Search

Niniejszy artykuł przedstawia historyczne determinanty współczesnej polityki zagranicznej Republiki Finlandii. Mimo niewielkiego potencjału gospodarczego i militarnego państwo to zdołało zachować niepodległość i względną niezależność zarówno w czasie II wojny światowej, jak i w okresie zimnej wojny. Współczesna sytuacja geopolityczna Finlandii i jej sposób prowadzenia polityki międzynarodowej wynikają z długiej tradycji zachowywania równowagi w stosunkach z największymi graczami na arenie międzynarodowej. Agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę spowodowała konieczność zmiany tej polityki i wejścia w struktury Paktu Północnoatlantyckiego. This article presents the historical determinants of the contemporary foreign policy of the Republic of Finland. Despite its low economic and military potential, the state managed to maintain in dependence and relative independence both during World War II and the Cold War. Finland’s contemporary geopolitical situation and the way it conducts its international policy stems from a long tradition of balancing its relations with major players on the international stage. The aggression of the Russian Federation towards Ukraine made it necessary to change this policy and enter the structures of the North Atlantic Treaty.

BANDWAGONING AS AN ELEMENT OF TURKISH FOREIGN POLICY (ON THE EXAMPLE OF RUSSIAN-TURKISH RELATIONS) Since the collapse of the Soviet Union, Turkey and Russia have developed relations at various levels. Trade was one of them, and Russia is one of Turkey’s leading suppliers. Trade in energy carriers occupies a central position in the exchange between the two countries. In addition to these long-term economic factors, a new series of common political interests have emerged in the past few years between Moscow and Ankara, and more specifically between their presidents. The Russian president played his cards wisely when Turkey felt insufficiently supported by the West in the face of international and domestic threats, paradoxically after the Turkish army shot down a Russian jet in 2015 and in the context of the failed coup in Turkey in 2016. The suspicion of both leaders towards the USA and the world of Western values brought them closer to each other, and the aforementioned events made the foundations of Turkish-Russian cooperation take on a personal character. Behaviorism in relations between the two capitals is best seen in the conflict in Syria, Libya and Nagorno-Karabakh.

It has been evident that Russia as the heir of Soviet foreign policy, could neither achieve to integrate herself into the international order, nor could the international order achieve to find a solution to Russian foreign policy identity quest. As long as Russia cannot find a stable and permanent status for herself in the world politics, her foreign policy will signify a permanent instability on the behalf of the international order. The current hegemonic international order is far from residing technical capabilities in terms of satisfying Russia’s foreign policy expectations, because it is unprecedentedly rigid in terms of allowing or refusing the incorporation of hegemonic power like Russia. While it cannot return to multipolarity, it could not set a community based international order either. Since the current international order was founded upon liberal anti-Soviet values, it entered into a lightness of exposing Russia to make clear-cut choices in her foreign policy. As much as the current international order was founded upon liberal anti-Soviet values, its demands from the new members would much higher that especially Russia would not easily adapt herself to. Za oczywisty fakt należy uznać, iż Rosja jako spadkobierczyni Związku Radzieckiego i jego polityki zagranicznej nie mogła skutecznie zintegrować się z obowiązującym porządkiem międzynarodowym. Równie bezspornym pozostawał fakt, iż system międzynarodowy nie mógł znaleźć dla Rosji i jej wizji polityki zagranicznej odpowiedniego miejsca, które by z jednej strony odpowiadało oczekiwaniom strony rosyjskiej, a z drugiej było zgodne z obowiązującymi zasadami ładu światowego. Zdaniem autora, dopóki Rosja nie znajdzie dla siebie stabilnego i trwałego miejsca w systemie międzynarodowym, jej polityka zagraniczna będzie stanowiła ciągłe wyzwanie dla stabilności międzynarodowej architektury bezpieczeństwa. Co więcej, współczesny hegemoniczny porządek międzynarodowy daleki jest od technicznych możliwości zaspokojenia aspiracji Rosji w zakresie jej polityki zagranicznej. Przyczyną tego stanu rzeczy jest bezprecedensowo sztywna natura wspomnianego porządku międzynarodowego, uniemożliwiająca Rosji realizację jej własnych hegemonicznych celów geopolitycznych. Zdaniem autora, współczesny ład międzynarodowy został zbudowany w oparciu o liberalne i antysowieckie zasady i wartości. Z tego też powodu Rosja, jako polityczna dziedziczka ZSRR, stając się w 1991 r. uczestniczką tego systemu, postawiona została przed wyzwaniami znacznie utrudniającymi jej integrację w ramach obowiązującej architektury ładu międzynarodowego.

