Search

By the late 20th century, the importance of brand and branding concepts has been increasing for both developed and developing companies. Many companies have made many attempts to brand their trade names and are ready to pay high advertising costs for this cause. One of the mentioned branding initiatives is the work on interior design. In this research, how brand and branding concepts affect the interior design of the firms will be examined and supported with examples from the world and Turkey. In the first part of the study, the scope, aim and methodology of the thesis will be explained..In the second part, identity and brand concepts will be examined and their progress and history over time in both Turkey and the world will be underlined. The importance of branding today will be explained and then its relationship with corporate identity will be examined. In the third part of the study, the factors that affect brand choices of consumers’ purchase of products or services and consumer buying behaviors will be analyzed. In the fourth chapter, the concept of space will be briefly mentioned and its relationship with the brand concept, which was stated in the second part, will be evaluated. Moreover, the different types of firm attitudes towards interiors and the way they use design elements will be examined by sampling over the world and Turkey. In the final chapter, the interiors of three different brands which are serving in the same sector and designing spaces with different methods (dominant, semi-dominant and traditional) will be analyzed. 20. yüzyılın sonları itibariyle gündeme gelen marka ve markalaşma kavramlarının önemi, gelişmiş ve gelişmekte olan firmalar için gittikçe artmaktadır. Bulundukları ülke ve dünya pazarlarında yer edinmek ve ticaret hacmini arttırmak isteyen firmalar, marka kavramını oldukça önemli bir unsur haline getirmiştir. Pek çok firma, ticari isimlerini markalaştırmak için birçok girişimlerde bulunmakta ve piyasada markalaşmak adına yüksek reklam giderlerini göze almaktadır. Söz konusu olan markalaşma girişimlerden bir tanesi de iç mekân tasarımlarına yönelik yapılan çalışmalardır. Bu araştırmada, marka ve markalaşma kavramlarının firmaların iç mekân tasarımlarına etkisi, dünyadan ve Türkiye’den örneklerle desteklenerek incelenecektir. Araştırmanın birinci bölümünde tezin kapsamı, amacı ve yöntemi açıklanacaktır. İkinci bölümde kimlik ve marka kavramları incelenecek olup, Türkiye ve Dünya’da zaman içindeki gelişimi ile tarihi aktarılacaktır. Markalaşmanın günümüzde ki önemi açıklanacak, sonrasında kurumsal kimlik ile olan ilişkisi irdelenecektir. Üçüncü bölümde tüketicilerin ürün ya da hizmet satın alırken marka seçimlerini etkileyen faktörler ve davranışlar biçimleri incelenecektir. Dördüncü bölümde mekân kavramından kısaca bahsedilip ikinci bölümde açıklanan marka kavramı ile olan ilişkisine bakılacaktır. Yine bu bölümde firmaların mekânlarına yaklaşım biçimleri, iç mekân bileşenlerini nasıl kullandıkları Dünya ve Türkiye üzerinden örneklemelerle incelenecektir. Son bölüm olan beşinci bölümde ise aynı sektör üzerinden üç farklı yaklaşımda (baskın, yarı baskın ve geleneksel)mekân tasarımı yapan markaların iç mekânları analiz edilecektir. Çalışmanın son bölümünde bahse geçen üç marka ve mekânları dördüncü bölümün bir devamı niteliğinde mağaza iç ve dış bileşenleri üzerinden incelenecektir.

