Search

Bu tezin ana konusu, Ȃmiran Kurtkan Bilgiseven'in sosyolojisini detaylı bir şekilde tahlil etmektir. Kurtkan, Türk sosyolojisinin önemli sosyologlarından birisidir. Kurtkan, Batı sosyolojisine eleştirel bakmış ve aktarmacı sosyoloji anlayışlarına mesafeli olmuştur. Kurtkan, sosyolojik analizlerinde millî bir bakış açısına sahiptir. Kurtkan, milliyetçi ve muhafazakâr bir sosyologumuzdur. Kurtkan, Türk toplumunun Batı toplumlarından farklı olduğunu, Batı toplumlarındaki sınıflı yapının Türkiye'de olmadığını iddia etmiştir. Kurtkan, Türk toplumunun sorunlarını izah etmeye çalışmıştır. Kurtkan, Türkiye'nin sosyal problemleri ve sosyal çözülme tehlikeleri karşısında çözüm önerileri sunmuştur. Kurtkan, eserlerinde Türkiye'nin çıkarlarından yana bir tavır takınmış, Türk-İslâm sentezini önemsemiştir. Kurtkan, sosyolojik çözümlemelerinde İslâmiyet'i esas almış, tevhit anlayışına odaklanmış, `Cem+Fark=Tevhit` formülünü geliştirmiş ve İslâmiyet'in laikliğe aykırı olmadığını belirtmiştir.Tezimizde, ilk olarak, Kurtkan'ın hayatı, eserleri ve etkilendiği kişiler üzerinde durulmuş, onun hocası Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu'nun sosyoloji anlayışını referans aldığı tespit edilmiştir. İkinci olarak, tezimizde, Kurtkan'ın bilim, metot ve sosyal bilimler metodolojisi konusundaki görüşleri tahlil edilmiştir. Kurtkan, Batı'nın maddeci bilim ve sosyoloji anlayışına karşı çıkmış, maddî ve manevî bilim anlayışını savunmuş, din-bilim ilişkisinin önemi üzerinde durmuştur. Kurtkan, sosyal bilimler metodolojisi hakkında bütüncü bir görüş ortaya koymuştur. Üçüncü olarak, tezimizde, Kurtkan'ın sosyolojisinde öne çıkan kavramlar açıklanmış, onun daha çok sosyal yapı, sosyal değişme, sosyal gelişme, sosyal çözülme ve sosyal bütünleşme kavramlarını ön plana çıkardığı görülmüştür. Dördüncü olarak, tezimizde, Kurtkan'ın, sosyolojinin alt dallarına ilişkini fikirleri irdelenmiştir. Kurtkan, Türkiye'de köy ve köylülük konusu önemli olduğu için köy sosyolojisiyle ilgilenmiştir. Kurtkan, iktisat sosyolojisine ilgi duymuş, Türkiye'de sosyal gelişme ve iktisadî kalkınma sürecini değerlendirmiş, Türkiye'de sanayileşme ve kooperatifçilik hareketini tahlil etmiş, özellikle de kooperatifçiliğin Türkiye'nin iktisadî gelişimi açısından önemli faktörlerden birisi olduğunu iddia etmiştir. Kurtkan, sosyolojinin alt dalları içerisinde mâlî sosyolojiyi ayrı bir yere koymuştur. Bu alanda Türk sosyolojisindeki ilk sosyolojik çalışma, Kurtkan tarafından gerçekleşmiştir. Kurtkan, Türkiye'nin sosyal ve ekonomik açıdan büyümesi konusunda mâlî sosyolojiye büyük iş düştüğünü ileri sürmüştür. Diğer yandan, Kurtkan, Türkiye'nin temel meselelerinden birisi olarak eğitim sistemini gördüğü için eğitim sosyolojisiyle ilgilenmiştir. Kurtkan, millî eğitim sisteminin sorunlarına yönelik ciddi çözüm önerileri sunmuştur. Kurtkan'ın üzerine odaklandığı konulardan biri de, dindir. Kurtkan'ın sosyolojik görüşlerinde, İslâmiyet'in ve tevhit anlayışının son derece önemli etkileri olmuştur. Kurtkan, tevhit anlayışı ve tevhit formülleri üzerinde durmuş, İlm-i Ledün'ün önemini ortaya koymuş ve bilim-din bütünleşmesini esas almıştır. Beşinci olarak, tezimizde, Kurtkan'ın köylü ve sınıfsız toplum olarak nitelediği Türk toplumunun temel meselelerine ilişkin görüşlerine yer verilmiştir. Kurtkan, Türkiye'nin sosyal çözülme sorunları olarak Alevi-Sünni, Türk-Kürt ve kadın-erkek ayrımını görmüştür. Son olarak, bu tezde, Kurtkan'ın Türk sosyolojisine katkıları ortaya konmuştur. Kurtkan, Batı aktarmacılığından ve taklitçiliğinden uzak durmuş, millî bir duruşla Türk toplumunun ana meselelerini anlamaya çaba göstermiştir. The main subject of this thesis is to analyse Ȃmiran Kurtkan Bilgiseven's sociology in detail. Kurtkan is one of the most significant sociologists. Kurtkan has had a critical thinking of Western sociology and distant from eclecticist sociology. Kurtkan has a national viewpoint in her sociological analyses. She is a nationalist and conservative sociologist. Kurtkan has claimed that Turkish society is different from Western societies and class structure in Western societies cannot set in Turkey. Kurtkan has tried to explain the problems of Turkish society. Kurtkan has proposed solutions towards social problems and danger of social disintegration. She has looked Turkey's own benefits in her works and given importance to Turkish-Islamic synthesis. Kurtkan has based his sociological analysis on Islam, focused on tawhit understanding, formed `Together+Difference=Tawhit` and stated that Islam is not against secularism.In our thesis, firstly, life and works of Kurtkan have been mentioned and it has been determined that she has taken her advisor Ziyaeddin Fahri Fındıkoğlu's sociology understating as a reference. Secondly, Kurtkan's views about science, method and social sciences methodology have been analysed. Kurtkan has opposed to materialist science and sociological understanding of West and defended materialist and spiritual science understanding and also