Search

ÖZDOKTORA TEZİNasturtium officinale R. Br.'DE KURŞUNUN STRESE BAĞLI ENZİMLERİNAKTİVİTELERİNE, GELİŞMEYE, MİNERAL VE KLOROFİL İÇERİĞİNEETKİLERİGonca KESERÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİFEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜBİYOLOJİ ANABİLİM DALIDanışman: Doç. Dr. Saadet SAYGIDEĞERYıl: 2005, Sayfa: 95Jüri: Doç. Dr. Saadet SAYGIDEĞERDoç. Dr. Oya IŞIKDoç. Dr. H. Yıldız DAŞGANYrd. Doç. Dr. Elif ORUÇYrd. Doç. Dr. Nisa ÜNALDI CORALSunulan bu çalışmada, doğal ortamından toplanan N. officinale R. Br. kontrollüşartlar altında kurşunun farklı derişimlerinin etkisinde (0, 25, 50, 100, 200, 250 ve500 ppm) 14 gün boyunca bırakılmıştır. Uygulama periyodu sonunda fotosentetikpigment, su içeriği, lipit peroksidasyonu, Mn, Cu, Mg, Ca, Fe, Zn, Pb miktarları,antioksidant enzimler süperoksit dismutaz (SOD), glutatyon redüktaz (GR), askorbatperoksidaz (AP) ve katalaz (CAT) aktiviteleri ile belirlenmiştir. N. officinale'ningövde ve yapraklarındaki Pb miktarlarının uygulanan metal miktarıyla artmıştır.Düşük Pb (25-50 ppm) derişimleriyle muamele edilen N. officinale'nin yaprakdokularında fotosentetik pigment içeriklerin artmıştır. Uygulanan Pb derişimine bağlıolarak kök, gövde ve yapraklarda su içeriği azalmıştır. 200, 250 ve 500 ppm Pbderişimlerinde Mn ve Cu miktarları azalmıştır. Kurşunun yüksek konsantrasyonları(250-500 ppm) Ca ve Fe miktarlarını arttırırken Mg miktarını azaltymıştır.Dokularda Pb derişimi uygulama miktarıyla artmıştır. Pb muameleli bitkileryapraklarında malondialdehit içeriğinin artışının kanıtı olan lipit peroksidasyonuartma göstermiştir. Kurşun stresi antioksidant enzimlerin aktivitesinde önemlideğişikliklere neden olmuştur. Gövdede SOD, AP, CAT ve GR aktiviteleri 500 ppmderişiminde azalmıştır. Sonuçlar 500 ppm Pb'nin toksik konsantrasyon olduğunu vePb toksisitesinin oksidatif stresi ve bitki kısımlarında antioksidant enzimleri farklışekilde tetiklediğini göstermektedir.Anahtar kelimeler: Nasturtium officinale, kurşun, antioksidant enzimler, lipidperoksidasyonu, gelişme.I ABSTRACTPhD THESISEFFECTS OF LEAD ON THE ACTIVITIES OF STRESS RELATEDENZYMES, CONTENTS OF MINERAL AND CHLOROPHYLL, ANDGROWTH IN Nasturtium officinale R. Br.Gonca KESERUNIVERSITY OF ÇUKUROVAINSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCESDEPARTMENT OF BIOLOGYSupervisor: Assoc. Prof. Dr. Saadet SAYGIDEĞERYear: 2005, Page: 95Jury: Assoc. Prof. Dr. Saadet SAYGIDEĞERAssoc. Prof. Dr. Oya IŞIKAssoc. Prof. Dr. H. Yıldız DAŞGANAsisst. Prof. Dr. Elif ORUÇAsisst. Prof. Dr. Nisa ÜNALDI CORALIn the present study, Nasturtium officinale R. Br. collected from natural environment,was treated with different lead concentrations (0, 25, 50, 100, 200, 250 and 500 ppm)for 14-days in controlled conditions. At the end of the treatment period, contents ofphotosynthetic pigments, contents of water, lipid peroxidation, amounts of Mn, Cu,Mg, Ca, Zn, Fe, Pb and antioxidant enzymes superoxide dismutase (SOD),glutathione reductase (GR), ascorbat peroxidase (AP) and catalase (CAT) weredetermined. Pb amounts in stems and leaves of N. officinale were increased withapplied metal concentrations. The increase was determined at photosyntheticpigment contents in leave tissues of N. officinale treated with low Pb concentrations(25-50 ppm), while high Pb concentrations (200-500 ppm) resulted in decrease. Thewater content decreased in the roots, stem and leaves with an increace in Pb supply.The amounts of Mn and Cu were decreased in the stem and leaves at 200, 250 and500 ppm Pb concentrations. Higher concentration of lead (250-500 ppm) has beenattributed to increased amounts of Ca and Fe, while the amounts of Mg wasdecreased. The tissue concentration of Pb increased with an increasing level ofsupply. Lead treated plants showed incread levels of lipid peroxidation as evidencedfrom the increased malondialdehyde content in leaves. Lead stress caused significantchanges in the activity of antioxidative anzymes. Activities of SOD, AP, CAT, GRwere decreased in the stems at 500 ppm Pb concentrations. The results indicate that atoxic concentration of lead 500 ppm and Pb toxicity induce oxidative stress anddifferential responses of antioxidant enzymes in plant parts.Key words: Nasturtium officinale, lead, antioxidant enzymes, lipid peroxidation,growth.II 106