Search

Amaç: GheOP3S aracı (Community Ghent Older People's Prescriptions Community Pharmacy Screening) kullanarak yaşlı hastaların ilaçlarını incelemek ve potansiyel uygunsuz reçeteleme varlığı ile ilaç rejim karmaşıklığı arasındaki ilişkiyi tespit etmek.Gereç ve Yöntem: Bu kesitsel çalışma Aralık 2018 ve Nisan 2019 tarihleri arasında serbest eczanede yürütülmüştür. Herhangi bir nedenle eczaneye gelen ve en az bir ilaç kullanan yaşlı hastalar (>65 yaş) çalışmaya dahil edilmiştir. Eczacı tarafından GheOP3S aracı kullanılarak ilaç incelemesi yapılmıştır. İlaç rejim karmaşıklığı, İlaç Tedavi Rejim Karmaşıklık İndeksi'nin (İTKÖ) Türkçe versiyonu ile hesaplanmıştır.Bulgular: 158 hastanın ortalama yaşı 72,96±6,04 idi. %59,50'si (n=94) erkek idi. %81,60'ında polifarmasi gözlenmiştir. İTKÖ puanı medyan değeri 12,50' (7,00-19,60) dir. Çalışmaya dahil edilen 158 hastanın 132'sinde (%83,50) toplam 398 GheOP3S maddesi tespit edilmiştir. 119 hastada (%75,30) toplam 245 potansiyel uygunsuz ilaç reçetelemesi tespit edilmiştir. Daha fazla potansiyel uygunsuz ilaç sayısı daha yüksek İTKÖ puanıyla korele bulunmuştur (r=0,520, p8 hafta kullanımı` (n=57), en sık gözlenen potansiyel reçeteleme ihmali `osteoporoz için hastanın yüksek riske sahip olması (FRAX aracı kullanılarak belirlenen) ve kalsiyum/D vitamini takviyesi reçete edilmemesi` (n=25), en sık görünen ilaç-ilaç etkileşim tipi `herhangi bir antikolinerjik ilaç kombinasyonunun kullanımı` (n=43) olarak belirlenmiştir.Sonuç: Çalışmamızın sonucunda serbest eczanede potansiyel uygunsuz reçeteleme ile ilaç karmaşıklığı arasında ilişki olduğu görülmüştür.Anahtar Sözcükler: İlaç İnceleme, Yaşlı Hastalar, İlaç Karmaşıklığı Objective: To evaluate medications in elderly patients at community pharmacy setting by using Community Ghent Older People's Prescriptions Community Pharmacy Screening (GheOP3S) tool and examine the association between occurrence of potentially inappropriate prescribing (PIP) and medication regimen complexity.Methods: This cross sectional study was conducted between December 2018 and April 2019 in a community pharmacy setting. Elderly patients (>65 years old) who are regularly using at least one medication and admitted community pharmacies for any reasons were included. Clinical pharmacist led medication review was performed by using GheOP3S tool. Medication regimen complexity was calculated by using Turkish version of Medication regimen complexity index (MRCI).Results: 158 patients' mean age was 72.96±6.04 and 59.50% (n=94) was male. Polypharmacy was observed in 81.60%. The median MRCI scores was calculated as 12.50 (7.00-19.60). It was determined 398 GheOP3S items in 132 of 158 included patients (83.50%). Two hundred forty five PIPs were detected in 119 patients (%75.3). Higher number of PIPs was correlated with greater MRCI score. (r=0.520, p8 weeks use` (n=57), the most common potential prescribing omission (PPO) is `the patient has an elevated risk for osteoporosis (determined via FRAX tool) and is not prescribed calcium/Vitamin D supplementation` (n=25) and the most common type of drug-drug interaction is any combination of anticholinergic drug use (n=43).Conclusion: It is concluded that there is association between occurrence of PIP and medication regimen complexity in elderly patient at community pharmacy.üKey words: Medication review, Older Patients, Medication Complexity 95

Bu çalışmada Toplum Ruh Sağlığı Merkezi'ne (TRSM) kayıtlı hastaların TRSMprogramına katılım sıklıklarına göre sosyal işlevsellik, içgörü ve ilaç uyumu açısındankarşılaştırılması amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, Şahinbey Toplum Ruh SağlığıMerkezi'ne Mart 2017 itibariyle en az bir yıldır kayıtlı olan şizofreni, şizoaffektif bozukluk vebelirlenmemiş organik olmayan psikoz tanısı almış, 20-70 yaşları arasında (X̅= 42.70±10.07),10'u kadın, 95'i erkek olmak üzere 105 hastadan oluşmaktadır. Veri toplama araçları olarakSosyo-demografik Bilgi Formu, Sosyal İşlevsellik Ölçeği, İçgörünün Üç BileşeniniDeğerlendirme Ölçeği ve Morisky Uyum Ölçeği kullanılmıştır. Çalışma sonucunda TRSMprogramına katılım sıklığı fazla olan hastaların sosyal işlevsellik ve içgörü açısından daha iyidüzeyde oldukları ve düşük düzeyde ilaç uyumuna sahip hastaların orta ve yüksek düzeydeuyuma sahip hastalara göre anlamlı düzeyde daha az katılım gösterdikleri saptanmıştır. Eldeedilen bulgular literatür doğrultusunda tartışılmıştır. In the present study, it was aimed to compare the social functioning, insight level anddrug compliance of the patients enrolled in the Community Mental Health Center (CMHC)according to their frequency of participation in CMHC program. The sample of the studyconsisted of 105 patients (10 female and 95 Male) registered for at least one year as of March2017 in Şahinbey Community Mental Health Center and diagnosed with schizophrenia,schizoaffective disorder, and unspecified psychosis not due to a substance or knownphysiological condition. The age range of the participants was 20-70 and the average wascalculated as 42.70 ± 10.07. Sociodemographic information of the participants was collected,and The Social Functioning Scale, Schedule for Assessing the Three Components of Insight,Morisky's Ouestions-Self Report Measure of Adherence were administered. The study resultsrevealed that patients with high frequency of participation in CMHC program had a betterlevel of social functioning and insight, and patients with low level of drug compliance hadsignificantly less participation than those with moderate and high compliance. The findingswere discussed in accordance with the literature. 97