focused on the relation of science and religion. Kurtkan has presented a holistic opinion about social sciences methodology. Thirdly, prominent concepts in Kurtkan's sociology have been explained and it has been determined thatshe has brought social structure, social change, social development, social disintegration and social integration into the forefront. Fourthly, Kurtkan's opinions about sub- branches of sociology have been scrutinised. She has interested in rural-village sociology as village and peasantry is significant in Turkey. Kurtkan has interested in economic sociology and evaluated social development and economic progress in Turkey, analysed industrialization and the cooperative system and claimed that especially cooperation is one of significant factors in terms of economic progress in Turkey. Kurtkan has placed a particular importance to fiscal sociology which is one of sub- branches of sociology. First sociological study of this field in Turkey has been done by Kurtkan. She has asserted that fiscal sociology has a crucial role in terms of social and economic growth of Turkey. On the other hand, Kurtkan has also interested in educational sociology as she discovered that one of the main problems of Turkey is education. Kurtkan has proposed solutions towards the problems of national education system. One of the subjects that Kurtkan has interested is religion. Islam and tawhit understanding have a great role on sociological views of Kurtkan. He has laid emphasis on tawhit understanding, revealed the importance of innate science and based on the unity of science and religion. Fifthly, it has been mentioned Kurtkan's views about key issues of Turkish society that Kurtkan has already described as peasant and classless. Kurtkan has seen the discrimination of Alevi-Sünni, Turkish- Kurdish, women and men as the problems of sociological disintegration of Turkey. Finally, Kurtkan's contributions to Turkish sociology have been revealed. Kurtkan has been away from Western eclecticism and mimicry and tried to comprehend the crucial issue of Turkish society. 303

Ahilik kurumu Türk toplum hayatında sıradan bir sivil toplum kuruluşu olmanın çok ötesinde sosyal hayatın tamamını şekillendiren fonksiyonel bir kurum olarak ortaya karşımıza çıkmaktadır. Profesyonel bir halkla ilişkiler uygulayıcısı olan Ahilik toplumsal yapı içerisinde eğitsel, kültürel, mesleki, ahlaki ve dini birçok alanda işlev gösteren önemli bir teşkilatlanma konumundadır. Bu açıdan Ahilik kültürünün topluma kazandırmış olduğu dini, ahlaki ve mesleki yaşantıya ait değerler bazı kısmi değişikliklere uğramakla birlikte günümüzde dahi varlıklarını sürdürmeye devam etmektedir. Ahilik kurumunun toplumsal yapı içerisinde yerine getirdiği bu önemli fonksiyonları sebebiyle sosyal bütünleşmenin sağlanması konusunda hayata geçirilen pratiklerden birisi olarak ele alınmalıdır. Bu yaklaşım doğrultusunda Ahilik kültürü ile yoğrulan Mudurnu esnafının Ahilik değerlerine sahiplik düzeyinin araştırılması ve sahip oldukların değerlerin sosyal bütünleşmenin sağlanması üzerindeki rolünün ortaya koyulması amacı ile oluşturulan bu araştırmada Mudurnu bölgesinde faaliyet gösteren 316 kişiye anket uygulanmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre Mudurnu bölgesinde faaliyet göstermekte olan esnafların büyük ölçüde Ahilik değerlerine sahip olduğu tespit edilirken. Sahip oldukları bu değerlerin sosyal bütünleşmeye olumlu katkı sağladıkları tespit edilmiştir. Akhis Institution comes forward as a functional institution that shapes the whole social life beyond being an ordinary non-governmental organization in Turkish community life. Akhis, enforcing Professional Public Relations, is an important organizational position that functions in educational, cultural, professional, moral and religious areas in the social structure. In this respect, the values of religion, ethics and professional life that the Akhis culture has brought to society have continued to exist even today with some partial changes. The Akhis institution should be regarded as one of the actualised practices about the provision of social integration due to these important functions performed within the social structure. In this research, in the direction of this approach, a questionnaire was applied to 316 people working in the Mudurnu Region in order to investigate the level of ownership of the Akhis values of the Mudurnu Craftmen who has been raised with the Akhis Culture and to determine the role of their values on the provision of social integration.According to the findings that obtained in the survey, it was determined that the craftmen working in the Mudurnu Region have a great deal of Akhis values and that these values have contributed positively to social integration. 292