Artykuł poświęcony jest Europie Środkowej w polityce zagra- nicznej Białorusi. W procesie kształtowania koncepcji polityki zagranicznej Białorusi na początku lat 90. XX w. Mińsk rozważał opcję środkowoeuropejską. Już wówczas zwracano uwagę na konieczność wyodrębnienia regionu między Wschodem a Zachodem. Jednak poszerzenie NATO w regionie doprowadziło do wyboru wschodniego wektora i współpracy z Rosją. Po 20 latach ścisłej integracji okazało się, że sojusz z Rosją nie jest idealny. Białoruś ponownie doprowadziła do aktywizacji wektora środkowoeuropejskiego w polityce zagranicznej. Europa Środkowa to naturalny obszar do realizacji narodowych interesów. Współpraca z państwami sąsiednimi (Polska, Litwa, Łotwa, Węgry) jest pozytywnym impulsem do przeprowadzenia kompleksowych reform gospodarczych, a być może politycznych w najbliższej przyszłości. The article is dedicated to Central Europe in the foreign policy of Belarus. In the process of shaping the concept of Belarus’ foreign policy in the early 1990s, Minsk considered the Central European option. Already at that time, attention was paid to the region of Central Europe and the need to center the road between East and West. However, NATO enlargement in the region led to the choice of the eastern vector and to close cooperation with Russia. After 20 years of close integration, it turned out that the alliance with Russia is not perfect. Belarus has once again activated the Central European vector in foreign policy. Central Europe is a natural area for the pursuing Belarussian interest. Cooperation with neighboring countries (Poland, Lithuania, Latvia, Hungary) is a positive impulse for comprehensive economic and possibly political reforms in the near future.

Tekst podsumowuje główne cele i kierunki polityki europejskiej Słowacji, a także interesy państwa, które są realizowane w jej ramach. Artykuł zaczyna się od przeglądu najważniejszych interesów Republiki Słowackiej, bronionych poprzez prowadzenie polityki zagranicznej. Następnie przedstawione są uwarunkowania realizacji tego typu polityki oraz metody prowadzenia jednej z jej odnóg, tj. polityki europejskiej, po czym omówiony zostaje zakres wykorzystania własnej pozycji w UE w działaniach wewnątrz Grupy Wyszehradzkiej. Zasadniczym kontekstem analizy zawartej w tekście jest swoista sytuacja polityczna kraju, który jako jedyny należy zarówno do Grupy Wyszehradzkiej, jak i strefy euro. Jej głównym celem jest ukazanie sposobów i skali wykorzystania tej pozycji do realizacji własnych interesów. Słowacja pokazana jest jako państwo, którego polityka zagraniczna opiera się obecnie na silnych związkach z Niemcami i Francją, zapewniających mu dostęp do unijnych środków i zachodnich inwestycji oraz bezpieczeństwo energetyczne. The text summarizes the main objectives and directions of European policy in Slovakia, as well as the interests of the state which are pursued within this framework. The article begins with a review of the most important interests of the Slovak Republic, which are implemented through its foreign policy. Then, the conditions for the implementation of this type of policy and the method of conducting one of its branches, i.e. European policy, are presented. Afterwards, the extent to which the state’s position in the EU can be taken advantage of within the Visegrád Group is discussed. The fundamental context of the analysis is provided by the specific political situation of the country, which is the only member of both the Visegrád Group and the Eurozone. The main goal of the analysis is to show the ways and scale of using this position to pursue one’s own interests. Slovakia is shown to be a country whose foreign policy is currently based on strong ties with Germany and France, providing it with access to EU funds, Western investments and energy security.

The hypothesis of this research was that these states never had a rich level of strategic partner- ship (despite the officially proclaimed status), but always remained a sort of “negative strate- gic dependence” because of the high level of asymmetry in their relations. I. Zhovkva proved that the attribute of strategic partnership is community of strategic interests without its further reflections existing relations are superfluous. G. Perepelytsia marked that scientists must dis- tinguish two definitions of strategic partnership – as a level of the attained cooperation and as an instrument of state foreign policy. In the given article strategic partnership is examined in two measures. The first part is sanctified to the use of the concept of strategic partnership in the foreign policy of the Russian Federation (on the example of Ukraine), and second to accordance of level of their cooperation proclaimed strategic partnership. After 1991, the goal of Moscow was ‘a friendly and neutral Ukraine.’ The relations were built primarily on an economic basis, but even then Russia widely used a ban on the import of some goods as a political instrument. After 2004, problems in Russian-Ukrainian relations related to the Russian military base in Crimea and the basing of the Russian Black Sea Fleet aggravated. Kremlin tried to destruct Ukraine rather than let it go its own way these witnessed against the contemporary concept of strategic partnership, which was the foundation of Russian politics towards Ukraine. Rather, the RF used very old policy of ‘stick and carrot’ (low gas prices and other economic preferences as the carrot, responsibility for ‘compatriots’ as the stick). The Treaty on Friendship, Coopera- tion, and Partnership between Ukraine and the Russian Federation was denounced as well as all Russian-Ukrainian agreements on the Black Sea Fleet, so, the RF itself refuses from using ‘strategic partnership’ as instrument of its policy towards Ukraine. W artykule postawiono hipotezę, że partnerstwo strategiczne Rosji i Ukrainy nigdy nie znajdowało się na wysokim poziomie (wbrew oficjalnie głoszonej wersji), będąc raczej – z powodu wysokiego poziomu asymetrii w ich relacjach – swego rodzaju „negatywną zależnością strategiczną”. I. Żowkwa twierdzi, że atrybutem partnerstwa strategicznego jest wspólnota interesów strategicznych, a relacje które nie stanowią odzwierciedlenia takiej wspólnoty są zbędne. G. Perepelytsia podkreśla, że naukowcy muszą rozróżnić dwie definicje partnerstwa strategicznego – jako poziom osiągniętej współpracy i jako instrument polityki zagranicznej państwa. Artykuł analizuje dwa aspekty partnerstwa strategicznego. Pierwsza część poświęcona jest wykorzystaniu koncepcji partnerstwa strategicznego w polityce zagranicznej Federacji Rosyjskiej (na przykładzie Ukrainy), a druga – poziomowi współpracy deklarowanej jako partnerstwo strategiczne. Po 1991 roku celem Moskwy była „przyjazna i neutralna Ukraina”. Relacje budowano przede wszystkim w dziedzinie gospodarczej, ale nawet wówczas Rosja intensywnie stosowała instrument polityczny w postaci zakazu importu niektórych towarów. Po 2004 r. relacje rosyjsko-ukraińskie zaostrzyły się w związku z rosyjską bazą wojskową zlokalizowaną na Krymie i stacjonowaniem rosyjskiej floty czarnomorskiej. Kreml był gotów raczej zniszczyć Ukrainę, niż pozwolić jej wybrać własną drogę, co zaprzeczało współczesnej koncepcji partnerstwa strategicznego, będącej fundamentem rosyjskiej polityki wobec Ukrainy. Zamiast tego Federacja Rosyjska zastosowała politykę „kija i marchewki” (niskie ceny gazu i inne preferencje ekonomiczne jako marchewkę, odpowiedzialność za „rodaków” jako kij). Traktat o przyjaźni, współpracy i partnerstwie pomiędzy Federacją Rosyjską i Ukrainą został wypowiedziany, tak samo jak i wszystkie porozumienia dotyczące Floty Czarnomorskiej, tym samym więc, Rosja nie chce posługiwać się formą „partnerstwa strategicznego” jako instrumentem swojej polityki wobec Ukrainy.

