Search

Rekabetin arttığı, tüketici istek ve ihtiyaçlarının sürekli yenilendiği günümüz ekonomik ortamında, işletmelerin tüketiciye en yakın fonksiyonu olan pazarlamanın görev ve sorumlulukları hem tüketicilerin hem de toplumun nezdinde artmaktadır. Gün geçtikçe bilinçlenen tüketiciler, işletmeler üzerinde bir baskı unsuru oluşturmaktadır. Geçmişte sadece ihtiyaç duyulan mal ve hizmetleri sağlama görevini üstlenen işletmeler; artık doğal, sosyal ve ekonomik çevreye karşı da birtakım sorumluluklar yüklenmektedir. Ancak işletmelerde etik değerlerin yeterince gelişmemiş olması, duyarlılık eksikliği, kâr odaklı düşüncenin ağırlıkta olması bir güvensizlik ortamı meydana getirebilmektedir. İşletmeler genel olarak kâr elde amacında olan kurumlar olmakla birlikte, aynı zamanda topluma karşı sorumlulukları da olduğundan; etik davranmak onların topluma karşı bir borcudur. Özellikle pazarlama sürecinde etik ile ilgili sorunların yaşanmaması ve etik sorumlulukla bilinç oluşturulmasının ilk adımı; bireylerin var olan etik sorunları algılayabilme düzeylerini belirlemekten geçmektedir. Bu çalışmada öncelikle; etik, ahlak, pazarlama etiği ile etik yaklaşımlara değinilmiştir. Son bölümde Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğrencilerinin; işletmelerin pazarlama sürecinde etik konusundaki tutumları, sosyal sorumlulukları ve yaptığı reklamlara ilişkin algıları araştırılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin işletmelerin faaliyetlerini sürdürürken etik ilkeleri göz ardı ettikleri yönünde olumsuz bir kanaate sahip oldukları tespit edilmiştir. In today's economic environment where competition is increasing and consumer demands and needs are constantly renewed, the duties and responsibilities of marketing, which is the closest function to the consumers, are increasing both in the aspect of consumer and the society. Day after day; conscious consumers are a source of pressure on businesses. Businesses that have undertaken only the task of providing only the goods and services that are needed in the past now have a number of responsibilities against the natural, social and economic environment. However, as the ethical values in the businesses are not developed sufficiently, lack of sensitivity and dominant profit-oriented thinking may lead to an insecure environment. Generally businesses are institutions that are aimed at profit making, at the same time as they have responsibilities against society; ethics is a debt against their society. In particular, the first step in creating ethical responsibility and awareness through ethical responsibility during the marketing process is to determine the level of the individual's ability to perceive existing ethical issues. In this study first of all, ethics, morality, marketing ethics and ethical approaches are discussed. Lastly; ethical attitudes, social responsibilities and advertisement perceptions of Çanakkale Onsekiz Mart University Political Sciences Faculty students during the marketing process of the enterprises are measured. As a result of the research; it is determined students have a negative opinion that enterprises ignore the ethical principles while they perform their activities. 140

Tüketici davranışlarının anlaşılması ve daha iyi açıklanabilmesinde faydalanılan önemli konulardan biri olan ilgilenim, tüketicilerin olayları, nesneleri ve ürünleri algılarken onlara ne derece önem atfettiklerinin, bu ürünleri kendileriyle ne kadar ilişkili bulduğu ile ilgili bir değişkendir. Diğer yandan, tüketicilerin satın alma kararlarında ürünlerin fonksiyonel faydalarının yanında sosyal faydasının giderek artan önemi, toplumun karşılaştığı sorunlara çözüm bulmak amacıyla yeni ürünler geliştirmek ve girişimlerde bulunmak üzere sosyal yenilikçilik kavramını gündeme getirmiştir. Sosyal yenilikçilik, yeniliği sadece teknolojik yenilik ile sınırlamayan, toplumun refahını artırmaya yönelik sosyal yeniliklerin geliştirilmesi ile ilgili önemli bir konudur. Bu açıdan bakıldığında, çevre dostu ürünler sosyal yenilikçilik açısından önemli hale gelmektedir.Bu çalışma, sosyal yenilikçiliğin ürün ilgilenimi üzerindeki etkisini çevreci tüketiciler ve çevre dostu ürünler açısından incelemektedir. Ayrıca, çevreci tüketicilerin kendi içlerinde çevreci davranışlarına göre farklılıkları ortaya konarak, bu farklılıklara göre sosyal yenilikçilik ve ürün ilgilenimleri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın amacı doğrultusunda, araştırma önerileri kanonik korelasyon, kümeleme, diskriminant, varyans, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri ile test edilmiştir.Araştırma sonucunda, çevreci tüketicilerin sosyal yenilikçiliğinin çevre dostu ürün ilgilenimi üzerinde etkili olduğu görülmüştür. Cevaplayıcıların sosyal yenilikçilik düzeyinin ürün ilgilenimi boyutlarından sırasıyla ilgi-önem/haz ve sembolik değeri pozitif yönde etkilediği ortaya çıkmıştır. Diğer yandan sosyal yenilikçiliğin çevre dostu ürünlerin risk taşıma olasılığı ve bu ürünlerdeki risk ile negatif yönlü bir ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir. Araştırma kapsamındaki bireyler çevreci davranışlarına göre 3 kümede gruplandırılmış, bu kümeler atık odaklı yeşiller, açık yeşiller ve yeşiller şeklinde tanımlanmışlardır. Bu kümeler sosyal yenilikçilik ve çevre dostu ürün ilgilenimleri açısından da ayrıca incelenerek açık yeşillerin oluşturduğu cevaplayıcıların diğer kümelerdeki cevaplayıcılara nazaran daha az sosyal yenilikçi olduğu sonucuna varılmıştır. Kümeler arasında ürün ilgileniminin iki boyutundan biri ilgi-önem/haz, diğeri sembolik değer açısından farklılık bulunmuş, açık yeşillerin oluşturduğu cevaplayıcıların diğer kümelerdeki cevaplayıcılara nazaran çevre dostu ürün ilgileniminde hem ilgi-önem/haz, hem de sembolik değer boyutlarına daha az önem verdikleri sonucuna varılmıştır. Involvement, which is one of the subjects that help understanding and explaining consumer behaviour better, is a variable related to the importance levels assigned by the consumers while perceiving events, subjects, and products and how relevant they think these are to themselves. On the other hand, the importance of the social benefits of a product, in purchase decision making, in addition to its functional benefits brought social innovativeness forward to develop new products and take entrepreneurial actions in order to find solutions for the problems the society is facing. Social innovativeness is an important subject which doesn't restrict innovation with only technological innovation and is related to the developments of social innovations increasing society's welfare. In this sense, environmentally friendly products are becoming important for social innovativeness.This study investigates the impact of social innovativeness on involvement from the point of environmentalist customers and environmentally friendly products. Additionally, the differences of the environmentalist customers with regards to their environmentalist behaviours are specified and their social innovativeness and involvements with regards to this were tried to be identified. In accordance with the study's aim and objectives, research questions were tested by canonical correlation, clustering, discriminant, variance, exploratory and confirmatory factor analyses.It is found that, social innovativeness of an environmentalist customer has an effect on the involvement of an environmentally friendly product. Social innovativeness level of the responders have a positive impact on the interest-importance/pleasure and symbolic importance which are dimensions of product involvement. On the other hand, social innovativeness has a negative impact on the probability of risk on the environmentally friendly products and the risk of these products. The consumers who participated in the research were grouped into three different clusters according to their environmentalist behaviour, and the clusters were named as following; waste-oriented greens, light greens, and greens. These clusters were examined about their social innovativeness and environmentally friendly product involvements and it was found that the responders in light greens were less social innovative than the other two groups. Some differences on the interest-importance/pleasure and symbolic importance which are dimensions of product involvement were found between the clusters, the responders in light greens were found to put less importance to both interest-importance/pleasure and symbolic importance on environmentally friendly product involvement compared to the other clusters. 201

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. İnternet teknolojilerinin ve Web 2.0 platformlarının gelişmesi ile popüler bir iletişim aracı haline gelen elektronik ağızdan ağıza iletişim (e-Wom) birçok tüketici tarafından önemli bir bilgi kaynağı haline gelmiştir. E-Wom tüketicilerin bilgi arama, değerlendirme ve satın almada karar verme davranışlarında güçlü bir etkisi vardır. Tüketici yorumları, tüketicilerin kişisel deneyimlerine dayanarak internet üzerinde ürettikleri ürün bilgileridir ve e-Wom'un en yaygın biçimlerinden birini oluşturur. Günümüzde birçok e-ticaret platformu, tüketicilere satın aldıkları ürün veya hizmetler hakkında deneyimlerini paylaşabilmesi için yorum yapma ve yıldız derecelendirmesi imkanı sağlamaktadır. Çevrimiçi kullanıcılar, kendilerine sunulan çevrimiçi değerlendirmeleri aracılığıyla, diğer kullanıcıların görüşlerine göre satın alma kararlarını gerçekleştirirler. Bu çalışmanın amacı, tüketim mallarına yönelik yorumların ürüne mi, ürünün satışı için sunulan hizmete mi yönelik olduğu sorusuna yanıt aramaktır. E-ticaret siteleri üzerinde yapılan tüketici yorumları ve derecelendirmeleri, bazı ürün grupları için ürünün ötesine geçebilmekte ve ürün satışı için sağlanan hizmete yönelik yorumların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bazı ürün grupları içinse doğrudan ürünün özelliklerine ve kalitesine yönelik yorumların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Araştırmada ürün yorumları ve yıldız derecelendirmelerini analiz etmek adına metin madenciliği analizlerinden yararlanılacaktır. Elde edilen veri seti, WordStat® yazılımı aracılığıyla analiz edilerek yorumlanacaktır. Elde edilen sonuçlar neticesinde; spesifik ürün gruplarına yapılan yorumlarda, ürün ve ürünün satışı için sunulan hizmetlere yönelik yorumların ayrıştırılması adına yorum yapılan platformların geliştirilmesine katkı sağlanacaktır. Bu çalışmanın elde ettiği sonuçlar ile literatüre spesifik ürün gruplarının yorum değerlendirmeleri bağlamında, pratiğe ise kategorik yorum ve değerlendirme önerileri ile katkıda bulunacağı öngörülmektedir. Electronic Word of Mouth (e-Wom), which has become a popular communication tool with the development of Internet technologies and Web 2.0 platforms, has become an important source of information by many consumers. E-Wom has a strong impact on consumers' search, evaluation and decision-making behavior. Consumer reviews are product information that they produce on the Internet based on personal experience of consumers and constitute one of the most common forms of e-Wom. Today, many e-commerce platforms provide reviews and star rating to enable consumers to share their experiences on the products or services they purchase. Online users make purchase decisions based on the opinions of other users through their online reviews. The purpose of this study is to answer the question of whether the comments about the consumer goods are related to the product or the service offered for the sale of the product. Consumer reviews and star ratings on e-commerce sites can go beyond the product for some product groups and lead to comments on the service provided for product sales. For some product groups, direct comments on the properties and quality of the product are produced. In this research, text mining analysis will be used to analyze product reviews and star ratings. The resulting data set will be analyzed by WordStat® software. According to the results obtained; in the comments made to specific product groups, contribution will be made to the development of platforms in order to differentiate comments on the services offered for the sale of products and products. It is foreseen that the results obtained from this study will contribute to the literature with the comments of the specific product groups and with the categorical interpretation and evaluation suggestions to the practice.