ÖZETHADİSLER IŞIĞINDA SOSYAL ÇÖZÜLME“Hadisler Işığında Sosyal Çözülme” adlı tezimizde, bireysel ve sosyal hayatımızda karşılaştığımız bazı değişme, bozulma, çözülme gösteren olumsuzlukların her iki alana dair tezahür, sebep ve boyutları ile bu oluşumlara karşı alınacak önlem ve tedbirlerin, Hz. Peygamber referanslı söylem ve hadislerde yer aldığı ölçüde yansıtılması, günümüz dünyasının karşılaştığı, karşılaşma ihtimali bulunan durum ve ortamlar için çözüm önerileri üzerinde durulmak suretiyle hadisler çerçevesinde bir yol takip edilmektedir. Girişte tez konusunun amacı, kavram ve kaynaklarına yer verilmektedir. Bu bağlamda sünnetullah ve çözülmenin anlamları, birbirleriyle bağlantıları üzerinde durulmakta, toplum ve onu ifade eden kavramların Kur’an-ı Kerim ve hadislerdeki karşılıklarına değinilmektedir.Birinci bölümde, konun en kapsamlı kısmı olarak bireysel veya ferdi alanda karşılaşılan çözülmelerin, sebep ve tezahürleri bağlamında yaşanılan ya da ihtimali olan boyutlarıyla yer verilmeye çalışılmaktadır. İkinci bölümde, sosyal çözülmelerin neden olduğu gelişmeler, bireysel ve toplumsal alanda görülen sonuçları, açtığı olumsuzluklar yer almaktadır. Üçüncü bölümde yaşanan bütün olumsuzluklar karşısında alınacak bir takım peygamberi ikaz ve çözümlerle ifade edilen sıkıntıların aşılabileceği hatta bu konuda alınan tedbirlerle tarihte bazı çıkmazlardan dönüldüğüne dair örnekler sunulmaktadır. Sonuç itibariyle bireysel alanda yaşanan bir bozulmanın toplumun bütününe sirayet etme kapasitesinin bulunduğu, sirayeti halinde daha büyük çıkmazlara yol açtığı görülmektedir. Bu sebeple öncelikle ferdi daha sonra toplumun bütününe şamil olmak üzere alınacak önlem ve problem anında müdahale pratiklerinin Hz. Peygamber’in bizzat kendisinde mevcut olduğu, biz ümmetine müdahale pratiklerinin Hz. Peygamber’in bizzat kendisinde mevcut olduğu, biz ümmetine müdahale pratiklerinin Hz. Peygamber’in bizzat kendisinde mevcut olduğu, biz ümmetine yol göstermekte ve bunda da dünyada eşi görülmeyecek bir örnekliğe ve başarıya sahip olduğu görülmektedir.Anahtar Kelimeler : Hadis, Sünnet, Toplum, Sünnetullah, Sosyal Çözülme Helak, Fitne, Herc, Fesad, Din, Ahlak, Aile, Eğitim, Yönetim.ABSTRACTIn our thesis called “Social Disintegration in Hadiths” a way is followed in the frames of hadith by means of bringing out the suggestion of solution for the situation and context that today’s world meets or has possibility to meet to reflect precautions taken against this formation as negativeness which show some changes, deterioration, disintegration that we meet in our personal or social life with reasons and dimensions related to both fields in statements and hadiths by Prophet Muhammad. In introduction; the aim of the thesis, concepts and sources take part. In this context sunnatullah, the meanings of disintegration and relations of them are brought out, and society and the concepts expressing society in Quran and hadith are mentioned. In the first chapter, as the most comprehensive part of the subject, disintegration seen in the individual and social field is tried to be given in the context of reason and appearing with the experienced or probable dimensions. In the second chapter, developments caused by social disintegrations with its results seen in personal and social fields, and the negativeness that they cause take place. In the third chapter, it is presented that it is possible to overcome the troubles stated with some prophetic precautions and solutions against all negativeness, and some examples are given to show the return from some dilemmas in history by taking some precautions. As a result it is seen that a disruption experienced in personal life has the capacity to spread to all sides of the society, with this spread it will cause bigger dilemmas. With this reason the practices of instant intervention which is personal at first but then including all of the society existing in Prophet Muhammad (pbuh) himself in person guide us as his ummah and it has been seen that there is no other example and success like Him in the world.seen that there is no other example and success like Him in the world.Keywords : Hadith, The Tradition, Sunnetullah, Social Disintegration/Disorganization, Destruction, Sedition, Herc, Faction, Religion, Ethics, Family, Education, Administration

YÖK Tez ID: 440103 Bu çalışmada, toplumsal kurumun tanımı, yapısı ve işlevleri ele alınmış, kurumların birbirini bütünleyen ve birbirine olan ihtiyacı ifade edilmeye çalışılmıştır. Toplumsal kurumların bir birleriyle müştereken çalışmasının önemine değinilmiş ve toplumsal bir kurum olan (aile-evlilik-din) gibi kurumların birbirleriyle olan münasebetine temas edilmiştir. Aile ve din kurumunun birbirleriyle olan ilişkisi tanımlanmış ve birbirini bütünleyen bir bütünün parçaları olduğu gösterilmek istenmiştir. Toplumsal kurumları temelinden sarsan kurumsal çözülmeye temas edilmiş, sosyal çözülme (boşanma) tanımlanmış ve sosyal çözülmeye etken olan problemlerin çözümü için, değişen dünyada aile politikalarına değinilmiştir. Aile kurumunun geleceği adına yine aile politikaları çerçevesinde kurumsal bir kimlikle iş gören, Diyanet İşleri Başkanlığının alt bir kurumu olan Aile İrşat ve