Search

Aşınmaya maruz ortamlarda kullanılan soğutma ve yağlama sıvılarının performanslarının arttırılması için nano partikül takviyelerinin kullanılması, tribolojik koşulların optimizasyonu açısından önem taşımaktadır. Nano partiküllerin kolloidal süspansiyon olarak kullanılabilmeleri, sınır yağlama tabakasına nüfuziyeti kolaylaştırmaktadır. Bu çalışmada etilen glikol solüsyonu içerisinde farklı oranlarda süspansiye edilen nano gümüş partiküllerin aşınma bölgesindeki etkisi, sıcaklık değişimi, sürtünme katsayısı, ağırlık kaybı ve yüzey pürüzlülüğü parametreleri yoluyla araştırılmıştır. Gümüş 406 W/mK değeri ile ısı iletim katsayısı en yüksek olan metalik malzemedir. Bu sebeple nanogümüşün aşınma bölgesinde soğutma ajanı olarak kullanılabileceği ve aşınmaya bağlı oluşacak deformasyonları minimize edebileceği düşünülmüştür. Ayrıca aşınma deneylerinde yük ve hız parametreleri de incelenerek, kesme sıvıları ile yük ve hız parametrelerinin etkileşimi analiz edilmiştir. Aşınma karakterizasyonu için deney numunelerinin yüzey topoğrafyası, SEM ve EDX sonuçları ile görsel olarak incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, kesme sıvısı içerisinde nanogümüş miktarı arttıkça aşınan malzeme miktarının azaldığı, aşınan yüzey kalitesinin arttığı, aşınma bölgesi sıcaklığının düştüğü ve aşınma bölgesindeki sürtünme katsayısının azaldığı belirlenmiştir. Nano gümüş partiküllerinin aşınma bölgesine nüfuz edebilme kabiliyetinde etilen glikolün önemli oranda etkili olduğu görülmüştür. Use of nano particle additives for improving the performance of cooling and lubricating fluids in conditions exposed to wear bears great significance for the optimization of tribological conditions. Use of nanoparticles as colloidal suspension makes the penetration into the layer of lubricating border easier. In this study, the effect of nano silver particles suspended in different ratios in ethylene glycol solution has been investigated through the parameters of temperature change, friction coefficient, weight loss and surface roughness. The silver has the highest thermal conductivity coefficient among the metallic materials with its 406 W/mK value. Therefore, it is thought that nanosilver can be used as the cooling agent in the wear region and minimize the deformations caused by the wear. Moreover, examining the load and speed parameters in the wear experiments, the interaction of them with cutting fluids has been analysed. For the wear characterization, the layer topography of the experiment samples was examined visually with the results of SEM and EDX. According to the results, it has been found that as the amount of the nanosilver in the cutting fluid increases, the amount of the worn material decreases, also the quality of the worn surface raises and the temperature and the friction coefficient in the wear region decrease. It was seen that the ethylene glycol has a significant effect on the penetration ability of the nano silver particles to the wear region. 96

YÖK Tez No: 579577 Elastomerlerde karışımı kolaylaştırması, viskoziteyi düşürmesi ve yüksek oranda kullanımı ile maliyet avantajı sağlayan madeni yağlar, parafinik, naftenik ve aromatik yağlara, parafinik karbon (Cp), naftenik karbon (Cn) ve aromatik karbonu (Ca) içeren karbon yapı dağılımlarına dayanarak kabaca sınıflandırılabilir. Son yıllarda biyo yakıt ile başlayan bu süreçte diğer petrol kökenli malzeme, hammadde kullanımlarına alternatif olarak çözümler üretilmektedir. Bunlardan en başta gelen çevreci çözüm olarak endüstride kullanılan mineral esaslı yağlara alternatif arayışlarıdır. Bu çalışmada; EPDM (Etilen Propilen Dien Monomer) bazlı kauçuk karışımlarında kullanılan petrol kökenli (bazlı) parafinik yağlara alternatif olarak yenilenebilir kaynaklı 4 farklı bitkisel yağ ve bu bitkisel yağların 15, 45, 90 gün otoksidasyon yapılmış numuneler özel olarak hazırlandı, EPDM formülasyonunda kullanıldı. Otoksidasyon yapılan yağların peroksit değerleri ölçülerek, elde edilen kauçuk numuneleri ile yapılan disk ve plakalar üzerinden Rheometre, Kopma mukavemeti, Kopma uzaması, Kalıcı deformasyon, Çapraz bağ yoğunluğu, Mooney scorch, Sertlik, Mooney viskozite, Yoğunluk testleri yapıldı, ayrıca TGA (Termo Grovemtrik Analiz) sonuçları da incelendi. Yapılan testlerin sonuçlarının incelenmesi ile, Bitkisel yağların Otoksidasyonu ile serbest radikal oluşumu sürekli artış göstermiştir. Hamur plakaları ve diskler ile yapılan testlerde, Viskoziteyi arttırdığı, Scorch'u genel olarak arttırdığı, Rheometre sonuçlarında Mh değerinin artış göstermediği, plaka ve diskler ile yapılan test sonuçları parafinik yağa göre uygun sonuçlar elde edilememiştir. Mineral oils, which are used in elastomers for mixing process, reduce the viscosity, and cost effective as a high volume ingredients, can be classified as paraffinic, naphthenic and aromatic oils by means of paraffinic carbon (Cp), naphthenic carbon (Cn), and aromatic carbon (Ca) included carbon structures. Alternative solutions are being produced like other petroleum-based raw materials, which has started as a bio based fuel process. One of the biggest is the research of alternatives for an environmentalist solution, instead of mineral-based oils, which has been used in industry. In this study, it was used in the specially prepared EPDM (Etilen Propilen Dien Monomer) formulation of edible sunflower oil and flax seed oil as an alternative to petroleum based paraffinic oils used in EPDM based rubber mixtures. Mooney scorch, Mooney viscosity, Rheometer, density, permanent deformation, hardness, tensile strength, elongation at break and crosslink density tests were performed on disc and plates of compound mixtures made from renewable oils, and also TGA (Termo Grovemtrik Analiz) results were examined. When the results are compared with paraffinic and vegetable oils, it is observed that compound viscosity is increased, scorch time is reduced therefore, curing is started than expected. In rheometer results no difference is observed, there could not be observed any positive results in terms of mechanical tests due to paraffinic test results.

