Search

Purpose: It is aimed to benefit from the experience and observations of employees who have experience in the field of health in the public and private sectors. In this context, it is aimed to make a comparison based on two-way experience by comparing the two sectors. This purpose is inspired by the motivation of employees who are familiar with the practices in the two sectors to present their knowledge to a wider range of stakeholders.Methods: The research was carried out with the qualitative research method and the interview technique was used in the research (N= 8). The analysis of the data obtained through the structured interview form consisting of 8 open-ended questions was carried out with the MAXQDA 2018 program using descriptive analysis and content analysis.Results: 9 codes under the theme of "Action Recommendations for Healthcare Businesses Operating in the Public Sector" and 6 codes under the theme of "Action Recommendations for Healthcare Businesses Operating in the Private Sector" were obtained and the views of the participants were included.Conclusion: It has been concluded that health enterprises operating in the public sector should end the waste of resources, make quality and efficiency controls functional, and build practices and processes that will increase business performance. It is also suggested that these results be implemented within the scope of an action plan. The prominent requirements and action proposals in terms of healthcare businesses operating in the private sector are; to reduce performance pressure on employees, to provide adequate human resources and to make arrangements to reduce concerns about job security., Amaç: Sağlık alanında hem kamu sektöründe hem de özel sektörde çalışma tecrübesine sahip çalışanların edindiği deneyim ve gözlemler üzerinden bu iki sektör karşılaştırılarak, iki yönlü tecrübeden istifade edilerek ulaşılan bilgiler ışığında bir kıyaslama gerçekleştirmek amaçlanmıştır. Bu amaç, iki sektördeki uygulamalar hakkında bilgi sahibi olan çalışanların bu bilgilerini daha geniş bir paydaş çevresine sunma motivasyonundan beslenmektedir.Yöntem: Nitel araştırma yöntemi ile gerçekleştirilen araştırmada görüşme tekniği (N= 8) kullanılmıştır. Açık uçlu 8 sorudan oluşan yapılandırılmış görüşme formu üzerinden elde edilen verilerin analizi, betimsel analiz ve içerik analizi kullanılarak MAXQDA 2018 programı ile gerçekleştirilmiştir.Bulgular: Kamu Sektöründe Faaliyet Gösteren Sağlık İşletmelerine Dönük Eylem Önerileri teması altında 9 ve Özel Sektörde Faaliyet Gösteren Sağlık İşletmelerine Dönük Eylem Önerileri teması altında 6 koda ulaşılmış ve bunları ortaya çıkaran katılımcı görüşlerine yer verilmiştir. Sonuç: Kamu sektöründe faaliyet gösteren sağlık işletmelerinin kaynak israfını sonlandırmaları, kalite ve verimlilik denetimlerini işlevsel hale getirmeleri, iş performansını yükseltecek uygulama ve süreçler inşa etmeleri gerektiği yönünde sonuçlara ulaşılmış ve bunların birer eylem planı kapsamında uygulanması önerilmiştir. Özel sektörde faaliyet gösteren sağlık işletmeleri açısından ön plana çıkan gereklilikler ve eylem önerileri ise; çalışanlar üzerindeki performans baskısını azaltmak, insan kaynağını yeterli düzeyde tutmak ve iş güvencesi konusunda kaygıları azaltıcı düzenlemeler yapmak şeklinde sonuçlara yansımıştır.

Bir İl Sağlık Müdürlüğünün Örgüt İkliminin DeğerlendirilmesiÖrgüt iklimi, örgüte kimliğini kazandıran, çalışanların davranışlarını etkileyen ve onlar tarafından algılanan, örgüte egemen olan tüm özellikler serisi olarak tanımlanmaktadır. Çalışmamızda bir il sağlık müdürlüğü'nün örgüt ikliminin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.Çalışmamız kesitsel analitik türde gözlemsel bir araştırmadır. Bu araştırmanın evrenini 2018 yılı Mayıs ayında bir il sağlık müdürlüğünde görev yapan tüm kademelerdeki 174 personel oluşturmuştur. Araştırmanın bağımlı değişkeni Örgüt İklimi Ölçeği toplam puanıdır. Bağımsız değişkenler olarak cinsiyet, yaş medeni durum kurumdaki görevleri, iş yaşamındaki kıdem, kurumdaki hizmet süresi, eğitim düzeyi olarak belirlenmiştir. Çalışmamızda kadına ağırlıklı (%56,9), genç (%24,8'i 35-39 yaş arasında), evli (%89,5) bir popülasyon ile çalışılmıştır. Katılımcıların %78,4'ü memur statüsünde, %32,7'sinin kurumdaki hizmet süresi 6-10 yıl, %19,6'sının çalışma yaşamındaki kıdemi 21-25 yıl, %75,8'i üniversite mezunu olduğu tespit edilmiştir.Birçok çalışmada kurumun özelliklerin göre farklı değişkenler ön plana çıkmaktadır. Bizim kurumumuz içerisinde literatür ile uyumlu olarak insan ilişkileri ve iletişim en fazla etkileyen değişkenler olarak belirlendi. Bu nedenle öncelikli alan olarak kurum içi insan ilişkilerini geliştirmeye yönelik çalışmaların örgüt iklimini daha da olumlu etkileyeceği kanaatindeyiz. Evaluation of the Organizational Climate of a Provincial Health DirectorateOrganizational climate is defined as a series of characteristics that dominate the organization, which gain the identity of the organization, affect the behavior of employees and are perceived by them. The aim of this study is to evaluate the organizational climate of a provincial health directorate.This is an observational cross-sectional analytical study. The population of this study consisted of 174 personnel at all levels working in a provincial health directorate in May 2018. The dependent variable of the study is the total score of Organizational Climate Scale. As independent variables, gender, age, marital status, duties in the institution, seniority in work life, service period in the institution and education level were determined.In our study, a predominantly female population (56.9%), young (24.8% between 35-39 years), married (89.5%) population were studied. 78.4% of the participants were civil servants, 32.7% of them were working in the institution for 6-10 years, 19.6% of them were working for 21-25 years, 75.8% of them were university graduates.In many studies different variables come to the forefront according to the characteristics of the institution. In our institution, human relations, communication, negative interaction, stress, teamwork, commitment, supportive climate variables remained in the logistic regression model of organizational climate subdimension scores. Among these variables, human relations and communication were the most influential variables in accordance with the literature. Therefore, we believe that the efforts to improve internal human relations as a priority area will further affect the organizational climate. 86

