Search

Kur’ân-ı Kerim’de pek çok ahkâm âyeti yer almaktadır. Umumiyetle bu ayetlere ilişkin illet ve sebebi akılla bilinebilen hükümler çoğunluktadır. Bunlar, hükmün delaletinin kuvvetine göre de kât’î ve zânnî şeklinde iki kısma ayrılmaktadır. Mezkûr özelliklerinden dolayı yer yer farklı yorumlandıkları görülmektedir. Ukûbât âyetleri, müeyyide niteliğine sahip olmalarıyla diğer âhkâm âyetlerinden farklıdır. Bu âyetlerin, ağır cezaî müeyyideler bildirmesi yanında Kur’ân’ın i‘câz, belâgat ve fesâhat gibi kendine özgü üslûplarıyla arz edilmeleri çok özel bir önemi haizdir. Bundan ötürü ahkâma ilişkin manaları, bu manaların geçtiği âyetin formundan bağımsız düşünmek mümkün değildir. Zira naslardaki lafızların delâlet ettikleri şer‘î hükmün ve maksatların bilinmesi, onların ifade ettikleri anlamların anlaşılmasına bağlıdır. Onun içindir ki hakikat, mecaz, sarih, kinâye ve benzeri belâgate dair mevzular fıkıh usûlü içerisinde de işlenmiştir. Ayrıca Kur’ân-ı Kerîm, mükemmel lafız, makul mana ve muktezâ-ı hâle uygun “elfâz-ı cezâle” ile “elfâz-ı rakîka“ üslûbunun güzel ahenginin sağlam ve akıcı sunumuna sahiptir. Bu, aynı zamanda hükümlerin illet ve hikmet dengesi gözetilerek belâğî bir üslupla serdedildiği ukûbâtı konu edinen âyetler özelinde de görülmektedir. Ukûbât âyetleri özelinde Kur’ân’ın mucizevi nazmının öne çıktığı âyet sayısı yaklaşık olarak otuz tanedir. Bunlar kısas, had ve diyet cezalarının esasını oluşturmaktadırlar. Kur’ân’daki tek bir harfin dahi gereksiz olmadığı hakikatinden hareketle konuya dair hükümlerin soyut birtakım hükümlerden ibaret olmadığını söylemek mümkündür. Dolayısıyla her âyetin cümle kurgusunu oluşturan öğelerin, ahenkli bir şekilde belli bir düzen ve diziliş içinde yer alarak fıkhî hükümlerle organik bir doku oluşturmuş ve onlara adeta ruh katmıştır. Oysa genel olarak hukukçuların hükümlerdeki illetlere daha fazla önem atfetmelerinden ötürü hukuk kurallarının ruhsuz bir ceset veya soğuk bir yüz olduğu yönünde genel bir kanaat hâkim olmuştur. Ancak bu, bir meselede hükümlerin illetlerini esas alarak; hükmün hikmeti, hükmün arzı, üslûbu ve belagati gibi unsurları birlikte işleyen İslam hukukunun ilk dayanağı Kur’ân-ı Kerim için isabetli bir yaklaşım olmasa gerek. Mezkûr unsurlar bütüncül bir perspektifle değerlendirildiğinde Kur’ân’daki hükümlerin aynı zamanda hikmet, rahmet ve şefkat vasıflarını da içinde barındırdığı görülecektir. Dolayısıyla Şâri‘ tarafından bu hükümlerin mükellef üzerindeki olumlu yönde yansımaları dikkate alınarak hikmetli bir şekilde vazedildiği anlaşılmaktadır. Bu da vazedilen hükümlerin kabulünü kolaylaştırmakta ve infazı durumunda vicdanlara itminan ve huzur vermektedir. Bu çalışmada ukûbât âyetleri, Kur’ân belâgati temelinde irdelenmeye çalışılacaktır. Böylece mezkûr âyetlerin vazettiği fıkhî hükümlerin içerdiği hikmet ve belâgat unsurlarını bir arada görmek ve değerlendirme imkânı olacaktır., Generally, the provisions whose justification and reason can be known through wisdom related to the jurisprudence verses are in majority. These provisions are also divided into two parts as definite and presumed according to the indication of the provision. Due to such properties, they have been interpreted differently from time to time. On the other hand, the uqûbât (criminal law) verses differ from the other provision verses, since they have punitive characteristics. These verses establish heavy punitive sanctions; besides, they have a specific importance that they are presented with the Qur’an’s own style such as miracle, declamation, and fluency. Therefore, it is not possible to consider the meanings related to the jurisprudence independent from the form of the verse in which these meanings occur. For, the knowledge of the religious decrees and purposes indicated by the words in the verses depends on the understanding of their meanings. For this reason, issues related to declamation such as truth, metaphor, clarity, trope, etc are also covered in the fiqh procedure. In addition, the Qur'an has a solid and fluent presentation of the beautiful harmony of the eloquence and tender discourse, pertinent to perfect wording, reasonable meaning, and relevancy to the circumstance. This also can be seen in the verses of criminal law where the provisions are presented rhetorically considering the justification and reason. The number of criminal law verses in the miraculous Qur’an is approximately thirty. These constitute the basis of the penalties of retribution, divine boundaries, and blood money. Based on the fact that even a single letter in the Qur’an is not superfluous, it is possible to say that the provisions on a subject are not just some abstract provisions. Therefore, the elements that make up the sentence construction of each verse have been harmoniously placed in a certain order and arrangement, creating an organic texture with the fiqh decrees and almost added spirit to them. However, there is a general opinion that the legal rules are likened to a soulless corpse or a cold face, as the law makers generally attach more importance to the justifications in the provisions. However, this is not an appropriate approach to the Qur'an, which is the first basis of the Islamic law that handles the elements such as the wisdom of the judgment, the presentation of the judgment, its style, and rhetoric together by grounding on the justifications of a provision in an issue. When the aforementioned elements are evaluated with a holistic perspective, it will be seen that the provisions in the Qur’an also contain the qualities of wisdom, mercy and compassion. Therefore, it is understood that Legislator has preached wisely considering the positive reflections of these provisions on the people. This facilitates the acceptance of the promulgated provisions and gives confidence and calmness to the conscience in case of execution. In this study, the verses about uqûbât (punishment) will be studied on the basis of Qur'an rhetoric. Thus, it will be possible to see and assess together the wisdom and rhetoric elements contained in the that abovementioned fiqh provisions preached by the aforementioned verses.

Finansal tablolar, ilgili kullanıcıların ekonomik kararlar alma noktasında ihtiyaç duyduğu en temel enstrümanlar olup gerçekleşmiş ve tahmine dayalı birçok bilgi içermektedir. Bu çalışma, tahmine dayalı bilgilerin düzenlenmesi ile ilgili muhasebe standartlarından TMS 37 Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar standardını ele alarak karşılıkların finansal tablolarda hangi başlık ve tutarlarda yer aldığını ve sektörel anlamda kullanım düzeylerini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın örneklemini BİST 100 Endeksi’nde 2015 – 2018 yılları arasında kesintisiz faaliyet gösteren ve finansal olmayan 9 farklı sektörden 63 şirket oluşturmaktadır. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre, ilgili dönemde 68 farklı karşılık türü raporlanmış ve bu karşılıklardan 52’si kısa vadeli karşılıklar ve 16’sı uzun vadeli karşılıklar olarak tespit edilmiştir. Raporlanan karşılıklar tutarlar açısından incelendiğinde, kısa vadeli karşılıkların yaklaşık %21’ini Dava Karşılığı, %20’sini Garanti Gider Karşılıkları ve %13’ünü Prim Karşılığı oluşturmaktadır. Raporlamada tekrarlanma sıklığı açısından kısa vadeli karşılıklara yönelik bir sıralama gerçekleştirildiğinde ise karşılık tutarlarının yaklaşık %27’si Dava Karşılığı, %20’si Kullanılmayan İzin Karşılığı ve %13’ü Diğer Karşılıklar şeklindedir. Uzun vadeli karşılıklarda ise Kıdem Tazminatı Karşılığı için ayrılan tutar toplam karşılıkların yaklaşık %69’unu oluşturmaktadır. Sektörler açısından durum değerlendirildiğinde sektörlere özgü karşılıkların belirleyici olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Nitekim, Madencilik sektöründe Çevre Rehabilitasyonu Karşılığı, İnşaat ve Bayındırlık sektöründe Maliyet Giderleri Karşılığı ve Teknoloji Sektöründe ise Garanti Gider Karşılıkları dikkat çeken sonuçlar arasındadır. Financial statements are the basic instruments that include actual and predictive information which helps the users to make economic decisions. This study aims to determine the titles and the amounts of provisions in the financial statements and their level of use in the financial statements by considering TAS 37 Provisions, Contingent Liabilities and Contingent Assets which is one of the accounting standards related to the regulation of forecasted information. The sample of the study consists of 63 companies from 9 different non-financial sectors operating in the BIST 100 Index between 2015 and 2018. According to the results of the study, 68 different types of provisions were reported in the sample period and 52 of these provisions were identified as short term provisions and 16 as long term provisions. The highest rates are 38% for severance pay provision, 11% for guarantee expense provision and 10% for litigation provision, when the reported provisions are analyzed without any maturity. Approximately 21% of the short¬ term provisions consist of the litigation provision, 20% for the Guarantee expense provisions and 13% for the premium provisions. When the short-term provisions are ranked in terms of frequency, approximately 27% is litigation provision, 20% for unused vacation provision and 13% for other provisions. The amount allocated for severance pay provision in the long term constitutes approximately 69% of the total provisions. According to the sector results, it is concluded that sector-specific provisions are decisive. For example, environmental rehabilitation provisions in mining sector, cost expenses provisions in construction and public works sector and guarantee expenses provisions in technology sector are among the noteworthy results.

Bu çalışmada, Yüce Allah (cc) tarafından kıssaların en güzeli olarak nitelenen ve içerisinde akıl sahipleri için ibretler olduğu belirtilen Hz. Yûsuf kıssasında yer alan ahkâmla ilgili bazı âyetler ve bu âyetlerin ilişkili olduğu hükümler ele alınmaktadır. Çalışmada öncelikle kıssaların İslam hukukundaki yeri ve kıssalardan hüküm çıkarırken nelere dikkat edilmesi gerektiğinden kısaca bahsedilmekte, daha sonra Hz. Yûsuf kıssasında ahkâma dair bazı âyetler, kıssadaki önceliğine göre (âyet numaraları esas alınarak) ele alınmakta ve bu bağlamda her bir âyetin hangi konuyla ilişkili olduğu açıklanmaktadır. Elde edilen bulgular ise sonuç kısmında verilmektedir.

Bir estetik obje öznenin beğenisine konu olması dışında yine özne tarafından, kendi nesne özelliklerine uygun şekilde anlamlandırılıp, çözümlenmelidir. Bu anlamda estetik nesne, sadece bir obje olmaktan çok sanatçısının tüm bilişsel özelliklerini kendisinde barındırır. Estetik süje bu bilişsel özelliklerle karşı karşıyadır. Estetik objeyi doğru algılamak ve hakkında beğeni yargısında bulunmak için öncelikle öznenin duyum-algı yapısı, nesne ile olan karşılıklılık ilişkisi bu tez çalışmasında incelenmektedir. Bu çalışma aynı zamanda, öznenin algı ve anlamlandırma yetilerine ilişkin neleri kesin olarak algılayabileceğine ilişkin bir incelemedir. Böylesine bir yaklaşım bir yandan sanat felsefesindeki tartışmaların odağında algı temelli estetik bakış açılarını zenginleştirecektir., An aesthetic object should be understood and analyzed by the subject in accordance with its object characteristics, except that it is the subject of the subject. In this sense, the aesthetic object, rather than just an object, has all the cognitive characteristics of its artist. The aesthetic subject faces these cognitive characteristics. The perception-perception structure of the subject and the reciprocity relation with the object are examined in this thesis study in order to perceive the aesthetic object correctly and to judge about it. This study is also a study of what the subject can perceive in terms of their perception and interpretation abilities. Additionally, such an approach will enrich the perception-based aesthetic perspectives in the focus of discussions in the philosophy of art.

