Search

Özet Messenger (haberci) ribonükleik asit (mRNA) moleküllerinin aşı veya genetik tedavi amaçlı kullanımında protein ekspresyonunun etkinliğini belirleyen önemli parametrelerden biri bu moleküllerin hücre içerisine iletilmesinde başvurulan yaklaşımlardır. Viral vektör aracılı olmayan genetik bilgi transferi olarak da tanımlanan mRNA temelli aşı sistemlerinin hücrelere verimli bir şekilde iletilebilmesi için birçok farklı yaklaşım denenmiştir. Bu yöntemlerden biri mRNA moleküllerinin herhangi bir taşıyıcı molekül olmaksızın çıplak olarak dokulara doğrudan verilmesidir. Çıplak mRNA hücre dışı RNazlar (extracellular RNases) tarafından hızla yıkılır ve hücre içerisine verimli bir şekilde alınamaz. Bu nedenle, mRNA'nın hücreye alınmasını kolaylaştıran çeşitli biyokimyasal (protamin ve penetre edici peptitler gibi) ve fiziksel-mekanik yöntemler (elektroporasyon ve gen tabancası gibi) geliştirilmiştir. Öncelikle terapötik kanser aşılarının iletiminde başvurulan farklı bir yaklaşım ise otolog dendritik hücrelere (DH) ex-vivo mRNA yüklenmesi ve transfekte edilen DH’lerin tekrar dokulara enjekte edilmesidir. Ölçeklenebilir üretim için ideal bir yaklaşım olmayan bu sistem salgınlara müdahalede veya toplumsal bağışıklamada yetersiz kalacağı için bu stratejiye alternatif olan üçüncü bir mRNA iletim sistemi olarak nanopartikül taşıyıcılar geliştirilmiştir. Lipit nanopartiküller, polimerler ve katyonik nano-emülsiyonlar gibi farklı taşıyıcı sistemleri içeren bu nanopartiküller protamin, kolesterol ve polietilenglikol gibi çeşitli moleküllerin eklenmesi ile modifiye edilebilmektedir. Aşılama ile ulaşılmak istenilen hedefe göre mRNA temelli sistemler intradermal, subkutan, intranazal, intrasplenik, intravenöz ve intramusküler enjeksiyon gibi çeşitli yollarla doku-hedefli veya sistemik olarak verilebilmektedir. Bu derleme makalede mRNA bazlı aşıların hücrelere ve dokulara verimli bir şekilde in-vivo iletilmesi için kullanılan tekniklerin bir özeti sunulmuştur. Abstract One of the important parameters determining the efficiency of protein expression in the use of messenger ribonucleic acid (mRNA) molecules for vaccine or genetic therapy is the approaches used in the delivery of these molecules into the cell.Many different approaches, also defined as non-viral vector-mediated gene transfer, have been triedin order toefficient delivery of mRNA-based vaccine systems to cells.One of these methods is delivery of naked mRNA molecules directly to tissues without any carrier molecules.Naked mRNA is rapidly degraded by extracellular RNases and cannot be efficiently taken into the cell.Therefore, various biochemical (such as protamine and penetrating peptides) and physical-mechanical methods (such as electroporation and gene gun) have been developed that facilitate the uptake of mRNA into the cell.A different approach, which is primarily used in the delivery of therapeutic cancer vaccines, is ex-vivo loading of mRNA into autologous dendritic cells (DCs) and re-injection of transfected DCs into tissues.Since this system, which is not an ideal approach for scalable production, will be inadequate in response to epidemics or in community immunization, nanoparticle carriers have been developed as a third mRNA delivery system as an alternative to this strategy.These carrier systems, include different designs such as lipid nanoparticles,polymersand cationic nano-emulsions, can be modified adding a variety of molecules such as protamine, cholesterol and polyethyleneglycol.mRNA based systems can be administered systemically or tissue-targeted by various means such as intradermal, subcutaneous, intranasal, intrasplenic, intramuscular and intravenous injections, depending on the target to be achieved by vaccinating.A summary of the techniques used for efficient in-vivo delivery of mRNA-based vaccines to cells and tissues was presented in this review article.