İlaç uygulamalarında hemşirelerin mesleki, yasal sorumlulukları ile bilinç düzeylerinin incelenmesine ilişkin çalışmamızın ilk bölümünde problemin tespiti, çalışmanın amacı, metodolojisi, sınırlılıkları ortaya konulacaktır. Çalışmanın ikinci bölümünde ise hemşirelerin ilaç uygulama hataları kapsamında ilaç uygulamalarındaki temel ilkeler ve hatalar ile hemşire kaynaklı ilaç uygulama hatalarına yer verilecektir. Çalışmanın yine bu bölümünde hemşire sorumlulukları incelenecek olup hemşirelerin ilacın uygun şartlarda saklanmasına ilişkin sorumluluğu, narkotik dışı ilaç kullanımına ilişkin sorumluluğu ile narkotik ilaçların sorumluluğu konuları alt başlıklar halinde sunulacaktır. Çalışmanın asıl amacı hemşirelerin mesleki, yasal sorumlulukları ile bilinç düzeylerinin tespitine ilişkin analiz çalışması doğrultusunda birtakım önemli verilere ulaşmaktır. Anahtar kelimeler: Tıbbi Hata, Hemşire, İlaç Uygulamaları, Mesleki, Yasal Sorumluluk, Bilinç Düzeyi. In the first part of our study on the examination of the professional, legal responsibilities and consciousness levels of nurses in drug applications, the problem will be determined, the aim, methodology and limitations of the study will be revealed. In the second part of the study, the basic principles and errors in drug applications and nursing-related drug application errors will be covered. In this part of the study, the responsibilities of the nurse will be examined and the responsibility of the nurses about the storage of the drug under appropriate conditions, the responsibility for the use of the non-narcotic drugs and the responsibility of the narcotic drugs will be presented in sub-headings. The main aim of the study is to reach some important data regarding the professional, legal responsibilities and awareness of nurses.Key words: Medical Mistakes, Nurse, Drug Applications, Occupational, Legal Responsibility, Level of Consciousness. 91

İlaç, sağlık hizmetlerinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Doğru kullanıldığında insan sağlığı ve yaşamın tehdit eden olumsuzlukları ortadan kaldırırken, yanlış kullanıldığında insan yaşamına son verebilen bir maddedir. Bu nedenle toplum sağlığında önemli bir yer tutmaktadır. İlaçların akılcı olmayan kullanım şekli gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelerde önemli bir sağlık sorunu olmakta ve olmaya da devam etmektedir. Bu sebeplerden dolayı dünya ülkelerinde akılcı ilaç uygulamaları önem kazanmıştır. Bu çalışmada akılcı ilaç tüketimini etkileyen psiko-sosyal faktörler ile yaş, cinsiyet, eğitim ve gelir düzeyi ile her hangi bir Sosyal Güvenlik Kurumu'na bağlı olup olmadığı şeklindeki demografik özelliklerin akılcı ilaç kullanımındaki tutumlarını etkileyip etkilemediği konusunda çalışma yapılmıştır. Araştırma kapsamında İstanbul Beykoz ilçesinde 300 Mardin Kızıltepe ilçesinde 300 ilaç kullanıcısına ulaşılmıştır. Toplam 600 adet ilaç kullanıcısının demografik bilgilerinin elde edilebilmesi için, araştırmacı tarafından hazırlanan anket formu uygulanarak veriler elde edilmiştir. Araştırmada İstanbul Beykoz ilçesi için demografik özelliklerden yaş, eğitim ile gelir düzeyi ve herhangi bir Sosyal Güvenlik Kurumu'na tabi olup olmaması ilaç kullanıcılarının ilaç kullanım tutumları üzerinde etkisinin olduğu, ancak cinsiyetin önemli bir faktör olmadığı tespit edilmiştir. Mardin Kızıltepe ilçesi için ise yaşın önemli bir faktör olduğu diğer demografik özelliklerin önemli bir faktör olmadığı tespit edilmiştir. İlaç kullanımında bölgesel farklılıkların, ilaç kullanım tutumlarını etkilediği bulunmuştur. Medicine is an indispensable part of health services . It is a substance that , when used correctly, while lifting negativities that threaten human health and life, can put an end to human life when it is used improperly. For this reason, it has an important place in community health.The rational use of medicine continues to be and remains a significant health issue in developed and developing countries. Due to these reasons rational medicine applications have gained importance in world countries.In this study, it was studied whether psycho-socialfactors affecting medicine consumption and demographic characteristics such as age , gender, education and income level and whether or not they depend on any social security institution affect rational medicine use.Within the scope of this study 300 drug users were reached in İstanbul Beykoz and 300 in Mardin Kızıltepe districts. In order to obtain the demographic information of a total of 600 medicine users, a questionnare form prepared by there searcher was applied to obtain the data.In this study, demographic characteristics of Istanbul Beykoz district, education, income level , and whether it was subject to any social security institution were found to have an affect on medicine users' attitudes , but gender was not a significant factor. For Mardin Kızıltepe district it has been determined that age is an important factor whereas other demographic features are not important factors.Regional differences in medicine use have also been found to affect attitudes towards medicine use. 103

Sağlık sisteminin temel işlevi halka sağlık hizmetleri sunmaktır. Hizmetsunulurken sağlık finansmanı üzerine yoğunlaşılmaktadır. Sağlık hizmetlerifinansmanında çeşitli finansman kaynakları bulunmaktadır. Bu finansman kaynaklarınınbir çeşidi hane halkının sağlık hizmeti kullanımında cebinden yaptığı ödemeler olankullanıcı katkılarıdır. Bir özel finansman kaynağı olan kullanıcı katkıları ceptenödemeler kapsamında ele alınmaktadır.Bu çalışma kapsamında Türkiye'de mevcut katılım payı uygulamalarına dairhastaların genel değerlendirmeleri, kullanıcı katkısı alınmasıyla ilgili hastaların sağlıkhizmeti kullanımları ve ilaç tüketme durumları, eczacıların katılım payı ile ilgiligörüşleri değerlendirilmiştir. Bu çalışma hem kullanıcı katkıları literatürüne katkısağlayacak hem de katılımcıların uygulanan kullanıcı katkısı tutarları hakkındakigörüşlerini ortaya koyacaktır. Çalışma, Türkiye'de konuya ilişkin yeterli çalışmabulunmamasından dolayı oldukça önem arz etmektedir. Araştırmanın evrenini Isparta ilmerkezindeki 18 yaş üstündeki bireyler oluşturmaktadır. Araştırmada kolaydaörnekleme yöntemiyle 410 hasta, 45 eczacıya ulaşılmıştır. Araştırmanın veri toplamaaracı olarak literatür taraması sonucunda ve uzman görüşü de alınarak biri hastalara birieczacılara yönelik olan toplam iki adet olarak geliştirilen `Sağlık HizmetlerindeKullanıcı Katkılarının İlaç Tüketimine Etkisi Anketi` kullanılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre, hastaların çoğunluğunun muayene ve ilaç katılımpayı ödediklerinden haberdar olduğu tespit edilmiştir. Hastaların alınan muayene ve ilaçkatılım payını doğru bulmadıkları görülmüştür. Ücret alındığından dolayı hastaneyegitmemeyi tercih eden ve biriken muayene katılım payından ötürü ilacı alamayan birkesimin olduğu sonucu da bulunmuştur. Geliri düşük olan hastaların ilaç katılımpayından dolayı ilaçlarını alamadıkları belirlenmiştir. Eczacıların, muayene katılımpayının eczaneye ödenmesini istemediklerini ve hastaların biriken muayeneücretlerinden dolayı ilaçlarını alamadıkları görüşünde olduğu tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Sağlık Hizmeti Finansmanı, Kullanıcı Katkısı, Muayene KatılımPayı, İlaç Katılım Payı, İlaç Tüketimi The main function of the health system is to provide public health services and itfocuses on health financing to ensure effective interaction between service providersand individuals. There are various sources of funding in health care financing. Paymentsmade by the households in the use of health care services are described as usercontributions. User contributions are covered by out-of-pocket payments, which are aprivate financing resource.This study assessed the general evaluations of the patients in Turkey(participation in examination and drug participation), the health care utilization ofpatients related to the user contribution, the consumption of drugs and the opinions ofthe pharmacists on the participation share. This study will contribute to both the usercontribution literature and the participants' overall user evaluations of patients andpharmacists. The study is very important because there are not enough studies about thesubject in Turkey. The universe of the research is the individuals in Isparta provincecenter. In the study 410 patients and 45 pharmacists were reached with easy samplingmethod. As a result of the literature survey and the expert opinion, `QuestionnaireEffect on Drug Consumption of User Charges in Health Services`, which wasdeveloped as a total of two patients, one for pharmacists, was used as data collectiontool of the study.According to the research results, the majority of patients were found to beinformed that they had received the examination and the share of the drug participationand paid a different amount of examination participation in the different healthinstitution. It was seen that the patients did not find the correct amount of examinationand drug participation. As a result, it was found that there was a part of the patient whocould not take the medication because of the payment of the attendance. Patients withchronic illness who are on permanent medication and those with low income have beenfound to be able to reduce their boxes due to additional fees paid per box, while thosewith low income have not been able to receive their medication due to the share ofmedication. The pharmacists were of the opinion that they did not want to pay thepharmacy fee and that the patients could not get their medicines because of theaccumulation fees.Key words: Health Care Financing, User Charges, Share of İnspection Participation,Share of Drug Participation, Drug Consumption 119