Gıdalara karıştırılan katkı maddelerinin hükmünü ele aldığımız bu araştırmamızda, toplumlar arası sınırların manasını kaybettiği günümüzde sanayileşme ve materyalist hayat anlayışının Müslümanları helâl beslenme ve sağlıklı nesiller yetiştirme konusunda karşı karşıya bıraktığı temel problemlerden biri olan içeriği ve hükmü bilinmeyen katkı maddelerini ana hatları ile değerlendirip bu konuda farkındalık oluşturmaya çalıştık.Bu bağlamda konuyu, biri temel gıda maddeleri ve ahkâmı diğeri gıda katkı maddeleri ile istihlâk ve istihale çerçevesi olmak üzere iki ana bölümde değerlendirdik. Konuları ele alırken başta temel tüketim ürünleri olan gıdalara karıştırılan katkı maddelerinin birçok yönden mahzurlu olduğu ve kullanılmalarının dünya ve ahirete müteallik çok ciddi riskler barındırdığını ifade etmeye çalıştık. In this study in which we deal with the Islamic ruling on food additives, we tried to raise awareness regarding the food additives, the Islamic ruling on which and the ingredients of which are not known, which is one of the problems faced by Muslims today caused by industrialization, which causes the boundaries between societies to disappear, and a materialistic approach to life, thereby challenging them to eat halal food and raise healthy generations.In this framework, we analyzed the subject matter from the two main perspectives of basic food substances, the Islamic ruling on them, and of istikhlak (assimilation) and istihalah (transformation). In doing so, we sought to reveal that the additives in basic consumable food substances are problematic, and that, if used, they might lead to serious risks related to the life in this world and in the Hereafter. 80

Günümüzde globalleşmenin etkisiyle ticaret uluslararası boyut kazanmıştır. Ticari işlemlerin uluslararası nitelik kazanması, finansal tabloların hazırlanmasında ortak bir dil kullanılmasını gerekli kılmıştır. Yatırım kararı alacak olan kişiler için finansal tablolarda yer alan bilgiler son derece önem taşımaktadır. Finansal tablolarda yer alan bilgilerin, gerçeği yansıtan, şeffaf ve kıyaslanabilir olması uluslararası ticaret için vazgeçilmez bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır.Türkiye, dünyada ortaya çıkan standartlaşma çabalarının gerisinde kalmamış ve uluslararası standartlarla uyumlu Türkiye Muhasebe Standartlarını oluşturmuştur. Bu standartların iyi anlaşılabilmesi ve uygulanabilmesi uluslararası arenada Türkiye'nin de var olabilmesi açısından son derece önemlidir. Bu çalışmada Türkiye Muhasebe Standartları'ndan, TMS 37 Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar Standardı ele alınmış, bu konu hakkında ayrıntılı bilgi verilmeye çalışılmıştır. Bu kavramlardan hangilerinin finansal tablolara ne şekilde yansıdığının, ayrıntılarına değinilerek ve örnek uygulamalarla desteklenerek daha anlaşılır hale gelmesini sağlamak amaçlanmıştır.Çalışmanın daha iyi kavranabilmesi için Türkiye Muhasebe Standartları'nı uygulamakla yükümlü bir işletmeye ait, TMS 37 kapsamına giren işlemleri, örnek bir uygulama hazırlanarak, muhasebeleştirilmiş ve dönem sonu itibarı ile standartlara uygun finansal tabloları sunulmuştur. Nowadays, trade has gained an international dimension with the impact of globalization. The international nature of trade transactions requires the use of a common language in the preparation of financial statements. The information contained in the financial statements for those, who will make investment decisions, is extremely important. The fact that the information contained in the financial statements is objective and comparable is an indispensable element for international trade.Turkey has not fallen behind the efforts of standardization in the world and has set up Turkish Accounting Standards in line with international standards. It is extremely important to understand and apply these standards in terms of the existence of Turkey in the international arena. In this context, among the Turkish Accounting Standards, TAS 37 Provisions, Contingent Liabilities and Contingent Assets have been analyzed and detailed information on this issue has been provided. It aims to make it more understandable by referring to the details of how these concepts are reflected in the financial statements and supporting them with sample applications. In order to make the work more understandable, the transactions of an enterprise that is obliged to obey the Accounting Standards of Turkey have been done with a sample application and financial statements have been presented in accordance with the standards at the end of the period.

Bu tezde bazı ahkâm hadislerini ihtiva eden Âsâru's-Sünen isimli eser ile eser üzerine bizzat müellifi tarafından kaleme alınmış olan et-Ta'lîku'l-Hasen ve Ta'lîku't-Ta'lîk isimli ta'lîklerin metot bakımından incelenmesi hedeflenmektedir. Çalışma, iki ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, Âsâru's-Sünen'in müellifi; müellifin hocaları, eserleri, hocalarından dinlediği hadisler, Âsâru's-Sünen, et-Ta'lîku'l-Hasen ve Ta'lîku't-Ta'lîk isimli ta'lîkâtların kaynakları hakkında bilgi verilmiş; eser üzerine yapılan çalışmaların tanıtımı yapılmıştır. İkinci bölümde ise Muhammed b. Ali en-Nîmevî'nin eserde dikkat ettiğini ifade ettiği hususlara değinilmiş, eserdeki açıklamalar kategorize edilerek örnekler üzerinden müellifin Âsâru's-Sünen'deki metodu ortaya konulmuştur. Ayrıca tenkitçi yönüyle tanınan müellifin bu yönünü göstermek adına, gerek klasik gerekse son dönemde yaşayan âlimlere yönelik tenkitleri incelenmiştir. Bu çalışma neticesinde müellif ve eserinin hadis edebiyatına katkısını ortaya koymak hedeflenmiş; ahkâm hadisleri literatürünün son dönem ürünlerinden olan Âsâru's-Sünen ve döneminin tartışmalarının izlerini taşıyan ta'lîklerinde takip edilen metot ortaya konulmuştur. In this thesis, it was aimed to examine in depth Âthâr as-Sunan which contains some of ahâdîth al-ahkâm along with the work called at-Talîq al-Hasan and Talîq at-Talîq written by the same author.The study consists of two main parts. In the first part, information about the author of Âthâr as-Sunan; his teachers and works are given along with a brief presentation on at-Talîq al-Hasan and Talîq at-Talîq. In the second part, a light was shed on the points highlighted by Muhammad Ibn Alî an-Nîmawî himself, the explanations were categorized and the stability of the author was proved. In addition, to show this aspect of the author who is known for his criticism; his criticisms about the former and current scholars were mentioned. As a result of this work, the contribution of the author to the hadîth literature was examined. Âthâr as-Sunan which has the traces of discussions of that period was highlighted and examined in depth along with its explanation. 122

Uluslararası yatırım yapan ve faaliyet gösteren işletmeler iktisadi kararlar alırken, Dünya'da farklılık ve çeşitlilik gösteren muhasebe sistemlerine uygun hazırlanan finansal tabloları karşılaştırırken güçlükler yaşamaktadırlar. Bu sebeple, ulusal muhasebe sistemleri arasındaki farklılıkları ortadan kaldırmak için yatırımcılara karşılaştırılabilir, güvenilir ve doğru finansal bilgiler verilebilmesi ülke bazlı uygulanan muhasebe standartlarının uluslararası alanda kabul gören standartlarla uyumunun sağlanmasıyla mümkün olacaktır. Uluslararası muhasebe standartlarına uyum sürecinin ülkemizde de kaçınılmaz bir şekilde yürütülmesi gereği olarak ''Uluslararası Muhasebe Standartları'' (UMS) değiştirilmeden Türkçeye tercüme edilerek `Türkiye Muhasebe Standartları'' (TMS) olarak yürürlüğe girmiş ve yayınlanmıştır. Türkiye'de mevcut muhasebe sisteminde birden fazla kanunun mevcudiyeti nedeniyle tam bir uygulama birliği söz konusu değildir. İşletmeler için genel olarak Vergi Usul Kanunu (VUK) hükümleri geçerli olup, VUK ile TMS'ler arasında da işletmenin dönem kâr/zararını etkileyecek bir takım farklılıklar görülmektedir. Bu farklılıkların en önemlilerinden biri de karşılıklar konusudur. Karşılıklar, TMS'de; `TMS-37 Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar` standardı çerçevesinde ele alınmıştır.Bu çalışmanın amacı, Türkiye Muhasebe Standartlarında yer alan karşılıkların Vergi Usul Kanununa göre karşılaştırılması, muhasebeleştirilmesi ve örnek olaylar yardımıyla incelenmesidir. While making economic decisions, the companies which invest and operate internationally have difficulty in comparing the financial statements prepared according to the accounting systems which display variety and difference in the world. Therefore, providing comparable, reliable, and accurate financial information to the investors for the purpose of removing the differences among the national accounting systems will only be possible to comply with the internationally accepted standards on the country-based accounting standards. As an inevitable necessity for conducting the adjustment process for International Accounting Standards in our country, the `International Accounting Standards` (IAS) were translated into Turkish without any change, published as `Turkish Accounting Standards`, and entered into force. However, a unity in the implementation of the accounting standards is not possible because of the existence of multiple legislations. Tax Procedure Law (TPL) is commonly valid for the enterprises but there are some differences which may influence the profit and loss of a company between Tax Procedure Law (TPL) and Turkish Accounting Standards (TAS). One of the most important differences among them is the 'provisions'. In this vein, the provisions were handled in Turkish Accounting Standards as `TAS-37 Provisions, Contingent Liabilities, and Contingent Assets`.The aim of this study is to compare, recognise and analyse the provisions in Turkish Accounting Standards according to Tax Procedure Law (TPL) with the case studies. 82

Gelişen piyasalar ile hızlanan, kolaylaşan ve çoğalan sermaye hareketlerinin de etkisiyle finansal araçların muhasebeleştirilmesi ve ölçümü için muhasebe prensiplerinin ortaya koyulması zorunluluğu doğmuştur. Bu nedenle finansal araçlar ile ilgili standartlardan UMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme 1998 yılında yayımlanmıştır. Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu, 2008 yılında yaşanan global kriz sonrası çokça eleştiri alan finansal araçların muhasebeleştirilmesi ile ilgili standardını değiştirmiştir. Ülkemizde de geçerli olmak üzere yeni `TFRS 9 – Finansal Araçlar` standardının hükümleri 1 Ocak 2018 tarihi itibariyle uygulanmaya başlanmıştır. Doğaları gereği finansal durum tablolarında önemli ölçüde finansal araç bulunduran bankalar için bu değişiklik büyük önem arz etmektedir.Bu çalışmada, TMS 39 ve TFRS 9 standartlarının detaylarına ve farklılıklarına yer verilmekte, Avrupa Birliği ve Türkiye'deki kurumlar tarafından yapılan etki analizleri incelenmektedir. Ayrıca çalışmanın uygulama kısmında öncelikle Türkiye'de halka açık bankaların geçiş sonrası finansal durum tablolarındaki değişimler ile beklentiler karşılaştırılmış ve EBA'nın öngörülerine uygun ve BDDK öngörülerine aykırı olarak ayrılan toplam karşılık tutarında artış gözlemlenmiştir. Bunun yanında çekirdek sermaye yeterliliği oranında artış ve toplam sermaye yeterliliği oranında azalış ortaya çıkmıştır. Daha sonra, TFRS 9'a geçişin, bu bankaların ortalama hisse fiyatlarında yarattığı etkinin anlamlılığı test edilmiş ve model sonuçlarına göre TFRS 9 uygulamasının bankaların ortalama hisse fiyatlarını açıklamada anlamlı etkisi bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Türkiye Muhasebe / Finansal Raporlama Standartları, Finansal Araçlar, TFRS 9, TMS 39, Basel Kriterleri Emerging markets and increasing, fast and easy capital movements caused necessity to have accounting principles for accounting and measurement of financial instruments. Therefore, IAS 39 Financial Instruments: Recognition and Measurement was published in 1998. International Accounting Standards Board, has changed the standard for accounting of financial instruments which has been criticized largely after 2008 global crisis. The provisions of the new `TFRS 9 – Financial Instruments` standard has been effective starting from January 1st, 2018 also for Turkey. This change has a vital importance for the banks which are holding a lot of financial instruments in their financial statement tables due to their nature of business.In this study, details and differences of IAS 39 and IFRS 9 standards are being explained and the impact analyses made by institutions from European Union and Turkey were researched. Furthermore, in the application part of the study, firstly expectations are being compared with the actual changes in the financial statement tables of listed banks in Turkey and it was observed that total provisions were increased inline with EBA estimates and contrary to BRSA expectations. Also, Common Equity Tier 1 ratio was increased and total capital ratio was decreased. Afterwards the significance of TFRS 9 implementation on the average stock prices of these banks was tested. According to the results of the model TFRS 9 implementation has significant effect on explaining changes in average stock prices of banks.Keywords: Turkish Accounting / Financial Reporting Standards, Financial Instruments, TFRS 9, TMS 39, Basel Standards 142