Zarówno human security (bezpieczeństwo jednostki ludzkiej), jak i dyplomacja publiczna są poddawane krytyce za brak precyzji. Obie te kategorie należą do obszaru polityki zagranicznej. Artykuł dotyczy zależności między dyplomacją publiczną a human security w dziedzinie polityki zagranicznej. Po pierwsze, dokonano przeglądu definicji human security, wyodrębniając trzy ich główne grupy. Po drugie, wyjaśniono pojęcie dyplomacji publicznej, wskazując na ewolucję „klasycznej” dyplomacji i jej funkcji. Wreszcie zbadano użyteczność dyplomacji publicznej do promocji human security na forum międzynarodowym. W tym celu przeanalizowano studia przypadków polityki Japonii i Kanady, wiodących zwolenników human security. Główne pytanie dotyczy tego, czy dyplomacja publiczna i jej nowoczesne narzędzia, takie jak technologie cyfrowe, są wykorzystywane do rozpowszechniania założeń human security na forum międzynarodowym. Przyjęto, że human security, jako oficjalna polityka w państwach, które je promują, jest upowszechniane środkami dyplomacji publicznej. W celu sprawdzenia tego twierdzenia zbadano stanowiska Japonii i Kanady w omawianym zakresie. Both human security and public diplomacy have been openly criticised for their lack of precision. They also both belong to the area of foreign policy. This paper deals with the interplay between public diplomacy and human security in the field of foreign policy. First, definitions of human security are reviewed, and three main groups of definitions of this term are provided. Second, the concept of public diplomacy is explained, emphasising the evolution of “classic” diplomacy and its functions. The final part of the paper looks at the relevance of public diplomacy to the promotion of human security. To do so, case studies of policies of the two main human security supporters, Japan and Canada, have been scrutinised. The main research question posed is whether public diplomacy, and its modern tools such as digital technologies, is used to spread human security values abroad. The key point is that human security – an official policy of the states that affirm it – is promoted through public diplomacy abroad. To verify this claim, the author has looked at the positions of Japan and Canada in this respect. Sowohl human security als auch die Public Diplomacy werden für ihren Mangel an Präzision kritisiert. Beide Kategorien gehören zum Gebiet der Außenpolitik. Der Artikel behandelt das Zusammenspiel zwischen Public Diplomacy und human security auf dem Gebiet der Außenpolitik. Erstens wurden Definitionen von human security betrachtet und in drei Hauptgruppen unterschieden. Zweitens wurde der Begriff der Public Diplomacy mit Hinweis auf die Evolution der „klassischen“ Diplomatie und ihrer Funktion erklärt. Der letzte Teil dieses Paper betrachtet die Relevanz von Public Diplomacy für die Förderung von human security. Zu diesem Zweck wurden in Fallstudien die Politik von Japan und Kanada, der zwei wichtigsten Befürworter, geprüft. Die zentrale Forschungsfrage ist, ob Public Diplomany und ihre modernen Werkzeuge, wie die Digitaltechniken, zur Verbreitung von human security international genutzt werden. Das Hauptargument lautet, dass human security als offizielle Politik der Staaten, die diese Politik fördern, durch Public Diplomacy international verbreitet wird. Zur Überprüfung dieser Behauptung wurden die Haltungen von Japan und Kanada in diesem Bereich untersucht. Human security (безопасность человека, безопасность личности) и общественная дипломатия подвергаются критике из-за отсутствия точности определения. Обе эти категории относятся к области внешней политики. В статье рассмотрена взаи- мосвязь между общественной дипломатией и human security в области внешней политики. Во-первых, были рассмотрены существующие определения human security и выделены три их основные группы. Во-вторых, объяснено понятие об- щественной дипломатии и прослежена эволюция «классической» дипломатии и ее функций. Наконец, было исследовано влияние общественной дипломатии на распространение human security на международной арене. С этой целью были проанализированы выбранные действия Японии и Канады – двух ключевых сто- ронников human security. Главный вопрос заключается в том, как используется об- щественная дипломатия и ее современные инструменты (напр. цифровые тех- нологии) для распространения human security на международном форуме. Было выдвинуто предположение, что human security, как официальная политика госу- дарств, которые ее продвигают, распространяется с использованием средств об- щественной дипломатии. Чтобы проверить это предположение, были изучены позиции Японии и Канады в исследуемой области.

