Search

Philosophy and Religious Studies, one of the three main departments within the Islamic Sciences and Theology faculties, investigates the phenomenon of religion through the lens of humanities disciplines such as history, sociology, logic, psychology, philosophy, and education. Situated at the intersection of theology and the humanities, the Department of Philosophy and Religious Studies plays a significant role in the internationalization of theology education. Concurrently, these disciplines serve as intermediaries in contextualizing Islamic Sciences within contemporary understanding. The Department of Philosophy and Religious Studies generates data on contentious contemporary issues such as artificial intelligence, transhumanism, migration, and conflict resolution, thereby elucidating the intellectual background of these issues and providing theoretical insights through empirical research. Within this framework, the study addresses the incorporation of courses offered by the Department of Philosophy and Religious Studies, presenting them aligned with the project's objectives. The study aims to introduce the Department of Philosophy and Religious Studies, elucidating its content, functions, and outcomes, to foster critical thinking and analytical skills among students through philosophical education, facilitating a deeper comprehension of diverse aspects of religion, and delineating the disparities and connections between philosophy of religion and religious sciences. Furthermore, the study seeks to enable students to assess the logical and philosophical dimensions of various religions and belief systems, while also contributing to theological education by highlighting the unique fields of study and values inherent in Philosophy and Religious Studies. Ultimately, the study endeavors to facilitate the international integration of the Department of Philosophy and Religious Studies and its adaptation to contemporary needs within theological education. The research is p, İslami İlimler ve İlahiyat fakültelerinin üç temel bölümünden biri olan Felsefe ve Din Bilimleri tarih, sosyoloji, mantık, psikoloji, felsefe ve eğitim gibi beşeri bilimler ışığında din olgusunu araştırır. İlahiyat biliminin beşeri bilimlerle kesişim noktasında yer alan Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, ilahiyat eğitiminin uluslar arasılaşmasında önemli bir paya sahiptir. Aynı zamanda bu bilim dalları, İslami İlimlerin çağın idrakine hitap edebilmesinde aracı işleve sahiptir. Çağımızın en çok tartışma konusu olan yapay zeka, transhümanizm, göç ve çatışmaların çözümü gibi konularında veri üreten Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, meselelerin düşünsel arka planını ortaya koyarken aynı zamanda alan araştırmalarıyla teorik bilgilerin sağlamasını yapmaktadır. Bu çerçevede çalışma Felsefe ve Din Bilimleri Bölüm derslerinin projenin amaç ve çıktılarına uygun bir sunum formatıyla tanıtılmasını problem etmektedir. Çalışmanın amacı, Felsefe ve Din Bilimleri bölümünün içerik, fonksiyon ve çıktıları ile tanıtılmasıdır. Böylece, felsefe eğitimi aracılığıyla öğrencilere eleştirel düşünme ve analitik beceriler kazandırmayı amaçlar. Bu, öğrencilerin dinin farklı yönlerini daha derinlemesine anlamalarına yardımcı olur. Din felsefesi ve din bilimleri arasındaki farkları ve bağlantıları anlamak için okuyuculara rehberlik etmeyi amaçlar. Bu, öğrencilere farklı dinlerin ve inanç sistemlerinin mantıksal ve felsefi yönlerini değerlendirme fırsatı sunar. Elinizdeki kitap ayrıca Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü’ne özgü çalışma alanlarını ve bu disiplinlerin sağladığı değerleri vurgulayarak, ilahiyat eğitimine katkıda bulunmayı amaçlar. Son olarak çalışma, Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü’nün uluslararası boyutta ilahiyat eğitimine katkıda bulunmasını ve çağın gereksinimlerine uyum sağlamasını amaçlar. Araştırma Felsefe ve Din Bilimleri alanının özellikle lise düzeyinden itibaren öğrencilere yeterince tanıtılmadığı ve değişen d

Philosophy and Religious Studies, one of the three main departments within the Islamic Sciences and Theology faculties, investigates the phenomenon of religion through the lens of humanities disciplines such as history, sociology, logic, psychology, philosophy, and education. Situated at the intersection of theology and the humanities, the Department of Philosophy and Religious Studies plays a significant role in the internationalization of theology education. Concurrently, these disciplines serve as intermediaries in contextualizing Islamic Sciences within contemporary understanding. The Department of Philosophy and Religious Studies generates data on contentious contemporary issues such as artificial intelligence, transhumanism, migration, and conflict resolution, thereby elucidating the intellectual background of these issues and providing theoretical insights through empirical research. Within this framework, the study addresses the incorporation of courses offered by the Department of Philosophy and Religious Studies, presenting them aligned with the project's objectives. The study aims to introduce the Department of Philosophy and Religious Studies, elucidating its content, functions, and outcomes, to foster critical thinking and analytical skills among students through philosophical education, facilitating a deeper comprehension of diverse aspects of religion, and delineating the disparities and connections between philosophy of religion and religious sciences. Furthermore, the study seeks to enable students to assess the logical and philosophical dimensions of various religions and belief systems, while also contributing to theological education by highlighting the unique fields of study and values inherent in Philosophy and Religious Studies. Ultimately, the study endeavors to facilitate the international integration of the Department of Philosophy and Religious Studies and its adaptation to contemporary needs within theological education. The research is p, İslami