Search

Bu araştırmanın temel amacı, işbirlikli öğrenme yönteminin öğrencilerin istatistik dersindeki akademik başarıları ve istatistik dersine yönelik tutumları üzerindeki etkisinin ve öğrencilerin istatistiksel düşünme seviyelerinin belirlenmesidir.Bu amaç doğrultusunda araştırma 2013–2014 eğitim-öğretim yılında bir devlet üniversitesinde öğrenim gören rehberlik ve psikolojik danışmanlık bölümü birinci sınıf öğrencileri ile yürütülmüştür. Yarı deneysel modellerden biri olan eşitlenmemiş kontrol gruplu model olarak tasarlanan çalışma, rastgele seçilen bir deney (n=33) ve bir kontrol grubu (n=32) olmak üzere toplam 65 öğrenci üzerinde yürütülmüştür. Araştırma 12 hafta süre ile hem deney hem kontrol gruplarında araştırmacı tarafından gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nicel verilerini toplayabilmek için veri toplama aracı olarak 23 maddeden oluşan `İstatistik Başarı Testi` (İBT) ile Diri (2007) tarafından geliştirilen 5'li likert tipte 34 maddeden oluşan `İstatistik Tutum Ölçeği` (İTÖ) ön test-son test olarak kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyutunda öğrencilerin istatistik dersine ve kullanılan yönteme ilişkin görüşlerini ortaya koyabilmek için deney grubunda yer alan öğrencilere yarı yapılandırılmış `Görüşme Formu` (GF); öğrencilerin istatistiksel düşünme seviyelerinin belirlenebilmesi amacıyla ise 11 öğrenciye `İstatistiksel Düşünme Testi` (İDT) uygulanmıştır.Deney ve kontrol grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık olup olmadığını belirlemek için `İstatistik Başarı Testi`nden edilen veriler üzerinde kovaryans analizi (ANCOVA); `İstatistik Tutum Ölçeği`nden elde edilen verilere ise Bağımsız Gruplar T-Testi uygulanmıştır. Yapılan analizlerin sonucunda işbirlikli öğrenme tekniğinin akademik başarı üzerinde anlamlı bir fark yaratmadığı ancak deney grubunda yer alan öğrencilerin düzeltilmiş son test başarı puan ortalamalarının daha yüksek olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Ayrıca işbirlikli öğrenme yönteminin öğrencilerin derse yönelik tutumları üzerinde de istatistiksel olarak anlamlı bir fark oluşturmadığı görülmüştür. Bununla birlikte deney grubundan seçilen öğrencilerle yapılan görüşmeler sonucunda öğrenciler arkadaşlık ilişkilerinin işbirlikli öğrenme yöntemi sayesinde geliştiğini; grup çalışmaları sırasında birbirlerinin öğrenmelerine yardımcı olduklarını ifade etmişlerdir. Son olarak SOLO taksonomisine göre öğrencilerin istatistiksel düşünme seviyelerinin `Tek Yönlü Yapı` ve `Çok Yönlü Yapı` seviyelerinde yoğunlaştığı sonucu ortaya konulmuştur. Anahtar kelimeler: Akademik başarı, istatistik dersi, istatistik dersine yönelik tutum, istatistiksel düşünme, işbirlikli öğrenme yöntemi This study aims at determining the effect of cooperative learning method on students' achievement in statistics course and their attitudes towards statistics course, and also defining students' statistical thinking level. In accordance with the aim of this study, the research was conducted with freshmen of psychological counseling and guidance department in a state university in 2013-2014 academic year. Designed as non-equivalent control group which is one of the quasi-experimental models, the research was carried out with 65 students randomly chosen as experimental (n=33) and control (n=32) groups. The research was performed by the researcher in both experiment and control groups within 12 weeks. In order to collect the quantitative data of the study, `Statistics Achievement Test` (SAT) consisting of 23 items and `Scale of Attitudes toward Statistics` (SATS) developed by Diri (2007) as 5 point Likert type format with 34 items were used in pretest-posttest design. As for the qualitative extend of the study, semi-structured Interview Form` (IF) was applied to experimental group in order to reveal students' views about statistical course and the method used; and `Statistical Thinking Test` (STT) was applied to 11 students in order to determine students' statistical thinking levels. In order to find out whether there was a statistically significant difference between experiment and control groups, the data gathered from `Statistics Achievement Test` was calculated by analysis of covariance (ANCOVA); and the data obtained from `Scale of Attitudes toward Statistics` was analyzed by Independent Samples T-Test. As a result of the analyzes, it was found that cooperative learning method did not produce any effects on academic achievement; however, it was observed that modified means of experimental group's posttest scores were higher. Moreover, it was seen that cooperative learning method did not make a statistically significant difference in students' attitudes towards the course. In addition, as a result of the interviews with the students chosen from experimental group, students stated that their friendships were developed thanks to cooperative learning method; and they facilitated each other's learning during group works. Finally, it was found that students' statistical thinking levels were concentrated on `Unistructural` and `Multistructural` levels according to SOLO taxonomy. Keywords: Academic achievement, attitude towards statistical course, cooperative learning method, statistical thinking, statistics course 244

Bu çalışma, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi' nde eğitim alan öğrencilerin istatistik dersine yönelik kaygılarını belirleyen faktörleri ortaya koymayı ve bu faktörler arasındaki nedensel ilişkileri açıklamayı amaçlamaktadır. 2011-2012 eğitim - öğretim döneminde, eğitim görmekte olan öğrencilere uygulanan anketle elde edilen sonuçlar değerlendirilmeye ve Yapısal Eşitlik Modellemesi (YEM) ile analiz edilmeye çalışılmaktadır. Yapılan bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Yapısal Eşitlik Modellemesi ile ilgili tanımlar, varsayımlar ve modelleme sürecine değinilerek literatür taraması yapılmaktadır. İkinci bölümde öğrencilerin derslere yönelik kaygı, tutum ve güdüleme kavramlarına ilişkin teoriler ortaya konulmakta ve araştırma modelinde kullanılacak ölçekler ayrıntılı biçimde açıklanmaktadır. Üçüncü bölümde ise araştırma modelinin ortaya konulması ile istatistik dersine yönelik kaygının belirleyicisi olan faktörlerle ilişkileri YEM ile analiz edilmektedir. Kurulan kavramsal modeli analiz etmek için 7 hipotez oluşturulmakta ve araştırma anketi 300 öğrenciye uygulanmaktadır. Yapısal eşitlik modellemesi için AMOS 16.0 paket programı kullanılmıştır. Aim of this study is to explainthe causal relationshipsamong factors and to find out affecting factors of anxiety towards statistics course of students who are studying Faculty of Economics and Administrative Sciences at Uludag University. According to this, questionnaire which was done on students in 2011-2012 educational year is evaluated and analyzed by Structural Equation Modelling (SEM). This study includes three sections. First section, there are definitions, assumptions and modelling process about SEM and literature review. In second section, there is put forth definitions of attitudes, anxiety towards courseandtheories of motivation for students and used scales are described in detail in the research model. The last section, there is presented research model and relations of determinant factors of anxiety toward statistics course analyzed by SEM.There has made up of 7 hypotheses about theoretical model and research survey isapplied to 300 students. AMOS 16.0 software packagewas used for structural equation modelling. 92

Bu çalışmada, proje tabanlı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin istatistiksel okuryazarlık seviyeleri ve istatistiğe yönelik tutumları üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bu amaçla veri toplama araçlarından istatistiğe yönelik tutum ölçeği ve istatistiksel okuryazarlık testi, geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları yapılarak geliştirilmiştir. İstatistiksel okuryazarlık testi altı bileşeni içeren 69 sorudan oluşmaktadır. Veri analizinde bu altı bileşene ilişkin hazırlanan ölçütlerden yararlanılmıştır. Araştırma 2011?2012 Öğretim Yılı güz döneminde Trabzon İli, Merkez İlçesi, Ayfer Karakullukçu İlköğretim Okulu'nda yapılmıştır. Deneysel araştırma yönteminin kontrol gruplu ön test-son test deseninin benimsendiği çalışmada, 35'i deney, 35'i kontrol grubu olmak üzere toplam 70 öğrenci ile çalışılmıştır. Dersler deney grubunda proje tabanlı öğrenme yaklaşımına