Son yıllarda Uluslararası Finansal Raporlama Sistemi'nin 9 numaralı bölümünün dünyada ve Türkiye'de önemi oldukça artmıştır. 2008 yılında Amerika'da başlayan ve küresel bir hale gelen krizden sonra Uluslararası Finansal Raporlama Komitesi bankacılık sektörünün temellerini daha sağlam bir hale getirmek için çalışmalara başlamış ve Haziran 2014'te UFRS-9'un son halini yayınlamıştır.Türk bankacılık sektörünün 2017'deki en büyük gündem maddesi, yayınlanan bu standarta uyum sağlamak olmuştur. BDDK'nın 22 Haziran 2016 tarihinde resmi gazetede yayınlamış olduğu `Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik` 01.01.2018 tarihinde yürürlüğe girmiş ve bankalar bilançolarında ayırdıkları karşılıkları bu standarta göre hesaplamaya başlamışlardır.Bu çalışmada öncelikle, BDDK'nın bir önceki yönetmeliğine göre kredi karşılıklarının nasıl hesaplandığı, UFRS-9'a geçiş ile birlikte finansal araçlardaki sınıflandırma ve ölçüm kriterleri, beklenen kredi zararı hesaplamasının nasıl yapıldığı anlatılmıştır. Konunun yeni olması ve literatürde bu konunun yok denecek kadar az olması dolayısı ile bu hesaplamalar çalışmada detaylı olarak anlatılmıştır. BDDK'nın önceki yönetmeliği ve UFRS-9'a göre yayınlanan standartlar ve hesaplamalar anlatıldıktan sonra, örnek bir kredi portföyü seçilmiştir. Seçilen bu kredi portföyünün içerisinde her gruptan kredi bulundurulmasına özellikle özen gösterilmiştir. Her grupta bulunan krediler için, karşılık tutarları hesaplanmış ve iki durum birbiri ile karşılaştırılmıştır. Birinci aşamada bulunan kredilerde yapılan karşılık hesaplamasında BDDK'nın ilk durumda daha muhafazakar davrandığı görülmüştür. Birinci aşamada bulunan krediler standart nitelikli ve herhangi bir sıkıntısı olmayan krediler olduğu için UFRS-9'a göre bu sınıfta bulunan kredilere daha az karşılık ayrılması gerektiği yapılan hesaplamalarda ortaya çıkmıştır.Kredi değerliliğinde azalma olan krediler ikinci ve üçincü aşamada izlenmektedir. İkinci ve üçüncü aşamada bulunan krediler için UFRS-9 ömür boyu karşılık ayrılması gerektiğini belirtmektedir. Birinci aşamada bulunan kredilerde BDDK'nın daha muhafazakar davrandığı sonucuna ulaşılırken, ikinci ve üçüncü aşamada bulunan krediler için bu durum tam tersi olarak gerçekleşmiştir. UFRS-9'a göre bu aşamadaki krediler için daha fazla karşılık ayrılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.Sonuç olarak, yapılan çalışmada toplam verilere bakıldığında kredi karşılık rakamlarında %4'lük bir artışın olması öngörülmüştür. Karşılık rakamındaki bu artışın bankaların net karında bir azalmaya neden olacağı fakat bu durumun banka performansına olan etkisinin sınırlı kalacağı öngörülmektedir. Bunun yanı sıra bankaların derecelendirme sistemlerindeki farklılık ve geçmişteki veri stoklarının kalitesi her bankanın karşılık rakamlarını değiştirmektedir ve bu durumun da bir standartizasyona bağlanması gerektiği önerilmektedir. In recent years, importance of International Financial Reporting System 9 has increased considerably globally and especially in Turkey. Following the global financial crisis that began in 2008 in the United States, in order to make more robust banking sector, the International Financial Reporting Committee started to work and they published the latest version of IFRS 9 in June 2014.BRSA which was published in the official newspaper on June 22, 2016 `Regulation on the Procedures and Principles for the Classification of Loans and the Provisions` entered into force on 01.01.2018. Banks have started to calculate provisions at their balance sheet accounts base on this standart as of the date of 01.01.2018.In this study, firstly, it is explained how the loan provisions are calculated according to the previous regulation of BRSA, classification and measurement criterias for financial instruments with the transition to IFRS-9, and how the expected credit loss is calculated. These calculations are explained in detail in the study since this issue is very up-to-date and the literature is not enough.After describing the standards and calculations published in accordance with the previous BRSA regulations and IFRS 9, a sample loan portfolio was selected. There is credit from each loan stage within the selected loan portfolio. For the loans in each loan stage, the amounts of the loans' provisions were calculated and compared for two cases which are previous BRSA regulations and IFRS 9.For the first stage loans, BRSA regulations were found to be more conservative than IFRS-9. Since the first stage loans has no problem and they are more qualified than other stages loans, there should reserved less provision for first stage loans according to IFRS-9 standarts.Loans with a decline in credit worthiness are monitored in the second and third stages. IFRS-9 states that lifetime provision should be set aside for loans in the second and third stage. Even though, BRSA regulations were found to be more conservative, IFRS-9 standarts were found to be more conservative for second and third stage loans. Therefore, in accordance with IFRS 9, it has been reached that more provision should be set aside for these stages.As a result, it is predicted that there will be an increase of 4% in the loan provision figures when the total amount is taken into account. It is predicted that this increase in the allowance will cause a decrease in the net profit of the banks, but the effect on the banks' performance will be limited.Besides, the difference in the rating systems of the banks and the quality of the data stocks affect provision figures of each bank and it is suggested that this should be standardized. 80

Bu tezde, Kur'ân'daki ahkâm âyetlerinde bulunan esmâ-i hüsnâ fâsılaların, hükümlere ne tür bir etkisi olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ahkâm âyetleri, İslam hukuku açısından çok büyük bir yere sahip olduğundan, usul ve füru bakımından yüz yıllar boyunca incelenmiştir. Ancak fark edildiği kadarıyla genellikle bu incelemeler âyetlerin emir ve yasak bildiren ilk üslupları üzerinden olmuştur. Fakat âyet sonlarıyla alakalı kısımlar araştırıldığı zaman buralarda hükümlerle kuvvetli bir bağ içerisinde olduğu görülmekte ve ilk dönem eserlerde müstakil olarak değil parça parça değinildiğine şahit olunmaktadır. Dolayısıyla bu çalışma ahkâm âyetlerinde tespit edilen hükümlerin fâsılalar tarafından tekit edildiğini ortaya çıkarması bakımından önem arz etmektedir. Tez iki bölümden oluşup ilk bölümde fâsıla kavramı hakkında genel bilgi sunulmuş, ikinci bölümde ise, fâsılanın hüküm âyetleri üzerindeki etkisi üzerinde durulmuştur.Anahtar Kelimeler: Kur'ân, Âyet, Ahkâm, Fâsıla, Esmâ-i hüsnâ, Fıkıh. In this thesis, the annual Quran verses, ending with the names of Allah in cessation, what kind of effect the provisions of the expatriate community. From the perspective of Islamic law, the annual verse, has avery large place, procedure and füru are explored throughout hundreds of years in terms of But as far as being usually these reviews are the first orders and notifying illegal style of the verses have been through. But when the relevant parts of the last verse of researcharound a strong bond with terms that are seen and detached in the first period that not in pieces as they witness that addressed. Therefore, this study identified provisions in the annual verse cessation revealed that in by 'kit in terms of importance.In the first chapter of the thesis consists of two parts cessation presented general information about the concept, in the second part, the effect of the provisions in previousverses are emphasized.Key words: Qur'an, Verse, Ahkâm, Al-Fâsila, Asma ul Husna, Fiqh. 134

Bu çalışma ile hacca dair sûre ve âyetleri, Hz. Peygamber'in yaptığı haccın türünü, haccın ahkâmı ve menâsikine dair hükümleri, siyer, hadis ve tefsir kaynaklarının delâleti ile netleştirmeye ve anlaşılır hale getirmeye çalıştık. Mekke şehrinin kuruluşu, Kâbe'nim inşası, tarihi süreçte Mekke ve çevresinde yaşanan sosyal ve dînî hayat, İslâm öncesi Mekke toplumunun siyasî, kültürel ve dînî yapısı, hacla ilgili âyetlerin vahiy süreci, ilgili âyetlerin kronolojisi ve Hz. Peygamber'in hac günlüğü açıklığa kavuşturduğumuz konulardır. Hz. Peygamber, ömründe dört defa umre, bir defa da hac yapmıştır. O, 100.000'i aşkın arkadaşı ile hicretin X. yılında yapmış olduğu hacda, hem bu ibadetin nasıl îfâ edileceğini bizzat göstermiş, hem de yapmış olduğu konuşmalarla yirmi üç yıllık davetin evrensel mesajını insanlığa ilân etmiştir. Hz. Peygamber, hacdan üç ay sonra vefat ettiğinden bu hac seferi, İslâm tarihinde, hadis ve tefsir kaynaklarında `Veda Haccı`, bu esnada yaptığı konuşmalar da `Veda Hutbesi` olarak adlandırılmıştır. Hz. Peygamber'in yapmış olduğu haccın türü, yaptığımız araştırma sonucunda ulaştığımız bilgilere göre `kıran haccı`dır, ancak O, ümmetine `temettu haccı`nı tavsiye etmiş, mazereti sebebiyle Arafat vakfesinden önce tavaf yapamayan eşi Hz. Âişe'ye de `ifrad haccı` yapmasını tavsiye etmiştir.Anahtar Kavramlar: Harem, ihram, mikat, telbiye, tavaf, vakfe, This research focuses on `Veda Haj` that performed by Hz. Prophet. In this study according to siyar, hadith and tafsir that I tried to clarify the following issues: The type of hajj performed by Hz. Prophet that is the qıran hajj, the provisions about the rules and pillar of hajj (ahkâm and menâsik). The basic reference in `Siyar, Hadith and Tafsir` detailed how to establish Mecca; build Kaaba; practiced social and religious life in Pre-Islamic Mecca society such as historical process, political, cultural and religious structure; processed of revelation and chronology hajj verses; and Diary of Hz. Prophet's hajj.Hz. Prophet accomplished four times umrah and once hajj in his lifetime. Hz. Prophet went hajj wiht his 100.000 friends in hijriah.X (Islamic year or AD.632) He educated his friends how to make rules hajj and declared the message universal of mankind. This is called in Hadith and Tafsir as `Wada Hajj and Wada Speech` because Hz. Prophet passed away 3 months after travelling. In `Wada Hajj` Hz. Prophet applied `Qiran ( combination) ` and advised to commence `Tammattu Hajj ` ( enjoyment) and `Ifrad Hajj ` for his wife Ayse because she was unable to do Tawaf. In doing research the researcher found that Hz. Prophet hajj related to Abraham's hajj and there is no different between currently Hajj and Hz. Prophet hajj (excluding religious details).Key Words: Haram, miqat, ihram, talbiyat, tawaf, Stop and waiting for prayer (wakfa) 231

Bu çalışmada, Semerkant ve Irak Hanefi okullarının önde gelen temsilcilerinden olan Mâtürîdî (ö. 333/944) ve Cessâs'ın (ö. 370/981) ibadetlere dair ahkâm ayetleri yorumları incelenmektedir.Çalışmamız giriş, iki ana bölüm ve sonuç olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde konunun kapsamı, önemi ve işleniş yöntemi ile Mâtürîdî ve Cessâs'ın fıkhî kişilikleri ve tefsirlerinin fıkhî özellikleri hakkında bilgi verilmektedir. Birinci bölümde Mâtürîdî ve Cessâs'ın bedeni ibadetler olarak adlandırılabilecek olan taharet, namaz ve oruç ile alakalı ahkâm ayetlerine yaptıkları yorumlar ve ayetlerden çıkardıkları hükümler mukayeseli olarak ele alınmaktadır. İkinci bölümde ise bu iki müfessirin malî yönüyle öne çıkan zekât, hac ve kurban ibadetlerine dair ahkâm ayetleri yorumları mukayeseli olarak incelenmektedir. İki fakihin görüşleri ele alınırken meselelerle alakalı mezhepler arasındaki ihtilaflı noktalara da değinilmekte, Mâtürîdî ve Cessâs'ın fıkhî yorumlarının fıkıh tarihinde hangi konumda olduğu da ortaya konmaktadır. Ayrıca çalışmamız Mâtürîdî'nin ahkâm ayetlerini tefsir ederken hükümlerin hikmetlerine dair yaptığı açıklamaları da kapsamaktadır. Sonuç bölümünde ise görüşlerini incelediğimiz iki Hanefî fakihin ahkâm ayeti yorumları arasındaki benzerlik ve farklılıklar değerlendirilmekte ve araştırmada elde edilen sonuçlar yer almaktadır.Anahtar Kelimeler: Mâtürîdî, Cessâs, Ahkâm, İbadet, Te'vîlâtü'l-Kur'ân, Ahkâmü'l-Kur'ân. In this study, Maturidi's (c. 333/944) and Cessas' (c. 370/981), who are the leader representatives of Samarkand and Iraq Hanafi schools, interpretations about the verses of ahkam concerning worship are examined.Our study consists of four parts; introduction, two main sections and conclusion. In the introduction part, information about scope, importance and method of work and Maturidi's and Cessas' scientific personalities were given. In the first part, Maturidi's and Cessas' interpretations about the verses of ahkam; regarding the cleansing, prayer and fast which can be called body worships, and their provisions that they have taken from the verses were comparatively studied. In the second part, two commentator's interpretations about the verses of ahkam; regarding alms, pilgrimage and sacrifice, which stand out financially, were comparatively discussed. While studying views of the two Islamic jurists, the conflicts about topics between sects and between Imams of the Hanafi sect are also mentioned, and which the position in the Islamic Law history are Maturidi's and Cessas' interpretations were considered. Our work also includes the explanations what Maturidi did about the wisdom of the provisions while commenting on the verses of ahkam.In the conclusion, the similarities and differences between the two Hanafi scholars whom we have examined their opinions were evaluated and the results obtained in the research were included.Keywords: Maturidi, Jassas, Verses of Ahkam, Worship. 161

Osmanlı Devleti kuruluşundan itibaren teşkilâtlanmaya başlamış, klasik dönemde kurumlarını oturtmuş ve yüzyıllar boyunca çok geniş bir coğrafyada askerî ve siyasî alandaki varlığı ile hüküm sürdüğü kadar kurumsallığı ile de var olmuştur. Osmanlı Devleti'nin Mâliye Teşkilâtı da bu bilinçle ve erken dönem olarak nitelendirilebilecek I. Murad zamanında kurulmuştur. Başlangıçta doğal olarak basit hâlde olan bu kurum zamanla ihtiyaçlara binâen geliştirilmiştir. Mâliye Teşkilatı'nın yüzyıllar boyunca birçok alt kurumu olmuş, kimileri zamanla atıl duruma gelmiş, kimileri de Mâliye Nezâreti'nin kuruluşuna kadar devam etmiş ve ardından da bu nezâretin bir parçası hâline gelmişlerdir. Tüm bu alt kurumlarda devletin her türlü parasal işlerinin kaydedildiği defterlerden birçoğu bir kültürel ve tarihî miras olarak bugünlere kadar gelebilmiştir. Bu defterler bugün Başbakanlık Osmanlı Arşivi'nde farklı kategorilerde tasniflendirilmiştir. Bu araştırmanın konusu olan Mâliyeden Müdevver Defterler, Osmanlı Devleti'nin Mâliye Teşkîlatının ürünü olup 26.000 defterden oluşmaktadır. Çalışma konusu olarak seçilen MAD 9885 numaralı defterin üzerinde çalıştığımız kısmı 183 ve 363 sayfa aralığını kapsamaktadır ve 1699-1700 yılları arasında tutulmuştur. Belirtilen sayfalar dâhilinde defterin incelenen kısmı 90 varaktır ve içerisinde iptal edilmemiş hükümler hariç 407 adet hüküm bulunmaktadır. It existed in the classical period with its institutionalization since the foundation of the Ottoman Empire and its institutions as well as with its military and political presence in a very wide geographical region for centuries. The financial organization of the Ottoman Empire was established with this consciousness and at the time of the 1st Murad, which can be described as the early period.Originally simple, this institution had been developed for many years depending on needs. The finance organization was in many sub-institutions, some of them become idle in time, and some continued until the establishment of the Finance Ministry and then it become a part of the Finance Ministry. Many of the books in which all kinds of monetary affairs of the Empire are recorded in all these sub institutions can be conveyed to today as a cultural and historical heritage.These books are classified in different categories in the archives of the BOA today. The subject of this research is the product of the financial organization of the Ottoman Empire and consists of approximately 26000 books.The second part of the book of MAD 9885, which is chosen as the subject of study, covers 183 and 363 pages and was kept between 1699-1700. The book has 90 parts and there are 407 provisions excluding the provisions which are not canceled. 337