Rehberlik Büroları araştırılmış, Aile İrşat ve Rehberlik Bürolarının sosyal çözülmeyi engelleyici teorik ve pratik çalışmaları incelenmiştir. Bu kurumun, zamanın getirdiği sosyal çözülme faktörlerine karşı oluşturmuş olduğu pratik faydayla toplumsal çözülmeyi, toplumsal bütünleşmeye çevirecek katkıları arz edilmeye çalışılmıştır. In this study, the definition of social institutions, structure and function are considered, organizations have tried to express the need to complement each other and together. It mentioned the importance of working jointly with each of the social institutions and a social institutions (family-marriage-religious) have been in contact with each other on the occasion of such institutions. The family and religious institutions defined relationship with each other and were intended to show that the parts of a whole that complement each other. Social institutions have been contacted to unravel shook the foundation of corporate social dissolution (divorce) for the resolution of identified problems and social unravel the factors that have been touched on family policy in a changing world. On behalf of the future of the family institution still sees a corporate identity work within the framework of family policies, examined Family and Guidance Office, which has an institution of the Religious AffairsPresidency, social disorganization of family guidance and Guidance Bureau has tried to supply their contributions into social integration.

Yüksek Lisans Tezi. YÖK Tez No:364911, Afganistan son yıllarda ciddi bir değişim ve dönüşüm süreci yaşamaktadır. Afganistan'ın sözlü kültürden yazılı kültüre geçmesi, kitle iletişim sayesindeki son yıllardaki toplumsal değişme, kültür değişmelerini de beraberinde getirmiştir. Bu değişim sürecinde en etkili iletişim aracı olarak televizyon hayatımızın her alanında bizi etkilemekte ve yönlendirmektedir. Özellikle diziler Afgan kültürü, ailesi ve gençliğini derinden etkilemektedir. Savaşlar, göç, ekonomik problemler, eğitimsizlik, süratli ve dengesiz toplumsal değişimin yanı sıra en önemli kitle iletişim aracı olan televizyon de sosyal çözülmede katkıda bulunmuştur. Bundan dolayı Afganistan'da sosyal çözülme ve televizyonun etkisi adı altına bir çalışmaya ihtiyaç duyuldu. Araştırmamızın temel amacı Afganistan'da televizyonun toplumsal değişim sürecinde etkilerini araştırmaktır. Çalışmamızın Birinci Bölümde, sosyal çözülme, sosyal çözülme nedenleri, Afgan toplumunda sosyal çözülme, medya ve sosyal çözülme, Modern Dünyada Medyanın Fonksiyonları, Televizyon, İkinci Bölümde Afganistan'da Medyanın tarihi; Afganistan'da Televizyonun Tarihi, Televizyon Programları ve içeriği, Afganistan'da Televizyonun topluma etkisi. Üçüncü Bölümde ise, Araştırmaya Katılan Deneklerin Sosyo – Demografik Özellikleri ve Araştırmaya Katılan Deneklere Sorulan Sorular ve Deneklerin görüşleri yer almaktadır. Yapmış olduğumuz araştırmanın verilerine göre günümüzde toplumsal değişme sürecinde televizyonun etkisi oldukça fazladır. Televizyon dizileri Afganistan'da kültür değişmesi, aile içi ilişkilerde, özellikle kadınlar ve gençler üzerinde ciddi etkiler bırakmaktadır., Afghanistan in recent years has been experiencing a serious process of change and transformation.Transition of Afghanistan from oral culture to a written culture, social changes in recent years as a result of mass media and mass communication, also brought cultural changes. In this process of change, television as the most effective means of communication, affect us in every area of our lives and directs us. In particular, Afghan culture, family and youth are deeply affected by tv serieses. War, migration, economic problems, lack of education, rapid and unbalanced social change are the most important means of mass communication as well as that television has also contributed to social disorganization. Therefore, a study under the name of social disorganization and the effect of television in Afghanistan was needed. The main purpose of my research is to investigate the effects of television in the process of social change in Afghanistan. In the first chapter of this study, social disorganization, social disorganization causes and social disorganization in Afghan society is mentioned, the media and social dissolution, the function of the media in the Modern World. In the second chapter, history of media in Afghanistan, Afghanistan's History Television, TV programs and its contents have been mentioned, the impact of Television on Afghan society as well as its effects on women, Teenagers and children are discussed. In the thirth chapter, the Socio - Demographic Characteristics of the subjects participating in the study, the asked questions and thier opinions are included. According to the research we have done, nowadays television has quite a lot of the influence in the process of social changes. Television series leaves serious effects on cultural changes in Afghanistan, family relationships, especially on women and young people.