göre, kontrol grubunda ise geleneksel öğretim yöntemine göre tasarlanmıştır. Verilerin analizinde Rasch Modellerinden kısmi puan modeli kullanılmıştır. Bu amaçla WINSTEPS 3.72 modelleme programından yararlanılmıştır. Testlerden elde edilen ham puanlar, lineer puanlara dönüştürülerek frekans ve yüzde dağılımları, bağımlı t testi, bağımsız t testi ve ANCOVA analizi yapılmıştır. Ayrıca öğrencilerin daha ayrıntılı incelenmesi amacıyla deney grubu öğrencilerinden 6 öğrenciyle klinik mülakatlar yapılmıştır. Klinik mülakat verileriyle öğrencilerin proje tabanlı öğrenme sürecindeki değişim ve gelişimleri incelenmiş, nitel veriler sürekli karşılaştırmalı analiz yöntemiyle yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, proje tabanlı öğrenme yaklaşımının uygulandığı deney grubu öğrencileri ile geleneksel öğretim yönteminin uygulandığı kontrol grubu öğrencilerinin istatistiksel okuryazarlık seviyeleri ve istatistiğe yönelik tutumları açısından deney grubu lehine anlamlı bir farkın olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçlara bağlı olarak araştırmacılara ve eğitimcilere yönelik önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: İstatistiksel Okuryazarlık, İstatistiğe Yönelik Tutum, Proje Tabanlı Öğrenme Yaklaşımı, İlköğretim Öğrenciler In this study the effect of project-based learning approach on students' statistical literacy levels and their attitudes towards statistics was observed. Fort this purpose a scale of a attitude directed to statistics and a test for statistical literacy were developed. The test is formed with 69 questions with six component. In data analysis the criteria prepared for these questions were used. This research was performed in 2011?2012 Education Year Fall Term in Ayfer Karakullukçu Primary School in Trabzon. In this study pretest-final test design with a control group of experimental research method was adopted seventy students participated 35 of whom were in experimental group, 35 of whom were in control group. The lessons were planned in accordance with the project-based learning approach for the experimental group and for the control group traditinal teaching method were used. Rasch partial credit model was used in the analysis of data which was obtained from measuring tools. With this aim WINSTEPS 3.72 modeling program was used. The raw scores from tests by transforming into linear scores, frequency, beside the distribution dependent t test, independent t test and ANCOVA analysis were performed. Also clinical interviews were conducted with six students from the experimental group students. Clinical interview data, in order to determine the change and development of students in the process of projectbased learning, was examined and interpreted using the comparative analysis method. According to information obtained as a result of research, between the experimental group students in project-based learning approach and the control group in traditional teaching method, it is concluded that there was a significant difference in favor of the experimental group in terms of statistical literacy levels and attitudes toward statistics. Based on the results, a number of suggestions were made for the researchers and educators. Keywords: Statistical Literacy, Attitude Towards Statistics, Project Based Learning Approach, Primary School Students 415

ÖZETMATEMATİK ÖĞRETMEN ADAYLARININ İSTATİSTİK DERSİ KONULARINDAKİ KAVRAM YANILGILARI; İSTATİSTİK DERSİNE YÖNELİK ÖZ YETERLİLİK İNANÇLARI VE TUTUMLARININ İNCELENMESİOlasılık ve istatistik dersleri, öğrenciler tarafından sıklıkla ilgisiz ve sıkıcı olarak tanımlanmaktadır. Bu durumun gerekçelerinden biri de, derslerin daha çok öğretmen merkezli teorik-ispat alt yapısıyla işlenmesidir. Bu çalışmanın amacı, matematik öğretmen adaylarının istatistik dersi konularındaki kavram yanılgılarının, istatistik dersine yönelik öz yeterlilik inançlarının ve tutumlarının incelenmesidir. Araştırmada, matematik öğretmen adaylarının istatistik dersindeki başarıları, öz yeterlilik inançları ve tutumlarının; cinsiyet bağlamında farklılık gösterip göstermediği ve birbirleri ile olan ilişkileri incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini 2009–2010 öğretim