21. yy ‘da artan rekabet koşulları içerisinde firmalar ürün eksikliği değil müşteri eksikliği çekmektedirler. Firmalar tüketicilere fonksiyonel faydanın haricinde çeşitli faydalar sağlamalıdırlar çünkü bir ürünün sadece fonksiyonel fayda sağlaması tüketicilerin ürüne ilgi göstermesi için yeterli olmamaktadır. Firmaların, tüketicileri ürünü satın almaya motive eden faktörleri (ürüne verdiği önemi, ürünün verdiği haz/zevk, ürünün kişiliğini yansıtması ya da algılanan riskleri) göz önünde bulundurarak pazarlama çalışmalarına ağırlık vermeleri gerekmektedir. Bilgi kaynaklarının sayısının artması sonucunda tüketiciler bir ürünle ilgili yoğun bilgi bombardımanına maruz kalmaktadırlar. Bu noktada firmalar tüketicilerin ürünleri hakkında ne bildiklerini, ne kadar bildiklerini ölçmeli ve çıkan sonuçlara göre pazarlama çalışmalarına yönelmeleri gerekir. Tüketici satın alma kararı verirken onu etkileyen motivasyon faktörleri ve ürünler hakkında sahip oldukları bilgiler göz önüne alındığında tüketicilerin ürünleri değerlendirme aşamasında nelerden etkilendiği belirlenmek amaçlanmıştır.Bu tez araştırmasının amacı, Kapferer ve Laurent (1993)’in ilgi, hedonik değer, işaret değeri, algılanan risk önemi ve olasılığı olarak beş boyuta indirgediği tüketici ilgilenimi kavramının ve ürün bilgi düzeylerinin bilgi arama niyeti ve satın alma niyetiyle olan ilişkisini incelemektir. Araştırmada faydacı (akıllı telefonlar) ve hedonik (kozmetik ürünler) ürünler ele alınarak çıkan sonuçları karşılaştırmak amaçlanmıştır. Tezin birinci bölümünde, tüketici satın alma davranışları ve süreçleri, tüketici ilgilenimi tanımı, boyutları, tüketici ilgilenimi etkileyen faktörler kavramsal olarak incelenmiştir. İkinci bölümünde, tüketici bilgisi tanımı, ürün bilgi düzeyleri, tüketici bilgi kaynakları ve tüketim davranışlarında bilginin etkisi ele alınarak kavramsal olarak incelenmiştir.Tezin üçüncü bölümünde, çalışmanın amacı, kapsamı, kısıtları, modeli, hipotezleri, örnekleme süreci, veri ve bilgilerin analizi ile araştırma bulgularına yer verilmiştir. Son olarak araştırmanın sonucu değerlendirilerek, gelecek çalışmalar için öneriler sunulmuştur.--------------------Within the increasing competition conditions in the 21st century, companies are attracted to customer deficiency, not product deficiency. At this point the company must provide several benefits other than the functional benefits to consumers because only the functional benefit of a product is not sufficient for consumers to be interested in the product. Firms need to consider the factors product (importance, pleasure, sign, risk importance and risk probabbility) that motivate consumers to buy the product and focus their marketing efforts at this point. As a result of the increase in the number of sources of information, consumers are exposed to intensive information bombardment about products. At this point, firms should measure what they know about their products, how much they know and they should focus on marketing studies according to the results.The purpose of this thesis study is to examine the relationship between the concept of consumer involvement (in which Kapferer and Laurent (1993) diminished in five dimensions as interest, hedonic value, sign value, perceived risk and probability), and the level of product knowledge on information search intention and purchase intention. The purpose of this research is to compare the results of the utilitarian (smartphones) and hedonic (cosmetic products) product types. In the first part of this thesis, consumer buying behaviors and processes, definition of consumer involvement, dimensions, factors affecting consumer involvement were conceptually examined.In the second part of the thesis, the concepts of consumer information and product information is conceptually examined by taking into account the effects of product information levels, consumer information sources and consumption behavior. In the third part of the thesis, the findings of this section include purpose, scope, constraints, model, hypothesis, data collection method, data and information analysis and research findings. Finally, the results of the research are evaluated and suggestions for future studies are presented.

Küreselleşme farklı ülkelerdeki yeni pazarlara ulaşmayı kolaylaştırsa da, bu kolaylık neredeyse bütün sektörlerde önemli ölçüde rekabet artışı yaşanmasına da sebep olmuştur. Küreselleşmenin yayılmasında en önemli etkenlerden biri olan ulaşım sektöründe de rekabet yıllar içerisinde giderek artmıştır. Bu artışın en büyük iki nedeni; meydana gelen teknolojik gelişmelerle uçakların hem hız hem de konfor anlamında yolculara çok iyi imkânlar sağlaması ve tüm dünyada aşamalı olarak yürürlüğü giren havacılıktaki serbestleşme politikalarıdır. Bu politikalar sonucunda havayolları kendilerine yeni pazarlar bulabilmekte, yeni pazarlar ise havayolları arasında ciddi bir rekabet ortamı oluşturmaktadır. Bu rekabet ortamında havayolları piyasada bulunan mevcut yolcuları kendi havayollarına çekebilmek için birtakım satış arttırma politikalarına başvurmaktadır. Bu politikalardan ürün ve hizmet kalitesinin iyileştirilmesi yolcuların havayolu seçimindeki en önemli etkenlerden biri olmuştur. Yolcuların gelişen teknolojiyle birlikte bilgiye çok daha kolay ulaşabilmesi, uçmak istedikleri parkurlar arasında hava taşımacılığı hizmeti veren havayollarını ücret, tarife, ikram, servis, uçak tipi, bagaj hakkı vb. konularda kıyaslayabilme imkânı sağlamıştır. Bu durum ise havayollarını yolcular ve rakipleri karşısında daha hassas davranmaya zorlamıştır. 2003 yılında Türkiye iç hat pazarında meydana gelen serbestleşme düzenlemeleri ve Türk Hava Yolları'nın bu yıldan itibaren dünya genelinde uçuş ağını genişletme politikaları sonucunda artan rekabet acaba Türk Hava Yolları'nın ürün ve hizmet politikalarında nasıl bir değişime neden olmuştur? 2003 yılından itibaren iç hat pazarına giren Türk taşıyıcılar THY'nin yolcu ve pazar payını nasıl etkilemiştir? 2003 yılından itibaren THY'nin ürün ve hizmet alanındaki politikaları, nitel veriler (uçulan şehir sayısı, uçak sayısı, kapasite, yolcu sayısı, doluluk oranı, gelir, müşteri memnuniyetleri vb.) ve uluslararası bağımsız değerlendirme kuruluşlarının analizleri doğrultusunda incelenerek, THY'nin ürün ve hizmet politikaları yerli ve yabancı rakipleriyle karşılaştırılıp, güçlü ve zayıf yönleri belirlenmeye çalışılacaktır.Anahtar Kelimeler: 'Türk Hava Yolları', 'Rekabet', 'Ürün ve Hizmet' While globalization makes it easier to reach new markets in different countries, this convenience has also led to significant competitive increases in almost all sectors. Competition in the transportation sector, one of the most important factors in the spread of globalization, has increased over the years. The two biggest reasons for this increase are; technological advances that have come to the fore are the aviation liberalization policies that allow planes to provide very good opportunities for passengers both in terms of speed and comfort, and gradually enter into force throughout the world. As a result of these policies, airlines can find new markets for themselves and new markets create a serious competition between airlines. In this competitive environment, airlines apply a number of sales promotion policies to attract existing passengers to their airlines. Improving the quality of products and services from these policies has been one of the most important factors in airline selection for passengers. With the developing technology of the passengers, the information can be reached more easily, the airlines that provide air transport service among the courses they want to fly charge, tariff, catering, service, airplane type, the possibility of comparing them to topics. This has forced airlines to be more sensitive to passengers and competitors. What is the change in the Turkish Airlines 'product and service policies, which has become increasingly competitive as a consequence of Turkish Airlines' global flight network expansion policies since 2003 and the liberalization regulations that took place in the Turkish domestic market in 2003? How have Turkish carriers, which entered the domestic market since 2003, affected the passenger and market share of THY? Since 2003, THY's policies in the area of product and service have been analyzed in the direction of analyzes of qualitative data (number of flights, number of airplanes, capacity, number of passengers, occupancy rate, income, customer satisfaction etc.) and service policies will be compared with domestic and foreign competitors and their strengths and weaknesses will be tried to be determined.Key words: `Turkish Airlines`, `Competition`, `Product and Service` 107

