Search

In this article, I explore the views of Ernest Sosa, a living analytic philosopher who developed avirtue epistemology out of the contemporary virtue ethics. Virtue theory in ethics is personbasedrather than act-based; and similarly virtue theory in epistemology is person-based ratherthan belief/proposition-based. In this way, Sosa who has defended person-based theory ofjustification with the aid of intellectual virtue, developed a theory that can be an alternative tofoundationalism, coherentism and post-Gettier problems. The theory is a refined version ofreliabilism and its roots can be traced back to Aristotle, Aquinas, Descartes and Reid in classicalepistemology and it also basically depends on epistemology of Alvin Goldman in contemporaryepistemology. One of the most important features of this epistemology is refrain from dichotomiessuch as foundationalism/coherentism and internalism/externalism and try to surpasspolarization by reconciling them. Finally, virtue epistemology of Sosa defends epistemology as anormative discipline against Quineist radical naturalized epistemology., ÖzBu makalede çağdaş erdem etiğinden hareketle bir erdem epistemolojisi geliştiren yaşayan analitik felsefecilerden Ernest Sosa’nın görüşlerini inceliyorum. Etikteki erdem teorisi fiil-temelli değil kişi temellidir; benzer şekilde, epistemolojideki erdem teorisi de inanç/önerme temelli değil kişi temellidir. Entelektüel erdem kavramıyla kişi temelli gerekçelendirme teorisi savunan Sosa, bu yolla, temelciliğin, bağdaşımcılığın ve Gettier sonrası problemlerin alternatifi olabilecek bir teori geliştirmiştir. Kökleri klasik epistemolojide Aristoteles’te, Aquinas, Descartes ve Reid’de bulunabilecek, çağdaş epistemolojide ise temelde Alvin Goldman epistemolojisine dayanan bu teori güvenilirciliğin arıtılmış bir versiyonudur. Bu epistemolojisinin en temel özelliklerinden biri temelcilik/bağdaşımcılık, içselcilik/dışsalcılık gibi dikotomilerden kaçınması ve epistemolojideki kutuplaşmaları uzlaştırarak aşmaya çalışmasıdır. Son olarak, Sosa erdem epistemolojisi Quinecı radikal doğallaştırılmış epistemolojiye karşı epistemolojinin normatif bir disiplin olduğunu savunur.

Modern/Çağdaş epistemolojinin kurucusu olarak kabul edilen çağdaş analitik filozoflardan Ernest Sosa, söz konusu epistemolojisinin en temel iki kavramından bir olan entelektüel erdem kavramını, temelcilik ve bağdaşımcılık arasındaki ‘ezeli’ sorunu tartışırken söz konusu sorunlara bir çözüm olarak 1980 yılında çağdaş epistemoloji literatürüne kazandırmıştır. Bilgisinin yapısına dair yukarıdaki iki teori, birleşik bir gerekçelendirme teorisine sahip değilken, entelektüel erdem, nihai bir gerekçelendirme ve bilgi kaynağı olarak birleşik bir teori verir. Modern Kartezyen akılcılığın başarısızlığından sonra, Sosa’nın onun iki alternatifinden biri olarak gördüğü güvenilircilik, entelektüel erdem kavramını da belirler. Güvenilirci ve dışsalcı bir kavram olan entelektüel erdem, S’nin belli K koşullarında, belli A önermeler altında, çoğunlukla doğruyu elde ettiği ve yanlıştan kaçındığı doğruluğa vesile olan bir eğilim ya da yetenektir. Sosa’nın iki bilgi formundan ilki olan hayvani bilgi, bir yeti olarak entelektüel erdem yoluyla inanmakla gerçekleşir. O halde entelektüel erdem bir gerekçelendirme ve bilgi kaynağıdır. Onun yeti güvenilirliğine göre, iç gözlem, hafıza, dedüktif ve sezgisel akıl yanılmazken, dış algı, indüktif ve abdüktif aklın toplamı olan ‘genişleten akıl’ ise yanılabilir. O halde, ona göre, bir bilişsel yetiye ya da erdeme sahip olmak mükemmel yanılmazlığı gerektirmez; sadece iyi bir başarı oranını gerektirir.