The aim of the article is to analyze the changes in China’s foreign policy in 2012–2019. Two research questions were set: How has the normative sphere of Chinese foreign policy changed after 2012? Is the change confi rmed by specifi c actions by China in the international system? The theory of neoclassical realism was adopted as the theoretical framework. The method of qualitative analysis was applied, and the case study was taken on. During Xi Jinping’s rule, China abandoned the keep a low profi le concept in favor of a striving of achievement policy (fen fa you wei) that would reach concrete benefi ts. New concepts of China’s foreign policy have emerged, such as: “a new model of relations between superpowers”, “peripheral diplomacy”, or “a new concept of Asian security”. However, these are rather reinterpretations of earlier ideas. Not all of these assumptions have been realized. China has failed to build relations with the United States on the basis of the concept of a “new model of relations”. And China’s aggressive postures in the East China Sea, South China Sea, or towards Taiwan are increasing concern. The Belt and Road Initiative appears to be not only a manifestation of China’s “peripheral policy” but also a challenge to the United States. Assertive and more determined in using hard power measures China may be considered the threat rather than the responsible power. Maybe, the signifi cant changes in the international system are beginning. Celem artykułu jest analiza zmiany w polityce zagranicznej Chin w latach 2012–2019. Postawiono dwa pytania badawcze: W jaki sposób zmieniła się sfera normatywna chińskiej polityki zagranicznej po 2012 r.? Czy zmianę potwierdzają konkretne działania Chin w systemie międzynarodowym? Jako perspektywę teoretyczną przyjęto teorię realizmu neoklasycznego. Przyjęto metodę analizy jakościowej, a jako formę – studium przypadku. W czasie rządów Xi Jinpinga Chiny porzuciły strategię keep a low profi le na rzecz bardziej aktywnej polityki (fen fa you wei), która miała pomóc osiągnąć konkretne korzyści. Pojawiły się nowe koncepcje polityki zagranicznej Chin, takie jak: „nowy model stosunków między mocarstwami”, „dyplomacja peryferyjna”, czy „nowa koncepcja bezpieczeństwa azjatyckiego”. W dużej mierze są to jednak reinterpretacje wcześniejszych idei. Nie wszystkie te założenia zrealizowano. Chinom nie udało się ułożyć relacji ze Stanami Zjednoczonymi, które opierałyby się na koncepcji „nowego modelu relacji”. Coraz większe obawy budzi agresywna postawa Chin na Morzu Wschodniochińskim, Południowochińskim, czy wobec Tajwanu. Natomiast inicjatywa Pasa i Szlaku wydaje się być nie tylko przejawem chińskiej „polityki peryferyjnej”, ale także wyzwaniem rzuconym Stanom Zjednoczonym. Asertywne Chiny, które śmielej korzystają dzisiaj z środków z zakresu hard power, mogą być raczej uważane za zagrożenie niż odpowiedzialne mocarstwo. Może to oznaczać początek znaczących zmian w systemie międzynarodowym.

The Islamic Republic of Iran has a political structure with co-shared and competitive activity in the field of foreign policy. There are two power centres the president and the supreme leader. Iranian political elite is composed of factions of the conservatives, moderates, pragmatists, and reformers. Each faction has influence on the course of Iranian foreign policy. The dominant faction, conservatives, has caused isolation and imposition of severe sanctions on Iran during Ahmadinejad’s presidency Although domestic sources of foreign policy reveals competition among different factions there is consensus in principal goals of Iranian foreign policy. W Islamskiej Republice występują dwa ośrodki władzy, które współdecydują w zakresie polityki zagranicznej Iranu. Najszersze prerogatywy posiada Najwyższy Przywódca, a jedynie pewien zakres kompetencji w polityce zagranicznej posiada prezydent. Mimo to, dochodzi do różnego rodzaju napięć oraz rozbieżności w formułowaniu polityki zagranicznej. Dodatkowym czynnikiem wywierającym wpływ na wspomniane ośrodki władzy są następujące frakcje: konserwatywna, umiarkowana, pragmatyczna i reformatorska. Przedstawiciele poszczególnych frakcji rywalizują ze sobą, także chcą mieć wpływ na politykę zagraniczną