İlimler ve İlahiyat fakültelerinin üç temel bölümünden biri olan Felsefe ve Din Bilimleri tarih, sosyoloji, mantık, psikoloji, felsefe ve eğitim gibi beşeri bilimler ışığında din olgusunu araştırır. İlahiyat biliminin beşeri bilimlerle kesişim noktasında yer alan Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, ilahiyat eğitiminin uluslar arasılaşmasında önemli bir paya sahiptir. Aynı zamanda bu bilim dalları, İslami İlimlerin çağın idrakine hitap edebilmesinde aracı işleve sahiptir. Çağımızın en çok tartışma konusu olan yapay zeka, transhümanizm, göç ve çatışmaların çözümü gibi konularında veri üreten Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü, meselelerin düşünsel arka planını ortaya koyarken aynı zamanda alan araştırmalarıyla teorik bilgilerin sağlamasını yapmaktadır. Bu çerçevede çalışma Felsefe ve Din Bilimleri Bölüm derslerinin projenin amaç ve çıktılarına uygun bir sunum formatıyla tanıtılmasını problem etmektedir. Çalışmanın amacı, Felsefe ve Din Bilimleri bölümünün içerik, fonksiyon ve çıktıları ile tanıtılmasıdır. Böylece, felsefe eğitimi aracılığıyla öğrencilere eleştirel düşünme ve analitik beceriler kazandırmayı amaçlar. Bu, öğrencilerin dinin farklı yönlerini daha derinlemesine anlamalarına yardımcı olur. Din felsefesi ve din bilimleri arasındaki farkları ve bağlantıları anlamak için okuyuculara rehberlik etmeyi amaçlar. Bu, öğrencilere farklı dinlerin ve inanç sistemlerinin mantıksal ve felsefi yönlerini değerlendirme fırsatı sunar. Elinizdeki kitap ayrıca Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü’ne özgü çalışma alanlarını ve bu disiplinlerin sağladığı değerleri vurgulayarak, ilahiyat eğitimine katkıda bulunmayı amaçlar. Son olarak çalışma, Felsefe ve Din Bilimleri Bölümü’nün uluslararası boyutta ilahiyat eğitimine katkıda bulunmasını ve çağın gereksinimlerine uyum sağlamasını amaçlar. Araştırma Felsefe ve Din Bilimleri alanının özellikle lise düzeyinden itibaren öğrencilere yeterince tanıtılmadığı ve değişen d

İslam felsefesinin özgün bir felsefe olup olmadığı konusu uzunca bir süredir tartışılan bir meseledir. Bu konuda üç farklı yaklaşım bulunmaktadır. Bunlardan ilki, daha çok oryantalistlerin savunduğu İslam felsefesinin özgün olmadığı iddiasıdır. Diğeri, İslam felsefesinin eklektik olmakla birlikte bunun yaratıcı bir eklektisizm olduğu şeklindedir. Son görüş ise İslam felsefesinin özgün bir felsefe olduğu görüşüdür. Orta Çağ’ın en önemli felsefesi olan İslam felsefesi ne yazık ki felsefe tarihi kitaplarında hak ettiği yeri bulamamış, yazarlar bu felsefeye çok kısa sayfalar ayırmakla yetinmişlerdir. Buralarda vurgulanan fikirler de İslam felsefenin Yunan felsefenin bir devamı olduğu, Antik Yunan ile Orta Çağ Batı felsefesini birbirine bağlayan bir köprü olduğudur. Oryantalistler, Müslüman filozofları birer Antik Yunan filozoflarının yorumcuları olarak görmüşler, onların felsefi özgünlüklerini göz ardı etmişlerdir. Son dönemde yapılan çalışmalar oryantalistlerin bu ön yargılı yaklaşımlarının yanlış olduğunu ortaya koymuş, Altın Çağını 9.-13. yüzyıllar arasında yaşamış olan Orta Çağ İslam felsefesi yeniden keşfedilmeye başlamıştır. İslam felsefesi, tasavvuf ve kelamla yepyeni meseleler ortaya koymuş, Yunan felsefesinden faydalanarak yeni çözümler üretmiştir. Özellikle Gazzâlîcilik, İşrâkîlik, Doğu felsefesi, okazyonalizm, metodik şüphecilik, sudûr ve yoktan yaratma nazariyeleri, nübüvvet, felsefe ve din ilişkisi, kadim filozofları tenkit gibi konular da özgün görüşler ve akımlar ortaya konmuştur. Orta Çağ’da Batı dünyası karanlık bir çağ yaşarken; İslam dünyasında yüksek düzeyde gerçekçi bir “felsefe” hareketi olmuştur. “Müslümanların Mucizesi” denilebilecek bu felsefe hareketi, gerek İslam medeniyetinin ayrılmaz bir parçası olması gerekse Batı felsefesinin gelişmesinde önemli bir basamağı oluşturması bakımından evrensel kültür içinde önemli bir yer tutmaktadır., The question of whether Islamic philosophy can be considered as an authentic form of philosophy has been a subject of prolonged discourse. Various perspectives have emerged, presenting three distinct approaches to this matter. The first approach, primarily advocated by orientalists, contends that Islamic philosophy lacks authenticity. Contrarily, the second viewpoint asserts that while Islamic philosophy exhibits eclecticism, it represents a form of creative eclecticism. Finally, the third perspective posits that Islamic philosophy is unequivocally authentic, affirming its rightful place within the realm of philosophical discourse. Regrettably, Islamic philosophy, despite its profound significance during the Middle Ages, has not received the recognition it truly deserves within the pages of philosophical history books. Authors have often allocated only brief sections to this rich philosophical tradition, overlooking its depth and influence. It is frequently emphasized that Islamic philosophy serves as a continuation of Greek philosophy, acting as a vital bridge that connects the realms of Ancient Greek philosophy and medieval Western philosophy. Orientalists regarded Muslim philosophers as mere interpreters of Ancient Greek philosophers, ignoring their philosophical authenticity. Recent studies have revealed that this prejudiced approach of the orientalists is fallacious. Medieval Islamic philosophy, which reached its golden age during the 9th-13th centuries, began to be rediscovered. Islamic philosophy introduced completely novel themes with Sufism and theology, and, developed fresh and innovative perspectives by integrating Greek philosophy. In particular, unique insights and movements have been put forward on subjects such as Ghazalism, Illuminationism, Eastern philosophy, occasionalism, methodical skepticism, the theory of creation ex nihilo, prophecy, the relationship between philosophy and religion, and critical analysis of the ideas put forth by ancient philo

