Search

Nobelova nagrada za fiziologiju i medicinu za 2021. dodeljena je naučnicima koji su identifikovali receptore za temperaturu i dodir. Da bi sproveli ovo ispitivanje, istraživači su koristili kapsaicin, jedinjenje koje čili paprici daje toplotu, kako bi otkrili receptore koji omogućavaju ljudima da osete “gorući” ukus čilija. Pokazano je da se transient receptor potential vanilloid 1 (TRPV1), koji predstavlja jonski kanal prisutan na senzornim neuronima, otvara u prisustvu kapsaicina ili toplote, propuštajući naelektrisane jone kalcijuma u ćeliju. Takav priliv kalcijuma pokreće električne signale koji se šalju u mozak da upozore na toplotu. TRPV1 se nalazi u somatosenzornom sistemu i služi kao multimodalni senzor različitih štetnih stimulusa. Brojne farmakološke i genetičke studije su potvrdile TRPV1 kao terapeutsku metu u nekoliko pretkliničkih modela hroničnog bola, uključujući maligni, neuropatski, postoperativni i mišićno-skeletni bol. Pored toga, ekspresija TRPV1 se takođe primećuje na ne-neuronskim lokalizacijama, kao što su epitel bešike i pluća, ćelije kohlee u uhu. Stoga, lekovi koji mogu da modulišu aktivnost kanala TRPV1 mogu biti korisni za lečenje različitih stanja u rasponu od hroničnog bola do gubitka sluha. Iako je utvrđeno da antagonisti TRPV1 mogu predstavljati važan dodatak terapiji bola, njihova klinička upotreba je i dalje ograničena značajnim neželjenim efektima, kao što je hipertermija. U ovom radu ćemo opisati najvažnije uloge TRPV1 u fiziološkim i patofiziološkim procesima i predstaviti najperspektivnije lekove koji deluju preko TRPV1., The 2021. Nobel Prize in Physiology or Medicine was awarded to scientists who have identified receptors for temperature and touch. In order to conduct this examination, researchers used capsaicin, the compound that gives chili peppers their heat, to discover receptor proteins that allow people to feel chili’s burn. It is shown that transient receptor potential vanilloid 1 (TRPV1), which represents an ion channel present on sensory neurons, opens when it encounters capsaicin or heat, allowing charged calcium ions into the cell. That flood of calcium triggers electrical signals that are sent to the brain to warn of heat. TRPV1 is found in the somatosensory system and serves as a multimodal sensor of different noxious stimuli. Numerous pharmacological and genetic studies have validated TRPV1 as a therapeutic target in several preclinical models of chronic pain, including cancer, neuropathic, postoperative and musculoskeletal pain. Additionally, expression of TRPV1 is also observed in non-neuronal sites such as the epithelium of bladder and lungs, cells of the cochlea. Therefore, drugs which could modulate TRPV1 channel activity could be useful for the treatment of conditions ranging from chronic pain to hearing loss. While antagonists of TRPV1 were found to be a valuable addition to therapy of pain, their clinical use has still been limited by significant side effects, such as hyperthermia. In this review, we will describe the most important roles of TRPV1 in physiological and pathophysiological processes and present the most promising TRPV1-targeted drugs.

Uvod: Pod ranim komplikacijama posle hirurškog vađenja donjih umnjaka podrazumevamo bol, otok, krvrenje iz rane i trizmus. Cilj rada: Cilj ovog rada je ispitati učestalost ranih postoperativnih komplikacija kod pacijenata posle hirurškog vađenja donjih umnjaka. Materijal i metode: Anesteziranje pacijenata za hiruršku intervenciju izvršeno je direktnim tehnikom pomoću karpul brizgalice i dve ampule dvopostotnog artikaina. Nakon latentnog perioda za hirurško vađenje impaktiranih umnjaka korišćen je envelop rez. Dužina operacija je merena štopericom. Pacijenti su posle operacije primili deksazon intramuskularno, kao i amoksicilin u trajanju od 5 dana. Podaci su prikupljeni pomoći anketa, u kojima su navedene karakteristike i vreme javljanja pomenutih komplikacija. U istraživanju je učestvovalo 30 pacijenata. Rezultati: Prosečna dužina operacija iznosi približno 18 minuta. Bol se javio u periodu od 1 do 3 sata nakon operacije kod najvećeg broja ispitivanih pacijenata (73%), tup je, kontinuiran i nije se javljao u toku dana. Otok se javio u 100% ispitanika, i to najčešće prvi dan posle operacije (90%). Pacijenti koriste hladne obloge na dan operacije. Veličina otoka se povećava najviše posle dva dana od operacije, u 43% slučajeva, dok se posle prvog i trećeg dana dešava u 27% slučajeva. Posle trećeg dana otok se smanjuje u 27% slučajeva, a nakon četvrtog dana najviše (50%). Kod 6% pacijenata javlja se krvrenje iz rane posle operacije, dok postojanje trizmusa ne navodi jedan pacijent. Zaključak: Od ranih komplikacija, bol i otok su najčešće zastupljeni u postoperativnom periodu neposredno posle hirurške intervencije.

Bol je složen adaptivni mehanizam koji se sastoji od transdukcije, transmisije, modulacije, percepcije i interpretacije bola, čiji je krajnji rezultat čuvanje tkiva od daljeg oštećenja i održavanje parametara homeostaze. Prema etiologiji razlikujemo inflamacioni, traumatski, neuropatski i kancerski bol. U odnosu na lokalizaciju bolnog mesta prepoznajemo somatski i viscerani bol, a u zavisnosti od dužine trajanja bol može biti akutan i hroničan. Terapija i kontrola bola kod domaćih životinja ima različit pristup kada su u pitanju socijalne i farmske životinje. Kod pasa i mačaka se u lečenju bola primenjuju opioidni analgetici, NSAIL i glukokortikosteroidi, a u novije vreme i inhibitori NMDA receptora, antiepileptici i triciklični antidepresivi. Takođe, ne treba isklučiti ni mogućnost primene fizikalnih metoda lečenja bola kod socijalnih životinja. Nasuprot tome, kod farmskih životinja, zbog razlike u svrsi uzgoja i načinu držanja, sprovođenje terapije i kontrole bola ima značajnije ograničenje i odnosi se na mogućnost primene manjeg broja opioidnih i neopioidnih analgetika, lokalnih anestetika i glukokortikosteroida u kraćem vremenskom periodu, zbog obaveze poštovanja karence. U tom smislu, nameće se potreba za pronalaženjem novih lekova sa izraženim analgetskim svojstvima i zanemarljivom karencom, kako bi se bol podjednako dobro mogao kontrolisati i kod farmskih životinja.

sygn. C.D./379, ISBN 978-83-954952-9-8

Razvoj ljudskog mozga podrazumeva visoko orkestriranu sekvencu događaja, koja je strogo kontrolisana kompleksnim odnosom različitih ćelijskih tipova kako u vremenu, tako i u prostoru. Započinje tokom embrionalnog perioda i do detinjstva prolazi kroz više kritičnih faza. Efekti uticaja gonadalnih hormona tokom moždanog razvoja oslikavaju se permanentnim strukturnim razlikama među polovima, a poremećaj fine homeostaze može uzrokovati pojavu psihijatrijskih i neuroloških poremećaja u odraslom dobu. Visok nivo androgena tokom gestacije (porekla majke ili fetusa), predstavlja prenatalni milje koji indukuje kardiovaskularne, metaboličke i druge bolesti u odraslom dobu. Prenatalno „programiranje“ ili modulacija prenatalnih uslova tokom „kritičnog perioda“ razvoja je preduslov za različite morfo-funkcionalne promene organskih sistema, posebno CNSa. Žene sa sindromom policističnih jajnika (PCOS) pokazuju visok nivo cirkulatornih androgena i tokom trudnoće. Egzogenom androgenizacijom ženki pacova u različitim periodima gestacije razvijeni su modeli policističnih jajnika kod potomaka. Mala težina na rođenju, povećanje telesne težine u adolescentnom periodu, povećanje visceralnog i subkutanog masnog tkiva, poremećen lipidni profil, insulinska rezistencija, poremećaj estrusnog ciklusa, predstavljaju najprominentnije morfološke i metaboličke karakteristike PCOS poremećaja. Razumevanje efekata prenatalne hiperandrogenemije veoma je važno jer predstavlja jednu od najpriminentnijih karakteristika PCOSa, čija je prevalenca kod žena reproduktivnog doba oko ∼15%. Cilj ove doktorske disertacije bio je da se ispita uticaj kasne prenatalne androgenizacije testosteron undekanoatom na: antropometrijske karakteristike, karakteristike reproduktivnog fenotipa, metabličke karakteristike, i parametre oksidativnog stresa; ponašanje i bolnu osetljivost; bihejvioralne i EEG karakteristike epilepsija izazvanih DL homocistein tiolaktonom i zastupljenost pojedinih ćelija i moždanog neurotrofnog faktor, Human brain development involves a highly orchestrated sequence of events, which is strictly controlled by complex interference between different cell types, which is time and region specific. It begins during the embryonic period and goes through several critical stages until childhood. The effects of gonadal hormones during brain development are reflected by permanent structural differences between the sexes, and disruption of fine homeostasis can cause the genesis of psychiatric and neurological disorders in adulthood. High levels of androgens during gestation (maternal or fetal origin), forms prenatal condition which can induce cardiovascular, metabolic and other diseases in adulthood. Prenatal "programming" or modulation of prenatal conditions during the "critical periods" of development is a prerequisite for various morpho-functional changes in organ systems. Women with polycystic ovary syndrome (PCOS) have high levels of circulatory androgens during pregnancy. By exogenous androgenization of female rats in different gestational periods model of polycystic ovaries have been developed in the offspring. Low birth weight, weight gain in adolescence, increase in visceral and subcutaneous adipose tissue, impaired lipid profile, insulin resistance, estrous cycle disorder, represent the most prominent morphological and metabolic characteristics of the PCOS disorder. Understanding the effects of prenatal hyperandrogenemia is very important as it represents one of the most prominent features of PCOS, with a prevalence of about ∼15% in women of reproductive age. The aims of this dissertation were to examine the effects of late prenatal androgenization with testosterone undecanoate on: anthropometric characteristics, reproductive phenotype characteristics, ovarian structure, metabolic characteristics, serum steroid hormone concentration, oxidative stress parameters; anxiety-like behavior, pain sensitivity, behavioral and EEG characteristics of epilepsies induced by DL ho