Özet Hastalıktan iyileşmiş kişiler veya aşılanmış donörlerden toplanan konvalesan plazma ve bu plazmaların işlenmesi ile elde edilen immünglobulinler standart tedavilerin dışında, hayatı tehdit eden veya yeni ortaya çıkan ve spesifik tedavi seçenekleri kısıtlı olan enfeksiyonların tedavisinde başvurulan geleneksel uygulamalardır. İmmün tam kan transfüzyonu, konvalesan plazma veya plazma türevli hiperimmünglobulinler enfeksiyonu henüz geçirmekte olan hastalara aktarılarak hastaların enfeksiyona verdiği cevap ve iyileşme süreci desteklenir. Poliklonal antikorlarla pasif bağışıklamayı amaçlayan bu geleneksel yaklaşımlar dışında, rekombinan gen teknolojisi prensibine dayalı yeni tekniklerle üretilen patojene spesifik monoklonal ve poliklonal antikorlar da profilaksi ve tedavi amaçlı yaygın kullanımı olan ve benzer etkiyi hedefleyen yeni alternatiflerdir. Plazma türevli tedavilerin influenza virus, kanamalı ateş virüsleri, SARS-CoV ve MERS-CoV enfeksiyonlarının tedavisinde yararlı olabileceği yapılan araştırmalarla gösterilmiştir. Yakın zamanda yapılan birkaç çalışmada ise konvalesan plazmanın COVID-19 hastalarının tedavisinde yararlı olabileceğine dair kanıtlar sunulmuştur. Spesifik antiviral tedavilerin ve koruyucu bir aşının yokluğu da dikkate alındığında konvalesan plazma veya saflaştırılmış hiperimmünglobulin uygulamaları ülkelere göre değişmek üzere %3 ile %10’u bulan COVID-19 mortalite oranlarını azaltmada kısa sürede müdahaleimkanısunan umut vadeden seçenekler olarak görülmektedir. Standart önlemlere uyulması koşulu ile ulusal ve uluslararası resmi kurum ve kuruluşlar tarafından da desteklenen bu tedavi yaklaşımları pandemi yönetiminde ve stoklanabilir özellikleri ile gelecekteki yeni olası bölgesel epidemiler için erken dönem tedavi seçeneği olarak değerlendirilmektedir. Bu derleme makaledeSARS-CoV-2 hastalarında konvalesan plazma ve hiperimmünglobulin kullanımının olası yararlılıkları ve bu tedavi yaklaşımı ile ilişkili olabilecek riskleri ele almak amaçlanmış ve bu konuda yürütülen güncel klinik çalışmaların bir özeti sunulmuştur. Abstract Convalescent plasma and immunoglobulins derived by processing these plasmas obtained from disease-healed individuals or vaccinated donors are traditional practices for the treatment of life-threatening or emerging infections for which no specific treatment exists. Immune whole blood transfusion, convalescent plasma or plasma-derived hyperimmunoglobulin are transferred to patients who have just had the infection, and the response and recovery process of the patients are supported. Apart from these traditional approaches aimed at passive immunization with polyclonal antibodies, pathogen-specific monoclonal and polyclonal antibodies produced by new techniques based on the principle of recombinant gene technology are also new alternatives that have a common use for prophylaxis and therapeutic purposes. Studies have shown that plasma-derived treatments can be useful in the treatment of influenza virus, hemorrhagic fever viruses, SARS-CoV and MERS-CoV infections. Also, several recent studies have provided evidence that convalescent plasma may be useful in the treatment of patients with COVID-19. Considering the absence of a protective vaccine and specific antiviral treatments, convalescent plasma or purified hyperimmunoglobulin treatmentsare seen aspromising options that offer a short-term intervention in reducing COVID-19 mortality rates ranging from 3% to 10%to vary according to countries. These treatment approaches, which are supported by national and international official institutions and organizations, provided that standard precautions are followed, are considered as early treatment options for pandemic management and new possible regional epidemics in the future because these are storable products. It is aimed to discuss the possible benefits of using convalescent plasma and hyperimmunoglobulin in SARS-CoV-2 patients and the risks that may be associated with this treatment approach, and a summary of current clinical studies conducted on this subject is presented in this review article.