With today’s modernization, identification has become more significant than ever. For this reason, each organization has started taking steps towards finding and creating their own identity. Identity emerges with the history, culture, and philosophy of the organization and is consolidated or visualized with design. Although managers, employees and consumers determine the identity of the organization, conveying this identity mainly rests on corporate design. While they shape each other or are shaped by each other, the emerging consistent state forms the identification process. When design is used as a reminder, visual perception is widened, and what is aimed to be communicated is conveyed to the consumer in a more perceptible manner. In other words, awareness level is increased. Interior design and interior space analysis in corporate identities mentioned in the study has a great significance because it has not been studied comprehensively before and it provides prestige and recognition for organizations. This thesis aims to close this gap in the literature and scrutinize the importance of space design in terms of organizations. While the thesis is structured, interior space designs in corporate identities will be investigated by primarily taking corporate identity information and then references significant in interior space design as a basis. In the first part of the study, the scope, aim and methodology of the thesis will be explained and the significance of the subject will be underlined. In the second part, corporate identity concept will be analyzed and its development in time will be shared. In the third part, the components of the corporate identity will be divided as corporate philosophy, communication, culture and design and analyzed individually. In the fourth part, position of the interior space design in corporate identity will be investigated and interior space design will be analyzed through the examples defined by the corporate identity within the scape. In this part, transformation of the identity components that corporate companies aim their consumers to perceive into the space by means of visualvii communication and thematic interior space will be analyzed. The fifth part in which Hard Rock Cafes chosen as the sample will be analyzed will include the implications regarding the identity formation, development and future of Hard Rock along with the transformation of the corporate identity into the space, its impact and its perception by the consumers. Lastly, in the conclusion part, in light of the findings presented with the analysis conducted, recommendations that will provide guidance regarding the transformation of the identity into a space will be presented. KABUL VE ONAY…………………………………………………………………..i BİLDİRİM……………………………………………………………………………ii TEŞEKKÜR………………………..………………………………………………...iii ÖZET…………………………………………………………………………..……..iv ABSTRACT………………………………………………………………………..…vi İÇİNDEKİLER………………………………………………………………..…....viii TABLO DİZİNİ…………………………………………………………..………......xi RESİM DİZİNİ………………………….………………………………………...….xii 1. BÖLÜM - GİRİŞ.........................................................................................................1 1.1. Tezin Amacı ......................................................................................................1 1.2. Tezin Kapsamı ..................................................................................................2 1.3. Tezin Yöntemi...................................................................................................3 2. BÖLÜM - KURUMSAL KİMLİK ............................................................................4 2.1. Kurumsal Kimliğin Gelişimi ...............................................................................6 2.1.1. Geleneksel Dönem...........................................................................................8 2.1.2. Marka Tekniği Dönemi..................................................................................11 2.1.3. İkinci Dünya Savaşı Sonrası Dönem .............................................................11 2.1.4. Tasarım Dönemi ............................................................................................13 2.1.5. Strateji Dönemi..............................................................................................15 2.2. Kurumsal Kimliğin Günümüzdeki Yeri ..........................................................16 2.3. Kurumsal Kimliğin Türkiye’deki Gelişimi.....................................................18ix 2.4. Bölüm Sonucu....................................................................................................23 3. BÖLÜM - KURUM KİMLİĞİ ÖGELERİ.............................................................24 3.1. Kurumsal Felsefe................................................................................................26 3.2. Kurumsal İletişim...............................................................................................30 3.2.1. Kontrol Edilen Kurumsal İletişim..................................................................32 3.2.2. Kontrol Edilmeyen Kurumsal İletişim...........................................................32 3.2.3. Dolaylı İletişim ..............................................................................................32 3.3. Kurumsal Kültür................................................................................................33 3.3.1. Hareket Ögeleri..............................................................................................35 3.3.2. Tarz – Stil Ögeleri..........................................................................................36 3.3.3. İlgi