sygn. C.D./379, ISBN 978-83-954952-9-8

Uvod. Evocirani potencijali predstavljaju promene u električnoj aktivnosti nervnog sistema izazvane nekim stimulusom. Koriste se za dijagnozu patoloških lezija n. trigeminusa i za praćenje efikasnosti različitih tretmana trigeminalne neurlagije. Takođe su vredan istraživački alat za otkrivanje fundamentalnih aspekata senzorne fiziologije. Dokazani su efekti širokog spektra opioidnih i neopioidnih analgetika na komponente evociranih potencijala u eksperimentalnom modelu bola. Isto tako evocirani potencijali su korisno neurofiziološko sredstvo za proučavanje emocija povezanih sa bolom. Poznato je da endogeni faktori kao što su stepen uznemirenosti osobe, stres, značenje i značaj stimulusa takođe određuju evocirane potencijale. Veza kasnih komponenti evociranih potencijala sa senzacijom bola je samo indirektna i predstavlja odraz emocionalnih procesa izazvanih primarnom senzacijom bola. Stres je faktor koji izaziva i održava intenzitet bola. Psihološki stres može proizvesti efekte u različitim fiziološkim sistemima koji su slični onima nastalim fizičkim uzrokom zbog aktiviranja dva sistema stresnog odgovora: simpatiko-adrenomedularnog sistema i hipotalamo-hopofizno-adrenalne osovine. Hronično povišen nivo glukokortikoida ugrožava sinaptičku plastičnost i kogniciju, smanjuje neurogenezu i gustinu kičmene moždine, dovodi do morfolških oštećenja, kao npr. demijelinizacije i atrofije dendrita, kao i funkcionalnih poremećaja, tipa hipersenzitivnosti neurona. Bol je složeno iskustvo koje jednako podrazumeva nocicepciju kao i emocionalni i kognitivni aspekt koji mogu menjati njegovu percepciju. Bol nije jednostavna posledica aktivacije receptora za bol, već složen subjektivni doživljaj, na koga umnogome utiču psihološki, socijalni, emocionalni i mnogi spoljni faktori. Cilj istraživanja. Osnovni cilj istraživanja je da se registrovanjem evociranih potencijala nastalih stimulacijom zubne pulpe uoče promene u prenošenju nervnih signala kod ispitanika pod stresom i pacijenata sa, Introduction. Evoked potentials reflect changes in the electrical activity that occur within the central nervous system due to sensory input stimulation. They are used for clinical diagnosis in patients with lesions of trigeminal nerve and for monitoring various trigeminal neuralgia treatments efficacy. They are also valuable research tools for unraveling of fundamental aspects of sensory physiology. In the past the effects of a wide range of opioid and non-opioid analgesics on different components of the evoked potentials have been demonstrated in experimental pain models. Evoked potentials are also a useful neurophysiological tool for studying the emotions associated with pain. It is known that endogenous factors such as level of anxiety, stress, meaning and relevance of the stimulus also determine the evoked potentials. The relation of the late evoked potentials components to the sensation of pain is only indirect, and is a reflection of the emotional processes triggered by the primary pain sensation. Stress is a factor that causes and maintains the pain intensity. Psychological stress can produce effects in a variety of physiological systems that are similar to those produced by physical challenges due to activation of two stress response systems: the sympathetic-adrenomedullary system and the hypothalamic-pituitary-adrenal axis. Chronic exposure to elevated corticosterone levels impairs synaptic plasticity and cognition, decreases neurogenesis and spinal cord density, leading to morphological damage, such as demyelination and dendritic atrophy, as well as functional disorders like neuronal hypersensitivity. Pain is a multidimensional experience that involves nociception as well as emotional and cognitive aspects that can modulate its perception. Pain is not a simple result of activation of pain receptors, but a complex subjective experience, which is largely influenced by psychological, social, emotional and many extrinsic factors. The Aim. The aim of this stud

Uvod. Evocirani potencijali predstavljaju promene u električnoj aktivnosti nervnog sistema izazvane nekim stimulusom. Koriste se za dijagnozu patoloških lezija n. trigeminusa i za praćenje efikasnosti različitih tretmana trigeminalne neurlagije. Takođe su vredan istraživački alat za otkrivanje fundamentalnih aspekata senzorne fiziologije. Dokazani su efekti širokog spektra opioidnih i neopioidnih analgetika na komponente evociranih potencijala u eksperimentalnom modelu bola. Isto tako evocirani potencijali su korisno neurofiziološko sredstvo za proučavanje emocija povezanih sa bolom. Poznato je da endogeni faktori kao što su stepen uznemirenosti osobe, stres, značenje i značaj stimulusa takođe određuju evocirane potencijale. Veza kasnih komponenti evociranih potencijala sa senzacijom bola je samo indirektna i predstavlja odraz emocionalnih procesa izazvanih primarnom senzacijom bola. Stres je faktor koji izaziva i održava intenzitet bola. Psihološki stres može proizvesti efekte u različitim fiziološkim sistemima koji su slični onima nastalim fizičkim uzrokom zbog aktiviranja dva sistema stresnog odgovora: simpatiko-adrenomedularnog sistema i hipotalamo-hopofizno-adrenalne osovine. Hronično povišen nivo glukokortikoida ugrožava sinaptičku plastičnost i kogniciju, smanjuje neurogenezu i gustinu kičmene moždine, dovodi do morfolških oštećenja, kao npr. demijelinizacije i atrofije dendrita, kao i funkcionalnih poremećaja, tipa hipersenzitivnosti neurona. Bol je složeno iskustvo koje jednako podrazumeva nocicepciju kao i emocionalni i kognitivni aspekt koji mogu menjati njegovu percepciju. Bol nije jednostavna posledica aktivacije receptora za bol, već složen subjektivni doživljaj, na koga umnogome utiču psihološki, socijalni, emocionalni i mnogi spoljni faktori. Cilj istraživanja. Osnovni cilj istraživanja je da se registrovanjem evociranih potencijala nastalih stimulacijom zubne pulpe uoče promene u prenošenju nervnih signala kod ispitanika pod stresom i pacijenata sa, Introduction. Evoked potentials reflect changes in the electrical activity that occur within the central nervous system due to sensory input stimulation. They are used for clinical diagnosis in patients with lesions of trigeminal nerve and for monitoring various trigeminal neuralgia treatments efficacy. They are also valuable research tools for unraveling of fundamental aspects of sensory physiology. In the past the effects of a wide range of opioid and non-opioid analgesics on different components of the evoked potentials have been demonstrated in experimental pain models. Evoked potentials are also a useful neurophysiological tool for studying the emotions associated with pain. It is known that endogenous factors such as level of anxiety, stress, meaning and relevance of the stimulus also determine the evoked potentials. The relation of the late evoked potentials components to the sensation of pain is only indirect, and is a reflection of the emotional processes triggered by the primary pain sensation. Stress is a factor that causes and maintains the pain intensity. Psychological stress can produce effects in a variety of physiological systems that are similar to those produced by physical challenges due to activation of two stress response systems: the sympathetic-adrenomedullary system and the hypothalamic-pituitary-adrenal axis. Chronic exposure to elevated corticosterone levels impairs synaptic plasticity and cognition, decreases neurogenesis and spinal cord density, leading to morphological damage, such as demyelination and dendritic atrophy, as well as functional disorders like neuronal hypersensitivity. Pain is a multidimensional experience that involves nociception as well as emotional and cognitive aspects that can modulate its perception. Pain is not a simple result of activation of pain receptors, but a complex subjective experience, which is largely influenced by psychological, social, emotional and many extrinsic factors. The Aim. The aim of this stud

Pain localized to masticatory muscle area and/or temporomandibular joint area, followed with an irregular lower jaw movement, is the most prominent symptom of temporomandibular disorders (TMD). Literature data indicate that symptoms and signs of TMD significantly influence the function of the orofacial system, the socio-psychological status and the quality of life of patients. Multidisciplinary approach to treatment arises from the complex and multifactorial etiology of TMD and the significant role of psychosocial factors. Low level laser therapy (LLLT) has been recommended as therapeutic modality aimed at treating TMD because of its analgesic, anti-inflammatory and biostimulative effects. Nevertheless, research results remain contradictory at present and no consensus has been reached regarding the optimal parameters and protocols of laser therapy. The goal of this research was to examine the effects of low level laser therapy on reducing pain intensity in patients with TMD. With the use of the standard protocol for diagnostifying TMD, established by Dworkin and LeResche (RDC/TMD), 63 participants had been selected and randomly constituted into two experimental groups. The first group included 35 participants which have been subjected to low level laser therapy (LLLT) three times a week, in the duration of five weeks (Wavelength: 780 nm; Probe aperture: 1 cm2; Time: 60 sec per point; Number of treated points: 4; Power density: 70 mW/cm2; Radiant energy: 4.2 J; Daily energy delivered: 16,8 J; Energy density (dose): 4,2 J/cm2; Total treatment dose: 16,8 J/cm2; Cumulative dose: 252 J/cm2). The second group included 28 participants subjected to nonsteroidal anti-inflammatory drug therapy - NSAID (ibuprofen) in the duration of two weeks (first three days 3x400mg, remaining time 2x400mg per day). In order to measure the therapy effects, pain intensity evaluation has been conducted via the visual analog scale (VAS), as well as the evaluation of maximal mouth opening range, Bol lokalizovan u mastikatornim mišićima i/ili temporomandibularnim zglobovima praćen neregularnim kretnjama donje vilice, najizraţeniji je simptom temporomandibularnih disfunkcija (TMD). Literaturni podaci ukazuju da simptomi i znaci TMD znaĉajno utiĉu na funkciju orofacijalnog sistema, socio-psihološki status i kvalitet ţivota pacijenata. Multidisciplinarni pristup leĉenju proizilazi iz kompleksne i multifaktorijalne etiologije TMD i znaĉajne uloge psihosocijalnih faktora. Terapija laserom male snage (low level laser therapy - LLLT) predloţena je kao terapijski modalitet u leĉenju TMD zbog svojih analgetiĉkih, antiiflamatornih i biostimulativnih efekata. MeĊutim, rezultati istraţivanja su još uvek kontradiktorni i nije uspostavljen konsenzus oko optimalnih parametara laserskog zraĉenja i optimalnog terapijskog protokola. Cilj istraţivanja bio je da se ispita da li terapija laserom male snage utiĉe na smanjenje intenziteta bola kod osoba sa temporomandibularnim disfunkcijama. Upotrebom standardnog protokola za dijagnostiku temporomandibularnih disfunkcija predloţenog od strane Dworkin i LeResche (RDC/TMD) izdvojeno je 63 ispitanika. Nasumiĉnim izborom formirane su dve eksperimentalne grupe ispitanika. Prvu grupu ĉinilo je 35 ispitanika koji su bili podvrgnuti terapijom laserom male snage (LLLT) tri puta nedeljno tokom pet nedelja (talasna duţina lasera: 780 nm; otvor laserske sonde: 1 cm; trajanje aplikacije: 60 sekundi po jednoj taĉki; broj tretiranih taĉaka: 4; gustina snage (intenzitet): 70 mW/cm2; predata energija po taĉki: 4.2 J; ukupna predata energija u jednoj poseti: 16,8 J; gustina energije (doza): 4,2 J/cm2; doza po tretmanu: 16,8 J/cm2; kumulativna doza: 252 J/cm2). Drugu grupu ĉinilo je 28 ispitanika kod kojih je sprovedena terapija nesteroidnim antiinflamatornim lekovima - NSAID (ibuprofen) tokom dve nedelje (u prva tri dana 3x400mg, preostalo vreme 2x400mg dnevno). U cilju procene efekata terapije, vršeno je merenje intenziteta bola pomoću vizuelno an

