Search

The Circular Economy (CE) has recently become a popular concept in sustainability discourses for both the public and private sectors. The proponents of this idea often espouse many social, economic, and environmental benefits from the application of CE practices. However, the CE faces many limitations to deliver on those expectations. The CE is very much a contested concept in the sustainability discourse, with many actors proposing different visions of a circular future based on their particular socio-economic interests. Moreover, the economic, social, political, and environmental implications of different circular discourses and policies remain poorly researched and understood. This thesis addresses this research gap by answering the following question: what are the main societal discourses and policies on the CE, how can they be critically analysed, compared, and understood, and what are their sustainability implications? To answer this question, this thesis uses an interdisciplinary mixed-method approach, including critical literature review, content analysis, text-mining, and Q-method survey. The case studies are European Union CE policies, Dutch CE policies for plastics and tyres, as well as the CE action plans of Amsterdam, Copenhagen and Glasgow. Results demonstrate the existence of a plurality of circularity discourses through history, which can be divided based on two main criteria. First, whether they are sceptical or optimist regarding the possibility of eco-economic decoupling, and second, whether they are holistic by including social justice concerns or have a segmented focus on resource efficiency alone. This leads to 4 core discourse types: Reformist Circular Society (optimist and holistic), Technocentric Circular Economy (optimist and segmented), Transformational Circular Society (sceptical and holistic), and Fortress Circular Economy (sceptical and segmented). Results from the selected case studies conclude that, although the CE discursive landscap

RIVM rapport:Nederland heeft door zijn grote bevolkingsdichtheid, energiegebruik en intensieve landbouw de meest stikstofintensieve economie ter wereld. De negatieve effecten hiervan worden door een uitgebreide en complexe regelgeving bestreden. Dit rapport biedt een integraal overzicht van de stikstofproblematiek in Nederland. Het combineert de bestaande kennis van bronnen, stromen en negatieve effecten van stikstof, alsmede de effectiviteit van huidige en mogelijke beleidsmaatregelen. Het huidige stikstofbeleid blijkt voornamelijk sectoraal en facetgericht van opzet. Dit brengt het risico met zich mee dat het beleid per saldo niet effectief is. Tot nu toe heeft het beleid weinig afwentelingen tot gevolg gehad. Voor nieuwe beleidsmaatregelen is de kans op afwenteling en gemiste synergieen groter en is een betere afstemming tussen de verschillende stikstofmaatregelen wenselijk. Echter belangrijker is de afstemming tussen het stikstofbeleid en andere beleidsdossiers. Het is aan te bevelen om bij de ontwikkeling en evaluatie van nieuwe stikstofmaatregelen meer rekening te houden met de huidige integrale inzichten in de samenhang van bronnen, stromen, effecten en beleidsmaatregelen rond stikstof., Dense population, high nitrogen inputs in agriculture, large chemical industry and a large traffic volume make the Netherlands the most nitrogen-intensive economy in the world. Because of this intensive use of nitrogen, the Netherlands faces difficulties achieving national and European environmental objectives. The present policy package can be characterised as extensive and complex. It is against this background that sources, flows and effects of nitrogen on environment, health, and climate have been studied in an integrated context. The report discusses the effectiveness of current and potential policy options. An analysis of the present nitrogen policy measures shows them to be effective in reducing individual flows and effects of nitrogen. The implementation of new policy measures increases the risk that opportunities will be missed or that unexpected counterproductive impacts will occur. Therefore, new nitrogen measures should ideally be developed within the integrated-knowledge framework of sources, flows and effects of nitrogen and policy measurements. For this reason an integrated approach for developing nitrogen policies in the broad context of sectoral and environmental policies is desirable.

RIVM rapport:Nederland heeft door zijn grote bevolkingsdichtheid, energiegebruik en intensieve landbouw de meest stikstofintensieve economie ter wereld. De negatieve effecten hiervan worden door een uitgebreide en complexe regelgeving bestreden. Dit rapport biedt een integraal overzicht van de stikstofproblematiek in Nederland. Het combineert de bestaande kennis van bronnen, stromen en negatieve effecten van stikstof, alsmede de effectiviteit van huidige en mogelijke beleidsmaatregelen. Het huidige stikstofbeleid blijkt voornamelijk sectoraal en facetgericht van opzet. Dit brengt het risico met zich mee dat het beleid per saldo niet effectief is. Tot nu toe heeft het beleid weinig afwentelingen tot gevolg gehad. Voor nieuwe beleidsmaatregelen is de kans op afwenteling en gemiste synergieen groter en is een betere afstemming tussen de verschillende stikstofmaatregelen wenselijk. Echter belangrijker is de afstemming tussen het stikstofbeleid en andere beleidsdossiers. Het is aan te bevelen om bij de ontwikkeling en evaluatie van nieuwe stikstofmaatregelen meer rekening te houden met de huidige integrale inzichten in de samenhang van bronnen, stromen, effecten en beleidsmaatregelen rond stikstof., Dense population, high nitrogen inputs in agriculture, large chemical industry and a large traffic volume make the Netherlands the most nitrogen-intensive economy in the world. Because of this intensive use of nitrogen, the Netherlands faces difficulties achieving national and European environmental objectives. The present policy package can be characterised as extensive and complex. It is against this background that sources, flows and effects of nitrogen on environment, health, and climate have been studied in an integrated context. The report discusses the effectiveness of current and potential policy options. An analysis of the present nitrogen policy measures shows them to be effective in reducing individual flows and effects of nitrogen. The implementation of new policy measures increases the risk that opportunities will be missed or that unexpected counterproductive impacts will occur. Therefore, new nitrogen measures should ideally be developed within the integrated-knowledge framework of sources, flows and effects of nitrogen and policy measurements. For this reason an integrated approach for developing nitrogen policies in the broad context of sectoral and environmental policies is desirable.

Het rapport bevat een aantal casestudies van waterbouwkundige projecten in Nederland. Per casestudy wordt er vooral ingegaan op het onderzoeks- en besluitvormingsproces. Het besluit wordt geanalyseerd en beoordeeld met de kennis van nu. Is de juiste keuze gemaakt? En zijn alle doelen gehaald en/of de onderzoeksvragen beantwoord? De volgende projecten zijn beschouwd: - Balgstuw Ramspol - Maaswerken - Verkeersveiligheidsanalyse concept-NVVP - Externe Veiligheid en Ketenstudies VROM - HST OOST, Veiligheid in Transparante Afweging

RIVM rapport:Nederland heeft door zijn grote bevolkingsdichtheid, energiegebruik en intensieve landbouw de meest stikstofintensieve economie ter wereld. De negatieve effecten hiervan worden door een uitgebreide en complexe regelgeving bestreden. Dit rapport biedt een integraal overzicht van de stikstofproblematiek in Nederland. Het combineert de bestaande kennis van bronnen, stromen en negatieve effecten van stikstof, alsmede de effectiviteit van huidige en mogelijke beleidsmaatregelen. Het huidige stikstofbeleid blijkt voornamelijk sectoraal en facetgericht van opzet. Dit brengt het risico met zich mee dat het beleid per saldo niet effectief is. Tot nu toe heeft het beleid weinig afwentelingen tot gevolg gehad. Voor nieuwe beleidsmaatregelen is de kans op afwenteling en gemiste synergieen groter en is een betere afstemming tussen de verschillende stikstofmaatregelen wenselijk. Echter belangrijker is de afstemming tussen het stikstofbeleid en andere beleidsdossiers. Het is aan te bevelen om bij de ontwikkeling en evaluatie van nieuwe stikstofmaatregelen meer rekening te houden met de huidige integrale inzichten in de samenhang van bronnen, stromen, effecten en beleidsmaatregelen rond stikstof., Dense population, high nitrogen inputs in agriculture, large chemical industry and a large traffic volume make the Netherlands the most nitrogen-intensive economy in the world. Because of this intensive use of nitrogen, the Netherlands faces difficulties achieving national and European environmental objectives. The present policy package can be characterised as extensive and complex. It is against this background that sources, flows and effects of nitrogen on environment, health, and climate have been studied in an integrated context. The report discusses the effectiveness of current and potential policy options. An analysis of the present nitrogen policy measures shows them to be effective in reducing individual flows and effects of nitrogen. The implementation of new policy measures increases the risk that opportunities will be missed or that unexpected counterproductive impacts will occur. Therefore, new nitrogen measures should ideally be developed within the integrated-knowledge framework of sources, flows and effects of nitrogen and policy measurements. For this reason an integrated approach for developing nitrogen policies in the broad context of sectoral and environmental policies is desirable.