Bu çalışma bir alan araştırması olup sosyal çözülmenin, aile ve din kurumlarının yapısına etkileri ve bu etkiler neticesinde ortaya çıkabilecek sosyal değişmeleri incelemek amaçlanmıştır. Bu etkilerin değerlendirilebilmesi için, sosyal bir kurum olan din ve aile kurumları açısından sosyal değişme ve çözülme kavramı, sosyal çözülmeyi doğuran sebepler, sosyal çözülme tipleri ve sosyal çözülmeleri engelleyebilecek tedbirler farklı görüşler ışığında ele alınmıştır.Alan araştırmasında, problem tespiti yapılmış, sonra temel ve alt hipotezler konmuş, amaç ve yöntem belirlendikten evren ve örneklem seçilmiş, nihayet bulgulara ulaşılıp değerlendirme ile sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır. Yöntem ve teknik olarak, nicel ve nitel veri kaynaklarından yararlanılmış, anket, derinlemesine gözlem, bire bir görüşme ve mülakat gibi teknikler kullanılmıştır. Anket formu bağımsız değişkenlerimizin dışında üç ana tutum ölçeği çerçevesinde hazırlanmıştır. 11(on bir)i bağımsız değişken olmak üzere toplamda 54(elli dört) anket sorusu hazırlanmıştır. Tutum ölçeklerimiz: 10 soru ?İbadet Tutumları Ölçeği?, 24 soru ?Aile İçi İlişkiler Ve Kuşak Çatışmaları Ölçeği?, 9 soru ?Komşuluk Ve Akrabalık Bağları Ölçeği? şeklinde sıralanmıştır.Yine bu araştırmada Ağrı ve yöresindeki insanları kapsayan çalışma ile onların aile içerisinde ki sosyal çözülme durum ve düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Aile ve toplum üzerinde etkili bir sosyal kurum olan din ile aile/toplum ilişkisi irdelenmiştir. Araştırma üç ana bölüm ile geniş içerikli alt bölümlerden oluşmaktadır. Birinci bölümde teorik çerçeve adı altında gerekçe, amaç, yöntem ve teknikler ele alınmıştır. İkinci bölümde kuramsal ve olgusal çerçeve ve tanımlar bağlamında araştırma alanının tanıtımı, araştırma alanındaki bulgular ve bulguların yorumları örneklerle ayrıntılı olarak irdelenmiştir. Üçüncü bölümde ise ana hipotez ve alt hipotezler den hareketle ulaşılan sonuç ve genellemeler, veriler yoluyla ulaşılan neticeler değerlendirilmiştir. Öneriler sunulmuştur.Araştırmanın bulguları neticesinde toplumsal çözülmeyi oluşturan ve hızlandıran soyut unsurlar olarak; eğitim azlığı, kuşak çatışmaları, toplumsal değerlerin ve normların çöküşü, ahlaki yozlaşma, sosyo-kültürel etkileşim, aile ilişkilerinde ve toplumda saygı ve sevgi bozuklukları, davranış düzeylerinde sapmalar, toplumsal bağların zayıflaması ile oluşan sosyal bütünlük yetersizliği tespit edilmiştir.Somut faktörler olarak ise kentleşme, göç, bilim-teknik ve kitle iletişim araçları, sanayileşme ve modernleşme gibi etkenler tespit edilmiştir. Bütün bunların; Toplum ve aile bireylerini, aile ve din kurumlarını, akraba ve komşuluk ilişkileri ve bağlarını nihayet sosyal bütünlüğü olumsuz yönde etkilediği ve sosyal değişmelere de sebep olduğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Ağrı, Aile, Kentleşme, Göç, İletişim, Etkileşim, Değişme, Sosyal Çözülme, Başlık Parası, Gelenek Ve Görenek, Komşuluk, Akrabalık, Misafirperverlik, Aşk ve Flört, Nikâh, Töre, Aile İçi İlişkiler, Kuşak Çatışmaları This study is a field research and it is aimed to examine the social changes which may emerge due to the impacts of the social disintegration on the structures of the family and religious institutions. In order to be able to evaluate such impacts the social changes and social disintegration concepts, the reasons causing the emerge of social disintegration, social disintegration types and the precautions which may prevent the social disintegration have been viewed under the light of different point of views regarding the religious and family institutions as social institutions.We determined respectively to the research problem, created the basic and sub-hypotheses, then selected objectives and method, determined population and sampling, finally tried to reach the conclusion to the evaluation findings being met. We utilized quantitative and qualitative data sources, such as the survey, in-depth observations, one-on-one interview and interview techniques in our research methods and technique.The questionnaire has been prepared within the framework of the independent variables, except the three main attitude scales. 