Elektronik ağızdan ağıza iletişimin en yaygın formu olan online yorumlar, tüketici tutum ve davranışları ile firmalar üzerindeki etkilerinden dolayı son yıllarda önem kazanan bir araştırma konusu olmuştur. Geçmiş çalışmalarda, online yorumların farklı platformlarda yer almasından dolayı elektronik ağızdan ağıza iletişim sürecine yönelik bütüncül bir model sunulamamıştır. Bu çalışmada literatürde ilk defa platform farklılıkları da göz önüne alınarak elektronik ağızdan ağıza iletişim süreci modeli sunulmuş; tüketicilerin neden ve nasıl online yorum yazdıkları, yorumların firma ve platformlar tarafından nasıl yönetildiği, ve tüketicilerin tutum ve davranışları ile firmaların karar ve çıktılarının nasıl etkilendiği açıklanmıştır. Online yorumların, firmanın satışları, hisse senedi performansı, marka ederi, firma değeri gibi çıktılar üzerinde önemli etkileri bulunmaktadır. Bundan dolayı firmalar kendi web sitelerinde ya da başka platformlarda yer alan online yorumları çoğu zaman manipüle etmektedir. Bu durumun farkında olan tüketiciler için günümüzde online yorumlar inandırıcılığını yitirmektedir. Bu sebeple bazı firmalar, ürünlerine yönelik yorumların inandırıcılığını ve yorumdan algılanan faydayı arttırmak amacıyla tüketicilerinden yorum yazarken bazı ipuçları sunmalarını istemektedirler. Mevcut çalışmada bu ipuçlarından biri olan ürün kullanım süresinin online yorumda yer almasının yorumdan algılanan fayda üzerindeki etkileri literatürde ilk defa incelenmiştir. Bu amaçla öncelikle, www.decathlon.com.tr internet sitesinde yer alan kadın ve erkek spor ayakkabılarına ait 1364 online yorum incelenmiş ve gerçekleştirilen negatif binom regresyonu analizi ile ürün kullanım süresi ile online yorumun aldığı faydalı oy sayısı arasındaki ilişki açıklanmıştır. İkincil veri analizi sonrasında 2 (ürün kullanım süresi: var veya yok) * 2 (yorumun olumluluğu/olumsuzluğu: olumlu veya olumsuz) manipülasyonlu, yorumdan algılanan faydanın bağımlı değişken olduğu denekler arası faktöriyel tasarım modeli oluşturulmuştur. Buna ek olarak, yorumda ürün kullanım süresinin yer alması ile yorumdan algılanan fayda arasındaki ilişkide yorumun inandırıcılığı değişkeninin aracılık rolü araştırılmıştır. Yapılan analizlerin sonuçlarına göre, ürün kullanım süresinin online yorumda yer alması yorumdan algılanan faydayı arttırmaktadır. Ancak, olumsuzluk önyargısı prensibinden dolayı olumsuz yorumlar olumlu yorumlara göre daha etkili olduğundan, ürün kullanım süresinin olumsuz yorumlarda yer alması yorumdan algılanan faydayı olumlu yorumlarda yer almasına göre daha az etkilemektedir. Buna ek olarak, ürün kullanım süresinin online yorumda yer alması yorumdan algılanan faydayı, yorumun inandırıcılığını etkileyerek arttırmaktadır. Online review, the most common form of electronic word of mouth communication, has become a research topic which has gained importance in recent years due to its effects on consumers' attitudes and behaviors, and firms. In the past studies, since online reviews are hosted in different platforms, there has not been a holistic model proposed for the electronic word of mouth communication. In this study, for the first time in the literature, electronic word of mouth communication process model is presented considering platform dispersion; how and why consumers write online reviews, how firms and platforms manage those reviews; how those reviews affect the attitudes and behaviors of consumers as well as firms' decisions and outputs was explained.Online reviews have significant impacts on the firms' outputs such as sales, stock performance, brand equity, and firm's value so firms often manipulate online reviews on their own websites or on other platforms. Online reviews are losing their credibility today for the consumers who are aware of this manipulation. Therefore, some firms request from their consumers to give some clues when they are writing online reviews to increase credibility and perceived usefulness of those reviews. In the present study, the effects of the presence of product usage period in online review as one of those clues for perceived usefulness have been examined for the first time in the literature. For this purpose, first, 1364 online reviews of women and men sport shoes posted on www.decathlon.com.tr web site were examined and the relationship between product usage period and the number of helpful votes of online reviews was explained by conducting negative binomial regression analysis. After the secondary data analysis, a between subjects factorial experimental design model was developed with 2 (product usage period: present vs. absent) * 2 (valence: positive vs. negative) manipulations, where the dependent variable is the perceived usefulness of online reviews. In addition, the mediating role of the review credibility variable in the relationship between the presence of product usage period in online review and the perceived usefulness was examined. According to the results of the analyses carried out, the presence of product usage period in online review increased the perceived usefulness. However, since the negative online reviews are more effective than the positive ones due to the negativity bias principle, the presence of product usage period in negative online review is less influential on the perceived usefulness as compared to the presence of product usage period in the positive one. Additionally, the presence of product usage period in online review increased perceived usefulness by affecting the credibility of online review. 159

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. Tüketiciler günlük hayatlarında birçok satın alma kararı ile yüzleşmektedirler. Karar verme aşamasında tüketicilerin göz önünde bulundurdukları bazı önemli unsurlar vardır. Tüketicilerin karar verme mekanizmalarını etkileyen bu unsurlardan biri de menşe ülke imajıdır. Belli bir ürünü değerlendirmede ve satın alma niyeti geliştirmede, sahip olunan menşe ülke imajı ile birlikte, tüketiciler ürünle alakalı marka, fiyat, ürün özellikleri ve mağaza adı gibi özellikleri de göz önünde bulundururlar.Otomotiv sanayinde yürütülen bu çalışma kapsamında, menşe ülke imajı, marka ve fiyatın, ürün değerlendirme ve satın alma niyeti üzerindeki göreceli etkileri tespit edilmeye çalışılmıştır. Kolayda örneklem yoluyla, 18-60 yaş arası, farklı gelir ve eğitim düzeylerine sahip 417 katılımcı örnekleme dahil edilmiştir. Yapısal eşitlik modellemesi (YEM) kullanılarak, ileri sürülen model test edilmiştir. Sonuç olarak, Japonya'nın Fransa'dan daha iyi bir ülke imajına sahip olduğu tespit edilmiştir. Kalite, değer, fayda algısı ve satın alma niyeti açından en çok tercih edilen otomobillerin sırasıyla Toyota Corolla, Honda Civic, Renault Megane ve Peugeot 308 olduğu gözlemlenmiştir. Menşe ülke imajının, ürün değerlendirme ve satın alma niyeti üzerindeki etkisi açısından çok önemli bir tahmin edici olmadığı tespit edilmiştir. Tüketicilerin ürün değerlendirme ve satın alma niyetini en çok etkileyen değişken markadır. Consumers face with many purchase decision makings within their daily lives. In the stage of decision making, there are some vital elements that consumers take into consideration. One of these elements that affects decision making mechanism of the consumers is country of origin image. In developing product evaluation and purchase intention, along with the perceived country of origin image, consumers also take into account such elements as brand, price, product properties and store information related to the product. In the context of this study conducted in the automotive industry, the relative effects of country of origin image, brand and price on product evaluation and purchase intention are meant to be identified.Using convenience sampling, 417 respondents who are in the age interval between 18-60 and who belong to different income and education levels are added to the sample. Using structured equation modeling (SEM), the proposed model has been tested. As a result, it has been identified that Japan has a better country of origin image than France. With regard to the perceptions of quality, value and utility and purchase intention, it has been observed that the automobile brands preferred the most are respectively Toyota Corolla, Honda Civic, Renault Megane and Peugeot 308. It has been identified that country of origin is not the most important predictive variable. The variable that affects consumers' product evaluation and purchase intention the most is brand.

Modern pazarlamanın odağında yer alan ve pasif konumda bulunan tüketiciler, postmodern pazarlama döneminde aktif rol alarak üretim süreçlerine katılmaya başlamışlardır. Postmodern tüketici, farklı ve eşsiz olma ihtiyacını gelişen bilgi teknolojilerinin de yardımıyla e-kişiselleştirme uygulamaları ile tatmin etme imkanına kavuşmuştur. Kişiselleştirmenin sanal ortamda gerçekleşmesi bu ortamın kendine has özellikleri nedeniyle araştırılmaya değer bulunmuştur.Bu çalışmada tüketicilerin web temelli kişiselleştirme uygulamalarına katılımları e-perakendeciye duyulan güven ve algılanan risk bağlamında değerlendirilmiştir. Araştırma modelinde Teknoloji Kabul Modeli (TKM) güvenin öncül bir değişkeni olarak ele alınmış, güven ve riskin kişiselleştirme sürecine katılım üzerindeki etkileri incelenmiştir. Sonrasında bu etkilerin kişiselleştirilmiş ürün değerine olan yansımaları gözlenmiş; bu yansımanın da tüketicileri satın almaya yönlendirip yönlendirmediği araştırılmıştır. Önerilen modelin test edilmesi amacıyla oluşturulan anket tüketiciler üzerinde uygulanmış ve toplam 312 anket analize tabi tutulmuştur. Elde edilen veriler üzerinde tanımlayıcı istatistikler, açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile güvenirlilik analizleri yapılarak yapısal model test edilmiştir.Araştırma bulguları değerlendirildiğinde TKM'nin sanal ortamda e-perakendeciye duyulan güvenin bir öncülü olduğu, güven ve algılanan riskin de kişiselleştirme sürecine katılımı önemli ölçüde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Bu etkileşimin bir sonucu olarak ürün değerinde bir artış olduğu ve bu artışın da tüketicileri satın almaya teşvik ettiği sonucu da araştırma bağlamında ortaya çıkarılmıştır. Sonuç olarak tüm online işlemlerde olduğu gibi güven ve risk algıları e-kişiselleştirme sürecinde de önemli bir belirleyici olmuştur. Web temelli kişiselleştirme, bilgi teknolojileriyle sürekli etkileşim halinde olan postmodern tüketicinin ihtiyaçlarının giderilmesinde önemli bir konumda görülmektedir. Passive consumers located in the focus of modern marketing begin to participate in the production processes by taking an active role in the postmodern marketing era. Postmodern consumers are able to satisfy their being unique and different needs with the help of advanced Information Technologies and e-customization applications. Customization which happens in the virtual environment is worth to be investigated because of the unique characteristics of this environment.In this study, consumers' participation to web based customization applications is assessed in the context of e-retailer trust and perceived risk. In the research model, Technology Acceptance Model (TAM) is discussed as an antecedent of trust, and the effects of trust and risk on participation to customization process has been investigated. After that, reflections of these effects to customized product value observed, and it has been investigated that whether this reflection encourages consumers to purchase or not. A questionnaire is generated in order to test the proposed model and performed to consumers. After data collection totally 312 questionnaire is analyzed. The structural equation model has been tested by making descriptive statistics, exploratory and confirmatory factor analysis, and reliability analysis.When the research findings are evaluated it is concluded that TAM is an antecedent of e-retailer trust, trust and perceived risk significantly affect the participation of consumers to e-customization process. It is also revealed that, this interaction increases product value and this increase orients consumers to purchase the customized products. Consequently, trust and risk perceptions are significant determinants of e-customization process as in all online transactions. Web based customization is seen in a prominent position to satisfy the needs of postmodern consumers who are in a constant interaction with information technologies. 204