Het rapport bevat een aantal casestudies van waterbouwkundige projecten in Nederland. Per casestudy wordt er vooral ingegaan op het onderzoeks- en besluitvormingsproces. Het besluit wordt geanalyseerd en beoordeeld met de kennis van nu. Is de juiste keuze gemaakt? En zijn alle doelen gehaald en/of de onderzoeksvragen beantwoord? De volgende projecten zijn beschouwd: - Balgstuw Ramspol - Maaswerken - Verkeersveiligheidsanalyse concept-NVVP - Externe Veiligheid en Ketenstudies VROM - HST OOST, Veiligheid in Transparante Afweging

RIVM rapport:De gebiedenatlas bevat ruim honderd kaarten en meer dan 150 achterliggende digitale bestanden die betrekking hebben op vormen van beleid die van belang zijn voor het gebiedsgericht beleid. Het betreft hier zowel provinciale als nationale beleidscategorieen. Alle beleidscategorieen zijn, in deze rapportage, landsdekkend op een kaart weergegeven. De bijbehorende meta-informatie en de achterliggende digitale datasets is op een CD-ROM opgenomen. Op de door de bronhouders beschikbaar gestelde gegevens zijn een aantal analyses uitgevoerd. Zo is voor alle provinciale beleidscategorieen aangegeven wat het oppervlak is van de betreffende categorie en in hoeverre de verschillende vormen van provinciaal beleid overlappen. Ter illustratie is ook een stapelkaart opgenomen waarop alle vormen van provinciaal beleid zijn opgeteld om inzichtelijk te maken in hoeverre de verschillende vormen van beleid ruimtelijk overlappen., This report gives an overview of maps that are used in the field of area specific policy. More then 100 provincial and national maps, consisting of over 150 digital datasets, were collected. The area specific policy maps are presented while the underlying provincial data as well as the meta-information and the digital datasets are available on the CD-ROM that is included. On the maps some overlay operations are performed to gain insight in the area in the Netherlands that is subject to one or more forms of area specific policy and to what extend the areas overlap. For the provincial policy maps also a cumulative map is presented showing to what extend the areas overlap.

De gebiedenatlas bevat ruim honderd kaarten en meer dan 150 achterliggende digitale bestanden die betrekking hebben op vormen van beleid die van belang zijn voor het gebiedsgericht beleid. Het betreft hier zowel provinciale als nationale beleidscategorieen. Alle beleidscategorieen zijn, in deze rapportage, landsdekkend op een kaart weergegeven. De bijbehorende meta-informatie en de achterliggende digitale datasets is op een CD-ROM opgenomen. Op de door de bronhouders beschikbaar gestelde gegevens zijn een aantal analyses uitgevoerd. Zo is voor alle provinciale beleidscategorieen aangegeven wat het oppervlak is van de betreffende categorie en in hoeverre de verschillende vormen van provinciaal beleid overlappen. Ter illustratie is ook een stapelkaart opgenomen waarop alle vormen van provinciaal beleid zijn opgeteld om inzichtelijk te maken in hoeverre de verschillende vormen van beleid ruimtelijk overlappen., This report gives an overview of maps that are used in the field of area specific policy. More then 100 provincial and national maps, consisting of over 150 digital datasets, were collected. The area specific policy maps are presented while the underlying provincial data as well as the meta-information and the digital datasets are available on the CD-ROM that is included. On the maps some overlay operations are performed to gain insight in the area in the Netherlands that is subject to one or more forms of area specific policy and to what extend the areas overlap. For the provincial policy maps also a cumulative map is presented showing to what extend the areas overlap.

RIVM rapport:De gebiedenatlas bevat ruim honderd kaarten en meer dan 150 achterliggende digitale bestanden die betrekking hebben op vormen van beleid die van belang zijn voor het gebiedsgericht beleid. Het betreft hier zowel provinciale als nationale beleidscategorieen. Alle beleidscategorieen zijn, in deze rapportage, landsdekkend op een kaart weergegeven. De bijbehorende meta-informatie en de achterliggende digitale datasets is op een CD-ROM opgenomen. Op de door de bronhouders beschikbaar gestelde gegevens zijn een aantal analyses uitgevoerd. Zo is voor alle provinciale beleidscategorieen aangegeven wat het oppervlak is van de betreffende categorie en in hoeverre de verschillende vormen van provinciaal beleid overlappen. Ter illustratie is ook een stapelkaart opgenomen waarop alle vormen van provinciaal beleid zijn opgeteld om inzichtelijk te maken in hoeverre de verschillende vormen van beleid ruimtelijk overlappen., This report gives an overview of maps that are used in the field of area specific policy. More then 100 provincial and national maps, consisting of over 150 digital datasets, were collected. The area specific policy maps are presented while the underlying provincial data as well as the meta-information and the digital datasets are available on the CD-ROM that is included. On the maps some overlay operations are performed to gain insight in the area in the Netherlands that is subject to one or more forms of area specific policy and to what extend the areas overlap. For the provincial policy maps also a cumulative map is presented showing to what extend the areas overlap.

RIVM rapport:Op 29 januari 2003 werd door het Milieu- en Natuurplanbureau in samenwerking met de werkgroep Sociaal-Wetenschappelijk Onderzoek Milieu en Energie (SWOME) een colloquium georganiseerd. Zeven genodigde sprekers gingen vanuit diverse invalshoeken in op het thema: "De Europese context van het nationale milieubeleid. Verschillen tussen de vormgeving en effectiviteit van het milieubeleid in de EU-landen en de betekenis hiervan voor Nederland". Enkele conclusies van de sprekers luidden: Natuur en milieu hebben veelal baat bij Europese regelgeving op deze terreinen. Europa heeft inmiddels een sterke, en toenemende, invloed op het milieubeleid van lidstaten. De Europese beleidsvoorbereiding en besluitvorming is een zeer complex en vaak onvoorspelbaar proces. De besluitvorming in de EU voltrekt zich in feite geheel buiten het zicht van het Nederlandse parlement. Onvoldoende oog voor de Europese context van het nationale beleid leidt tot juridische conflicten en een inefficiente nationale beleidsvoering. Als aanbeveling stellen de organisatoren van de colloquiumdag dat het Milieu- en Natuurplanbureau de Tweede Kamer beter zou kunnen informeren over de Europese context door in rapportages als de Milieubalans en Milieuverkenning meer aandacht te besteden aan: de beleidsontwikkelingen die in Brussel gaande zijn; de vraag hoe Nederland die ontwikkelingen optimaal kan beinvloeden; de vraag hoe andere landen hun milieubeleid inrichten en wat kan Nederland daarvan leren., On 29 January 2003 the Netherlands Environmental Assessment Agency (RIVM) in the Netherlands organised a colloquium in Bilhoven, the Netherlands in cooperation with the Dutch Working Group on Social Science Research on the Environment and Energy (SWOME). Seven experts were invited to speak on the theme, 'The European context in national environmental policy: Differences between design and effectiveness of the environmental policies in the EU member states and the significance of this for the Netherlands'. The main conclusions of the speakers:Both environment and nature policies usually profit from European legislation in these areas ; Europe already has a strong, and increasing, influence on the environmental policies of member states; European policy preparation and decision-making forms an extremely complex and often unpredictable process; In effect, decision-making in the EU takes place out of view of the Dutch Parliament; Insufficient focus on the European context of national policy leads to conflicts and inefficient national policy implementation. The organisers of the colloquium have advised the Environmental Assessment Agency to use such reports as the Environmental Balance and Environmental Outlook to better inform the Dutch Second Chamber on the European context and to focus more on: Policy trends afoot in Brussels, how the Netherlands can optimally influence these trends and how other countries are setting up their environmental policies, and what the Netherlands can learn from this.

Geneesmiddelen hebben voor mens en dier, om redenen van volksgezondheid en vanuit economisch oogpunt, een zeer groot maatschappelijk belang. In de toekomst zal dit niet veranderen en met de vergrijzing van de bevolking zal het jaarlijkse verbruik naar verwachting gaan toenemen. Na gebruik belanden de geneesmiddelen en de hieruit gevormde afbraakproducten in het (water)milieu. De laatste jaren worden steeds vaker geneesmiddelen in verschillende waterstromen aangetoond. Niet alleen in ongezuiverd rioolwater en effluenten van rioolwaterzuiveringsinrichtingen, maar ook in lage concentraties in oppervlaktewater, in grondwater en zelfs soms in zeer lage concentraties in drinkwater. Geneesmiddelen zijn biologisch actieve stoffen die ontworpen zijn om, bij relatief lage concentraties, een farmacologisch effect te veroorzaken bij mens en dier. Waterorganismen worden langdurig, mogelijk zelfs levenslang blootgesteld aan (zeer) lage concentraties van meerdere geneesmiddelen en de hieruit gevormde afbraakproducten. Het is dus denkbaar dat geneesmiddelen door hun vaak specifieke werkingsmechanismen ook niet-doel organismen – in dit geval de in het oppervlaktewater levende dieren – kunnen beïnvloeden. Of en in welke mate effecten daadwerkelijk in het watermilieu optreden is evenwel nog grotendeels onbekend. Acute effecten zijn niet te verwachten; chronische of specifieke effecten mogelijk wel. Hierbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld de verstoring van het hormoon- en immuunsysteem of resistentie-ontwikkeling. Bekend voorbeeld hiervan is de ontregeling van het hormoonsysteem bij mannelijke vissen door het synthetische hormoon 17?-ethinyloestradiol. Dit hormoon wordt als actieve stof toegepast in de anticonceptiepil. Van deze stof is bekend dat de effectconcentraties voor de acute toxiciteit in de mg/l-range liggen. De ontregeling van het hormonale systeem in de vorm van vitellogenine-inductie of interseksualiteit (vorming van eicellen in testis) bij mannelijke vissen kan echter