Riskleri değerlendirmek ve riskleri uygun ölçüde en aza indirgemek için tasarlanmış düzenleyici belgelerden birisi olan Seveso Direktifi kapsamında, risk değerlendirme çalışmalarında yaşanan belirsizlikleri gidermek ve risk değerlendirmesi yapanlara yol gösterici olmak amacıyla ARAMIS Metodolojisi (Endüstriler İçin Kaza Risk Değerlendirme Metodolojisi) geliştirilmiştir. Bu çalışmada, Kırşehir ilinde faaliyetini sürdüren bir madeni yağ fabrikasının proses ekipmanları üzerinde ARAMIS metodolojisi ve metodolojinin iki alt yöntemi çalışılmıştır. İlk yöntem olan MIMAH (Büyük Kaza Tehlikelerinin Belirlenmesi Metodolojisi) ile tesiste meydana gelebilecek olası tüm büyük kaza senaryoları ve tehlikeleri tanımlanarak kritik olaylar tespit edilmiştir. Hata ağacının solda ve olay ağacının sağda olduğu papyon yönteminin kullanımına dayanan bu adımda, güvenlik bariyerlerinin olmadığı kabul edilmiştir. ARAMIS'in ikinci alt yöntemi olan MIRAS (Referans Kaza Senaryolarının Belirlenmesi Metodolojisi) ile referans kaza senaryoları tespit edilmiştir. Referans kaza senaryoları, tehlikeli olayların sonuçlarının seviyesi ve yıllık sıklık oranını içeren bir risk matrisi baz alınarak belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre tesiste tehlikeli olayların büyük çoğunluğunun orta etki bölgesi ve ihmal edilebilir etki bölgesinde olduğu belirlenmiştir. Yüksek etki bölgesinde 12 adet tehlikeli olay tespit edilmiştir. Bu tehlikeli olaylar kompresör ve pompa ekipmanlarındaki kritik olaylar sonucu gerçekleşmektedir. Yüksek etki bölgesindeki bu tehlikeli olayların ihmal edilebilir bölgeye çekilebilmesi için önerilerde bulunulmuştur. Bu çalışma, ARAMIS metodolojisini kullanarak bir madeni yağ tesisindeki muhtemel kaza senaryolarının analizine ve tesisteki mevcut risklerin değerlendirilmesine dayanarak, proses ekipmanlarında oluşabilecek kaza ve tehlikeli olayların önlenmesine katkıda bulunmasının yanı sıra çalışmanın analistlere, sanayicilere ve ilgili kuruluşlara yol gösterici olacağı düşünülmektedir. One of the regulatory documents designed to assess risks and minimize risks is the Seveso Directive. Within the content of that, ARAMIS Methodology (Accidental Risk Assessment Methodology for IndustrieS) has been developed in order to eliminate the uncertainties in risk assessment studies and to guide the risk assessors. In this study, ARAMIS methodology and two sub-methods of methodology were studied on the process equipment of a lubricant oil plant operating in Kırşehir province. With the first method MIMAH (Methodology for the Identification of the Major Accident Hazards), all major accident scenarios and hazards that may occur in the plant and critical events have been identified. In this step, which is based on the use of the bow tie method on which the fault tree is on the left and the event tree to the right, it is assumed that there are no safety barriers. Reference accident scenarios have been identified with MIRAS (Methodology for the Identification of Reference Accident Scenarios), the second sub-method of ARAMIS. Reference accident scenarios are based on a risk matrix that includes the level of the results of the dangerous phenomena and the frequency. According to the results, it was determined that the majority of the dangerous phenomena in the plant were in the middle and negligible effect zone. 12 hazardous events were detected in the high effect zone. These dangerous phenomena are the result of critical events in the compressor and pump equipment. Suggestions have been made to go through these dangerous phenomena in the high impact zone to the negligible zone. This study, based on the analysis of possible accident scenarios in a mineral oil plant using the ARAMIS methodology and the assessment of existing risks in the plant, contributes to the prevention of accidents and dangerous phenomena in the process equipment. In addition, it is thought that the study will guide the analysts, industrialists, and related organizations. 150

Günümüzde kayıt dışı ekonomi yalnızca gelişmekte olan ülkelerin değil gelişmiş ülkelerin de karşı karşıya kaldığı büyük problemlerden bir tanesidir. Nitekim Türkiye'de söz konusu birçok ekonomik faaliyetin kayıt altında olmadığı sıklıkla tartışılmaktadır. Bu çalışmada kayıt dışı ekonominin etkilerinin madeni yağ sektöründe incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda sektörde söz sahibi olan sanayiciler ve kayıt dışı ekonomi konusunda uzman olan vergi denetmenleri ile derinlemesine görüşme tekniği kullanılmış ve kullanılan teknik sonucunda oluşan bulgular sektörde çalışan kişilere anket çalışması ile yeniden test edilmiştir. Elde edilen derinlemesine görüşme verileri, içerik ve betimsel analiz yöntemleri ile çözümlenirken, anket verileri de tanımlayıcı analiz teknikleri kullanılarak incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda madeni yağ sektöründeki kayıt dışılığın gerekçeleri olarak öncelikle yüksek vergi oranları sonrasında vergi bilincinin düşük olması ortaya çıkmakta olup önerilen önlemler arasında denetimin artması gerekliliği ön planda yer almaktadır. Today, the informal