E-iş sınıfları altında yer alan, B2C çalışma tarzındaki e-ticaret sitelerinin günümüzde karşılaştığı, en önemli problem ürün yönetimidir. Ürün çeşidinin çokluğu bu kapsamda alınacak kararların karmaşıklığını arttırmakta, geçici üretilen çözümler ise e-ticaret sitelerinin geleceğini riske sokmaktadır. Bu nedenle bütünsel, hızlı ve aktif bir çözüme sahip olmak bu tarz işletmelerin geneli için bir önem arz etmektedir. Bu tarz problemlerin çözümünde akıllı, otonom, elektronik bilgi iletişim altyapılarına ihtiyaç duyulmakta ve bu sistemlerin günümüzde en önemli temsilcisi çoklu ajan sistemleridir. Çalışmada bir B2C modeli içim çoklu ajan (MAS) modeli geliştirilmiş, geliştirilen bu model ile ürünlerin talep tahmini ve işleyişi ile ilgili olarak küme tabanlı hibrit bir genetik algoritma optimizasyon modeli önerilmiştir. Çalışmada ajan yapılarının modellenmesinde Promethous methodolojisi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda geliştirilen model, ABC.com E-ticaret websitesinin; tedarikçi, ürün, ziyaret ve satış verileri kullanılarak test edilmiştir. Çalışmada MAS yapısının desteklenmesi, vitrine ürün seçimi, ürün satınalma politikalarının belirlenmesi gibi konularda kullanılmak amacıyla SOM (özdüzenleyici haritalar), doğrusal regresyon, yapay sinir ağları ve k-ortalamalar kümelenmesinden faydalanılmıştır. Çalışmada ayrıca çeşitli tahmin modelleri dinamik olarak birleştirilmiştir. Çalışma çıktıları neticesinde E-ticaret sitelerine öneriler oluşturulmuş, dinamik otonom ürün yönetimi gerçekleştirecek, küme tabanlı yönetim sağlayan bir MAS yazılımı geliştirilmiştir. Önerilen küme tabanlı ve MAS destekli ürün yönetim modelinin tahmin performansını büyük oranda iyileştirdiği ve diğer kararların performansını da olumlu etkilediği görülmüştür. The most important problem of B2C e-commerce websites is the product management. The variety of product types increase the complexity of the decisions in this area. Temporary solutions that are used put the future of the e-business sites at risk. For this reason, the importance of having a holistic, fast and active solution is increased for these types of businesses. The solution for this kind of problems need the smart, autonomous, electronic information communication infrastructure. The most important representative for these systems nowadays is the multi-agent systems (MAS). In this study, a multi agent system that is supported by genetic algorithm with dynamic decision infrastructure for B2C e-commerce sites, is developed. In order to model the proposed MAS, the Promethous methodology was used. the developed model is tested with the data from ABC, an e-commerce website. in Turkey. In order to support MAS decisions of product management like product selection for favorite products, definining of purchasing policies SOM (self organizing maps), basic regression, artificial neural network and k-means cluster analysis methods. As a result of this Phd study some proposals were given to B2C websites and a MAS model which uses the cluster based demand forecasting (CBDF) modelling. Proposed cluster based and MAS supported product management highly improved performance of demand forecasting and peformances of other decides. 214

Bu araştırma okul kantinleri hakkında öğrenci, öğretmen, yönetici ve veli görüşlerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın kapsamına Trabzon merkezde bulunan ortaokul ve liselerde öğrenim gören öğrenciler, öğretmenler ve yöneticiler ile bu okullarda öğrencisi olan veliler olmak üzere toplam 520 kişi alınmıştır. Bu araştırma 2013 – 2015 yılları arasında yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda öğrenci, öğretmen, yönetici ve velilere hazırlanan anketler uygulanarak görüşleri alınmış, elde edilen bilgiler SPSS 15 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Velilerin, eğitim ve sosyoekonomik durumuna göre, okul kantin özellikleri ve uygulamaları hakkındaki görüşleri arasındaki anlamlı farklılık ise SPSS 15 programında iki yönlü anova (Two Way Anova) testi ile hesaplanmıştır.Elde edilen bilgiler doğrultusunda Araştırmaya katılan öğrencilerin 2013-2014 eğitim öğretim yılı itibari ile %12,9'u 5.sınıf, %9,4'ü 6.sınıf, %13,7'si 7.sınıf, %14,1'i 8.sınıf, %9,4'ü 9.sınıf, %12,9'u 10.sınıf, %15,7'si 11.sınıf, %11,8'i 12.sınıflarda öğrenim görmektedirler. Kantinin temiz ve bakımlı olması ile ilgili araştırmaya katılan öğrenciler %63.9, öğretmenler %56, yöneticiler %45.1 ve veliler %60.2 ara sıra olarak değerlendirmektedirler. Kantinde çalışanların giyim, kuşam ve temizliği ile ilgili araştırmaya katılan öğrenciler %40.8, öğretmenler %58.2 ve yöneticiler %70.3 iyi, öğrenciler %40.8 ve veliler %45.8 ne iyi ne kötü olarak değerlendirmektedirler. Kantinde çalışanların öğrencilere davranışları ile ilgili olarak araştırmaya katılan öğrenciler %40.0 ve veliler %44.6 ne iyi ne kötü; öğretmenler %52.7 ve yöneticiler %69.2 iyi olarak değerlendirmektedirler. Bu durum kantin çalışanlarının öğrenci, öğretmen ve yöneticilere farklı davrandığını göstermektedir. Kantinde satılan yiyecek ve içeceklerin son kullanma tarihi, kantinde satılan yiyecek ve içeceklerden rahatsızlanma durumu ve kantinde satılan yiyecek ve içeceklerin fiyatlarının çarşı ve marketlere göre uygun olma durumu ile ilgili, araştırmaya katılan öğrenci, öğretmen, yönetici ve velilerin çoğu hayır olarak değerlendirmişlerdir. Bu durum okul kantinlerinde son kullanma tarihi geçmiş ürün satılmamakta olduğu ancak satılan ürünlerin çarşı ve marketlere göre fiyatlarının uygun olmadığı sonucuna ulaşılabileceğini göstermektedir. Yine kantinde satılan yiyecek ve içeceklerin markalı ürünler olması ve kantinde satılan yiyecek ve içeceklerin tüketilebileceği mekan durumu ile ilgili araştırmaya katılan öğrenci, öğretmen, yönetici ve velilerin çoğu evet olarak değerlendirmişlerdir. Bu durum kantinde satılan ürünlerin markalı olduğunu ve çoğu kantinin satılan ürünlerin tüketebileceği mekanın var olduğunu göstermektedir. Kantinin temiz ve bakımlı olması ve kantinde çalışanların giyim, kuşam ve temizliği ile ilgili araştırmaya katılan öğrenci, öğretmen, yönetici ve veliler ne iyi ne kötü olarak değerlendirmişlerdir. Bu durum kantinlerin temizlik durumunun çok iyi olmadığını göstermektedir. Velilerin, eğitim ve sosyoekonomik durumuna göre, okul kantin özellikleri ve uygulamaları hakkındaki görüşleri arasındaki ilişki incelendiğinde araştırmaya katılan farklı sosyoekonomik durumda bulunan velilerin okul kantin özellikleri ve uygulamaları hakkındaki görüşleri arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. The aim of this study is to reveal the opinions of the students, teachers, administrators and parents about school canteens. 520 people has been subjected to this study including students who go to secondary schools and high schools in Trabzon city center, teachers and administrators of these schools and the parents of the students. This research has been done between 2013 and 2015 years.In accordance with this purpose, prepared surveys were done to the students, teachers, administrators and parents to receive their opinions. The information obtained from the surveys has then been analyzed using the SPSS 15 software. According to the educational and socioeconomic status of the parents, the significant difference among the opinions of the parents about the characteristics and the practices of the school canteens has been calculated by means of the Two Way Anova test which is implemented into the SPSS 15 software.In the light of the obtained information, 12,9%, 9,4%, 13,7%, 14,1%, 9,4%, 12,9%, 15,7% and 11,8% of the students are in their 5th, 6th, 7th, 8th, 9th, 10th, 11th and 12th years within 2013-2014 academic year, respectively. 63,9% of the students, 56% of the teachers, 45,1% of the administrators and 60,2% of the parents who participated in the survey about the canteen being clean and well-kept voted for 'sometimes'. 40,8% of the students, 58,2% of the teachers, and 70,3% of the administrators voted for 'good', and 40,8% of the students and 45,8% of the parents voted for 'tolerable' about the apparel and cleanliness of the canteen employees. 40% of the students and 44,6% of the parents voted for 'tolerable', and 52,7% of the teachers and 69,2% of the administrators voted for 'good' about the behaviors of the canteen employees to the students. This shows that the canteen employees treat different to the students, teachers and administrators.Most of the students, teachers, administrators and parents, who participated in the survey about the expiration dates of the food and beverages sold in canteen, falling ill due to these food and beverages, and the prices of these products being appropriate compared to those in bazaars and markets, voted for 'no'. This shows that expired products are not sold in canteens, however, the prices of the products are not convenient compared to those in bazaars and markets. Most of the students, teachers, administrators and parents, who participated in the survey about the food and beverages being branded products and the condition of the place in which the products are consumed, voted for 'yes'. This reveals that branded products are sold in canteens and most of the canteens have enough space to be used for consumption. Most of the students, teachers, administrators and parents voted for 'tolerable' in the survey about the canteen being clean and well-kept, and the apparel and cleanliness of the canteen employees. This situation indicates that the canteens are not clean enough.According to the educational and socioeconomic status of the parents, there could not been found a significant difference among the opinions of the parents about the characteristics and the practices of the canteens, examining the relationship among the opinions about the characteristics and the practices of the canteens. 143

