Milojković-Opsenica, Dušanka, Trifković, Jelena, Nedić, Nebojša, Ćurčić, Marijana, Jovetić, Milica S., Milojković-Opsenica, Dušanka, Trifković, Jelena, Nedić, Nebojša, Ćurčić, Marijana, and Jovetić, Milica S.
Predmet istraživanja u okviru ove disertacije bila je karakterizacija odabranih uzorakanajzastupljenijih vrsta monofloralnog meda (meda od bagrema, od lipe i od suncokreta)na osnovu njihovog mineralnog sastava, kao i klasifikacija i diferencijacija premanjihovom botaničkom i geografskom poreklu primenom hemometrijskih tehnika. Ispitanoje ukupno 206 uzoraka pet različitih botaničkih vrsta (162 uzoraka meda od bagrema, 11uzoraka meda od lipe, 23 uzorka meda od suncokreta, 7 uzoraka meda od uljane repice i3 uzorka meda od bosiljka), sakupljenih iz šest različitih regiona Srbije.Ova studija je pružila osnovne informacije o sadržaju dvanaest makro i mikroelemenatai elemenata u tragovima (K, Ca, Mg, Na, Cu, Zn, Fe, Mn, Co, Cd, Cr i Ni) u izvornomsrpskom medu. Sadržaj metala je određen primenom induktivno spregnute plazme -optičke emisione spektrometrije (ICP – OES). Mineralni markeri za deklarisanjeautentičnosti tri glavne vrste monofloralnog meda (bagremovog, lipovog isuncokretovog), u smislu njihovog botaničkog i geografskog porekla, su ustanovljeniprimenom hemometrijskih tehnika - analize glavnih komponenata (PCA) i metodedelimičnih nаjmаnjih kvаdrаtа sa diskriminantnom analizom (PLS-DA). Najvažnijielementi za diskriminaciju između uzoraka poreklom od ove tri botaničke vrste sukalijum, kalcijum i magnezijum. Na klasifikaciju lipovog meda najveći pozitivan uticajima sadržaj kalijuma, dok model za suncokretov med ukazuje na pozitivne vrednostiregresionih koeficijenata za kalcijum i magnezijum, a negativne vrednosti za kalijum. Uskladu sa sastavom zemljišta, model za bagremov med naglašava pozitivan uticaj nikla,kobalta, hroma i kadmijuma, a suprotan uticaj kalijuma, kalcijuma i magnezijuma.Mogućnost diferencijacije meda po regionalnom poreklu proverena je na statističkiznačajnom broju uzoraka meda od bagrema. Dobijeni PCA model je pokazao da prisustvominerala i elemenata u tragovima u ovoj vrsti meda uglavnom zavisi od same biljne vrstei njene specifične tendencije za bi, The subject of the research in this dissertation was the characterization of selectedsamples of the most common types of monofloral honey (acacia, linden and sunflowerhoney) based on their mineral composition, as well as classification and differentiationaccording to their botanical and geographical origin using chemometric techniques. Atotal of 206 samples of five different botanical species were examined (162 acacia honeysamples, 11 linden honey samples, 23 sunflower honey samples, 7 rape honey samplesand 3 basil honey samples), collected from six different regions of Serbia.This study provided basic information on the content of twelve macro and microelementsand trace elements (K, Ca, Mg, Na, Cu, Zn, Fe, Mn, Co, Cd, Cr and Ni) in the genuineSerbian honey. The metal content was determined by inductively coupled plasma - opticalemission spectrometry (ICP - OES). Mineral markers for declaring the authenticity of thethree main types of monofloral honey (acacia, linden and sunflower) in terms of theirbotanical and geographical origin have been established using chemometric techniques –principal component analysis (PCA) and partial least square – discriminant analysis(PLS-DA). The most important elements for discrimination between samples originatingfrom these three botanical species are potassium, calcium and magnesium. Potassiumcontent has the most positive effect for the classification of linden honey, while thesunflower honey model indicate positive values of regression coefficients for calcium andmagnesium, and negative values for potassium. In accordance with the soil composition,the model for acacia honey emphasize the positive influence of nickel, cobalt, chromiumand cadmium, and the opposite influence of potassium, calcium and magnesium. Thepossibility of differentiating honey by regional origin was tested on a statisticallysignificant number of acacia honey samples. The obtained PCA model showed that thepresence of minerals and trace elements in this type of