RIVM rapport:De gebiedenatlas bevat ruim honderd kaarten en meer dan 150 achterliggende digitale bestanden die betrekking hebben op vormen van beleid die van belang zijn voor het gebiedsgericht beleid. Het betreft hier zowel provinciale als nationale beleidscategorieen. Alle beleidscategorieen zijn, in deze rapportage, landsdekkend op een kaart weergegeven. De bijbehorende meta-informatie en de achterliggende digitale datasets is op een CD-ROM opgenomen. Op de door de bronhouders beschikbaar gestelde gegevens zijn een aantal analyses uitgevoerd. Zo is voor alle provinciale beleidscategorieen aangegeven wat het oppervlak is van de betreffende categorie en in hoeverre de verschillende vormen van provinciaal beleid overlappen. Ter illustratie is ook een stapelkaart opgenomen waarop alle vormen van provinciaal beleid zijn opgeteld om inzichtelijk te maken in hoeverre de verschillende vormen van beleid ruimtelijk overlappen., This report gives an overview of maps that are used in the field of area specific policy. More then 100 provincial and national maps, consisting of over 150 digital datasets, were collected. The area specific policy maps are presented while the underlying provincial data as well as the meta-information and the digital datasets are available on the CD-ROM that is included. On the maps some overlay operations are performed to gain insight in the area in the Netherlands that is subject to one or more forms of area specific policy and to what extend the areas overlap. For the provincial policy maps also a cumulative map is presented showing to what extend the areas overlap.

RIVM rapport:Op 29 januari 2003 werd door het Milieu- en Natuurplanbureau in samenwerking met de werkgroep Sociaal-Wetenschappelijk Onderzoek Milieu en Energie (SWOME) een colloquium georganiseerd. Zeven genodigde sprekers gingen vanuit diverse invalshoeken in op het thema: "De Europese context van het nationale milieubeleid. Verschillen tussen de vormgeving en effectiviteit van het milieubeleid in de EU-landen en de betekenis hiervan voor Nederland". Enkele conclusies van de sprekers luidden: Natuur en milieu hebben veelal baat bij Europese regelgeving op deze terreinen. Europa heeft inmiddels een sterke, en toenemende, invloed op het milieubeleid van lidstaten. De Europese beleidsvoorbereiding en besluitvorming is een zeer complex en vaak onvoorspelbaar proces. De besluitvorming in de EU voltrekt zich in feite geheel buiten het zicht van het Nederlandse parlement. Onvoldoende oog voor de Europese context van het nationale beleid leidt tot juridische conflicten en een inefficiente nationale beleidsvoering. Als aanbeveling stellen de organisatoren van de colloquiumdag dat het Milieu- en Natuurplanbureau de Tweede Kamer beter zou kunnen informeren over de Europese context door in rapportages als de Milieubalans en Milieuverkenning meer aandacht te besteden aan: de beleidsontwikkelingen die in Brussel gaande zijn; de vraag hoe Nederland die ontwikkelingen optimaal kan beinvloeden; de vraag hoe andere landen hun milieubeleid inrichten en wat kan Nederland daarvan leren., On 29 January 2003 the Netherlands Environmental Assessment Agency (RIVM) in the Netherlands organised a colloquium in Bilhoven, the Netherlands in cooperation with the Dutch Working Group on Social Science Research on the Environment and Energy (SWOME). Seven experts were invited to speak on the theme, 'The European context in national environmental policy: Differences between design and effectiveness of the environmental policies in the EU member states and the significance of this for the Netherlands'. The main conclusions of the speakers:Both environment and nature policies usually profit from European legislation in these areas ; Europe already has a strong, and increasing, influence on the environmental policies of member states; European policy preparation and decision-making forms an extremely complex and often unpredictable process; In effect, decision-making in the EU takes place out of view of the Dutch Parliament; Insufficient focus on the European context of national policy leads to conflicts and inefficient national policy implementation. The organisers of the colloquium have advised the Environmental Assessment Agency to use such reports as the Environmental Balance and Environmental Outlook to better inform the Dutch Second Chamber on the European context and to focus more on: Policy trends afoot in Brussels, how the Netherlands can optimally influence these trends and how other countries are setting up their environmental policies, and what the Netherlands can learn from this.

Geneesmiddelen hebben voor mens en dier, om redenen van volksgezondheid en vanuit economisch oogpunt, een zeer groot maatschappelijk belang. In de toekomst zal dit niet veranderen en met de vergrijzing van de bevolking zal het jaarlijkse verbruik naar verwachting gaan toenemen. Na gebruik belanden de geneesmiddelen en de hieruit gevormde afbraakproducten in het (water)milieu. De laatste jaren worden steeds vaker geneesmiddelen in verschillende waterstromen aangetoond. Niet alleen in ongezuiverd rioolwater en effluenten van rioolwaterzuiveringsinrichtingen, maar ook in lage concentraties in oppervlaktewater, in grondwater en zelfs soms in zeer lage concentraties in drinkwater. Geneesmiddelen zijn biologisch actieve stoffen die ontworpen zijn om, bij relatief lage concentraties, een farmacologisch effect te veroorzaken bij mens en dier. Waterorganismen worden langdurig, mogelijk zelfs levenslang blootgesteld aan (zeer) lage concentraties van meerdere geneesmiddelen en de hieruit gevormde afbraakproducten. Het is dus denkbaar dat geneesmiddelen door hun vaak specifieke werkingsmechanismen ook niet-doel organismen – in dit geval de in het oppervlaktewater levende dieren – kunnen beïnvloeden. Of en in welke mate effecten daadwerkelijk in het watermilieu optreden is evenwel nog grotendeels onbekend. Acute effecten zijn niet te verwachten; chronische of specifieke effecten mogelijk wel. Hierbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld de verstoring van het hormoon- en immuunsysteem of resistentie-ontwikkeling. Bekend voorbeeld hiervan is de ontregeling van het hormoonsysteem bij mannelijke vissen door het synthetische hormoon 17?-ethinyloestradiol. Dit hormoon wordt als actieve stof toegepast in de anticonceptiepil. Van deze stof is bekend dat de effectconcentraties voor de acute toxiciteit in de mg/l-range liggen. De ontregeling van het hormonale systeem in de vorm van vitellogenine-inductie of interseksualiteit (vorming van eicellen in testis) bij mannelijke vissen kan echter

RIVM rapport:Er is een quick scan van de effectiviteit en doelmatigheid van uitgevoerde en voorgenomen maatregelen in het Nederlandse natuurbeleid uitgevoerd. Het beantwoordt vragen die zijn gesteld door het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij en het ministerie van Financien, mede naar aanleiding van de door de Tweede Kamer aangenomen motie over het Natuuroffensief. Na een korte beschrijving van een aantal (autonome) maatschappelijke trends wordt een vijftal beleidsinstrumenten geanalyseerd: de ecologische hoofdstructuur, groen in en om de stad, agrarisch natuurbeheer, effectgerichte milieumaatregelen en bescherming van bestaande natuur. Per instrument is nagegaan wat de doelstelling is, wat is bereikt en wat de sterke en zwakke punten zijn die bij de uitvoering van het beleid naar voren komen. De vraag naar de doelmatigheid (kosteneffectiviteit) is summier beantwoord. Met de nu beschikbare gegevens kan deze vraag niet systematisch per beleidsinstrument worden geanalyseerd. Het rapport sluit af met een aantal alternatieve opties voor het realiseren van de doelen van het natuurbeleid., This report presents the results of a quick scan of the effectivitiy and efficiency of the implemented and proposed measures which are part of the nature policy of the Dutch government. It concentrates on the questions of the Ministry of Agriculture, Nature management and Fisheries and the Ministry of Finance which are the result of a motion accepted by the Dutch parliament. After a short description of a number of (autonomous) trends in society and environment, five policy instruments are evaluated: the National Ecological Network, nature in and around cities, management of small natural elements in rural areas, optimization of environmental conditions for nature areas and legal protection of existing nature areas. For each policy instrument an overview is presented of the objectives, results, and strong and weak points in the process of implementation of the instruments. The efficiency aspect has only been touched upon. With the data that are currently available it is not possible to systematically assess the efficiency of each of the policy instruments. The report is completed by discussing a number of alternative options for realisation of the national nature policy objectives.