Postmodern sağlığın en önemli yan etkilerinden biri olarak kabul edilebilecek olan farmasötikalizasyon, genel olarak `ilaçla içli dışlı olma durumu`nu ifade etmektedir. İlaç endüstrisinin gelişimi ve firmaların sürekli olarak piyasaya ilaç sürmeleri toplumun ilaçla daha yakın temas kurmasına sebep olmaktadır. Bu yakın temastan meydana gelen farmasötikalizasyon, medikalizasyonu, tüketimciliği ve ilaç endüstrisini içine almakta, sağlığın kapitalist düzen içine dâhil edilmesiyle toplumda artık daha da belirgin bir şekilde görülmektedir.Bu çalışmada, toplumun ne düzeyde ilaçlarla içli dışlı olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu amaca yönelik olarak araştırmada nicel ve nitel araştırma desenlerinin birlikte kullanıldığı karma yöntem kullanılmıştır. Literatür taraması yapılarak ve sağlık yönetimi alanında çalışan öğretim üyeleri ve lisansüstü öğrencilerle tartışılarak 18 anket sorusu ve nitel görüşmeler için 4 temel görüşme sorusu oluşturulmuştur. Anket soruları Isparta ilinde 18-80 yaş arasında seçilen 300 kişiye uygulanmış, görüşme soruları da amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilen 12 kişiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, her ne kadar ankete katılan katılımcılar önlem (hastalıklardan önce) amaçlı ilaç kullanmadıklarını ve sırf ilaç yazdırmak için hekime başvurmadıklarını belirtseler de, görüşmeden elde edilen sonuçlara göre toplumun ilaç kullanmayı sevdiği, ilaç yazdırmak için hekime olan başvuruların çok olduğu ve önlem amaçlı da ilacın kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Hem anket hem de görüşme verilerinin aynı noktada birleştiği sorunlar ise; ilaçların toplumun geleceği açısından tehdit oluşturduğu ve toplumun ilaçlarla içli dışlı hale gelmeye başladığıdır.Anahtar Kelimeler: Farmasötikalizasyon, Medikalizasyon, Tüketimcilik,Kapitalizm, Ġlaç Endüstrisi Pharmaceuticalization, which can be regarded as one of the most important side effects of postmodern health, is generally referred to as `state of drug dealing`. The development of the pharmaceutical industry and the continuous marketing of drugs to the marketplace cause the community to come into closer contact with the drug. This close proximity to pharmaceuticals involves pharmaceuticalization, medicalization, consumerism and the pharmaceutical industry, which is now more apparent in society as a result of health integration into the capitalist order. In this study, it has been tried to determine what level of medicines the society is indifferent to. For this purpose, a mixed method was used in the research in which quantitative and qualitative research designs were used together. Literature survey was conducted and lecturers and graduate students working in the field of health management were discussed and 4 basic questionnaires were prepared for 18 questionnaires and qualitative interviews. Survey questionnaires were applied to 300 people selected between the ages of 18-80 in Isparta province and interview questions were made with 12 people selected by objective sampling method.According to the results of the research, although the survey participants stated that they did not use premedication medication and just did not apply medication to print the medication, according to the results obtained from the interview, the community liked to use medication, there were a lot of applications for medication, The drug has been used. The problems that both questionnaire and interview data combine at the same point are; drugs are a threat to the future of the society and society is beginning to become intimate with medicines.Key Words: Pharmaceuticalization, medicalization, consumerism, capitalism,pharmaceutical industry 151

Amaç: Bu çalışmayla, günübirlik cerrahi operasyon yapılacak kadın hastaların preoperatif anksiyete düzeylerini STAI ölçeğiyle belirlemek ve bu sonuçlarla; hastaların bireysel özellikleri, intraoperatif hemodinami değişiklikleri ve intraoperatif propofol ve fentanil tüketimleri arasındaki ilişkiyi belirlemeyi amaçlamaktayız.Gereç ve Yöntem: Etik kurul onamı alındıktan sonra; elektif fraksiyone küretaj planlanan, sedoanaljezi uygulanacak 100 günübirlik cerrahi hasta çalışmaya dahil edildi. Çalışma grubu; 18-65 yaş arası, ASA 1-2, gebe olmayan, psikiyatrik veya nörolojik tanısı olmayan hastalardan oluşturuldu. Hastalara operasyon için endikasyon aldıkları gün preanestezik muayeneleri ve STAI-I ve STAI-II ölçekleri yapıldı. Ameliyattan hemen önce hastaların sosyodemografik özellikleri, önceki anestezi deneyimi varlığı, malignite şüpheleri, ASA skorları, preanestezik muayeneden ameliyata kadar ki geçen süre kaydedildi ve tekrardan STAI-I ölçeği uygulanarak operasyona alındı. İntraoperatif dönemde, 0.dk, 3.dk, 5.dk, 10dk ve operasyon sonu vital değerleri ve tüketilen toplam fentanil ve propofol miktarı kaydedildi. Operasyon sonunda preoperatif dönemde yapılan STAI ölçekleri hesaplandı.Bulgular: Çalışmaya katılan hastaların preanestezik muayene dönemindeki STAI-I skoru ortalaması 44,0 , preanestezik muayene döneminde yapılan STAI-II ortalaması 43,9 , ameliyat öncesi dönemde yapılan STAI-I ortalaması 47,6 şeklindedir. STAI-II skorunun karşılaştırdığımız parametrelerle anlamlı bir ilişkisi saptanmamıştır.(p>0.05) Preanestezik muayene dönemine göre ameliyat öncesi dönemde bakılan STAI-I skorunun artışı anlamlı bulundu.(p