According to many commentators, on the one hand, Aristotle elaborates the concept of happiness as an actionin coherence with all virtues in the first book of The Nicomachean Ethics, on the other hand, in the last book ofThe Nicomachean Ethics, he consubstantiates happiness with only one virtue, which is philosophical wisdom.Inthis article, I examine parts 7 and 8 of Book 10 of The Nicomachean Ethics,which are probably the most interestingand unexpected passages in the the book. These parts arethe most problematic areas whichbecame a subjectmatter of many books for the clarifications of the issues. Aristotle obviously claims that there is a relationshipbetween the best intellectual virtue and God, giving him perfect happiness, which indicates that there is anintersection point among metaphysics, epistemology, ethic and philosophy of religion.In this context, the mainaims of this article are, first, to describe the contemplative life which is causedby the highest intellectual virtueand to claim that this life is in harmony with the inclusivist theory., Pek çok şârihe göre, Aristoteles Nikomakhos’a Etik’in 1. Kitap’ında mutluluğu bütün erdemlere uygun olan bir faaliyet olarak görürken 10. Kitap’ta mutluluğu tek bir erdemle, felsefi bilgelik, özdeşleştirir. Bu makalede bütün Nikomakhos’a Etik’in en şaşırtıcı ve belki de kitabın akışı içinde beklenmedik pasajların yer aldığı 10. Kitap’ın 7. ve 8. kısmını inceliyorum. Burası anlaşılmak ve kitabın önceki bölümleri ile bağdaşımlı bir diyaloğa sokulmak için uğruna kitaplar da yazılan bir problem alanı. En yüksek entelektüel erdemin Tanrı ile açıkça ilişkisini kuran Aristoteles, mükemmel mutluluğu da ona vererek, metafizik, epistemoloji, etik ve din felsefesinin kesişme noktasına işaret eder. Bu bağlamda makalede başlıca amaçlarım şunlardır: Aristoteles’in en yüksek entelektüel erdeminin doğurduğu temaşa hayatını sergilemek ve bu hayatın kapsayıcı görüşle uyumlu olduğunu savunmak.

In this article, I examine in detail Aristotle’s five intellectual virtuesand their relationship with moral virtues. From these five intellectual virtues,while art and practical wisdom is concerned with calculative part of thesoul, scientific knowledge, intuitive reason and philosophical wisdom thatconsist of these two virtues are concerned with the scientific part of soul.Complex relations between intellectual virtues or states and moral virtuesare extremely important. For one can have a real moral virtue only if he orshe is governed by an intellectual virtue. On the other hand, Aristotle whois one of the sources of contemporary virtue epistemology, explains and justifies knowledge by means of cognitive abilities or intellectual virtues.Ernest Sosa who is one of the leading champions of contemporary virtueepistemology also revives epistemology in question firstly by means of theconcept of intellectual virtue., Bu makalede Aristoteles’in beş entelektüel erdemini, bu erdemlerinahlaki erdemlerle ilişkisini incelenmektedir. Aristoteles’in beş entelektüelerdeminden sanat ve pratik bilgelik, ruhun hesapla ilgili parçası ile ilgiliiken bilimsel bilgi, sezgisel akıl ve bu ikisinin toplamından oluşan felsefibilgelik, ruhun bilimsel parçası ile ilgilidir. Ruhun bu hallerinin, erdemlerininahlaki erdemlerle karmaşık ilişkisi de son derece önemlidir; zirakişi gerçek ahlaki erdeme ancak bir entelektüel erdemin yönetiminde sahipolabilir. Öte yandan, çağdaş erdem epistemolojisinin kaynaklarından olanAristoteles de bilgiyi epistemik erdemler, bilişsel yetiler ya da entelektüelerdemler yoluyla açıklar ve gerekçelendirir. Çağdaş erdem epistemolojisininsavunucularından Ernest Sosa da bu epistemolojiyi ilk olarak entelektüelerdem kavramı yoluyla gündeme taşımıştır.