Rani, “herojski” performansi Marine Abramović, egzemplarni za umjetnost performansa 70-ih, bili su radikalni, često samopovrjeđujući i bolni napad tijela/tijelom na (psiho-fizičke) granice individue. Značili su opstruiranje granica normativnog subjektiviteta kruto srezanog binarnim opozicijama, razvezivanje guste mreže socijalnih (i kulturnih) inskripcija, konvencija, pravila, zabrana, mehanizama disciplinovanja kojima se uspostavljaju i osiguravaju te granice tijela, omogućava njihovo držanje pod kontrolom. Sljedećom fazom, kolaboracijom sa umjetnikom Ulajem od 1976. do 1988., nije upravljao osjećaj manjka, individualne uskraćenosti ili nedovoljnosti jednog niti logika prividnih kompenzacija ili imaginarnih nadoknada u paru, kroz drugog. U pitanju je dinamika iskušavanja i opstruiranja individualnih granica ali i društveno konstruisanih uloga koje dejstvuju kroz dinamiku (muško-ženskog) para i (svakog) dualnog odnosa. Postupno, ta dinamika prelazi u mehaniku otvaranja i građenja novih odnosa i spojeva sa trećim tijelima. Iz nje Abramović razvija tranzitorni put na kom nastaju participativni ili interaktivni radovi kao produkt sinhronizovanja, tjelesnog i energetskog povezivanja, „srastanja“ sa drugim prirodnim tijelima (kristala, životinja, drugih ljudi-publike, sa silama prirode). Oni predstavljaju ekstenzije, eksteritorijalizacije njenog senzibilisanog tijela, svojevrsne „proteze“ (ne tehničko-tehnološka već prirodna „produžavanja“, „nadograđivanja“ tijela), oruđa-instrumente profinjivanja, povezivanja sa sveukupnim silama postojanja koja se nude posmatraču koji sam postaje svojevrsno „produžavanje“, „udvajanje“ tijela umjetnice. Drugi put kojim kreće umjetnost Marine Abramović jeste put baroknih kontrapunkta. To je ekscentrični put u svijet glamura, teatra, spektakla, afirmacije principa disonantnosti, diskontinuiteta i (auto)parodije, fragmentacije, remiksa, repeticije umjetničkih činova i njihove višestruke medijatizacije i memoralizacije. To je i put provocir

Sve veća potreba za izvođenjem kolonoskopije u dijagnostičke ili terapijske svrhe nameće potrebu za usavršavanjem ove endoskopske procedure. Izvođenje kolonoskopije u opštoj, intravenskoj anesteziji, moglo bi u značajnoj meri olakšati njeno izvođenje, poboljšati podnošenje ove procedure od strane ispitanika i omogućiti otkrivanje većeg broja pacijenata sa potencijalno malignim bolestima debelog creva. Cilj ispitivanja je bio utvrditi da li primena opšte intravenske anestezije tokom kolonoskopije povećava broj totalnih kolonoskopija i skraćuje vreme intubacije cekuma, povećava broj viđenih patoloških procesa i smanjuje osećaj bola i učestalost neželjenih reakcija. Primena opšte intravenske anestezije značajno je povećala broj totalnih kolonoskopija u 94.3% ispitanika u odnosu na 78.7% totalnih kolonoskopija kontrolne grupe i skratila vreme intubacije cekuma, značajno je povećala broj viđenih patoloških promena u 46.7% ispitanika u odnosu na broj viđenih patoloških promena u 28.8% ispitanika kontrolne grupe i značajno je smanjila intenzitet bola i učestalost neželjenih reakcija. U kontrolnoj grupi ispitanika skalom bola nakon kolonoskopije ustanovljen je značajno veći intenzitet bola u poređenju sa ispitanicima ekperimentalne grupe. Na Likertovoj skali zadovoljstva ustanovljena je značajno bolja kontrola bola i lični stav lekara u ekperimentalnoj grupi, dok su poseta ustanovi i procedura, razumevanje procedure, tehnička veština lekara, lični stav medicinskih sestara i drugog tehničkog osoblja značajno bolje ocenjeni u kontrolnoj grupi. Od svih ispitivanih faktora na zadovoljstvo obe grupe pacijenata značajno su uticali: način izvođenja procedure, bol, uočene patološke promene i intubacija cekuma. U kontrolnoj grupi ispitanika između skale zadovoljstva i skale bola ustanovljena je značajna negativna korelacija. U kontrolnoj grupi se 80,1% pacijenata izjasnilo da bi ponovnu kolonoskopiju uradili u opštoj intravenskoj anesteziji u poređenju sa svim pacijentima eksperimen, An increasing need to perform colonoscopy for diagnostic or therapeutic purposes imposed the need for mastering this endoscopic procedure. Performing colonoscopy in general intravenous anesthesia could greatly ease the procedure, make it more comfortable for patients and it could enable detecting a higher number of patients with occult malignant diseases of the colon. The aim of this paper was to determine if the implementation of general intravenous anesthesia during colonoscopy increases the number of total colonoscopies and shortens the time of cecum intubation, increases the number of familiar pathological processes and decreases the sensation of pain as well as the frequency of side reactions. The implementation of general intravenous anesthesia has significantly increased the number of total colonoscopies in 94.3% of examined patients in relation to 78.7% of total colonoscopies of the control group and shortened the time of cecum intubation. It has significantly increased the number of familiar pathological changes in 46.7% of the patients in relation to the number of familiar pathological changes in 28.8% patients of the control group and significantly decreased pain intensity and the frequency of side reactions. A statistically greater pain intensity after colonoscopy was determined by the pain scale in the control group in comparison to the examinees of the experimental group. Likert satisfaction scale has shown that the experiment group assessed pain control and doctors’ opinion as significantly better, while the institution visits and the procedure, understanding the procedure, doctors’ technical skills, nurses’ and technical personnel’s personal opinions were assessed as significantly better in the control group. Out of all the examined factors on the satisfaction of both groups, the following ones had a significant inluence: the way the procedure was done, the level of pain, detected pathological changes and cecum intubation. A significanlty negative co

Bol lokalizovan u mastikatornim mišićima i/ili temporomandibularnim zglobovima praćen neregularnim kretnjama donje vilice, najizraţeniji je simptom temporomandibularnih disfunkcija (TMD). Literaturni podaci ukazuju da simptomi i znaci TMD znaĉajno utiĉu na funkciju orofacijalnog sistema, socio-psihološki status i kvalitet ţivota pacijenata. Multidisciplinarni pristup leĉenju proizilazi iz kompleksne i multifaktorijalne etiologije TMD i znaĉajne uloge psihosocijalnih faktora. Terapija laserom male snage (low level laser therapy - LLLT) predloţena je kao terapijski modalitet u leĉenju TMD zbog svojih analgetiĉkih, antiiflamatornih i biostimulativnih efekata. MeĊutim, rezultati istraţivanja su još uvek kontradiktorni i nije uspostavljen konsenzus oko optimalnih parametara laserskog zraĉenja i optimalnog terapijskog protokola. Cilj istraţivanja bio je da se ispita da li terapija laserom male snage utiĉe na smanjenje intenziteta bola kod osoba sa temporomandibularnim disfunkcijama. Upotrebom standardnog protokola za dijagnostiku temporomandibularnih disfunkcija predloţenog od strane Dworkin i LeResche (RDC/TMD) izdvojeno je 63 ispitanika. Nasumiĉnim izborom formirane su dve eksperimentalne grupe ispitanika. Prvu grupu ĉinilo je 35 ispitanika koji su bili podvrgnuti terapijom laserom male snage (LLLT) tri puta nedeljno tokom pet nedelja (talasna duţina lasera: 780 nm; otvor laserske sonde: 1 cm; trajanje aplikacije: 60 sekundi po jednoj taĉki; broj tretiranih taĉaka: 4; gustina snage (intenzitet): 70 mW/cm2; predata energija po taĉki: 4.2 J; ukupna predata energija u jednoj poseti: 16,8 J; gustina energije (doza): 4,2 J/cm2; doza po tretmanu: 16,8 J/cm2; kumulativna doza: 252 J/cm2). Drugu grupu ĉinilo je 28 ispitanika kod kojih je sprovedena terapija nesteroidnim antiinflamatornim lekovima - NSAID (ibuprofen) tokom dve nedelje (u prva tri dana 3x400mg, preostalo vreme 2x400mg dnevno). U cilju procene efekata terapije, vršeno je merenje intenziteta bola pomoću vizuelno an, Pain localized to masticatory muscle area and/or temporomandibular joint area, followed with an irregular lower jaw movement, is the most prominent symptom of temporomandibular disorders (TMD). Literature data indicate that symptoms and signs of TMD significantly influence the function of the orofacial system, the socio-psychological status and the quality of life of patients. Multidisciplinary approach to treatment arises from the complex and multifactorial etiology of TMD and the significant role of psychosocial factors. Low level laser therapy (LLLT) has been recommended as therapeutic modality aimed at treating TMD because of its analgesic, anti-inflammatory and biostimulative effects. Nevertheless, research results remain contradictory at present and no consensus has been reached regarding the optimal parameters and protocols of laser therapy. The goal of this research was to examine the effects of low level laser therapy on reducing pain intensity in patients with TMD. With the use of the standard protocol for diagnostifying TMD, established by Dworkin and LeResche (RDC/TMD), 63 participants had been selected and randomly constituted into two experimental groups. The first group included 35 participants which have been subjected to low level laser therapy (LLLT) three times a week, in the duration of five weeks (Wavelength: 780 nm; Probe aperture: 1 cm2; Time: 60 sec per point; Number of treated points: 4; Power density: 70 mW/cm2; Radiant energy: 4.2 J; Daily energy delivered: 16,8 J; Energy density (dose): 4,2 J/cm2; Total treatment dose: 16,8 J/cm2; Cumulative dose: 252 J/cm2). The second group included 28 participants subjected to nonsteroidal anti-inflammatory drug therapy - NSAID (ibuprofen) in the duration of two weeks (first three days 3x400mg, remaining time 2x400mg per day). In order to measure the therapy effects, pain intensity evaluation has been conducted via the visual analog scale (VAS), as well as the evaluation of maximal mouth opening range