economy is one of the major problems facing not only the developing countries but also the developed countries. In this context, it is widely discussed that in Turkey a wide range of economic activities are not conducted in a formal manner. The purpose of this study is to search for the causes and consequences of informal economy in mineral oil sector. On this purpose, in-depth interviews were conducted with tax auditors , businessmen and the obtained findings were tested with questionnaire technique applied to industry professionals. The in-depth interview data was analyzed with content and descriptive analysis methods while the survey data were analyzed with descriptive statistics. As a conclusion the results reveal that the main reasons of informal economic activity in mineral oil industry are high tax rates , low tax consciousness and increasing tax audits that are proposed as the main prevention measure. 109

Atık mineral yağ kirliliği uzun vadede ciddi çevresel problemlere sebep olmaktadır. Bu durum organik madde bakımından zengin olan toprağın üst tabakasında besinlerin kullanılabilirliğini etkilemekte ve toprağa su ve oksijen girişini engellemektedir. Bu çalışmada, arıtma çamuru uygulaması yapılmış toprağa iki farklı dozda (%1 ve %5) atık mineral yağ uygulanmış ve 3 aylık bir inkübasyon çalışması yürütülmüştür. Örneklerde amonyum, nitrat ve toplam azot ile hidroliz olabilir azot formları (HO-amino, HO-amid, HOheksozamin, HO-rest azotu) belirlenmiştir. Çalışma sonuçları, inkübasyon sonunda atık mineral yağ içeren toprakta toplam azot konsantrasyonlarının azaldığını göstermiştir. Yüksek dozda kirlenmiş toprakta azot mineralizasyonunun ve nitrifikasyonun inhibe olduğu belirlenmiştir. Hidroliz olabilir azot formlarının miktarı HO-amino-azot>HO-amid-azot=HO-rest-azot>HO-heksozamin-azot şeklinde bulunmuştur. Toplam azot içerisindeki hidroliz olabilir formlar %94-%96 arasında tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, aminoasitlerin hızlı mineralize olduğunu ve mineral azotun amid-N fraksiyonunda biriktiğini gösterirken, diğer yandan bu süreçte mineral yağ karbonunun da mikroorganizmalarca karbon kaynağı olarak tercih edildiği belirlenmiştir. Waste mineral oil pollution causes serious environmental damages in long term. It affects the availability of nutrients in top layer of soil which is rich in organic matter and prevents the entrance of water and oxygen to the soil. In this study, two different mineral oil (1% and 5%) doses were amended to soil-soil+wastewater sludge samples and then an incubation study was performed during three months. Ammonium nitrogen, nitrate nitrogen, total nitrogen and hydrolysable (H) nitrogen forms (HO-amino nitrogen, HO-amide nitrogen, HO-hexozamine nitrogen, HO-rest nitrogen) were analyzed in samples. The results of the study indicated that total nitrogen concentrations in mineral oil containing soils were decreased at the end of the incubation period. It is determined that nitrogen mineralization and nitrification processes were inhibited in soils contaminated with high doses of mineral oil. The magnitude of hydrolysable nitrogen forms was found to be as H-amino-nitrogen>H-rest nitrogen=H-amide-nitrogen>H-heksozamine nitrogen. It was found that the percentages of hyrolysable nitrogen in total nitrogen varied between 94% and 96%. The results have indicated the faster mineralization of amino acids and accumulation of mineral nitrogen as amid N fraction, as well as the preferential use of mineral oil C as carbon source by microorganisms during the process.

Son yıllarda teknolojinin büyük bir hızla gelişmesi sonucu otomotiv sektöründeki rekabet de hızlı bir şekilde artmaya başlamıştır. Dünyada petrol ve türevi yakıtların rezervlerinin azalması ve dolayısıyla birim fiyatlarının artmasıyla başta otomotiv sektöründe olmak üzere tüm sektörlerde özgül enerji harcamasının azaltılmasına yönelik çok sayıda araştırma ve çalışmalar yapılmaktadır. Ekonomik kaygıların yanı sıra teknoloji ilerledikçe yürürlüğe giren katı egzoz emisyon standartları motor üreticilerini egzoz emisyonlarını azaltma konusunda zorlamaktadır. Otomotiv sektöründe enerji tüketimini azaltmaya yönelik çalışmalar ağırlık azaltma, sürtünmeleri azaltma ve ısıl verimi arttırma gibi başlıklar altında incelenmektedir. Motor kilometre ömrünün gittikçe arttığı günümüzde dinamik motor komponentlerinin yağlanması ömür açısından da oldukça büyük önem taşımaktadır. Yağlamanın iyileşmesi ile aşınmaların minimuma inmesini sağlanacak, bu da motor ömrünü uzatacaktır. Motordaki yağlama performansının geliştirilmesi; yakıt tüketimi, motor gücü, yağ tüketimi, motorun ömrü, verim ve egzos emisyonları üzerinde önemli iyileşmeler sağlamaktadır. Bu durum yatırımcı ve araştırmacıları silindir ve segman arasındaki yağ film kalınlığının ölçümü ve iyileştirilmesi konusu üzerinde araştırma yapmaya yöneltmiştir. Bu proje kapsamında içten yanmalı motorlarda yağ film kalınlığı ölçüm yöntemleri incelenmiş ve bu kapsamda ölçüm yöntemlerinden biri olan lazer uyarmalı floresan tekniği araştırılmıştır. İncelenen silindir-segman profili arasındaki yağ film kalınlığı, lazerle honlanmış silindir gömleği ile kalibre edilerek 1 motor çevrimi boyunca yağ film kalınlığının değişimi gözlemlenmiştir.