RIVM rapport:Er is een quick scan van de effectiviteit en doelmatigheid van uitgevoerde en voorgenomen maatregelen in het Nederlandse natuurbeleid uitgevoerd. Het beantwoordt vragen die zijn gesteld door het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij en het ministerie van Financien, mede naar aanleiding van de door de Tweede Kamer aangenomen motie over het Natuuroffensief. Na een korte beschrijving van een aantal (autonome) maatschappelijke trends wordt een vijftal beleidsinstrumenten geanalyseerd: de ecologische hoofdstructuur, groen in en om de stad, agrarisch natuurbeheer, effectgerichte milieumaatregelen en bescherming van bestaande natuur. Per instrument is nagegaan wat de doelstelling is, wat is bereikt en wat de sterke en zwakke punten zijn die bij de uitvoering van het beleid naar voren komen. De vraag naar de doelmatigheid (kosteneffectiviteit) is summier beantwoord. Met de nu beschikbare gegevens kan deze vraag niet systematisch per beleidsinstrument worden geanalyseerd. Het rapport sluit af met een aantal alternatieve opties voor het realiseren van de doelen van het natuurbeleid., This report presents the results of a quick scan of the effectivitiy and efficiency of the implemented and proposed measures which are part of the nature policy of the Dutch government. It concentrates on the questions of the Ministry of Agriculture, Nature management and Fisheries and the Ministry of Finance which are the result of a motion accepted by the Dutch parliament. After a short description of a number of (autonomous) trends in society and environment, five policy instruments are evaluated: the National Ecological Network, nature in and around cities, management of small natural elements in rural areas, optimization of environmental conditions for nature areas and legal protection of existing nature areas. For each policy instrument an overview is presented of the objectives, results, and strong and weak points in the process of implementation of the instruments. The efficiency aspect has only been touched upon. With the data that are currently available it is not possible to systematically assess the efficiency of each of the policy instruments. The report is completed by discussing a number of alternative options for realisation of the national nature policy objectives.

RIVM rapport:Er is een quick scan van de effectiviteit en doelmatigheid van uitgevoerde en voorgenomen maatregelen in het Nederlandse natuurbeleid uitgevoerd. Het beantwoordt vragen die zijn gesteld door het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij en het ministerie van Financien, mede naar aanleiding van de door de Tweede Kamer aangenomen motie over het Natuuroffensief. Na een korte beschrijving van een aantal (autonome) maatschappelijke trends wordt een vijftal beleidsinstrumenten geanalyseerd: de ecologische hoofdstructuur, groen in en om de stad, agrarisch natuurbeheer, effectgerichte milieumaatregelen en bescherming van bestaande natuur. Per instrument is nagegaan wat de doelstelling is, wat is bereikt en wat de sterke en zwakke punten zijn die bij de uitvoering van het beleid naar voren komen. De vraag naar de doelmatigheid (kosteneffectiviteit) is summier beantwoord. Met de nu beschikbare gegevens kan deze vraag niet systematisch per beleidsinstrument worden geanalyseerd. Het rapport sluit af met een aantal alternatieve opties voor het realiseren van de doelen van het natuurbeleid., This report presents the results of a quick scan of the effectivitiy and efficiency of the implemented and proposed measures which are part of the nature policy of the Dutch government. It concentrates on the questions of the Ministry of Agriculture, Nature management and Fisheries and the Ministry of Finance which are the result of a motion accepted by the Dutch parliament. After a short description of a number of (autonomous) trends in society and environment, five policy instruments are evaluated: the National Ecological Network, nature in and around cities, management of small natural elements in rural areas, optimization of environmental conditions for nature areas and legal protection of existing nature areas. For each policy instrument an overview is presented of the objectives, results, and strong and weak points in the process of implementation of the instruments. The efficiency aspect has only been touched upon. With the data that are currently available it is not possible to systematically assess the efficiency of each of the policy instruments. The report is completed by discussing a number of alternative options for realisation of the national nature policy objectives.

Een inventarisatie is uitgevoerd naar de manier waarop gekwantificeerde onzekerheid wordt toegepast in bestuur en beleid op het gebied van het water. Risico speelt een belangrijke rol bij het nemen van beleidsbeslissingen. Om de kans op negatieve gevolgen te bepalen kan een risicoanalyse worden uitgevoerd. Het constructivisme en het objectivisme vormen binnen beleidsanalyse de twee belangrijkste onderzoeksstromingen. Het objectivisme benadert onzekerheid vanuit de wetenschappelijke kant, het constructivisme benadert onzekerheid vanuit sociale en psychologische kant. Voorkennis bepaalt de criteria op basis waarvan een keuze kan worden gemaakt voor een bepaald beheer of beleid. In het overleg tussen wetenschap en politiek is steeds vaker sprake van multidisciplinair risicobeheer. Ter illustratie is voor een aantal casussen uit het waterbeheer de toepassing van onzekerheid bij de besluitname besproken.

Hoewel de graadmeters binnen het project Graadmeterontwikkeling Noordzee (GONZ) de diversiteit (soorten en ecosystemen) en ecologische processen in het Noordzee-ecosysteem beschrijven, is de bruikbaarheid door diverse bestuursorganen nog niet duidelijk. In november 1999 constateerde de klankbordgroep tijdens de jaarlijkse bijeenkomst ter beoordeling van de GONZ-producten dat de koppeling met het beheer en beleid op de Noordzee ontbreekt. Deze studie stelt zich ten doel om de beleids- en beheersomgevingen op de Noordzee te analyseren, waarbij de plaats van de ecologische graadmeters op de beheerskaart van de Noordzee duidelijk wordt. Hierdoor zijn de conceptuele terugreis (graadmeters naar beleid) en de eventuele koppeling tussen het ecosysteem van de Noordzee (graadmeters) en de beheers- en beleidsdoelstellingen voor de Noordzee gemaakt. De analyses in deze studie hebben laten zien dat de beleidsonderwerpen op de Noordzee sterk gerelateerd zijn aan de gebruiksfuncties. Aan de hand van enkele of van de gehele set ecologische graadmeters kunnen de effecten van de gebruiksfuncties op de Noordzee worden beschreven en geëvalueerd, maar de streefbeelden en waarden van deze functies blijven nog onduidelijk. Daarnaast is geconstateerd dat het beschrijven en evalueren van de vier beleidsthema’s (veiligheid, vrijheid, verscheidenheid en vitaliteit) mogelijk is door onderscheid te maken tussen de economisch en ecologisch gerelateerde doelstellingen onder de beleidsthema’s. De ecologische graadmeters zullen voornamelijk over de biodiversiteit en het ecologisch functioneren van het ecosysteem gaan, terwijl de economische graadmeters de economische belangen van de Noordzee zullen evalueren. Voor het beheer van de Noordzee zijn de aspecten economie en ecologie sterk gerelateerd aan de bron- en motorconcepten voor de Noordzee. De economie is de motor, terwijl de ecologie de bron is. Het beheer van de Noordzee gaat over het creëren van een balans tussen de bron en de motor. Het vast

Hoewel de graadmeters binnen het project Graadmeterontwikkeling Noordzee (GONZ) de diversiteit (soorten en ecosystemen) en ecologische processen in het Noordzee-ecosysteem beschrijven, is de bruikbaarheid door diverse bestuursorganen nog niet duidelijk. In november 1999 constateerde de klankbordgroep tijdens de jaarlijkse bijeenkomst ter beoordeling van de GONZ-producten dat de koppeling met het beheer en beleid op de Noordzee ontbreekt. Deze studie stelt zich ten doel om de beleids- en beheersomgevingen op de Noordzee te analyseren, waarbij de plaats van de ecologische graadmeters op de beheerskaart van de Noordzee duidelijk wordt. Hierdoor zijn de conceptuele terugreis (graadmeters naar beleid) en de eventuele koppeling tussen het ecosysteem van de Noordzee (graadmeters) en de beheers- en beleidsdoelstellingen voor de Noordzee gemaakt. De analyses in deze studie hebben laten zien dat de beleidsonderwerpen op de Noordzee sterk gerelateerd zijn aan de gebruiksfuncties. Aan de hand van enkele of van de gehele set ecologische graadmeters kunnen de effecten van de gebruiksfuncties op de Noordzee worden beschreven en geëvalueerd, maar de streefbeelden en waarden van deze functies blijven nog onduidelijk. Daarnaast is geconstateerd dat het beschrijven en evalueren van de vier beleidsthema’s (veiligheid, vrijheid, verscheidenheid en vitaliteit) mogelijk is door onderscheid te maken tussen de economisch en ecologisch gerelateerde doelstellingen onder de beleidsthema’s. De ecologische graadmeters zullen voornamelijk over de biodiversiteit en het ecologisch functioneren van het ecosysteem gaan, terwijl de economische graadmeters de economische belangen van de Noordzee zullen evalueren. Voor het beheer van de Noordzee zijn de aspecten economie en ecologie sterk gerelateerd aan de bron- en motorconcepten voor de Noordzee. De economie is de motor, terwijl de ecologie de bron is. Het beheer van de Noordzee gaat over het creëren van een balans tussen de bron en de motor. Het vast

RIVM rapport:Abstract niet beschikbaar, IMAGE 2 is an integrated assessment model for global and regional climate change. The aim of the model is to simulate scientifically and thoroughly the policy-relevant issues in climate change. The model therefore simulates the whole cause-to-effect chain covering emissions from energy and land use, biogeochemical cycles, atmospheric chemistry, and circulation and impacts. IMAGE 2 consists of three major components: the Energy-Industry System, the Terrestrial Environment System and the Atmosphere & Oceans System. Interactions and feedbacks are modelled explicitly. Improvements and new modules (e.g. TIMER, agricultural economics model, land degradation, sulphate aerosols and sea-level rise) are described and some tests and applications highlighted. The full documentation of IMAGE 2.1 and its applications have been published in book form and as a User Support System on a CD-ROM. This report is intended only to summarise these publications, describing recent developments in working towards the IMAGE 2.2.