HAMİLELERİN SAÇ BAKIM ÜRÜNLERİNİN KULLANIMI HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİNİN BELİRLENMESİ(Yüksek Lisans Tezi)Gizem DOĞANEL AKSOYGAZİ ÜNİVERSİTESİEĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜHaziran, 2014ÖZBu araştırmanın amacı, 18-39 yaş aralığındaki çalışan ve çalışmayan hamilelerin saç bakım ürünü kullanımı hakkındaki görüşlerinin belirlenmesidir.Bu araştırmada, tarama modeline dayalı betimsel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Tarama modelleri, geçmişte ya da halen var olan durumu var olduğu şekliyle betimlemeyi amaçlayan araştırma yaklaşımları olarak tanımlanmaktadır.Araştırmada veri toplama aracı olarak anket formu kullanılmıştır. Anketin hazırlanabilmesi için hamileler rastgele belirlenmiş 20 kişi ile pilot uygulama yapılıp uzman görüşü alınmıştır. Sonuçta 36 sorudan oluşan anket formu hazırlanarak, saç bakım ürünü kullanan hamilelerden oluşan örneklem grubuna uygulanmıştır.Araştırmanın evrenini, 2010 yılı Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre kentsel alanda yaşayan ve saç bakım ürünü kullanma alışkanlığı yüksek olduğu varsayılan 18 yaş üstü toplam 11212 bin kadın hamile tamamı oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise; evrenden kademeli örneklem yöntemi ile seçilen Zonguldak İlindeki Kadın Doğum ile ilgili sağlık ünitelerinden sağlık desteği ve ilde faaliyet gösteren kuaförlerden saç bakım desteği alan 370 hamile kadın oluşturmaktadır.Uygulanan anketten elde edilen verilerin değerlendirilmesinde `SPSS 18.0` istatistiksel paket programı kullanılmıştır. Ankette yer alan görüşlerin frekans (n), yüzde (%) dağılımları hesaplanmış ve aritmetik ortalamaları alınmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler doğrultusunda sorulara verilen cevapların, frekansları, yüzdeleri ve aritmetik ortalama sonuçları dikkate alınarak 18 yaş üstü hamilelerin saç bakım ürünlerine yönelik görüşleri, çalışan ve çalışmayan hamileler arasındaki özellikler arasındaki farklılıklar belirlenmiştir.Bilim Kodu: Anahtar Kelimeler: Hamilelik, Kozmetik, Saç Bakımı, Saç Bakım ÜrünleriSayfa Adedi: 69Danışman: Yrd. Doç.Dr. Halime YÜCEER ARSLAN PREGNANT ABOUT THE USE OF HAİR CARE PRODUCTS DETERMİNATİON OF THE OPİNİON(Ms. C Thesis)Gizem DOĞANEL AKSOYGAZI UNIVERSITYGRADUATE SCHOOL OF EDUCATIONAL SCIENCESJune,2014ABSTRACTThe purpose of this study, working and pregnant women in the 18-39 age range of hair care products is to determine opinions about the use.In his research, descriptive research method based on screening model is used. Screening models are defined as research approaches aiming to describe a past or a current situation in the form that it exists.The interview form is used as the data collection tool for this research. A preliminary conversation is made with 20 people who are determined randomly pregnants among about this subject for to prepare the interview form and the expert opinions are collected. As result, a interview form with 36 questions is prepared and applied on the sample group composed of pregnants who use hair care products.Population of the research, in 2010 Turkey Statistical Institute (TSI), living in urban areas, according to the habit of using hair care products that have a high default all pregnant women over age 18 has created a total of 11 212 thousand.If the the research sample; from the universe stage sampling method associated with the selected health units in Zonguldak Maternity and provincial operating in support of the health of the hair care hairdresser support area constitutes 370 pregnant women.`SPSS 18.0` statistical software is used in evaluation of the data obtained from the applied interview form. The distribution of frequency (n) and percentage (%) of opinions of interview form and their arithmetic means are calculated. The differences between knowledge levels of pregnants aged over 18 about use of hair care products and differences between their knowledge levels and demographic characteristics are determined by taking frequencies, percentages and arithmetic means results of data obtained from the given answers to questions of the interview form in the result of research.Science Code : Key Words : Pregnancy, Cosmetics, Hair Care, Hair Care ProductsPage Number : 69Supervisor : Assistant Professor Dr. Halime YÜCEER ARSLAN 84

Etnosentrizm tüketicilerin satın alma davranışlarında ve ürünlerin değerlendirmesinde etkilidir. Etnosentrizm ile ilgili çok sayıda çalışma yapılmasına rağmen, marka isminin yerli ya da yabancı olmasının etkisi kısmen göz ardı edilmiştir. Ürünlerin marka isminin yerel dilde veya yabancı dilde olması etnosentrizm seviyesi yüksek olan tüketicilerin ürünleri yerli veya yabancı olarak değerlendirmelerinde önemli bir ipucu sağlamaktadır. Marka isminden elde ettikleri ipucuna göre tüketicilerin ve ürünlerle ilgili düşünceleri şekillenmektedir. Bu çalışmanın amacı, etnosentrizmin etkisi altında tüketicilerin yerli ya da yabancı marka isimli ürünleri değerlendirmelerini incelemektir. Bu çalışma, tüketici etnosantrizm ve marka isminin etkisini birlikte inceleyerek mevcut literatüre katkıda bulunmaktadır.Araştırma, Kayseri ilinde gerçekleştirilmiştir. Konu ile ilgili temel kavram olan tüketici etnosentrizmi, bu çalışmada, CETSCALE ölçeği ile ölçülmüş ve araştırma kapsamındaki Türk tüketicilerinin orta düzeyde tüketici etnosentrizmi eğilimi gösterdikleri ortaya konulmuştur. Araştırma sonucunda etnosentrizm ile demografik faktörlerden medeni durumu, doğum yeri ve yaş arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunamamışken, gelir arasında istatistiksel olarak anlamlı negatif yönde bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca, eğitim seviyesine göre etnosentrizm düzeyinin farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Tüketici etnosentrizmi üzerinde en etkili demografik faktörler gelir ve eğitim olarak tespit edilmiştir. Tüketicilerin etnosentrizm düzeyleri ile yerli marka isimli ürünleri satın alma niyeti, yerli marka ismine karşı duygusal tepkiler, yerli marka ismine tutumlar, yerli marka isimlerinin algılanan kalitesi ve bağlılık arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönde ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca tekstil, gıda ve elektronik ürün grupları arasından gıda ürünlerinde etnosentrizmin daha etkili olduğu da araştırmanın bulguları arasındadır.Anahtar Kelimeler: Tüketici etnosentrizmi, CETSCALE, Marka Ġsmi. Ethnocentrism affects consumers' purchasing behavior and product evaluation. Textual Local or foreign brand name effect have been somewhat ignored in researches about ethnocentrism although they are deemed valuable. Being brand names of the products in a native or foreign language gives a cue about products about being domestic or foreign to highly ethnocentric consumers.Customers will have ideas about the products becuase of these cues. The aim of this study is to investigate consumer assessments in Kayseri, Turkey towards local and foreign brand names products under the influence of ethnocentrism. This research contributes to the existing literature for examining consumer ethnocentrism and brand name effect. Consumer ethnocentrism is measured by CETSCALE and our results suggest that Turkish consumers have middle level about consumer ethnocentrism tendency. According to the research, there is a statistically significant negative relationship between in come and consumer ethnocentrism and there isn't a statistically significant relationship between marital status, place of birth and consumer ethnocentrism. Inaddition according to the level of education, consumer ethnocentrism score differ. Income and education have been established as the most influential demographic factors about consumer ethnocentrism. There is a statistically positive relation between of consumer ethnocentrism and the purchasing intention of local brand name products, affective respond to local brand name, attitude toward the local brand name, perceived qualitys of domestic brand names and loyalty. Additionally, the results of the study show that ethnocentrism is more effective in food products than textiles and electronics products. 249

Küreselleşmeyle birlikte, tüketiciler birçok farklı ülkenin ürünleriyle karşılaşmakta ve satın alacakları ürünler konusunda karar vermekte zorluklarla karşılaşmaktadırlar. Tüketiciler karşılaştıkları bu zorluklarla başa çıkmak için ürünlerle ilgili bilgi ipuçlarından faydalanmaktadır. Ürün ülke imajı, tüketiciler tarafından en sık kullanılan bilgi ipuçlarından biridir. Menşe ülke imajı olarak da adlandırılan bu ipucu tüketicilere ürün hakkında değerlendirmede bulunurken onun hakkında çıkarsamada bulunmasına yardımcı olur. Bu bağlamda ürün ülke imajı oluşumuna etkide bulunan değişkenlerin araştırılması gerekir. Çalışmada milli kimlik ve tüketici aşinalığının menşe ülke imajına ve ürün değerlendirmeye olan etkileri incelenmektedir. Araştırmanın sonuçları milli kimliğin menşe ülke imajı üzerine olumsuz etkisi, tüketici aşinalığının menşe ülke imajı ve yabancı ürün değerlendirme üzerine olumlu etkisi ve menşe ülke imajının yabancı ürün değerlendirme üzerine olumlu etkisi olduğunu göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Menşe Ülke İmajı, Milli Kimlik, Tüketici Aşinalığı, Ürün Aşinalığı, Marka Aşinalığı, Milliyetçilik, Husumet, Vatanseverlik, Etnomerkezcilik, Yabancı Ürün Değerlendirme Along with globalization, consumers encounter with several different country products and have difficulty to decide which products they purchase. Consumers benefit from information clues to cope up with these difficulties. Product country image is one of commonly used information clues by consumers. This clue which is called country-of-origin image, assists them to inference about product while evaluating it. In this context, variables which effect product country image should be searched. In this study, effects of national identity and consumer familiarity on country-of-origin image and product evaluation are examined. Findings show that national identity has negative effect on country of origin image; consumer familiarity has positive effect on country of origin country image and foreign product evaluation and country-of-origin image has positive effect on foreign product evaluation.Keywords: Country of Origin Image, National Identity, Consumer Familiarity, Product Familiarity, Brand Familiarity, Nationalism, Animosity, Patriotism, Ethnocentrism, Foreign Product Evaluation 249

Köken ülke etkisinin tüketicilerin ürün değerlendirme ve satın alma niyetleri üzerindeki rolünü araştıran bu çalışmada, ilk olarak köken ülke etkisinin ortaya çıkmasına neden olan tüketici etnik kökenciliği eğilimi tanımlanmış ve ülkemiz tüketicileri için eğilimin düzeyi test edilerek, çapraz kültür çalışmalarıyla benzerlik ve farklılıkları ortaya koyulmuştur. Sonrasında köken ülke etkisi kavramsal ve kuramsal olarak açıklanarak, köken ülke etkisine yönelik akademik nitelikli araştırmaların çoğunda köken ülke işaretinin tüketicilerin ürün değerlendirme ve satın alma niyetleri üzerinde bir takım etkiler yaratabileceği yönünde fikir birliğine varılmıştır. Bununla birlikte konuya yönelik daha zengin bir çerçeve sunabilmek için köken ülke algılamalarının nasıl işlerlik kazandığına ilişkin daha detaylı araştırmalara ihtiyaç vardır. Bu nedenle çalışmanın devamında köken ülke işaretinin tüketici davranışları üzerinde etkili olmasına aracılık ettiği düşünülen değişkenler var olan literatürden hareketle tüketici etnik kökenciliği eğilimi, ürün ilgilenimi ve ürün bilgisi olarak belirlenmiştir. Araştırmada, köken ülke işaretinin ürün değerlendirme ve satın alma niyeti üzerindeki etkisi, tüketici etnik kökenciliği eğilimi, ürün ilgilenimi ve ürün bilgisi aracı değişkenleriyle ilişkisi iki ve üç faktörlü varyans analizleriyle test edilmiştir.Analizlere ilişkin bulgulardan, tüketici etnik kökencilik eğilimleri yüksek olan tüketicilerin düşük olanlara kıyasla yerli ürünleri yabancı ürünlerden daha üstün değerlendirme eğiliminde oldukları ve satın almaya daha çok gönüllü oldukları görülmüştür. Ayrıca, ürün ilgilenimi ve ürün bilgisi düşük tüketiciler ürün değerlendirme ve satın alma kararlarında ürünün köken ülkesinden daha çok etkilenme eğilimindedirler. Bununla birlikte tüketicilerin ürün değerlendirmeleri ve satın alma niyetleri üzerinde köken ülke işareti, ürün ilgilenimi ve ürün bilgisinin birlikte etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. This study highlights several research proportions that will introduce country of origin effects on product evaluation and purchase intention. First, it views the theories describing consumer ethnocentrism tendency which is caused by country of origin effects. Second, in order to examine the extent to which consumer ethnocentrism tendency dimensions are cross culturally generalizable, current consumer ethnocentrism tendency scale is examined in a different cultural context, in Turkey. Thirdly, it views the theories describing country of origin effects as conceptual and theoretical frameworks. And then, it is supposed relationship between country of origin effects and product evaluation and purchase intention. Since further research is also needed to examine how country of origin effects is processed, finally, it examines some of the key contributors that will lead to product evaluation and purchase intention by means of country of origin effects. The key contributors are classified as consumer ethnocentrism tendency, product involvement and product knowledge. This study is examined the effects of country of origin cues on product evaluation and purchase intention by considering the role of consumer ethnocentrism tendency, product involvement and product knowledge through two- and three- way ANOVAs.It was resulted that highly ethnocentrism consumers in comparison to individuals with low levels of consumer ethnocentrism were evaluated more favourable and been more willing to purchase domestic products than foreign products. Also, it was found that consumers with low product involvement and product knowledge were more likely to be influenced by country of origin cues in their product evaluation and purchase intention than high product involvement and product knowledge. The results were indicated that interactions between country of origin cue, product involvement, and product knowledge was observed on product evaluation and purchase intention. 216