Bu çalışma; kurumlarda kullanılan teknolojilerin, çalışanların kurumla olan uyumunu ne şekilde etkilediğinin tespit edilmesini amaçlamaktadır. Bu bağlamda Türkiye'de kâğıtsız hastane statüsüne ilk geçen hastane olarak Ankara'da hizmet veren Gazi Mustafa Kemal Devlet Hastanesi'nde teknoloji kullanımı ile kişi-örgüt uyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi, kâğıtsız hastane projesinin çıktılarını görmek bakımından önem arz etmektedir. Bu amaçla araştırmanın örneklemini oluşturan Gazi Mustafa Kemal Devlet Hastanesi çalışanlarına, Teknoloji Kabul Modeli Ölçeği ve Kişi Örgüt Uyumu ölçeğinden oluşturulan 48 soruluk anket uygulanmıştır.Elde edilen veriler SPSS programı kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçları personellerin kâğıtsız teknolojilere olumlu bir bakış açısına sahip oldukları ve kâğıtsız teknolojileri faydalı bulduklarını göstermektedir. Yapılan fark testleri sonucunda kâğıtsız teknolojilere olumlu yaklaşan personelin, kâğıtsız teknoloji kullanım niyeti ve örgüt uyumu yüksek olarak tespit edilmiştir. Araştırma bulgularına göre çalışanların kâğıtsız teknolojileri benimsedikleri ve faydalı gördükleri bununla birlikte kişilerin örgütle olan uyumlarının yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bu doğrultuda, Kâğıtsız teknolojilerin örgütlerde kullanımları ile ilgili yapılacak örgüt temelli çalışmaların; işe alım süreçleri, öz yeterlilik, iç girişimcilik, performans konularında incelenmesinin faydalı olacağı düşünülmektedir. Çünkü kâğıtsız teknolojilerin kullanımında bireysel faktörler, çalışanların örgütle uyumuna ve buna bağlı olarak ise olumlu performans çıktılarına ulaşmaya neden olabilmektedir.Anahtar Kelimeler: Kişi-Örgüt Uyumu, Teknoloji Kabul Modeli, Teknoloji, Kâğıtsız Hastane This work; aims to determine how the technologies used in the institutions affect the employees' compliance with the organization. In this context, 48-item questionnaire, which is composed of Technology Acceptance Model Scale and Person-Organization Compliance Scale, was applied to Gazi Mustafa Kemal State Hospital employees, who were the sample of the research.The data obtained were analyzed using SPSS program. The results of the analysis show that the staff have a positive view of paperless technologies and they find the paperless technologies useful. As a result of the difference tests, the intention of the personnel who approached the paperless technologies positively and the use of paperless technology was found to be high. When the analyses are examined in general; it is found that employees adopt paperless technologies and find it useful; however, they have high compliance with the organization. In line with the findings obtained from the study, it is thought that it will be beneficial to examine the organization-based studies about the use of paperless technologies in organizations in terms of recruitment processes, self-sufficiency, internal entrepreneurship and performance.Keywords: Person-Organization Compliance Scale, Technology Acceptance Model Scale, Technology, Paperless Hospital 109

Bu tezin temel amacı, küresel sağlık işbirliğini işlevsel bir bütünleşme alanı olarak ele almak ve Sağlık Diplomasisi'nin önemini vurgulamaktır. Çalışmada DSÖ'nün küresel sağlık alanında eşgüdümlü bir işleyişi mümkün kılmak için geliştirdiği yeni örgütsel çerçeveler, bu çerçevelerin devletlerin karar alma ve bu kararları uygulama esaslarını nasıl etkilemekte olduğu incelenmiştir. Bunun yanı sıra Sağlık Diplomasisi'nin DSÖ nezdinde nasıl algılanıp uygulamaya dönüştürüldüğü de analiz edilmiş, DSÖ'nün işlevsel faaliyetlerinin ulus devletlerin yerini alacağı bir sisteme doğru dünyaya yön verip vermediği de araştırılmaya çalışılmıştır. Ayrıca Sağlık Diplomasisi konusu, Küba ülke örneği ışığında bir dış politika aracı olarak ele alınmış, Küba'nın Sağlık Diplomasisi yürüterek elde ettiği kazanımlar araştırılmıştır. The main objective of this thesis is to consider global health cooperation as a domain of functional integration and to emphasize the importance of Health Diplomacy. The study examined the new organizational frameworks developed by WHO, in order to enable coordinated functioning in the global health arena, how those frameworks affect states' decision-making and the implementation of these decisions. In addition, WHO's perception and implementation of Health Diplomacy was analyzed and it was attempted to explore whether WHO's functional activities direct the world to a system in which international organizations will take the place of nation states. In addition, Health Diplomacy has been examined as a foreign policy tool in the Cuban country case and Cuba's achievements through Health Diplomacy have been researched. 181

ÖZETAmaç: 2003 yılından bu yana Tükiye sağlık sisteminin bütün paydaşlarını ilgilendiren köklü değişimler yaşanmış ve bu değişime `Sağlıkta Dönüşüm Programı` adı verilmiştir. Programın 8 bileşeninden birincisi Sağlık Bakanlığı'nın merkez ve taşra teşkilat yapısının değiştirilmesi ve devletin asli işlevleri olan kuralların düzenlenmesi ve sektör paydaşlarının rollerini kurallara göre yerine getirdiğinin denetlenmesidir. Üçüncü bileşen ise hizmetlerin sunuluşunda planlanan değişimlerdir. Ülkemizde Türkiye Halk Sağlığı Kurumu'nun ve illerde Halk Sağlığı Müdürlüklerinin kuruluşu bu iki bileşen ile ilişkilidir. Bu çalışma; ülke çapında bir planlama ve organizasyon konusu olan Türkiye Halk Sağlığı Kurumu'nun kuruluşu ve organizasyonu ile ilgili dinamiklerin incelenmesini, konuyla ilgili profesyonellerin ve akademisyenlerin görüşlerinin toplanıp değerlendirilmesini içermektedir. Çalışmanın amacı ülke çapında bir makro planlama ve organizasyon örneği olan Türkiye Halk Sağlığı Kurumu'nun oluşturulmasında görüş ve deneyimlerin hem günümüzde hem de gelecekte faaliyet gösterecek Sağlık Yöneticilerine aktarılmasına katkıda bulunmaktır.Sonuçlar: Yapılan kalitatif ve kantitatif araştırmaların sonucunda, Türkiye Halk Sağlığı Kurumunun organizasyon işlevi çerçevesinde birçok yönüyle başarılı olduğunu, birinci basamak sağlık hizmetlerine, çevreye, bulaşıcı hastalıkların önlenmesine, halkın bilinçlendirilmesinde önemli katkılarının olduğu, ancak organizasyon bazında halen geliştirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Sözcükler: Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Örgütlenme, Halk Sağlığı SUMMARYObjective: Since 2003 big changes related to all partners of health system in Turkey have been realized and this reform endeavour is called Health Transformation Program. The first one of the eight components of the program is changing the central and peripherial structure of the Ministry of Health and reorganization of Ministry roles as regulating all sides of the sector properly. The third component is about the provision of healthcare services. Turkish Public Health Institution and Provincial Public Health Directorates are related to this component. This study is about Turkish Public Health Institution which is a country-wide planning and organization subject. Method of the study is examination of the organization dynamics, collection, analysis and evaluation of views of the related academics and professionals. The aim of the study is to contribute to the transfer of know-how about the big organizational change for today's and tomorrow's health managers. Results: Considering the qualitative and quantitative findings of the study, Turkis Public Health Institution is successful from different perspectives of management, however there is still need to progress on first level curative services, environmental health studies, prevention of communicable diseases and increase of health literacy.Key Words: Turkish Public Health Institution, Organization, Public Health 152

