Search

Toprak faunası, karasal ekosistemlerin önemli bir bileşenidir. Toprak faunasına ait trofik gruplar toprak oluşumunu, ölüörtü ayrışmasını, besin maddeleri ile karbon döngüsünü, mikrobiyal popülasyonları düzenleyerek ve net birincil üretimi arttırarak etkilerler. Çürükçüller, yırtıcılar, otçullar ve hepçillerden oluşan trofik gruplar, çevresel değişkenlere tepki göstererek ekosistem süreçlerini etkilerler. Meşe (Quercus petraea L.) ve kayın (Fagus orientalis L.) meşcerelerinde yürütülen bu çalışmada, toprak faunasına ait trofik grupların yapısı hem meşe ve kayın meşcerelerinde hem de ölüörtü ve toprak içerisinde farklılık gösterirken, yıl içerisinde de farklılıklar belirlenmiştir (p

Bu çalışmada, yaşlı saf Fagus orientalis, Pinus nigra, ve Abies bornmuelleriana orman toplulukları ile bu topluluklarla ilişkili olan karışık A. bornmuelleriana-P. nigra ve A. bornmuelleriana - P. nigra - F. orientalis topluluklarının iki farklı toprak katmanında (0-5 cm ve 5-20 cm) alan inkübasyonu yöntemi kullanılarak N mineralleşmesi ve yıllık net verim bir yıl boyunca araştırıldı. Örneklik alanlar Uludağ'ın dağ kuşağındaki 1300 ile 1600 m rakım aralığından seçildi. Bu orman toplulukları yıllık net mineral azot verimi ile bazı toprak özellikleri [toplam azot, organik karbon, C/N oranı, nem (%), pH ve maksimum su tutma kapasitesi (%)] ve döküntünün toplam fenolik bileşikler ile suda eriyebilir tannik asit içeriğine göre karşılaştırıldı. Yıllık net mineral azot verimi 43,9 ± 4,8 kg / ha / yıl ile F. orientalis'de en yüksek iken, 25,8 ± 7,2 kg / ha / yıl ile A. bornmuelleriana - P. nigra - F. orientalis'de ise en düşüktü. Diğer toplulukların yıllık verimi A. bornmuelleriana'da 37,8 ± 4,9 kg / ha / yıl, P. nigra'da 30,5 ± 4,2 kg / ha / yıl ve A. bornmuelleriana - P. nigra'da 37,0 ± 10,3 kg / ha/ yıl olarak hesaplandı. Sonuçlar, ağaç türlerinin ve mevsimsel toprak nem içeriklerinin yaşlı orman ekosistemlerinde azot mineralleşmesini etkileyebildiğini ortaya koymaktadır. Ayrıca, döküntüdeki toplam fenolik bileşikler ile suda eriyebilir taninlerin orman ekosistemlerinde azot dönüşümlerini kontrol etmede önemli rol oynadığı gösterildi. Nitrifikasyonun döküntüdeki toplam fenolik bileşikler ve tannik asitlerce engellendiği, amonifikasyonun ise toplam fenolik bileşiklerce teşvik edildiği ortaya konuldu. In this study, nitrogen mineralization and annual net yield in two different soil layers (0-5 cm and 5-20 cm) of oldest pure Abies bornmuelleriana (AB) Fagus orientalis (FO) and Pinus nigra, (PN) communities and mixed A. bornmuelleriana-P. nigra (AP) and A. bornmuelleriana - P. nigra - F. orientalis (APF) communities of which are in association with them was investigated using by the field incubation method for one year. Sampling sites were selected from an altitude range of 1300 to 1600 m in mountain belt of Mount Uludağ, Bursa, Turkey. These forest communities were compared according to annual net mineral nitrogen yield and some soil properties [total N, organic C, C/N ratio, moisture (%), pH and water holding capacity (%)], and total phenolic compounds and hydrolyzed tannic acid of litter. While annual net Nmin yield was highest in F. orientalis (43,9 ± 4,8 kg / ha / year) it was lowest in A. bornmuelleriana - P. nigra - F. orientalis (25,8 ± 7,2 kg / ha / year). The net Nmin yield of other compositions was estimated as 37,8 ± 4,9 kg / ha / year for A. bornmuelleriana, 30,5 ± 4,2 kg / ha / year for P. nigra, 37,0 ± 10,3 kg / ha / year for A. bornmuelleriana - P. nigra. These results indicate that tree species and seasonal soil moisture contents play important roles in N cycling in oldest forest ecosystems. In addition, it has been shown that total phenolic compounds and hydrolysed tannic acids play an important role in controlling nitrogen turnover in forest ecosystems. It was revealed that nitrification are inhibited by both total phenolics and tannic acid in litter, in contrast the total phenolics compounds stimulate the ammonification. 182

A total of 48 epiphytic lichen species were found on the various tree species (Abies nordmanniana (Stev.) Spach subsp. bornmuelleriana (Mattf.) Coode & Cullen, Fagus orientalis Lipsky, and Pinus nigra Arnold. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe) that formed communities on the north-west, extending from 1300 to 1600 m altitudes, of Mt. Uludağ in Bursa. Twenty-five epiphytic lichen species that occur on more than 4 sample trees were statistically analysed. The most frequent species were Pseudevernia furfuracea L. (Zopf.), Hypogymnia tubulosa (Schaer.) Hav., Parmelia sulcata Taylor, Lecanora chlarotera Nyl., and Evernia prunastri (L.) Ach., in descending order. Indicator species for Fagus orientalis were Lecanora carpinea L. (Vain.), Lecidella elaeochroma (Ach.) M.Choisy, Melanelixia subaurifera (Nyl.) O.Blanco, A.Crespo, Divakar, Essl., D.Hawksw. & Lumbsch, and Parmelia sulcata. Pseudevernia furfuracea is an indicator species for 2 other trees (Abies nordmanniana subsp. bornmuelleriana and Pinus nigra subsp. pallasiana). It was found that the differences in lichen communities on various tree species are statistically significant.

Bu çalışmada, Marmara Bölgesi'nde yayılış gösteren Fagus ve Quercus taksonları üzerindeki epifitik liken çeşitliliğinin belirlenmesi ve liken türlerinin substrat tercihlerinin incelenmesi amaçlanmıştır.15.05.2005 - 06.07.2008 tarihleri arasında Marmara Bölgesi'nde Fagus ve Quercus cinslerine ait taksonların bulunduğu 238 farklı lokaliteden, 4219 adet örnek toplanmıştır. Toplanan örneklerin değerlendirilmesi ile 67 cinse ait 186 liken ve 2 likenikol mantar taksonu belirlenmiştir. Tespit edilen taksonlardan, 8'i Türkiye için yeni kayıttır. Ayrıca, 8 liken ve 2 likenikol mantar taksonu Türkiye'den ikinci kez, 19 takson ise Marmara Bölgesi'nden ilk kez kaydedilmiştir.Türkiye için yeni kayıt olan taksonlar; Anisomeridium macrocarpum (Körb.) V. Wirth, Bacidia globulosa (Flörke) Hafellner & V. Wirth, Gyalecta ulmi (Sw.) Zahlbr., Lecanora jamesii J.R. Laundon, Lithographa graphidioides (Leight.) Imshaug ex Coppins & Fryday, Opegrapha viridis Pers., Ramalina dilacerata (Hoffm.) Hoffm. ve Usnea ceratina Ach.'dır.Türkiye'den ikinci kez kayıt verilen taksonlar; Arthonia leucopellaea (Ach.) Almq., Arthonia punctiformis Ach., Arthonia stellaris Kremp., Dactylospora parasitica (Flörke ex Spreng.) Zopf, Lecanora impudens Degel., Micarea melaena (Nyl.) Hedl., Ochrolechia subviridis (Høeg) Erichsen, Physconia servitii (Nádv.) Poelt, Ramalina breviuscula Nyl. ve Stigmidium congestum (Körb.) Triebel'dur.Çalışma alanında bulunan substratlar ve bunlar üzerinden tespit edilen epifitik takson sayıları ise şu şekildedir; Quercus cerris L. 145, Q. frainetto Ten. 119, Q. petraea (Mattuschka) Liebl. 102, Q. pubescens Willd. 