ÖZETSigorta sektöründe çoğu branşa kıyasla geçmişi daha yakın zamana dayanan sağlık sigortacılığı, sigorta şirketlerinin çok yoğun hizmet sunduğu bir branştır. Bu çalışmada, sigortalı gözüyle satın alınan hizmet ve ürünleri değerlendirmek, müşteri memnuniyetini ölçebilmek ve sektöre yeni bulgular sunabilmek amacıyla e-posta yoluyla 4 bölümden oluşan bir anket çalışması yapılmıştır. 8 adet kişisel bilgi ve 50 adet görüşlerin bildirilmesine yönelik olarak sorulmuş toplam 58 adet soruyu içeren anket, 242 kişi tarafından cevaplanmış, bunlardan 235’i geçerli olmuştur.Anket sonuçları SPSS paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Tanımsal istatistikler elde edilerek sonuçlar frekans ve ortalama kriterlerine göre incelenmiş, t-testi yöntemiyle anlamlılık düzeyleri incelenip, genel eğilim ortaya konmuştur. Ki kare yöntemiyle ise, birbiri ile ilgili sorulara verilen cevaplar arasındaki ilişkiler ölçülmüştür.Sonuç olarak, yoğun hizmet sunulan sağlık sigortası branşında, sigortalıların öncelikleri ile sigorta şirketlerinin kendilerinin ve anlaştıkları tedarikçi firmaların sundukları hizmetin ve ürünlerin sigortalı memnuniyeti sağlamadaki yeterliliği araştırılmış, genel memnuniyetin sağlandığı belirlenmiş ve geliştirilmesi gereken konular ile ilgili bilgiler elde edilmiştir. Ayrıca, esnek bir teminat yapısının oluşturulması durumunda, sigortalıların büyük çoğunluğunun, poliçelerine geniş kapsamlı bir check up teminatını eklemek istedikleri ve yatışlı tedavi teminatlarının limitlerinin düşürülmesine olumlu bakmadıkları belirlenmiştir. Anahtar kelimeler: Hizmet, hizmet kalitesi, müşteri memnuniyeti, hizmet ürünleri, sağlık sigortası.ABSTRACTHealth insurance is a quite new branch in insurance sector compared to other insurance branches and insurance companies perform very intensive services in health insurance branch. In this study, in order to be able to evaluate the purchased products and services from a customer’s perspective, to measure the customer satisfaction and to submit new diagnosis to the sector, an e-mail type questionnaire that consists of 4 sections was applied. In this questionnaire, 8 personal questions and 50 opinion questions were asked and the questionnaire that consists of 58 questions was filled in by 242 people, and 235 of the completed forms were accepted as valid.Questionnaire results were analyzed by using the SPSS package programme. Defined statistics were derived and the results were analyzed according to frequency and average criteria, by the t-test confidence levels were viewed and the general attitude was found out. The relations with the answers of the related questions were measured by the chi-square analysis.As a result, in the health insurance branch, in which intensive services are provided, the priorities of the insured and meeting customer satisfaction capability of insurance companies’ and their contracted third party administration companies’ services and products were defined. In addition to that, the insureds’ preferences about the benefits, when very flexible benefit structure is offered, it is observed that the majority of insureds prefer to add comprehensive check up benefit and they are not positive to have lower benefit limits for inpatient treatments.Key words : Service, quality of service, customer satisfaction, service products, health insurance.

Bu araştırmanın amacı; piyano eğitiminde süreç ve ürün değerlendirilmesinin öğrencilerin erişi düzeylerine etkisini belirlemek, piyano eğitiminde kullanılmak üzere nesnel, duyarlı, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı geliştirmek ve piyano öğrencilerinin erişi düzeylerinde artış sağlamaktır.Bu araştırmada, belirlenen amaçlara ulaşılabilmesi için belgesel tarama yapılarak konuyla ilgili kaynaklar incelenmiş ve kavramsal yapı oluşturulmuştur. Araştırma bir boyutuyla da süreç içerisinde aralıklı ölçme yönteminin başarısını amaçlayan deneysel bir çalışmadır. Araştırmada ön test, son test kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Buna göre, nicel ve nitel veriler ayrı ayrı toplanmış, analiz edilmiş, yorumlanarak sonuçlara ulaşılmıştır.Araştırmanın çalışma grubu, 2009-2010 Eğitim-Öğretim yılı güz döneminde Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalı'nda öğrenim görmekte olan 20 birinci sınıf öğrencisinden oluşmaktadır.Araştırmada deney ve kontrol grubu öğrencilerinin piyano dersinden aldıkları ön test puanları ile son test puanları arasında anlamlı farklılık olup olmadığı, ilişkili örneklemler için t-testi ile hesaplanmıştır. Deney grubu öğrencilerinin süreç ve ürün değerlendirilmesi yöntemiyle yapılan ölçüm puanları ile geleneksel yöntemle yapılan ölçüm puanları arasında anlamlı farklılık olup olmadığı ise ilişkisiz(bağımsız) örneklemler t-testi ile hesaplanmıştır. Deney grubu öğrencilerinin piyano dersi süreç ve ürün değerlendirilmelerinden elde edilen puanları arasında anlamlı bir fark olup olmadığı Anova testi ile hesaplanmıştır.Araştırma sonucunda, öğrencilerin deney öncesi ve sonrası aldıkları başarı ölçüm puanlarına bakıldığında, deney ve kontrol grubu arasında deney grubu lehine anlamlı farklılık olduğu bulunmuştur. Deney grubu öğrencilerinin süreç değerlendirmeden aldıkları başarı ölçüm puanlarının geleneksel değerlendirme ile karşılaştırıldığında manidar bir şekilde yüksek çıktığı sonucuna ulaşılmıştır. Deney grubu öğrencilerinin piyano dersindeki süreç değerlendirmelerde aldıkları başarı ölçüm puanları arasında anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Piyano Eğitimi, Ölçme ve Değerlendirme, Süreç ve Ürün Değerlendirilmesi. The aims of this thesis are to identify the effects of process and product evaluation on the student achievement levels, to develop an objective, sensitive, valid and reliable measurement tool that used in piano education as well as to make the student achievement levels higher.In order to achieve the aims stated above, related literature was reviewed and accordingly, the conceptual framework of the study was developed. On the other hand, this study is also an emprical study in that it attempts to determine the achievement rate of the tool used at certain intervals in the process. Therefore, the study employs an experimental design in which pre-test and post-test as well as control group are used. Quantative and qualitative data were both collected and analysed to obtain the findings of the study.The participants of the study are a total of twenty first-grade students attending to Gazi University, Gazi Education Faculty, Department of Fine Arts, Branch of Music Education during the academic year of 2009-2010.In order to identify whether or not pre-test and post-test scores in regard to piano course of the control and experiment subject are different, correlational sample t-tests were employed. In order to determine whether or not the scores of both groups are significantly different, independent sample t-tests were used. The other data analysis tool used in the study is the ANOVA test that was used to determine any significant difference among the scores of experiment subjects in regard to process and product evaluation in piano course, if any.The findings of the study indicate that regarding achievement scores of both groups at pre-test and post-test intervals, achievement scores of the experiment subjects are higher than those of control subjects. Achievement scores of the experiment subjects in the process evaluation are statistically significantly higher than those of control subjects who were evaluated using a traditional evaluation approach. It is further found that there are statistically significant differences among the scores of the experiement subjects as a result of process evaluation in piano course.Key Words: Piano Education, Measurement and Evaluation, Process and Product Evaluation. 104

Bu çalışmada Planlı Davranış Kuramı'nda yer alan tutum, öznel norm ve algılanan davranışsal kontrol değişkenlerinin satın alma niyeti üzerindeki etkisi araştırılmaktadır. Araştırma, Copeland'in ürün sınıflandırmasında tanımlanan kolayda, beğenmeli ve özellikli mallar üzerinde gerçekleştirilmiştir.Çalışmanın örneklemini, Türkiye'nin Ankara ve Gaziantep illerinde yaşayan 570 adet hane halkı oluşturmaktadır. Anket yöntemi ile elde edilen veriler, çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılarak analiz edilmiştir.Elde edilen bulgular doğrultusunda tutum, öznel norm ve algılanan davranışsal kontrol değişkenlerinin satın alma niyetini; kolayda, beğenmeli ve özellikli mallar için olumlu bir şekilde etkilediği tespit edilmiştir. Söz konusu etkinin farklı ürün sınıfları için değişen oranlarda gerçekleştiği saptanmıştır. The main purpose of this study is to investigate the affect of attitude, subjective norm and perceived behavioral control variables on purchasing intention for different product categories namely convenience, shopping and specialty. The model of the study was derived from the Theory of Planned Behavior.The sample size of this study is 570 households residing in Ankara and Gaziantep, Turkey. The data collected throughout a survey was analyzed with linear multiple reggression.According to the findings, attitude, subjective norm and perceived behavioral control variables have positive and significant affect on purchasing intention for all types of product categories. Statistical results show that those three variables? affect are varied for each product category. 222