Hastane organizasyon şeması üzerine yapılan literatür taramaları ve incelemelerde bu konu üzerinde bir çalışma bulunmadığı ve Türkiye'de organizasyon şemaları açısından kamuda ve özel sektörde bir standart olmadığı görülmüştür. Bu araştırma hastane organizasyon şemaları üstüne yapılan ilk çalışma niteliği taşımaktadır. Çalışmanın amacı, hastane örgütlenmesinde hastanelerin organizasyon şemalarının öneminin açıklanması ve kullanım yollarının bilimsel olarak ifade edilmesidir. Araştırma kesitsel tanımlayıcı bir araştırmadır. Beş (5) uzman öğretim üyesiyle yüz yüze görüşmeler yapılmış ve görüşleri doğrultusunda bir Hastane Organizasyon Şemalarını Değerlendirme Formu geliştirilmiştir. Form kapsamında Marmara Bölgesi'ndeki özel sektöre ait hastane organizasyon şemaları değerlendirilmiş ve hastanelerin kurumsal web sayfalarındaki içerik özellikleri incelenerek sonuca gidilmiştir.Araştırmada hastane organizasyon şemalarının örgütsel önemi üzerinde durulmuş ve doğru, etkili çizim yolları açıklanmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda hastaneler için organizasyon şeması model önerisi geliştirilmiştir. Araştırmanın bundan sonra bu konuda yapılacak olan çalışmalara bir kaynak teşkil edebileceği düşünülmektedir. Literature reviews and studies on the hospital organization chart show that there is no study on this subject and that there is no standard in the public and private sector in terms of organizational schemes in Turkey This research is the first study of hospital organization charts. The aim of the study is to explain the principles of organizational charts of hospitals in hospital organization and to scientifically express ways of using them.The study is a cross-sectional descriptive study. Face-to-face interviews were conducted with five (5) specialist faculty members and a Hospital Organization Charts Evaluation Form was developed in line with their views. The hospitals which are belong to the private sector in Marmara Region are evaluated in the scope of the form and the content features of the hospitals institutional web pages are examined for the result.In the research, organizational importance of hospital organization chart is emphasized and accurate and effective ways of drawing are explained. In this context, the organizational chart model for hospitals was developed. It is thought that the research can then be used as a resource for this work. 200

İnsan ve toplum hayatının vazgeçilmez bir öğesi olarak sağlık faaliyetleri, Amerikan misyonerlerinin en önemli aracı haline gelmiştir. Azınlıklara hizmet etmeyi amaçlayan misyonerler, dispanserler ve hastaneler açarak bu hizmeti daha geniş bir alana yaymayı hedeflemişlerdir. Bu çalışmada misyonerlerin İzmir'de tıbbi misyona ne tür işlevler yüklediklerine odaklanılmıştır. As an essential and irreplaceable component of human and community life, medical missions had become the most important element to the religious aims of the American missionaries. They established dispensaries and hospitals to serve the minorities. As a result of this attempt, they aimed to spread evangelical work through medical missions. This study examines the variety of ways and functions ABCFM created using the medical missions in Izmir. 127

Bu çalışmanın amacı, Antalya ilindeki devlet hastaneleri ile özel hastanelerde yatarak tedavi gören hastaların hasta mahremiyetine yönelik bilgi düzeylerinin tespiti ve hastanelerde hasta mahremiyetine gösterilen özenin hastaların bakış açısıyla değerlendirilmesidir. Araştırma tanımlayıcı türde bir çalışma olup, yüz yüze anket tekniği kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini Antalya il merkezinde faaliyet gösteren Devlet ve Özel hastanelerde yatarak tedavi gören (N=385.396) hastalar oluşturmaktadır. Bu evrenden basit rastgele örneklem yöntemi kullanılarak 503 kişilik bir örneklem grubu oluşturulmuştur. Araştırmada verilerin toplanması amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen "Hasta Mahremiyeti Envanteri" kullanılmıştır. Envanterde yer alacak soruların belirlenmesinde ilgili literatür, hasta mahremiyeti ile ilgili mevzuat, Sağlıkta Kalite Standartları (SKS), Hasta Hakları Yönetmeliği (HHY) ve uzman görüşlerinden faydalanılmıştır. Envanterde hastaların demografik bilgilerine yönelik olarak 11 soru, hastaların hasta mahremiyeti hakkında bilgilerinin ölçülmesi için 13 soru, kliniklerde sağlık çalışanlarının hasta mahremiyetine uyup uymadıklarının tespiti için ise 39 soru sorulmuştur. Araştırma verileri SPSS 16.0 programında değerlendirilmiştir. Veriler üzerinde öncelikle tanımlayıcı istatistikler uygulanmıştır. sosyo-demografik değişkenler ve kurumlar açısından hasta mahremiyeti uygulamalarının farklılık gösterip göstermediğini değerlendirmek amacıyla Ki-kare testi uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda; araştırmaya katılan hastaların mahremiyetlerine gösterilen özenin özel hastanelerde devlet hastanelerine göre daha iyi durumda olduğunu gözlemledikleri, özel hastanelerde yatan hastaların mahremiyet bilgi düzeylerinin devlet hastanelerindeki hastalardan daha yüksek olduğu ayrıca fiziki ortam açısından değerlendirildiğinde de özel hastanelerin fiziki mekanlarının hastaların mahremiyetlerini korumak açısından daha uygun fiziki şartları taşıdığı tespit edilmiştir., The aim of this study is to identify the level of their knowledge about the inpatients in the State and Private hospitals in Antalya province and to evaluate the level of their knowledge about the patient privacy and the care shown to the patient privacy in the mentioned hospitals in their point of view. This research is a descrpitive study and has been carried out using a face to face survey technique. The research has focused on the ınpatients ((N=385.396) in the state and private hospitals in Antalya city centre. From these mentioned hospitals a sample group consisting of 503 patients has been formed by using a random sample technique. In the research a " Patient's Privacy Inventory" which was developed by the researcher has been used with the aim of collecting datas. It has been benefited from the dealing literature, patient's privacy legistlation, the quality Standarts in Health (SKS) Regulations on Patient's Rights and from the views of experts in the determining of the questions that will take place in the inventory. In the inventory, there are 11 questionts about the demographic conditionts of the patients, 13 questions to measure their knowledge about patient's privacy, and 39 questions to detect whether the parademics working in the clinics and hospitals obey the patient's privacy rules or not. The datas of reserach have been evaluated in the program of SPSS 16.0. Over the datas primarily descriptive statistics have been applied, Chi square test has been applied to be able to detect if the patient's privacy applications have shown any differences in the respect of socio-demographic variables and institutions. In the result of the survey it has been detected that the patient's privacy care shown to the inpatients joining the survey in the private hospitals is better than in the state hospitals, the knowledge level of the inpatients in the private hospitals about patient's privacy is higher than those in the state hospitals and when it is evaluated in the respect of environment private hospitals have got better physical conditions to protect their privacy.