yılı, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Matematik Öğretmenliği yüksek lisans programında öğrenim gören toplam 102 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veri toplama araçları olarak İstatistik Kavram Testi, İstatistik Dersine Yönelik Öz Yeterlilik İnanç Ölçeği ve İstatistik Dersine Yönelik Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Veri analizinde frekans ve yüzde oranları, bağımsız t-testi, basit korelasyon kullanılmıştır. Analiz sonuçları, matematik öğretmen adaylarının istatistik kavram testi başarılarının düşük olduğu ve öğretmen adaylarının olasılık, normal dağılım, grafik yorumlama, hipotez testleri, örneklem dağılımları, korelasyon konularında kavram yanılgılarına sahip olduklarını göstermektedir. Adayların istatistik dersine yönelik öz yeterlilik inançlarının yüksek düzeyde ve istatistik dersine karşı tutumlarının ise orta düzeyde olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca matematik öğretmen adaylarının İstatistik Kavram Testi başarıları, istatistik dersine yönelik öz yeterlilik inançları ve tutumları arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmekle birlikte; cinsiyet bağlamında anlamlı bir farka rastlanılmamıştır.Anahtar Sözcükler: İstatistik Dersi, Matematik Öğretmen Adayları, Öz Yeterlilik İnancı, Kavram Yanılgıları, Tutum.ABSTRACTEXAMINING PRE-SERVICE MATHEMATICS TEACHERS’ MISCONCEPTIONS; SELF-EFFICACY BELIEFS AND ATTITUDES TOWARDS STATISTICS Probability and mathematical statistics classes are often described by the students enrolled as being dry and irrelevant. Potential reasons are that the material is often presented in a teacher-centered, theorem-proof lecture format. The purpose of this study was to explore pre-service mathematics teachers’ misconceptions in statistics subjects, their self-efficacy beliefs and attitudes toward statistics lesson. In the study, the relationship between pre-service mathematics teachers’ achievements, their self-efficacy perceptions and attitudes were analyzed among each other and in the context of gender difference. The present study was conducted at 2009 – 2010 academic year with a total number of 102 graduate pre-service mathematics teachers who enrolled at mathematics teacher education programs of Marmara University, Faculty of Ataturk Education. Data were collected utilizing three questionnaires: the Statistics Self-Efficacy Belief Instrument, Statistics Concept Test, and Statistics Lesson Attitude Scale. Descriptive statistics, Independent t-test, correlation and were used in data analysis. Data analysis showed that participants’ statistics achievement was low. They had some misconceptions in probability, normal distribution, hypothesis testing, interpreting graphics, sampling distributions, correlation subjects. They had high level of self-efficacy beliefs in statistics lesson and moderate attitude toward statistics lesson. In addition, there were positive and significant relationships among pre-service mathematics teachers’ level of achievements, attitude toward statistics lesson and their efficacy beliefs regarding statistics lesson. No statistically significant relation was found among variables in the context of gender. Key Words: Statistics Lesson, Pre-Service Mathematics Teachers, Misconception, Self Efficacy Belief, Attitude

Grafiksel modeller çok boyutlu tablolarda değişkenler arasındaki ilişkilerin kolaylıkla yorumlanmasını sağlayan istatistiksel bir tekniktir. Bu çalışmada grafiksel modellerin temelini oluşturan koşullu bağımsızlık ve grafik teorisi ile logaritmik-doğrusal modeller ve model seçimi anlatılmıştır. Ayrıca intihar istatistikleri üzerine dokuz adet uygulama MIM paket programı ile yapılarak sonuçları yorumlanmıştır.Anahtar Kelimeler: Koşullu Bağımsızlık, Grafiksel Modeller, Logaritmik-Doğrusal Modeller, Grafiksel Logaritmik-Doğrusal Modeller Graphical models are techniques which ensure simple interpretation of the relationship between variables in multidimensional tables. In this study, conditional indepedence which forms the basement of graphical models and graphic theory has been defined along with log-linear models and model selection. Then nine units of application on suicide statistics were studied with the MIM programme and outcomes were argued.Keywords: Conditional Independence, Graphical Models,Log-Linear Models, Graphical Log-Linear Models 146