RIVM rapport:Abstract niet beschikbaar, IMAGE 2 is an integrated assessment model for global and regional climate change. The aim of the model is to simulate scientifically and thoroughly the policy-relevant issues in climate change. The model therefore simulates the whole cause-to-effect chain covering emissions from energy and land use, biogeochemical cycles, atmospheric chemistry, and circulation and impacts. IMAGE 2 consists of three major components: the Energy-Industry System, the Terrestrial Environment System and the Atmosphere & Oceans System. Interactions and feedbacks are modelled explicitly. Improvements and new modules (e.g. TIMER, agricultural economics model, land degradation, sulphate aerosols and sea-level rise) are described and some tests and applications highlighted. The full documentation of IMAGE 2.1 and its applications have been published in book form and as a User Support System on a CD-ROM. This report is intended only to summarise these publications, describing recent developments in working towards the IMAGE 2.2.

De balans tussen bron en motor staat centraal. Aan de ene kant heb je de Noordzee als bron van rust, leven en ruimte en aan de andere kant de Noordzee als motor van economische activiteiten. Het beheer van de Noordzee richt zich op de ontplooiing van zowel bron als motor en op het in evenwicht brengen en houden van de balans. Dit alles binnen de randvoorwaarden van veiligheid op zee en langs de kust. De Beheersvisie Noordzee 2010 is gemaakt onder verantwoordelijkheid van een interdepartementale stuurgroep, waarin vertegenwoordigd de ministeries van V&W, VROM, LNV en EZ. Het rapport geeft een visie op het gebruik en beheer van de Noordzee voor de periode tot 2010. Vertegenwoordigers van zowel de sectoren en belangenorganisaties die op de Noordzee actief zijn, als een groot aantal overheidsorganisaties hebben gedurende de loop van het project verschillende keren hun mening over de Beheersvisie ingebracht. Dit hebben zij gedaan in samenwerking met hun achterban, waardoor het toekomstig beheer van de Noordzee breed gedragen wordt. Het document bevat de volgende onderwerpen: Hoofdstuk 1 "Goed zicht op de Noordzee" gaat in op de historische band van Nederland(ers) met de zee. Hoofdstuk 2 "Uitgangspunten voor de beheersvisie" omschrijft de plaats van de beheersvisie ten opzichte van de verschillende beleidsnota's. De geschiedenis van de beheersvisie wordt geschetst en de balans wordt nader toegelicht. Hoofdstuk 3 "Toetsingskader" geeft aan de hand van vier steekwoorden een overzicht van het toetsingskader dat voor het Noordzeebeheer van belang is. Nieuwe vormen van gebruik vallen hier niet altijd in. Hoofdstuk 4 "Ruimtelijk gebruik op de Noordzee" maakt duidelijk dat voor de balans regulering van het ruimtegebruik op de Noordzee nodig is. De eerste contouren van een kader voor beheer van de ruimte worden geschetst. Hoofdstuk 5 "Sturing van de balans" behandelt elementen waarmee de balans kan worden gestuurd: bestuur en beheer, internationaal overleg en de ontwikkeling van

RIVM rapport:Abstract niet beschikbaar, IMAGE 2 is an integrated assessment model for global and regional climate change. The aim of the model is to simulate scientifically and thoroughly the policy-relevant issues in climate change. The model therefore simulates the whole cause-to-effect chain covering emissions from energy and land use, biogeochemical cycles, atmospheric chemistry, and circulation and impacts. IMAGE 2 consists of three major components: the Energy-Industry System, the Terrestrial Environment System and the Atmosphere & Oceans System. Interactions and feedbacks are modelled explicitly. Improvements and new modules (e.g. TIMER, agricultural economics model, land degradation, sulphate aerosols and sea-level rise) are described and some tests and applications highlighted. The full documentation of IMAGE 2.1 and its applications have been published in book form and as a User Support System on a CD-ROM. This report is intended only to summarise these publications, describing recent developments in working towards the IMAGE 2.2.

De balans tussen bron en motor staat centraal. Aan de ene kant heb je de Noordzee als bron van rust, leven en ruimte en aan de andere kant de Noordzee als motor van economische activiteiten. Het beheer van de Noordzee richt zich op de ontplooiing van zowel bron als motor en op het in evenwicht brengen en houden van de balans. Dit alles binnen de randvoorwaarden van veiligheid op zee en langs de kust. De Beheersvisie Noordzee 2010 is gemaakt onder verantwoordelijkheid van een interdepartementale stuurgroep, waarin vertegenwoordigd de ministeries van V&W, VROM, LNV en EZ. Het rapport geeft een visie op het gebruik en beheer van de Noordzee voor de periode tot 2010. Vertegenwoordigers van zowel de sectoren en belangenorganisaties die op de Noordzee actief zijn, als een groot aantal overheidsorganisaties hebben gedurende de loop van het project verschillende keren hun mening over de Beheersvisie ingebracht. Dit hebben zij gedaan in samenwerking met hun achterban, waardoor het toekomstig beheer van de Noordzee breed gedragen wordt. Het document bevat de volgende onderwerpen: Hoofdstuk 1 "Goed zicht op de Noordzee" gaat in op de historische band van Nederland(ers) met de zee. Hoofdstuk 2 "Uitgangspunten voor de beheersvisie" omschrijft de plaats van de beheersvisie ten opzichte van de verschillende beleidsnota's. De geschiedenis van de beheersvisie wordt geschetst en de balans wordt nader toegelicht. Hoofdstuk 3 "Toetsingskader" geeft aan de hand van vier steekwoorden een overzicht van het toetsingskader dat voor het Noordzeebeheer van belang is. Nieuwe vormen van gebruik vallen hier niet altijd in. Hoofdstuk 4 "Ruimtelijk gebruik op de Noordzee" maakt duidelijk dat voor de balans regulering van het ruimtegebruik op de Noordzee nodig is. De eerste contouren van een kader voor beheer van de ruimte worden geschetst. Hoofdstuk 5 "Sturing van de balans" behandelt elementen waarmee de balans kan worden gestuurd: bestuur en beheer, internationaal overleg en de ontwikkeling van

RIVM rapport:Er wordt verslag gedaan van 3 jaar milieubeleidsanalyse voor de milieubalans, met nadruk op de onderbouwing van de in MB95, MB96 en MB97 getrokken conclusies. Samen met de RUU en CSTM zijn kwantitatieve en kwalitatieve methoden ontwikkeld. Aan de hand van een instrumententheorie van Glasbergen is een inventarisatie en karakterisering van beleidsinstrumenten uitgevoerd. De beleidsmixen zijn geanalyseerd per doelgroep en per thema. In de vergelijkende beleidsanalyse zijn voor een groot aantal kwantitatieve en meer kwalitatieve factoren tijdseries opgesteld voor 44 cases (doelgroep-stof-combinaties) over de periode tussen 1970 en 1995. Met behulp van het zo opgebouwde gegevensbestand was het mogelijk kwantitatieve relaties te leggen tussen de beleidsimpuls, maatschappelijke aandacht, kosten van maatregelen enerzijds en de emissiefactor anderzijds. Inzicht is verkregen in het verloop en de duur van beleidsprocessen en het effect van het aandeel juridische, financiele en communicatieve instrumenten in de beleidsmix. Een aparte analyse is gewijd aan de milieu-convenanten en meerjarenafspraken over energie met de industrie., An Environmental Balance for the Netherlands is drawn up yearly in accordance with the Environmental Management Act to describe the quality of the environment related to the environmental policy realised. In a cooperation project between RIVM, the University of Utrecht, and the Center for Clean Technology and Environmental Policy (CSTM) quantitative and qualitative methods have been developed and used to determine factors to explain the succes or failure of environmental policy. In this report the conclusions drawn in the Environmental Balance of 1995, 1996 and 1997 are underpinned. Using a theory about the effect of policy instruments, the mix of policy instruments towards target groups has been characterized per theme and per target group. Using a correlational design with a limited number of research units, the method of comparitive policy analysis has been developed and improved over the years. Analysing time series in the period from 1970 to 1995 it was possible to determine significant quantitative relations between the policy impuls, the pressure from society, costs and reductions of the emission factor of 44 cases (target group-substance combinations'). The effectivity of agreements between government and industrial sectors as a policy instrument is examined in more detail.