Pain localized to masticatory muscle area and/or temporomandibular joint area, followed with an irregular lower jaw movement, is the most prominent symptom of temporomandibular disorders (TMD). Literature data indicate that symptoms and signs of TMD significantly influence the function of the orofacial system, the socio-psychological status and the quality of life of patients. Multidisciplinary approach to treatment arises from the complex and multifactorial etiology of TMD and the significant role of psychosocial factors. Low level laser therapy (LLLT) has been recommended as therapeutic modality aimed at treating TMD because of its analgesic, anti-inflammatory and biostimulative effects. Nevertheless, research results remain contradictory at present and no consensus has been reached regarding the optimal parameters and protocols of laser therapy. The goal of this research was to examine the effects of low level laser therapy on reducing pain intensity in patients with TMD. With the use of the standard protocol for diagnostifying TMD, established by Dworkin and LeResche (RDC/TMD), 63 participants had been selected and randomly constituted into two experimental groups. The first group included 35 participants which have been subjected to low level laser therapy (LLLT) three times a week, in the duration of five weeks (Wavelength: 780 nm; Probe aperture: 1 cm2; Time: 60 sec per point; Number of treated points: 4; Power density: 70 mW/cm2; Radiant energy: 4.2 J; Daily energy delivered: 16,8 J; Energy density (dose): 4,2 J/cm2; Total treatment dose: 16,8 J/cm2; Cumulative dose: 252 J/cm2). The second group included 28 participants subjected to nonsteroidal anti-inflammatory drug therapy - NSAID (ibuprofen) in the duration of two weeks (first three days 3x400mg, remaining time 2x400mg per day). In order to measure the therapy effects, pain intensity evaluation has been conducted via the visual analog scale (VAS), as well as the evaluation of maximal mouth opening range, Bol lokalizovan u mastikatornim mišićima i/ili temporomandibularnim zglobovima praćen neregularnim kretnjama donje vilice, najizraţeniji je simptom temporomandibularnih disfunkcija (TMD). Literaturni podaci ukazuju da simptomi i znaci TMD znaĉajno utiĉu na funkciju orofacijalnog sistema, socio-psihološki status i kvalitet ţivota pacijenata. Multidisciplinarni pristup leĉenju proizilazi iz kompleksne i multifaktorijalne etiologije TMD i znaĉajne uloge psihosocijalnih faktora. Terapija laserom male snage (low level laser therapy - LLLT) predloţena je kao terapijski modalitet u leĉenju TMD zbog svojih analgetiĉkih, antiiflamatornih i biostimulativnih efekata. MeĊutim, rezultati istraţivanja su još uvek kontradiktorni i nije uspostavljen konsenzus oko optimalnih parametara laserskog zraĉenja i optimalnog terapijskog protokola. Cilj istraţivanja bio je da se ispita da li terapija laserom male snage utiĉe na smanjenje intenziteta bola kod osoba sa temporomandibularnim disfunkcijama. Upotrebom standardnog protokola za dijagnostiku temporomandibularnih disfunkcija predloţenog od strane Dworkin i LeResche (RDC/TMD) izdvojeno je 63 ispitanika. Nasumiĉnim izborom formirane su dve eksperimentalne grupe ispitanika. Prvu grupu ĉinilo je 35 ispitanika koji su bili podvrgnuti terapijom laserom male snage (LLLT) tri puta nedeljno tokom pet nedelja (talasna duţina lasera: 780 nm; otvor laserske sonde: 1 cm; trajanje aplikacije: 60 sekundi po jednoj taĉki; broj tretiranih taĉaka: 4; gustina snage (intenzitet): 70 mW/cm2; predata energija po taĉki: 4.2 J; ukupna predata energija u jednoj poseti: 16,8 J; gustina energije (doza): 4,2 J/cm2; doza po tretmanu: 16,8 J/cm2; kumulativna doza: 252 J/cm2). Drugu grupu ĉinilo je 28 ispitanika kod kojih je sprovedena terapija nesteroidnim antiinflamatornim lekovima - NSAID (ibuprofen) tokom dve nedelje (u prva tri dana 3x400mg, preostalo vreme 2x400mg dnevno). U cilju procene efekata terapije, vršeno je merenje intenziteta bola pomoću vizuelno an

Pain is a symptom of most diseases that can significantly impair the patient's quality of life. In many diseases it is impossible to eliminate the cause of pain therefore the real goal of treatment is the removal of pain as a symptom, by application of analgesics. Contemporary pharmacotherapy employs conventional (opioid and non-opioid analgesics - NSAIDs and paracetamol) and adjuvant analgesics (antiepileptics, antidepressants and others). Analgesic effect of non-opioid analgesics is mainly the consequence of prostaglandin synthesis inhibition. They are effective for pain of mild/moderate intensity. In acute pain there is no difference in efficiency between NSAIDs and paracetamol, so the choice of the drug is individual. In chronic pain, when inflammation is present, NSAIDs are more effective than paracetamol. Long-term use of high doses of NSAIDs is often accompanied by side effects. In order to reduce their frequency, a careful assessment of risk for each patient should be made, a drug with a low risk of certain side effects should be chosen, the dose and duration of treatment should be limited and the possibility of topical application should be considered. The need for long-term use of NSAIDs should be reviewed periodically., Bol je simptom većine oboljenja koji može značajno narušiti kvalitet života pacijenta. Kod mnogih oboljenja nemoguće je otkloniti uzrok bola, stoga je realni cilj lečenja uklanjanje bola kao simptoma, primenom analgetika. Savremena farmakoterapija raspolaže klasičnim (opioidni i ne-opiodini analgetici: NSAIL i paracetamol) i adjuvantnim analgeticima (antiepileptici, antidepresivi i drugi). Analgetičko dejstvo ne-opioidnih analgetika uglavnom je posledica inhibicije sinteze prostaglandina. Efikasni su kod bola blagog/umerenog intenziteta. Kod akutnog bola nema razlike u efikasnosti između NSAIL i paracetamola pa je izbor leka individualan. NSAIL su efikasniji kod hroničnih bolnih stanja u kojima je prisutna inflamacija, ali njihovu dugotrajnu primenu često prate neželjena dejstva. Kako bi se smanjila učestalost neželjenih efekata NSAIL, treba izvršiti pažljivu procenu rizika za svakog pacijenta, odabrati lek sa niskim rizikom za određeno neželjeno dejstvo, ograničiti dozu i trajanje tretmana i razmotriti mogućnost topikalne primene. Potrebu za dugotrajnom primenom NSAIL treba povremeno preispitivati.

This thesis examines the discourse about gender, religion, and culture in four independent films produced in Pakistan between 2000 and 2013 to advocate for women's empowerment: Silent Water and Good Morning Karachi from female director Sabiha Sumar, and In the Name of God and Speak from male director Shoaib Mansoor. I analyzed plot, characterization, dialogues, and visual images to discuss how the filmmakers represented the dynamics of women's oppression, struggle against oppressive agents, and options or solutions for women's empowerment. Further, this project explored the ideological implications of the narratives constructed in the films within the Pakistani society in the post 9/11 context. This historical context is of interest to this study because during this period Pakistanis have engaged a series of debates and national policies that address women's rights, religious extremism, and media liberalization in Pakistan. This narrative analysis suggests that the dominant discourse in the films centers on a critique of patriarchy and Islamic fundamentalism as the main overlapping structures of domination affecting women's status and options. More specifically, the filmmakers construct a representation of women as oppressed primarily by their male relatives (fathers, husbands, sons, cousins). The films advance a critique of patriarchy that intersects with a critical view of religion as male relatives are represented as agents who, motivated by religious beliefs, repress women and in particular of certain practices linked to Islamic fundamentalism and other cultural practices, such as forced marriage and honor killings, as inseparable forces. The discourse represents women as active agents struggling against patriarchal culture and religious fundamentalism to end their oppression within their family and society. The options for empowerment privileged in the films are women's education, to speak out and report to media and the courts the injustices done to them, a