Kelâmcılar, sekizinci yüzyılın sonlarından itibaren fiziksel evrenle daha fazla ilgilenmişler ve daha önce gündemlerinde olmayan cisim, hareket, durağanlık ve değişim gibi konularda teoriler ortaya koymuşlardır. Kelâm ekollerinin fizik yaklaşımları birbirlerinden farklı olduğu gibi farklı dönemlerdeki fizik hakkında düşünme tarzları da farklıdır. Bu çalışmanın amacı kelâmcıların fiziksel evrene yaklaşımlarını tespit etmektir. Bu bağlamda, kelâmcıların beş farklı yaklaşımının olduğu söylenebilir. Bunlardan birincisi araz taraftarlarıdır. Evrenin arazlardan meydana geldiğini savunan bu yaklaşım cisimlerin bütünlüklü yapılar olarak görülmesinin zihnimizin eseri olduğunu savunur. İkincisi tabiatçı kelâmcılardır. Nazzâm, Câhız ve Sümâme bu yaklaşımı savunan kelâmcılardır. Onların ortak özelliği cisimlerin tabiatlarını kabul etmeleridir. Bu yaklaşıma göre cisimler başka bir müdahaleye gerek kalmaksızın tabiatlarına uygun bir şekilde davranmak zorundadır. Nazzâm, bu yaklaşıma uygun bir teori geliştirmiş ve teorisini tecrübelerle desteklemeye çalışmıştır. Atomculuğu reddeden Nazzâm cisimlerin karşıt bileşenlerden oluştuğunu ve onların sürekli hareket halinde olmalarını sağlayan iç dinamizme sahip olduklarını ısrarla söyler. Câhız ise hayvanların doğasını ve hareketlerini öğrenmek için çokça gözlem yapmanın yanı sıra birtakım deneyler yapmıştır. Kelâmın fizikle ilgili üçüncü yaklaşımın sahipleri ise atomcu kelâmcılardır. Atomculuk kelâmda en yaygın fizik yaklaşımıdır. Bu yaklaşıma göre cisimler sonsuza kadar bölünmez. Evren parçalanmayan parçacıklardan oluşur. Bu yaklaşım atomlar arasında boşlukların olduğunu ısrarla savunur. Bu düşüncelerini savunmak için birtakım örnekler veren atomcu kelâmcılar, cisimlerin tabiata sahip olduğunu kabul etmezler. Bunun yerine evreni açıklamak için itme gücü (i‘timâd) teorisini geliştirmişlerdir. Dördüncü yaklaşımın sahipleri ise hem atomcu hem tabiatçı kelâmcılardır. Ebu’l-Kâsım el-Ka‘bî’nin başını çektiği bu yaklaşım, evrenin atomlardan ol, Since the end of the eighth century, Muslim theologians (mutakallimūn) have been more interested in the physical universe and have put forward theories on subjects such as matter, motion, stasis, and change that were not on their agenda before. As the approaches to physics of Kalām schools are different from each other, the way of thinking about physics in different periods is also different. This study aims to determine the approaches of Muslim theologians to the physical universe. In this context, it can be said that Muslim theologians have five different approaches. The first of these is the supporters of accidents. This approach, which argues that the universe consists of accidents, suggests that it is the work of our minds to see objects as integrated structures. The second is naturalist theologians such as al-Naẓẓām, al-Jāḥiẓ, and Thumâma. Their common feature is that they accept the nature of objects. According to this approach, objects must behave according to their nature without needing any other intervention. al-Naẓẓām developed a theory suitable for this approach and tried to support it with experience. al-Naẓẓām, who rejects atomism, insists that objects are composed of opposite components and that they have an internal dynamism that allows them to be in constant motion. al-Jāhiz, on the other hand, did many experiments to learn the nature and movements of animals. The third approach to the physics of Kalām is atomist theologians. Atomism is the most common physics approach in Kalām. According to this approach, objects are not divided infinitely. The universe is made up of indivisible particles. This approach insists that there are voids between atoms. Atomist theologians, who give some examples to defend their ideas, do not accept that objects have nature. Instead, they developed the theory of impetus (iʿtimād) to explain motion. The fourth approach is both atomists and naturalist theologians. This approach, led by Abū al-Qāsim al-Kaʿbī, argues that th

Bu yazımızın amacı, Fazlur Rahman’ın bizi davet ettiği yeni düşünce mekânının keşfi için çabalamaktır. Onun davetinin gerekçeleri kabaca şunlardır. 1) İslamdüşüncesi dinin tarihsel formlarına odaklandıkça yani din tarihsel formlara indirgendikçe dinin evrensel mesajları arka plana itilmektedir. Bu yüzden tarihsel formların ötesine giden mesajları kavrayacak yeni bir düşünce mekânına ihtiyaç vardır. 2) Çağdaş düşünce sekülerliğe yani ateizme yönelmektedir. Bu durumda çağdaş insanı ateizmden kurtaracak yeni bir düşünme mekânına ihtiyaç söz konusudur. 3) İslam geleneği oldukça zengin bir içeriğe sahip olmakla birlikte, Kur’an’ın evrensel mesajlarını kavramaktan uzaklaşmıştır. Bu yüzden Kur’an’ın evrensel mesajlarını ortaya çıkaracak bir metot ile İslam geleneğinin eleştirisi için yeni bir düşünme mekânı gerekmektedir. İslam geleneği kendi düşünce tarzları içinde kalarak ciddi bir eleştiriye tabi tutulamaz. Fazlur Rahman yeni düşünce mekânını hem yukarıda sözü edilen krizleri anlama hem de bir çözüm imkânı sunma anlamında hayati görmektedir. Bir başka deyişle yeni düşünme alanı söz konusu krizlere maruz kalmayan veya bu krizleri yeniden üretmeyen bir alan olmalıdır. Hem çağdaş durum hem de İslam geleneği bir kriz içinde ise bu yeni düşünce alanı nerede kurulabilir? Fazlur Rahman hem sekülerliğin (ateizm) hem de katı formalizmin ve İslam dışı etkilerin etkisiyle hasarlanmış İslam geleneğinin dışına bizi çıkaracak yeni düşünme mekânının kendi metodolojisi içinde açılabileceğini ileri sürmektedir. Bu da herhangi bir önyargı veya değer yüklemesi olmaksızın vahiy tarihine olduğu gibi bakmakla söz konusu olabilir. Bu safhada amaç Kur’ân’ın evrensel mesajları ile tarihsel formlar arasındaki ilişkileri ortaya koymaktır. Daha sonra mesajlar tarihsel formlara indirgemeksizin günümüzün sorunlarına yaratıcı çözümler üretmek için bir amaç olarak görülmelidir. Fazlur Rahman’ın davet ettiği düşünme mekânı önce tarihsel olguları nesnel şekilde bilmeyi ve sonra mevcut sorunları çözecek, This essay seeks to shed light on the fresh line of inquiry Fazlur Rahman has opened for us. His invitation has the following main justifications: 1) As long as Islamic thought concentrates on the historical forms of religion, i.e., Islam is reduced to its early historical forms, then its universal messages stay in the shadowy areas behind the forms. To find those messages that essentially that transcend historical forms, a new field of thought needs to be established. 