Er wordt verslag gedaan van 3 jaar milieubeleidsanalyse voor de milieubalans, met nadruk op de onderbouwing van de in MB95, MB96 en MB97 getrokken conclusies. Samen met de RUU en CSTM zijn kwantitatieve en kwalitatieve methoden ontwikkeld. Aan de hand van een instrumententheorie van Glasbergen is een inventarisatie en karakterisering van beleidsinstrumenten uitgevoerd. De beleidsmixen zijn geanalyseerd per doelgroep en per thema. In de vergelijkende beleidsanalyse zijn voor een groot aantal kwantitatieve en meer kwalitatieve factoren tijdseries opgesteld voor 44 cases (doelgroep-stof-combinaties) over de periode tussen 1970 en 1995. Met behulp van het zo opgebouwde gegevensbestand was het mogelijk kwantitatieve relaties te leggen tussen de beleidsimpuls, maatschappelijke aandacht, kosten van maatregelen enerzijds en de emissiefactor anderzijds. Inzicht is verkregen in het verloop en de duur van beleidsprocessen en het effect van het aandeel juridische, financiele en communicatieve instrumenten in de beleidsmix. Een aparte analyse is gewijd aan de milieu-convenanten en meerjarenafspraken over energie met de industrie., An Environmental Balance for the Netherlands is drawn up yearly in accordance with the Environmental Management Act to describe the quality of the environment related to the environmental policy realised. In a cooperation project between RIVM, the University of Utrecht, and the Center for Clean Technology and Environmental Policy (CSTM) quantitative and qualitative methods have been developed and used to determine factors to explain the succes or failure of environmental policy. In this report the conclusions drawn in the Environmental Balance of 1995, 1996 and 1997 are underpinned. Using a theory about the effect of policy instruments, the mix of policy instruments towards target groups has been characterized per theme and per target group. Using a correlational design with a limited number of research units, the method of comparitive policy analysis has been developed and improved over the years. Analysing time series in the period from 1970 to 1995 it was possible to determine significant quantitative relations between the policy impuls, the pressure from society, costs and reductions of the emission factor of 44 cases (target group-substance combinations'). The effectivity of agreements between government and industrial sectors as a policy instrument is examined in more detail.

RIVM rapport:Er wordt verslag gedaan van 3 jaar milieubeleidsanalyse voor de milieubalans, met nadruk op de onderbouwing van de in MB95, MB96 en MB97 getrokken conclusies. Samen met de RUU en CSTM zijn kwantitatieve en kwalitatieve methoden ontwikkeld. Aan de hand van een instrumententheorie van Glasbergen is een inventarisatie en karakterisering van beleidsinstrumenten uitgevoerd. De beleidsmixen zijn geanalyseerd per doelgroep en per thema. In de vergelijkende beleidsanalyse zijn voor een groot aantal kwantitatieve en meer kwalitatieve factoren tijdseries opgesteld voor 44 cases (doelgroep-stof-combinaties) over de periode tussen 1970 en 1995. Met behulp van het zo opgebouwde gegevensbestand was het mogelijk kwantitatieve relaties te leggen tussen de beleidsimpuls, maatschappelijke aandacht, kosten van maatregelen enerzijds en de emissiefactor anderzijds. Inzicht is verkregen in het verloop en de duur van beleidsprocessen en het effect van het aandeel juridische, financiele en communicatieve instrumenten in de beleidsmix. Een aparte analyse is gewijd aan de milieu-convenanten en meerjarenafspraken over energie met de industrie., An Environmental Balance for the Netherlands is drawn up yearly in accordance with the Environmental Management Act to describe the quality of the environment related to the environmental policy realised. In a cooperation project between RIVM, the University of Utrecht, and the Center for Clean Technology and Environmental Policy (CSTM) quantitative and qualitative methods have been developed and used to determine factors to explain the succes or failure of environmental policy. In this report the conclusions drawn in the Environmental Balance of 1995, 1996 and 1997 are underpinned. Using a theory about the effect of policy instruments, the mix of policy instruments towards target groups has been characterized per theme and per target group. Using a correlational design with a limited number of research units, the method of comparitive policy analysis has been developed and improved over the years. Analysing time series in the period from 1970 to 1995 it was possible to determine significant quantitative relations between the policy impuls, the pressure from society, costs and reductions of the emission factor of 44 cases (target group-substance combinations'). The effectivity of agreements between government and industrial sectors as a policy instrument is examined in more detail.

RIVM rapport:Er wordt verslag gedaan van 3 jaar milieubeleidsanalyse voor de milieubalans, met nadruk op de onderbouwing van de in MB95, MB96 en MB97 getrokken conclusies. Samen met de RUU en CSTM zijn kwantitatieve en kwalitatieve methoden ontwikkeld. Aan de hand van een instrumententheorie van Glasbergen is een inventarisatie en karakterisering van beleidsinstrumenten uitgevoerd. De beleidsmixen zijn geanalyseerd per doelgroep en per thema. In de vergelijkende beleidsanalyse zijn voor een groot aantal kwantitatieve en meer kwalitatieve factoren tijdseries opgesteld voor 44 cases (doelgroep-stof-combinaties) over de periode tussen 1970 en 1995. Met behulp van het zo opgebouwde gegevensbestand was het mogelijk kwantitatieve relaties te leggen tussen de beleidsimpuls, maatschappelijke aandacht, kosten van maatregelen enerzijds en de emissiefactor anderzijds. Inzicht is verkregen in het verloop en de duur van beleidsprocessen en het effect van het aandeel juridische, financiele en communicatieve instrumenten in de beleidsmix. Een aparte analyse is gewijd aan de milieu-convenanten en meerjarenafspraken over energie met de industrie., An Environmental Balance for the Netherlands is drawn up yearly in accordance with the Environmental Management Act to describe the quality of the environment related to the environmental policy realised. In a cooperation project between RIVM, the University of Utrecht, and the Center for Clean Technology and Environmental Policy (CSTM) quantitative and qualitative methods have been developed and used to determine factors to explain the succes or failure of environmental policy. In this report the conclusions drawn in the Environmental Balance of 1995, 1996 and 1997 are underpinned. Using a theory about the effect of policy instruments, the mix of policy instruments towards target groups has been characterized per theme and per target group. Using a correlational design with a limited number of research units, the method of comparitive policy analysis has been developed and improved over the years. Analysing time series in the period from 1970 to 1995 it was possible to determine significant quantitative relations between the policy impuls, the pressure from society, costs and reductions of the emission factor of 44 cases (target group-substance combinations'). The effectivity of agreements between government and industrial sectors as a policy instrument is examined in more detail.

Civil Engineering and Geosciences

Civil Engineering and Geosciences

RIVM rapport:Voor het ontwikkelen van waterbeleid als onderdeel van een strategie voor duurzame ontwikkeling, is het nodig om inzicht te hebben in de dynamica van het watersysteem, maar dat is niet voldoende. Er wordt gesteld dat we alleen vat kunnen krijgen op de huidige waterbeleidsproblemen door het uitvoeren van integrale analyses met betrekking tot hydrologie, waterkwaliteit en watervraag en -aanbod in relatie tot landgebruiksveranderingen, bodemdegradatie, element cycli en klimaatsverandering alsmede in relatie tot voedsel- en energievoorziening en sociaal-economische ontwikkeling. De momenteel beschikbare beleidsanalytische hulpmiddelen kunnen slechts in beperkte mate zulke integrale analyses ondersteunen. Om deze leemte op te vullen is het nieuwe model AQUA ontwikkeld. AQUA is onderdeel van het grotere modelraamwerk TARGETS, een acroniem voor Tool to Assess Regional and Global Environmental and health Targets for Sustainability. Het rapport bespreekt eerst de beleidsvragen waarbij AQUA als analytisch hulpmiddel ingezet zou moeten kunnen worden; vervolgens wordt uitgebreid ingegaan op de structuur van AQUA en de onderliggende definities en aannamen. Het generieke raamwerk van AQUA is geoperationaliseerd voor de wereld als geheel en voor de stroomgebieden van de Ganges-Brahmaputra en de Zambezi. De voorlopige resultaten van deze toepassingen laten zien dat de integrale benadering haalbaar is. Het is de verwachting dat er inzichten kunnen worden verschaft over de samenhang tussen water-gerelateerde problemen en andere milieuproblemen en sociaal-economische vraagstukken die op de traditionele - reductionistische - wijzen van analyse niet verkregen kunnen worden., In order to design water policy as part of a strategy for sustainable development, an insight into the dynamics of the water system is necessary but not sufficient. It is hypothesized that understanding today's water policy issues requires integrated analysis of hydrology, water quality, water demand and water supply in relation to land use changes, soil degradation, element cycles and climate change, as well as in relation to food and energy supply, human development and economics. The analytical tools for water policy analysis presently available only partly meet the requirements of such integrated analysis. To fill this gap, the new modelling framework AQUA has been developed. AQUA is part of the more extensive modelling framework TARGETS: a Tool to Assess Regional and Global Environmental and health Targets for Sustainability. This report discusses the policy issues to be dealt with by AQUA, the main structure of the tool and the underlying definitions and assumptions. Since the aim of the report is to provide a methodological outline, the preliminary results shown should be considered no more than illustrative. AQUA consists of a simulation model and a framework of indices linked to this model. The simulation model describes the "pressures" on the water system, the dynamics of the water system itself, the impacts on various socio-economic and ecological functions of the water system and the societal responses to these impacts. To enable the user of the model to analyse the effects of certain measures, the model contains a set of policy variables, representing some of the major policy options of the water policy maker. The hierarchical framework of indices linked to the model aims at providing information to the policy analyst at different levels of comprehensiveness. The generic framework of AQUA has been elaborated for the world as a whole and for two specific river basins: the Ganges-Brahmaputra Basin and the Zambezi Basin. The world model starts simulating i