`Fakat ben neden böyle yaşamalıyım?` sorusu hem felsefeyle ilgilenenler hem de sıradan insanlar için hakkında görüş sahibi olmaktan kaçınamayacağı bir sorudur. Bu soruyla bağlantılı olarak hangi ilke ya da argüman bizi daha erdemli, daha adaletli olmaya sevk eder? Adalet nedir? Kime göre, neye göre adalet? Kişi için iyi nedir? Modern ahlak felsefesi ve onun takipçisi olan yirminci yüzyıl ahlak felsefesinde ele alınan yukarıdaki sorular birbirlerinden bağımsız ve yalıtılmış bir şekilde cevaplara mahkûm edilmişlerdir. Bunun neticesi olarak, ahlaki sorunların doğasında var olan karmaşıklıklara aşırı derecede basitleştirilmiş modern teorilerle yaklaşılmıştır. Bu amaçla modern felsefenin ahlak felsefesine biçtiği görev insan için iyinin, ahlaklı olanın ne olduğu konusunda yeni bir `Arşimet` noktası bulunmasıdır. Ahlak, artık insan yaşamının `doğal bir özelliği` olmaktan çok, tasarlanması ve insan davranışına sokulması gereken dışsal bir mekanizma olarak ele alınmaktadır. İskoç asıllı filozof Alasdair MacIntyre, modern dönemdeki ahlak teorilerinin genel özelliğini `duyguculuk` olarak belirlemekte ve onun en önemli prototipleri Hume, Kant, Kierkegaard'a, Aristoteles geleneği aracılığıyla quo vadis? sorusunu sormaktadır. Bu soruyu sorarken kendisini üç büyük geleneğe yaslar: Marksizm, Aristotelesçilik ve Thomasçılık. Bu çalışmada ilk olarak MacIntyre'ın bu üç gelenekten nasıl etkilendiği ve nasıl yorumladığı meselesine ışık tutulmaktadır. İkinci olarak söz konusu üç geleneğin çerçevesinin MacIntyrecı perspektiften, modern ahlak felsefelerindeki yansımaları takip edilmektedir. Son olarak ise, MacIntyre'ın modern ahlakın tam karşısına yerleştirdiği Thomasçı-Aristotelesçi bakış açısının özellikleri ve bu bakış açısının MacIntyre'ın ahlak felsefesini yorumlamasında nasıl etkilere sahip olduğu incelenmektedir. The question `why should I live like this?` is a question about which neither philosophers nor ordinary people can avoid of having an opinion. Related to this question, the followings are also important: which principle or argument does make us more virtuous, more just? What is justice? To whom and according to what is justice? What is good for a person?These questions, which have been asked in modern moral philosophy and its successors in the twentieth-century moral philosophy, have been condemned to being answered in an independent and isolated way from each other. As a result, the complexities inherent in the moral problems have been approached with extensively simplified formulas of modern theories. For this reason, the task for moral philosophy, being charged by modern philosophy, is to create a new Archimedean point about `what is moral?` and `what is good` for human? Morality is no longer consired as an `natural feature` of human life, but rather an external mechanism that must be designed and must be put into human behavior. Scottish philosopher Alasdair MacIntyre defines the general characteristics of moral theories in the modern era as `emotivism`, and he, through the tradition of Aristotle, asks the question `quo vadis?` to the most important emotivist prototypes Hume, Kant and Kierkegaard. While asking this question, he lends himself to three great traditions: Marxism, Aristotelianism, and Thomism. This study first sheds light on how MacIntyre has been influenced by these three traditions and how he has interpreted them. Secondly, the study traces the reflections of these traditions in the modern moral philosophies from the MacIntyrean perspective. Finally, the study examines characteristics of Thomistic-Aristotelian perspective which MacIntyre has placed it on opposite side of modern morality, and how this perspective has influenced on MacIntyre's interpreting of the moral philosophy. 357