Ögeleri.....................................................................................................37 3.3.4. Tarihi Ögeler..................................................................................................38 3.4. Kurumsal Tasarım.............................................................................................38 3.5. Bölüm Sonucu.....................................................................................................44 4. BÖLÜM – İÇ MEKÂN TASARIMI VE KURUMSAL KİMLİK........................45 4.1. Kurumsal Kimliklerde Tasarım Yaklaşımları ................................................50 4.1.1. Mekân Analizinde Referans Alınacak Tasarım Biçimlendirmeleri...............51 4.1.1.1. Tasarım Elemanları.....................................................................................51 4.1.1.1.1. Kavramsal Elemanlar...............................................................................51 4.1.1.1.2. Görsel Elemanlar .....................................................................................56 4.1.1.2. Tasarım Prensipleri.....................................................................................68 4.2. Kurumsal Kimlik - İç Mekân Tasarımı ...........................................................74 4.2.1 Kurumun Mekân Karşılığı ..............................................................................75x 4.2.2. Kurum Analizi ...............................................................................................80 4.2.3. Beklentiler......................................................................................................82 4.2.4. Algı Yönetimi ................................................................................................82 4.3. Tasarım Süreci ...................................................................................................83 4.3.1. Konumu ve Çevresi .......................................................................................86 4.3.2. Cephe Tasarımı..............................................................................................87 4.3.3. İç Mekân Tasarımı.........................................................................................88 4.4. Bölüm Sonucu.....................................................................................................91 5. BÖLÜM – HARD ROCK CAFE ANALİZİ...........................................................92 5.1. Hard Rock Cafe Mekânsal Verileri..................................................................92 5.2. Hard Rock Cafe Kurum Kimliği ......................................................................96 5.3. Hard Rock Cafe Mekân Analizi......................................................................100 5.4. Hard Rock Cafe’lerin Bulundukları Şehir Dokusuna Uyumluluğu ...........118 5.5. Bölüm Sonucu...................................................................................................123 6. BÖLÜM- SONUÇ, TARTIŞMA VE ÖNERİLER...............................................126 KAYNAKÇA ...............................................................................................................134 GÖRSEL KAYNAKLARI .........................................................................................139 Günümüz modernitesinde kimlikleşme her zamankinden daha önemli bir noktaya gelmiştir. Bu sebepledir ki her kurum kendi kimliğini bulma, oluşturma yolunda adımlar atmaya başlamıştır. Kimlik, kurumun tarihiyle, kültürüyle, felsefesiyle ortaya çıkar; tasarımla da pekiştirilir ya da görsel hale getirilebilir. Kurumun kimliğinin belirlenmesi yöneticiler, çalışanlar, tüketiciler tarafından sağlansa da, bu kimliğin yansıtılması büyük oranda kurumsal tasarıma bağlıdır. Onlar birbirini şekillendirirken ve birbirleri tarafından şekillendirilirken, ortaya çıkan tutarlı durum kimlikleşme sürecini oluşturur. Anımsatma olarak tasarım kullanıldığında, görüş algısı daha da açılır; anlatılmak istenenler, alıcıya daha algılanabilir şekilde aktarılır. Diğer bir deyişle farkındalık seviyesi artar. Çalışmada bahsedilen kurumsal kimliklerde iç mimarlık ve mekân analizi, konunun daha önce ayrıntılı işlenmemiş olması ve kurumlar için prestij ve tanınırlık sağlaması açısından büyük öneme sahiptir. Literatürde bulunan boşluk; bu tezde kapatılmaya çalışılacak, mekân tasarımının kurumlar açısından önemi irdelenecektir. Tezin kurgulanış şeklinde öncelikle kurumsal kimlikle ilgili bilgilendirme, daha sonra ise iç mekân tasarımında göz önüne alınan referansları baz alarak kurumsal kimliklerde iç mekân tasarımları incelenecektir. Araştırmanın 1. bölümünde tezin kapsamı, amacı ve yöntemi açıklanacak; konunun önemi vurgulanacaktır. 2. bölümde kurumsal kimlik kavramı incelenecek olup, zaman içindeki gelişimi aktarılacaktır. 3. bölümde kurum kimliği ögeleri; kurumsal felsefe, iletişim, kültür ve tasarım olarak ayrıştırılacak ve incelenecektir. 4. bölümde ise iç mekân tasarımının; kurumsal kimlikteki yeri araştırılıp, tasarımın, mekânın içinde kurumsal kimlik ile tanımlanmış örnekler üzerinden incelemesi yapılacaktır. Kurumsal şirketlerin tüketiciye algılatmayı amaçladığı kimlik ögelerinin, görsel iletişimv aracılığıyla mekâna dönüşümü ve tematik iç mekânların analizinin yapılacağı bölümdür. Örnek olarak seçilen Hard Rock Cafe’lerin incelendiği 5. bölümde ise; kurumsal kimliğin mekâna dönüşümü, etkisi ve tüketiciye algılatılmasının yanı sıra Hard Rock kimliğinin oluşumu, gelişimi, geleceği konuları üzerinden yapılan çıkarımları içerecektir. Son olarak sonuç bölümünde; yapılan analizlerle ortaya konan bulguların ışığında kurumlara, kimliğin mekâna dönüşümü ile ilgili yol gösterici bir kılavuz niteliği taşıyan önermeler ortaya konacaktır.