İlaç harcamalarının kontrolü amacıyla reçetesiz ilaç kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır. Reçetesiz ilaç kullanımı avantajları yanında sağlıkla ilgili riskler de doğurabilir. Reçetesiz ilaç grupları arasında yer alan ve bir sağlık profesyoneli tarafından reçete edilmesi gerekmeyen ilaçlar "tezgah üstü ilaç" olarak adlandırılmaktadır. Bu çalışma, tezgah üstü ilaç kullanan bireylerin bilgi ve davranışlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla hazırlanan anket formu 29 Mayıs-26 Haziran 2017 tarihleri arasında Ankara'da yaşayan 190 kişiyle gerçekleştirilmiştir. Kadınlar, eğitim (üniversite ve üzeri) ve gelir düzeyi yüksek gruplar daha fazla tezgah üstü ilaç kullanmaktadır. Kullanıcılar tezgah üstü ilaçlarla ilgili bilgiyi en fazla prospektüsten öğrenmektedir. İkinci bilgi kaynağı eczacılar ve doktorlardır. Bireyler doktora gitmeden ilaç kullanmanın kolay olduğunu düşündüklerinden, eczacının hastaya tezgah üstü ilaçlarla ilgili yeterli bilgi vermesinin sağlanması, tezgah üstü ilaçların doğru kullanımı açısından kritiktir. Bunun sağlanması, kamunun Türk Eczacılar Birliği ve diğer ilgili kuruluşlarla işbirliklerini geliştireceği alanlardan birisidir., The use of nonprescription drugs (Over-the-Counter, OTC) has been increasing to control drug expenditures. Despite its advantages OTC drugs may create health risks. This study aimed to investigate the users' level of knowledge and behaviors about OTC drugs. The questionnaire which was developed for this purpose was conducted with 190 people in Ankara between 29 May and 26 June 2017. The use of OTC drugs are high among women, people who have high level of education (university and higher) and who are in high-income groups. Users learn the information about drug from its prospectus. The second source of information is pharmacists and doctors. Most of OTC drug users preferred these drugs to avoid the time needed for doctor's visit. Hence, ensuring pharmacists to provide enough information about the OTC drug to users is critical for its proper use. This is one of the areas where the public could develop cooperations with the Turkish Pharmacists' Association and other related institutions. Expansion of OTC drugs should be supported by improving people's level of health literacy about drug use.

Bir Üniversite Hastanesine Başvuran Hastaların Akılcı İlaç Kullanım İlkeleri Açısından DeğerlendirilmesiGiriş ve Amaç: Tıpta son yıllarda yaşanan gelişmelere bağlı olarak hastalıkların tanı ve tedavisinde ilaçların gittikçe daha çok önem arz etmeye başlamış olması, kişilerin ilaç kullanımı konusunda akılcı davranmasını zorunlu kılmaktadır. Tüm dünyada akılcı olmayan ilaç kullanımının gerek tıbbi gerekse ekonomik ciddi sonuçları olduğu kanıtlanmıştır. Çalışmamızda, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Polikliniklerine başvuran hastaların ilaç kullanım alışkanlıklarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Çalışma için 1 Nisan 2016- 30 Nisan 2016 tarihleri arasında, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Polikliniklerine başvuran 18-65 yaş arası, psikiyatrik hastalık tanısı olmayan kişilerden ankete katılımları rica edilmiştir. Katılmayı kabul eden 317 kişiye, 6 adet sosyodemografik soru, 14 adet ilaç kullanım alışkanlıklarını akılcı ilaç kullanım ilkeleri doğrultusunda değerlendirme amaçlı soru olmak üzere, toplam 20 sorudan oluşan anket uygulanmıştır. İlaç kullanırken dikkat edilen konular kapsamında sorulan sorularda, `evet` cevabı için 2 puan, `bazen` cevabı için 1 puan, `hayır` cevabı için 0 puan verilerek, maksimum 10, minimum 0 olacak şekilde ilaç kullanım skoru hesaplanmıştır. Elde edilen verilerin analizi SPSS v11.5 paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Grupların karşılaştırılmasında Ki-Kare testi, bağımsız gruplarda t testi, tek yönlü varyans analizi ve ilaç kullanım skoru açısından iki grup arasındaki farkın anlamlılığı için Mann Whitney testi kullanılmıştır. Sonuçlar p