11 (eleven) the independent variable with a total of 54 (fifty four) poll question was prepared. Our attitude scales consists of three step: there are 10 (ten) questions `Worship Attitudes Scale`, 24 (twenty four) question, `Domestic Relations and Generation Conflict Scale` and finally 9 (nine) question `Neighborhood and Kinship Ties Scale`.As the intangible factors which constitute and accelerate the social disintegration, the insufficiency of the social integrity is detected, which is in fact constituted through exiguity of education, conflicts between generations, corruption of moral values and norms, moral corruption, socio-cultural interaction, respect and affection defects in family relations and in the society, deviations in behavioral levels, and the weakening of the social bonds.As the tangible factors, urbanization, immigration, science-technique and mass communication tools, industrialization and modernization, are detected. It is viewed that all of these have negative impacts on society and family member individuals, family and religious institutions, kinship and neighborhood relations and bonds, and ultimately have a negative impact on the social integrity and cause social changes.Key Words: Ağrı City, Family, Industrialization, Urbanization, Immigration, Communication, Interaction, Science and Technology, Development, Change, Disintegration, Morality, Culture; Faith, Religion, Condolence, Vendetta (Blood Revenge), Bride Price, Customs and Traditions, Neighborhood, Kinship, Hospitality, Love and Flirting Marriage, Moral (Tradition) Laws, Mores. 261

Sosyal çözülme özellikle Sanayi Devrimi ile birlikte gelen hızlı sosyal değişme süreciyle önem kazanmış kavramlardan biridir. Üretim, teknoloji, haberleşme gibi alanlardaki hızlı değişim sürecinin yanında; 1. ve özellikle 2. Dünya Savaşı'yla beraber ülkelerin yaşadığı ağır ekonomik ve sosyal bunalımlar, toplumların temel dinamiklerini oluşturan inanç, norm ve sosyal değerlerde de değişmelere sebep olmuştur. Bu çerçevede sosyal çözülme, bir anlamda toplumu ayakta tutan inanç ve değer sistemlerinin etkinliklerinin kısmen ya da tamamen yok olduğu, yerine gelen değerler sisteminin sosyal yapı ile uyum sağlayamadığı durumu ifade etmektedir. Çok partili siyasi düzene geçiş ve sonrasında Türkiye ekonomisinin 1950'den itibaren hızla dışa açılmasıyla girilen değişim sürecinde ciddi ekonomik ve sosyal problemler de yaşanmıştır. 24 Ocak 1980'de uygulamaya konan bir dizi ekonomik önlem, devam eden siyasal istikrarsızlık ve sosyal çatışma hali nedeni ile planlanan etkiyi gösterememiş ve 12 Eylül 1980'deki son askeri müdahaleyle birlikte Türk toplumu yeni bir sosyal değişme sürecinin içine girmiştir. 1980 sonrasındaki ekonomik paradigma değişimi, sosyal yapıya uygun olmayan ve kültürel boyutu ihmal edilen içeriği nedeniyle, getirdiği modele uygun değer biçimleri ve zihniyetin gelişmesine imkan vermiştir. Beri yandan küreselleşmenin sosyal boyuttaki etkileri ile birlikte toplumumuzda, gelenekli değer sistemlerinin, normların, milli kimliğe ilişkin özelliklerin yeni bir iktisat düzeni uğruna tüketilmeye çalışıldığı, anomi ve çözülmeye dair işaretlerin görüldüğü bir dönem başlamıştır. Bu çalışmada Türkiye'de sosyal yapıyı oluşturan dinamiklerin 1980 sonrası süreçteki değişiminin sosyal çözülme yönündeki etkilerini ve özellikle sosyal değerlerdeki değişmenin sosyal boyutunu, sosyal çözülmeyi önlemede sahip oldukları önemli rol gereği öğretmenlerin algı düzeyinden göstermeyi amaçlamaktayız.Sosyal yapı, sosyal değişme, sosyal çözülme, sapma, anomi, sosyal bütünleşme, küreselleşme, kültür, değer, norm çalışmadaki ana kavramlardır. The concept of social disintegration has gained importance especially within the process of rapid social changes that came up with the Industrial Revolution. Along with the developments in production, technology, communication areas; the heavy economic and social crises caused by the World War I and especially II has led to changes in the basic dynamics of societies such as; beliefs, norms and social values. In this context, social disintegration expresses a situation in which beliefs and values that sustain the effectiveness of the social system, is partially or completely destroyed and the new value system is unable to comply with the social structure. After transition to the multiparty political system and the affects of rapid foreign expansion of the Turkish economy since 1950?s, serious economic and social problems has also been experienced. The economic precautions that put into practice in 24th January 1980 did not turn out as planned because of the ongoing political instability and social conflict and with the military coup in 12th September 1980 Turkish society has entered into a new social change process. Because of having an incompatible content with the social structure and neglected cultural dimension; the economic paradigm shift after 1980 have led to the development of new values and mentalities related to the model it offers. Along with the effects of globalization in social dimension, attempts to consume traditional value systems, norms, national identity attributes for the sake of new economic order and signs of anomie and disintegration has started to be recognized. In this dissertation, our aim is to present the social disintegration and the post-1980 changes in dynamics that make up the social structure in Turkey and moreover, the social dimension of the changes in social values from teacher?s perception, because of their significant role in avoiding social disintegration.Social structure, social change, social disintegration, deviation, anomie, social integration, globalization, culture, values, norms are the main concepts in the study. 180