Teoria ról w stosunkach międzynarodowych jest interdyscyplinarnym podejściem badawczym, łączącym w sobie kluczowe elementy politologii, psychologii i socjologii. W związku z tym pozwala na lepsze zrozumienie i dogłębną analizę zachowań państwa na arenie międzynarodowej. Zalety metodologiczne teorii ról wynikają z jej specyficznej struktury, która może stanowić łącznik pomiędzy kilkoma perspektywami naukowymi. W ramach niniejszego artykułu dokonano analizy polityki zagranicznej Republiki Turcji, prowadzonej w oparciu o wytyczne zawarte w koncepcji "strategicznej głębi". Zgodnie z jej założeniami aktywność dyplomatyczna i współpraca z sąsiednimi regionami miała zapewnić Turcji pozycję mocarstwa średniej wielkości oraz lidera muzułmańskiego kręgu kulturowego. Niniejszy tekst rozpoczyna się od zarysowania ram teoretycznych i metodologii. Następnie opisano XX-wieczne narracje geopolityczne w Turcji. W trzeciej części artykułu przedstawiono podstawowe założenia koncepcji "strategicznej głębi". Natomiast czwarta część zawiera przegląd działań tureckiej dyplomacji na Bałkanach, Kaukazie oraz Bliskim Wschodzie i Afryce Północnej. Artykuł kończy podsumowanie rozważań oraz wnioski badawcze. Role theory in international relations is an interdisciplinary approach that combines the key aspects of political science, psychology and sociology. Thus, it allows for a better understanding and an in-depth analysis of the state's behavior in global politics. The methodological advantages of role theory result from its specific structure, which provides a link between several scientific perspectives. In this article, the concept of "strategic depth" in foreign policy of the Republic of Turkey was analyzed. According to its assumptions, diplomatic activity and cooperation with neighboring regions would enable Turkey to gain a position of a medium-sized power and the leader of the Muslim civilization. This study begins with an outline of the theoretical framework and methodology. Next, the twentieth-century geopolitical narratives in Turkey were described. The third part of the article presents the basic assumptions of the concept of "strategic depth". In the fourth part, activities of Turkish diplomacy in the Balkans, the Caucasus, the Middle East and North Africa were described.

The Pivotal Collisions of Russia‑India Relations and the Changing Vector of Russian Policy within the RIC Triangle This article deals with contemporary Russia‑India collisions in the field of arms trade and nuclear energy sector. The author researches principal reasons of existing problems and analyses its influence on bilateral dialogue and Russian policy within the RIC Triangle and shaping of BRICS. He concludes that Russia is going to change its traditional focus on India in favor of deepening relations with China.

Głównym celem powstania niniejszej monografii jest analiza, w ujęciu problemowo-chronologicznym, polityki Szwajcarii wobec Unii Europejskiej wraz z jej najważniejszymi wyznacznikami i tendencjami ewolucyjnymi. Analizę przeprowadzono przy szczególnym uwzględnieniu czynników wewnętrznych, głównie politycznych i społecznych, które zaważyły na obecnym poziomie relacji pomiędzy Szwajcarią a UE. Szczególny nacisk położony został zatem na specyfikę ustroju politycznego, w tym federalizm, demokrację bezpośrednią oraz charakterystyczną dla Szwajcarii doktrynę polityki zagranicznej, opartą na neutralności wieczystej. Ponadto istotnym elementem jest analiza koncepcji głównych ośrodków opiniotwórczych zarówno rządowych, jak i pozarządowych. Całości dopełnia próba oceny dotychczasowej polityki wobec UE oraz prognozowania jej dalszego rozwoju. Za cezurę czasową przyjmuje się okres od początku lat 90. XX w., tj. od momentu rozpoczęcia intensywnych relacji Szwajcarii z EWG – UE Głównym celem powstania niniejszej monografii jest analiza, w ujęciu problemowo-chronologicznym, polityki Szwajcarii wobec Unii Europejskiej wraz z jej najważniejszymi wyznacznikami i tendencjami ewolucyjnymi. Analizę przeprowadzono przy szczególnym uwzględnieniu czynników wewnętrznych, głównie politycznych i społecznych, które zaważyły na obecnym poziomie relacji pomiędzy Szwajcarią a UE. Szczególny nacisk położony został zatem na specyfikę ustroju politycznego, w tym federalizm, demokrację bezpośrednią oraz charakterystyczną dla Szwajcarii doktrynę polityki zagranicznej, opartą na neutralności wieczystej. Ponadto istotnym elementem jest analiza koncepcji głównych ośrodków opiniotwórczych zarówno rządowych, jak i pozarządowych. Całości dopełnia próba oceny dotychczasowej polityki wobec UE oraz prognozowania jej dalszego rozwoju. Za cezurę czasową przyjmuje się okres od początku lat 90. XX w., tj. od momentu rozpoczęcia intensywnych relacji Szwajcarii z EWG – UE. Publikacja sfinansowana przez Ambasadę Szwajcarii w Polsce Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.