Voor het ontwikkelen van waterbeleid als onderdeel van een strategie voor duurzame ontwikkeling, is het nodig om inzicht te hebben in de dynamica van het watersysteem, maar dat is niet voldoende. Er wordt gesteld dat we alleen vat kunnen krijgen op de huidige waterbeleidsproblemen door het uitvoeren van integrale analyses met betrekking tot hydrologie, waterkwaliteit en watervraag en -aanbod in relatie tot landgebruiksveranderingen, bodemdegradatie, element cycli en klimaatsverandering alsmede in relatie tot voedsel- en energievoorziening en sociaal-economische ontwikkeling. De momenteel beschikbare beleidsanalytische hulpmiddelen kunnen slechts in beperkte mate zulke integrale analyses ondersteunen. Om deze leemte op te vullen is het nieuwe model AQUA ontwikkeld. AQUA is onderdeel van het grotere modelraamwerk TARGETS, een acroniem voor Tool to Assess Regional and Global Environmental and health Targets for Sustainability. Het rapport bespreekt eerst de beleidsvragen waarbij AQUA als analytisch hulpmiddel ingezet zou moeten kunnen worden; vervolgens wordt uitgebreid ingegaan op de structuur van AQUA en de onderliggende definities en aannamen. Het generieke raamwerk van AQUA is geoperationaliseerd voor de wereld als geheel en voor de stroomgebieden van de Ganges-Brahmaputra en de Zambezi. De voorlopige resultaten van deze toepassingen laten zien dat de integrale benadering haalbaar is. Het is de verwachting dat er inzichten kunnen worden verschaft over de samenhang tussen water-gerelateerde problemen en andere milieuproblemen en sociaal-economische vraagstukken die op de traditionele - reductionistische - wijzen van analyse niet verkregen kunnen worden., In order to design water policy as part of a strategy for sustainable development, an insight into the dynamics of the water system is necessary but not sufficient. It is hypothesized that understanding today's water policy issues requires integrated analysis of hydrology, water quality, water demand and water supply in relation to land use changes, soil degradation, element cycles and climate change, as well as in relation to food and energy supply, human development and economics. The analytical tools for water policy analysis presently available only partly meet the requirements of such integrated analysis. To fill this gap, the new modelling framework AQUA has been developed. AQUA is part of the more extensive modelling framework TARGETS: a Tool to Assess Regional and Global Environmental and health Targets for Sustainability. This report discusses the policy issues to be dealt with by AQUA, the main structure of the tool and the underlying definitions and assumptions. Since the aim of the report is to provide a methodological outline, the preliminary results shown should be considered no more than illustrative. AQUA consists of a simulation model and a framework of indices linked to this model. The simulation model describes the "pressures" on the water system, the dynamics of the water system itself, the impacts on various socio-economic and ecological functions of the water system and the societal responses to these impacts. To enable the user of the model to analyse the effects of certain measures, the model contains a set of policy variables, representing some of the major policy options of the water policy maker. The hierarchical framework of indices linked to the model aims at providing information to the policy analyst at different levels of comprehensiveness. The generic framework of AQUA has been elaborated for the world as a whole and for two specific river basins: the Ganges-Brahmaputra Basin and the Zambezi Basin. The world model starts simulating i

RIVM rapport:Voor het ontwikkelen van waterbeleid als onderdeel van een strategie voor duurzame ontwikkeling, is het nodig om inzicht te hebben in de dynamica van het watersysteem, maar dat is niet voldoende. Er wordt gesteld dat we alleen vat kunnen krijgen op de huidige waterbeleidsproblemen door het uitvoeren van integrale analyses met betrekking tot hydrologie, waterkwaliteit en watervraag en -aanbod in relatie tot landgebruiksveranderingen, bodemdegradatie, element cycli en klimaatsverandering alsmede in relatie tot voedsel- en energievoorziening en sociaal-economische ontwikkeling. De momenteel beschikbare beleidsanalytische hulpmiddelen kunnen slechts in beperkte mate zulke integrale analyses ondersteunen. Om deze leemte op te vullen is het nieuwe model AQUA ontwikkeld. AQUA is onderdeel van het grotere modelraamwerk TARGETS, een acroniem voor Tool to Assess Regional and Global Environmental and health Targets for Sustainability. Het rapport bespreekt eerst de beleidsvragen waarbij AQUA als analytisch hulpmiddel ingezet zou moeten kunnen worden; vervolgens wordt uitgebreid ingegaan op de structuur van AQUA en de onderliggende definities en aannamen. Het generieke raamwerk van AQUA is geoperationaliseerd voor de wereld als geheel en voor de stroomgebieden van de Ganges-Brahmaputra en de Zambezi. De voorlopige resultaten van deze toepassingen laten zien dat de integrale benadering haalbaar is. Het is de verwachting dat er inzichten kunnen worden verschaft over de samenhang tussen water-gerelateerde problemen en andere milieuproblemen en sociaal-economische vraagstukken die op de traditionele - reductionistische - wijzen van analyse niet verkregen kunnen worden., In order to design water policy as part of a strategy for sustainable development, an insight into the dynamics of the water system is necessary but not sufficient. It is hypothesized that understanding today's water policy issues requires integrated analysis of hydrology, water quality, water demand and water supply in relation to land use changes, soil degradation, element cycles and climate change, as well as in relation to food and energy supply, human development and economics. The analytical tools for water policy analysis presently available only partly meet the requirements of such integrated analysis. To fill this gap, the new modelling framework AQUA has been developed. AQUA is part of the more extensive modelling framework TARGETS: a Tool to Assess Regional and Global Environmental and health Targets for Sustainability. This report discusses the policy issues to be dealt with by AQUA, the main structure of the tool and the underlying definitions and assumptions. Since the aim of the report is to provide a methodological outline, the preliminary results shown should be considered no more than illustrative. AQUA consists of a simulation model and a framework of indices linked to this model. The simulation model describes the "pressures" on the water system, the dynamics of the water system itself, the impacts on various socio-economic and ecological functions of the water system and the societal responses to these impacts. To enable the user of the model to analyse the effects of certain measures, the model contains a set of policy variables, representing some of the major policy options of the water policy maker. The hierarchical framework of indices linked to the model aims at providing information to the policy analyst at different levels of comprehensiveness. The generic framework of AQUA has been elaborated for the world as a whole and for two specific river basins: the Ganges-Brahmaputra Basin and the Zambezi Basin. The world model starts simulating i

RIVM rapport:Voor het ontwikkelen van waterbeleid als onderdeel van een strategie voor duurzame ontwikkeling, is het nodig om inzicht te hebben in de dynamica van het watersysteem, maar dat is niet voldoende. Er wordt gesteld dat we alleen vat kunnen krijgen op de huidige waterbeleidsproblemen door het uitvoeren van integrale analyses met betrekking tot hydrologie, waterkwaliteit en watervraag en -aanbod in relatie tot landgebruiksveranderingen, bodemdegradatie, element cycli en klimaatsverandering alsmede in relatie tot voedsel- en energievoorziening en sociaal-economische ontwikkeling. De momenteel beschikbare beleidsanalytische hulpmiddelen kunnen slechts in beperkte mate zulke integrale analyses ondersteunen. Om deze leemte op te vullen is het nieuwe model AQUA ontwikkeld. AQUA is onderdeel van het grotere modelraamwerk TARGETS, een acroniem voor Tool to Assess Regional and Global Environmental and health Targets for Sustainability. Het rapport bespreekt eerst de beleidsvragen waarbij AQUA als analytisch hulpmiddel ingezet zou moeten kunnen worden; vervolgens wordt uitgebreid ingegaan op de structuur van AQUA en de onderliggende definities en aannamen. Het generieke raamwerk van AQUA is geoperationaliseerd voor de wereld als geheel en voor de stroomgebieden van de Ganges-Brahmaputra en de Zambezi. De voorlopige resultaten van deze toepassingen laten zien dat de integrale benadering haalbaar is. Het is de verwachting dat er inzichten kunnen worden verschaft over de samenhang tussen water-gerelateerde problemen en andere milieuproblemen en sociaal-economische vraagstukken die op de traditionele - reductionistische - wijzen van analyse niet verkregen kunnen worden., In order to design water policy as part of a strategy for sustainable development, an insight into the dynamics of the water system is necessary but not sufficient. It is hypothesized that understanding today's water policy issues requires integrated analysis of hydrology, water quality, water demand and water supply in relation to land use changes, soil degradation, element cycles and climate change, as well as in relation to food and energy supply, human development and economics. The analytical tools for water policy analysis presently available only partly meet the requirements of such integrated analysis. To fill this gap, the new modelling framework AQUA has been developed. AQUA is part of the more extensive modelling framework TARGETS: a Tool to Assess Regional and Global Environmental and health Targets for Sustainability. This report discusses the policy issues to be dealt with by AQUA, the main structure of the tool and the underlying definitions and assumptions. Since the aim of the report is to provide a methodological outline, the preliminary results shown should be considered no more than illustrative. AQUA consists of a simulation model and a framework of indices linked to this model. The simulation model describes the "pressures" on the water system, the dynamics of the water system itself, the impacts on various socio-economic and ecological functions of the water system and the societal responses to these impacts. To enable the user of the model to analyse the effects of certain measures, the model contains a set of policy variables, representing some of the major policy options of the water policy maker. The hierarchical framework of indices linked to the model aims at providing information to the policy analyst at different levels of comprehensiveness. The generic framework of AQUA has been elaborated for the world as a whole and for two specific river basins: the Ganges-Brahmaputra Basin and the Zambezi Basin. The world model starts simulating i