Kvalitet ţivota predstavlja pacijentov izveštaj o uticaju bolesti i primenjenih tretmana na aspekte svakodnevnog funkcionisanja i blagostanja (npr. fizički, psihološki i socijalni). Klinička praksa i istraţivanja pokazala su da je praćenje ishoda u ortopediji dečijeg uzrasta uglavnom bazirano na proceni „strukture i funkcije“, kao na primer klinički pregled pokretljivosti zgoba ili radiografski nalaz šake. MeĎutim, ono što je nepoznato u proceni ishoda je kako zapravo odreĎeno ortopedsko stanje utiče na svakodnevni ţivot deteta, njegovu socijalnu integraciju ili školsko funkcionisanje. S toga, procena kvaliteta ţivota je prepoznata kao veoma vaţna u pedijatrijskoj ortopediji. Malobrojni podaci iz dosadašnje literature ukazuju da je kvalitet ţivota kod dece sa ortopedskim poremećajima narušen u visokom stepenu. Ciljevi Ciljevi ovog israţivanja bili su: (1) ispitati uticaj ličnih faktora na opšti kvalitet ţivota ortopedskih pacijenata dečijeg uzrasta, (2) ispitati uticaj faktora sredine na opšti kvalitet ţivota, (3) ispitati uticaj specifičnih zdravstvenih parametarana kvaliteta ţivota kod navedene grupe pacijenata i (4) ispitati stepen slaganja u samo-proceni i proceni kvaliteta ţivota od strane roditelja. Metode Ovo istraţivanje je kombinovana studija preseka i studija praćenja. Ispitanici su bila deca sa ortopedskim bolestima i stanjima koji su lečeni hospitalno. Osnovni kriterijumi za uključivanje u istraţivanje bili su: uzrast deteta do 18 godina, jasno postavljena dijagnoza ortopedskog problema i saglasnost roditelja za učestvovanje. Na osnovu upitnika za samo-procenu/intervju, ukupno je bilo dostupno podataka za 694 deteta uzrasta 5-18 godina, dok je na osnovu procene od strane roditelja, ukupno dostupno podataka za 741 dete uzrasta 2-18 godina..., Quality of life (QOL) represents the patient’s report of the impacts of his/her disorder and its treatment regimen on the aspects of everyday functioning and well-being (e.g., physical, psychological, and social). Clinical practice and research have shown that the follow-up of outcomes in pediatric orthopedics is mainly based on the “structure and function” assessment, like a clinical examination of a joint or a radiographic report of the hand. However, what is not known in outcomes’ assessments is how a certain orthopedic condition impacts a child’s everyday functioning, his/her social integration, or school functioning. Recently, a QOL assessment is recognized as an important aspect to evaluate in pediatric orthopedic interventions. Scarce data from the literature indicates that QOL in children with orthopedic conditions is compromised to a large degree. Aims The aims of this study were (1) to evaluate the impact of demographic factors on general QOL in children with orthopedic conditions, (2) to evaluate the impact of hospital factors on general QOL, (3) to evaluate the impact of specific health parameters on QOL in this population, and (4) to evaluate the levels of agreement between the selfand parent-reports of QOL data. Methods This research is a combination of a cross-sectional and follow-up study. Participants were children with orthopedic conditions treated in a hospital. The main inclusion criteria were age up to 18 years, a clear diagnose of an orthopedic problem, and parental consent for the study. There were self-reported data for 694 children aged 5-18 years and the parent-reported data for 741 aged 2-18 years...

This thesis examines the discourse about gender, religion, and culture in four independent films produced in Pakistan between 2000 and 2013 to advocate for women's empowerment: Silent Water and Good Morning Karachi from female director Sabiha Sumar, and In the Name of God and Speak from male director Shoaib Mansoor. I analyzed plot, characterization, dialogues, and visual images to discuss how the filmmakers represented the dynamics of women's oppression, struggle against oppressive agents, and options or solutions for women's empowerment. Further, this project explored the ideological implications of the narratives constructed in the films within the Pakistani society in the post 9/11 context. This historical context is of interest to this study because during this period Pakistanis have engaged a series of debates and national policies that address women's rights, religious extremism, and media liberalization in Pakistan. This narrative analysis suggests that the dominant discourse in the films centers on a critique of patriarchy and Islamic fundamentalism as the main overlapping structures of domination affecting women's status and options. More specifically, the filmmakers construct a representation of women as oppressed primarily by their male relatives (fathers, husbands, sons, cousins). The films advance a critique of patriarchy that intersects with a critical view of religion as male relatives are represented as agents who, motivated by religious beliefs, repress women and in particular of certain practices linked to Islamic fundamentalism and other cultural practices, such as forced marriage and honor killings, as inseparable forces. The discourse represents women as active agents struggling against patriarchal culture and religious fundamentalism to end their oppression within their family and society. The options for empowerment privileged in the films are women's education, to speak out and report to media and the courts the injustices done to them, a

The interpretation of Stanisław Barańczak’s poem And it’s only that world of pain focuses on the depiction of pain and suffering, the relationship between the writer and reader’s experience, as well as the connection between the human being and nature understood in the broadest possible terms. Particular attention has been given to the subject and the formal discipline of the poem, juxtaposed with the experiences situated on and beyond the boundaries of language.

Herbal medicinal products which are used perorally in the treatment of minor articular pain include those obtained from willow bark, Salicis cortex, devil's claw root, Harpagophyti radix, nettle leaf and herb, Urticae folium/herba, meadowsweet flower and herb, Filipendulae ulmariae flos/herba, ash leaf, Fraxini folium, and blackcurrant leaf, Ribis nigri folium. They can be in the form of a herbal tea or solid and liquid dosage forms. Anti-inflammatory and/or analgetic action form/s basis for their therapeutic usage. Among mentioned herbal drugs, only willow bark, Salicis cortex, is employed for producing herbal medicinal products with well-established use (dry standardised hydroethanolic extract in the solid dosage form intended for oral application). Furthermore, traditional herbal medicines prepared from arnica flower, Arnicae flos, which are intended for dermal application (liquid and semi-solid dosage forms) are used for symptomatic relief of rheumatic complaints, also because of their anti-inflammatory and analgetic effects. Owing to rubefacient activity, herbal medicinal products with well-established use based on the soft extracts of capsicum, Capsici frustus, (medicated plasters and semi-solid dosage forms for cutaneous use), as well as traditional herbal medicines based on rosemary leaf and oil, Rosmarini folium/aetheroleum, juniper oil, Juniperi aetheroleum, and eucalyptus oil, Eucalypti aetheroleum (bath additives and/or liquid and semi-solid dosage forms for dermal application), are used to decrease pain., Biljni lekoviti proizvodi koji se koriste peroralno za ublažavanje manjih bolova u zglobovima obuhvataju proizvode na bazi kore vrbe, Salicis cortex, korena đavolje kandže, Harpagophyti radix, lista i herbe koprive, Urticae folium/herba, cvasti i herbe medunike Filipendulae ulmariae flos/herba, lista jasena, Fraxini folium i lista crne ribizle, Ribis nigri folium. To su čajevi ili čvrsti i tečni dozirani farmaceutski oblici. Njihova primena zasnovana je na antiinflamatornom i/ili analgetskom delovanju. Od navedenih biljnih sirovina, jedino se kora vrbe, Salicis cortex, koristi za izradu biljnih lekova (čvrsti dozirani farmaceutski oblici na bazi suvog standardizovanog vodenoetanolnog ekstrakta za oralnu primenu). Za simptomatsko ublažavanje reumatskih tegoba, takođe zbog antiinflamatornog i analgetskog delovanja, koriste se i tradicionalni biljni lekovi na bazi cvasti arnike, Arnicae flos, koji su namenjeni za dermalnu primenu (tečni i polučvrsti dozirani farmaceutski oblici). Zahvaljujući rubefacijentnom delovanju, za ublažavanje bolova koriste se biljni lekovi na bazi mekih ekstrakata ploda ljute paprike, Capsici fructus, (lekoviti flasteri i polučvrsti dozirani farmaceutski oblici za dermalnu primenu), kao i tradicionalni biljni lekovi na bazi lista i etarskog ulja ruzmarina, Rosmarini folium/aetheroleum, etarskog ulja kleke, Juniperi aetheroleum, i eukaliptusa, Eucalypti aetheroleum (dodaci vodi za kupanje i/ili tečni i polučvrsti dozirani farmaceutski oblici za dermalnu primenu).

Introduction Forces generated in orthodontic treatment with fixed appliances create tension and compression zones in the periodontal ligament resulting in a painful experience for patients. In the first phase of orthodontic treatment, when leveling of teeth is needed, nickel-titanium (NiTi) archwires can be completely engaged in brackets, even in the cases of extreme crowding, exerting small forces. There is a great individual variation in the pain perception related to the application of orthodontic forces. Objective The aim of this study was to investigate the pain perception among patients with dental crowding after insertion of six different NiTi orthodontic archwires as a part of fixed appliances in the first stage of orthodontic treatment. Methods The study was conducted on a sample of 189 orthodontic patients receiving one of six different either superelastic or heat activated NiTi archwires, in the first phase of orthodontic treatment. Pain perception was evaluated in groups of patients with different degree of crowding. The modified McGill Pain Questionnaire with Visual Analogue Scale was used to evaluate the quality and intensity of pain. Statistical analysis was performed using simple descriptive statistics, and Pearson's chi-square test with statistical significance of p lt 0.05. Results Majority of patients reported pain as discomfort or pressure of moderate intensity caused by chewing or biting, started within 12 hours, carried on for 3-4 days, and decreased over time without self-medication. Conclusion No correlation was found between pain perception among patients with different types of NiTi archwires and the degree of crowding., Uvod Ortodontske sile kojima se tokom terapije fiksnim aparatima pomeraju zubi dovode do istezanja i kompresije parodontalnih vlakana, te pojave bola kod pacijenata. U prvoj fazi ortodontskog lečenja, kada se zubi nivelišu, žice od legure nikl-titanijuma proizvode relativno malu silu i mogu se potpuno ligirati u slotove bravica, čak i u slučajevima velike teskobe. Postoje veoma velike individualne varijacije u percepciji bola prilikom primene ortodontskih sila. Cilj rada Cilj istraživanja je bio da se ispita percepcija bola kod osoba s teskobom u zubnim nizovima nakon ligiranja šest različitih ortodontskih žica u sklopu prve faze terapije fiksnim aparatima. Metode rada Studija je urađena na uzorku od 189 pacijenata kojima je u okviru ortodontskog lečenja fiksnim aparatima bila ligirana jedna od šest različitih superelastičnih ili termo žica od legure nikl-titanijuma. Percepcija bola je procenjivana kod osoba s različitom izraženošću teskobe. Korišćen je modifikovani Makgilov (McGill) upitnik za bol s Vizuelnom analognom skalom radi opisivanja kvaliteta i intenziteta bola. Statistička obrada podataka je obuhvatila deskriptivnu statističku analizu i primenu h2-testa sa statističkom značajnošću od p lt 0,05. Rezultati Najveći broj ispitanika je opisao bol kao neprijatnost ili pritisak srednjeg intenziteta izazvan žvakanjem ili dodirom, koji je počinjao do 12 sati od ligiranja žice, trajao je tri-četiri dana i smanjivao se bez primene lekova. Zaključak Nije utvrđena statistički značajna razlika u percepciji bola kod osoba s različitom izraženošću teskobe zubnih nizova kojima su bile ligirane superelastične i termo žice od legure nikl-titanijuma.