2) Contemporary thought tends towards secularism, that is, atheism.Consequently, this new field of thought is required to save contemporary man from atheism. 3) Islamic tradition has a rich intellectual history, but it has lost the ability to discern the Qur'an's overarching meanings (messages). Therefore, we must introduce this new field of thought in terms of a strong methodology that simultaneously unearths the messages and gives us a critical viewpoint on Islamic heritage. Islamic tradition lacks a clear space or vantage point from which to conduct self-critique.In order to conceptualize the crises in traditional and modern thought and to give the world a new opportunity to provide a solution for them, Fazlur Rahman obviously views this new field of thought as essential. In other words, the new field of thought should be a field that is not subject to or reproduces these crises.If this is the case, where is the new field of thought that can rescue us from the dilemma that modern secularism and Islamic tradition face? Fazlur Rahman argues that it is within his methodology that the new field of thought can be opened that will take us out of the Islamic tradition, which has been damaged by both secularism (atheism), rigid formalism and non-Islamic influences.This unbiased approach to the historical context of revelation can help us understand the relationship between early religious forms and their overarching teachings (messages). Then, we can view these messages as the general goals or ai

The purpose of this article is to reveal and remark upon the view of Shariati on Marx and Marxism. The leftist theology of Shariati has always consisted in relation with Marxism, although in an unfavorable way. Marxism is not a sacrilegious ideology, but a strange and opponent ideology that needs to be overcome and defeated, from the viewpoint of Shariati, who avoids with caution using conservative wording when analyzing and criticizing it. Shariati aims to attract the masses into a political opposition and to establish a religious ideology which may serve as a kind of political guideline for Muslims fighting for the good of society. There are important historical changes in Shariati's view of Marxism. Whereas his approach was more contingent upon “three Marx” differentiation during his early studies, it develops into a more negative aspect over the course of time. In late period works, Marxism is reevaluated and rejected as a materialist ideology. The differences between the two ideologies are sharpened by re-emphasizing the religious sources of the Islam-Science ideology. According to him, Islam is an ideology that is holistic and fundamentally different from Marxism, which shares common ontological ground with capitalism. One cannot be accepted until the other one is rejected. Islam, which is based on tawhid, is in a superior position to all modern ideologies, especially Marxism, in terms of creating a radical subjectivity and achieving basic ideals such as freedom and equality. Because it is a Eurocentric ideology, Marxism is also an alienating western ideology. While it includes the left ethos in its left theology, it categorically rejects the ontological assumptions of Marxism. Shariati, tries to construct a revolutionary worldview based on Tawhid. This spiritualist worldview is based on justice, freedom and equality. Individual belief and spiritual life are the most important elements of this worldview. Islam is the only structure that will mobilize Musl, Bu makalenin amacı Şeriati’nin Marks ve Marksizm’e bakış açısını ortaya koyarak bir değerlendirmesini yapmaktır. Şeriati’nin sol teolojisi aleyhte olmakla birlikte daima Marksizm’le ilişki içinde teşekkül etmiştir. Marksizm analizinde ve eleştirisinde muhafazakâr bir dil kullanmaktan özenle kaçınan Şeriati için Marksizm, küfür ideoloji değil, aşılması ve alt edilmesi gereken yabancı ve rakip bir ideolojidir. Şeriati’nin amacı kitleleri siyasal mücadeleye çekmek ve toplum adına mücadele eden Müslümanlar için bir çeşit siyasal kılavuz işlevi görecek olan bir dini ideoloji oluşturmaktır. Onun, Marksizm’e bakışında önemli tarihsel değişimler söz konusudur. İlk dönem çalışmalarında “üç Marks” ayrımından hareketle olumsal olan yaklaşım, zamanla daha negatif bir karakter edinir. Geç dönem çalışmalarında Marksizm yeniden değerlendirilir ve materyalist bir ideoloji olarak reddedilir. İslam-Bilim ideolojisinin dini kaynakları yeniden vurgulanarak iki ideoloji arasındaki farklılıklar keskinleştirilir. Ona göre İslam, kapitalizmle ortak ontolojik zemini paylaşan Marksizm’den temelden farklı ve bütünlüklü bir ideolojidir. Biri reddedilmeden diğeri kabul edilemez. Tevhidi esas alan İslam, radikal bir öznelliği yaratma, özgürlük ve eşitlik gibi temel ideallere ulaşma hususunda Marksizm başta olmak üzere tüm modern ideolojilerden daha üstün bir konumdadır. Avrupa merkezci bir ideoloji olan Marksizm aynı zamanda yabancılaştırıcı batılı bir ideolojidir. Sol etosu kendi sol teolojisine dahil etmekle birlikte Marksizmin ontolojik kabulleri kesin olarak reddeder. Tevhide dayanan devrimci bir dünya görüşü inşa etmeye çalışır. Bu maneviyatçı dünya görüşü adaleti, özgürlük ve eşitliği temel amaç edinir. Bireysel inanç ve zahidane yaşam bu dünya görüşünün en önemli unsurlarındadır. İslam, Müslüman toplumları kapitalizme ve emperyalizme karşı mobilize edecek, yabancılaşmaya karşı toplumun kimliğini koruyacak yegâne yapıdır. Bu nedenle yabancı ve yabancılaştırıcı ideolojiler terk etmek ve dev