Bu tez çalışması, kamu yönetimi alanında devletin dönüşümü olgusunu diyalektik bir yaklaşımla sağlık örgütlenme mantığının değişimi ekseninde analiz etmeyi amaçlamaktadır. Türkiye bağlamında tarihsel süreçte kapitalizm ve sermaye birikimi açısından sağlık hizmetlerinin gördüğü çeşitli işlevlere göre örgütlenme yapısındaki dönüşüm araştırmanın temel inceleme nesnesini oluşturmaktadır. Çalışmanın temel tezi, sağlığın eskiden meta üretiminin bir tamamlayıcısı iken günümüzde meta üretiminin öznesi konumuna gelmesinin izdüşümü olarak Türkiye'de sağlık hizmetlerinin örgütlenmesinin, Erken Cumhuriyet döneminden itibaren sermaye birikiminin önkoşullarını sağlamaya yönelik iken, 1980 sonrası sermaye birikiminin nesnesi haline geldiğidir. Sağlık Bakanlığının kuruluşundan itibaren devlet, temel sağlık hizmetlerinin gelişimi (halk sağlığı, bulaşıcı ve salgın hastalıklara karşı koruma, ana çocuk sağlığı, sağlık eğitimi gibi) ile sermaye birikiminin maddi koşullarını yerine getirmeye çalışarak altyapı boşluğunu doldurmaya yönelik örgütlenirken, kapitalizm açısından emeğin yeniden üretimi asli işlev niteliğine sahipti. 1980 sonrası neoliberal politikaların etkisiyle sağlıkta piyasalaşma ve işletmecilik esaslı yönetim anlayışı yerleşmeye başlamıştır. Bu doğrultuda 1990'lı yıllarda Dünya Bankası proje kredileri ile yönlendirilen reform girişimleri iktisadi krizler, sınıfsal çelişkiler, siyasi bunalımlar gibi faktörlerin de etkisiyle kısmen sekteye uğramıştır. 2003 yılında ise Sağlıkta Dönüşüm Programı ile sağlık hizmetlerinin metalaştırılması yoluyla ciddi bir yatırım alanına dönüşen sağlık alanında devlet, 663 sayılı KHK ile stewardshiplik fonksiyonuna uygun olarak ilaç ve tıbbi cihaz, tıp eğitimi, hastane hizmetleri, Ar-Ge, biyoteknoloji gibi üretici politikalar ile sağlık turizmi, KÖO modeli ile inşa edilen sağlık kampüsleri gibi araçlarla doğrudan sermaye birikimine katkı sağlayan bir işlev yerine getirmeye başlamıştır. Bu bağlamda da sağlık politikalarının odağı ve dolayısıyla sağlık hizmetlerinin örgütlenmesi sağlık hizmetlerinden sağlık endüstrilerine doğru bir değişim göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Sağlık Hizmetleri, Devlet, Kapitalizm, Sermaye Birikimi, Emeğin Yeniden Üretimi. This thesis study aims to analyze the way in which the role of the state in Turkey was transformed in the field of public administration, on the axis of the changes the rationale behind the organization of health with the dialectical approach. The main subject examined in this study is the transformation which the organizational structure of healthcare in Turkey have experienced over time, depending on the different functions they fulfilled, and also with respect to capitalism and the accumulation of capital. The main argument of the study is that the organization of healthcare in Turkey, when health was a complement to the production of commodity in the past, as the projection of commodity production as the subject of the present day, from the early republican period principally focused on ensuring the infrastructural prerequisites for the accumulation of capital, they have, in the period after 1980, actually become the object of the accumulation of capital.Since the establishment of the Ministry of Health, the state's activities were organized to ensure the development of basic healthcare (such as public health, protection against infectious and epidemic diseases, maternal child health, health education) and to meet the physical requirements for the accumulation of capital, with the underlying intention to remedy the existing deficiencies in terms of infrastructure. In this context, the state had, from the standpoint of capitalism, assumed a principal role in the reproduction of labor. In the period after 1980, the influence of neoliberal policies led to the growing prevalence of a new administration mind that emphasized marketization and management in healthcare. In this direction, reform initiatives driven by World Bank project loans in the 1990s, were partly interrupted due to factors such as economic crises, class contradictions and political crises.In 2003, the state transformed the health sector into a serious investment area thanks to the commodification of health services through the Health Transformation Program. Pursuant to the Decree Law No. 663, in accordance with the stewardship function, it has begun to fulfill a function that contributes directly to capital accumulation through productive policies – covering areas such as R&D, biotechnology, medical education, hospital services, pharmaceuticals and medical devices and such instruments health tourism, health campuses built with the P3 model. In this context, the focus of health policies and therefore the organization of healthcare has shifted from healthcare to the health industries.Key Words: Healthcare, Capitalism, State, Capital Accumulation,Reproduction of Labor Power. 442

Bu tezde iş sağlığı ve güvenliği örgütlenmesi ele alınmıştır. Bu kapsamda resmi ve işyeri örgütlenmeleri incelenmiştir. Resmi örgütlenme kamu kurumlarından oluşur. İşyeri örgütlenmesi iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi, diğer sağlık personeli ve iş sağlığı ve güvenliği kurulu ve biriminden oluşmaktadır. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'na göre işverenler iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini almakla yükümlüdür. Bu kapsamda işverenler iş sağlığı ve güvenliği örgütü oluşturmakla yükümlüdür. Occupational health and safety organization in this thesis are discussed. In this context, official and workplace organization have been examined. Official organizations are public institutions. Occupational safety and health workplace organization consist of occupational physician, occupational safety specialist, technician, occupational nurse, worker's representative and occupational health and safety committee and unit. According to the Occupational Health and Safety Act No. 6331, the employer shall have a duty to ensure the safety and health of workers in every aspect related to the work. In this context, employers are obliged to create occupational health and safety organization. 307

Bu tez, Türkiye'de kamusal ve özel sağlık sektöründe yaşanan değişimler üzerinde durur. Birinci bölüm tezin kuram ve metodolojisini içerir. Kuram kısmında McDonaldlaştırma ve boyutları, kuramın düşünsel kökleri, McDonaldlaştırmanın olumsuzlukları ve sağlık açısından bu kuramın ne şekilde gözlemlenebileceği yer alır. Metodoloji kısmında da yöntem olarak belirlenen tarihsel karşılaştırmalı araştırma tekniği ele alınır.İkinci bölümde dünyada ve Türkiye'de sağlık sosyolojisinin tarihsel gelişimi ve sosyoloji literatüründe sağlığı ele alan kuramsal yaklaşımlar sıralanır. Ayrıca sağlık, sağlık statüsü, sağlık hizmetleri ve finansmanı gibi başlıklar altında tezin kavramsal çerçevesi açıklanır. Üçüncü bölüm ise Türkiye'de sağlık hizmetlerinin tarihsel dönemlere ayrılarak incelenmesini içerir. Özellikle 2003 yılından günümüze kadar devam eden AKP iktidarının uygulamalarından biri olarak Sağlıkta Dönüşüm Programı kapsamında gerçekleştirilen düzenlemeler, incelemelerin odağını oluşturur. Sonuç olarak ileri sürüldüğü gibi Türkiye'de sağlık sektörünün McDonaldlaştırmanın boyutları çerçevesinde dönüştüğü görülür. This thesis focus on the experienced changes in public and private healthcare system in Turkey. Chapter One includes the theory and methodology of the thesis. In the theory part, McDonaldization and its dimensions, philosophical origins of the theory, irrationalities of McDonaldization and in what ways this theory can be observed in terms of health contains. In the methodology part, also, historical-comparative research determined as a method is mentioned.In Chapter Two, the historical development of the medical sociology in Turkey and World, and theorical approaches related to the health concept in the sociology literature is ranked. Also the conceptual framework of the thesis is mentioned under the titles of health, health status, healthcare services and health financing.In Chapter Three, also, includes the separation and examination of the historical period of healthcare services. Especially, regulations made within Health Transformation Program as one of the applications of AKP goverment that has been in power since 2003 is the center of analysis. Consequently, as put forward it is seen that the healthcare sector in Turkey has been transformed within framework of the dimension of McDonaldization. 171