Tezimizi üç başlık altında ele aldık.ilk olarak sosyal çözülme, sosyal bütünleşme, sosyal farklılaşma ve dininetkisi üzerinde duruldu. ikinci olarak Kürtler'in tarihi, dili, kıyafetleri, talepleri ve muhtemel çözülme çeşitleri incelendi.son olarakta din kardeşliği, siyasal haklar, karma evlilikler incelenerek tezimiz tamamlanmıştır. Our thesis, we discussed under three headings. first as a social disintegration, social integration, social differentiation and focused on the effect of religion. Kurds as the second date, language, clothing, types of requests and were likely to thaw. lastly a religious brotherhood, political rights, by examining the mixed marriages Our thesis has been completed. 138

Din faktörü sosyal bütünleşmenin gerçekleşmesini sağlayan en önemli faktörlerin başında gelir. İslam dini de sosyal bütünleşmenin gerçekleşmesi için çok önemli esaslar getirmiştir. İslamın bu konudaki görüşünü ortaya koymak için ise her şeyden önce onun temel kaynağı olan Kur'an-ı Kerim'in sosyal bütünleşmeye nasıl baktığını ele almak gerekmektedir. Biz de tezimizde Kur'an'ın sosyal bütünleşmenin gerçekleşmesi için neleri önerdiğini ortaya çıkarmaya çalıştıkKur'an sosyal grupların varlığını kabul etmiş ve bu yapıları sosyal bir gerçeklik olarak görmüştür. Ayrıca Kur'an sosyal farklılaşma gerçeğini bize bildirmektedir. İnsanların farklılıklarını Kur`an yalanlamamış, bilakis buna inananlar için çözümler sunmuştur.Kur'an'a göre sosyal bütünleşmeyi temin eden unsurların başında tevhid unsuru gelmektedir. Kur'an sosyal bütünleşme unsuru olarak aileye de çok önem vermiş, onu bütün sosyal müesseselerin üstünde tutmuştur. Bundan başka sosyal bütünleşmenin temini için Kur'an ahlak, siyaset, iktisat ve hukuk gibi müesseselerde bütünleşmenin sağlanması için önemli prensipler getirmiş ve bu prensiplere uyulmadığı takdirde toplumda sosyal çözülmenin başlayacağına işaret etmişdir. The religion factor is in the lead of the most important factors which supply to come social integration. İslam also brought important principles to realize social integration. For putting forward İslamic point of view in this subject it is necessary to take up its basic source Qur?an how looks at the social integration. We tried to put forward what is the Qur?an proposes to establish the social integration.The Qur?an accepted social groups? presence and saw these structures as a social reality. Besides the Qur?an tells us social difference?s reality. The Qur?an didn?t deny differences of human being, but the Qur?an offered some solutions for believers these differences.According to the Qur?an, the Tawhid (Unity) comes in the head of elements which provide social integration. The Qur?an attached importance the family as a social integration?s element and preferred family other social foundations. In addition, the Qur?an brought important principles for supplying intergration in the ethics, politics, economic and law foundations to provide social integration and pointed out it will begin social disintegration in the society if it doesn?t follow these principles. 256

ÖZET Peyami Safa Türk toplumunun yetiştirdiği önemli bir yazar, gazeteci ve fikir adamıdır. Peyami Safa gerek çeşitli yerlerde yayınlanan yazılarında, gerekse romanında sık sık toplumun içinde bulunduğu ahlâkî çöküş ve sosyal buhran ve bunların fert üzerindeki etkileri üzerinde durmuştur. Zaman zaman, bu çöküşe örnek vererek sebeplerini ortaya koyarken, bazen de toplum için bu çöküş ve buhranda çıkış yollarının neler olabileceği üzerinde durmuştur. Peyami Safa içinde bulunduğumuz sosyal buhran ve çöküntünün sebepleri olarak, körü körüne bir Batı taklitçiliğini, sözde modernleşme çabalan sonucunda ortaya çıkan kültürel yozlaşmayı, millî ve manevî değerden uzaklaşılmasını, din düşmanlığı ve yobazlığının neden olduğu Allahsızlaşma ve dinsizleşme eğilimleri olduğunu ifade etmektedir. Peyami Safe bu nedenle eserlerinde sık sık toplumun kültür yapışım ortaya koyan din, dil, tarih, san'at, dünya görüşü, edebiyat gibi unsurlar hakkında görüşlerini ortaya koyarak, toplumumuzu içine düştüğü çöküntüden haberdar ederek, ancak din, ahlâk ve millî değerlere önem vererek bu çöküntüden kurtulunacağına dikkati çekmeye çalışmıştır. SUMMARY Peyami Safa was an important author, journalist and intellectual in Turkish society. Peyami Safe always has said about society's moral decay and it's effects on people. Sometimes, he has explained the causes of this moral decay with examples and he has clarified the solutions to finish the collapse in his novels. Peyami Safa has said that the causes of moral decay were imitation of West World, cultural degeneration, dirninishing of national and spiritual things and atheism. That's why, Peyami Safa always has expressed his idea about religion, language, history, art and literature. He has tried to explain the moral decay to the society and he has advised to give importance to the religion, moral and nationals values. 150