İntiharın ahlaka uygun ve hatta kimi zaman ahlaken iyi olduğunu kabul eden Stoacı anlayışa zıt olarak Kant intiharın hiçbir durumda ahlaka uygun olamayacağını savunur. Bu çalışmada Kant’ın intihar üzerine görüşleri derlenerek, ilk bakışta birbirine zıt görünse de Kant’ın intihar konusundaki tutumunun Stoacı temelleri olduğu gösterilecektir. Kant’ın intihar ile ilgili görüşlerinin gerekçelerinin doğru bir şekilde anlaşılabilmesi için öncelikle onun ödev ahlakına dair genel bir açıklama yapılacak, böylece ahlak teorisinden doğan yaşama ödevinin temelleri ve bu ödevin intihar ile ilgili sonuçları ortaya konacaktır. Bilindiği gibi, Kant’a göre tek bir evrensel ve zorunlu ahlak yasası olduğu halde bu yasanın üç farklı formülasyonu mevcuttur. Kant insan doğasının özelliklerini aklın a priori buyruğu olan ahlak yasasının üç formülasyonunda bize adım adım açıklar. İlk formülasyonda insanın doğanın bir parçası olması yani onun bir doğa varlığı olduğu vurgulanır. İkinci formülasyonda insanın doğanın bir parçası olduğu denli akıl varlığı olduğu ve bu sebeple de aklını kullanarak hareket edebilme kapasitesi sebebiyle haysiyet ve saygıyı hak ettiği ortaya konur. Üçüncü ve son formülasyonda da insanın sadece aklın kurallarına uyan bir varlık olmayıp aynı zamanda kural koyucu bir yönü olduğu ve bu bakımdan da kendi koyduğu kurallara tâbi olması bakımından kendi kurduğu amaçlar krallığının hem üyesi hem de yöneticisi olduğu ortaya konur. Bu çalışma ile, Kant’ın ahlak yasasının üç formülasyonunun bize Stoa felsefesinde olduğu gibi, kendi doğamızın farklı yönlerini tanımamızı ve ona göre hareket etmemizi buyurduğu savunulacaktır. Böylece Kant’ın ahlak felsefesinin temelinde yatan Stoacı anlayışa dikkat çekilerek gerek Kant’ın ahlak anlayışına gerekse intihar ile ilgili görüşlerine dair özgün bir yorum ortaya konulacaktır., Unlike the Stoic philosophers, who think that suicide is morally permissible or even morally good under certain conditions, Kant firmly positions suicide as immoral under all conditions. By appealing to Kant’s views on suicide, this article will show that even though Kant’s attitude towards suicide initially appears to be contrary to the Stoic attitude towards it, Kant’s disapproval of suicide has Stoic foundations. In order to better grasp the justification of Kant’s views on suicide, I will first present a general introduction to Kant’s duty-based moral philosophy so that the foundations of the duty to life arising from the moral theory and the consequences of this duty on suicide will be revealed. As is well known, although there is only one universal and necessary moral law, according to Kant, there are three different formulations of it. Through these three formulations of the moral law, Kant systematically emphasizes various aspects of human nature step by step. In the first formulation, it is emphasized that human beings are part of nature, that is, we are creatures of nature. In the second formulation, Kant points out that humans are not only part of nature but also rational creatures who have dignity and deserve respect due to our capacity for rationality. In the third and final formulation, Kant argues that humans are not only beings who obey the rules of reason but also have the capacity to give laws to themselves, which in turn means that we should be regarded as both the members and rulers of the kingdom of ends we establish. In this study, I argue that just as the moral principle of stoicism, the three formulations of Kant's moral law command us to recognize different aspects of our nature and act according to it. Therefore, by pointing out the Stoic foundations of Kant’s moral philosophy, in this article, I aim to advance a novel interpretation of his moral philosophy and his account of suicide.

Muhyiddīn Ibn al-‘Arabī is a very significant figure from 7th/13th-century Andalusia who made a paradigm shift in Sufism. He constructed a metaphysical doctrine and wrote about many issues including femininity and gender. His thoughts about the metaphysical state of women and femininity caused his approach to be interpreted as a source for Islamic feminism. He advocates for spiritual equality between men and women because of sharing “humanity” and asserts that women can attain the highest level of sainthood (qutbiyya). For his views on women’s imamate, testimony, and veiling, he is portrayed as a pro-woman thinker by some contemporary scholars. On the other hand, calling a great master “feminist” or at least “pro-feminist” is unacceptable for orthodox Muslims because of the pejorative connotations of feminism in mainstream Islamic thought. By explaining feminism through main feminist texts, and critically analyzing Ibn al-‘Arabī’s approach to gender through his works and books about gender issues in his philosophy, this paper attempts to introduce Ibn al-‘Arabī to gender scholars and feminism to Islamic scholars, and discuss his approach to women and gender., Muhyiddîn İbnü’l-Arabî, 7./13. yüzyılda yaşamış ve tasavvufta paradigma değişikliği yapmış Endülüs’lü bir sufidir. Metafizik bir doktrin inşa etmiş ve kadınlık ve cinsiyet dâhil pek çok konu hakkında yazmıştır. Kadının metafizik durumu ve kadınlık hakkındaki düşünceleri onun İslami feminizme kaynak olarak yorumlanmasına neden olmaktadır. O, “insanlığı” paylaşmaktan dolayı kadın ve erkek arasında manevî eşitliği savunur ve kadının en yüksek velayet mertebesine (kutbiyyet) ulaşabileceğini iddia eder. Kadınların imamlığı, şahitliği ve tesettürüne ilişkin görüşlerinden dolayı, bazı çağdaş araştırmacılar tarafından kadın yanlısı bir düşünür olarak tasvir edilmektedir. Öte yandan, büyük bir ustaya “feminist” veya en azından “pro-feminist” (feminizm yanlısı) demek, feminizmin ana akım İslam düşüncesindeki olumsuz çağrışımları nedeniyle geleneksel Müslümanlar için kabul edilebilir değildir. Bu makale, temel feminist metinler üzerinden feminizmin ne olduğunu açıklayarak, İbnü’l-Arabî'nin cinsiyete yaklaşımını onun eserleri ve İbnü’l-Arabî’de cinsiyet hakkında yazılan eserler üzerinden eleştirel bir şekilde analiz etmektedir. Makalenin gayesi toplumsal cinsiyet araştırmacılarına İbnü’l-Arabî’yi, İslam araştırmacılarına ise feminizmi tanıtarak, İbnü’l-Arabî’nin kadın ve cinsiyet konularına yaklaşımını tartışmaktır.