Çalışmanın birinci bölümünde tasarım kavramı ve tasarımı oluşturan unsurlar, tasarımda kullanılan yöntemler, göstergebilim kavramı açıklanmış; algı, algı kuramları ve tasarımda kavramsal tema oluşturma konularına yer verilmiştir.İkinci bölümde kurumsal kimlik kavramı tanımlanmış, kurum kimliğini oluşturan unsurlardan, kurumsal kimliğin etkileşim içerisinde olduğu alanlardan, kurumsal kimliğin yapısından ve işlevinden, kurumsal kimlik stratejisinden, kurumsal kimlik sürecinden ve kurum kimliği kavramının tarihçesinden bahsedilmiştir.Üçüncü bölümde fuar standı ve fuar stand tasarımı kavramları açıklanmış; fuar standı çeşitleri, sınıflandırılması konularına yer verilmiştir. Ayrıca fuar standının biçimlenişini etkileyen faktörler detaylı bir şekilde örneklerle açıklanmıştır.Dördüncü bölümde seçilen bir fuar stand tasarımı, önceki bölümlerde verilen bilgiler ışığında, biçimsel analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiş ve göstergebilimsel yöntemle sınıflandırılarak (semantik, sentaktik, pragmatik) incelenmiştir.Beşinci bölümde konuyla ilgili sonuçlara ulaşılmıştır. On the first part of the study, it explains the design concept, design components and demonstration science. It also includes; perception, perception theories, and composing consept themes.On the second part of the study, it explains the corporate identity concept, it's components, functions, strategies, process and history of the corporate identity concept.On the third part, it explains expo stands, design concepts, variety and classification of the expo stands. The study also includes detailed examples of the facts that can affect the design concepts for the stands.On the fourth part, it analyses a chosen expo stand using all the informations above and formal analyzing system. It's also classified with demonstration semiotic method ( semantic, syntactic, pragmatic) as well.On the fifth part, it draw a conclusion for the study. 215

Tez çalışması kapsamında, okulöncesi eğitim mekânlarında çocuk gelişimini etkileyen fiziksel çevre niteliklerin oluşumunda psiko-sosyal öğelerin ilişkileri incelenmiştir. Kurgulanan bu ilişkiler sonucunda edinilen bulgular sayesinde, okul öncesi eğitim mekân oluşturma modeli elde edilmiştir. Ankara ilinde alan çalışması yapılarak edinilen tespitler ile bahsi geçen mekân niteliklerinin ideal koşullara ulaşabilmesi için önerilerde bulunulmuştur.Birinci bölümde tarihsel süreç içersinde Dünya'da ve Türkiye'de okulöncesi eğitim mekânlarının oluşumu ve gelişimi incelenerek Ankara'daki okulöncesi eğitim mekânlarının durumu incelenmiştir.İkinci bölümde, çocuk-çevre ilişkisi kapsamında okul öncesi çocukluk dönemine ilişkin yapılan araştırmalar, yaşa göre değişen çocuk eğitimi üzerinde çevrenin etkisi, okul öncesi eğitim mekânlarında çocuk gelişimi etkileyen psiko-sosyal faktörler, çocukların yaşlarına göre çevreyi algılama biçimi, psikolojik durumu, kültürel ilişkileri, biliş düzeyi gibi birçok konuyu anlamak için ilgili kuramlar incelenmiştir. Bu kuramlardan elde edilen bilgiler sayesinde, çocuğun gelişim özelliklerine göre ihtiyaç duyduğu fiziksel çevre nitelikleri ve faydalanabileceği olanaklar öğrenilmiştir.