Vergi Usul Kanununun 258.maddesine göre degerleme, ?bir iktisadi kıymetin belli birzamandaki degerinin tespit edilmesidir?. Emtia, bir isletmenin gerek üreterek gerek satınalarak satısa hazır bulundurdugu iktisadi kıymetlere denmektedir. Emtia degerlemesi VergiUsul Kanunları hükümlerince maliyet bedeli ile yapılmaktadır. Maliyet bedeli, VUK' nun262'inci maddesinde tanımlanmıstır. Bu maddeye göre maliyet bedelinin olusması için;iktisadi bir kıymet iktisap edilmeli veya degeri artırılmalıdır ve deger arttırmaya iliskin birödeme ve/veya gider olmalıdır. Yurtiçinde satın alınan emtianın maliyetine, satın almamaliyeti, malın isyerine getirilmesine kadar ödenen nakliye ve sigorta giderleri, alıskomisyonları, emtia tedariki ile ilgili finansman giderleri girmektedir. thal edilen emtianınmaliyetine ise, yurt dısından alınan emtianın maliyetine ek olarak gümrük komisyonu, depogiderleri, emtianın yurtiçine kadar getirilmesine kadar yapılan nakliye, sigorta giderleri,ithalat teminatları için yapılan giderler yer alır. Emtianın isletme stoklarına girdigi tarihekadar olusan kur farklarının ve faiz giderlerinin maliyete atılması zorunludur, daha sonraolusan kur farklarının malın maliyetine atılması ya da gider yazılmasının ihtiyari olması budurumun isletme tarafından ilgili yıl vergi yükünün ayarlanabilmesine imkan vermektedir.Satın alınan emtiada olusan vade farklarında, mal satısına kadar dogan vade farkları malınmaliyetine eklenir, mal satıldıktan sonra dogrudan gider kaydedilmelidir. mal edilenemtianın maliyetine ise, mamulün imal edilmesinde kullanılan hammadde veya ilk maddemaliyeti, mamule isabet eden direkt ya da endirekt isçilik ve genel imal giderleri girmektedir.Ayrıca bunların dısında bir de degeri düsen mallar söz konusudur. Deger düsüklügü meydanagelen emtialar, yıl sonlarında degeri düsmemis mal gibi maliyet bedeli ile ya da TakdirKomisyonunun tespitine göre degerlenir. Valuation? is described as the ?determination of economical assets related with taxcalculation? by the 258th article of Tax Law. Emtia is used for either manifactured orpurchased economical assets to be sold. With respect to the Tax Law, emtia calculation isbased on the cost. Tax Cost is described by Tax Law 262?nd article. As a result of thisdescription, to get a cost, an economical asset must be produced or the its value must beincreased and there should be a payment/expense related with this process. The cost of emtiapurchased within the country includes: purchase, delivery and insurance costs, commissionsand other procurement expenses. In addition to those imported emtia cost also includescustoms commissions and import guarantee funds (expenses). Until the emtia is recorded onthe stocks, currency differences and interests have to be recorded as costs. Because recordingany subsequent currency difference as cost or expense is the consideration of the companies,it provides a flexibility for the tax amounts paid for the year. For the term differences ofpurchased emtia, all term differences are added to the cost of the product after the product wassold, they must be directly recorded as expenses. On the other hand, the cost of producedemtia includes: raw or initial material cost, worker?s pay, general production costs areincluded. In addition to those, decrease in the value of emtias as they are normal or evaluatethem as the equivalents determined by the Evaluation Commissions. 103

ÖZET Günümüz pazar şartlarında hızlı bir değişim ve gelişim yaşanmaktadır. Bu değişim sadece işletmeleri değil, tüketicileri de etkilemektedir. Özelikle de küreselleşme olgusu ile birlikte dünyanın bir tarafında piyasaya çıkan bir ürün çok kısa denecek kadar kısa bir zaman içinde dünyanın diğer taraflarına kolayca ulaşabilmektedir. Bu bağlamda ülkemiz pazarlarında dünyaca bilinen markaların bir çoğu bulunmaktadır ve tüketim bağlamında tüketiciler yabancı markalı ürünleri kullanmaktadır. Pazarlama yazınında yabancı markalı ürünlerin değerlendirilmesinde ürüne ait köken ülke bilgisinin tüketici kararlarını etkilediği belirtilmektedir. Bu çalışmanın amacı, tüketicilerin yabancı kökenli ürünleri nasıl değerlendirdiği ve yabancı markalı ürünleri kullananların diğer tüketicilerce nasıl algılandığını ortaya koymaya çalışmaktır Bu amaç doğrultusunda bu çalışmada metodoloji olarak anket uygulaması benimsenmiştir. Sözkonusu anket Adapazan'nda uygulanmıştır. Toplam 424 kişi üzerinde uygulanmış olan anket çalışmasından elde edilen veriler SPSS ortamında analize tabi tutulmuştur. Araştırma bulgularına göre insanlar yabancı markalı ürün kullananları belirli önyargılar çerçevesinde değerlendirmektedir. Yabancı markalı ürünleri kullananların algılanmasında altı boyutun olduğu görülmektedir. Bunlar, alışveriş veriş düşkünlü, başarılı ve saygın aileye mensup olma, sevilen ve sayılan kişilik, lüks ve moda düşkünlüğü, muhafazakar ve temkinli yapıya sahip olma ve umursamazlık ve başarısızlık olarak ifade edilebilir. Ayrıca, tüketicilerin yerli ve yabancı markalı ürünleri değerlendirmede benzer tutumlar sergiledikleri de görülmektedir. VI SUMMARY COUNTRY OF ORIGIN EFFECT IN THE EVALUATION OF FOREIGN BRANDED PRODUCTS Keywords : Country of Origin, Brand, Foreign Origin Product There has been rapid changes and new developments in today's market environments. These changes do affect not only the firms but also the consumers. In particular, in the face of rapid globalization process, a product entering the market in one part of the world can reach easily the other parts of it in a short time period. In this vein, there are a number of brands with world-wide recognition in Turkey and the Turkish consumers use these foreign origin brands. In the marketing literature, it is argued that country of origin information influneces consumers' evaluation of products with foreign-origin. The purpose of this study is to examine how consumers perceive products with foreign country of origin and to assess consumers' perception of those who use products with foreign brand names. In line with the purpose of study, as a methodology, a questionnaire survey is carried out on consumers. The survey is conducted in Adapazarı. Data collected from 424 respondents is carried out via SPSS package. Findings indicate that people tend to evaluate those who own products with foreign origin with some biases. Results indicated the existence of six dimensions in the evaluation of the users of foreign branded products. These are heavy shopping tendency, belonging to respectful family, social acceptance and being loved by people, fashion sensitiveness and luxury seeking, conservative and cerafull behavior, and carelessness and failure. Furthermore, it is pionted out that consumers tend to hold similar attitudes towards domestic and foreign origined products. VII 129

ÖZETBu çalışmada, marka yayma stratejilerinde ürün benzerliğinin tüketici değerlendirmesindeki etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu nedenle, marka yayma yapılan tüm ürünlerin birbiriyle olan benzerliği ve bu ürünlerin asıl markaya olan benzerliğinin tüketiciler üzerindeki etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Marka yayma stratejisi, şirketin sahip olduğu tüm ürünler için aynı marka adının kullanılmasıdır ki özellikle, kalite ve imaj gibi değerlere sahip şirketler için üstün önemdedir. Çünkü bu yolla mevcut marka adının sahip olduğu kalite ve imaj algıları yeni ürünlere kolayca aktarılabilmektedir. Bu nedenle yeni pazarlara girmek daha kolay olabilmekte ve promosyon masrafları farklı markalar kullanmaya göre çok daha düşük olmaktadır. Ayrıca marka yayma ile yenilik yapılması ve bu şekilde tüketici ihtiyaçlarına uyum sağlanması mümkün olmaktadır. Marka yayma stratejisi, tüketiciler için de tanıdık bir markayı satın alması sonucu beklenen riski azaltıcı bir rol oynamaktadır. Tüketicilerin marka yayma ile ilgili algılarında ve değerlendirmelerinde ise, marka yaymaya dahil ürünlerin birbiriyle olan benzerliği ve asıl markaya olan benzerliği önemli bir etkiye sahiptir. Bir marka yayma için benzerliğin önemi bulunmaktadır. Bunun sebebi ise, az benzerlik olumlu çağrışımların aktarılmasını azaltırken, benzerlik yüksek olduğunda kalite gibi olumlu değerlendirmelerin de yayma ürünlere aktarılacak olmasındandır.Keşifsel nitelikteki araştırmada anket yöntemi kullanılmış, toplanan verilerin analizinde çeşitli testlerle birlikte hipotez testlerinden yararlanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, asıl marka hakkındaki olumlu görüş ile yayma ürünlerin benzerlik değerlendirmeleri arasında ilişki bulunmuştur. Ayrıca, yayma ürünler arasındaki benzerlik düzeyiyle, yayma değerlendirmeleri arasında bir ilişki bulunmuştur.SUMMARYThe purpose of this research is to explore that the effects of brand extension starategies on consumers's attitudes related on the product similarity. Therefore, the effects of the similarity between extended products and the core brand and between the extended products on consumer perception have been searched.Brand extension strategy is any effort to extend a succesfull brand name to launch new or modified products or lines. By using brand extension, the company saves all the advertising cost involved in familiarizing consumers with a new name. Brand extension strategy helps customer to buy the familiar brand and decreases the perceived risk. Furthermore, brand extension may satisfy the consumer needs by supporting an innovation. Brand extension attitudes are influenced by the percieved quality of the core brand and the fit between the extended products.Evaluations of brand extension will depend on consumer perceptions of core brand (eg. its perceived quality) and the similarity or fit between the core brand and the proposed extension. Perceptual fit (i.e., wheather a 'consumer percieves the new item to be consistent with the core brand') is a key element in predicting brand extension success. The similarity is crucial important for brand extension because the greater perceived similarity betwen the current and new product leads to a greater transfer of positive or negative effect to the new product. Therefore, higher levels of perceived fit between core brand and extension will lead to more favorable evaluations of the extension.Survey method has been used for this research. To analyze the survey results, some hypothetical tests have been used. According to results, there is a relationship between the favorable opinion about core brand and the evaluation of similarity for extended products. Furthermore, there is a relationship between the similarity of extended products and extension evaluations.