Pek çok felsefe tarihçisi tarafından en önemli Alman düşünürler arasında konumlandırılan Nicolaus Cusanus Türkiyede felsefe çevrelerinde henüz hak ettiği tanınırlığa ulaşamamıştır. Oysaki Cusanus’un felsefi yazıları kendinden sonra gelen Descartes, Berkeley, Leibniz, Kant, Hegel gibi birçok modern filozofun düşüncelerinin tohumlarını barındırmaktadır. Bu sebeple Cusanus’a dair çalışmalar felsefe tarihinde özellikle Rönesans dönemi ve modern felsefeye geçiş için önemli bir durak noktasıdır. Buna rağmen Cusanus’un düşüncelerini inceleyen gerek yabancı dillerde gerek Türkçede kaynaklar sınırlıdır. 19. yüzyılın sonlarına doğru Cusanus üzerine çalışmalar başlamış ve son dönemlerde dünyada Cusanus’a olan ilgi artmıştır. Bu kaynaklarda Cusanus’un özgünlüğüne dair birbirinden farklı tezler ortaya konsa da onun bilgi teorisi ve bu teorinin çağdaş bir konu olarak öznellik felsefesiyle ilişkisi özellikle dikkat çekmektedir. Bunun da sebebi Cusanus’un kendi çağdaşlarından farklı olarak insan zihnine dair görüşleri sonucu bilme ediminde insanı merkez kılıp diğer her şeyi zihnin dolayımına sokmasıdır. Bu durumda insan şeyleri kendinde oldukları gibi değil de zihninin yapımı olan kavramsal dünyanın bir parçası olarak bilebilmektedir. Bu da insan zihnini, bilme ediminde merkeze koyan ama öte yandan onun bilgisini sınırlayan bir düşünce sistemdir. İnsan zihninin bu merkeziliği Cusanus’u insanı dünya üzerindeki ikinci bir tanrı olarak nitelendirmeye götürmüştür. İnsanın ikinci tanrı olarak nitelendirilmesindeki başlıca sebep bilme etkinliği ve bu etkinliğin özünde yatan ölçme edimidir. Ancak Cusanus’un özgünlüğünü ortaya çıkartan ikinci tanrı olarak insan anlayışı ile insan zihninin ölçme edimi arasındaki ilişkiye odaklanarak insanın bu dünya üzerindeki yaratıcılığına dair bir çalışma bulunmamaktadır. Bu makale ile literatürdeki söz konusu boşluğun doldurulması amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda Cusanus’un modern ve çağdaş felsefeyle ilişkilendirilen bilgi teorisindeki özgünlüğü, Nicolaus Cusanus, considered one of the most important German thinkers by many historians of philosophy, has yet to receive the recognition he deserves in the phil-osophical circles in Turkey. However, the philosophical writings of Cusanus con-tain the seeds of the thoughts of many modern philosophers such as Descartes, Berkeley, Leibniz, Kant, and Hegel. For this reason, studies on Cusanus are an essen-tial stopping point in the history of philosophy, especially for the Renaissance pe-riod and the transition to modern philosophy. Despite this, texts examining Cu-sanus' thoughts are limited in foreign languages and Turkish. Towards the end of the 19th century, studies on Cusanus started and recently the worldwide interest in Cusanus has increased. Although there are different theses about the original as-pect of Cusanus’ thoughts in these sources, his theory of knowledge and the rela-tionship of this theory with the contemporary subject of philosophy of subjectivity attract attention. The reason for this is that Cusanus, unlike his contemporaries, as a result of his views on the human mind, makes the human center in the act of knowing and puts everything else into the mind's mediation. That is why people can know things not as they are in themselves, but only in so far, they are part of the conceptual world, that their own mind constructs that. This is a system of thought that on the one hand puts the human mind at the center through its act of knowing on the other hand, limits its knowledge. This centrality of the human mind led Cusanus to characterize man as the second god on earth. The main reason for characterizing man as the second god is the activity of knowing and the act of measuring that lies at the core of this activity. Despite its significance, there is no study focusing on man’s creativity in this world through the relationship between Cusanus’s conception of man as the second god and the human mind’s activity of measurement, which reveals the

Kavramlar insan zihninin ve muhayyilesinin tarih-toplum bağlamı içinde ortaya çıkmış olan ürünleridir. Bu sebeple anlam içerikleri de tarih boyunca değişikliğe uğrar. Bilim ve din bu bağlamda insan zihninin tarih içerisinde ürettiği iki önemli kavramdır. Bununla birlikte her ikisi de pratik hayatta geniş bir uygulama alanı bulmuş ve tarih içerisinde interaktif bir etkileşim içerisinde olmuştur. Bilimsel düşünce ortaya çıkana kadar dinler, insanoğlunun bilme ihtiyacını giderme görevini de üstlenerek, insan ve toplum hayatını düzenleme gücü kazanmıştır. Bilimsel düşünme yeteneğinin ortaya çıkmasıyla birlikte, dinlerin doğayı ve içindekileri betimleme ve açıklama biçimi de tartışılmaya başlanmıştır. Bununla birlikte Avrupa tarihinde Antik Yunan’da uç veren bilimsel düşünme teşebbüsü, Hristiyanlığın bilimsel düşünceyi belirlediği Orta Çağ boyunca önemli bir varlık gösterememiştir. 15. ve 16. yüzyıl Avrupa’sında vuku bulan bazı önemli bilimsel, toplumsal ve ekonomik gelişmeler, Kilisenin otoritesinin sorgulanmasına yol açarken bilimsel düşüncenin önemini ve değerini yeniden Batı insanının gündemine taşımıştır. Bilimin doğayı açıklama gücü arttıkça kurumsal dinin düşünceyi belirleme üzerindeki gücü de azalmaya başlamıştır. Ancak bu döneme yakından bakıldığında, bilimsel devrimin öncü isimlerinin -özgür düşünceli insanlar olmakla birlikte- samimi dinsel ve metafizik inançlara da sahip oldukları ve mücadelenin daha çok “yetke sorunsalı” çerçevesinde düğümlendiği görülebilir. Sonraki yüzyıllarda modern bilim, göz alıcı başarıları ile kendisini toplum hayatında daha fazla hissettirmeye başladıkça, kurumsal din kamusal alanı büyük ölçüde terk etmek zorunda kalacaktır. Bundan böyle artık dinlerin öte dünyada temin ettiği cennet iddiasına karşılık, bilim bunu yeryüzünde tesis etme iddiasında bulunacaktır. Ancak 20. yüzyıl ile birlikte bilimin insanın varoluşsal sorunlarına ve kesinlik ihtiyacına cevap veremeyeceğinin