Search

İmge, sözcüklerin sıradanlaşmış kullanımlarının dışına çıkarak zihinsel anlamda yeni ufuklara, yeni çağrışımlara, yeni sözcük evrenlerine ulaşmayı sağlayan bir üst dil kurar. Bu sayede günlük iletişim dilinden farklı olarak sözcükler, yalın hâllerinden sıyırılarak hem yazanın hem de okuyanın zihinsel dünyasında giderek genişleyen kimi zaman çakışan kimi zaman da ayrılan anlamlar dünyası oluşturur. Edebî türler içerisinde dil yapısı bakımından diğerlerinden ayrılan şiir dili, imge kullanımına daha elverişli bir yapıya sahiptir. Daha az sözcükle daha derin ve çokkatmanlı bir anlam dünyası aralayan şiir, hem yazanın hem de okuyanın zihinsel anlamda yeni dünyalara açılmasını sağlayan bir yapı arz eder.Sanatçılar içinde yaşadıkları toplumla birlikte bireyselden evrensele uzanan çizgide tüm insanlığın ortak sesidir. Yaşadığı toplumun, coğrafyanın, geleneğin kısacası kimliğini kuran değerlerin farkında olan sanatçı, bu değerleri özümseyen ve gelecek nesillere aktaran kişidir. Bu bağlamda çağdaş Türk şiirinde yaşadığı toplumun değerlerine yaslanarak kendine yabancılaşmadan yazan Sezai Karakoç, edebiyat tarihinde haklı bir yer edinmiştir. Şiirlerinde, benliğinin farkında olan ve buradan hareketle kimlik inşasına yönelen Karakoç, şiir evrenini kurarken kendini var eden değerler düzleminden dünyaya açılır. Kendi yaşadıklarıyla tarihsel düzlemde yaşananları odak noktasına alan şair, bunları âdeta “zamanın aynasında” kaynaştırmayı bilir. Kendi tarihiyle toplumunun ve insanlığın tarihini bir araya getiren bu şiir dili içinde “ayna imgesi” de kendine özgü bir yere sahiptir. Karakoç’un şiirlerinde yer alan “ayna” imgesi ile hangi anlamlara, değerlere gönderme yapıldığını belirlemek bu çalışmanın temel amacıdır.

Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatının öncü yazarlarından olan Refik Halit Karay’ın eserlerinde sürgün ve sürgün edebiyatı önemli bir yer tutar. Hayatının büyük bir bölümünü sürgünlerde geçiren yazar, sürgün dönemi tecrübelerini hikâye ve romanlarında kendi gözlemlerinden hareketle kurgu dünyasına taşır. Sürgün yıllarının ikinci dönemini oluşturan Beyrut, Şam ve Halep günlerindeki gözlemlerini yansıtan Sürgün romanında Orta Doğu coğrafyası insanları ile birlikte gerçekçi bir şekilde sunulur. Sürgün romanı başkişi Hilmi Efendi’nin sürgün olarak gönderildiği Beyrut’taki hayatı ve ardından Şam ve Halep’te yaşadıkları çerçevesinde ilerler.Romanda, Beyrut’un çok kültürlü yapısıyla bir deniz şehri oluşu üzerinde durulur. Şam, Arap ırkının hâkimiyeti altında bir şehir olarak tasvir edilir. Halep ise Türklere daha yakın bir kültürel doku barındıran yapısıyla aktarılır. Romanın başkişisi Hilmi Efendi ve arkadaşı İrfan Bey aracılığıyla okurun dikkatine sunulan bu şehirlerdeki hayat, iklim özellikleri, mimari, insan tipolojisi, gelenekler ve alışkanlıklar gibi kültürü oluşturan etmenler ışığında betimlenirken bir Orta Doğu profili ortaya konur.