Russian policy in South Caucasus is not a fully effective policy, as Russia’s actions towards Armenia, Azerbaijan and Georgia are dominated by bilateral relations rather than a single, coherent strategy towards the region. The policy towards these countries also bears the hallmarks of an imperial policy, since it boils down to rewards (in the political, economic or military sphere) for cooperation, or punishments for any action against Russian interests. In addition to enhancing bilateral relations, Russia makes efforts (in accordance with documents issued by official bodies) to integrate the CIS area, of course including the Trans-Caucasus, under its leadership. But it comes up short in these efforts, because not all the Caucasus countries are interested in Russian-led economic integration (within the Eurasian Economic Union), or political and military integration (within CIS, CSTO). Polityka Rosji na Kaukazie Południowym nie jest polityką w pełni efektywną, bowiem działania Rosji wobec Armenii, Azerbejdżanu i Gruzji są zdominowane przez relacje dwustronne, a nie poprzez jednolitą spójną strategię wobec regionu. Polityka wobec tych państw ma także znamiona polityki imperialnej, bowiem sprowadza się do ich nagradzania (czy to w sferze politycznej, gospodarczej czy militarnej) za współpracę, bądź też karania za wszelkie wystąpienia przeciwko interesom Rosji. Oprócz budowania stosunków dwustronnych Rosja podejmuje (w zgodności z dokumentami wydawanymi przez oficjalne ograny) działania integracyjne obszaru WNP, w tym i oczywiście Zakaukazia pod jej przywództwem. Na tym polu nie odnosi jednak wielkich sukcesów, bowiem nie wszystkie kraje kaukaskie są zainteresowane integracją gospodarczą (w ramach Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej) czy polityczno-wojskową (w ramach WNP, OUBZ) pod przywództwem Rosji.

Terminowemu i skutecznemu wykonywaniu ekstraordynaryjnych zadań służą specjalne procedury koordynacyjne. W razie podniesienia zarzutu nieważności aktu unijnego sąd, przed którym toczy się postępowanie, ma prawo zwrócić się bezpośrednio do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej o wykładnię przepisu. Natomiast w przypadku postępowania w sporze o naruszenie prawa unijnego, ze względu na poważne skutki ewentualnego wyroku wywołującego niekorzystne skutki w sferze interesów państwa członkowskiego, konieczna staje się koordynacja takiego postępowania, zapewniona przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Dotychczasowa praktyka w tym zakresie, w tym zwłaszcza nagłośnienie medialne spraw, pozostawia jednak sporo do życzenia. Z polskiej perspektywy każde orzeczenie może posiadać bowiem istotne znaczenie, a jego właściwa wykładania wpływa na należytą i terminową transpozycję norm prawa do polskiego porządku wewnętrznego. Robert Tabaszewski

Indonesia has become one of the most internationally “compelling” entities nowadays. Its economic development, large and mobile society, political reforms as well as the impressive combination of Islam and democracy attract world’s attention. Indonesia has every right to be regarded as one of the regional powers, or even the emerging leader in Southeast Asia. The breakthrough came along with the overthrow of president Suharto in 1998. The new authorities started to implement variety of reforms in the entire country that are still in process. The transposition of Indonesia’s role and image in the world created also a need for adopting a new, completely fresh approach towards its foreign policy. This paper focuses on foreign policy of Indonesia since 1998 till current days. It examines its main goals and relations with its neighbors, world’s great powers, as well as the involvement of Indonesia within the international organizations. Indonesia is without a doubt primus inter pares in the Association of Southeast Asia Nations and in the Asia-Pacific Economic Cooperation. Indonesia recognizes its participation within ASEAN as the cornerstone of national foreign policy. Since ASEAN’s establishment in 1967, Indonesia has lead that organization from behind. Nowadays, Indonesia tries to overhaul the whole ASEAN system by pushing for the promotion of democracy and human rights as one of the key agendas for the organization. Within last few years, there was also a deeper Indonesian involvement in G20. Indonesian experience of financial crisis in late 90s and years of economic recession during New Order helps to understand the challenges in today’s world. Sharing that experience within G20, Indonesia initiated different action related to safeguard the international financial institutions and world banking system. The last years brought also a great change in the foreign policy of Indonesia in terms of its relations with the People’s Republic of China and the United States of America. China is no longer regarded as a threat for Indonesia’s elites, but as a prospective economic partner. The diplomatic relations with the United States have been strengthened in recent years as well. Last but not least, the paper focuses on the relations of Indonesia with its closest neighbors. After years of diplomatic discourse and antagonism with the government in Kula Lumpur, Singapore, or Canberra, Indonesia initiates a new phase of cooperation. The years of Konfrontasi are over and Indonesian government opened a new chapter and enjoys the cooperation with Australia, Malaysia, Singapore, and Thailand. Indonesia may be, without a doubt, considered as both regional and middle power, as well as the emerging economic power.