Günümüzde pek çok alanda olduğu gibi coğrafyada da rakamsal ifadeler sıkça kullanılmaya başlanmıştır. Bu nedenle üniversitelerin coğrafya bölümlerinde öğrenim gören öğrencilerin de istatistik dersleri almaları kaçınılmazdır. Coğrafya bölümlerinde istatistik dersi olmasına rağmen halen Türkiye’de coğrafya alanında eğitim görecek öğrenciler sosyal puan ile seçilmektedir. Dünyadaki pek çok ülkede ise coğrafya bölümlerine alınacak öğrencilerde matematik alanında başarı istenmektedir. Çalışmamızda Türkiye ile karşılaştırdığımız Azerbaycan da bu ülkelerden birisidir. Bu araştırmanın amacı, Azerbaycan’da ve Türkiye’de yükseköğretim coğrafya bölümü öğrencilerinin istatistik dersine yönelik tutumlarını belirlemek, okudukları okulun, cinsiyetin ve sınıf düzeyinin tutumlarına etkisini karşılaştırmalı olarak incelemektir. Araştırma, yükseköğretime coğrafya bölümlerinde devam eden Azerbaycan’da 90, Türkiye’de ise 570 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmada, veriler araştırmacılar tarafından geliştirilen İstatistik Dersine Yönelik Tutum Ölçeği ile toplanmıştır. Elde edilen bulgular, öğrencilerin İstatistik dersine yönelik tutumlarının genelde olumlu olduğunu, okunulan okul, cinsiyet, sınıf düzeyleri ve iki ülke açısından önemli farklar olduğunu ortaya koymuştur., The statistics approaches of the contemporary world are being used in social, biological and natural sciences as well as in all branches of engineering. Plus, they are widely and increasingly being used in various applied studies. The students who choose to study geography at universities get the basic information about statistics either in Statistics or Research Methods courses. The high school educational processes of students, who will get geography training at college, vary in Turkey and Azerbaijan. The attitude which has a dominant sensual side affects the behaviors of a person towards his study. One of the most important student characteristics that is often studied related to the attitude towards Statistics Course is gender. Researches carried out abroad show a great connection between the gender and the attitude towards the Statistics Course in geography departments. However, in Turkey, there is no study about geography students’ attitudes towards the Statistics Course. The aim of this research is to show the students’ attitude towards Statistics Course in Turkey and Azerbaijan, to study the influence of the gender, university and the faculty they study in. Parallel to this objective, answers have been found for the questions below: 1. What is the students’ attitude towards the lesson? 2. Does this attitude vary in terms of gender? 3. Does this attitude vary in terms of the university? 4. Does this vary in terms of the faculty? This study is a scanning model research. The subjects of this research are the students of Geography Departments in Literature Faculties of Balıkesir and Ege University, Educational Faculties of Selçuk and Dokuz Eylül University in 2004-2005 Spring Term as well as the students in Baku State University Geography Department and Azerbaijan State Pedagogical University of Geography Training Department in Azerbaijan. During the research, data is gathered by using Statistics Attitude Scale (SAS).As a result of the factor analysis which is done for the SAS, we can see that there are 4 items in the Scale. 6 items whose factor loading is below 0.40 and 2 items with negative item scale correlation have been removed from the scale. The Cronbach Alpha Reliability Coefficient of the scale has been calculated as 0.94. The sub-levels for the Reliability Coefficient are 0.94 for making effort, 0.91 for participation, 0.79 for the desire to work, 0.71 for the continuity of the study. With SSPS 15.0 programme, the data was used to calculate the arithmetical mean of the groups (Turkey- 100,58, Azarbaijan99,49) and the Standard deviation (Turkey-25, 20, Azarbaijan-6,96). It is considered to be negative in terms of attitude if it is one Standard deviation less from the left of the calculated mean, positive if it is