anlaşılmasıyla “kutsal” kendini yeni bir formda yeniden üretme, Concepts are the products of the human mind and imagination that have emerged in the context of history-society. For this reason, their meaning contents also change throughout history. In this context, science and religion are two important concepts that the human mind has produced in history. However, both have found a wide application area in practical life and have influenced each other interactively throughout history. Until the emergence of scientific thought, religions have gained the power to organize human and social life by undertaking the task of meeting the need for knowledge of human beings. With the emergence of scientific thinking ability, the way religions describe and explain nature and its contents has also been discussed. However, the attempt to think scientifically, which took off in Ancient Greece in European history, could not show a significant presence during the Medieval Ages, when Christianity determined scientific thought. Some important scientific, social and economic developments that took place in Europe in the 15th and 16th centuries led to the questioning of the authority of the Church, and brought the importance and value of scientific thought back to the agenda of the Western people. As the power of science to explain nature increased, the power of institutional religion to determine thought began to decline. However, when we look closely at this period, it can be seen that the leading figures of the scientific revolution - although they are free-thinking people - also have sincere religious and metaphysical beliefs, and the struggle is mostly tied around the “problem of authority”. In the following centuries, as modern science began to make itself felt more and more in public life with its spectacular achievements, institutional religion would have to largely leave the public sphere. From now on, science will claim to establish it on earth in return for the claim of heaven provided by religions in the next world. However, with the u

The nature of things means the nature of objects, or the nature of the world in general. Everyone in this world finds himself in the middle of things; in fact, he is one of them in terms of his body. Since the existence of humanity, the nature of things has occupied the minds. The first philosophers discussed the nature of things through the concept of substance, and they conceived it as a material thing. Although there were philosophers in the following periods who implied that the nature of things was not material, Berkeley was the first philosopher to express this openly, not implicitly. Berkeley argues that there is no matter, it is just an unfounded belief. What allowed him to do this was the veil of perception problem. Based on the problem, there are some arguments put forward by Descartes. Berkeley established his system, using these arguments as a springboard for himself (through Locke's philosophy). Berkeley considers the mind, just as Descartes thought, that is, something that does not have space but thinks, perceives, knows. Descartes claimed that it would be wrong to try to explain the existence of the mind with the existence of matter. Berkeley agrees with him on this. But Berkeley goes further and argues that the existence of matter can be reduced entirely to the existence of mind. Thus, he reveals a whole new attitude towards the nature of things. In the first part of this study, we will examine Berkeley's immaterialist philosophy, and the veil of perception problem. In the second part, we will examine the relationship between the nature of things and God and soul, and we will also dwell on Descartes' concept of res cogitans for this purpose. Thus, we will try to answer the question "What is the nature of things?" from Berkeley's perspective and to shed light on the nature of things and the relationship between it and god and soul., Eşyanın tabiatı, nesnelerin tabiatı yahut genel olarak dünyanın tabiatı anlamına gelir. Bu dünyada bulunan herkes, kendisini eşyanın, yani şeylerin/nesnelerin ortasında bulur; hatta vücudu itibariyle o şeylerden/nesnelerden bir tanesidir. İnsanlık varolalı beri eşyanın tabiatı konusu zihinleri kurcalamıştır. İlk filozofların düşüncelerini incelediğimizde, hepsinin eşyanın tabiatı konusunu töz kavramı üzerinden ele aldıklarını, tözü de maddi bir şey olarak tasavvur ettiklerini görürüz. Sonraki dönemlerde eşyanın tabiatının maddi olmadığını imleyen filozoflar olmuşsa da bunu imlemli olarak değil açık açık dile getiren ilk filozof Berkeley olmuştur. Berkeley madde diye bir şeyin aslında olmadığını, bunun yersiz bir inançtan ibaret olduğunu savlar. Bunu gerçekleştirmesine olanak tanıyan ise felsefede algı perdesi sorunu olarak bilinen sorun olmuştur. Söz konusu sorunun temelinde ise Descartes’ın ortaya attığı birtakım argümanlar bulunmaktadır. Berkeley bu argümanları (Locke felsefesi dolayımında) kendisi için bir sıçrama tahtası olarak kullanarak kendi sistemini kurmuştur. Berkeley zihni, tıpkı Descartes'ın düşündüğü gibi, yani uzamı olmayan fakat düşünen, algılayan, bilen bir şey olarak kabul eder. Descartes zihnin varlığını maddenin varlığı ile açıklamaya kalkmanın yanlış olacağını iddia ediyordu, Berkeley de onunla hemfikirdir. Ancak Berkeley daha da ileri giderek maddenin varlığının bütünüyle zihnin varlığına indirgenebileceğini serdeder. Böylelikle eşyanın tabiatı konusunda yepyeni bir tutum ortaya koyar. Biz bu makalenin ilk bölümünde Berkeley'in eşyanın tabiatını 'gayrı-maddi' ile özdeşleştiren felsefesini ve algı perdesi sorununu ele alıp inceleyeceğiz. Makalenin ikinci bölümünde ise, bu minvalde, eşyanın tabiatı ile Tanrı ve ruh arasındaki ilişkiyi ele alıp inceleyeceğiz ve bu amaçla Descartes'ın res cogitans kavramı üzerinde de duracağız. Böylelikle "eşyanın tabiatı nedir?" sorusuna Berkeleyci perspektiften cevap vermeyi ve e

