonas predstavljaju značajnu grupu patogena, koji kod brojnih domaćina prouzrokuju tipove simptoma bakteriozne pegavosti, plamenjače, crne truleži i bakterioznog raka. Cilj ovog rada je bio da se u in vitro uslovima ispita antagonistički potencijal kolekcije izolata iz rodova Bacillus i Pseudomonas prema različitim patogenima Xanthomonas spp. Potencijalni antagonistički izolati korišćeni u radu su dobijeni iz različitih prirodnih staništa, od kojih je na osnovu morfologije kolonija na hranljivom agaru i sekvenci gena za 16S rRNK (P0/P6 prajmeri), devet izolata identifikovano kao Bacillus sp. (B33, BA22, B44, B52, B62, B64, B114, B122, BS3), a sedam kao Pseudomonas sp. (P7, P9, P10-21, P64, P-1P, P21P, P2/2). Antagonistička aktivnost je ispitana prema devet Xanthomonas sojeva, i to: X. campestris pv. campestris (patotip soj NCPPB528 i sojevi poreklom sa uljane repice NCPPB4679 i XcL1222), X. arboricola pv. pruni (NCPPB3156), X. arboricola pv. juglandis (Xj1), X. arboricola pv. corylina (XH2), X. euvesicatoria (X22), X. axonopodis pv. phaseoli var. fuscans (CFBP6165) i X. hortorum pv. pelargonii (NCPPB3330). In vitro antagonistička aktivnost je ispitana primenom metode dvojne kulture. U sterilisanu i delimično prohlađenu podlogu od hranljivog agara dodata je suspenzija fitopatogena (108 ćel mL-1). Nakon sušenja podloge, na površinu su bakteriološkom petljom tačkasto nanošeni biokontrolni sojevi. Ogled je postavljen dva puta nezavisno, u četiri ponavljanja. Ocena ogleda vršena je nakon 48 sati, merenjem prečnika zone inhibicije (mm). Rezultati su statistički obrađeni u programu STATISTICA v. 8 (StatSoft, Inc.)

Fitopatogena bakterija Acidovorax citrulli, prouzrokovač bakteriozne mrljavosti plodova lubenice prvi put je detektovana u Srbiji 2014. godine u Bačkoj i Sremu. Zbog ekonomskog značaja u regionu Evropske unije je svrstana na A1 listu karantinskih organizama (Evropska i mediteranska organizacija za zaštitu bilja), a u Srbiji na Listu IA deo I (Službeni glasnik 57/15). Distribucija zaraženog semena predstavlja najvažniji izvor inokuluma A. citrulli, pa se kontrola patogena prvenstveno bazira na testiranje zdravstvenog stanja semena. Osim ove mere preporučuje se i uklanjanje potencijalnih domaćina ove bakterije u polju (samoniklih i korovskih vrsta Cucurbitacae), uvođenje plodoreda, kao i hemijska zaštita fungicidima na bazi bakra. Međutim, iako se u Srbiji redovno sprovode mere eradikacije na lokalitetima gde je utvrđeno prisustvo A. citrulli, kao i redovna kontrola semena iz uvoza i program mera za zaštitu zdravlja bilja, simptomi bolesti se u pojedinim lokalitetima i dalje javljaju. Stoga, cilj ovog rada je praćenje, izolacija i identifikacija A. citrulli na plodovima lubenice sa simptomima bakteriozne mrljavosti u dvogodišnjem periodu (2021-2022. godina). Tokom 2021. na lokalitetu Ašanja i 2022. godine na lokalitetu Hrtkovci beleženi su simptomi bakteriozne mrljavosti lubenice. Izolacija prouzrokovača je vršena na hranljivu podlogu obogaćenu 5% saharozom. Brojne bakterijske kolonije, među kojima su dominirale sitne, beličaste, okrugle, sjajne i ispupčene kolonije formirale su se nakon tri dana inkubacije. Za rad je odabrano 10 izolata po godini/lokalitetu, a kao uporedni sojevi poslužili su A. citrulli dobijeni 2014. (lokalitet Čelarevo) i 2018. (lokalitet Šabac). Patogenost je dokazana na plodovima lubenice, pojavom tamno-zelenih, vlažnih pega 3-5 dana nakon injektiranja bakterijske suspenzije u mezokarp. Metodom lančane reakcije polimeraze (PCR) korišćenjem A. citrulli specifičnog para prajmera BX-L1/BX-S-R2 amplifikovani su fragmenti veličine 279 bp kod svih isp

Bakterija Ralstonia solanacearum, prouzrokovač bakteriozne uvelosti i mrke truleži krtola krompira, obzirom na veliki ekonomski značaj i štete koje izaziva ima karantinski status u Evropi (EU_2019_2072_AnnexII). U Srbiji je prvi put detektovana 2010. godine, nakon čega se i dalje javlja u pojedinim usevima krompira i pored sprovođenja mera eradikacije. Prema literaturnim podacima, populacija R. solanacearum identifikovana u Srbiji genetički je homogena i identična sa sojevima prisutnim na teritoriji Evrope. Cilj ovog rada je bio da se tokom 2021. godine izvrši monitoring krtola krompira na prisustvo mrke truleži i da se izvrši identifikacija prouzrokovača bolesti na području Bačke (Vojvodina), gde su uglavnom i potvrđivani pozitivni nalazi bakterije R. solanacearum u poslednjoj deceniji. Simptomi mrke truleži krtola su utvrđeni kod sorti krompira Pirol i VR808 gajenih na lokalitetima Gradina i Lugovo, redom. Izolacija je vršena na SMSA podlogu na kojoj su nakon 5 dana inkubacije dominirale fluidne kolonije nepravilnog oblika, veličine 2-3 mm, sa crveno obojenim centrom i providno-beličastim oreolom oko centra. Jedanaest odabranih izolata je preliminarno identifikovano kao R. solanacearum primenom metode lančane reakcije polimeraze (PCR) nakon amplifikacije regiona veličine 553 bp korišćenjem para prajmera PS 1/PS-2 i 288 bp sa parom prajmera OLI-1/Y-2 specifičnih za R. solanacearum. Primenom specifičnog para prajmera Rs-F/R utvrđeno je da svi izolati pripadaju biovaru 2 R. solanacearum. Kao kontrola korišćen je referentni soj R. solanacearum PD2762. Identifikacija izolata je dalje potvrđena imunofluorescentnim testom (IF), kojim je dokazano prisustvo fluorecscentnih bakterijskih ćelija. Patogenost je potvrđena infiltracijom bakterijske suspenzije (107-8 ćel mL-1) u stablo mladih biljaka paradajza (Moneymaker) i krompira (Pirol i VR808). Simptomi na paradajzu su se javili u vidu blage uvelosti sa lezijama na mestu inokulacije posle 4 dana, a potpuno sušenje je nastup