Bu çalışma Âlûsî'nin Rûhu'l-Me'ânî isimli eserinin ahkâm tefsiri ile ilgili yönünü ele almaktadır. Tefsirin bu yönünden başka işârî ve lugavî yanı da bulunmakta olup dirayet tefsiri sınıfındandır. Bu çalışmamızın birinci bölümünde Âlûsî'nin hayatını, ilmî kişiliğini ve eserlerini, ayrıca bir istatistik ile de tefsirin kaynaklarını ele aldık. Buna göre Âlûsî, fıkıhta Hanefî, i'tikâtta Selefî, fıkıhta mukârenetü'l-mezâhibe hâkim, taasup sahibi olmayan hür fikirli, iyi bir ahlakî kişiliğe sahip bir müfessirdir. Rivâyî tefsirde en çok istifade ettiği müfessir Taberî'dir. Dirâyet tefsirinde ise en çok yararlandığı müfessirler sırasıyla Ebû Hayyân ve Zemahşerî gibi dil âlimleridir.İkinci bölümde Âlûsî'nin ahkâm tefsiri yaparken müracaat ettiği Kur'ân ilimlerini gösterdik. Buna göre Âlûsî'nin bu ilimleri hüküm âyetlerinin daha iyi anlaşılmasında etkili bir şekilde değerlendirdiğini tesbit ettik. Üçüncü bölümde usûl ve fürû fıkıh yönü ile hüküm âyetlerine yaklaşımını ele aldık. Buradan elde ettiğimiz sonuca göre Âlûsî usûl-ı fıkıh uygulamalarından ziyade fürû fıkha ağırlık vermiştir. Âlûsî Dört Mezhebin yanında Zâhiriler, Şiâ, Mu'tezile ve Haricîlerin fıkhî yaklaşımlarını da göstermiştir. Mezhebî taassup sergilemeden doğru bulduğunu tercih etmiş, yanlış bulduklarını da ifade etmekten geri durmamıştır. Ahkâm tefsirlerinden istifade etmiş, onların fıkhî istidlallerini yer yer değerlendirmiştir. Hüküm âyetlerini tefsir ederken 'işaret', 'iş'âr', 'nükte', 'tenbih', 'remz' gibi lafızlarla tâlî mânalar çıkarmış ayrıca hüküm âyetlerine işârî-tasavvufî yorumlar da getirmiştir.Anahtar Kelimeler: Âlûsî, Rûhu‟l-Me‟ânî, ahkâm âyetleri, ahkâm tefsiri This study deals with Alusi's tafsir book `Rûh al-Maanî`'s interpretation of verses about judgement. Tafsir is also included in Dirayah Tafsir and has an implicit and literal aspect. This thesis consists of three sections. In the first section of the study, Alusi's life, scientific personality and works have been introduced and the sources of his tafsir book have been examined statistically. Alusi is Hanafi in fiqh and Salafi in belief and has a brilliant knowledge of sectarian comparison. He is open-minded without bigotry and has a good personality. He benefited most from Taberi in Rivayah Tafsir and from Ebu Hayyan and Zemahşeri in Dirayah Tafsir.In the second section, Quranic Sciences from which Alusi benefited have been presented. It has been found out that Alusi used Quranic Sciences effectively while interpreting the verses of judgement.In the third section, Alusi's approach to the verses of judgement from the aspect of the method and sight of fiqh has been examined. According to the result of this section, Alusi focused his attention on the sight of fiqh more than the method of fiqh. He also explained the approaches of Shia, Zahiri, Mutezile and Harici. He expressed his ideas without bigotry, benefited from other ahkâm tafsirs and assessed their deductions. He got implicit meanings and expressed them by using the words such as 'sign', 'symbol', 'wit' and 'monition' while interpreting the verses of judgement and made sufistic interpretations.Key Words: Alusi, Ruh al Meani, verses of judgement, ahkâm tafsir. 395

Yüksek lisans tezi., Yatırımcının, bir işletmenin durumu ve performansı hakkında bilgi sahibi olabileceği tek unsur, finansal tablolardır. Ancak yerel muhasebe uygulamalarının bilinmesinin ve anlaşılmasının zorluğundan dolayı finansal tabloların belirli standartlara göre hazırlanması gerekliliği oldukça önem kazanmıştır. Bu nedenle Dünya'da, Uluslararası Muhasebe Standartları (UMS)'nın uygulanmasına yönelik istek ve zorunluluk gün geçtikçe artmaktadır. Türkiye'de de yabancı sermayenin ve borsa işlemlerinin artış göstermesi sebebiyle Uluslararası Muhasebe Standartlarıyla uyumlu Türkiye Muhasebe Standartları önemli hale gelmiştir. Bu önemlilik kapsamında yapılan bu çalışmada, Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarından biri olan 37 No'lu Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar standardı incelenmiştir. İlk olarak standardın ayrıntılı olarak incelemesi yapılmıştır. Bu incelemelerden sonra, TMS 37 kapsamında yapılan işlemlerin Türk Ticaret Kanunu ve Türk Vergi Kanunları ile karşılaştırılması yapılmış ve Borsa İstanbul'da işlem gören şirketlerde TMS 37 standardının uygulanması analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda işletmelerin TMS 37 standardını ne şekilde ele aldığı ve TMS 37'de geçen hangi karşılıklar, koşullu borçlar ve koşullu varlıkları rapor ettikleri tespit edilmiştir.

Literatürde fıkhî hükümlere kaynaklık eden hadislere `ahkâm hadisleri` adı verilmiştir. Bu hadisler, İslâm fıkhının temelini teşkil etmiş ve fıkhî hükümlerin çoğu bu rivâyetler üzerine binâ edilmiştir. İhtivâ ettikleri hükümlerin ehemmiyetinden dolayı sözkonusu hadisler muhtelif eserlerde bir araya getirilmiş ve birçok âlim tarafından bu eserler üzerlerinde şerh çalışması yapılmıştır. Bu âlimlerden birisi de hadis şerhçiliğinde önemli bir yere sahip olan İbn Dakîki'l-Îd'dir.İbn Dakîki'l-Îd'in ahkâm hadislerini şerh etmesini konu edinen bu tez giriş, üç ana bölüm ve sonuçtan meydana gelmektedir. Giriş bölümünde İbn Dakîki'l-Îd'in yaşamış olduğu dönem siyâsî, ilmî ve sosyal açıdan genel hatlarıyla incelemeye tâbi tutulmuştur. Birinci bölüm İbn Dakîki'l-Îd'in hayatına ve ilmî kişiliğine ayrılmış ve ilmî kişiliğini oluşturan öğeler üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda hocaları, talebeleri ve eserleri araştırmaya konu edilmiştir. İkinci bölümde hadis usûlcülüğü ve bazı hadis meselelerine yaklaşımı ele alınmış ve bu konularda diğer usûlcülerden farklı olan yönleri araştırılmıştır. Üçüncü bölümde İhkâmü'l-ahkâm şerhu Umdeti'l-ahkâm ve Şerhu'l-İlmâm bi-ehâdîsi'l-ahkâm ve el-İmâm fî ma'rifeti ehâdîsi'l-ahkâm adlı eserleri incelenerek İbn Dakîki'l-Îd'in ahkâm hadislerini şerh etmedeki metodu irdelenmiştir. Bu çerçevede ahkâm hadislerini hangi ilke ve esaslar çerçevesinde değerlendirmeye tâbi tuttuğu araştırılarak kendine hâs bir hadis yorum yönteminin olup olmadığı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu bölümlerdeki açıklamalar neticesinde sonuç kısmı oluşturulmuştur.Anahtar Kelimeler: İbn Dakîki'l-Îd, Hadis, Ahkâm, Şerh, Metot. The hadiths that are the sources of the Islamic jurispudence are called `Ahkam Hadith`, which means the hadiths determining the fıqh provisions. These hadiths constitute the foundations of the Islamıc Jurispudence and many of the jurispudences depend on these riwāyahs (transmissions). Because of their content importance, these hadiths are compiled in many different books and there have been many commentators of these books. And in this study we discuss one of these scholars: Ibn Daqiq al-Eid who has a formidable place in hadith commentator.This study that Ibn Daqiq al-Eid's Hadith commentaries method on the subject consists of an introduction, three chapters, and a conclusion. The introduction talked about the political, social and academic circumstances of the period he has lived in.The first chapter taking over the life of Ibn Daqiq al-Eid and his academic knowledge along with his relationship with his mentors, students and the studies he dealt with. The second chapter discussed his theory in the science of hadith and his approaches in some cases related to this science.The third chapter in his books: İhkam al-ahkam sharh Umdat al-ahkam and sharh al-Ilmam bi-ahadis al-ahkam and al-Imam fî marifa ahadis al-ahkam talked about his theory in detecting and authenticating hadith through his book. In this context, it has been cleared whether he had his own theory or he depended on other scholars or quoted their sayings only. The conclusion was assigned to reveal the research results and the recommendations it presented.Key Words: Ibn Daqiq al-Eid, Hadith, Ahkam, Commentary, Methods. 325

İslam hukukundaki değişim kavramının incelendiği tezimizde; tegayyür (değişim) kavramının mahiyeti, alanı, zorunluluğu ve değişimi gerektiren nedenler üzerinde durulmuştur. Daha sonra değişime gidilen fıkhî meselelerdeki maslahat ve fukaha tarafından verilen fetvaların toplumsal arka planı irdelenmeye çalışılmıştır. Tegayyür kavramı iki şeyin birbirine mukayese edilmesi durumunda sonrakinin öncesine nispetle değişme durumudur. Bu değişime birçok nedenden dolayı gidilebilir. En etkin nedenin ise örf olduğu ifade edilebilir. Bizim de tezimizde esas alarak mukayese ettiğimiz iki eser Hanefî mezhebinin müteahhir dönem kaynaklarından Ebü'l-Berakât en-Nesefî'nin, Kenzü'd-dekâik adlı eseri üzerine yazılan iki şerh olup, bu şerhler Zeylaî'nin, Tebyinü'l-hakâikşerhu Kenzid'd-dekâik'ıile İbn Nüceym'in, el-Bahru'r-râikşerhu Kenzid'd-dekâik'ıdır. Bu iki eserin telifleri arasında geçen 200 yılı aşkın bir süre içerisinde Mısır coğrafyasında ne gibi bir değişimin olduğu füru eserleri etrafında işlenmeye çalışılmıştır. Bu yapılırken de her iki kitapta aynı meselede `zamanımızda`, `şimdiki zamanda` şeklinde geçen ifadeleri esas alarak karşılaştırma yapılmış ve değişen hükümler tespit edilmeye çalışılmıştırAnahtar Kelimeler : Tegayyür, Zeylaî, İbn Nüceym, örf, bizim zamanımızda, şimdiki zamanda. In our thesis examined the concept of change in islamic law,it is dwellt on the essence of tegayyür(change) concept, its field, its necessity and the reasons that require change. Then, it is tried to scrutinize the social background of fatwas given by fukaha and maslahat on figh issues gone into a change. The concept of change is in a status of change of the latter in proportion to the former in case of comparison of two things with each other. It can be gone into this change for many reasons. It can be stated that the most efficient reason is custom. Two works we compare essentially in our thesis are two annotations written on work of Ebü'l-Berakat called Kenzü'd-dekaik and these annotations are Zeylaî's Tebyinü'l-hakâik şerhu Kenzid'd-dekâik and İbnNüceym's el-Bahru'r-râik şerhu Kenzid'd-dekâik. It is tried to analysed within füru works, what kind of change has happened over the past 200 years between these two work's copyright. While doing this, it is tried to compare the statements mentioned in the form of `in our times`,`in present time` about same issues in both books and identify the changed provisions.Key Words :Change, Zeylaî, İbnNüceym, custom, in our times, in present time 117