Mimari yarışmaların, kültürel değer üretmek, öncü rol üstlenmek ve güzel sanatları teşvik etmek gibi farklı işlevleri vardır. Bu amacın gerçekleşme olanaklarının model önerileri aracılığı ile sınanması ve Ülkemizdeki yarışma olgusunun planlama, programlama ve tasarım işlevlerinin ardışık karakterine bağlı olarak, süreç içinde her etabın bir sonraki etaba verdiği girdilerin denetim/değerlendirme yöntemlerinin irdelenmesi, çalışmanın temelini oluşturmaktadır. Bu tezde kurgulanan model, Antalya Adliye Binası, Konya 200 Yataklı Onkoloji Hastahane Binası ve Cumhurbaşkanlığı Hizmet Binası yarışmaları aracılığı ile sınanacak tasarım ve denetime esas olacak değerlendirme kriterlerinin oluşturulması, ürünün amaca uygunluğunun sağlanabilmesi için kurgusal organizasyon önerilerini kapsamaktadır. Bilim Kodu : 601010011 Anahtar Kavramlar : mimari yarışmalar, ürün değerlendirme, mimari proje Sayfa Adedi : 186 Tez Yöneticisi : Prof. Dr. Ziya UTKUTUĞ Architectural Competitions have different functions and objectives as enhancement of cultural values, leadership of the societies and promotion of fine arts. The objective is realized with the aid of testing of model proposals and investigation of methods of supervision / evaluation of input passed from one stage to the other in the whole process. This thesis includes proposals of organization for the provision of convenience in between the end product and the objective. The evaluation criteria for design and supervision is attained through the examination of models of architectural competitions as Courthouse Building in Antalya, 200 Bed Capacity Oncology Hospital in Konya and President's Service Building in Ankara Science Code : 601 01 00 Key Words : architectural competitions, architectural project regulations, architectural product evaluation Page Number : 186 Adviser : Prof. Dr. Ziya UTKUTU? 203

ÖZET : Kullanıcılar (çoğunlukla yapıyı kullanan olması nedeniyle insanlar), eylemlerini gerçekleştirebilmek ve gereksinmelerini karşılamak amacı ile doğal çevreyi değiştirerek yapma çevreleri (yapıları) yarat maktadır. insanın en temel gereksinimi, yaşamını sağlıklı bir şekilde sürdürmesidir. Yapı ürünleri, çeşitli işlemler ve yapay süreçler sonucunda, üre tim sürecinde yeniden biçimlendirilerek ya da birleştirilerek, fiziksel boyutu ile yapıyı oluştururlar. Yapı, karşılaması gerekli kullanıcı gereksinmelerini kendisini oluşturan ürünlerin nitelikleri ile karşılar. Yapı ürünlerinin tür ve niteliklerinde zaman içinde görülen geişmeler ürün seçim işleminde, karar verici konumundaki tasarımcıya önemli sorumluluklar yüklemiştir. Tasarımcı ürün seçim işleminde, kullanıcı gereksinmeleri, çevresel etmenler, yapı ürünleri arasında kurulması gerekli ilişkiyi doğru ve amaçlarına uygun bir biçimde kurmak ve bir `ürün seçim yöntemi` ni uygulamak zorundadır. Uygulanacak `ürün seçim yöntemi` ise kullanıma sunulmuş tüm yapı ürünlerini, bu ürünlerin sağlık üzerindeki olumsuz etkilerinin, fiziksel, kimyasal, teknolojik ve parasal niteliklerinin bilinmesini gerektirir. Ülkemizde, yapı ürünlerinin tür ve nitelikleri giderek artmakta dır. Ancak kullanıma sunulan yapı ürünlerinin sağlık üzerindeki olumsuz etkilerinin değerlendirildiği ve sonuçlarının, uygulamada, seçim işlemine aktarıldığı bir çalışma yapılmamıştır. Dolayısıyla tasarımcıya seçimde yol gösterecek, doğru ürün bilgilerini içeren, yararlanılması kolay, güvenilir bir kaynak bulunmamaktadır. Sonuçta; yetersiz, güvenilirliği kesin olmayan ve sağlık açısın dan değerlendirilmeyen ürün bilgileri ile yapılan seçim işlemi ile yapı, amacına uygun bir biçimde tasarlanamamakta, kullanıcıya sağlıklı bir ortam sunmak yerine, kullanıcı sağlığını tehdit eden ortamlar yaratılmaktadır.Bu araştırma, sağlık açısından risk taşıyan yapı ürünlerinin yapı biyolojisi açısından değerlendirilmesinin, ürün seçim sistemindeki öne mini vurgulamak ve tasarımcılara ürün seçim yönteminde yol gösterecek bir kaynak oluşturmak amacıyla yapılmıştır. Araştırma sonunda sağlık açısından risk taşıyan yapı ürünlerinin yapı biyolojisi açısından değerlendirildiği bir yöntem bulunmaktadır. SUMMARY : User (human in general because there are those using the buil dings) with the purpose to realize their actions and meet their demands, by changing the environment. The most fundamental need of the human is to continue life in a health way. Building materials form with their physical dimensions the buil ding as the result of various operations and artificial procedures, by new shaping or joining in the production process. Buildings meet their user needs to be met with the quality of products, forming it. Developments which are seen in the sort and quality of building products within time, has loaded considirable responsibilities to the designer being in the position to decide, in the procedure of product selection. The designer is beable to astablish the necessary relation between user demands, environmental elements, building products correct and suitable and to apply a method of product selection. And concerning the product selection method to be applied, all products offered for use, negative influence of these product on health, their physical, chemical, technological and money properties should be known. The sort and quality of building products is steady increasing in our country. However, no study was undertaken with regard to the evaluation of negative influence of building porducts on health and their application to the procedure of selection. Therefore, there isn't aneasy to use reliable source to act as guide for the designer in the selection, including the correct produc information. As the result with the procedure of selection, which is insuffi cient, not definitely raliableand product information which is not evaluated with respect to health, the building may not be designed suitable, instead of presenting a healthy condition to the user, condi tions which threaten the health of user are created.This research has been made in order to form a source to guide designers in selecting materials and to emphasize the importance of health risky materials evaluated with respect to building biology. At the end of the research a method exists which evaluates the health risky materials with respect to building biology. 57

ÖZET Bu araştırmada aynı hedef davranışların kazandırılması için, aynı öğretim yönteminin uygulandığı, Süreç Değerlendirmede kullanılan Davranış Kontrol Listesi, Ürün Değerlendirme de kullanılan Ürün Ayrıntılı Puanlama Anahtarı ve Geleneksel Değerlendirmede kullanılan Sözel dönütün tür ve sayılarına göre oluşturulan grupların erişi düzeyleri, öğrenmenin kalıcılığı ve öğrenmeye harcadıkları süre yönlerinden aralarında farklılıklar olup olmadığı Üzerinde çalışılmıştır. Deneysel yönteme göre yürütülen bu araştırmada, denk kontrol gruplu sontest deseni kullanılmış olup, araştırmanın denekleri Gazi Üniversitesi, Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fa kültesi, Endüstriyel Teknoloji Bölümü, 1991-92 öğretim yılı Elektrik Teknolojisi atelye dersi ikinci sınıf öğrencilerin den random olarak seçilen 90 kişiden oluşmuştur. Bu 90 kişi den 45' i ön Çalışmada kullanılmış, diğer 45 kişi ise Verilerin Toplanmasında kullanılmak Üzere random olarak her gruba 15 'er kişi düşecek şekilde üç gruba ayrılmış ve 15 kişi Davranış Kontrol Listesiyle dönüt verilen süreç Değerlendirme (Deneme 1) grubunu, 15 kişi ürün Ayrıntılı Puanlama Anahtarıyla dönüt verilen ürün Değerlendirme (Deneme 2) grubunu, 15 kişi de Sözel dönüt verilen Geleneksel Değerlendirme (Kont rol) grubunu oluşturmuştur. Araştırmada kullanılan ölçme araçlarının güvenirlikleri varyans analiziyle hesaplanmış, geçerlikleri ise kapsam geçerliği yöntemiyle saptanmıştır.ii Araştırmadan elde edilen bulgular, su şekilde özetlenmiştir : Aynı hedef davranışların kazandırılması için, aynı öğretim yönteminin uygulandığı, süreç Değerlendirmede kullanılan Davranış Kontrol Listesi, ürün Değerlendirmede kullanılan ürün Ayrıntılı Puanlama Anahtarı ve Geleneksel Değerlendirme de kullanılan Sözel dönütün tür ve sayılarına göre oluşturulan gruplar arasında öğrenmenin kalıcılığı yönünden manidar bir farklılık bulunamamış, fakat ulaşılan erişi düzeyleri ve öğrenmeye harcadıkları süre yönlerinden manidar farklılıklar bulunmuştur. Buna göre; erişi düzeyi ve öğrenmeye harcanan süre yönlerinden en başarılı grubun Davranış Kontrol Listesiyle dönüt verilen süreç Değerlendirme grubu olduğu, bu grubu sırasıyla ürün Ayrıntılı Puanlama Anahtarıyla dönüt verilen ürün Değerlendirme grubu ve Sözel dönüt verilen Gelenek sel Değerlendirme grubunun takip ettikleri görülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre, bazı öneriler geliştirilmiş tir. İÜ SUMMARY In this research, for the acquirement of the same objec tive behaviours, it has been studied whether or not there are differences from the point of view of the permanence of learning and the time spent for it, and the achievement levels of the groups, to which same teaching methods are applied, which are formed according to the kinds and numbers of the Behaviour Control List used in Process Assessment, the Product Detailed Point Key used in Product Assesssment and the Oral feedback used in Traditional Assessment. In this research which was administrated according to the experimental methods, having used posttest design with equivalent control groups, the subjects of the research were formed by the 90 students who were selected randomly from the second year students of, Electrical Technology Workshop Course, Industrial Arts Education Faculty, Industrial Tech nology Department in 1991-92 academic year. 45 students out of this 90 were used in the pre-working, and the other 45 students were, for gathering the data, randomly divided in to 3 groups each having 15. One formed the Process Assessment group with feedback by the Behaviour Control List (Treatment 1); one formed the Product Assessment group with feedback by the Product Detailed Point Key (Treatment 2) and the other formed the Traditional Assessment group with the Oral feedback (Control). The reliability of the measurement instruments in thisiv research was calculated by analysis of variance method, and the validity of them was determined by the content validity. The findings of this research were: For the acquirement of the same objective behaviours, from the point of view of the permanence of learning, among the groups, to which same teaching methods were applied, which are formed according to the kinds and numbers of the Behav iour Control List used in Process Assessment, the Product De tailed Point Key used in Product Assessment and the Oral feedback used in Traditional Assessment, there could not be found a significant difference but from the point of view of the reached achievement levels and the time spent for learning, there was found significant differences. According to this, from the point of view of the achievement level and the time spent for it, it has been seen that Process Assess ment group with feedback by the Behaviour Control List is the most successful 1 one and the Product Assessment group with feedback by the Product Detailed Point Key follows it ; comparing with these two, the least successfull one is the Traditional Assessment group with the Oral feedback. Some recommendations were developed as a result of the data obtained through this research. 127

129