one Standard deviation bigger from the right and average attitude if it is between the two groups. To test if it was important to have differences between the arithmetical means of the groups, T test and One Way Variation Analysis was done. ”Scheffe Test” was applied to find out the difference in case the difference came out to be important as a result of the Variation Test. According to the analysis which was prepared to find out the attitudes of students towards Statistics Course, 16% out of 570 students is negative in attitudes, 13.9% positive and 70.2 % is on average. As for Azerbaijan, 16.7% out of 90 students is negative, 20% is positive and 63.3 % shows that their attitude is on average. To test if gender was an important factor for geography students’ attitude towards Statistics Course, both male and female students’ arithmetical mean and Standard deviations were calculated. Then, T test was applied to show if the differences between the means were important or not. As a result of the Variation Test, the difference between the attitudes towards the course on the levels of participation, the desire to work, continuity of the study came out to be important (F(3,656)=2,63). To examine the influence of the university on the geography students’ attitudes to the Statistics Course, arithmetical mean and Standard deviations were calculated by thinking of the attitude measurements of the universities they attended. To see if the difference was important, Variation Analysis were applied. The difference between the means on the levels of participation, the desire to work and continuity of the study came out to be important (F(5,654)=2,23). To examine the influence of the faculty on the geography students’ attitudes towards the Statistics Course, arithmetical mean and standard deviations were calculated by thinking of the attitude measurements of the faculties they attended. To see if the difference was important, Variation Analysis was applied. The difference between the means on the levels of participation, the desire to work and continuity of the study came out to be important (F(3,656)=2,62). According to the analysis that was done to show the attitudes of the students towards the Statistics Course, students in Azerbaijan are more positive than the students in Turkey. It is considered that this difference is caused by the rate of maths lessons’ to be more than other general lessons during Secondary School in Azerbaijan. To examine the influence of the university on the geography students’ attitudes towards the Statistics Course, attitude measurements of the universities were calculated. When the means were examined, Azerbaijan’s points were higher in the level of participation. The desire to work, continuity of the study and general evaluation points were lower. The main reason why the students in Azerbaijan have higher points in Participation is that they have to get high maths points to enter a geography department. When the dispersion of the points the students needed to go to a geography department were calculated, 43 % was geography, 28.5 % was maths and 28.5 % was the other parts. However, in Türkiye, students can choose geography departments if they join Social classes with social points. The rate of maths lessons they take is 3.33%. The results of the research show that there is a difference between the girls and boys’ attitudes. Besides that, there is a difference between the two countries’ girls and boys’ attitudes in the level of participation, the desire to work and continuity of the study. When the matter was participation and the continuity of the study, means of the boys in both countries had higher points than the girls. As for the desire to work, boys in Turkey, girls in Azerbaijan had higher points. Researchers connect this situation to social reasons. The common idea about girls’ being more successful in social lessons influences their attitude towards statistics negatively. Students’ perceptions might be results of their teachers attitudes, the materials or the methods used. Therefore, teachers should pay more attention to that and prepare better atmospheres where girls feel themselves more important and love the lesson.