Çalışma başlangıcında deney düzeneğini kurmak için gerekli ekipmanlar tedarik edilmeye çalışılmış ve akabinde deney düzeneği çalışır hale getirilmiştir. Kurulan deney düzeneğindeki lazeri Labview Programı üzerinden kontrol etmek için RS232 portu üzerinden haberleşme yapılarak, kontrol algoritması geliştirilmiştir. Lazerin piston-segman arasındaki floresan boyalı yağdan yansıyan ışınları fotomultiplikatörde (PMT) gerilim sinyallerine çevirilip National Instruments veri toplama kartı vasıtası ile toplanarak Labview Programında grafik haline getirilip kaydedilmiştir.Bu çalışma sonucunda, yanmanın olmadığı bir deney düzeneği üzerinde yağ film kalınlığı krank açısının fonksiyonu olarak lazer uyarmalı floresan tekniği ile ölçülmüştür. Kurulan deney düzeneği ile motordaki yağ film kalınlığının değişimi yorumlanarak buradaki tribolojik olaylara ışık tutmasına katkı sağlanmış ve farklı piston gömleği, segman ve yağ tiplerine göre çalışmaların yapılmasına olanak tanıdığından çalışmanın bundan sonraki tribolojik çalışmalara da rehberlik etmesi amaçlanmıştır. In recent years, the rapid development of technology has led to a rapid increase in competition in the automotive sector. Unit prices increased in all sectors due to the reduction of oil and its derivative fuel reserves in the world, therefore especially in the automotive sector numerous researches are being carried out so as to reduction of specific energy consumption. Besides economic concerns, strict exhaust emission standards which apply because of technological progresses are forcing manufacturers to reduce engine exhaust emissions. Efforts to reduce energy consumption being examined as a title of weight reduction, friction reduction and improving thermal effiency in the automotive industry. Nowadays, getting increases the life of the engine mileage, lubrication of dynamic engine components is very important for engine life. As it is known, the total fuel energy cannot be taken as output energy from an internal combustion engine and there are several components of this power loss like heat, mechanical and pumping losses. The significant part of the total power loss is because of the piston ring and cylinder bore friction in a reciprocating engine. Oil film thickness is one of the effective element for reciprocating engines operation which is related to tribological performance. Wear is decreased by heal of lubrication which will extend the life of the engine. Improvement of lubrication performance ensures recruitment fuel consumption, engine power, oil consumption, engine life, efficiency, and exhaust emissions in engine. This lead investors and researchers to investigate the issue of measuring and improving the film thickness of the oil film between the cylinder and the ring.Numerous studies about elasto-hydrodynamic and hydrodynamic lubricant film thickness measurements eventually guided engine technology towards tribology reduction losses, via the formulation of new lubricants (additive technology, physical properties enhancement), a more controlled oil transport through the ring pack and the formulation of the proper lubricant film in the piston-liner interface. Piston rings of internal combustion engines are required to slide smoothly with great speed variation, including zero-speed, at high temperatures and loads, and to have small friction and wear even under severe conditions without a sufficient lubricating oil supply. The role of piston rings is also becoming more complex in line with the recent requirements for lower oil consumption and friction. The role of piston rings is also becoming more complex in line with the recent requirements for lower oil consumption and friction. The role of piston rings is also becoming more complex inline with the recent requirements for lower oil consumption and friction. The importance of piston rings is also increasing in terms of engine performance and durability. On the other hand, states of lubrication for individual piston rings have been steadily clarified, owing to efforts made by many researchers. However, further understanding and a more in-depth analysis of states of lubrication will be necessary in order to meet the requirements mentioned above which are becoming increasingly more complex and stringent.In particular, up to the present in order to measure oil film thickness between piston ring and cylinder surfaces of a variety of methods have been tried. These methods are electric, acoustic and optical method can be divided into three groups. In the electrical method , oil film thickness is measured between cylinder and piston ring by using resistance, inductance or capacitance. Piston ring must be electrically isolated at resistance method. DC current is applied between cylinder and piston ring, small voltage changing is measured by a bridge according to oil film thickness changing. Obtaining a signal proportional to the oil film thickness is difficult due to short circuit in the