Bu çalışmada, Evde Sağlık Hizmetleri'ne kayıtlı, 65 yaş ve üzeri hastalarda, polifarmasi sıklığı ve uygunsuz ilaç kulanımının değerlendirilmesi amaçlandı.Çalışmaya, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Evde Sağlık Hizmetleri'ne kayıtlı 65 yaş ve üzeri hastalar alındı. Çalışmamız literatür bilgileri taranarak araştırmacı tarafından bu çalışma için hazırlanmış ve düzenlenmiş bir anket formu ile yapıldı. Anket formu, Evde Sağlık Hizmetleri'ndeki hastaların dosyaları taranarak, bilgileri alındıktan sonra, araştırmacının kendi telefonu ile aranarak, hasta ve/veya bakımıyla ilgilenen kişilerle görüşülerek, dosya bilgileri güncellenerek, doğrulanarak ve ek bilgiler alınarak dolduruldu. Bu anket formu, araştırmaya katılan hastaların kişisel bilgilerinin (yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim, gelir vs.), eşlik eden hastalıklarının, kullandıkları ilaçların adlarının, kullanım şeklinin, dozunun, reçetesiz kullanılan ilaçlarının, ilaç dışı alternatif tedavilerinin sorgulandığı formdur.Çalışmaya 183 (%71,8)'ü kadın, 72 (%28,2)'si erkek toplam 255 hasta alındı. Yaş ortalaması 82.19±7,61, yaş aralığı 65-104 idi. Hastaların Evde Sağlık Hizmetleri'ne en sık başvuru nedeni senilite ve serebrovasküler hastalıklardı. Hastalarda ortalama kronik hastalık sayısı 3,54±1,6 olarak bulundu. En sık eşlik eden kronik hastalıklar hipertansiyon, serebrovasküler hastalık, demans-alzheimerdı. 255 hastanın 247 tanesinin sürekli kullandığı ilacı vardı. Hastaların sürekli kullandıkları ilaç sayısı ortalama 4,51±2,58 idi. En sık kullanılan ilaç grupları kardiyovasküler sistem ilaçları, nöroloji ilaçları ve psikiyatri ilaçlarıydı. Hastalarda polifarmasi oranı %48,6 (n=120) bulundu ve 75-84 yaş aralığında fazlaydı. Hastaların 64 (%25,1)'ünde ilaç yan etkisi görülmüş olup polifarmasi saptanan hastalarda daha fazlaydı. 5 ve üzerinde ilaç kullananlarda %33,3 iken 1-4 ilaç kullananlarda %18,9 oranında ilaç yan etkisi görüldüğü saptandı. 2015 Beers kriterlerine göre potansiyel uygunsuz ilaç kullanımı olup olmadığı değerlendirilen hastaların 132 (%53,4) tanesinde Beers kriterlerine göre en az bir adet uygunsuz ilaç kullanımı olduğu saptandı. Beers kriterleri birinci bölüme göre uygunsuz ilaç kullanma prevalansı %46,6, ikinci bölüme göre %22,7, ilaç-ilaç etkileşimi bölümüne göre %3,2 idi. Hastalıktan bağımsız en sık kullanılan uygunsuz ilaçlar proton pompa inhibitörleri ve antipsikotikler iken, hastalık veya sendroma bağlı kullanılan ilaçlarda demans veya kognitif bozuklukta antipsikotiklerin ve kalp yetmezliğinde nonsteroid antiinflamatuar ilaçların kullanımı uygunsuzdu. Uygunsuz ilaç kullanımlarının da polifarmasi saptananlarda belirgin olarak fazla olduğu görüldü.Sonuç olarak, bu çalışmada 65 yaş ve üzerindeki hastaların tamamına kronik hastalıkların eşlik ettiği, yaş ve kronik hastalık sayısı ile polifarmasi sıklığının arttığı görülmüştür. Polifarmasi ilaç yan etkisi görülmesine ve uygunsuz ilaç kullanımı sıklığının artmasına sebep olmuştur.Anahtar kelimeler: Polifarmasi, uygunsuz ilaç kullanımı, evde sağlık. In this study, we aimed to evaluate the rate of polypharmacy and inappropriate medication use in 65 years and older Home Care patients. We included 65 years old or older patients who registered Home Care Unit of Muğla Sıtkı Koçman University Faculty of Medicine Education and Research Hospital.A questionnare was used in this study which was prepared by the researcher on the basis of the literature. Researcher first provided datas of the patients from patient's files in Home Care Unit. Questionnare was filled by researcher after taking these datas and updating them and getting more information by phone calls with patient's or patient's care givers by researcher's own phone. This questionnare included questions about patient's demographic datas ( age, gender, marital status, education, income state etc.), comorbid chronic diseases, medications (name, dosage, usage), unprescribed medications and alternative medications.We enrolled 183(%71,8) female and 72(%28,2) male, totally 255, geriatric patients. Mean age was 82.19±7,61 and age range was 65-104. The most common reasons for Home Care Unit registration were senility and cerebrovascular diseases. The mean number of comorbid chronic disease was 3,54±1,6 and the most common comorbid chronic diseases were hypertension, cerebrovascular diseases, dementia-alzheimer. 247 of the patients were taking continuous medication. The mean number of medications taken by the patients was 4,51±2,58. The most common drugs taking by patients were cardiovascular system drugs, neurology and phychiatry drugs. The rate of polypharmacy was %48,6 (n=120) and was higher 75-85 years old patients. Drug-related adverse effects were observed in 64 (%25,1) patients and were higher in patients with polypharmacy. Rate of adverse effect was %33,3 in patients who were taking daily 5 or more drugs, and %18,9 in patients who were taking daily 1-4 drug. We evaluate potentially inappropriate medication use in patients according to 2015 Beers criteria. 132 (%53,4) of patients had at least one inappropriate medicatione use. According to first section of Beers criteria prevelance of inappropriate medication use was %46,6, according to second section prevelance was %22,7 and for the drug-drug interaction section prevelance was %3,2. The most common inappropriate drugs were proton pump inhibitors and antipsychotics that were not associated with any diseases, usage of antipsychotics in dementia and cognitive impairment and nonsteroidal antiinflamatory drug usage in heart failure were inappropriate due to drug-disease or drug-syndrome interactions. We confirmed inappropriate mediacation use was higher in patients with polypharmacy.In conclusion, we detected all of these geriatric patients had a comorbid diseases and rate of comorbidity increased polypharmacy rate in this study. Polypharmacy increased the rate of both adverse drug effects and inappropriate medication use.Key words: Polypharmacy, inappropriate medication use, home care. 70

Bu çalışmada, 2010-2011-2012 ve 2013 yılları esas alınarak illerin ilaç tüketiminde etkili olan faktörler incelenmiştir. Klasik regresyon varsayımlarının sağlanmaması durumunda çoklu doğrusal regresyona alternatif olarak sunulan robust regresyon yöntemlerinden olan `Kantil Regresyon` kullanılmış ve çeşitli kantil dilimleri esas alınarak analiz yapılmıştır. Ayrıca, alternatif regresyon yöntemlerinden varyansın ortalamadan büyük olduğu aşırı yayılım durumunda kullanılan ''Negatif Binomial Regresyon'' analizleri de kullanılmıştır. Analiz sonucunda 2010-2011 yıllarında log-nüfus, log-hekim, log-eczacı ve deniz etkisi değişkenleri, 2012 yılında log-nüfus, log-hekim, log-eczacı, nüfus artışı ve deniz etkisi değişkenleri, 2013 yılında log-nüfus, log-eczacı, nüfus artışı ve deniz etkisi değişkenleri anlamlı bulunmuştur. Çeşitli karşılaştırma yöntemleri ile de negatif binomial regresyon analizinin kantil regresyon analizine göre daha etkin sonuç verdiği görülmüştür. In this study, it is investigated factors affecting on number of drug by taking base 2010-2011-2012 and 2013 years. Even if assumption is not provide it is used `Quantile Regression` which is robust regression by alternatively multilineer regression and it is analysis by various Quantile slice.Alternatively, it is used ''Negative Binomial Regression'' which variance is greater than mean and uses overdispersion to offer more extensive regression. We found that log-population, log-physician, log-pharmacist and the marine influence variables in 2010-2011 are significant. In addition to the log-population, log-physician, log-pharmacist, population growth and the marine influence variables in 2012, log-population log-pharmacist, population growth and the marine influence variables in 2013 are found significant. It is seen that Negative Binomial Regression gives more effective result than Quantile Regression by various comparison methods. 97