Background/Aim. Surgical extraction of lower third molars is followed by mild or severe postoperative pain which peaks at maximal intensity in the first 12 hours and has a significant impact on a patient's postoperative quality of life. The use of long-acting local anaesthetics is a promising strategy to improve postoperative analgesia. The aim of the present study was to investigate analgesic parameters and patient satisfaction after using 0.5% levobupivacaine (Lbup), 0.5% bupivacaine (Bup) and 2% lidocaine with epinephrine 1:80,000 (Lid + Epi) for an inferior alveolar nerve block following lower third molar surgery. Methods. A total of 102 patients (ASA I) were divided into three groups, each of which received either 3 mL of Lbup, Bup or Lid + Epi. The intensity of postoperative analgesia was measured using a verbal rating scale (VRS). The total amounts of rescue analgesics were recorded on the first and during seven postoperative days. Patients satisfaction was noted using a modified verbal scales. Results. A significantly higher level of postoperative pain was recorded in Lid + Epi group compared to Bup and Lbup groups. No significant differences were seen between Bup and Lbup, but a significant reduction in the need for rescue analgesics was seen postoperatively in both Lbup and Bup (50%) in comparison with Lid + Epi (80%) in the first 24 hours. The same significant trend in rescue analgesic consumption was recorded for seven postoperative days. Patients' overall satisfaction was significantly lower for Lid + Epi (10%) than for Lbup (56%) and Bup (52%). Conclusion. The use of a new and long-acting local anaesthetic 0.5% levobupivacaine is clinically relevant and effective for an inferior alveolar nerve block and postoperative pain control after third molar surgery. In our study Lbup and Bup controlled postoperative pain more efficiently after lower third molar surgery compared to Lid + Epi., Uvod/Cilj. Hirurško vađenje donjih impaktiranih umnjaka praćeno je bolom umerenog do jakog intenziteta, sa maksimalnim intenzitetom tokom prvih 12 sati, koji ima značajan uticaj na kvalitet života pacijenata u postoperativnom periodu. Upotreba dugodelujućih lokalnih anestetika predstavlja obećavajuću strategiju za poboljšanje postoperativne analgezije. Cilj ove studije bio je da se ispitaju analgeticki parametri i zadovoljstvo pacijenata postignutom analgezijom u postoperativnom periodu nakon primene 0,5% levobupivakaina (Lbup), 0,5% bupivakaina (Bup) i 2% lidokaina sa epinefrinom (1: 80,000) (Lid + Epi) za sprovodnu anesteziju donjeg alveolarnog nerva prilikom hirurškog vađenja donjih umnjaka. Metode. Ukupno 102 pacijenta (ASA I) bila su podeljena u tri grupe u zavisnosti od primljenog anestetika: 3 mL Lbup, 3 mL Bup ili 3 mL Lid + Epi. Intenzitet postoperativne analgezije registrovan je primenom verbalne rangirajuće skale (VRS). Zabeležena je ukupna količina primenjenih analgetika nakon prvog i sedmog postoperativnog dana. Zadovoljstvo pacijenata ocenjivano je na osnovu modifikovanih verbalnih skala. Rezultati. Značajno jači intenzitet postoperativnog bola zabeležen je u grupi Lid + Epi, u poređenju sa grupama Lbup i Bup. Značajno smanjenje potrebe za analgeticima u postoperativnom periodu zabeleženo u grupama Lbup i Bup (50%) u poređenju sa grupom Lid + Epi (80%) nakon 24 časa. Značajno smanjenje potrebe za postoperativnim analgeticima u grupama Lbup i Bup zabeleženo je i nakon 7 dana. Potpuno zadovoljstvo pacijenata postignutom analgezijom bilo je značajno slabije u grupi Lid + Epi (10%) u poređenju sa grupama Lbup (56%) i Bup (52%). Zaključak. Upotreba novog dugodelujućeg lokalnog anestetika 0,5% levobupivakaina klinički je relevantna i efikasna za sprovodnu anesteziju donjeg alveolarnog nerva i kontrolu postoperativnog bola nakon hirurškog vađenja donjih umnjaka. U našoj studiji Lbup i Bup bili su efikasniji u kontroli postoperativnog bola nakon hirurškog vađe

Introduction Patients with craniomandibular disorders suffer from hypertonic, fatigued and painful masticatory muscles. This condition can lead to limitation of mandibular jaw movements. All of these symptoms and signs are included in myofascial pain dysfunction syndrome. Transcutaneous electrical nerve stimulation (TENS) has been used for treatment of these patients. Objective The aim of this study was to assess the effect of TENS therapy on chronic pain reduction in patients with the muscular dysfunction symptom. Methods In order to evaluate the effect of TENS therapy before and after the treatment, Craniomandibular Index (Helkimo) was used. Pain intensity was measured by VAS. Patients had TENS treatment over two-week period. BURST TENS modality was used. Current intensity was individually adjusted. Results Two patients did not respond to TENS therapy. Complete pain reduction was recorded in 8 patients, while pain reduction was not significantly different after TENS therapy in 10 patients. Conclusion TENS therapy was confirmed as therapeutic procedure in orofacial muscle relaxation and pain reduction., Uvod Hiperaktivnost mastikatorne muskulature, pojačan tonus mišića, zamor i bol, uz smanjenje opsega funkcijskih kretnji donje vilice, jesu znaci i simptomi miofascijalnog bolnog disfunkcijskog sindroma. Različiti terapijski modaliteti koriste se u lečenju, među kojima je i terapija transkutanom električnom nervnom stimulacijom (TENS). Cilj rada Cilj rada bila je klinička potvrda efekta terapije TENS na intenzitet hroničnog bola kod osoba sa simptomima disfunkcije mišića. Metode rada Radi procene terapije TENS korišćen je Helkimov kraniomandibularni indeks. Za kvantifikaciju intenziteta bola pre i posle lečenja primenjena je vizuelno-analogna skala (VAS). Pacijenti su podvrgnuti terapiji tri puta nedeljno u trajanju od 40 minuta tokom dve nedelje. Primenjen je modalitet burst (kratki impulsi dužine 10 ms i frekvencije 2-3 Hz) uz individualno podešavanje intenziteta strujnog impulsa. Rezultati Nisu primećeni negativni sporedni efekti terapije TENS. Potpuno smanjenje intenziteta bola zabeleženo je kod osam ispitanika. Kod 10 ispitanika smanjenje bola nije bilo značajno. Dva pacijenta nisu reagovala na primenjenu terapiju. Zaključak Terapija TENS se preporučuje osobama s manjim stepenom kraniomandibularnih disfunkcija bez obzira na intenzitet bola.

Introduction. Acute periapical inflammation is the most common cause of postoperative pain developing as a result of mechanical, chemical and/or microbial injury of periapical tissue. The major inflammatory event responsible for periapical pain is increased vasodilatation and vascular permeability, partly caused by prostaglandin E2, with consequent edema, which leads to the compression of nerve fibers. Objective. The aim of this study was to determine the concentrations of prostaglandin E2 in apical tissue fluid after endodontic treatment of intact and teeth with large restorations and to compare it with the occurrence and intensity of postoperative pain. Methods. Single-rooted teeth of 24 patients, selected for this study, were distributed into two groups: intact (group 1, n=27) and asymptomatic teeth with large restorations (group 2, n=20). Clinical examination of the involved teeth included the electric pulp test, recording pain on percussion, spontaneous pain, and a radiographic examination. Samples of apical tissues fluid were obtained from root canals at two treatment visits, and prostaglandin E2 concentrations were measured using radioimmunoassay. Pain intensity was assessed by visual analogue scale. Results. Prostaglandin E2 concentrations at the second visit, in teeth with large restorations, was significantly higher (36%) than at the first treatment visit (Wilcoxon signed rank test, p lt 0.05). Occurrence and intensity of spontaneous pain after the first visit were significantly higher in group 2 (p lt 0.05) than in group 1. Conclusion. These results suggest that the increased prostaglandin E2 concentration, caused by endodontic treatment of teeth with large restorations, is well correlated with the intensity of postoperative pain., Uvod. Akutno periapikalno zapaljenje je najčešći uzrok postoperacionog bola koji se javlja kao rezultat mehaničke, hemijske i/ili mikrobne povrede periapikalnog tkiva. Glavni zapaljenjski proces odgovoran za periapikalni bol je povećana vazodilatacija i vaskularna propustljivost, delimično uzrokovana prostaglandinom E2, s posledičnim edemom, što dovodi do kompresije nervnih vlakana. Cilj rada. Cilj rada je bio da se utvrdi koncentracija prostaglandina E2 u tečnosti apikalnog tkiva posle endodontskog lečenja intaktnih i zuba s velikim restoracijama, a zatim uporedi s pojavom i intenzitetom postoperacionog bola. Metode rada. Jednokoreni zubi 24 odabrana pacijenta svrstani su u dve grupe: intaktni zubi (grupa 1, 27 zuba) i asimptomatski zubi s velikim restoracijama (grupa 2, 20 zuba). Klinički pregled zuba sastojao se od elektrotesta, registrovanja bola na perkusiju ili spontanog bola i radiografskog ispitivanja. Uzorci tečnosti apikalnog tkiva sakupljani su iz kanala korena tokom dve posete stomatologu, a koncentracija prostaglandina E2 merena je radioimunoesej analizom. Intenzitet bola je određivan na vizuelnoj analognoj skali. Rezultati. Koncentracija prostaglandina E2 kod zuba s velikim restoracijama prilikom druge posete bila je značajno veća (36%) nego tokom prve posete (Vilkoksonov test, p lt 0,05). Intenzitet spontanog bola posle prve posete bio je značajno veći u grupi 2 (p lt 0,05) nego u grupi 1. Zaključak. Rezultati pokazuju da je povećana koncentracija prostaglandina E2 uzrokovana endodontskim lečenjem zuba s velikim restoracijama u korelaciji s intenzitetom postoperacionog bola.