mixed regime, surface coating and to influence the electrical resistance of the tribofilm. Inductance method based on inductance changing according to located near object. In this method, AC voltage signal is applied to coil and object location is determined due to voltage phase delay. In the capacitence method, engine oil between cylinder and piston ring is carried insulating task and OFT is measured according to changing of capaticance value. Accurate results can be taken at fully hydrodynamic lubrication however in the mixed regime short circuit, cavitation and tribofilm cause to measurement diffuculties. Oil film thickness is calculated according to reflection ratio of ultrasonic signals on the OFT by using ultrasonic waves in the acoustic method . Oil viscosity also can be measured in this method. Measurement is difficult due to high calculated time, engine noise and need to sensitive instumentation. In the literature, there are only measurements made in the drifting engines. Results obtained from the combustion engine is not available.A new method has been developed for measuring the oil films on cylinder walls in engines that offers benefits in improved understanding of oil transport and oil consumption. A laser fluorescent diagnostic method was employed to measure lubricant film thickness on the cylinder wall/piston interface in engines. Laser induced florescence (LIF) technique which is a optical method, have been using for measuring oil film thickness (OFT) between cylinder and piston ring since1980's. This technique gives more accurate results according to other methods but this method also has complicated measurement system and need to comprehensive study for calibration. A laser source which is canalized to a surface film and obtain more long wavelength with florescence glow. Photons that are collected only excitation bant by photomultiplier (PMT), reflected beam after passed a filter. The system output signal was calibrated using lubricant samples of known thickness, and by comparison of a known piston ring profile to measured lubricant film calibration.In this project, measuring methods of oil film thickness in internal combustion engine were investigated and laser induced florescence technique which is one of the measurement methods, was researched. The oil film thickness between the cylinder-piston ring profile was calibrated with the laser-honed cylinder in order to observe the oil film thickness changes for one engine cycle. The results were examined according to different temperature, engine speed and normal load due to compare the effect on each other.Research were showed that photobleaching could be significant problem in laser induced florescence (LIF) technique. The system which needed to be design, has continous fresh oil and be exposed to laser beam a very short period of time in order to prevent photobleaching.At the beginning of the experiment, necessary equipments were tried to supply and then experimental setup make functional. Controlling algoritm was developed in Labview for control the laser with RS232 port. Reflected beam from the florescence dye between the cylinder and piston ring which was converted voltage signals in PMT. Data were collected at National Instrument data acquisition card, subsequently data were recorded and graphed at Labview Program. As a result of this study, oil film thickness was measured as a function of crank angle at constanst temperature and normal load by LIF technique. Measuring of oil film thickness contribute to solve tribological issues and provide possible measurements with different piston liner, piston ring and oil types. Thereby it is instrumental in doing future tribological researches. 121

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Ticaret Üniversitesi -- Kaynakça var. Türkiye’de ve Dünya’da devletin en önemli finansman kaynağı vergilerdir. Harcamalar üzerinden alınan ve nihai olarak tüketiciye yansıtılan tüketim vergileri de genel tüketim vergisi veya özel tüketim vergisi olarak ikiye ayrılmaktadır. Ülkemizde de vergi gelirleri içerisinde önemli bir yere sahip olan özel tüketim vergisi belirli bazı malları kapsamına almaktadır. Bu bakımdan, vergi kapsamına giren işlemler verginin mükellefi olan sınırlı bir kesim tarafından uygulanmakta olduğu için hem fazla bilinmemesi, hem de tüm işletmeleri ilgilendirmemesi nedeniyle özel tüketim vergisinin muhasebe sisteminde nasıl takip edileceği üzerine yeterli çalışma yapılmamıştır. Bu çalışmada Özel Tüketim Vergisi’nin muhasebe sistemi içerisinde nasıl takip edilmesi gerektiği, bu kapsamda yapılması gereken çalışmaların neler olduğu anlatılmaya çalışılmıştır. Verilen teorik bilgiler ile konu ayrıntılı olarak incelenmiş, madeni yağ sektörü baz alınarak yapılan bir örnek uygulama ile pratikte, muhasebe sistemi içerisinde işlemlerin nasıl yürüdüğü gösterilmeye çalışılmıştır. The most important source of finance for the state both in Turkey and the rest of the world is taxation. The consumption taxes that are levied over the expenses and ultimately reflected on the consumers are classified as general