Aydınlanma dönemi, felsefe tarihinin önemli evrelerinden biridir. Bu dönemde filozoflar, geçmiş çağların felsefi mirasını yeniden yorumlamışlar ve insanlığın geleceğine dair çözümler sunmuşlardır. Uzun yıllar süren savaşların ardından bitap düşen Avrupa, bu durumdan kendine çıkar yol aramaya başlamıştır. `Eğitimli birey, eğitimli toplum` fikriyle özetlenecek Aydınlanma düşüncesi, pek çok alanda çığır açıcı düşünür ve düşünce eseri yetiştirmiştir. Din ve felsefe, hiç kuşkusuz bu alanların en başta gelenleridir. Düşünürler, insan soyunun en kadim iki meselesini, kimi zaman ayrıştırıcı, kimi zaman birleştirici bir üslupla yeniden yorumlamışlardır. Alman Aydınlanma düşüncesi ise, özellikle din ve felsefenin bütünleyici bir bakış açısıyla etüt edilmesi üzerine kuruludur. Bu minvalde Alman düşünür Immanuel Kant'ın (1724-1804) fikirleri, hala güncelliğini korumaktadır. Die Religion innerhalb der Grenzen der bloßen Vernunft-Salt Aklın Sınırları İçinde Din (1793) adlı eseri, filozofun yaşamının son dönemlerinde kaleme aldığı bir eser olmakla birlikte, daha önceki eserlerinde yer vermediği bazı önemli hususları tartışmaya açmaktadır. İnsan doğasındaki radikal kötülük başta olmak üzere, filozof, pek çok dini meseleyi, ilk kez bu eserinde ele almaktadır. Filozof, akıl dini ile vahiy dinini buluşturmaktan ziyade bu ikisini terkip ederek aşan üçüncü bir yol arayışındadır. Böylelikle uzun yıllar din savaşları ile ezilen insan soyuna, onu sulha kavuşturacağı ümit edilen bir çıkar yol sunulur. Çünkü düşünür bu iki din yorumu arasında taraf tutmak yoluyla, onulmaz ihtilafın çözülemeyeceğinin bilincindedir. Bu bilgilerden hareketle eserin, din felsefesinin kurucu eserleri arasında olduğu söylenebilir. Çalışma içerisinde, eser bütünleyici ve eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirilmiş ve yeni sonuç önerileri geliştirilmiştir. Fenomenolojik aşma adını verdiğimiz yöntemle, dinlerdeki tecdit ve ihya hareketlerine kılavuz olunabileceği öne sürülmüştür. Bu noktada nihai sonuç olarak, dinlerdeki etik özün, tüm tecdit ve ihya teşebbüslerine murakıb olacağını var sayıyoruz.Anahtar Kelimeler: Kant, Aydınlanma, Akıl, Vahiy, Dini Fenomenoloji. The age of enlightenment is one important stage of history of philosophy. In this age, philosophers have reinterpreted the philosophical heritage of ancient ages and provided solutions about the future of humanity. Europe, gotten exhausted after the long-lasting wars, has begun trying to find a solution. The idea of enlightenment, summarized as this thought: educated person, educated society, have produced innovative thinker and intellectual work in several fields. Religion and philosophy are definitely the leading fields. Thinkers reinterpreted the two most ancient matters of humanity with sometimes separating, sometimes connecting language. However, the idea of German enlightenment is constructed on investigation of especially religion and philosophy with a supplemental perspective.In this manner, the German philosopher Immanuel Kant's ideas continue to be relevant. His work, called Religion within the Limits of Reason Alone (1793), not only was written in the philosopher's twilight years, but also brought forward some important matters not mentioned in former works. In this work, the philosopher approached to plenty of religious matters for the first time, particularly radical evil on human nature. The philosopher was in a search of a third way by composing religion of reason and revelation and going beyond, instead of bringing them together. Hereby, an egress, hoped for transmitting them to peace, to humanity persecuted by long-lasting religious wars is initiated. Because the philosopher was conscious of this incurable dispute cannot be solved by taking a side from those two religious expositions.Considering these facts, it can be said that this work is one of the constituent works of philosophy of religion. In this study, that work is assessed with a complemental and critical point of view, and also brought forward some suggestions of conclusion. It is moot that with this method, which we called phenomenological sublation, it can be guided to renewal and revival movements. In this point, we assume as a definite conclusion that the ethical core of religions is an observer to all renewal and revival approaches. 194