Sendika; üyelerinin ekonomik, sosyal hak ve menfaatlerini koruyan, haksızlığa ve adaletsizliğe uğradığı durumlarda üyelerin başvurabileceği sivil toplum kuruluşlarıdır. Memur sendikacılığının gelişimi gerek dünyada gerek ülkemizde çeşitli aşamalardan geçmiştir. Memur sendikaları Ülkemizde 2001 yılında 4688 sayılı Kamu Görevlileri Kanunu ile yasal zemine kavuşmuştur. Bu gün üye sayısı ele alındığında ülkemizde üç büyük sendikanın olduğu, bunun yanı sıra az sayıda üyesi olan sendikaların da mevcut olduğu görülmektedir. Türkiye'de memur sendikalarında üyelik oranına bakıldığında kısmen siyasi duruma göre şekillendiği de bir gerçektir. Memur Sendikacılığı ve Sağlık İş kolunda ki bazı sendikaların çalışanlara karşı etik olmayan üye yapma yöntemleri ve sendikaların görevleri olmayan başka işlerle uğraşmaları, memur sendikacılığının gelişmesine zarar vermektedir. Üye yapma esnasındaki olumsuzluklar sağlık çalışanlarının sendikalardan uzak durmasını sonucunu meydana getirmektedir.Ülkemizde, kuruluş amacı doğrultusunda Devletine ve Milletine sahip çıkan sağlıklı sivil toplum kuruluşlarının oluşmasında büyük yarar bulunmaktadır. Bu kapsamda sivil toplum kuruluşu olarak memur sendikalarının asli görevleri, iş kolundaki memurların hak ve menfaatlerinin korunması çerçevesinde olmalıdır.Anahtar Kelimeler : Sendika, Memur Sendikaları, Sağlık ĠĢ Kolu Unions are the organizations to which members can apply to protect their social rights and interests when they face situations of injustice and disrespect. The improvements of public servants' unions have been through several stages in our country as well as in the whole World. The public servants' unions have reached the legal grounds in 2001 with the Law of Public Servants number 4688. Considering the number of members we can see three big unions; however, there are some other unions with few numbers of members. Considering the rate of increase in public servants' unions members, it can be seen that it is shaped partly by political conjuncture. Departments of officer Trade Unionism and Health Business of certain trade unions are harming the development of officer trade by unethically making their employees members and dealing with other jobs that are not their duty. The problems with the process of membership are causing health workers to stay away from unions.It is highly essential that non-governmental organizations are present in our country. The actual duties of the public unions are to be in the frame of the protection of the rights and interests of the officers, which would enable them to function efficiently.Key Words : Union, Collor Union, Health Work Art 145

Kalite Kavramı, son otuz yılda Türkiye'de sanayi ve bilimin bir arada yürütülmesi, mühendislik ve ekonominin bir arada düşünülmesi ile birlikte gelişme göstermiş bir doğru, etkin, verimli ve güvenilir iş yapma yöntemi olarak ortaya çıkmaktadır. Kalite ve yönetsel sistem bir arada değerlendirildiğinde ise toplam kalite yönetimi şeklini almaktadır. Sağlık hizmetleri boyutuyla birlikte düşünüldüğünde kalite uygulamaları oldukça somut ve ölçülebilir nitelikte görünmektedir. Ancak bireylerin algısı anlamında düşünüldüğünde kaliteyi ölçmek bir o kadar zor bir hal almaktadır. Bu zorluğu aşmak için konu, birinci basamak örgütlenmeleri ve bu örgütlenmelerdeki personel ile kurumsal yapı ilişkisi çerçevesinde düşünülmüştür. Çalışma kapsamında sağlık hizmetlerinde kalite algısı, nicel ve nitel araştırma yöntemleri kullanılarak ortaya konulmuştur. Çalışanların kurumlarıyla ilişkileri, yapılandırılmış sorulara verilen sözlü yanıtların deşifresi ve analizi şeklinde yapılmıştır. Quality Concept, a combination of science, industry and the execution of the last thirty years in Turkey, consider a combination of engineering and economy developed along with a proper, effective, efficient, and appears to be a reliable method of doing business. Were assessed by a combination of quality and management system takes the form of total quality management. Considering the quality of Health care services with the size of applications seems quite tangible, and measurable. However, considering the quality in terms of the perception of individuals is becoming a difficult one to measure. To overcome this difficulty issue, primary care Organizations and is considered within the framework of the relationship between institutional structure in organization's' staff. In the study the perception of quality in healthcare, qualitative research methods were asked to be introduced. Employee relations agencies, statistical data and analysis of deciphering are not structured in the form of answers to the questions were verbally. 102

Yüksek Lisans Projesi Sağlık işletmeleri kar amacı gütmeyen işletmeler arasında sınıflandırılsa da bu işletmelerde kıt kaynaklardan yararlanmaktadır ve bu kaynakların etkin kullanımı oldukça önemlidir. Hastanelerde kaynakların ne derecede etkin kullanıldığı ve mevcut aksaklıkların tespit edilebilmesi için faaliyetlerin denetimlerinin yapılması gerekmektedir. Faaliyet denetimi, işletmenin faaliyetlerinin etkililiğini ve etkinliğini değerlendiren sistematik bir süreçtir. Faaliyet denetimi ayrıca; işletmenin büyüme, karlılık, gelişme gibi şanslarını ortaya koymaya, bu amaçla tespit edilmiş işletme hedeflerinin uygulanabilirlik ve başarısını test etmeye, işletme hedeflerine ulaşmada engel ve olumsuz gelişimleri ortaya çıkararak yönetimi desteklemeye yönelik incelemelerdir. İşletme yönetimine gelişme fırsatlarını tanımlamayı ve özel tavsiyelerde bulunmayı amaçlayan faaliyet denetiminin uygulanabilirliği sağlık sişletmelerine büyük yarar sağlamakla birlikte ülkemizde kullanımı yaygın değildir. Faaliyet denetiminin uygulanmasının çok yaygın olmayışı geçmişinin kısa, uygulama sürecinin zor oluşu ve bu konuda herhangi bir yasal zorunluluğun bulunmayışı gibi nedenlerle açıklanabilir. Bu çalışmada kamu hastanesinde etkinliğin ve etkililiğin arttırılmasında faaliyet denetiminin rolü ve uygulanabilirliğinin araştırılması amaçlanmıştır. Araştırma bulgularında uygulama sürecinde faaliyet denetiminin hastane işletmelerinde etkinliğin ve etkililiğin arttırılmasında kullanılan önemli bir araç olduğu ortaya konulmuştur. Abstract Even though health organizations aren't classified as businesses who are in it for profit they are still able to use certain resources and it is of utmost importance that this is supervised. Inspecting the business activity of these organizations is important for identifying current problems and finding better solutions for how hospitals use these resources. Inspection of those operations is a systematical process which determines the facilities and activities.Those kind of operations are also some of investigations applying for the growth ,profit and development beside that testing the success and capable of being used of aimed goals of organizations,and in order to prop up the management ıt introduces obstacles and negative improvements of those organizations.Defining improvement opportunities of operation management andproposing to give private advices provides benefits for health organizations yet it is not commonly used in our country.Some of these reasons is difficulty of application process,hard to put in practice as well as short history of inspection lack of laws for it. In the following work I will specify the role inspection would play in creating a more efficient and effective hospital and show how previous studies prove supervision plays an important role in raising the efficiency and effectiveness of these organizations.

