Search

İslâm dini, mal-mülk edinmeye izin vermiş; başka bir deyişle kişilere özel mülkiyet hakkı tanımıştır. Ancak bu hakkın ülke ve toplum zararına kullanılmasını engellemek amacıyla bazı tedbirlere başvurulmasını da uygun görmüştür. Bu tedbirler bağlamında malî bir ceza olarak kabul edilen müsâdere de devreye konulmuş ve İslâm tarihi boyunca birçok yöneticinin ve zengin şahsın malları müsâdere edilmiştir. Bu çalışma, Hz. Peygamber, Hulefâ-i Râşidîn ve Emeviler dönemindeki müsâdere uygulamalarını ele almaktadır. Çalışma giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Girişte müsâderenin kavramsal çerçevesi çizildikten sonra müsâdere benzeri uygulamalara değinilmiş ve İslâm öncesi dönemlerdeki müsâdere uygulamalarından bahsedilmiştir. Birinci bölümde Hz. Peygamber dönemindeki müsâdere uygulamaları ele alınmıştır. Hz. Peygamber’in 622-632 yıllarını kapsayan Medine İslâm Devlet başkanlığı süresince gerçekleşen müsâdereler, İslâm şeriatının tatbik edilmesi, adaletin sağlanması, güvenliğin tesis edilmesi ve genel ahlakın korunması amacıyla yapılmıştır. İkinci bölümde, 632- 661 yıllarını kapsayan Hulefâ-i Râşidîn dönemindeki müsâdere uygulamaları incelenmiştir. Bu dönemde özellikle Hz. Ömer’in (634-644) müsâdere uygulamaları dikkat çekicidir. Hz. Ömer’in otoriter ve hassas yönetim anlayışı, müsâdere uygulamalarının sık görülmesine neden olmuştur. Üçüncü bölümde 661-750 yılları arasında İslâm dünyasının liderliğini yapan Emevilerin uyguladıkları müsâdereler ele alınmıştır. Emevi halifeleri arasında Ömer b. Abdülaziz, adil yönetimi ile Emevi yönetim tarzının dışına çıkmış ve daha önce haksız şekilde müsâdere edilen malları sahiplerine iade etmiştir. The religion of Islam has allowed the acquisition of property, in other words, it has gave people private property rights. However, it has also deemed appropriate to take some measures to prevent this right from being used to the detriment of the country and society. In the context of these measures, confiscation, which was accepted as a financial punishment, was put into effect and the properties of many rulers and rich people were seized throughout the history of Islam. This study deals with the confiscation practices in the time of the Hz. Muhammed, Hulefâ-i Râşidîn and the Umayyads. The study consists of introduction and three parts. After drawing the conceptual framework of confiscation at the entrance, applications similar to confiscation and the practices of confiscation in pre-Islamic periods are mentioned. In the first chapter, confiscation practices in the period of Hz. Muhammed were mentioned. The confiscations that took place during the Hz. Muhammed 's presidency in Medina, which covers the years 622-632, were made for the purpose of implementing Islamic Sharia, ensuring justice, establishing security and protecting general morality. In the second chapter, confiscation practices in the period of Hulefâ-i Râşidîn covering the years 632-661 are examined. During this period, especially Hz. Omar's (634-644) practices for confiscation are striking. Hz. Omar's authoritarian and sensitive management approach caused frequent confiscation practices. In the third chapter, confiscation practices of Umayyads, who led the Islamic world between 661-750, were discussed. Among the Umayyad caliphs, Omar b. Abdulaziz went beyond the Umayyad management style with his fair management and returned the properties to their owners previously unjustly confiscated.