Ciljevi studije su bili: utvrđivanje i poređenje percepcije bola kod pacijenata na početku terapije fiksnim ortodontskim aparatima nakon ligiranja nikl titanijumskih (NiTi) žica šest različitih proizvođača; ispitivanje morfologije i mogućih promena sadržaja Ni i Ti u površinskom sloju legure, kao i otkrivanje moguće veze između percepcije bola i strukture ortodontskih žica. Grupa ispitanika se sastojala od 189 osoba (84 muškarca i 105 žena). Svakom pacijentu je ligirana jedna od šest nitinolskih žica različitih proizvođača, prečnika 0.014" raspoređenih metodom slučajnog izbora, koja je u ustima bila mesec dana. Pacijanti su dobili da popune modifikovani McGill upitnik za bol sa VAS-om koji je zatim analiziran, a rezultati su statistički obrađeni. Nove i korišćene žice nakon mesec dana su podvrgnute SEM i EDS mikroanalizi radi utvrđivanja sadržaja Ni i Ti, kao i morfoloških karakteristika površine legure. Nije pronađena statistički značajna razlika u percepciji bola između grupa ispitanika sa različitim žicama. Bol se najčešće javljao nakon 6 sati, kao pritisak u zubima provociran žvakanjem, trajao je 2 dana i prestajao bez upotrebe analgetika. Uočena je promene u sadržaju Ni i Ti između novih i korišćenih žica, kao i drugačija površinska morfologija. Površinska struktura ortodontske žice, nakon izlaganja uslovima usne duplje, podleže promenama u sadržaju Ni i Ti koje nisu povezane sa percepcijom bola kod ispitanika., The aims of this study were: to investigate and compare pain perception of patients at the beginning of orthodontic treatment with fixed appliances after insertion of six different archwires; to examine alterations in Nickel (Ni) and Titanium (Ti) surface composition and morphology in as received and retrieved archwires; to establish any possible connection between pain perception and structure of the nickel titanium (NiTi )alloy. The study group consisted of 189 orthodontic patients, 84 males and 105 females. Following insertion of 0.014" NiTi archwires from six different manufacturers, which was performed by random selection, a modified McGill pain questionnaire with VAS, comprising of questions regarding intensity, provocation, beginning, duration, quality of pain and analgesic consumption was given to each patient. As-received and retrieved archwires (after one month) were subjected to SEM and EDS micro analyses. No significant differences were found between groups of patients with different archwires in terms of perception of pain. In all groups of patients, pain was provoked by chewing, perceived as a pressure starting after 6 hours, lasted 2 days and decreased without pain medication. SEM and EDS showed changes in Ni and Ti content in as-received and retrieved archwires with visible alterations of alloy surface topography. Intraoral exposure of different NiTi archwires alters the content of Ni and Ti in surface layers as well as their morphology, but the relation to pain perception was not found.

Introduction. Acute periapical inflammation is the most common cause of postoperative pain developing as a result of mechanical, chemical and/or microbial injury of periapical tissue. The major inflammatory event responsible for periapical pain is increased vasodilatation and vascular permeability, partly caused by prostaglandin E2, with consequent edema, which leads to the compression of nerve fibers. Objective. The aim of this study was to determine the concentrations of prostaglandin E2 in apical tissue fluid after endodontic treatment of intact and teeth with large restorations and to compare it with the occurrence and intensity of postoperative pain. Methods. Single-rooted teeth of 24 patients, selected for this study, were distributed into two groups: intact (group 1, n=27) and asymptomatic teeth with large restorations (group 2, n=20). Clinical examination of the involved teeth included the electric pulp test, recording pain on percussion, spontaneous pain, and a radiographic examination. Samples of apical tissues fluid were obtained from root canals at two treatment visits, and prostaglandin E2 concentrations were measured using radioimmunoassay. Pain intensity was assessed by visual analogue scale. Results. Prostaglandin E2 concentrations at the second visit, in teeth with large restorations, was significantly higher (36%) than at the first treatment visit (Wilcoxon signed rank test, p lt 0.05). Occurrence and intensity of spontaneous pain after the first visit were significantly higher in group 2 (p lt 0.05) than in group 1. Conclusion. These results suggest that the increased prostaglandin E2 concentration, caused by endodontic treatment of teeth with large restorations, is well correlated with the intensity of postoperative pain., Uvod. Akutno periapikalno zapaljenje je najčešći uzrok postoperacionog bola koji se javlja kao rezultat mehaničke, hemijske i/ili mikrobne povrede periapikalnog tkiva. Glavni zapaljenjski proces odgovoran za periapikalni bol je povećana vazodilatacija i vaskularna propustljivost, delimično uzrokovana prostaglandinom E2, s posledičnim edemom, što dovodi do kompresije nervnih vlakana. Cilj rada. Cilj rada je bio da se utvrdi koncentracija prostaglandina E2 u tečnosti apikalnog tkiva posle endodontskog lečenja intaktnih i zuba s velikim restoracijama, a zatim uporedi s pojavom i intenzitetom postoperacionog bola. Metode rada. Jednokoreni zubi 24 odabrana pacijenta svrstani su u dve grupe: intaktni zubi (grupa 1, 27 zuba) i asimptomatski zubi s velikim restoracijama (grupa 2, 20 zuba). Klinički pregled zuba sastojao se od elektrotesta, registrovanja bola na perkusiju ili spontanog bola i radiografskog ispitivanja. Uzorci tečnosti apikalnog tkiva sakupljani su iz kanala korena tokom dve posete stomatologu, a koncentracija prostaglandina E2 merena je radioimunoesej analizom. Intenzitet bola je određivan na vizuelnoj analognoj skali. Rezultati. Koncentracija prostaglandina E2 kod zuba s velikim restoracijama prilikom druge posete bila je značajno veća (36%) nego tokom prve posete (Vilkoksonov test, p lt 0,05). Intenzitet spontanog bola posle prve posete bio je značajno veći u grupi 2 (p lt 0,05) nego u grupi 1. Zaključak. Rezultati pokazuju da je povećana koncentracija prostaglandina E2 uzrokovana endodontskim lečenjem zuba s velikim restoracijama u korelaciji s intenzitetom postoperacionog bola.

U radu će se pokušati da se bar okvirno pokaže razlika između onoga što bi u širem smislu mogli nazvati aktivnim i pasivnim osećanjima. Objašnjenje ove razlike pokušaće se preko teorija trojice mislilaca: Platona, Kanta i Ničea. Pri čemu će se pristupiti sa idejom da u ovim teorijama postoji nešto zajedničko što treba pogoditi. Poseban naglasak na kraju rada biće stavljen na, takoreći, materijalni status osećanja.

Bol koji potiče iz mišićno-skeletnih struktura mastikatornog sistema spada u grupu simptoma koji pripadaju kategoriji temporomandibularnih poremećaja ili temporomandibularnih disfunkcija (TMD). Bol u regiji lica, vilica i viličnih zglobova predstavlja najizraženiji i dominantan simptom temporomandibularnih disfunkcija i glavni razlog posete lekaru. Akutni bol je udružen sa kliničkom slikom intenzivnih, naglih i oštrih napada bolnih simptoma kombinovanih sa pratećim disfunkcijama, u kratkom vremenskom periodu. Bol hroničnog toka kod temporomandibularnih disfunkcija se definiše kao sporo napredujući i perzistentni simptom, udružen sa psihološkim faktorima, psihosocijalnim faktorima i faktorima bolnog ponašanja. Postoji značajna povezanost između hroničnog TMD bola i simptoma i znakova depresije, što je karakteristično i za hronične muskuloskeletne poremećaje izvan regije glave i vrata. Kontrola bola u pacijenata sa temporomandibularnim disfunkcijama obuhvata različite terapijske modalitete. Terapija lekovima predstavlja vid dopunske terapije u lečenju bolnih simptoma. Terapija stabilizacionim okluzalnim splintom i terapija lekovima su uobičajene procedure u svakodnevnoj kliničkoj praksi i najčešće se koriste u kontroli bola i redukciji simptoma i znakova temporomandibularnih disfunkcija. Cilj istraživanja je bio da se proceni efekat terapije stabilizacionim okluzalnim splintom kao procedure u kontroli bolnih simptoma TMD u poređenju sa efektom terapije lekovima. Koristeći standardni dijagnostički protokol (RDC/TMD) predložen od strane Dworkin-a i LeResche-a izdvojena je grupa od 44 pacijenta sa bolnim temporomandibularnim disfunkcijama. Pacijenti koji su uključeni u istraživanje su podeljeni u tri terapijske grupe slučajnim izborom. Prva grupa je podvrgnuta terapiji stabilizacionim okluzalnim splintom u vremenskom periodu od mesec dana. U dve kontrolne grupe je sprovedena terapija Ibuprofenom i kombinacijom Ibuprofena i Diazepama u periodu od tri nedelje. U cilju proc, Pains that originate from the musculoskeletal structures of the masticatory system belong to sum of complaints that are included in a category of musculoskeletal disorders also known as tempororomandibular disorders (TMD). Pain is the most prominent TMD related symptom. Acute pain is associated with clinical condicions of intensive, rapid and severe pain onset combined with accompanying disturbances over a short time course. Chronic TMD related pain is defined as slowly developed and persistend symptom associated with psychologic, behavioral and psychosocial factors. There is significant relationship between chronic TMD related pain and depressive symptoms, similar to others musculoskeletal chronic pain patients. In a threatment of patients with TMD pain related symptoms there are several therapeutic modalites being used. Pharmacologic therapy can be effective adjunct in managing TMD pain related symptoms. Both occlusal apliance therapy and pharmacotherapy are customary in clinical practice and the most commonly used modalites in TMD pain reducing. The goal of this study is to assess the stabilization appliance therapy as a reliable procedure in reducing TMD related pain comparing with pharmacotherapy procedures. Using standarsided diagnostic protocol called Research Diagnostic Criteria for TMD (RDC/TMD) provided by Dworkin and LeResche a group of 44 patients with TMD related pain complains were singled out. After the chosen patients inlisted they were divided into three groups by random. The first group involved was subjected to stabilization appliance therapy in one month time duration. Two control groups were treated by Ibuprofen or Ibuprofen and Diazepam drug combination, respectively, in tree weeks time period. In order to evaluate effects both stabilization appliance and pharmacotherapy before and after proposed therapy we conducted measurements of intensity TMD related pain symptoms. For quantification of pain intensity prior to and after therapy both Visual