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili yönetmelik ile diğer kanunlarla iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları düzenlenmiştir. İSGK ile işyerlerindeki iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması, mevcut iş sağlığı ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi amaçlanmıştır. Bu kanun işverenlerin ve çalışanların görevlerini, yetkilerini, sorumluluklarını, haklarını ve yükümlülüklerini düzenler.İş kazaları ve meslek hastalıklarından kaynaklanan dava sonuçlarına göre işletmeler tazminat ödemek zorunda kalabilmektedirler. Dipnot, finansal raporlarda yer alan finansal tablo unsurları hakkında açıklamaların yer aldığı metinlerdir. Dipnotlarla finansal tablodaki tutarların, neleri kapsadığı, nasıl hesaplandığı gibi detayların bilgi kullanıcılarının anlayacağı formatta verilmektedir. TMS 37'de dipnotların hangi bilgileri kapsaması gerektiği açıklanmıştır.Bu çalışmada, işletmelerdeki iş güvenliği tazminatlarının TMS 37'ye göre finansal raporlara nasıl yansıtılıp raporlanacağı incelenmiştir. Uzun yıllar sürebilen iş güvenliği kaynaklı tazminatların, finansal tablo dipnot açıklamaları örneklerle anlatılmıştır.SPK'ya tabi halka açık firmalardan örnek firmalar seçilerek finansal tablo dipnot açıklamaları incelenmiştir. Firmaların TMS 37 ile ilgili dipnotları ile dava karşılıkları incelenmiştir. Dava karşılıklarının firmalara göre değişimleri incelenerek firmaların finansal tabloları arasındaki farklılıklar ve benzerlikler ortaya konulmuştur.Anahtar Kelimeler: Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Varlıklar, TMS 37, İş Güvenliği,Tazminatlar. Job security and health applications in organized is organized with the job securityand health law numbered 6331 and related regulations. The job security and health law (ISHL) intends to obtain. Job security and health of the enterprises and to improve thepresent conditions of job security and health. This law organize the rights, authorities, duties, and responsibilities of workers and employers.The enterprises has to pay compensations due to job security and professional illnessafter the court sentences. Footnotes are the statements which take place in the financialreports and contains clarification of finantial tables. In the foot notes, one can find thedetails on the how to calculate and what to contain of the sum in the financial tables. Inthe IAS37 which knowledge will be covered by the footnotes.In this study, the way of reporting the job security compensations is discussed, Thecompensations, in particular, due to long term job securities sentences are exampled in the financial tables footnotes with typical examples. Soe enterprices which belongs toTurkish Capital Market (SPK) are taken as an example and their financial foot notes arestudied. The related footnotes and job security penalties and liabilities related to IAS37 of these firms are investigated. The liabilities of different firms is studied and the differences and similarities amoung liabilities of the firms in the financial tables are given.Keywords: Liabilities, Contingent Liabilities and Assets, IAS 37, Job Security Compensation. 123

Bu çalışmanın amacı 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defterindeki bütün hükümlerin Latin harflerine çevirisi ve değerlendirilmesinin yapılmasıdır.Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümünde, Tanzimat dönemi Osmanlı idari teşkilatı hakkında bilgi verildikten sonra Erzurum vilâyetinin tarihçesi ve vilâyetin Osmanlı idari teşkilatındaki yeri ele alınmıştır. İkinci bölümde, Osmanlı arşiv ve defter sistemi hakkında bilgi verilerek, ahkâm defterlerinin tanımı, gelişim seyri, biçimsel özellikleri, muhtevası ve ahkâm defteri tutulmuş olan bölgelere değinilmiştir. Devamında ise 19 Numaralı Erzurum Vilâyet Ahkâm Defteri'ndeki kayıtların şekli, diplomatiği ve dili açısından değerlendirilmesi yapılmıştır. Üçüncü bölümde, defterde yer alan kayıtların özetleri ve tam metin olarak Latin harflerine çevirisi bulunmaktadır.Bu çalışmanın sonunda çevirisi yapılan metinlerin sağladığı veriler ışığında XIX. yüzyılda Erzurum vilâyeti ve sınırları dâhilinde bulunan sancak, kaza, nahiye ve köylerdeki idari, iktisadi ve içtimai meselelere ait önemli tasarruflar tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Ahkâm Defterleri, Divan-ı Hümayun, Erzurum Vilâyeti, Merkez ve Taşra İdaresi, Osmanlı Devleti. The aim of this study is making the translation into Latin characters and evaluation of all judgements in the Erzurum Province Ahkâm Provisions Books Numbered 19.The study consists of three parts. In its first part, there are the history of Erzurum province and the role of the province in the Ottoman administrative organization after giving information about the Tanzimat period Ottoman administrative organization. In the second part, the definition, development process, formal peculiarities, content of the ahkâm provisions book and the regions whose provisions book were kept were mentioned by giving information about the Ottoman archive and book system. Later, the evaluation of the Erzurum Province Ahkâm Provisions Books Numbered 19 was made in terms of records' form, diplomatic and language. In the third part, there are the summaries of the records being in the book and their translation into Latin characters as a full text.At the end of this study, in the light of the translated text, the important savings belonging to administrative, economical and social matters in the Erzurum province and its prefectures (sancak), sub-provinces (kaza), sub-districts (nahiye), and villages (köy) in the 19th century were determined.Key Words: Ahkâm Provisions Book, the Imperial Council (Dîvân-ı Hümâyûn), the Erzurum Province, the Central and the Country Administraion, the Ottoman State.

Ahkâm Defterleri, Divân-ı Hümâyûn'da tutulan defterler arasında yer alır. İçerik olarakda yerel mahkemeler tarafından çözümlenemeyen herhangi bir konunun devlet merkezine gönderilmesiyle oluşan şikayetleri kapsar. Ahkâm Defterleri, çalışma yapılacak bir bölgenin idarî, sosyal ve ekonomik konularıyla ilgili önemli bilgileri elde edebileceğimiz zengin kaynaklar arasında yer almaktadır.Bu tez çalışmasının ana kaynağını 1numaralı Sivas Ahkâm Defteri oluşturmaktadır. Amacı ise içerisinde yer alan vakıf hükümlerinin transkripsiyonu ve değerlendirilmesidir. Çalışmanın birinci bölümünde Divan-ı Hümayûn'da tutulan defterler hakkında genel bir bilgi verilecektir. İkinci bölümde ise yer alan hükümlerin diplomatik ve teknik özellikleri değerlendirilerek bunlara ait sayısal veriler yer alacaktır. Tezin üçüncü bölümünü incelenen hükümlerin özetleri ile ilgili tablolar oluşturacaktır. Dördüncü bölümde ise çalışılan hükümlerin transkripsiyonu verilecektir. Tez çalışmasının son bölümünde çalışmanın neticesinde ulaşılan bulgular üzerinde durulacaktır.Anahtar kelimeler: Osmanlı Devleti, Ahkâm Defteri, Divân-ı Hümâyûn, Hüküm Ahkâm Registers are among the registers kept at the Imperial Council. In terms of content, they include the complaints as to any problems which can not be sorted out by district courts and which are sent to the centre of the state. The necessary and significant information as to the economical, social and political structures of a region can be obtained from the Ahkâm Registers, which are among the most crucial resources.The main source of this thesis study constitutes the 1st Sivas Ahkâm Register. The aim of the thesis is to reveal the transcription and assessement of the decisions related to wakfs institutions. In the first chapter of the study, the preliminary information will be given as to the registers kept at the Imperial Council. In the second chapter, the diplomatic and technical properties of the decisions and the statistical information as to them will be mentioned. There will be summaries end charts of the investigated decisions in the third chapter of the thesis. In the fourth chapter, the transcriptions of the conducted and studied decisions will be introduced. In the last part of this thesis study, the emphasis will be put on the findings obtained of the study.Key words: Ottoman State, Ahkâm Registers, Imperial Council, Judgement 386

Bu çalışmanın amacı, Batı kökenli alıntılara önerilen Türkçe karşılıkların ve Türkçe karşılıkları oluşturma yöntemlerinin uygunluğunu ortaya çıkarmaktır. Türk Dil Kurumu'nun önerdiği Türkçe karşılıkların ve Türkçe karşılıkları oluşturma yöntemlerinin, öğretmenler tarafından uygun görülüp görülmediğinin tespiti, bundan sonraki çalışmalara ışık tutması bakımından önemlidir. Anket tekniğine uygun olarak hazırlanan beşli Likert tipi anket formu, Konya Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde bulunan devlet okullarında görevli öğretmenlere uygulanmıştır. Batı kökenli alıntılara önerilen farklı yöntemlerle oluşturulmuş Türkçe kelimelerin, İngilizce-Fransızca-Almanca ve Türkçe-Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenleri tarafından uygun görülüp görülmemesinin, branş ve cinsiyet bakımından anlamlı olup olmadığı, İndependent Samples t testi uygulanarak ve yaş grupları bakımından da anlamlı olup olmadığı, One Way Anova testi uygulanarak belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca, teknik doküman inceleme ve içerik analizi de yapılmıştır. Çalışma sonucunda, öğretmenlerin en uygun gördüğü yöntemin Çeviri Yöntemi, en uygun görmediği yöntemin ise Diğer Lehçe ve Ağızlardan Alıntı Yapma Yöntemi olduğu tespit edilmiştir. The aim of this study was to ascertain the eligibility of Western origin quoted Turkish response to the proposed method of creating and Turkish counterparts. Türk Dil Kurumu (Turkish Language Institution) suggests that the response of Turkish and Turkish counterparts to create methods of detecting whether or not considered proper by teachers, is important to shed light on future work. Likert-type questionnaire prepared in accordance with the questionnaire, Konya Metropolitan Municipality has applied to teachers who worked in state schools within the boundaries. Western origin quotations suggested different methods created with Turkish words, English-French-German and Turkish-Turkish Language and Literature not appear deemed appropriate by teachers, branch and whether it is significant in terms of gender, independent samples t test was used and the age groups are not terms is significant, One Way Anova test is conducted to determine the application. In addition, the technical document analysis and content analysis were also conducted. As a result, the translation methods that teachers find the most suitable method has been found to be the Method of Making the reply from the other dialects and accents the most appropriate method by which to see. 187

Kadın, yaratılıştan bugüne her dönemde tartışmalara ve açıklamalara konu olmuş, tarihin her döneminde gündemdeki yerini korumuştur. Bu durum vahiy ortamında ve devamında da devam etmiş, bu durum ayetlerde `Sana kadınlar hakkında fetva soruyorlar. De ki `Onlar hakkında size fetvayı Allah veriyor`…`(Nisa 127) şeklinde ifade edilmiştir. Kadın konusunun tartışmalara konu olması yeni olmasa da bugünkü tartışmaların kendine has özellikte olması küreselleşme etkisinde kalan Müslümanların durumuyla yakından alakalıdır. Kadın konusunda bu gün geçerli olan teamüllerin tamamı çoğunlukla son yüzyıllardaki batılılaşma süreci içerisinde Müslüman toplumların geçirmiş olduğu değişim ile doğru orantılıdır. Nitekim elde bulunan uygulamaların batıya karşı tarihi geçmiş uygulamalar şeklinde tarif edilerek batı tarzına uydurulmaya çalışılması veya ayetle sabit olan uygulamaların tarihi geçmiş modeller olarak sunulması, hadislerin varoluşsallığımızı sağlayan ve koruyan yaşantılar şeklinde görülmesi yerine tarihsel kalıplar olarak görülmesi bu durumun birer sonucudur. Modernleşme ve modernleşirken Müslüman kalma mefhumu kadınla ilgili ayetlerle alakalı geçmişte olmayan yeni/çağdaş tartışmaların temel saiki olarak karşımızda durmaktadır. Çalışmamız, çağdaş yorumları yönlendiren bu fikirlerin esasını ve sebebini belirleyerek bu konuda bir farkındalık oluşturma amacına matuf olarak yönlendirilmiş; ancak zamanla kapsamın genişliği dolayısıyla ilgili lireratür taraması ve örneklerden hareketle ayetlerle alakalı çağdaş tartışmalarla ilgili bütüncül bir bakış açısı sunmaya çalışmak düşüncesi hasıl olmuştur.İlgili görülen bütün ayetlerin ve içerdikleri konuların tesbiti, ayrıca bunlarla ilgili tespit edebildiğimiz çalışmaları bir araya getirmeye çalışmakla başlayan çalışmamızı temsil gücü yüksek bir örnek üzerinde uygulama yaparak tamamlanmıştır.. Çalışmada çağdaş görüş ve yorumlar, geçmişteki yorumlarla karşılaştırmalı olarak incelenmiş, çağdaş yorumcuların hataya düştükleri noktalar tesbit edilmeye çalışılmıştır. From creation until now woman has always been the subject of discussions and explanations, and maintained her position in daily discussions in every period of time. This situation continued during and after the revelation period, and is referred in verses as following: `They ask thy instruction concerning the women say: Allah doth instruct you about them` (Nisa 127)The reason for the subject of woman is still under discussion and appears in a new garment is closely related to the effect of globalization on Muslims. All of the current customs about women have a direct connection to the changes Muslim communities went through last centuries as a result of Westernization. In fact, to explain away the current practices as outdated and to try to conform them to the Western style or to present practices established by Qur'an as historical patterns, or to see Prophetic traditions as only historical models instead of the exemplary practice which Muslims have existential connection to is a result of the situation described above.The concept of becoming modern and staying Muslim while doing so can be seen as the fundamental motivation behind new controversies about the verses on women. This work is written to raise awareness about this subject by means of establishing the principals of these ideas which steer contemporary interpretations. However, because of the scope of the subject it is seen necessary to give a holistic evaluation about the contemporary discussions about verses based on the relevant literature and examples. In the end a representative a few examples are chosen to finish the study. In the thesis, contemporary ideas and interpretations are studies by making comparisons with previous scholars' interpretations, and it is tried to determine the points about which contemporary scholars made mistakes. 97