Doğanın ve varlığın özünü belirleyen dört unsur (toprak, su, hava, ateş) yani anasır-ı erbaa, hayatın anlamını, özünü ve kimi zamanda karşılığını içeren bir biçimde pek çok felsefi düşüncenin temelini oluşturur. Varlığın kuruculuğunu oluşturan bu dört unsur aslında evrenin de temelini oluşturmaktadır. Bu bağlamda evrenin yaratılışı ve insanın yaratılışı arasında bağ kurmaya çalışan insanoğlu, bu unsurları aynı zamanda kutsal ögeler olarak kabul eder. Kendi varlığı ile doğa arasında ontolojik bir bağ olduğunu da bu vesile ile sezen insan, doğayı özellikle bu dört unsurun dolayımında içselleştirir.Doğa ile insan arasındaki ontolojik bağı duyumsayan ve metin düzlemine aktaran Necip Fazıl Kısakürek, şiirin imgeler ve simgeler düzeni içerisinde anasır-ı erbaa’yı farklı anlam ve çağrışım değerlerinde kullanır. Necip Fazıl’ın şiirlerinde su 57, toprak 32, ateş 24 ve hava 10 kere kullanılır. Genellikle mistik ve metafizik çağrışım değerleriyle kullanılan bu unsurlar, şairin benlik arayışında da anahtar görev üstlenirler.Bu çalışmada Necip Fazıl Kısakürek’in şiirlerinde anasır-ı erbaa unsurları kullanım sıklığı sırasıyla su, toprak, ateş ve hava başlıkları altında irdelenmeye çalışılacaktır.&nbsp, The four elements (earth, water, air, and fire) that determine the essence of nature and existence—in other words, anâsır-ı erbaa—constitute the foundation of most philosophical thoughts in shaping the meaning, essence, and even sometimes the answer to the question of life. These four elements, which are the constituents of existence, are in fact the foundations of the universe. In this regard, humankind, in its search for a connection between the creation of the universe and human, deems these elements to be sacred components. Humankind, intuiting an ontological connection between its own existence and nature, internalizes nature with the mediation of these four elements.Necip Fazıl Kısakürek, who senses the ontological connection between nature and man, conveys this connection through text and uses anâsır-ı erbaa with different weights of meaning and connotation within the harmony of the simulacra and symbols of poetry. Necip Fazıl used the word “water” 57 times, the word “earth” 32 times, the word “fire” 24 times, and the word “air” 10 times in his poems. These elements, which have been used with mystical and metaphysical connotations, play a crucial role in the poet’s search for ego.In this study, the components of anâsır-ı erbaa in Necip Fazıl Kısakürek’s poems will be discussed according to their frequency of occurrence under the headings of “water”, “earth”, “fire”, and “air”.

İnsan geçmiş şimdi ve gelecek düzlemini içerisinde barındıran bir varlık konumundadır. Bu nedenle de dünyalık yaşamında geçmişten aldıklarını şimdide yaşarken kendi deneyimlerini de geleceğe aktarır. Bu aktarım aslında bir tür dünyaya tutunma çabasıdır. Bu çaba ise kimlik tanımlamasının sınırları dâhilindedir. İnsan, kendi kimliğini kanıtlamak isterken çevresine ve özellikle de kendinden sonra gelenlere deneyimlerini aktararak bir bilinç oluşturmak ister. Kendi neslinin devamını sağlayacak olan kadınlar ise özellikle bu görevin üstlenicisidir. Bireysel kimliğini toplumsal kimlikte bütünleştiren kadınlar gelecek inşasında etkin rol oynarlar. Gelecek nesillerin milli kimlik kazanımlarını aile temelinde ilk dokunuşlarla sağlayan kadınlar, olumlu ya da olumsuz olarak yeni nesillerin öncüsü konumundadır. Ömer Seyfettin hikâyelerinde milli bilinç ve kimlik inşası kavramları temel izleklerdendir. Toplumun geleceğine yön veren kadınlar, Primo Türk Çocuğu, Fon Sadriştayn’ın Oğlu, Fon Sadriştayn’ın Karısı, Piç, Harem ve Zeytin Ekmek hikâyelerinde hem olumlu hem olumsuz yönleriyle ele alınır. Bir anne olarak kadının çocuğun kimlik inşası sürecindeki etkisi de bu hikâyelerde gözler önüne serilir. Human is a being who inholds the levels of past, present and future. For this season, he lives what he took from the past and carries his experiences to the future. This transfer principally is an attempt to hold to the world. This attempt is within the boundaries of identity definition. While wishing to prove his identity, human wants to raise a consciousness through carrying his experiences to next generations. Women, who provide continuance of the generation, are the contractors of this task. Women who integrate their individual identity with the social one play an active role to construct the future. Women, who within the family attempt to make gain national consciousness through the first touches, are both positively and negatively the pioneers of new generation. In ömer Seyfettin’s stories, national consciousness and identity construction are the primary themes. Women, who take turn to the future of society, are both embraced positively and negatively in the stories Primo the Turkish Child, Fon Sadriştayn’s Son, Fon Sadriştayn’s Wife, The Bastard, Harem and Olive, The Bread. These stories touch upon the theme of woman as mother and her affect to the child in the process of identity construction