Od wielu lat prowadzony jest dyskurs naukowy, dążący do ujęcia zjawisk integracyjnych w Europie w teoretyczne ramy. Wielu badaczy, zajmujących się tworzeniem modeli rozwoju współpracy międzynarodowej sugeruje przeniesienie analizy z poziomu systemu na poziom poszczególnych państw, celem lepszego uzasadnienia motywów integracji oraz jej zróżnicowanych form. Z kolei zrozumienie zachowania państwa na arenie międzynarodowej, w tym działań podjętych wobec innych aktorów – państw lub organizacji, na płaszczyźnie bilateralnej lub multilateralnej nie jest możliwe bez wyjaśnienia natury i charakteru procesów decyzyjnych. Niniejszy artykuł jest więc próśb zwrócenia uwagi na proces decyzyjny, jako istotnego elementu analizy procesów integracyjnych w Europie. Co więcej, punktem odniesienia jest Szwajcaria, formalnie nienależąca do UE, ale silnie z niż zintegrowana, głównie na bazie powiązań bilateralnych. Zaprezentowana charakterystyka procesu decyzyjnego w kraju niebędącego członkiem Wspólnoty pokazuje, jakie elementy należałoby brać pod uwagę, analizując zachowanie państw na arenie międzynarodowej oraz dlaczego właściwa jego analiza może posłużyć wyjaśnieniu alternatywnych form integracji europejskiej, stanowiąc tym samym przyczynek do dyskusji nad jej teoretycznymi aspektami. For many years we have been witnessing scientific disputes between researchers, who are involved in modelling the development of European integration. Many of them have suggested moving its analysis from the level of whole system to the level of individual states, in order to justify better the motives of integration and its various forms. The understanding of the behaviour of the states on the international arena, including actions taken towards other actors – also states or organizations, is not possible without explaining the nature and character of the decision-making processes. Therefore, this article is focusing on the decision-making process as an important element in the analysis of European integration. Switzerland is used here as a reference point, a country formally remaining outside of the EU, but practically strongly integrated with the Community. The presented characteristics of decision-making process in Switzerland shows which elements should be taken into account when analysing the behaviour of states on the international arena, and why its proper analysis can be used to clarify the alternative forms of European integration. Thus, providing a contribution to the discussion on its theoretical aspects.

In analysing the mode in which Poland settled its relations with Russia, the conclusion comes to mind that Poland remains under the spell of the syndromes which were either disposed of, or dealt with by other European nations. The challenge to solidify Poland’s position within the safety zone that is vouched by the West, while establishing pragmatic, rational and conflict free relationships with the East – Russia, Ukraine, Belarus and the Baltic countries, and particularly Latvia, remains. Thus, the ability to comprehend Polish national interests, or raison d’état, is required, taking into account realistic and rational arguments and the limits of the existing geopolitical situation where competition plays a substantial part. Poland should also take a long-term view securing its competitive advantages, entering into alliances and making compromises. O ile poddać analizie sposób układania przez Polskę stosunków z sąsiadami w regionie, nasuwa się wniosek, iż pozostaje on pod presją syndromów, z którymi zdołały sobie poradzić – bądź odrzucić – kraje Europy. Nadal tedy pozostaje znalezienie się (ugruntowanie) w strefie bezpieczeństwa gwarantowanego integracją z Zachodem, ale równocześnie racjonalne i pragmatyczne ułożenie poprawnych (niekonfliktowych) stosunków ze Wschodem – Rosją, Ukrainą, Białorusią, krajami nadbałtyckimi, osobliwie Litwą. Oznacza to zdolność do racjonalnego i realnego pojmowania interesów narodowych, tj. racji stanu w konkretnych warunkach geopolitycznych – konkurencji, uzyskiwania przewagi bądź zawierania sojuszy czy kompromisów, dokonywania długofalowych wyborów.

For over ten years Polish-Belarusian political relations have been characterized by a lack of opportunities for real collaboration, caused by the non-democratic nature of the Belarusian political system. The international isolation of its authoritarian regime also influences bilateral relations. In the period from 1996–2008 Poland adopted a principle of critical dialogue in its policy towards Belarus. This implied official criticism of the infringement of human rights and breaking of democratic rules while refraining from a total abandonment of dialogue with the Belarusian authorities, although the level and intensity of this dialogue was significantly diminished. It was assumed that the complete isolation of the Belarusian authorities was not in Polish interests and preferential treatment would help to ensure the fundamental rights of the Polish minority in Belarus. This policy turned out to be ineffective, though, in relation to a state that does not acknowledge the basic principles and laws of international relations. To a large extent, the specific character of the Belarusian political system has been, and will remain, the greatest obstacle in the further development of Polish-Belarusian relations, and will significantly restrict the possibility of building good relations in the future.

British policy of appeasement and outbreak of World War IIThe aim of the article is to present British foreign policy called 'policy of ap­peasement’ in the period between May 1937 and September 1939. The article describes among other things English-German, English-Italian, English-Polish relations with regard to situation in Europę, mainly her Central-Eastern part. British foreign policy in Neville Chamberlain’s term of office was typified by larger and larger concessions to Germany i.a. Austria, Czecho-Slovakia, Memel (Klaipeda). Chamberlain, upsetby developmentof situation in Europę, decided to grant Poland unilateral guarantees (31 March 1939), which were altered by Józef Beck into bilateral obligation early in April. This change in British foreign policy, concessions replaced with guarantees, did notfinished the policy of appeasement. British politicians still considered peaceful solutions atthe cost of other countries - in September 1939 Poland fell victim to appeasement policy. The Anglo-Polish agreement regarding a provision of mutual aid concluded on 25th August 1939, which in its assumption was supposed to help avoiding the war, only postponed it for a few days. Although the English joined World War II (3 September), at the beginning they reduced their participation only to propaganda activities, like dropping leaflets on German territory. Conduct of British foreign policy was a great disappointment for Polish governement and society. Great Britain put away direct confrontation with the III Reich and gained time for preparation. According to British opinion the abovementioned actions were one of the factors which contributed to win World War II.