91, Fagus oreintalis Lipsky 79, Q. virgiliana Ten. 47, Q. infectoria Olivier 42, Q. trojana P. B. Webb 42, Q. ithaburensis subsp. macrolepis (Kotschy) Hedge 30, Q. robur L. 24, Q. coccifera L. 21, F. sylvatica L. 8 ve Q. hartwissiana Steven 7.Çalışma kapsamında yer alan ve epifitik liken türlerinin substratını oluşturan Fagus ve Quercus taksonlarının kabuk pH'ları ölçülmüştür. Belirlenen pH değerlerine göre liken çeşitliliğinde gözlenen farklılıklar değerlendirilmiştir. Q. cerris'in en düşük (pH 4,76), Q. frainetto'nun ise en yüksek (pH 6,16) ortalama pH değerine sahip olduğu saptanmıştır. Asit özellikteki kabukların asidofil liken taksonlarına ev sahipliği yaptığı, çeşitli nedenlerden dolayı ortaya çıktığı düşünülen, kabuk pH'ındaki artışın substratları nitrofil liken taksonları için uygun hale getirdiği gözlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Epifitik liken, Fagus, Liken, Marmara Bölgesi, pH, Quercus. In this study, we were determined epiphytic lichen biodiversity on Fagus and Quercus taxa found in the Marmara Region and aimed to investigate about substrate preference of lichen species.4219 specimens were collected from 238 different localities which were found Fagus and Quercus taxa, between the dates 15 May 2005 and 06 July 2008. In consequence of the evaluating of specimens collected, 186 lichens and 2 lichenicol fungi taxa belonging to 67 genera were determined. Of these taxa, 8 are new records for Turkey. Otherwise, 8 lichens and 2 lichenicol fungi taxa are recorded for the second time from Turkey and 19 taxa are recorded for the first time from the Marmara Region.The new records for Turkey are Anisomeridium macrocarpum (Körb.) V. Wirth, Bacidia globulosa (Flörke) Hafellner & V. Wirth, Gyalecta ulmi (Sw.) Zahlbr., Lecanora jamesii J.R. Laundon, Lithographa graphidioides (Leight.) Imshaug ex Coppins & Fryday, Opegrapha viridis Pers., Ramalina dilacerata (Hoffm.) Hoffm. and Usnea ceratina Ach..The taxa are given for the second record from Turkey; Arthonia leucopellaea (Ach.) Almq., A. punctiformis Ach., A. stellaris Kremp., Dactylospora parasitica (Flörke ex Spreng.) Zopf, Lecanora impudens Degel., Micarea melaena (Nyl.) Hedl., Ochrolechia subviridis (Høeg) Erichsen, Physconia servitii (Nádv.) Poelt, Ramalina breviuscula Nyl., and Stigmidium congestum (Körb.) TriebelSubstrates are found on study area and number of their epiphytic taxa were; Quercus cerris L. 145, Q. frainetto Ten. 119, Q. petraea (Mattuschka) Liebl. 102, Q. pubescens Willd. 91, Fagus oreintalis Lipsky 79, Q. virgiliana Ten. 47, Q. infectoria Olivier 42, Q. trojana P. B. Webb 42, Q. ithaburensis subsp. macrolepis (Kotschy) Hedge 30, Q. robur L. 24, Q. coccifera L. 21, F. sylvatica L. 8 and Q. hartwissiana Steven 7 taxa.The pH values has been measured for the the Fagus and Quercus taxa?s barks which are in the scopes of the study and also substrate constitued for epiphytic lichen species. The differences in the variation of lichens has been considered according to determined pH values. It has been determined that, Q. cerris, has the lowest (pH 4.76) and Q. frainetto has the highest (pH 6.16) average pH values. Although the barks which has higher acidic characteristic hosting for acidophil lichen taxa, it has been observed that increasing pH values of barks, which is considered for different reasoning bring the substrate conditions more suitable for nitrophytic taxa.Key Words: Epiphytic lichen, Fagus, Lichen, Marmara Region, pH, Quercus. 387