consumption tax and special consumption tax. The excise duty that constitutes a considerable portion of the tax income for our country, covers certain goods within its scope of taxation. In this regard, since the transactions within the scope of taxation are applied by a limited few that are the taxpayers, owing to the unfamiliar nature of these transactions and since these transactions are not the concern for all enterprises, sufficient studies are not available for the methods to keep track of these transactions within the system of accounts. Within this study, it has been aimed to explain how the Special Consumption Tax transactions needs to be kept track of the within the system of accounts, and the works that fall within this scope. The matter is investigated thoroughly via the theoretical information provided and via a case study based on the mineral oil sector, it has been tried to demonstrate how to keep track of the transactions within the system of accounts. İÇİNDEKİLER -- Özet, iii -- İçindekiler, v -- Tablo Listesi, x -- Şekil Listesi, xi -- Kısaltmalar, xii -- GİRİŞ, 1 -- ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ UYGULAMASI -- 1.1. ÖTV’nin Özellikleri, 4 -- 1.1.1. ÖTV Tek Aşamalı Bir Vergidir, 4 -- 1.1.2. Mükellef Sayısı Az Yönetimi Kolay Bir Vergidir, 4 -- 1.1.3. Kapsamı Sınırlıdır, 5 -- 1.1.4. Mal Tanımı Standarttır, 5 -- 1.1.5. Hasılatı Yüksektir, 5 -- 1.2. ÖTV’nin Uygulaması, 6 -- 1.2.1. Verginin Konusu, 6 -- 1.2.2. Vergiyi Doğuran Olay, 7 -- 1.2.3. Verginin Mükellefleri, 8 -- 1.2.4. İstisnalar, 8 -- 1.2.5. Verginin Matrahı ve Oranı, 8 -- 1.2.6. Verginin Beyanı ve Ödemesi, 9 -- 1.3. ÖTV’nin Sonuç Hesaplarına Yansıması, 9 -- 1.3.1. Ödenen ÖTV’nin Maliyet Unsuru Olması, 10 -- 1.3.2. Ödenen ÖTV’nin İndirim Konusu Yapılması, 11 -- 1.3.2.1. Vergi İndiriminin Uygulanabilmesi için Gerekli Şartlar, 11 -- 1.3.2.2. Vergi İndiriminin Sınırı ve İndirim Uygulanmayacak Haller, 12 -- 1.3.2.2.1. Gerekli Şartların Mevcut Olmaması, 12 -- 1.3.2.2.2. İndirilecek ÖTV’nin Hesaplanan ÖTV’den Fazla Olması, 13 -- 1.3.2.2.3. İmal Edilen Malın Teslimi’nin İstisna Kapsamında Olması, 14 -- 1.3.2.2.4. İmalatta Kullanılan Mal İçin Bir Fire veya Kayıp Oluşması . 14 -- 1.3.3. ÖTV’nin Ödenmemesi, 15 -- 1.3.4. ÖTV’nin Hesaplanarak Tecil-Terkin Edilmesi, 16 -- 1.3.5. ÖTV’nin İade Edilmesi, 17 -- 1.3.5.1. İhracat İstisnası Kapsamında İade, 17 -- 1.3.5.2. 2012/3792 Sayılı BKK Kapsamında İade, 17 -- 1.3.5.2.1. (I) Sayılı Listenin (B) Cetvelindeki Malların Bu Listeye Dahil Olmayan Malların İmalinde Kullanılması, 18 -- 1.3.5.2.2. (I) Sayılı Listenin (B) Cetvelindeki Malların Aynı Listeye Dahil Malların İmalinde Kullanılması, 19 -- 1.3.5.2.3. Baz Yağların İhracata Konu Edilecek Madeni Yağ Veya Yağlama Müstahzarı İmalinde Kullanılması, 20 -- 1.3.6. ÖTV’nin Hesaplanarak Ödenmesi, 21 -- 1.4. ÖTV’ye Tabi Malların Zayi olması ve Fire, 21 -- 1.4.1. Firelerin Durumu, 21 -- 1.4.2. Zayi olan Malların Durumu, 22 -- 1.5. Teminatların Çözümü ve ÖTV İade İşlemleri, 23 -- 1.5.1. Teminatların Çözümü, 23 -- 1.5.2. ÖTV İadesi İşlemleri, 24 -- ÖTV’YE TABİ MALLARIN MUHASEBE BİLGİ SİSTEMİ -- İÇERİSİNDE TAKİP EDİLMESİ -- 2.1. Muhasebe Bilgi Sistemi, 25 -- 2.1.1. Muhasebe Bilgi Sisteminin Tanımı, 26 -- 2.1.2. Muhasebe Bilgi Sisteminin Kapsamı, 27 -- 2.1.3. Muhasebe Bilgi Sisteminin Kullanıcıları, 28 -- 2.1.4. Muhasebe Bilgi Sisteminin Öğeleri, 29 -- 2.1.4.1. Personel, 30 -- 2.1.4.2. Belgeler, 30 -- 2.1.4.3. Donanım, 31 -- 2.1.4.4. Raporlar, 31 -- 2.1.5. Muhasebe Bilgi Sisteminde Bilgi Teknolojileri, 32 -- 2.1.6. Muhasebe Bilgi Sistemleri ve ERP, 33 -- 2.1.6.1. ERP Sistemi, 33 -- 2.1.6.2. ERP Yazılımlarının Genel Özellikleri, 34 -- 2.1.6.3. ERP Tabanlı Yazılım Kullanılmasının ÖTV’ye Tabi Olan Malların -- Takibi Açısından Önemi, 37 -- 2.2. Muhasebe Bilgi Sistemi İçerisinde ÖTV’nin Takibi, 37 -- 2.2.1. ÖTV’nin Muhasebe Sistemi Arka Planında Takip Edilmesi, 37 -- 2.2.1.1. ERP Olmayan Sistemlerde ÖTV’nin Arka Planda Takibi, 38 -- 2.2.1.2. ERP Sistemlerde ÖTV’nin Arka Planda Takibi, 40 -- 2.2.1.2.1. Ürün Ağaçları, 40 -- 2.2.1.2.2. İş Emri Yönetimi, 43 -- 2.2.1.2.3. Rota (İş İstasyonu), 44 -- 2.2.1.3. Kodlama Sistemi Oluşturma Örneği, 45 -- 2.2.1.3.1 Hammaddeler, 45 -- 2.2.1.3.2 Mamuller, 47 -- 2.2.2. ÖTV’nin Tek Düzen Hesap Planı İçerisinde Takip Edilmesi, 48 -- 2.2.2.1. TDHP İçerisinde Hesapların Sınıflandırılması, 49 -- 2.2.2.2. TDHP İçerisinde ÖTV’nin Takip Edileceği Hesaplar, 50 -- 2.2.2.2.1. 136 Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabı, 50 -- 2.2.2.2.2. 150 İlk Madde Malzeme Hesabı, 51 -- 2.2.2.2.3. 151 Yarı Mamuller - Üretim Hesabı, 51 -- 2.2.2.2.4. 152 Mamuller Hesabı, 52 -- 2.2.2.2.5. 153 Ticari Mallar Hesabı, 52 -- 2.2.2.2.6. 191 İndirilecek KDV/ÖTV Hesabı, 53 -- 2.2.2.2.7. 192 Diğer KDV/ÖTV Hesabı, 55 -- 2.2.2.2.8. 194 Ödenen ÖTV Hesabı, 55 -- 2.2.2.2.9. 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar Hesabı, 56 -- 2.2.2.2.10. 391 İndirilecek KDV/ÖTV Hesabı, 56 -- 2.2.2.2.11. 392 Diğer KDV/ÖTV Hesabı, 57 -- 2.2.2.2.12. 600 Yurtiçi Satışlar Hesabı, 57 -- 2.2.2.2.13. 601 Yurtdışı Satışlar Hesabı, 58 -- 2.2.2.2.14. 