The renal cell carcinoma (RCC) ranks first place in mortality among urogenital tumors, and the incidence is third after prostate and bladder cancer. The cystic form of renal cell carcinoma is 5–7%, and according to recent data – even 10% of all kidney tumors. The early diagnosis of RCC allows for effective treatment, which significantly increases survival.Early and accurate diagnosis helps to avoid inadequate treatment, provides a favorable prognosis for progression of the disease and allows for more effective therapy. Most of the renal tumors, including cystic, are diagnosed accidentally during an examination for other reasons. Small tumors are usually asymptomatic, which leads to late diagnosis, and consequently, to the low effectiveness of treatment.Thus, the need for the use of sensitive biomarkers for early diagnosis of RCC and monitoring of its progression is clearly followed. Nowadays, many attempts have been made by scientists to identify a new informative kidney tumor biomarker that could be used for early diagnosis and disease progression, as well as prognostic capabilities. This overview summarizes the latest advances in the discovery of these biomarkers and their clinical value., Почечно-клеточный рак (RCC) занимает первое место по смертности среди урогенитальных опухолей, а по заболеваемости – третье место, уступая раку предстательной железы и мочевого пузыря. Кистозная форма почечно-клеточного рака составляет 5–7%, а по некоторым данным – 10% случаев всех опухолей почек. Диагноз RCC на ранних стадиях позволяет своевременно выполнить необходимое лечение, что значительно повышает уровень выживаемости пациентов. Ранняя и точная диагностика позволяет избежать неадекватного лечения, обеспечивает благоприятный прогноз прогрессирования заболевания и позволяет применить более эффективную терапию. Большинство почечных новообразований, включая кистозные, диагностируют случайно при обследовании по поводу других заболеваний. Опухоли небольших размеров в большинстве случаев бессимптомные, что приводит к поздней диагностике, а следовательно, и к низкой эффективности лечения. Таким образом, четко прослеживается необходимость применения чувствительных биомаркеров ранней диагностики почечно-клеточного рака и мониторинга его прогрессирования. Сегодня учеными выполнено много попыток, направленных на выявление новых информативных биомаркеров опухоли почек, которые могли бы применяться для ранней диагностики и выявления прогрессирования заболевания, а также обладали бы прогностическими возможностями. Данная обзорная статья содержит последние достижения в выявлении таких биомаркеров и их клиническую ценность., Нирково-клітинна карцинома (RCC) посідає перше місце за рівнем смертності серед урогенітальних пухлин, а захворюваність – третє місце, поступаючись раку передміхурової залози (РПЗ) та сечового міхура. Кістозна форма нирково-клітинного раку становить 5–7%, а за останніми даними – 10% випадків усіх пухлин нирок. Діагноз RCC на ранніх стадіях дозволяє вчасно виконати необхідне лікування, що значно підвищує рівень виживаності. Рання і точна діагностика дозволяє уникнути неадекватного лікування, забезпечує сприятливий прогноз прогресування захворювання та дозволяє застосувати більш ефективну терапію. Більшість ниркових новоутворень, включаючи кістозні, діагностуються випадково під час обстеження з приводу інших захворювань. Пухлини маленьких розмірів, як правило, безсимптомні, що призводить до пізньої діагностики, а отже, і до низької ефективності лікування.Таким чином, чітко простежується необхідність застосування чутливих біомаркерів ранньої діагностики RCC та моніторингу його прогресування. На сьогодні вченими виконано багато спроб, які спрямовані на виявлення нового інформативного біомаркера пухлини нирок, що міг би застосовуватись для ранньої діагностики та виявлення прогресування захворювання, а також мав би прогностичні можливості. Ця оглядова стаття підсумовує останні досягнення у виявленні таких біомаркерів та їхню клінічну цінність.