Bilindiği üzere farklı tarihlerde ve farklı toplumlara indirilen her vahiy, Kur'an başta olmak üzere, indiği tarihi, içinde bulunduğu toplumun örf ve adetlerini, zihinsel tasavvurlarını dikkate almış ve onların tarihsel ve toplumsal olgularını göz ardı etmemiştir. Bu bakımdan Kur'an'ın, Hz. Peygamber döneminde anlaşılma sorunu olmamıştır. Nüzul ortamını çevreleyen kültürden uzaklaşıldıkça anlaşılma problemi ortaya çıkmıştır. Özellikle de günümüzde,çağımız Müslümanlarının kültürü, 7. yüzyıl Arap toplum yapısından oldukça farklılaşmıştır. Bu farktan dolayı Kur'an'ı anlamadaki güçlük oldukça artmıştır. O bakımdan 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Kur'an'ın, 7. yüzyılda, İslam öncesi dönemde/cahiliye çağında yaşayan Arap toplumunun kültürel unsurlarınıihtiva ettiği, vahyin içinde bulunduğu toplum kültürünün bir parçası olduğu gerekçeleriyle,Kur'an'ı iki perspektifli olarak, tarihsel ve evrensel anlama yöntemlerinin ortaya çıktığını görüyoruz.İşte biz de bu çalışmada Kur'an ahkâmını, cahiliye çağı Arap toplumu kültürü içinde iki perspektifli okumaya çalıştık. Kur'an'ın, vaz' ettiği hükümlerde indiği toplumun örf ve adetlerini, tasavvurlarını dikkate alıp almadığını tetkik ettik. Tevrat ve İncil kaynaklı hangi ilkelerin Kur'an'da yer aldığını, ne tür hükümlerin iptal edilip tashih edildiğini ele aldık. Yedinci yüzyıl Arap kültürü ile Kur'an metni arasındaki diyalektik ilişkiyi inceledik. Buradan hareketle,İbranilerin ve cahiliye dönemi Arap toplumunun hangi adetlerinin Kur'an'da teşekkül ettiğini ortaya koyduk. Diğer taraftan, Kur'an'da teşekkül etmiş olan Arap kültür kalıplarına, evrensel ilkeleri Kur'an'ın, nasıl yerleştirdiğini irdeledik. Çalışmanın inşa sürecinde ise analitik, tümevarım yöntemi kullandık. Bu araştırma neticesinde Kur'an'da yer alan pek çok ahkâm ve tasavvurun, cahiliye döneminde Arap ve İbrani teamüllerin bir devamı niteliğinde olduğu, dolayısıyla Kur'an'ın, hem yerel hem de evrensel bir yapıya sahip olduğu ortaya çıktı.Anahtar Kelimeler: Kur'an, Cahiliye, Ahkâm, Arap, Tevrat, İncil, Tarihsellik. As it is known, every revelation, sent to different societies in different times, particularly in Kor'an, regarded to the time of being situated, traditions and mental imaginations of that society and did not ignore the society's historical and social facts. Fort this reason, Kor'an has no problem of perception at the time of Prophet Hz. Muhammed. But, apart far from the culture, that circled revelation, the problem of understanding of Kor'an has occured. Especially, nowadays, culture of present age Muslim society has obviously differentiated from 7th Century Arabic society structure.Because of this differentation, the diffuculty in understanding Kor'an,rather increased among the present age Muslim societies. For this reason, we see ıt was suggested that two perspective, historical and universal understanding methods, since the second half of 20th Century, because of the fact that Kor'an includes cultural elements of Arabic society living in 7th Century,in the pre-Islamic period/term of jahiliye,and is a part of the culture of the community which was ıt born in.In this study, we trıed to analyse Kor'an rules/ahkâm from the point of these two perspective considering term of jahiliye Arabic society's culture. We searched whether Kor'an rules take into account the mental perceivings and traditions of society living in that time. We examined which kind of principles from the Tevrat and İncil are included in Kor'an and what type of rules are canceled or revised in Kor'an. We have searched for the dialectical ralationship between the content of Kor'an and culture of 7th Century Arabic society. From this perspective, we have revealed which traditions of Hebrews/İbrani and Arabic society of jahiliye term are formed in Kor'an. On the other hand, we examined How Kor'an placesthe universal principals to cultural structures of Arabic society are formed in Kor'an. In the process of construction of our study, we used the analytical andinduction method.In the conclusion of this study, It appeared that many rules, imaginations and thinkings in Kor'an are the continuation of Hevrew, Arabic customs and practices in term of jahiliye and so that, Kor'an has both reginol and universal structures.Key Words: Kor'an, Cahiliye, Rule, Arabic, Tevrat, İncil, Historicity. 521

Faaliyetlerini büyük ölçüde güven çerçevesinde sürdüren bankalar ile müşteri çevresi ve diğer ekonomik aktörler arasındaki iletişim finansal tablo ve raporlar aracılığıyla sağlanır. Finansal tablolarda yer alan bilgilerin doğruluğu ve güvenilirliği çok önemli olmakla beraber, finansal tablo hazırlayıcılarına muhasebe politikaları tarafından sağlanan bir takım esneklikler finansal raporların belli menfaatler doğrultusunda hazırlanmasına neden olabilmektedirFinansal sistemin en önemli yapıtaşlarından biri olan bankalar da belli sınırlar içerisinde karar verme yetkilerinin bulunduğu özel karşılıklar kalemi aracılığıyla kâr yönetim tekniklerinden ?kârı istikrarlı gösterme? faaliyetinde bulunabilmektedirler. Kârın istikrarlı gösterilmesi, kârda zaman içinde oluşabilecek dalgalanmaları azaltmak için uygun muhasebe tekniklerinin kullanıldığı bir kâr yönetim tekniği olup; bankalar, kendilerine yönelik risk algısını olumlu etkileyebilmek, sermaye maliyetini azaltmak, işletme açısından avantajlı ödeme koşullarına sahip bir şekilde borçlanabilmek, politik maliyetleri ve yöneticilerin iş güvenlikleri konusundaki endişelerini azaltabilmek gibi nedenlerle kârı istikrarlı gösterebilmektedirler.Bu tezin amacı, Türk bankacılık sektöründe özel karşılıklar kalemi aracılığıyla bir kâr yönetim tekniği olan kârı istikrarlı gösterme faaliyetinin uygulanıp uygulanmadığını test etmektir. Bu kapsamda analize kredi nitelik ve nicelikleri ile makroekonomik faktörlere ilişkin bazı değişkenler de dahil edilerek, özel karşılıklardaki değişimin nedeninin kârı istikrarlı gösterme faaliyetinden mi yoksa diğer faktörlerden mi kaynaklandığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca özel karşılıklar kaleminin banka yöneticilerinin gelecek dönem kâr rakamlarına ilişkin beklentilerini yansıttığını varsayan sinyal verme hipotezi de çalışma kapsamında test edilmiştir. Çalışmada bankaların (yatırım ve kalkınma bankaları hariç) 2005-2011 dönemi çeyrek verilerinden oluşan 775 banka/yılı verisi kullanılarak panel regresyon analizi yapılmıştır.Yapılan analizler sonucunda kâr ile özel karşılıklar arasında bulunan anlamlı pozitif ilişki Türk bankacılık sektörü için kârı istikrarlı gösterme hipotezini doğrulamıştır. Ancak, bankaların karşılık tutarını belirlerken kredi portföylerinin kalitesinde meydana gelen gelişmeleri daha çok dikkate aldıkları bulgusu, kârın istikrarlı gösterilmesi gibi kâr yönetim tekniklerinin ön plana çıkarılmadığını da göstermektedir. Ayrıca analiz bulguları sinyal verme hipotezini de destekler niteliktedir. Because banking activities require high level of confidence, disclosure of financial statements to the investors and the other actors in the economy in a comprehensive and accurate way plays a critical role in the financial system. Although reliability and consistency of the accounting information is very important, flexibility in the generally accepted accounting principles may lead to preparing the financial statements by looking after benefits of some groups.Banks, one of the major actors in the financial system, with the leeway provided by accounting rules about determination of loan loss provisions (especially special provisions) can smooth income. Income smoothing is an earnings management technique which decreases the variability of earnings stream. The management of a bank may try to reduce variability in earnings by smoothing out the fluctuations in its earnings stream. Bank managers may smooth income to decrease the risk perception of a bank to its investors, decrease the cost of capital and political costs or they may smooth income for job security concerns.The purpose of this thesis is to detect the income smothing behavior of Turkish banking sector via loan loss provisions. The analysis includes some variables about quantity and quality of loans (credits) and some macroeconomic variables to decide whether changes in loan loss provisions are result of income smoothing concerns or the other factors. Also signaling hypothesis is tested to determine whether banks convey information about their banks? future prospects. The income smoothing hypothesis is examined for 775 bank-year observations between 2005-2011 by using panel regression analysis.According to the result of the analysis, income smoothing hypothesis is supported in the Turkish banking sector, but rather than earnings banks consider the changes in loan quality deteriorations when determining loan loss provisons. Also the empirical evidence supports the signaling hypothesis. 198

Bu çalışmada Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarından biri olan 37 no'lu Karşılıklar, Koşullu Borçlar ve Koşullu Varlıklar standardı ele alınmıştır. Öncelikle; bu kavramlar hakkında genel bir bilgi verilip, işletmelerin karşılıklar, koşullu borçlar ve koşullu varlıkları hangi durumlarda tahakkuk ettirebileceği ve finansal tablo dipnotlarında ilgili kavramlara ilişkin ne gibi bilgilerin açıklanması gerektiği ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir.Bu açıklamalar yapıldıktan sonra, bir işletmenin TMS 37 kapsamında gerçekleşen olaylara ilişkin karşılık ayırması durumunda hangi muhasebe kayıtlarını yapacağı, bu kayıtların bilanço ve gelir tablosuna etkisi oran analizi yapılarak incelenmiştir.Yapılan çalışmanın sonucunda işletmenin karşılık ayırması halinde bilanço ve gelir tablosunda bazı değişikler meydana geldiği ve kârının azaldığı tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: TMS 37, Karşılıklar, Koşullu Borçlar, Koşullu Varlıklar This study tries to gain an insight into the number 37 Provisions, Contingent Liabilities and Contingent Assets, one of the International Financial Reporting Standards. At first a general overview has been provided about these concepts, and then under what circumstances businesses accrue provisions, contingent liabilities and contingent assets and what kind of information related to the concepts about financial statements should be explained have been examined in detail.After these explanations, in the event that recognizes provision related to incidents that occur within the scope of IAS 37 of a business, which accounting records it will make and the impact of these records on the balance-sheet and income statement have been investigated through ratio analysis.As a result of the study, it has been established that, in the event that a business recognizes provision, some changes occur in the balance-sheet and income statement of business, and that its profits are reduced.Key Words: IAS 37, Provisions, Contingent Liabilities, Contingent Assets 98

İslâm Hukukunda Uluslararası Uyuşmazlıkların Çözümünde Mukâbele Uygulamaları? başlıklı tezimizde, karşı önlemlerin bir çeşidini oluşturan ve ?misilleme?, ?zararla mukâbele? ve ?karşılıklılık? fiillerinden oluşan mukâbele uygulamalarını ele aldık.İslâm'ın ilk döneminden başlayarak örgütlü modern uluslararası hukuk öncesi döneme varıncaya kadar misilleme, zararla mukâbele ve karşılıklılık kavramlarının muhtevalarının neler olduğunu, nasıl uygulandıklarını ve sınırlandırıldıklarını İslâm hukuku literatürüne ve özellikle klasik kaynaklara dayanarak ortaya koymaya çalıştık. Sonuçta değişik başlıklar altında, bu üç kavramı karşılamak üzere birçok terimin kullanıldığını gördük. Dolayısıyla bu fiillerin tarihteki uygulanma biçimlerindeki benzeşme, kavramların birbiri yerine kullanılması ya da birinin diğerini ihtiva edebilecek genişlikte algılanması, kavram kargaşasına ve terminoloji sorununa yol açmıştır. Aynı zamanda mukayeseli bir inceleme olan araştırmamızda, modern uluslararası hukukta netlik kazanan mukâbele fiillerinin bu hukuk sistemindeki uygulama biçimlerine, her birinin diğerlerinden farklı yönlerine bakarak İslâm hukuku açısından kavramları bir ölçüde yerli yerine oturtmaya ve belli terimlerle karşılayarak terminoloji sorunu gidermeye çalıştık.Birinci bölümde, bir çözüm yolu ve yaptırım türü olarak mukâbele fiillerinin rolüne vurgu yapmak için, modern uluslararası hukukta uyuşmazlık kavramını ve çeşitlerini, uyuşmazlıkların çözüm yollarını ve yaptırım konusunu ele aldık.Araştırmamızın esasını teşkil eden ikinci bölümde, öncelikle, bahsi geçen mukâbele fiillerinin, ?mukâbele (karşılık verme)? ortak paydasında toplanabilme imkânından hareketle mukâbele uygulamaları kavramına bir tanım getirdik ve modern hukukçuların mukâbele uygulamalarına yaklaşımlarını ortaya koyduk. Ardından, mukâbele uygulamalarını tatbik ederken göz önünde bulundurulması gereken adalet, ahlak ve hakkaniyet ilkelerine değindik. Ve nihayet, üç ayrı mukâbele türünü tüm nitelikleriyle ortaya koyabilmek için etraflıca izah ettik.Üçüncü bölümde, Müslümanların, savaş ve barış ortamında yabancılara gösterecekleri muamele şekillerine dikkat çektikten sonra hakkın kötüye kullanılması yasağı bağlamında mukâbele uygulamalarını sınırlayan genel ilkeler tespit ettik. Modern hukukta olduğu gibi İslâm hukukunda da, uluslararası uyuşmazlıkların çözümü için başvurulan misilleme ve özellikle zararla mukâbele fiillerinin, taşıdıkları olumsuz niteliklerden ötürü tatbikinin mutlak olmadığı sonucuna vardık.Anahtar Kelimeler: İslâm Uluslararası Hukuku, Mukâbele Uygulamaları, Misilleme, Zararla Mukâbele, Karşılıklılık, Adalet, Ahlak, Hakkaniyet, Haksız Fiil, Zarar Vermek In our thesis with the heading of ?Response Applications in Settlement of International Disputes in the Islamic Law?, we dealt with the response applications which constitute a kind of counter measures and consist of the acts, ?retorsion?, ?reprisal? and ?reciprocity?.Based on the literature of the Islamic law and in particular, based on classical resources, we tried to present the contents of the concepts; retorsion, reprisal and reciprocity as from the first period of Islam until the period before organized modern international law as well as how they have been applied and restricted within those periods of time. Resulting from those studies, we have seen that many terms have been used under various topics in order to correspond to those three terms. Therefore, the affinity of those acts within the context of their application modes in the history, use of those three concepts instead of each other or, the perception in such a scope that one term can include the other, have caused a contradiction in the terms and a terminological problem. In our research which is a comparative analysis at the same time, we tried to clarify those concepts to a certain extent in terms of the Islamic law by looking into the application modes of response acts in the modern international law system, where they have become clear and, by looking into their aspects that differ from each other, and thus, we tried to resolve the terminological problem by using certain terms.In the first chapter, we dealt with the concept ?dispute? and the kinds of dispute, and how disputes are resolved and, the issue ?sanction? in the modern international law, in order to emphasize the role of response acts as a remedy and a kind of sanction.In the second chapter which constitutes the basis of our research, considering that it is possible to combine the mentioned response acts under the common ground, ?response (mukâbala), we firstly brought a definition for the concept of response applications and, we presented the approaches of modern jurists to the response applications. Subsequently, we touched upon the principles ?justice?, ?morality? and ?equity? which should be taken into consideration during the response applications. And finally, we explained the three different kinds of response in a comprehensive manner in order to present their characteristics entirely.In the third chapter, after we drew the attentions to how Muslims will treat non-Muslims in war and peace environments, we determined general principles that restrict response applications in the context of the prohibition ?abuse of rights?. We reached the conclusion that, as is in the modern law, also in the Islamic law, the applications of the retorsion and especially the reprisal acts, which are resorted for settlement of international disputes, are not absolute due to the negative characteristics that they contain.Key Words: International Islamic Law, Response Applications, Retorsion, Reprisal, Reciprocity, Justice, Morality, Equity, Tort, To Bring Damage 268