Pains that originate from the musculoskeletal structures of the masticatory system belong to sum of complaints that are included in a category of musculoskeletal disorders also known as tempororomandibular disorders (TMD). Pain is the most prominent TMD related symptom. Acute pain is associated with clinical condicions of intensive, rapid and severe pain onset combined with accompanying disturbances over a short time course. Chronic TMD related pain is defined as slowly developed and persistend symptom associated with psychologic, behavioral and psychosocial factors. There is significant relationship between chronic TMD related pain and depressive symptoms, similar to others musculoskeletal chronic pain patients. In a threatment of patients with TMD pain related symptoms there are several therapeutic modalites being used. Pharmacologic therapy can be effective adjunct in managing TMD pain related symptoms. Both occlusal apliance therapy and pharmacotherapy are customary in clinical practice and the most commonly used modalites in TMD pain reducing. The goal of this study is to assess the stabilization appliance therapy as a reliable procedure in reducing TMD related pain comparing with pharmacotherapy procedures. Using standarsided diagnostic protocol called Research Diagnostic Criteria for TMD (RDC/TMD) provided by Dworkin and LeResche a group of 44 patients with TMD related pain complains were singled out. After the chosen patients inlisted they were divided into three groups by random. The first group involved was subjected to stabilization appliance therapy in one month time duration. Two control groups were treated by Ibuprofen or Ibuprofen and Diazepam drug combination, respectively, in tree weeks time period. In order to evaluate effects both stabilization appliance and pharmacotherapy before and after proposed therapy we conducted measurements of intensity TMD related pain symptoms. For quantification of pain intensity prior to and after therapy both Visual, Bol koji potiče iz mišićno-skeletnih struktura mastikatornog sistema spada u grupu simptoma koji pripadaju kategoriji temporomandibularnih poremećaja ili temporomandibularnih disfunkcija (TMD). Bol u regiji lica, vilica i viličnih zglobova predstavlja najizraženiji i dominantan simptom temporomandibularnih disfunkcija i glavni razlog posete lekaru. Akutni bol je udružen sa kliničkom slikom intenzivnih, naglih i oštrih napada bolnih simptoma kombinovanih sa pratećim disfunkcijama, u kratkom vremenskom periodu. Bol hroničnog toka kod temporomandibularnih disfunkcija se definiše kao sporo napredujući i perzistentni simptom, udružen sa psihološkim faktorima, psihosocijalnim faktorima i faktorima bolnog ponašanja. Postoji značajna povezanost između hroničnog TMD bola i simptoma i znakova depresije, što je karakteristično i za hronične muskuloskeletne poremećaje izvan regije glave i vrata. Kontrola bola u pacijenata sa temporomandibularnim disfunkcijama obuhvata različite terapijske modalitete. Terapija lekovima predstavlja vid dopunske terapije u lečenju bolnih simptoma. Terapija stabilizacionim okluzalnim splintom i terapija lekovima su uobičajene procedure u svakodnevnoj kliničkoj praksi i najčešće se koriste u kontroli bola i redukciji simptoma i znakova temporomandibularnih disfunkcija. Cilj istraživanja je bio da se proceni efekat terapije stabilizacionim okluzalnim splintom kao procedure u kontroli bolnih simptoma TMD u poređenju sa efektom terapije lekovima. Koristeći standardni dijagnostički protokol (RDC/TMD) predložen od strane Dworkin-a i LeResche-a izdvojena je grupa od 44 pacijenta sa bolnim temporomandibularnim disfunkcijama. Pacijenti koji su uključeni u istraživanje su podeljeni u tri terapijske grupe slučajnim izborom. Prva grupa je podvrgnuta terapiji stabilizacionim okluzalnim splintom u vremenskom periodu od mesec dana. U dve kontrolne grupe je sprovedena terapija Ibuprofenom i kombinacijom Ibuprofena i Diazepama u periodu od tri nedelje. U cilju proc

U radu će se pokušati da se bar okvirno pokaže razlika između onoga što bi u širem smislu mogli nazvati aktivnim i pasivnim osećanjima. Objašnjenje ove razlike pokušaće se preko teorija trojice mislilaca: Platona, Kanta i Ničea. Pri čemu će se pristupiti sa idejom da u ovim teorijama postoji nešto zajedničko što treba pogoditi. Poseban naglasak na kraju rada biće stavljen na, takoreći, materijalni status osećanja.

U radu će se pokušati da se bar okvirno pokaže razlika između onoga što bi u širem smislu mogli nazvati aktivnim i pasivnim osećanjima. Objašnjenje ove razlike pokušaće se preko teorija trojice mislilaca: Platona, Kanta i Ničea. Pri čemu će se pristupiti sa idejom da u ovim teorijama postoji nešto zajedničko što treba pogoditi. Poseban naglasak na kraju rada biće stavljen na, takoreći, materijalni status osećanja.

ilość skanów: 532 ; sygn: C.D./195

ilość skanów: 460 ; sygn: C.D./195

ilość skanów: 532 ; sygn: C.D./195

ilość skanów: 460 ; sygn: C.D./195

ilość skanów: 460 ; sygn: C.D./195

ilość skanów: 460 ; sygn: C.D./195

ilość skanów: 532 ; sygn: C.D./195

ilość skanów: 532 ; sygn: C.D./195

ilość skanów: 460 ; sygn: C.D./195

ilość skanów: 532 ; sygn: C.D./195

Pain is an important symptom that accompanies cancer disease. Cancer pain is a chronic pain of medium to strong intensity, and it usually seriously impairs the quality of life of the cancer patients. In dogs and cats, the management of cancer pain includes drugs from different pharmacological groups. They are non-opioid and opioid analgesics, NMDA antagonists, anticonvulsant drugs, tricyclic antidepressants and steroids. Some of them are registered for use in veterinary medicine, and some are drugs for use in human medicine. ., U patogenezi kancera značajno mesto zauzima bol, kao prateći simptom ovog teškog patološkog stanja. Bol koji prati kancer je hroničnog toka i srednje jakog do jakog intenziteta, tako da ozbiljno narušava kvalitet života pacijenata obolelih od ove bolesti. Terapija kancerskog bola kod pasa i mačaka sprovodi se primenom lekova iz različitih faramakoloških grupa. To su pre svega neopioidni i opioidni analgetici, antagonisti NMDA receptora, antikonvulzivni lekovi, triciklični antidepresivi i steroidni antiinflamatorni lekovi. Neki lekovi su registrovani za upotrebu u veterinarskoj medicini, a neki se preuzimaju iz palete lekova namenjenih za primenu u humanoj medicini.

Pain is an important symptom that accompanies cancer disease. Cancer pain is a chronic pain of medium to strong intensity, and it usually seriously impairs the quality of life of the cancer patients. In dogs and cats, the management of cancer pain includes drugs from different pharmacological groups. They are non-opioid and opioid analgesics, NMDA antagonists, anticonvulsant drugs, tricyclic antidepressants and steroids. Some of them are registered for use in veterinary medicine, and some are drugs for use in human medicine. ., U patogenezi kancera značajno mesto zauzima bol, kao prateći simptom ovog teškog patološkog stanja. Bol koji prati kancer je hroničnog toka i srednje jakog do jakog intenziteta, tako da ozbiljno narušava kvalitet života pacijenata obolelih od ove bolesti. Terapija kancerskog bola kod pasa i mačaka sprovodi se primenom lekova iz različitih faramakoloških grupa. To su pre svega neopioidni i opioidni analgetici, antagonisti NMDA receptora, antikonvulzivni lekovi, triciklični antidepresivi i steroidni antiinflamatorni lekovi. Neki lekovi su registrovani za upotrebu u veterinarskoj medicini, a neki se preuzimaju iz palete lekova namenjenih za primenu u humanoj medicini.

Teleost fish possess similar nociceptive processing systems to those found in terrestrial vertebrates. It means that they react to potential painful stimuli in a similar manner as mammals and birds. However, the welfare of fish has been the focus of less research than that of higher vertebrates. Humans may affect the welfare of fish through fisheries, aquaculture and a number of other activities. There is scientific evidence to support the assumption that fish have the capacity to experience pain because they possess functional nociceptors, endogenous opioids and opioid receptors, brain structures involved in pain processing and pathways leading from nociceptors to higher brain structures. Also, it is well documented that some anaesthetics and analgesics may reduce nociceptive responses in fish. Behavioural indicators in fish such as lip-rubbing and rocking behaviours are the best proof that fish react to potential painful stimuli. This paper is an overview of some scientific evidence on fish capacity to experience pain., Teleoste ribe poseduju nociceptivni sistem sličan nociceptivnom sistemu kod terestrijalnih kičmenjaka. To znači da na potencijalno bolne stimuluse reaguju slično sisarima i pticama. Međutim, u odnosu na sisare i ptice, dobrobit riba je zanemarena. Čovek može da ugrozi dobrobit riba na više načina, a između ostalog ribarenjem, gajenjem u akvakulturi i brojnim drugim aktivnostima. Danas je sve više naučnih dokaza da ribe poseduju funkcionalne nociceptore, endogene opioide i opioidne receptore, moždane strukture koje učestvuju u procesovanju bolnih nadražaja i nervne puteve koji povezuju nociceptore i ove moždane strukture. Pojedini anestetici i analgetici redukuju aktivnost nociceptora kod riba. Bihejvioralni indikatori bola kod riba su trljanje usana o čvrstu podlogu pri nadražaju nociceptora u okolini usana i pomeranje riba sa jedne na drugu stranu pri čemu su oslonjene na dno grudnim perajima. Ovaj rad predstavlja pregled određenih naučnih dokaza o sposobnosti riba da osete bol.

Teleost fish possess similar nociceptive processing systems to those found in terrestrial vertebrates. It means that they react to potential painful stimuli in a similar manner as mammals and birds. However, the welfare of fish has been the focus of less research than that of higher vertebrates. Humans may affect the welfare of fish through fisheries, aquaculture and a number of other activities. There is scientific evidence to support the assumption that fish have the capacity to experience pain because they possess functional nociceptors, endogenous opioids and opioid receptors, brain structures involved in pain processing and pathways leading from nociceptors to higher brain structures. Also, it is well documented that some anaesthetics and analgesics may reduce nociceptive responses in fish. Behavioural indicators in fish such as lip-rubbing and rocking behaviours are the best proof that fish react to potential painful stimuli. This paper is an overview of some scientific evidence on fish capacity to experience pain., Teleoste ribe poseduju nociceptivni sistem sličan nociceptivnom sistemu kod terestrijalnih kičmenjaka. To znači da na potencijalno bolne stimuluse reaguju slično sisarima i pticama. Međutim, u odnosu na sisare i ptice, dobrobit riba je zanemarena. Čovek može da ugrozi dobrobit riba na više načina, a između ostalog ribarenjem, gajenjem u akvakulturi i brojnim drugim aktivnostima. Danas je sve više naučnih dokaza da ribe poseduju funkcionalne nociceptore, endogene opioide i opioidne receptore, moždane strukture koje učestvuju u procesovanju bolnih nadražaja i nervne puteve koji povezuju nociceptore i ove moždane strukture. Pojedini anestetici i analgetici redukuju aktivnost nociceptora kod riba. Bihejvioralni indikatori bola kod riba su trljanje usana o čvrstu podlogu pri nadražaju nociceptora u okolini usana i pomeranje riba sa jedne na drugu stranu pri čemu su oslonjene na dno grudnim perajima. Ovaj rad predstavlja pregled određenih naučnih dokaza o sposobnosti riba da osete bol.