620 Satılan Mamuller Maliyeti Hesabı, 58 -- 2.2.2.2.15. 621 Satılan Ticari Mallar Maliyeti Hesabı, 58 -- 2.2.2.2.16. Nazım Hesaplar, 59 -- MADENİ YAĞ SEKTÖRÜNDE BİR UYGULAMA -- 3.1. Madeni Yağ Üretimi ve Madeni Yağ Sanayi, 62 -- 3.1.1. Madeni Yağlar, 62 -- 3.1.1.1. Madeni Yağ Çeşitleri, 62 -- 3.1.1.1.1. Motor ve Otomotiv Dişli Yağları, 63 -- 3.1.1.1.2. Endüstriyel Yağlar, 63 -- 3.1.1.1.3. Yağlama Müstahzarı, 63 -- 3.1.1.1.4 Gresler, 63 -- 3.1.1.2. Madeni Yağ Üretimi ve Üretimde Kullanılan Hammaddeler, 64 -- 3.1.1.2.1. Baz Yağlar, 65 -- 3.1.1.2.2. Katıklar, 65 -- 3.1.1.3. Türkiye’de Madeni Yağ Sanayi Hakkında Genel Bilgi, 66 -- 3.1.1.3.1. Madeni Yağ Üretimi ve İthalatı, 66 -- 3.1.1.3.2. Madeni Yağ Tüketimi, 68 -- 3.1.1.3.3. Özel Ürünler, 68 -- 3.2. Uygulama Örneği, 69 -- 3.2.1. 2013/1. Dönem ÖTV.li İşlemler, 69 -- 3.2.2. 2013/1. Dönem ÖTV’li İşlem Yevmiye Kayıtları, 74 -- 3.2.3. 2013/1.Dönem ÖTV Beyannamesi Çalışması, 83 -- 3.2.4. 2013/1.Dönem Hesap Bakiyeleri, 87 -- 3.2.5. 2013/2. Dönem ÖTV’li İşlemler, 90 -- 3.2.6. 2013/2. Dönem ÖTV’li İşlem Yevmiye Kayıtları, 95 -- 3.2.7. 2013/2.Dönem ÖTV Beyannamesi Çalışması, 104 -- 3.2.8. 2013/2.Dönem Hesap Bakiyeleri, 107 -- 3.2.9. Madeni Yağ Üretim İşletmelerinde ÖTV’den Finansal -- Verimlilik Sağlanması, 110 -- SONUÇ, 112 -- EKLER, 116 -- KAYNAKÇA, 147

Dönem sonu işlemleri muhasebede büyük öneme sahiptir. Bu itibarla ilgilileredoğru ve gerçek bilgileri sunabilmek muhasebenin temel prensiplerinden biridir. Buçalışmada dönem sonu işlemlerinin vergisel açıdan değerlemesi ele alınmış veincelenmiştir. Dönem sonu işlemlerinin vergi mevzuatı, sermaye piyasası kurulu veuluslararası muhasebe standartlarına göre değerleme hükümleri ele alınmış bu bağlamdailk olarak envanter kavramı incelenmiştir. Değerleme kavramı çerçevesi içerisindeişletmenin varlık ve kaynaklarının dönem sonu işlemleri açısından değerlemesiirdelenmiş ve değerlemede kullanılan yöntem ve esaslar ayrıntılı olarak ele alınmıştır.Ayrıca stoklar değerleme kavramı içinde değerleme yöntemleri ile ayrıntılı olarakincelenmiştir.Çalışmanın devamında, madeni yağlar sektöründe dönem sonu işlemleri ayrıntılıolarak ele alınmış; sektöre özel dönem sonu işlemlerinin vergisel açıdandeğerlendirilmesi yapılarak, vergi mevzuatı açısından özellik arz eden özel tüketimvergisi üzerinde ayrıca durulmuştur. Yine madeni yağ sektöründe stokların, dönem sonuişlemleri açısından değerlendirilmesi ayrıntılı olarak yapılarak, stoklar, maliyetinietkileyen ÖTV ve Damga Vergisi açısından değerlemeye tabi tutulmuş ve detaylı olarakincelenmiştir.Anahtar Sözcükler:Dönem sonu işlemleri Değerleme Envanter Madeni YağlarSektörüÖzel Tüketim Vergisi Damga Vergisi The fiscal year end transactions are of great importance for accounting. In thisregard, it is one of the basic principles of the accounting to offer true and correctinformation to the concerned parties.In this study, the valuation of the fiscal-year end transactions has been dealt andexamined as regards taxation. The provisions of valuation of the fiscal year endtransactions in compare to the tax legislation, capital market board and internationalaccounting standards, have also been addressed, and in this context, the inventoryconcept has been studied first. In the scope of valuation concept, the valuation of theassets and sources of the business has been examined as to the fiscal year endtransactions and the methods and principles used in the valuation have been addressedin detail. Besides, within the scope of valuation concept, the stocks have been studiedwith the valuation methods in detail.In the continuation of the study, the fiscal year end transactions in the mineral oilsector have been dealt with in detail, and by evaluating the fiscal year end transactionsspecific to that sector as regards taxation, the private consumption tax which is specificas to the tax legislation has separately been addressed too. Also, in the mineral oilsector, the stocks have been evaluated as regards fiscal year end transactions in detail,and the stocks have been subjected to a valuation as to the private consumption tax andstamp revenue and have been examined in detail.Key Words:Period-End Processing Evaluation Inventory Mineral Oil SectorExcise Tax Stamp Duty 131

ÖZET Bu çalışmada, içten yanmak motorların en önemli fonksiyon bölgelerinden biri olan kam mekanizmalarının sürtünme davranışları incelenmiştir. Kam mekanizmalarının hareket iletimindeki sürtünme davranışlarının bilinmesi ve aynı zamanda kam-izleyici kontak bölgesindeki sürtünmenin azaltılabilmesi motor verimini artırma açısından önemli olmaktadır. Bu nedenle yapılan çalışmada kam-izleyici kontak bölgesinde meydana gelen sürtünmenin belirlenebilmesi için yeni bir ölçüm metodu geliştirilmiştir. Bu metod, kam izleyicisiyle rijit bağlı ölçüm kirişine mafsalla birleştirilen bir ölçüm tablasından meydana gelmektedir. Çalışmada, baz yağına değişik oranlarda farklı dört çeşit yağ katkı maddesinin ilavesiyle elde edilen dört farklı katkılı yağ oranının, kontak bölgesindeki sürtünme davranışları incelenmiştir. Ayrıca kam-izleyici kontak yörüngesi belirlenmiş, kontaktaki yüzey pürüzlülükleri