In deze handreiking wordt een aantal overwegingen gegeven voor de inhoudsopgave van een Visie-ontwikkeling. Daarnaast wordt in een voorbeeld de Visie-ontwikkeling nader uitgewerkt. Op basis van deze notitie kan een discussie gevoerd worden over de wenselijkheid en de inhoud van een Visie-ontwikkeling in het planproces van de dijkversterking. Dit is geen praktische handreiking, waarin het opstellen van een Visie-ontwikkeling van a tot z omschreven is. De handreiking begint met een algemene probleemstelling en omschrijving van de Visieontwikkeling. Door het aanduiden welke uitspraken in een Visie-ontwikkeling horen, wordt een aanzet voor de inhoudsopgave gegeven. Vervolgens wordt dat middels een voorbeelduitwerking (zuidelijke Lekdijk tussen Nieuwpoort en Vianen) uitgewerkt. Op basis van een gemeenschappelijk terreinbezoek door een aantal bij de dijkversterking betrokken partijen, een korte verkenning van beschikbare gegevens en een eerste verkenning van de ingreep zijn een aantal relevante zaken genoteerd op kaarten., TAW/ENW

Handreiking voor de visie-ontwikkeling voor dijkversterkingsprojecten conform aanbevelingen commissie Boertien, TAW/ENW

Een methode voor beschrijving en betekenistoekenning van de LNC-aspecten in de planvorming van de dijkversterking. De inventarisatie is de beschrijving van LNC volgens geijkte methoden. De waardering in het tweede deel van de handreiking is daarentegen grotendeels een stap in het onbekende. Per projekt moet worden bepaald welke waarde aan de bij de inventarisatie gevonden organismen en objekten moet worden toegekend. Voor een klein deel is houvast te vinden in de lijsten van bedreigde soorten, monumenten, natuurreservaten en beschermde dorps- en stadsgezichten. Die bezitten een reeds geautoriseerde waarde. Echter, aan verreweg de meeste levende wezens en dingen in het landschap is nog geen waarde toegekend volgens een officiele procedure. Voor elk traject en projekt moet dat dus nog gedaan worden. Omdat waarde een eigenschap is die wordt toegekend en die dus niet zelfstandig door een organisme of een landschapselement wordt ontwikkeld, is waarde per definitie subjectief. Dit is geen diskwalificatie maar het vergt daardoor wei de inbreng van zoveel mogelijk betrokken personen (subjecten) om voldoende maatschappelijk draagvlak te verkrijgen. De TAW doet voor deze moeilijke stap een hand reiking in de vorm van parameters waardoor de in een dijktraject aangetroffen LNC aspecten getalsmatig kunnen worden uitgedrukt. Deze parameters, zoals zeldzaamheid of kenmerkendheid zijn eigenschappen van het rivierdijken landschap en zijn uitgekozen omdat ze bruikbaar worden geacht als maat voor het bijzondere, eigene en kwetsbare. Deze parameters houden het proces doorzichtig en toetsbaar. De waardetoekenning ontkomt echter niet aan een laatste stap van subjectieve keuze., TAW/ENW

De handreiking heeft een tweetal invalshoeken, waardoor de opbouw wordt bepaald. De eerste invalshoek is die van het dijkontwerp. Wat zijn de eisen die aan een goed ruimtelijk ontwerp gesteld kunnen worden? Op welke zaken moet gelet worden? Paragraaf 2, Aspecten van het dijkontwerp, is hieraan gewijd. In paragraaf 3 wordt aan de orde gesteld dat deze invalshoek niet genoeg oplevert om alleen daarmee goede plannen te maken. Een voorbeeldenboekje is niet te maken. Er is minstens een leidende gedachte nodig waarmee de veelheid aan aspecten op één lijn gebracht kunnen worden. In paragraaf 4 wordt een dergelijke benadering gegeven. Daarbij past de relativering, dat het om visies gaat en niet om objectieve waarheden. Paragraaf 5 gaat over mogelijke andere visies. De tweede invalshoek, complementair aan de inhoudelijke, is die van het planproces. Dat moet goed in elkaar steken. Paragraaf 6 sluit de boog vanuit het begin van de handreiking: de waterschappen hebben een belangrijke rol als opdrachtgever en zijn zich vanuit die positie bewust van de betekenis van het maken van een plan. De handreiking moet op projectniveau en bij de uitvoering van dienst kunnen zijn. Enerzijds door intensieve gedachtenwisseling met de waterschappen aan de hand van nieuw te ondernemen projecten, anderzijds door nader onderzoek moet de handreiking die positie verkrijgen., TAW/ENW

In deze handreiking wordt een aantal overwegingen gegeven voor de inhoudsopgave van een Visie-ontwikkeling. Daarnaast wordt in een voorbeeld de Visie-ontwikkeling nader uitgewerkt. Op basis van deze notitie kan een discussie gevoerd worden over de wenselijkheid en de inhoud van een Visie-ontwikkeling in het planproces van de dijkversterking. Dit is geen praktische handreiking, waarin het opstellen van een Visie-ontwikkeling van a tot z omschreven is. De handreiking begint met een algemene probleemstelling en omschrijving van de Visieontwikkeling. Door het aanduiden welke uitspraken in een Visie-ontwikkeling horen, wordt een aanzet voor de inhoudsopgave gegeven. Vervolgens wordt dat middels een voorbeelduitwerking (zuidelijke Lekdijk tussen Nieuwpoort en Vianen) uitgewerkt. Op basis van een gemeenschappelijk terreinbezoek door een aantal bij de dijkversterking betrokken partijen, een korte verkenning van beschikbare gegevens en een eerste verkenning van de ingreep zijn een aantal relevante zaken genoteerd op kaarten., TAW/ENW

Handreiking voor de visie-ontwikkeling voor dijkversterkingsprojecten conform aanbevelingen commissie Boertien, TAW/ENW

Een methode voor beschrijving en betekenistoekenning van de LNC-aspecten in de planvorming van de dijkversterking. De inventarisatie is de beschrijving van LNC volgens geijkte methoden. De waardering in het tweede deel van de handreiking is daarentegen grotendeels een stap in het onbekende. Per projekt moet worden bepaald welke waarde aan de bij de inventarisatie gevonden organismen en objekten moet worden toegekend. Voor een klein deel is houvast te vinden in de lijsten van bedreigde soorten, monumenten, natuurreservaten en beschermde dorps- en stadsgezichten. Die bezitten een reeds geautoriseerde waarde. Echter, aan verreweg de meeste levende wezens en dingen in het landschap is nog geen waarde toegekend volgens een officiele procedure. Voor elk traject en projekt moet dat dus nog gedaan worden. Omdat waarde een eigenschap is die wordt toegekend en die dus niet zelfstandig door een organisme of een landschapselement wordt ontwikkeld, is waarde per definitie subjectief. Dit is geen diskwalificatie maar het vergt daardoor wei de inbreng van zoveel mogelijk betrokken personen (subjecten) om voldoende maatschappelijk draagvlak te verkrijgen. De TAW doet voor deze moeilijke stap een hand reiking in de vorm van parameters waardoor de in een dijktraject aangetroffen LNC aspecten getalsmatig kunnen worden uitgedrukt. Deze parameters, zoals zeldzaamheid of kenmerkendheid zijn eigenschappen van het rivierdijken landschap en zijn uitgekozen omdat ze bruikbaar worden geacht als maat voor het bijzondere, eigene en kwetsbare. Deze parameters houden het proces doorzichtig en toetsbaar. De waardetoekenning ontkomt echter niet aan een laatste stap van subjectieve keuze., TAW/ENW