İnsanoğlu doğduğu andan itibaren ölene dek sonsuzluğu düşlemiş, hayatta uzun ve sağlıklı kalabilmenin yolunu aramıştır. İşte bu arayışın her medeniyetteki tezahürü farklı olmuştur. Kimi toplumlar salgınları engellemeyi öncelerken kimileri toplum üzerindeki statü ve varlıklarının devamı için ölümsüzlük iksirini aramaya koyulmuştur. Bu toplumsal tecrübeler bugünün sağlık altyapısını oluşturmuş, bugünün toplumları ise geleceğin inşasına yaptıkları reform ve buluşlarla katkı vermeyi sürdürmektedir. Türkiye'de ise bu değişim ve gelişim Osmanlı İmparatorluğu'ndan devraldığı miras itibariyle zaten belli bir aşamaya gelmişti, cumhuriyetin kuruluşuyla birlikte mükemmeli arama çalışmaları bir çok alana yayıldı ve kurumsallaştırıldı. Bugün ise eksikler olmasına rağmen iyi bir noktaya gelmiştir.Sağlık; Dünya Sağlık Örgütü tarafından ``Bedensel, ruhsal ve sosyal yönden tam iyilik hali'' olarak tanımlanır. Bu tam iyilik halini sağlayan örgütlerde sağlık kuruluşlarıdır ve günümüzün en karışık örgütleri arasında yer alır. Bu karmaşık sosyo-ekonomik örgütlenmeler kaliteli ve verimli hizmet üretmek zorundadır. Hizmet kalitesinde oluşabilecek bir birimlik düşüş kimi zaman hizmet alıcısı tarafından telafi edilemeyecek sonuçlar doğurabilmektedir. Bir yandan maliyetler kontrol altına alınırken bir yandan da hasta bakım kalitesi zarar görmemelidir. Gerçek ihtiyaç sahiplerini belirlemek ve sağlık kurumları üzerindeki yükü hafifletmek amacıyla alınan tedbirlerin başında aile hekimliği müessesesi, sağlık finansmanı ve sağlık insan gücü reformu gelmektedir. Bu açıdan bakıldığında değişimin temel dinamiğini sağlık kurumları oluşturmaktadır. Buda sağlık kurumlarını ve sağlık çalışanlarını her dönemde reform stratejilerinin öznesi durumuna getirmektedir. Türkiye'de ise politika belirleyiciler çıkardıkları bir çok yasa ile bu stratejilerin bir kısmını hayata geçirmiş bir kısmını ise toplumun ve etkilenen kesimlerin kabulleneceği mutabakat zemini için zamana bırakmayı tercih etmiştir.Anahtar Sözcükler: Sağlık, Sağlık Hizmetleri, Türkiye'de Sağlık Sistemi, Sağlık Reformu Mankind, from birth to death, dreams of living forever and searches fort he ways to live longer and healtier. This search has different reflections in different civilizations. Some communities prioritize preventing plagues rather than searching the potion of immortality to keep on their social status and existence. These social experiences have built the today?s health system and today?s communities have also been contributing the construction of future health system with their reforms and inventions. In Turkey, as an inheritor of the Otoman empire, this developing and changing in health system had come to some extent and with the foundation of Turkish Republic, searching for excellence spreaded out to many areas and was institutionalized . Today in Turkey, despite some deficiencies, it is considered to be in good situation.Health, according to WHO (World Healt Organization), is described as ?Being complete physically, mentally and socially wellness?. This complete being of wellness is serviced by health organizations and they are considered to be so sophisticated. These organizations are expected to perform services of high quality. One unit decrease in service quality might cause unexpected and untolerable consequences that can not be compensated by the service receiver. Expenses must be balanced and also patient care quality mustnt?t be disserviced. Both aims need to be successful using financial management capabilities. Family medicine system, health finance and reforms on health manpower are precautinary measures determining the right people in need and alleviating the burden of health institutions. Regarding that health institutions are the fundamental dynamics of changing. Thus health institutions and heath employees are the subject of reform strategies. In Turkey, policy makers legislated some codes adressing these strategies and have been waiting for the others to reach an agreement with the people influenced and society.Keywords: Health, Health Services, Health System in Turkey, Health Reform 230

İmparatorluğun zirveye ulaşan siyasi, kültürel ve ilmi üstünlüğü XVII.yüzyıldan itibaren Avrupa'da yaşanan ilerlemeler neticesinde statikleşmiştir.Osmanlı bu durum karşısında, diğer devletler nazarında kaybettiği cihan devletiimajını ve gücünü tekrar kazanma çabasına girmiştir. Bu doğrultuda I. Bölümde,Batı'daki gelişme ve ilerlemeleri takip ederek modernleşme sürecine girenOsmanlı'nın, XIX. yüzyılda sağlık alanındaki değişen yaklaşım ve politikaları,ülkenin sağlık işlerinden sorumlu olacak Tıbbiye Nezareti'nin Kurulması venezaretin çalışmaları doğrultusunda çıkarılan nizamnameler ve belediyeleraracılığıyla taşraya hizmet götürme olgusunun uygulanmaya çalışılması anlatılmıştır.Sağlık hizmetlerinin yurt geneline yayılmasında oluşturulan Sıhhiye Meclis veSıhhiye Müdürlükleri ele alınmıştır. Ayrıca bu bölümde, Tanzimat öncesinde tesisedilmiş geçmişten miras kalan sağlık merkezlerinin artık işlevlerini kaybetmesiyle,başta ordunun daha sonra da halkın sağlığını korumaya ve bu yöndeki ihtiyaçlarınıgidermeye yönelik inşa edilen hastaneler ele alınmıştır.Osmanlı tıbbının modernleşme süreci içerisinde gösterdiği gelişmenin elealındığı II. Bölümde, Tıphane-i Amire'nin kurulmasıyla başlayan modern okullarıntesisi ve bu yeni oluşumların Osmanlı Devleti' i bünyesinde yarattığı değişim veilerleme anlatılmıştır.Dünyayı etkisi altına alan kolera salgınları ve Osmanlı'nın bu salgınlara karşıaldığı önlemlerin incelendiği III. Bölümde ise, salgınlara karşı verilen mücadele vebu bağlamda geliştirilen koruyucu sağlık uygulamaları incelenmiştir. Salgın vebulaşıcı hastalıkların engellenmesinde oluşturulan karantina örgütünün çalışmaları,tebdirhaneler ve halk sağlığının bu salgınlara karşı korunmasında kullanılan kordonusulü yöntemleri ele alınmıştır.Osmanlı'nın XIX. yüzyılda sağlık alanındaki yaklaşım ve faaliyetlerinindeğerlendirilmesi yapıldığında; XIX. yüzyıl öncesinde devletin kendi eliylegötürdüğü ve asli görevleri içine dahil ettiği bir sağlık uygulamasından söz etmekmümkün değildir. XIX. yüzyılda devletin her sahasında etkili olan yenileşmeçabaları, sağlık alanında da kendini göstermiş, bu konuda kademeli bir değişim vegelişme söz konusu olmuştur. Bu bağlamda, devletin kendi eliyle götürdüğü dahasistemli ve yaygın bir sağlık politikasıyla sağlık alanında bir teşkilatlanmaya gittiğigörülmektedir.Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Osmanlı Devleti'nde Sağlık,Modernleşme, Sağlık Teşkilatlanması, Tıp Eğitimi, Koruyucu Sağlık Önlemleri. The Empire?s political, cultural and scientific superiority became static as aresult of the developments occurred in Europe from XVII. century. In the face of thiscase, it was involved in struggle to regain its World State image and power. . In thisframework, in the first part,it is told that the Ottoman ,entering in the process ofmodernization by following the growth and development in the West, changedapproach and politics to health in XIX.century; the construction of MedicineAdministration that would be responsible for the health care of the country, and theaim of applying to carry service to provinces through municipal boroughs andregulations prepared according to the study of administration. Health Council andHealth Directorship constituted in expanding heath service through the country. Inthis way, XIX. century, hospitals, which are built to protect primarily army?s andthen public?s health as a result of inherited health centers? losing their importance,are handled.In the second part, the development of Ottoman medicine in modarnizationduration has been discussed. In this part, the institution of modern schools beginningwith the establishment of Tıphane-i Amire and the change and development inOttoman Empire resulting from these new institutions have been told.In the third part, cholera epidemic dominating all the world , the precautionstaken by Ottoman, struggling against epidemic and the protecting healthdemonstrations developed for this aim have been analyzed. studies of qurantineorganization constituted in preventing epidemic and infectious diseases,cautionsections and cordon form methods used in protecting the public?s health against theseepidemics have been discussed.Keywords: Ottoman Empire, Health in Ottoman Empire,modernization,Health Organization, Education of Medicine, protecting healthprecautions. 115