Amaç: Günümüzde varlığı tedavi için bir endikasyon kabul edilen doğum ağrısı etkin bir şekilde giderilmelidir. Çalışmamızda da normal spontan vajinal doğum planlanan aktif eylemdeki term gebelere ağrı tedavisi için kombine spinal epidural analjezi (KSEA) tekniği uyguladık. Böylece bu tekniğin analjezi idamesinde etkin olan epidural komponentinin Hasta Kontrollü Analjezi (HaKAn) cihazı (HaKAnC) ile değişik ilaç veriş yöntemleri kullanılarak sağlanmasının ilaç tüketimine ve anne memnuniyetine olan etkilerini karşılaştırmayı ve bu sayede en ideal ilaç veriş şeklini belirlemeyi amaçladık.Gereç ve Yöntem: Etik kurul ve proje desteği sağlandıktan sonra onamları alınarak çalışmaya dahil edilen 45 gebe randomizasyon yöntemine göre üç eşit gruba ayrıldı. Her bir olguya ilk olarak spinal analjezi amacıyla 2 ml hacme dilüe edilmiş 2.5 mg levobupivakain + 25 µg fentanil karışımı intratekal 15 saniyede enjekte edildi ve sonrasında epidural kateterden uygulanmak üzere hazırlanan %0.1 levobupivakain + 2 µg/ml fentanil solüsyonu HaKAnC ile aşağıda belirtilen şekilde uygulandı:Grup B (Aralıklı Bolus); infüzyon olmaksızın, bolus doz 5 ml, kilitli kalma süresi 15 dk, maksimum doz 20 ml/saat. Grup İB (Sürekli Bazal İnfüzyon + Aralıklı Bolus); bazal infüzyon 5 ml/saat, bolus doz 5 ml, kilitli kalma süresi 20 dk, maksimum doz 20 ml/saat. Grup Dİ (Değişken Hızlı İnfüzyon + Aralıklı Bolus); bolus doz 5 ml, kilitli kalma süresi 15 dk, maksimum doz 20 ml/saat ve başlangıç bazal infüzyon hızı 0 ml. İnfüzyon hızı saatlik her değerlendirmede HaKAnC'nın geçmiş bilgiler menüsündeki verilere göre belirlendi. İnfüzyon hızı; eğer gebe bir önceki saatte 1 defa bolus ihtiyacı duydu ise 5 ml/saat, 2 defa bolus ihtiyacı duydu ise 10 ml/saat, 3 defa bolus ihtiyacı duydu ise 15 ml/saat artırıldı. Kilitli kalma süresi ise 5 ml/saat infüzyonda 20 dk, 10 ml/saat infüzyonda 30 dk ve 15 ml/saat infüzyonda ise 60 dk olarak yeniden ayarlandı. Maksimum infüzyon hızı 15 ml/saat ile sınırlandırıldı. Toplam maksimum doz (infüzyon+bolus) 20 ml/saat ile sınırlandı. Eğer hasta bir önceki saatte hiç bolus ihtiyacı duymamış ise infüzyon hızı 5 ml/saat azaltıldı. Çalışma süresince gruplar arasındaki sosyodemografik özellikler, gestasyon, girişim, maternal ve fetal hemodinami, KSEA ve HaKAn, doğum ve doğum süreci, meydana gelen yan etkiler, saatlik ve toplam ilaç tüketimleri ve anne ve cerrah memnuniyetleri ile ilgili veriler değerlendirildi.Bulgular: Grup B'de 1, grup İB'de 2 ve grup Dİ'de 1 olmak üzere 4 olgu (%8.9) sezaryenle doğum yaptığı için analiz dışı bırakıldı. Diğer tüm olgular istatistiksel analize dahil edildi. Çalışmamızda zamana göre lokal anestezik (LA) tüketim miktarı (mg/saat) grup B'de grup İB ve grup Dİ'ye göre, grup Dİ'de ise grup İB'ye göre anlamlı derecede düşük bulundu (p0.05). Olguların tümünde yüksek memnuniyet skorları elde edildi ve bu skorlar gruplar arasında karşılaştırıldığında anlamlı farka rastlanmadı (p>0.05). Bununla birlikte en yüksek memnuniyet skoru ise grup Dİ'de elde edildi.Sonuç: Bu veriler ışığında epidural infüzyon hızının hastanın analjezi gereksinimine göre arttırılıp azaltılabilmesinin, klasik yöntemlerle kıyaslandığında; toplam ilaç tüketimini infüzyon+bolus uygulamasına göre anlamlı oranda azaltmadığı fakat bolus uygulamaya göre de arttırmadığı, buna karşın anne memnuniyeti üzerine daha olumlu etkiler yapabildiği sonucuna vardık. Objective: Nowadays, labour pain is described as a treatment indication and should be treaten effectively. In our study, we performed combined spinal epidural analgesia (CSEA) technique for pain treatment of term pregnants who were planned normal spontaneous vaginal labour, during the active travay. Thus we used different drug administration regimens via Patient Controlled Analgesia (PCA) Device (PCAD) and we compared efficacities of these regimens on drug requirement and mother satisfaction. Our aim was to determine best analgesic epidural regimen. Materials and Methods: After ethic committee approval, project foundation and informed consent of patients, 45 pregnants were divided 3 aqual groups randomly. At first for spinal analgesia, 2.5 mg levobupivacaine and 25 µg fentanyl in 2 ml volume has adminestered in subarachnoid space at 15 seconds duration. Latter %0.1 levobupivacaine + 2 µg/ml fentanyl solution has administered via PCAD in three different regimens:Group B (Bolus): Without continue infusion, bolus dose 5 ml, lockout interval 20 minutes, maximum dose 20 ml/h.Group IB (Basal Infusion + Bolus): Continue infusion 5 ml/h, bolus dose 5 ml, lockout interval 20 minutes, maximum dose 20 ml/h. Group LIR (Labile Infusion Rate + Bolus): Bolus dose 5 ml, lockout interval 15 minutes, maximum dose 20 ml/h and starting basal infusion rate 0 ml. Infusion rate was determined depending on the previus hour data of PCAD. Infusion rate has increased by this way: If pregnant required 1 bolus at previous hour, basal infusion increased 5 ml/h, if she required 2 bolus doses, basal infusion increased 10 ml/h, if she required 3 bolus doses, basal infusion increased 15 ml/h. Lockout interval was modified as following: 20 minutes for 5 ml/h infusion, 30 minutes for 10 ml/h infusion and 60 minutes for 15 ml/h infusion. Maximum bazal infusion rate was limited at 15 ml/h. Total maximum dose (bolus + infusion) was limited at 20 ml/h. If pregnant didn't require any bolus dose previous hour, basal infusion rate decreased 5 ml/h for every hour. Data on socio-demographic charactheristics, gestation, intervention, maternal and fetal hemodynamics, CSEA and PCA, labour process, complications, hourly and total drug consumptions, mother and obstetrician satisfactions between groups were evaluated. Results: 1 case from group B, 2 cases from group IB and 1 case from group LIR (4 cases totally, %8.9) has excluded from the analyses because they underwent C/S. All the other cases have been included for analyses. Hourly local anethesic consumption (mg/h) was significiantly lower in Group B than Group IB and Group LIR; was significiantly lower in Group LIR than group IB. Total drug consumption (mg) was the lowest in Group B and highest in Group IB but there was no statistically significiance. However, the highest satisfaction score was obtained in Group LIR.Conclusion: We suggest that adjusment of basal epidural infusion rate hourly depend on patient analgesic requirement doesn't increase drug consumption and has beneficial effects on mother satisfaction. 172

Türkiye'deki ilaç sanayisinin yapısına bakıldığında dünyadaki gelişen ilaç sanayi ile beraber değerlendirme yapılabilir. Dünya ilaç sanayinin gelişimi bu günlerdeki hastalıklara uygulanan tedavi hızlandırıcı etkisinden dolayı büyük bir sektör olduğu görülmektedir. İlaç sektörü, dünyada, enerji ve silah sektörünün ardından üçüncü büyük sektör durumundadır. Türkiye ilaç sanayinin yapısı ve tarihi gelişimi 1700 yıllarda başlamış, laboratuvar ilaçlarının üretimi Cumhuriyet döneminde hız kazanmıştır. İlacın orijinal ve jenerik olması üreten firma açısından önemini ortaya koyabilmektedir. Yeni buluşların belirli bir süre fikri ve sınai mülkiyet hakları kapsamında korunması anlamını taşıyan patent süresi tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de 20 yıldır. İlaçta veri koruma belli bir süre içinde ilacın farmakolojik özelliğini ihtiva eden bilgileri en az iki yıl başka firmaların üretimini engellemek için konulmuştur.Anahtar Kelimeler: İlaç, Türkiye'de ilaç ve ilaç sanayi, Zonguldak Atatürk Devlet Hastanesi ilaç harcamaları. Structure of the Turkey?s pharmaceutical industry could be evaluated together with the development of world?s pharmaceutical industry. Development of the pharmaceutical industry in the world is a big sector because of its accelerating healing impact of diseases during treatment. The pharmaceutical industry in the world is the third largest sector after energy and weapons sector. Structure and historical development of pharmaceutical industry in Turkey started in 1700; the production of laboratory medicine has gained momentum in the Republican period. Drug companies are particular about drug?s originality and its generic. Patent which means protection of intellectual new inventions and industrial property rights is used 20 years in Turkey as well as throughout the world.Key Words: Durg, Drug and pharmaceutical industry in Turkey, Drug expenditures in Zonguldak Ataturk State Hospital 162