Every age prepares the conditions necessary for the formation of itsown literary trends. The speed and technology following the modernperiod is associated with consumption. The reflections of thisassociation is realized by the decrease in the number of words andthe conceal of stories in a deeper construct. This genre appears as“short short story” in Western literature, whereas it is named as“küçürek öykü” by Ramazan Korkmaz in Turkish literature. Ferit Edgüappears as one of the representatives of this genre. In addition tohim, authors engaged in short stories have begun to produce works inthis genre.One of the important representatives of the group known as“Maveracılar”, gathered around Mavera journal, Rasim Özdenören isalso an author who produced works close to this genre. He namedthese stories as “storyish”. His main focus in these storyishes is onthose appearing impossible. In this article, we will focus on thethemes taking place in İmkansız Öyküler, a book by Rasim Özdenören., Her çağ, kendine uygun yeni edebî türlerin oluşumuna zemin hazırlar.Modern çağın ardından yaşanan hız ve teknoloji çağı da tüketimedayalı bir yaşam algısının benimsenmesine yol açtığı gibi bireylerintüketim aracılığıyla görünür olmalarına neden olur. Tüketime ilişkinyaşam algısının edebiyata yansıması sözcüklerin daha aza indirgenipöykülerin daha derinlere ve metaforik anlamlara gizlenmesiylegerçekleşir. İşte bu tür, Batı edebiyatında “short short story” olarakortaya çıkarken, Türk edebiyatında Ramazan Korkmaz tarafından“küçürek öykü” biçiminde adlandırılmıştır. Bu alanda özellikle FeritEdgü, türün Türk edebiyatında önemli temsilcilerinden biridir. FeritEdgü’nün yanı sıra öykü ile uğraşan çağdaş öykücüler de bu türdeeserler vermeye başlamışlardır.Türk edebiyatında Mavera dergisi etrafında toplanıp Maveracılarolarak bilinen edebî topluluğun önemli öykücülerinden RasimÖzdenören de bu türe yakın öyküler yazmıştır. Özdenören bu eserleri“öykümsü” olarak adlandırmıştır. Onun öykümsülerinde temel hareketnoktası yaşamda imkânsız görünenler üzerinedir. Bu makaledeÖzdenören’in İmkânsız Öyküler adlı kitabındaki öykülerin izlekleriüzerinde durulacaktır.

Her çağ, kendine uygun yeni edebî türlerin oluşumuna zemin hazırlar. Modern çağın ardından yaşanan hız ve teknoloji çağı da tüketime dayalı bir yaşam algısının benimsenmesine yol açtığı gibi bireylerin tüketim aracılığıyla görünür olmalarına neden olur. Tüketime ilişkin yaşam algısının edebiyata yansıması sözcüklerin daha aza indirgenip öykülerin daha derinlere ve metaforik anlamlara gizlenmesiyle gerçekleşir. İşte bu tür, Batı edebiyatında “short short story” olarak ortaya çıkarken, Türk edebiyatında Ramazan Korkmaz tarafından “küçürek öykü” biçiminde adlandırılmıştır. Bu alanda özellikle Ferit Edgü, türün Türk edebiyatında önemli temsilcilerinden biridir. Ferit Edgü’nün yanı sıra öykü ile uğraşan çağdaş öykücüler de bu türde eserler vermeye başlamışlardır. Türk edebiyatında Mavera dergisi etrafında toplanıp Maveracılar olarak bilinen edebî topluluğun önemli öykücülerinden Rasim Özdenören de bu türe yakın öyküler yazmıştır. Özdenören bu eserleri “öykümsü” olarak adlandırmıştır. Onun öykümsülerinde temel hareket noktası yaşamda imkânsız görünenler üzerinedir. Bu makalede Özdenören’in İmkânsız Öyküler adlı kitabındaki öykülerin izlekleri üzerinde durulacaktır. Every age prepares the conditions necessary for the formation of its own literary trends. The speed and technology following the modern period is associated with consumption. The reflections of this association is realized by the decrease in the number of words and the conceal of stories in a deeper construct. This genre appears as “short short story“ in Western literature, whereas it is named as “küçürek öykü“ by Ramazan Korkmaz in Turkish literature. Ferit Edgü appears as one of the representatives of this genre. In addition to him, authors engaged in short stories have begun to produce works in this genre. One of the important representatives of the group known as “Maveracılar“, gathered around Mavera journal, Rasim özdenören is also an author who produced works close to this genre. He named these stories as “storyish“. His main focus in these storyishes is on those appearing impossible. In this article, we will focus on the themes taking place in İmkansız öyküler, a book by Rasim özdenören.