ÖZET Bu çalışmamızın konusu sosyoloji ve folklorun ilişkisi üzerinde yoğunlaşmaktadır. Sosyoloji, Folklor, Tarih, Kültür, Örf ve Adetler konusu üzerinde durulduktan sonra sosyolojik olarak sosyal yapı tipleri ve sosyal değişme açısından konuya yaklaşılmış, oyun kavramı üzerinde durulmuş, ayrıca halk oyunlarının Dünya'da ve Türki ye'de tarihi gelişimi anlatılmıştır. SUMMARY The name of `The Historical Development of Turkish Folk Dance in Terms of Sociological Perspective` is focused on relation between so ciology and folklore. Firstly, we mentioned sociology, history, folklore, culture and cus toms. And then the subject was rapproached from the social structure types and social change. Secondly, we focuse on the `dance` concept, and `folk dance`. Thirdly the history of folk dance in Turkey and World were explained. As a science sociology and folklore is interreleated. It is not diffi cult to understand this subject. The folk dance, which is composed of important parts of our cul ture, formed the matter not only folklore science but also sociology sci ence. In this study we aimed the relation among on sociology, folklore, customs, culture, mores and social change. viIn this way we showed all of them affects the social structure types. At the same time, our culture. In the process of social change are not simply belong to traditional area. In addition, its reinforce social structure types and we took it social integration in terms of social change. Folk dance own different regionall the products of characterictics. It is very different to approachad the folk dance from visions of special ist than spectators. The folk dance, which `horon`, `zeybek`, `karşılama` and `kaytar ma` are thought as a products of different culture. However this idea is completly wrong. When we look at geography of Anodolu. We observe very kind of different culture. When the folk dance, expand out its regional, its state large loca tion and population. Al of the folk dance with figures and costumes look like as be long to us. Hence geographical structure of Anadolu. There is a variation in folk dance but folk dance own integrative characterictics. `Horon`, `Ha lay`, `Karşılama` ect. belong to our culture and all of them are richness of our cultural geography. vuFolk dance possess very kind of mesage. It is necessary to corrupt the mesage integrative. Also it is possible to observe the culture of richnes. Anadolu The together we transported from Middle Asia and the thousand of folk dance in our countr are synthezed. We could encounter not only in folk dance area but also in the idea, such as `Türk Samanları` with Diyonizos (Şarap ve Eğlence Tan rısı), Sümer, Lidya and Orta Asya mits. The folk dance could be effectiable on the process and integraiton of our social and cultural structure. In order to evaluate past of our society, to interpret the historical development of socio-cultural dimension of our society and therefore to project and to make cultural politics ect. It is necessary to give a impor tant to folk dance. And then in order to develop and research the folk dance, it is necessary to build Folk dance institute and to train the folk dance specialists. The our folk dance that is tied to the today with past would have conveyed as a inheritance of our culture. This study that making an eross-point between sociology and folk lore compased of three parts. VlllIn the first wolume, we concentrated on basic concepts we took re lations between sociology -history, sociology- folklore and culture con cept. And then we studied mores and customs which are belong to basic cultural concept. Second part of our research include social structure types and so cial change subjects. This volume that we haven't anxieted very large, we handled `societ}'-` and `community` as a social structure types and in releation of idea of some famous sociologists. After we studied social change in terms of social disorganization and social integration. In the thirdly parts, we handled releation between history and folk dance in terms of sociology. In this volume we studied the histori cal development of `dance` and `folk dance` and origins of folk dance, and then historical develepment of folk dance in Turkey and in the World. Our study was completed with `suggestion` and `results`. IX 157

77

254

77