Ł. Scheffs, Konflikt w Iraku a polska polityka zagraniczna, w: Polityka zagraniczna III RP. 20 lat po przełomie, w: Koncepcje, bezpieczeństwo, kwestie prawne i polonijne, red. A. Jarosz, K. Olszewski, Toruń 2011, ss. 291-306, ISBN 978-83-231-2605-8.

Artykuł został poświęcony rozważaniom nad możliwościami starcia wojskowego Rosji z Polską. Opierając się na przedstawionych kluczowych strategicznych dokumentach, na podstawie ich analizy oraz prowadzonych wcześniej badań, autor odpowiada na pytanie postawione w tytule. Odpowiedź brzmi: Polska nie powinna się obawiać wybuchu wojny z Rosją. Jako podstawowe w artykule wykorzystano metody chronologiczno-problemową oraz analizę i syntezę dokumentów związanych z polityką bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej oraz Polski. Opracowanie zostało podzielone na cztery części. Obrazy Polski i Rosji zostały przedstawione w cytowanych strategiach bezpieczeństwa obydwu państw. Artykuł otwiera wstęp, a kończy podsumowanie, będące wynikiem prac nad tematem artykułu oraz wynika z poprzednich badań autora związanych z ewentualnymi zagrożeniami dla Polski płynącymi z Rosji. Pierwszym celem artykułu jest próba odejścia od mitów, utartych wyobrażeń oraz stereotypów dotyczących stosunków pomiędzy Polską i Rosją. Drugim celem artykułu jest skłonienie do rozważań nad polsko-rosyjskimi stosunkami, pozostawiając bagaż historycznych uwarunkowań na boku. This article aims to reflect on the possibilities of a military clash between Russia and Poland. Based on the presented key strategic documents, their analysis and the research conducted earlier, the Author addresses the question posed in the title. The answer appears that Poland should not be afraid of an outbreak of war125 with Russia. The article uses the chronological-problem method, as well as analysis and synthesis of documents related to the security policies of the Russian Federation and Poland. The essay is divided into four parts. Both Poland and Russia are described in the quoted security strategies of the countries. The article begins with an introduction and ends with a conclusion, the latter being the effect of work on the article topic as well as previous research conducted by the Author about possible threats to Poland coming from Russia. The first objective of the article is an attempt to step away from myths, general beliefs, and stereotypes about the relations between Poland and Russia. The second one is to encourage reflections on Polish-Russian relations while forgoing any historical prejudices. Der Text enthält Überlegungen zu möglichen militärischen Auseinandersetzungen zwischen Russland und Polen. Auf Grundlage der präsentierten zentralen Strategiepapiere, eigener Analysen und früherer Forschungsvorhaben greift der Autor die Titelfrage auf. Er kommt zu dem Schluss, dass Polen keine Angst vor dem Ausbruch eines Kriegs mit Russland haben muss. Der Artikel basiert auf der chronologischen Problemmethode und einer Analyse und Synthese von sicherheitspolitischen Dokumenten Russlands und Polens. Der Essay ist in vier Teile unterteilt. Sowohl Polen als auch Russland werden in den erwähnten Sicherheitsstrategien beschrieben. Der Text beginnt mit einer Einführung und endet mit einer Schlussfolgerung, die auf der Arbeit zum Thema und früheren Forschungsvorhaben des Autors zu möglichen Gefahren für Polen im Zusammenhang mit Russland basiert. Das erste Ziel des Texts ist es, Mythen, allgemeine Überzeugungen und Stereotypen über die polnisch-russischen Beziehungen auszuräumen. Zweitens sollen Überlegungen zu den Beziehungen beider Länder angeregt werden und existierende historische Vorurteile abgebaut werden. В статье рассмотрены возможности военного столкновения между Россией и Польшей. На основе анализа представленных ключевых стратегических доку- ментов и предыдущих исследований автор дает следующий ответ на вопрос по- ставленный в заглавии статьи: Польше не следует опасаться начала войны с Рос- сией. Основными методами, использованными в статье, являются хронологический и проблемный методы, а также анализ и синтез документов, касающихся политики безопасности Российской Федерации и Польши. Исследование разделено на четыре части. Позиции Польши и России были представлены в цитируемых стратегиях без- опасности обеих государств. Статью открывает введение и заканчивают выводы, в которых представлены итоги работы над темой статьи, основанные также на ре- зультатах предыдущих исследований автора, связанных с возможными угрозами Польше со стороны России. Первой целью статьи является попытка отойти от мифов, устоявшихся стереотипов в отношениях между Польшей и Россией. Второй – скло- нить читателя к размышлениям о польско-российских отношениях, оставив в сто- роне устоявшиеся исторические детерминанты.