Dil ve kimlik insanın bireysel anlamda benliğini tamamlayan en önemli unsurlardır. Varlığını bağımsız anlamda devam ettirmek isteyen insan bu unsurlara sahip çıkmak zorundadır. Azerbaycanlı şair BahtiyarVahapzade bu durumun bilincindedir. Bu nedenle de şiirlerinde sıklıkla bireyin dil ve kimliğine göndermelerde bulunmuştur.Bu çalışmada Vahapzade’nin şiirlerindeki dil ve kimlik bilinci ile ilgili dizeleri kendilik değerleri dizgesi göz önünde bulundurularak elealınmıştır., Language and identity are the most important aspects completing thepersonality of human being in individualistic terms. Human being whowants to maintain his existence independently has to protect theseaspects. Azerbaijani poet Bakhtiyar Vahapzade is aware of this state.Because of this, he has often touched upon language and identity ofthe individual in his poems.In this study, Vahapzade’s verses related to the consciousness oflanguage and identity are dealt with in terms of the system of selfperception values.

Bu çalışmada 1, 2 ve 12 aylık olmak üzere 10’ar adet toplam 30 Bronz hindi kullanıldı. Timsah aşızlı elektrodlar yardımı ile bipolar (I, II, III) ve arttırılmış ünipolar (aVR, aVL, aVF) ekstremite derivasyonları yazdırıldı. P dalgası; bütün derivasyonlarda belirgin ve pozitif olarak T dalgasından bağımsız oluştu. II, III ve aVF derivasyonlarında küçük de olsa Q dalgasına rastlandı. T dalgası II, III ve aVF derivasyonlarında pozitif, aVR ve aVL derivasyonlarında ise negatif olarak sekillendi. Bir aylık, iki aylık ve oniki aylık hindilerde kalp hızı sırasıyla 329.88±10.98 atım/ dk., 300.85±10.23 atım/ dk. ve 190.35±10.33 atım/ dk olarak hesaplandı. Bir, 2 ve 12 aylık hindilerde eritrosit sayıları; 5.00 x 106/mm3, 4.57 x 106/mm3, 3.09 x 106/mm3, lökosit sayıları; 11.78 x 103/mm3, 7.62 x 103/mm3, 7.65 x 103/mm3, hematokrit değer; % 42.00, % 35.75, % 30.25, hemoglobin miktarı 14.00 g/dl, 11.85 g/dl ve 10.28 g/dl olarak bulundu., In this study, 1,2 and 12 months old 30 Bronze turkeys were used. By using crocodile electrodes, the bipolar leads (I, II, III) and augmented unipolar leads(aVR, aVL, aVF) were recorded. The P wave was positive in all leads and separated from the T wave. Q wave was slightly observed in lead II, III and aVF. The T wave was positive in leads II, III and aVF; but always negative in leads aVR, aVL. The mean heart rate were 329.88±10.98 beat/sec, 300.85±10.23 beat/sec and 190.35±10.33 beat/sec respectively in 1,2 and12 months old turkeys. The mean erythrocyte counts were 5.00 x 106/mm3, 4.57 x 106/mm3, 3.09 x 106/mm3, the mean leucocyte counts were 11.78 x 103/mm3, 7.62 x 103/mm3, 7.65 x 103/mm3, the mean hematocrit values were 42.00 %, 35.75 %, 30.25 % and hemoglobin concentrations were 14.00 g/dl, 11.85 g/dl ve 10.28 g/dl in 1,2 and 12 months old turkeys.