Bu çalışmanın amacı, kamu harcamaları içinde ilaç harcamalarının yerini ve ilaç harcamaların ekonomik büyümeye etkisini incelemektir. Çalışmada, ekonomik büyüme modelleri çerçevesinde kamu harcamaları, ilaç sektörü, ilaç harcamaları ve ilaç sektörüne yönelik uygulanan politikalar genel olarak değerlendirildikten sonra, ilaç harcamalarının ekonomik büyümeye etkisi ampirik açıdan analiz edilmiştir. Yapılan ampirik çalışmada panel veri analizi kullanılmış ve 1990-2008 yılları arasında ilaç harcamaları ile GSYİH arasındaki ilişki incelenirken 14 OECD ülkesine ait GSYİH ve ilaç harcamaları verilerinden yararlanılmıştır. Analizden elde edilen sonuçlara göre, ilaç harcamaları ile ekonomik büyüme arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. The aim of this study is to evaluate the pharmaceutical expenditures within the public expenditures and the impact of these expenditures on economic growth. Within this context, the public expenditures under the economic growth models, pharmaceutical industry, pharmaceutical expenditures and policies applied on the industry are evaluated and afterwards the impact of pharmaceutical expenditure on economic growth is empirically evaluated. Panel data analysis is used for the empirical study for evaluating the relationship between pharmaceutical expenditures and GDP. Data from 14 OECD countries for GDP and pharmaceutical expenditure for the 1990-2008 period is used. According to the results of the study, a positive relationship between pharmaceutical expenditure and economic growth was identified. 240

Sağlıklı bir toplum yaratılması ve sağlıklı bir yaşamın sürdürülebilmesinde en önemli faktörlerden biri olan ilacın kurallara bağlı olarak üretilmesi ve ihtiyacı olan herkese ihtiyaç duyulduğu anda ulaştırılabilmesi, günümüzde devletin en önde gelen sosyal sorumluluğudur. Gelişmiş ülkeler rasyonel ilaç politikaları ile, hem ilaç endüstrisinin gelişimini hem de kaliteli ve etkin ilacın en iyi ve en ekonomik şartlarla hastaya ulaşımını sağlamaktadırlar.İlaç endüstrisi, günümüzde en yüksek araştırma-geliştirme potansiyeline sahip global bir endüstridir. Bir yandan artan spesifik ve ölümcül hastalıklarla mücadelede yeni ilaçların keşfi, diğer yandan uzayan yaşam süresinin kaliteli bir yaşama döndürülebilmesi, global ekonomide sınırları aşan yoğun rekabet koşulları, artan devlet müdahalesi ve denetimi ilaç endüstrisinin diğer endüstrilerden farklılaşmasına neden olmaktadır.Bu çalışmamızda Türk ilaç endüstrisinin ve karaman ilinde ki eczanelerin durumu ve sorunları işlenecektir. Sağlıklı bir toplumun en değerli bir ekonomik güç olduğu gerçeği, günümüzde tüm devletler tarafından kabul edilmiştir. The creation and sustainability of a healthy life in a healthy society is one of the most important factors in the production of the drug, depending on the rules and the need to convey to those who needed now, today, the state's leading social responsibility. Developed countries with rational drug policies, the development of both the pharmaceutical industry as well as quality and patient access to effective drugs provide the best and most economic conditions.The pharmaceutical industry currently has the highest potential for research and development is a global industry. On the one hand the discovery of new drugs in the fight against increasing the specific and lethal diseases, prolonged life span on the other hand rotation of a quality life, exceeded the limits of the global economy, intense competition and increased government intervention and the control of the pharmaceutical industry leads to the differentiation of other industries.In this study, the pharmacies in the province of the Turkish pharmaceutical industry and karaman situation and problems will be covered. The fact that a healthy society's most valuable economic power, has been adopted by all states today. 130

Anahtar Kelimeler :İlaç Harcamaları, İlaç Sektörü, Sağlık Harcamaları, Sağlık Hizmetleri, Sağlık Sigortası, Sağlık Sistemleri. ÖZETTÜRK SOSYAL GÜVENLİK SİSTEMİNDE İLAÇ SORUNU20. yüzyılın ikinci yarısında, sağlık bilincinin artması, yaşam süresinin uzaması, kronik hastalıkların yaygınlaşması, tıptaki ilerlemeler gibi faktörlerin sonucunda tüm dünyada sağlık harcamaları artmıştır. Sağlık harcamaları içinde en önemli kalemlerden birini ilaç harcamaları oluşturmuştur. Tedavi süreçlerinin ve yeni ilaçların pahalılığı, özellikle Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde ilaç harcamalarını artırmıştır.Bu çalışma ile ülkemizde ilaç harcamalarının son yıllarda ulaştığı yüksek seviye ortaya konulmaya çalışılmıştır. Tarihsel süreçte toplumun ve devlet mekanizmasının ilaç harcamalarını karşılamak için geliştirdiği sosyal güvenlik yöntemlerinin incelendiği çalışmada refah devletinin kriz yıllarında dünyada ve ülkemizde ilaç harcamalarını kısmaya yönelik çabalar da ele alınmıştır.İstatistiksel verilerin incelenmesi neticesinde ulaşılan bazı dikkat çekici sonuçlar şu şekilde özetlenebilir:•Son otuz yılda OECD ülkeleri içinde Gayri Safi Yurt İçi Hasıladan Toplam Sağlık Harcamalarına giden payın en çok arttığı ülkelerden birisi Türkiye’dir.•Türkiye ilaç piyasası, son yıllarda dünyada yükselişe geçen 7 piyasadan biri haline gelmiştir. Bu yedi ülke içinde ilaç tüketimini kamu ile sağlayan en önemli ülke Türkiye’dir.•1990’ların başında Türkiye’de ilaç harcamalarının kamu sağlık harcamaları içindeki oranı % 20 civarındaki iken 2000’lere gelindiğinde bu oran % 40’ları aşmıştır. İlaç harcamalarının artmasında etkili olan temel faktörler ise akılcı olmayan ilaç kullanımı, etik dışı davranışlar ve sistemin sürdürülebilirliğini kısıtlayan resmi politikalar olarak sayılabilir. İlaç harcamalarında artış eğiliminin önüne geçilebilmesi için şu tedbirlere başvurulmuştur: yeni fiyat kararnamesi, eşdeğer ilaç tercihine ağırlık verilmesi ve geri ödeme politikalarının yeniden düzenlenmesi. Keywords :Drug Expenditures, Health Expenditures, Health Insurance, Health Services, Health Systems, Pharmaceutical Sector.ABSTRACTTHE DRUG PROBLEM IN THE TURKISH SOCIAL SECURITY SYSTEMIn the second half of the twentieth century, as a result of factors such as increased health consciousness, prolonged life expectancy, spread of chronic disease, advances in medicine, health expenditures has increased all over the world. One of the most important item in health expenditures has been drug expenditures. The expensiveness of the treatment processes and new drugs, especially in developing countries like Turkey, have increased drug expenditures.In this study, it is tried to put forward our country has reached a high level of drug expenditure in recent years. The social security methods that was developed by society and government to meet the drug expenditures in the historical process and the efforts to cut spending on drugs in the world and our country during the crisis of the welfare state, is examined in the present study. As a result of statistical analysis of the data achieved, some remarkable results can be summarized as follows:•In the last thirty years, Turkey has been one of the country in OECD countries, which the share of Total Health Expenditure in Gross Domestic Product has increased most. •In recent years, Turkey pharmaceutical market, has become one of the 7 market which has rised in the world. Turkey is the most important country within the seven countries, that drug consumption was provided by the public.•The share of drug expenditures in the public health expenditures in Turkey was about 20% in early 1990s, but in the 2000s this ratio has surpassed the 40s%.The irrational use of drugs, unethical behaviors and official policies that limits the sustainability of the system can be considered the main factors which increases drug expenditures. The new price decree, supporting the use of generic medicines and rearrangement of drug reimbursement policies have been taken to prevent rising tread of drug expenditures.