Örgütlerin üretim teknikleri ve kaynakları, bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmelere ve küreselleşme sürecine paralel olarak ulaşılabilir ve kopyalanabilir hale gelmiştir. Bu nedenle örgütler; açık iletişim politikalarının hakim olduğu, katılımcı, verimlilik, etkililik, bağlılık ve motivasyon kavramlarına önem veren sağlıklı örgüt yapıları ve çalışma ortamları oluşturarak fark yaratabilmeyi hedeflemektedirler.Günümüz koşullarında ancak sağlıklı örgütlerin çevre koşullarına uyum sağlayarak ayakta kalabileceği söylenebilir. Sağlıklı örgütler; gelişen teknoloji ve dolayısıyla değişime ayak uydurabilir, uzun vadede sürekli gelişebilir ve yaşama yeteneklerini geliştirebilirler (Zorel, 2009: 2).Aynı paralelde, küreselleşmeyle birlikte ortaya çıkan iş yaşamında ve yönetim anlayışındaki değişmelere bağlı olarak bilim ve teknolojideki hızlı değişim ve gelişmelere ayak uydurmak, ekonomide yeniden yapılanmaya hızlı geçiş sağlamak, artan işsizlik ve iş stresini azaltmak, verimlilik ve rekabeti artırmak, çalışanlara ve topluma fayda sağlamak için çalışma yaşamı kalitesi geliştirilmektedir (Dikmetaş, 2006: 169).Bu çalışmanın amacı, örgüt sağlığı algısının çalışma yaşamı kalitesi üzerindeki etkisini ölçmektir. Bu amacı gerçekleştirmek için yapılandırılan araştırma, 2010-2011 öğretim döneminde İzmir İli Gaziemir İlçesindeki Milli Eğitim Bakanlığına bağlı bulunan 7 resmi ortaöğretim okulunda görev yapan 367 öğretmen üzerinde gerçekleştirilmiştir. Örgüt sağlığı algısının, çalışma yaşamı kalitesi üzerindeki etkisini ölçmek amacıyla, ilişkisel tarama modeli çerçevesinde, survey yöntemi ve anket tekniği kullanılmıştır. Araştırmada örgüt sağlığı algısını ölçmek amacıyla Hoy, Tarter ve Kottkamp (1991) tarafından gelistirilen (OHI-S) Örgütsel Saglık Envanteri Ortaögretim Formu kullanılmıştır. Çalışma yaşamı kalitesini değerlendirmek amacıyla; Cacioppe ve Mock (1984: 938)'un yapmış olduğu çalışmadan alınan 25 soruluk ?Çalışma Yaşamı Kalitesi Ölçeği?nden faydalanılmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre örgüt sağlığı algısının, çalışma yaşamı kalitesi üzerinde pozitif bir etkisi olduğu saptanmıştır. The production techniques and sources of organizations, became accessible and copiable with the advances in information and communication technology and in parallel with globalization process. So organizations aim to have difference by constituting healthy organization structures and working conditions which are participatory, dominated by open communication policies and attach importance to the concepts of productivity, effectiveness, loyalty and motivation.In today?s conditions it can be admitted that only healthy organizations may survive in accordance with the environmental aspects. Healthy organizations; can harmonize with the advancing technology and so the change, continuously improve over the long term and develop their ability to survive (Zorel, 2009: 2).In the same parallel, working life quality is being improved in order to keep pace with the rapid improvements and changes in science and technology in accordance with the changes in working life and sense of management which emerged with globalization, enable rapid access to the restructuring in economy, decrease improving unemployment and work stress, improve effectiveness and rivalry, be useful to employees and society (Dikmetaş, 2006: 169).The purpose of this study is to measure the influence of organizational health perception on working life quality. The research done in order to realize this aim was applied on 367 teachers who work in 7 state secondary schools that are connected to Ministry of National Education in Gaziemir, İzmir in 2010-2011 education terms. With the purpose of measuring the influence of organizational health perception on working life quality, survey and questionnaire methods were used in accordance with the relational scanning model. In the research Organizational Health Inventory Secondary Education Form (OHI-S) that was developed by Hoy, Tarter and Kottkamp (1991) was applied with the purpose of measuring the organizational health perception. ?Working Life Quality Measure? which constitute of 25 questions taken from the study which Cacioppe and Mock made (1984: 938) was utilized with the purpose of valuing working life quality. In accordance with the results of the survey, a positively linear relation has been detected between organizational health perception and working life quality. 216

Bu çalışma, 1970'lerin sonlarından itibaren ortaya çıkan Neo-liberal dönüşüm sürecinin sağlık hizmet üretimine etkilerini emek süreci kuramı ışığında incelemektedir. Tez kapsamında sağlık hizmetinin artizanal kamusal niteliğini giderek kaybederek standartlaşmış ticari bir niteliğe bürünmesi ele alınmaktadır. Ankara'daki iki sağlık ocağı ve farklı özelliklerdeki üç hastanede gerçekleştirdiğim çoklu örnek olay çalışması ile sağlık reformları, Toplam Kalite Yönetimi ve Performans Denetimi uygulamalarının sağlık hizmet sunumuna etkileri, sağlık çalışanlarının kendi iç ilişkilerindeki değişiklikler ve sağlık çalışanları- sağlık hizmeti sunulan hedef nüfus arasındaki ilişkilerin dönüşümü sağlık çalışanlarının perspektifinden gözlenmiş, araştırılmış ve aktarılmıştır.Devletin hizmet sunumundan elini çekerek düzenleyici bir role soyunması, kamu sağlık kurumlarının özerkleştirme yoluyla piyasalaştırılması ve sağlık hizmet üretimi sürecinin piyasa ilkeleriyle örgütlenmesi, sağlık emek sürecini dönüştürmüş, kamusal niteliğinden uzaklaştırarak meta üretim süreciyle benzeştirmiştir. Söz konusu dönüşüm sağlık emek sürecinin denetiminde, istihdam ve ücret rejiminde, teknoloji ve vasıf bileşiminde, sağlık profesyonellerinin konumunda, yurttaşların sağlığa erişim biçimleri ve sağlık çalışanlarıyla kurdukları ilişkilerde köklü dönüşümler gerçekleşmesine yol açmıştır. This thesis examines the effects of neo-liberal transformation process which emerged in the late 1970s, on the public health care services by applying conceptual framework of the labour process theory. In the scope of this thesis, the deprivation of public and craft characteristics in medicine and its new commercial standardized character are discussed. Through the multiple case study which were conducted in five different health institutions, impacts of health reforms, Total Quality Management and Performance Control System to the health service production process; the transformation of internal relations of health staff and also the relations between health staff and citizens are researched and analysed within the perspective of health staff.Owing to the withdrawal of the state from health sector; the marketisation of public health institutions through autonomisation and reorganisation of public health services with market principles, a radical shift in the medical labour process occurred. Consequently medical labour process diverged from its public character and it resembled with a private sector labour process. The transformation in question, gave rise to dramatic changes in the control of medical labour process, employment and payment regime, technology and skill combination, position of health professionals and accession forms of citizens to health services. These changes are put under detailed analysis. 322