ÖZETTeknik karşılıklar sigorta şirketlerinin mali tablolarındaki en önemli kalemlerden biridir. Bu karşılıkların tam olarak ayrılması, sigorta şirketinin ileride gerçekleşmesi muhtemel risklere karşı korunmasını ve sigortalılarına karşı yükümlülüklerini de eksiksiz bir şekilde yerine getirmesini sağlar. Teknik karşılıkların uygulanması ve hesaplanması sigorta branşlarına göre farklılık gösterirken özellikle hayat ve hayat dışı branşlarda bu fark belirgin bir şekilde ortaya çıkmakta olup, bu karşılıkların hesaplanmasında genel olarak geçmiş dönemlere ait veriler kullanılmaktadır. Fakat faaliyete yeni başlayan sigorta şirketlerinin geçmiş verilerinin bulunmaması, ilgili şirketler için teknik karşılıkların hesaplanmasını güçleştirmekte ya da yanlış hesaplanmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada Türk Sigorta Sektöründeki teknik karşılık hesaplama yöntemleri incelenmiş ve faaliyete yeni başlayan sigorta şirketleri için bir uygulama modeli geliştirilmiştir.Anahtar kelimeler: Sigorta, Risk, Teknik Karşılıklar, Hesaplama Yöntemleri, Yeni Kurulan Sigorta ŞirketleriABSTRACTTechnical reserves in financial tables are of utmost importance in the insurance industry. Accurate reserving enables the company to manage future possible risks easily, thus fulfilling liabilities for the insureds.Calculation of reserves varies for different insurance branches, and there is a very prominent difference between life and non-life insurance. Calculation is usually based on the data of previous periods. However, in case of newly founded companies this approach fails to yield accurate figures due to lack of sufficient statistical data.In this study, reserve calculation methods in Turkish Insurance Regulation are reviewed and a new model is proposed for newly established companies.Key words: Insurance, Risk, Technical Reserves, Calculation Methods, Newly Establihed Insurance Companies

Kur'an-ı Kerîm, ibadet, muamelât ve ukubâta dair pek çok ahkâma taalluk eden ayet ihtiva etmektedir. Kur'an-ı Kerim'de bulunan bu ayetler, kullar için elzem olan, dünyevî hayatlarını düzenleyen kural-kaide, emir-yasak ve tavsiyeler içeren ayetler bütünüdür. Yarattığı kulunu çok iyi bilen Yüce Allah'ın, kullarının maslahatını ve çıkarını gözeterek gönderdiği ilahî mesajları anlama- yorumlama ve yaşama, dünya ve ahiret saadeti için çok önemlidir. Saç ayaklarından biri olan bu üçlü taksimatın yanı sıra, diğer bir ayağı oluşturan ahlâk konusu da İslamî emirleri anlama ve yaşama bakımından ikincil bir öneme değil bilakis eşit bir öneme sahiptir.Tezimizde gerek ahkâm gerekse ahlâk iç içe geçmiş olarak ele alınmıştır. Zaten bu iki konuyu birbirinden ayırmak mümkün değildir. Kur'an'da yüzlerce, bazı âlimlere göre binlerce geçen ahkâm ayetlerinin ahlâken taşıdığı değer ve bu ayetlerin ahlâkî boyutları konunun önemini ortaya koymaktadır. Bu bağlamda amacımız, ahkâm ayetleri ile ilgili olarak günümüze kadar gelen tefsirleri derlemek, özetlemek değil, onlara sosyal açıdan bakabilmek ve ahlâkî ilkelerini çıkarabilmektir.Anahtar kelimeler: Ahkâm, ahlâk, ibadet, hukuk Kur?an-ı Kerim concludes lots of ayets which are about ibadet, muamelat and ukubat. These are the ayets that are necessary for arranging creature?s mundane life and conclude the rules, orders-bans and advices. Understanding-commenting and living the divine message of Allah, who considers his creature?s benefits, is very important for the happiness of this world and the other. Besides these three important spheres, another sphere ahlâk is as important as these ones for understanding Islamic orders and living them.In our thesis we discussed ahkâm and ahlâk one in another because it is impossible to seperate these two spheres. The moral value of ahkâm ayetleri which are represented in Kuran more than hundred times (for some researchers more than thousand times) shows the importance of our issue. In this concept, our purpose is looking these ayets in a social sight and deriving moral principles of them, not gathering the interpretations of Kuran or summarize them.Key words: Kur'an (Quran), ayet (verse), ahkâm, ahlâk (moral) , ibade (prayers), hukuk (law) 194

Mukâtil b. Süleyman hakkında tabakât ve biyoğrafi kitaplarında yer alan rivayetlerden anlıyoruz ki; gerek hayattayken gerekse ölümünden sonra isminden çok bahsedilen, ehli ilim arasında saygın yeri olan, yaşadığı hicri ikinci asrın tartışılmaz tefsir otoritelerindendir. Onun ?Tefsiru'l-Hamse Mieti Âyetin-Mine'l-Kur'ân? adlı eseri fıkıh ağırlıklı tefsir hareketine öncülük etmiştir. Bu eser ilk tedvin edilen fıkhî tefsirdir. Tezimizin konusu olan bu eserin incelenmesi, fıkhî tefsirlerin günümüze kadar geçirdiği gelişme sürecine katkısı olacaktır. Her ne kadar Mukâtil, zamanında haberlerin nakli hususunda uyulan yola aykırı bir yol takip etmişse de, onun meydana getirdiği bu eser, zamanındaki tefsir kitaplarının bir hülasası olması bakımından ehemmiyeti haizdir.Müfessirimiz, ahkâm âyetlerini açıklarken, âyeti âyetle, Hz. Peygamber'in sünnetiyle, sahabe ve tabiin kavilleriyle açıklamakta, âyet aralarına girerek yapmış olduğu kısa izahlardan başka, ahkâm âyetlerini, ihtiva ettiği hükümle ilgili olarak ihtilaflara temas etmeden kendi şahsi görüşünü belirtmektedir. Kıraat farklılıklarının ahkâm âyetlerinin anlaşılmasında mühim rol oynadığını belirtmekte, yine âyetlerin açıklanmasında sebeb-i nuzûl ve nesh meselelerinden faydalanmak suretiyle açıklamalar yapmaktadır.Mukâtil, birçok siyasî ve itikadî mezheplerin kaynaştığı bir ortamda doğmuş ve tahsilini orada tamamlamıştır. Bu sebeple o devrin siyasî ve itidakî fikirlerinden hiç etkilenmemiş olması mümkün değildir. Fakat çalışmamızda verdiğimiz örneklerde de görüleceği üzere onun eserlerinde, hakkında iddia edilen mezheplerin görüşlerini te'yid edecek herhangi bir açıklama bulunmamaktadır. Aslında o dönemde yaşamış kişiler hakkındaki değerlendirmelerin, dönemin fikrî ve siyasî durumundan kaynaklandığı da söylenebilir.Anahtar Sözcükler: Mukâtil, Tefsir, Fıkhî Tefsir, Ahkâm, It is understood from the accounts in Muslim scholars? career and biography resources that Mukatil b. Süleyman was definitely one of the masters of Koran interpretation during the hijri second century in which he lived. Both when he was alive and after his death, his name was mentioned a lot; and he had a respectable position among the knowledgeable Muslim scholars. His work named ?Tefsiru?l-Hamse Mieti Âyetin-Mine?l-Kur?ân? led to fiqh-based interpretation of Koran. This work was the first compiled fiqh-based interpretation of Koran. The analysis of this work will contribute to the development process of fiqh-based interpretations up to now. No matter how Mukatil followed a way that is against the acceptable way on transferring messages, this work of him is vital in that it is the summary of those interpretation books written in its time.When he was explaining the judgement verses of Koran, our interpreter followed a specific way. He first explained the verses with the help of other verses; he then applied to the last prophet Hz. Muhammad?s statements and behaviours. The next step was to study the views of the last prophet?s friends and of the generation coming after them. When he interpreted the verses, he added some short explanations between the verses. What he did was to make his own interpretation of the verses, not to express different opinions related to judgement verses. It was stated by him that differences in reading the Koran played a key role in comprehending the judgement verses. For the interpretation of the verses, he studied the events that caused the verses to come out; and he examined both the invalid verses and the verses that replaced those invalid ones.Mukatil was born in an environment in which a number of political and belief-related sects were in a close combination; and he completed his education in such an environment. Therefore, it was impossible for him not to be affected by the political and belief-related ideas of the period. However, as it can be understood from the examples in the present study, in his works there is no explanation confirming the views of those sects to which he was claimed to belong. In fact, it can be said that commentaries on the people who lived in that period were based on the political and ideological conditions of the period.Key words: Mukatil, Interpretation of Koran, Fiqh-based interpretation of Koran, Judgement 102

ÖZETErtelenmiş vergi konusu 12 no lu Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 12) tarafından düzenlenmekte olup adı geçen standardın bünyesinde ertelenmiş verginin yanı sıra dönem vergisinin muhasebeleştirilmesine, vergi planlamasına ve diğer bazı hususlara değinilmektedir. Anılan standart bünyesindeki ertelenmiş vergi; bir yönüyle Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca hazırlanan mali tablolarla bir yönüyle vergi mevzuatıyla ilişkilidir. Ertelenmiş verginin bahsi geçen mevzuatın mali tablolar üzerindeki etkileri arasında bir köprü görevi gördüğü düşünülmektedir.TMS 12 kapsamında düzenlen ertelenmiş vergi BDDK tarafından yayımlanan Muhasebe Uygulama Yönetmelikleri ile ülkemiz bankacılık mevzuatına 2001 sonrası dönemde girmiş olup, ticari kâr ile mali kâr arasındaki farklılıkların mali tablolar üzerindeki etkisini giderme yönünde bir amacı vardır. Özellikle mali mevzuatın ülkeler arasındaki farklılığı veya aynı ülke içinde mali mevzuat ile finansal tabloların düzenlenmesine esas mevzuatın farklılığı adı geçen muhasebeleştirme yönteminin kullanımını zorunlu hale getirdiği değerlendirilmektedir.Bununla birlikte ertelenmiş vergi muhasebeleştirilirken ilgili standartta belirtilen koşullara sıkı sıkıya bağlı kalınması, mali tabloların sağlıklı olması açısından bir zorunluluktur. Zira ilgili standarttaki koşullar oluşmadan ertelenmiş verginin muhasebeleştirilmesi bilanço makyajı diye tabir edilen bazı olumsuz sonuçlara yol açabilecektir.Bahsi geçen standartta ayrıca vergi planlamasına ilişkin açıklamalar bulunmakta ve ileriki dönemlere müteallik vergisel avantajların nasıl muhasebeleştirilmesi gerektiği anlatılmaktadır. Vergi planlaması araçları, bankalar söz konusu olduğu için, kurumlar vergisi kanununda bulunmaktadır. Ertelenmiş verginin bankaların sermaye artırımları ve kâr dağıtımları ile de ilişkisi bulunmaktadır. Çünkü ertelenmiş vergi varlığı geliri dönem kârının bir unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca ertelenmiş verginin bankaların sermaye yeterliliği düzenlemeleri ile de yakın ilişkisinin bulunduğu düşünülmektedir.ABSTRACTDeferred tax is being organized by the no. 12 Turkey Accountign Standarts(TAS 12) also under mentioned standards; the period of tax accounting, tax planning and other issues are discussed. So called deferred taxe in the standard mentioned , financial statements prepared in accordance with a direction of TAS and the tax legislation. Deferred tax is thought to be as a bridge between mentioned legislation’s effects on the financial statements. Deferred tax, regulated under TAS 12, through Accounting Practice Regulation issued by the BRSA, has been introduced to banking regulation and legislation of our country in the period after 2001. The purpose of deferred tax is to resolve impacts of the differences between commercial profit and fiscal profit on the the financial statements. Especially the differences among countries and the differences between the regulations which regulates financial statements and fiscal legislations within the same country makes the mentioned use of accounting methods to be considered obligatory.Moreover, while deferred tax is being accounted, adhering strictly to the conditions mentioned in the standard, is a necessity for financial statements to become accurate. This is because, the fact that deferred tax is being accounted before the conditions of related standards are matured, may lead to some negative consequences such as the so-called balance-sheet window-dressing.Also, under the mentioned Standard, there are some explanations related to tax planning and to how tax advantages dependent on future periods are being accounted. For banks such as tax planning tools are under corporate tax law. Deferred tax is also related with banks' capital increases and profit distributions. This is because income of deferred taxes asset is part of a profit. Moreover, it is thought that there is a close relationship between deferred tax and banks' capital adequacy.