Günümüzde sağlık yükselen bir değer olarak kendini hissettirmektedir. Bunun en önemli nedeni kitle iletişim alanında sağlık haberlerine verilen önem ve medya içeriklerindeki artıştır. Medyanın üzerinde durduğu konular ise uzun yaşam reçeteleri, diyet önerileri, anti-aging, fitness, estetik ameliyatlar gibi daha çok magazinleşmiş içerikler olduğu görülmektedir. Bu içerikler sayesinde medya tüketim kültürü ve tüketimcilik olgusunu pekiştirecek haberler üretmektedir. Medya içeriklerindeki artışın nedeni olarak tüketimcilik olgusu ve tüketim kültürünün olduğu düşünülmektedir. Tüketim kültürünün her alanı etkilediği gibi sağlık alanını da etkilediği görülmektedir. Bununla orantılı olarak, son yıllarda sağlıklı olmak toplumda çok önem kazanmaya başlamış ve özellikle orta sınıflarda sağlıklı olmak yani ?healthizm? kavramını ortaya çıkartmıştır. ?Healthizm? kavramı da bireylerin sağlıklarını korumak için medya ve ilaç endüstrisiyle ilişkiye girmelerini gerektirmiştir. Ne var ki, medya sağlık alanında bilgilendirici bir işlev yüklenememiş, daha çok tüketim kültürünü yaygınlaştıracak haberlerle tüketicinin inşasına yönelik bir tutum içine girmiştir. Today health as a notion is the upward trend in mass media. There is a growing increase in health coverage and utmost importance is attached to health news. But the subjects show a great diversification in health coverage such as dieting, anti-aging, fitness, esthetic surgery most of which are issues of tabloidization . The consumerist culture and consumerism can be thought as the cause of this rising media coverage in health. Consumerist culture affects the health arena as well as the other arenas. In relation to this, being healthy became one of the vantage points in society and healthism as a notion made its public appearance. Healthism requires people to be closely in contact with the media and the drug industry to be informed. Nevertheless, media can not be informative in issues of health, it only serves to reinforce the consumerist culture to create consumers. 208

İlaç tüketimi; nüfus kişi başına gelir, şehirleşme oranı, yeni hastalıkların ve tedavi yöntemlerinin gelişmesi, sağlık ve sosyal güvenlikte yaşanan gelişmeler, refah düzeyinin artmasına bağlı alışkanlıklar gibi bir çok etkene bağlı olarak her geçen gün artmaktadır. Üreticiler artan talebi karşılamak için tedbirler alırken, sağlık güvencesi sağlayan kurum yada kuruluşlar artan tüketimden kaynaklanan finansman yükünün üstesinden gelmeye çalışmaktadır.Artan ilaç tüketim ve maliyetleriyle ilgili olarak ilaç sektörünün hem arz hemde talep tarafına bakış açısı kazandırmayı amaçlayan bu çalışmada çeşitli faktörlerin ilaç tüketimine olan etkileri incelenerek geleceğe dönük satış tahmini yapabilmek için model oluşturulmaya çalışılmıştır.Çalışmanın ilk iki bölümünde; dünya genelinde ve Türkiye'de ilaç sektörünün genel yapısı ve geçmişi hakkında bilgilere yer verilmiştir. Üçüncü bölümde; satış tahmin yöntemlerine ayrıntılı olarak değinilmiştir. Dördücü bölümde; İlaç tüketimini etkileyen faktörler tespit edilerek bu faktörlerin kullanılarak regresyon analizi yardımıyla satış tahmini yapmak üzere model oluşturulmuştur. Beşinci ve son bölümde; analiz sonucu elde edilen bulgular değerlendirilip gerekli yorumlar yapılmıştır.Çalışma sonucu elde edilen bulgular, ilaç sektörünün ekonomik dalgalanmalardan fazlasıyla etkilendiğini ve ülkemizde yapılan sağlık ve sosyal güvenlik reformlarının ilaç tüketimini artırdığı yönündedir. Ayrıca beklendiği üzere nüfusta meydana gelen artışın ilaç tüketiminde önemli ölçüde rol aldığı görülmüştür.Anahtar Kelimeler: İlaç Tüketimi, Satış Tahmin Yöntemleri, İlaç Endüstrisi. Pharmaceutical consumption increases depending upon a lot of affects like population, income per capita, developments at the treatment methods, emergent of the new diseases, developments at the healt and social security, habits depending upon increasing at the lifequalities. While manufactures take precautions to supply demanding increasings, associations or foundations endevour to supply financing based on consumption increasings.The main goal of this study is to determine of the factors which affect pharmaceutical consumption in Turkey. For this goal an investigation has made to constitute a model which makes sales forecasts for the future.At the first and second chapters of this study, some general informations have given about genereal structures of the pharmaticeutial industry of world and Turkey. Sales forecast methods are refered at the third chapter. At the fourth chapter, factors which affect pharmaticeutial consumption has been defined and a regression analysis has been made to constitute a sales forecast model using these factors. The fifth chapter includes evaluation of the analysis results and findings.Findings showed that, pharmaceutical industry is affected by economical fluctuations and health and social reforms which are made recently increase pharmaceutical consumption in Turkey. However, it is understood that increasing of population takes an important role on the pharmaceutical consumption.Keywords: Pharmaceutical Consumption, Sales Forecast Methods, Pharmaceutical Industry. 136

59