ÖZET FİRAT ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ ANNAGULİ NURMEMMET' İN ROMANLARI (YAPI VE İÇERİK) M.Fatih KANTER Elazığ - 2002, Sayfa:222+ VIII Çağdaş Türkmen edebiyatının son dönemde yetişen en büyük yazarlarından Annaguli Nurmemmet, edebi çalışmalarına şiir yazarak başlamıştır. Sanatçının Türkmenistan'ın manevi ve kültürel değerleriyle beslenen ruhu sonraki yıllarda diğer türlere de yönelmiştir. Türkmenistan'ın henüz bağımsızlık mücadelesi verdiği yıllarda yazdığı bu romanlar, rejim aleyhinde fakat ideolojiden uzak eserler olarak dikkat çeker. Nurmemmet'in bu romanları Türkmen halkı tarafından beğenilerek okunmuştur. İki dönem olarak incelenebilen romanlarının birinci dönem romanları olarak nitelendireceğimiz romanlarında yazar genellikle yozlaşma ve insan sevgisi temaları üzerinde durur. Sovyet rejiminin yıllarca Türkmen halkını nasıl öz benliğinden uzaklaştırdığını, tarihi değerlerini nasıl yerle bir ettiğini gözler önüne serer. Bu dönem romanlarında dikkati çeken diğer bir noktada yazarın sürekli insan sevgisi üzerinde durmasıdır. Sovyet rejimini eleştirirken bile, Rus halkına karşı asal bir tavır almayan yazar evrensel insan sevgisine ulaşma amacı içerisindedir. Eserlerinde başlangıçta belirli bir amaç belirlememesine karşın çıkan sonuç insan sevgisinin her zaman kutsal olduğu olgusudur. Annaguli Nurmemmet gerek ilk dönem romanlarında gerekse ikinci dönem romanlarında sembolik anlatım tekniğine önem vermiştir. Eserlerinde genellikle psikolojik çözümleme yoluna giden yazar sembolik anlatımda bu noktada oldukça faydalanmıştır. Romanlarında sembolik anlatım unsurunun yanında akıcı bir şiirsellik de söz konusudur. Özellikle Alem - Cihan romanının sone tarzındaki şiirlerle iç içe anlatılması yazarın yeni bir üslup denemesi olarak nitelendirilebilir. Çağdaş Türkmen edebiyatının yetiştirdiği önemli edebiyatçılardan biri olan Annaguli Nurmemmet, yaşamını Türk Dünyası edebiyatına adamıştır. Türkmenistan'da geçirdiği yıllarda da Türkiye'de yaşadığı yıllarda da Türk edebiyatının ortak kültürel değerlerini eserlerine yansıtan yazar bu konuda gönüllü bir elçilik görevini üstlenmiştir. ANAHTAR KELİMELER : Annaguli Nurmemmet, romanlar, Türkmen Edebiyatı, ABSTRACT FIRAT UNİVERSTY INSTİTUE OF SOCİAL SCEİNCES DEPARTMENT OF TURKISH LANGUAGE AND LİTERATÜRE MASTER THESIS NOVELS of ANNAGULİ NURMEMMET (STRUCTURE AND CONTENT) M. Fatih KANTER Elazig-2002, Page: VBT + 218 Annaguli Nurmemmet is one of the greatest authors of contemporary Turkoman Literature in the last period. The author began his literary work with poetry. The author's mind and belief stem from moral and cultural valves of Turkmenistan. Mean while he expanded his aproach into other literary types. İt is possible to study Annaguli Nurmemmet's literary life in two periods. The first period includes tha time when Turkmenistan, under the pressure of Soviet Regime, struggled for indepence. In this period the author shows how Turkoman people were forced to be alianeted from their national charecter and how they were despised for their own historical valves. The other important paint in his novels of earlier period is his persistence in `human love`. The author who never assumed an air of hostility toward Russian people has the aim of `universal human love`. The second period of Annaguli Nurmemmet's literal life begins with his coming to Turkey. In this period the author tended to historical matters in his novels. The main theme of his literary works in in this periods is the national conscious of history. The author used the style of psychological analysis anda symbolical expression in either his earlier or later literary works. He has also a fluent poetic style in his novels. Annaguli Nurmemmet dedicated his life to Turkish World Literature as a volunteer he reflected the common cultural valves of Turkish Literature in his literary works in his years in Turkmenistan and Turkey. KEY WORDS: Annaguli Nurmemmet, Turkoman Literature, author, degeneration, conscious of history. 230