Örgütlerdeki Değişimin Hizmet Yapısı Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi: Sağlıkta Dönüşüm Programının Çanakkale Yerelindeki Etkileri? başlıklı bu çalışma, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü ?Yüksek Lisans Tezi? olarak hazırlanmıştır.21. yüzyıl yönetim anlayışı bireyi ve toplumu ön plana çıkarmıştır. Bu dönemde yoğun ve hızlı bir değişim yaşanmakta, küreselleşme ve bilgi toplumu koşullarında rekabet artmaktadır. Tüm dünyada görülen kamu yönetimdeki reform çalışmalarından ülkemizde etkilenmiş, sağlık sektörünün de içinde bulunduğu örgütsel değişim süreçleri başlamıştır.Tüm ülkede olduğu gibi Çanakkale ilinde de uygulanmaya başlanan Sağlıkta Dönüşüm Programının (SDP), basamaklı sağlık hizmeti sunan sağlık birimlerinde hizmet yapısına olan etkileri, iş süreçlerinde ortaya çıkan değişikleri saptamak üzere vaka çalışması yapılmıştır. Araştırma kapsamında, sağlık hizmeti sunan birinci, ikinci, üçüncü basamak ve özel sağlık kuruluşları çalışanları ile bu hizmeti alan hastalar ve meslek örgütü üyeleri ile birebir ve odak görüşmeler yapılmış, resmi kurum kayıtlarına yer verilmiştir.Yapılan araştırma sonucu toplanan veriler betimsel analiz ile değerlendirildikten sonra kurum kayıtları ile birlikte karşılaştırılmıştır. Çanakkale ilinde hizmet yapısı üzerine etkileri tespit edilmiş, hekimleri tam zamanlı çalışmaya yönelttiği, kalite geliştirme çalışmalarına neden olduğu görülmüştür. Bu değişimin gerekli ve yerinde olduğu ancak geliştirilmesi gerektiği saptanmıştır. Özellikle performansa yönelik yönetim modelinin adaletsizlikleri ortadan kaldıracak, hekimi hakkaniyet içersinde kaliteli, etkin ve etkili sağlık hizmeti sunacak, gelecek ve ekonomik kaygılardan uzaklaştıracak şekilde yeniden düzenlenmesi ve eksikliklerin giderilmesi için öneriler sunulmuştur. The examination of the effect of change in organizations on service structure: This study entitled as ?The effects in Çanakkale Locality of the Transformation Program in Health has been Prepared as a thesis of master?s degree in the Departmant of Management, Biga Faculty of Economics and Administrative Sciences, Enstitute of Social Sciences, Çanakkale Onsekiz Mart University.The management conception of the twenty-first century has made the individual and society come to the fore. In this period, an intensive and fast variation has been experienced and a competition has increased in the conditions of globalization and knowledge society. Our country has also been affected from the reform works in the public administration seen all over the world, the organizatonal variation processes, in which the health sector has also been involved, have begun.As throughout the country, a case study has been carried out to detemine the effects to service structure in health units serving graded health services and the variations coming out in health which has been started to be put in to practise in province of Çanakkale, too. Within the context of the research, one-to-one and focal oral interviews and negotiations have been fulfilled with the employees of the first, second and third step medical establishments and of private medical estabilishments and with the patients who are provided with this service and the members of profession organizations and also the registrations of formal institutions have been taken place.The collected data in the result of the research accomplished have been compared with the institution registrations after evaluated and assessed with the descriptive analysis.The effects of the data on service structure in province of Çanakkale have been determined and seen that they have directed the physicians to work on a full-time base and caused the quality improvement studies. This variation has been determined to be necessary and to the point, but that it should be imporoved. Particularly, the management model devote to performance has been submitted proposals to demolish the unjustices, to present physicians with high quality, efficient and effective the medical profession service in justice and in order to be re-organized as to banish the future and economic anxieties and supply the deficiencies. 231

Günümüzde, değişen rekabet koşulları sağlık işletmeleri üzerinde finansal ve yönetim açısından olumsuz etkilere sahiptir. İşletmeler artan rekabet ve değişen çevre koşullarına uyum sağlayabilmek ve belirledikleri hedeflerin hangi aşmasında oldukları tespit edebilmek için performans ölçümüne ihtiyaç duymaktadırlar. Performans ölçüm sistemleri genel olarak finansal ve finansal olmayan performans ölçümü şeklinde iki temel boyutta incelenmektedir. Kâr amacı gütmeyen işletmeler arasında gösterilen kamu hastanelerde yapılan performans ölçümleri teknik performans olarak da adlandırılan finansal olmayan verilere göre yapılmaktadır. Kamu hastanelerini kâr amacı gütmeyen işletmeler arasında sınıflandırılsa da bu işletmelerde kıt kaynaklardan yararlanmaktadır ve bu kaynakların etkin kullanımı oldukça önemlidir. Hastanelerde kaynakların ne derecede etkin kullanıldığı ve mevcut aksaklıkların tespit edilebilmesi için finansal performans ölçümlerinin yapılması gerekmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, bir kamu kuruluşu olan Karaman Devlet Hastanesi'nin finansal performansının ölçülmesidir. Bu amaç doğrultusunda Karaman Devlet Hastanesi'nin 2003-2007 yılları arasındaki mali tabloları kullanılarak oran analizi yapılmıştır. Daha sonra ise oranlar arasındaki sapmalar tespit edilerek, bu sapmaların nedenleri ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır., Today, changing competition conditions have negatif managerial and financial impacts on healt organization. Organization need performans measurement systems for adapting themselves to increasing competition and changing enviromental conditions, determining the stage of the targets which is constructed according to their goals in the applications. Performans measurement systems are analized two size, first size is financial performans measurement and the other size is non-financial performans measurement. Performans measurement in state hospitals as is knomn non-profit organization based on non-financial perfomans measurement. State hospitals are non-profit organizations but this oragnaizations have to use efficient their sources. Also efficient usage of sources are very important for organizations. Organizations have to apply financial performans measurement because of using efficient sources and determining existent problems. The main aims of this study are to measure financial performans of Karaman State Hospital. For this purpose, we applied ratio analysis between the years of 2003-2007 financial statements of Karaman State Hospital. And than, we try to determine among the ratios variances and to reveal this variances?s causes.

This conference paper was published by ÜNAK/URLA Association, 25-26 September 2003, Ankara, Başkent University, Changing Ways in Access to Information and II. Presented at the Medical Information Management and Technologies Symposium.

130