Sıralı Uyumluluk Etkisi (SUE) uyumlu denemelere kıyasla, uyumsuz denemeleri izleyen uyumluluk etkisinin daha düşük olması olarak tanımlanır. Bağlam tekrarının SUE üzerindeki etkisi iki deneyde incelenmiştir. İki deneyde de dört renkli Stroop görevi kullanılmıştır. Uyarıcılar iki kümeye ayrılmıştır. Birinci kümedeki uyarıcılar için uyarıcı ve bağlam arasında bir izlerlik yoktur. İkinci kümedeki uyarıcılar için ise bu türden bir izlerlik vardır. Bağlamsal özellik olarak, birinci deneyde büyük ve küçük harf, ikinci deneyde ise düz ve italik yazıtipi kullanılmıştır. Deney 1'de izlerliğin olmadığı kümedeki uyarıcılar için SUE gözlemlenmiş fakat bağlam değişiminin SUE üzerinde etkisi gözlemlenmemiştir. Kısaca, SUE hem bağlam tekrarı hem de bağlam değişimi koşullarında gözlemlenmiştir. Diğer bir deyişle, izlerlik farklı bir kümede (ikinci kümede) de olsa deney içinde izlerliğin bulunması bağlam değişiminin SUE üzerindeki etkisini kaldırmıştır. Deney 2'de ise izlerliğin bulunduğu küme için izlerlik daha güçlü hale getirilmiş ve birinci kümedeki uyarıcılar için sonuçlar tekrarlanmıştır. Bulgular, izlerlik bilgisi başka bir kümede dahi olsa, bağlam tekrarının SUE üzerindeki etkisinin ortadan kalktığını göstermektedir. Bu sonuçlar, uyarıcı, tepki ve bağlam bilgisini ve büyük olasılıkla kontrol parametrelerini de birleştiren olay temsillerinin, dinamik olarak kullanıldığını desteklemektedir., The sequential congruency effect (SCE) is defined as the decrease in the congruency effect following incongruent trials compared to congruent trials. The effect of context repetition on SCE was investigated with two experiments. In both experiments, a four-color Stroop task was used, and stimuli were divided into two sets. For the first set of items, there was not a contingency between the stimulus and the context; however, for the second set there was a contingency between the stimulus and the context. Context was manipulated in Experiment 1 by using upper-case and lower-case letters, and in Experiment 2 by using regular and italic font. In Experiment 1, a signi?cant SCE was observed with the noncontingent set, however there was no effect of context change on the SCE. In brief, the SCE was observed both when the context changed or when it remained the same. In other words, even if the contingency was in a different set (the second set), the fact that contingency existed in the experiment was enough to eliminate the effect of context-change on the SCE. In Experiment 2, the contingency manipulation was strengthened for the set that contained contingency and results were replicated for the first set, which did not contain contingency. The results showed that even though contingency is manipulated in a different set, it is enough to eliminate the effect of context repetition on the SCE. These results, support the notion that event representations, which contain stimulus, response and context information and most probably control parameters, are used dynamically.

Sıralı Uyumluluk Etkisi (SUE) uyumlu denemelere kıyasla, uyumsuz denemeleri izleyen uyumluluk etkisinin daha düşük olması olarak tanımlanır. Bağlam tekrarının SUE üzerindeki etkisi iki deneyde incelenmiştir. İki deneyde de dört renkli Stroop görevi kullanılmıştır. Uyarıcılar iki kümeye ayrılmıştır. Birinci kümedeki uyarıcılar için uyarıcı ve bağlam arasında bir izlerlik yoktur. İkinci kümedeki uyarıcılar için ise bu türden bir izlerlik vardır. Bağlamsal özellik olarak, birinci deneyde büyük ve küçük harf, ikinci deneyde ise düz ve italik yazıtipi kullanılmıştır. Deney 1'de izlerliğin olmadığı kümedeki uyarıcılar için SUE gözlemlenmiş fakat bağlam değişiminin SUE üzerinde etkisi gözlemlenmemiştir. Kısaca, SUE hem bağlam tekrarı hem de bağlam değişimi koşullarında gözlemlenmiştir. Diğer bir deyişle, izlerlik farklı bir kümede (ikinci kümede) de olsa deney içinde izlerliğin bulunması bağlam değişiminin SUE üzerindeki etkisini kaldırmıştır. Deney 2'de ise izlerliğin bulunduğu küme için izlerlik daha güçlü hale getirilmiş ve birinci kümedeki uyarıcılar için sonuçlar tekrarlanmıştır. Bulgular, izlerlik bilgisi başka bir kümede dahi olsa, bağlam tekrarının SUE üzerindeki etkisinin ortadan kalktığını göstermektedir. Bu sonuçlar, uyarıcı, tepki ve bağlam bilgisini ve büyük olasılıkla kontrol parametrelerini de birleştiren olay temsillerinin, dinamik olarak kullanıldığını desteklemektedir., The sequential congruency effect (SCE) is defined as the decrease in the congruency effect following incongruent trials compared to congruent trials. The effect of context repetition on SCE was investigated with two experiments. In both experiments, a four-color Stroop task was used, and stimuli were divided into two sets. For the first set of items, there was not a contingency between the stimulus and the context; however, for the second set there was a contingency between the stimulus and the context. Context was manipulated in Experiment 1 by using upper-case and lower-case letters, and in Experiment 2 by using regular and italic font. In Experiment 1, a signi?cant SCE was observed with the noncontingent set, however there was no effect of context change on the SCE. In brief, the SCE was observed both when the context changed or when it remained the same. In other words, even if the contingency was in a different set (the second set), the fact that contingency existed in the experiment was enough to eliminate the effect of context-change on the SCE. In Experiment 2, the contingency manipulation was strengthened for the set that contained contingency and results were replicated for the first set, which did not contain contingency. The results showed that even though contingency is manipulated in a different set, it is enough to eliminate the effect of context repetition on the SCE. These results, support the notion that event representations, which contain stimulus, response and context information and most probably control parameters, are used dynamically.