ÖZETSigorta şirketin amacı, teminat verdiği riskler için toplanan primler ile hasar taleplerini karşılamak ve kalan tutardan üretim maliyetlerini düşerek uygun bir kar oranı yakalamaktır.Teknik karşılıklar sigorta şirketlerinin finansal tablolarındaki en önemli kalemdir. Teknik karşılıklarını yeterli olarak ayırmayan sigorta şirketleri ileride gerçekleşen riskler sonucu sigortalıya karşı yükümlülüklerini karşılayamama, sermayeyi kaybetme ve iflas ile karşılaşabilirler. Hasar karşılıklarının sigorta branşları da dikkate alınarak olabildiğince doğru tahmin edilmesi gerekir. Bunun iyi bir tahmini, faaliyet karının doğru tespiti, prim düzeyinin doğru belirlenmesi ve uygun işletme kararlarının alınması açısından önem taşımaktadır.Sigortacılık literatüründe hasar karşılığı hesaplama yöntemlerinden zincirleme merdiven metodu( chain lader) detaylı olarak incelenmiş, istatistikî bilgilerin yetersiz olması ve uzman olmayan kişiler tarafından hesaplanması halinde çarpık sonuçlar verebileceği görülmüştür. Bu çalışmada Türk Sigortacılık Mevzuatındaki hasar karşılıkları hesaplama yöntemleri araştırılmış, Chain Ladder yönteminin Türkiye uygulaması ( Aktüryal Zincirleme Merdiven Metodu) incelenmiş, metodun temel varsayımları ve sonuçları yorumlanarak örnek çalışma yapılmıştır.Anahtar kelimeler: Sigorta, Risk, Hasar Karşılığı, IBNR, Chain Ladder, Teknik Karşılıklar, Hesaplama YöntemleriABSTRACTThe aim of the insurance companies is to compansate the losses with the premiums that they collect in against the covers that they give and to get a good profit ratio with the excess after the deduction of the production cost. Technical reserves are the main headline on the financial tables of insurance companies. Insurance companies that have insufficient reserves will be affected by not imposing their responsibilities in against their insureds and losing their capital and go bankruptcy.Claim reserves will have to be estimated as much as correctly taking cosnideration of the insurance branches. A well estimation is important for the evauating the operational profit, level of the premium and taking suitable company’s decisions.According to insurance literature, as a one of the calculation of the claim reserves, chain ladder method is analyse in details and reached to the conclusion that if there is insufficient data and calculation done by non specialists there can be bug results of this method. In this study, the reserves calculation method for claims are searched in Turkish Insurance Literature. The Turkish Application Of Chain Ladder Method is analysed and a specific study is done by commenting on the basic assumptions and results of the method. Key words : Insurance, Risk, Claim Reserves, IBNR, Chail Ladder, Technical Reserves, Calculation Methods.

Bu tez son dönem İslâm âlimlerinden Ömer Nasuhi Bilmen'in ahkâm ayetleriyle ilgili görüşlerinin ne olduğunu ortaya çıkarmak ve meydana getirdiği tefsir eserindeki görüşlerin kendi içtihadının sonucu ortaya çıkmış görüşler olup olmadığını tespit etmek amacıyla hazırlanmıştır. Söz konusu tespit yapılırken ahkâm ayetlerinin tamamı değil örneklendirme metoduyla daha ziyade geçmişten bu yana üzerinde tartışmaların yoğunlaştırıldığı ayetler incelenmiştir. Ayetler incelenirken genel itibarıyla önce konuyla ilgili tarih içerisinde oluşmuş görüşlere yer verilmiş, sonra da Bilmen'in görüşlerine değinilmiştir. Daha sonra ise konuyla ilgili farklı yaklaşım tarzlarına, farklı fikirlere sahip araştırmacıların görüşlerine yer verilerek geçmiş ve günümüz arasında bir anlamda köprü görevi yapmış olan Bilmen'in fikrî olarak nerede durduğu tespit edilmeye çalışılmıştır.Araştırmamız dört bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümü olarak hazırlanan birinci bölüm tezin konusu, amacı, yöntemi ile bilmenin hayatı ve eserlerine ilişkin açıklamalardan oluşmaktadır. İkinci bölümde temel ibadetlerden namaz, oruç, hac ve zekâtla ilgili ayetlerin açıklanması ve incelenmesine yer verilmiştir. Üçüncü bölüm ise aile hukuku ve ceza hukukuyla ilgili ayetlerin incelenmesine ayrılmıştır. Son bölümde ise diğer bazı ayetlerin tahlili yapılmıştır.Anahtar Sözcükler: Ömer Nasuhi Bilmen, Ahkâm, Ayet, Aile Hukuku, Ceza, Görüş, Faiz, İbadetler This thesis is prepared to disclose Ömer Nasuhi Bilmen?s, one of the contemporary Islamic scholars, conception of Ahkam Verses as well as to determine whether the ideas in his exegesis works are generated from his own ijtihad. In preparation of this thesis, verses on which the discussions from the past to present focused are examined by using sampling method rather than taking all the Ahkam Verses. While examining the verses, initially the related views formulated during the course of the history are taken account; later Bilmen?s conception of these verses is discussed. Subsequently, Omer Nasuhi Bilmen is aimed to be identified intellectually in terms of where he stands in the history from an intellectual point of view among other intellectuals having different perceptions and approaches.The thesis is composed of four sections. In the first section, which is prepared as an introduction, the theme, purpose and method of the thesis as well as main remarks regarding Bilmen?s life and works are included. In the second section interpretation and explanation of the verses regarding main pillars of Islam Salah (prayers), Zakah (giving of alms), Saum (fasting during Ramadan) and Hajj (pilgrimage to Mecca) are included. The third section is reserved for the interpretation of verses regarding family law and criminal law. In the last section some of the other verses are examined.Keywords: Ömer Nasuhi Bilmen, Ahkam, Verse, Family Law, Penalty, , Usury, Worship. 106

121

GENEL BİLGİLERİsim ve Soyadı : Gülşen GedikAnabilim Dalı : MaliyeProgramı : Mali HukukTez Danışmanı : Prof. Dr. Nihal SabanTez Türü ve Tarihi : Yüksek Lisans- Temmuz 2003Anahtar Kelimeler : Sigorta, Teknik KarşılıklarÖZETSİGORTA TEKNİK KARŞILIKLARININ TÜRK VERGİ MEVZUATI KARŞISINDAKİ DURUMUSigorta şirketleri, bilanço döneminde elde etmiş oldukları prim gelirlerinin bir kısmı ile, henüz tazmin edilip edilmeyeceği kesinleşmemiş olan bazı hasarları ve hayat sigortalarında, elde ettiği primlerden aktüerya prensiplerine göre belirlenen tarzda hesaplanan tutarları "karşılık" olarak ayırmakta ve böylece, gelecekteki yükümlülüklerine karşılık önceden tedbir almaktadırlar. Bu durum, başta Anayasa'nın "sosyal güvenlik" ilkesinden hareketle "kişilere güvence sağlanması" ve aynı zamanda temel muhasebe ilkelerinden "dönemsellik" ve "ihtiyatlılık" ilkeleri çerçevesinde işletmelerin hesap planlarını daha doğru bir şekilde yaparak, mali yükümlülüklerinin karşılanabilmesi amaçlarına hizmet etmektedir.Sigorta Murakabe Kanunu ile Sigorta ve Reasürans Şirketlerinin Kuruluş ve Çalışma Esasları Yönetmeliği'nde düzenlenen sigorta teknik karşıklarına baktığımızda, karşılıkların tek tek tanımları yapılarak, sigorta şirketleri tarafından ne şekilde hesaplanarak ayrılması gerektiğine ilişkin düzenlemelerin ayrıntılı bir şekilde yer aldığını görmekteyiz. Türk vergi mevzuatında ise, sigorta teknik karşılıkları, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 14.maddesinde, kurum kazancının belirlenmesinde vergi matrahından indirilecek giderler olarak yer almaktadır. "Sigorta teknik karşılıkları" kavramı kullanılmaksızın "karşılıklar" başlığı altında Vergi Usul Kanunu'nun değerleme ile ilgili hükümleri de konumuz ile yakından ilgili olduğundan, çalışmamızda bu çerçevede de değerlendirmeler yapılmıştır. Vergi Usul Kanunu çerçevesinde değerlendirmeler yapılırken, Tek Düzen Hesap Planı ilkeleri ile bilançonun pasif hesaplar kaleminde gösterilen teknik karşılıkların nasıl hesaplandığı incelenmiştir.Çalışmamızın amacı, sigorta şirketlerinin yükümlülük karşılama yeterliliğinin en önemli kalemini oluşturan "karşılıklar"ın ayrıntılı olarak ele alınarak, sektörde karşılaşılabilecek sorunlara çözüm getirebilmektir. Bu amaçla, Türk Mevzuatında düzenlenmeyen diğer karşılık çeşitlerine de yer verilerek, kıyaslama yapılabilmesi sağlanmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada, Türk Sigortacılık Mevzuatı ile Vergi Mevzuatındaki karşılıklara ilişkin düzenlemeler, ayrıntılı olarak değerlendirilerek, hesaplanma yöntemeleri ile bilançoda hangi kalemde gösterildikleri incelenmiş, sigortacılık sektörünün gelişmesi, ihtiyaçlara daha cevap verir hale gelmesi en önemlisi de sigortalıların haklarının daha iyi korunabilmesi açısından mevzuatta yapılması gereken değişiklik önerilerine yer verilmiştir.GENERAL KNOWLEDGEName and Surname : Gülşen GedikField : FinanceProgramme : Financial LawSupervisor : Professor Nihal SabanDegree Awarded and Date : Master - July 2003Keywords : Insurance, Technical ReservesABSTRACTINSURANCE TECHNICAL RESERVES IN TURKISH TAX REGULATIONInsurance companies reserve part of the premiums they receive in the balance term, the amount of some claims of which the indemnification decision have not been finalized yet and for the life insurances, amounts calculated by using actuarial methods for "reserves" and thus, taking preventive measures for the forthcoming liabilities. This mainly serves to aims of "socially securing the citizens" through "social security" principle of the constitution and having the companies meet their financial liabilities by preparing chart of accounts more accurately through the "matching" and "prudence" principles of accounting. Technical insurance reserves are regulated under Insurance Supervision Law and The Regulation Setting The Basis of Establishment and Operations of Insurance and Reinsurance Companies where the definitions, the methods of calculation of technical reserves and how to make appropriate reserve have been laid down one by one and thoroughly. In the Turkish Tax regulations, under Corporate Tax Law article No. 14 insurance provisions are considered as one of the outgoings deductible from the tax base at the calculation of company profit. Although there has been no use of "Insurance Technical Reserves" term in the provisions of Tax Regime Law related with "valuation" and since this subject is closely related with our study, some discussions in the frame of Tax Regime Law have been referred to in the text.Our study aims to analyze the "Technical Reserves" in detail, which constitutes the most important item of the solvency margin of the Insurance Companies and recommend solutions to relevant issues that may arise in the sector. With a view to achieve this aim and provide a comparative environment, other types of reserves that have not yet been regulated under the Turkish Legislation have also been analyzed in the text.This study contains a comprehensive assessment of "technical reserves" which have been regulated under Turkish Insurance Laws and Tax Regulations, their placement in the balance sheet along with their calculation methods and some recommendations of necessary adjustments required in the regulations for developed and responsive insurance sector to meet the increasing needs in this area and to provide the financial security of the insured.

Bu çalışmada, karşılıkların mevcut uygulamadaki düzenlemeleri incelenmiş olup, bankalarda karşılığın muhasebeleştirilmesi üzerinde durulmuştur. Bankalarla görüşmeler yapılıp karşılığın hesaplanış yöntemi ve bu karşılık hesabının mevcut düzen içindeki öneminden bahsedilmiştir. Bu çalışma sonucunda, karşılık hesaplanırken bankanın kamu yada özel banka olmasının önemli olduğu görülmüştür. Karşılık ayırmanın mevcut yasalar içerisinde bazı yarar ve sakıncaları söz konusudur. İşletmenin öz kaynak sıkıntısı çektiği durumlarda ayrılan ihtiyari bir tedbir niteliği olan karşılığın aynı zamanda işletmenin sürekli olarak kendini kontrol etmesi bakımından da yararı var iken, sakınca olarak dönem kârını düşük gösterip ödenecek vergiden kaçma gibi bir düşüncenin önüne geçilememiş olur. This study investigated the use of provisions in the current accounting system and focused on the measurement and recording of the provisions in banks. Interviews with a sample of banks attempted to find the measurement of provisions and the importance of provisions in the accounting system. The results showed that the measurement provisions differ by the type of bank being private or public one. Application of provisions have advantages and disadvantages within the present regulation. In case of the difficulty in obtaining equity, provisions can help the firms to control themselver; but at the same time do not present the companies to avoid tax by lowaring the taxable income.