ölçülerek bunların sürtünme üzerindeki etkileri ortaya konulmuştur. Kam hızı, yay ön gerilme kuvveti ve yağ sıcaklığı da ayrı ayrı göz önüne alınarak sürtünme üzerindeki etkileri belirlenmiştir. Deneysel olarak elde edilen sonuçlar yapılan teorik çalışmalarla desteklenmiştir. Yapılan bir bilgisayar programıyla otomotiv endüstrisinde kullanılan kam ve izleyici sistemlerinde etkili olabilecek parametrelerin tespiti gerçekleştirilebilmektedir. Deneysel ve teorik olarak elde edilen sonuçlar birbirleriyle karşılaştınlmıştır. Anahtar Kelimeler: Kam, İzleyici, Elastohidrodinamik, Sürtünme, Katkı Maddeli Yağ, Yağlama. VI SUMMARY Investigation of Friction Behavior of Additive Engine Oils on Cam Mechanisms In this study, the frictional behaviours of cam mechanisms, the important functional parts of engines, were investigated. Knowing the frictional behavior and decreasing of it at the contact region between cam and tappet are very important in the cam mechanism transmitting motion. A new measurement method is therefore developed and frictional forces at the contact region are also measured. In this study, the behaviours of four types of different additives which are added into base oil using in automotive engine were investigated. In addition, the trajectory on the cam and follower was determined and measuring the surfaces roughnesses, the effects of these on the behaviours of the friction in the cam mechanisms of the internal combution engines were obtained. Also, considering cam speed, spring preload force and oil inlet temperature, the effects of these parameters on friction behaviours were determined The results obtained experimently were also supported by theoretically. The determining of the parameters which will be usefull has been carried out in the cam follower systems of the combustion engine using a computer program developed. The experimental and theoretical results are compared with analytical predictions. Key Words: Cam, Follower, Elastohydrodynamic, Friction, Additive Oils, Lubrication. VII 139

ÖZET Bu çalışmada, Türkiye'de yetişen kavak ve kızılağaç türleri nin, bazı su itici maddeler ve parafin kullanılarak kurşun kalem endüstrisinde değerlendirilmesi olanakları incelenmiştir. Denemelerde İtalya servi kavağı (Populus nigra subsp. nigra) ve Adi kızılağaç (Alnus Glutinosa l.Gaertn) türlerinden radyal biçme yöntemiyle, 5x72x185 (mm) boyutlarında deneme örnekleri hazırlanmıştır, örnekler parafin (% 6, %8, %10 ve %12'llk konsantrasyonlarda)} Madeni yağ ( %2, %4 ve %6'lık konsantrasyonlarda); Vazelin (%2, %4, %6'lık konsantrasyonlar - da ı paraf in /madeni yağ karışımı (%6 ve %8 parafin, %0.5, %1.0, %1.5 ve %2.0 madeni yağ konsantrasyonlarda) ve paraf in /vazelin karışımı (% 6ve %8 parafin, % 0.5, 11.0, 11.5 ve %2.0 vazelin konsantrasyonlarında) ile dolu hücre yöntemi uygulanarak emp- renye edilmiştir. Emprenye öncesi ve sonrası ağırlıklardan yola çıkılarak adsorpsiyon ve kuru madde miktarları belirlenmiştir. Uç açma değerleri gözlem ve hissetme yoluyla saptanmıştır. 30 haftalık süreçte, deneme örneklerinin denge rutubet değişimi devamlı yapılan ölçümlerle ortaya konmuştur. Kavak türünde sadece parafin kullanılan çözeltilerde adsorpsiyon ve uç açma değeri açısından en uygun konsantrasyon % 8 (adsorpsiyon 690 (kg/m ), uç açma değeri 85) olarak belirlenmiştir. Kızılağaç türünde de aynı konsantrasyon uygun çımıştır ( adsorpsiyon 554 (kg/m ), uç açma değeri 80). Parafin ve katkı maddelerinin bir arada kullanıldığı durumda, kavakta % 8 parafin ve % 2 madeni yağ ( adsorpsiyon 683 (kg/m ), uç açma değeri 85); Kızılağaçta % 6 parafin ve % 2 madeni yağ kullanılan çözeltiler en uygun bulunmuştur (adsorpsiyon 596 (kg/m ), uç açma değeri 85). VT SUMMARY The main objective of this thesis is to determine the potential of poplar (Populus nigra subsp. nigra) and alder (Alnus glutinosa l.Gaertn) grown in Turkey for pencil production by using some stabilizers and paraffin. Samples with 5x72x185 mm. obtained from both species were cut in radial direction, and then impregnated with full-cell process. The concentration of preservative used for experiments were as follows » Mineral oil (2%, 4%, 6%), vaseline (2%, 4%, 6%), paraffin and mineral oil (6%, 8% of paraffin and 0.5%, 1.0%, 1.5% and 2.0% of mineral oil), and paraffin and vaseline (6%, 8% of paraffin and 0.5%, 1.0%, 1.5% and 2.0% of vaseline). Preservative uptake and dry adsorbed matter were calculated by using the weights of the samples before and after impregnation. The moisture profile and the equilibrium moisture content of the samples were also observed and plotted during the period of 30 weeks after treatment. The optimum paraffin concentration and preservative uptake for poplar were found to be 8% and 690 (kg/m ) respectively. The same concentration was also -found to be optimum for alder with the uptake of 554 (kg/m ). When paraffin and mineral oil were used together, the higgest preservative uptake was obtained as 683 (kg/m ) for poplar and 596 (kg/m ) for alder species from the mixture of 8% paraffin and 2% mineral oil, and 6% paraffin and 2% mineral oil respectively. VII 76

76