Üçüncü bölümde, okul öncesi eğitim mekanlarında kavramsal ilişkileri oluşturan etmenler; kültür: örf, adet, aile yapısı, eğitim düzeyi vs.., konum: ekonomik düzey, iklim ve coğrafi özellikler, çocuk-çevre ilişkisi: psiko-sosyal belirleyicilere göre çocuğun çevreyi algılama biçimi, beklenti ve ihtiyaçları, çocuk-ebeveyn-eğitimci ilişkisi: çocuk eğitimi ve kültürel gereksinimler, yasal düzenlemeler: bağlı bulunduğu kurumların tüm işleyişi, eğitim modeli: amaç, hedef ve felsefe gibi birçok içinde barındıran öğeleri irdelenmiştir.Dördüncü bölümde, okul öncesi eğitim mekânlarında kavramsal ilişkiler göz önünde tutularak, fiziksel ilişkiler ve nitelikler; çocukların kullanımında esneklik, çok amaçlılık, yaratıcılık, özgür çalışma ortamı, keşif ve hayal gücü geliştirme, ergonomi, doğallık, konfor gibi birçok özelliği içinde barındıran öğrenme ve oyun mekânları, aktivite köşelerinin düzeni, mekânsal uyarım (ışık, renk, doku), iklimlendirme, mobilya ve donatı özellikleri bir bütün olarak düşünülüp, tüm detayları ve işlevsel nitelikleri tespit edilmiştir. Çocuğun gelişim özellikleri ve fiziksel çevre-çocuk ilişkisi değerlendirilmiştir.Beşinci bölümde edinilen bilgiler ışığında oluşturulan ?okul öncesi eğitim mekân modeli? önerilmiştir. Okul öncesi eğitim mekânlarında kavramsal-fiziksel ilişkiler ve bu ilişkileri oluşturan tüm bileşenler ve etkileşim biçimleri açıklanmıştır.Altıncı bölümde Ankara ili alan çalışması olarak belirlenip, oluşturulan okulöncesi eğitim mekân modeli kapsamında incelenerek, konumsal özellik ve koşullara göre bulgular elde edilmiştir. Bu bulgular ve tespitler sonucunda ideal okul öncesi eğitim mekân nitelikleri oluşturmaya yönelik önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Çocuk-Kültür-Mekân İlişkisi, Okulöncesi Eğitim Mekânlarında Kavramsal-Fiziksel İlişkiler. The subject of this study is to examine the relationship of psycho social items in the formation of physical environmental characteristics that influence the child development in the preschool education. Findings received as a result of constructing this relationship, a design model of preschool education areas have been composed. Ankara is chosen as a field area to provide samples of defined space properties previously to investigate ideal conditions in the preschool education spaces.The first chapter analyses the historical process of the formation and development of the preschool education spaces around the World and Turkey to view the state of preschool education spaces in Ankara.The second chapter summarizes the studies and theories in child-environment relationship to understand topics such as; affects of alternating environment in relationship to the children?s ages, psycho-social factors affecting child development, children?s perception of the environment, children?s psychological state, cultural relationships and children?s cognition level. Studying these theories will provide understanding to the possibilities and benefits of physical environment properties to children?s development.The third chapter discusses the factors affecting the formation of conceptual relationships in the preschool education areas such as; culture/custom, folkway, family structure, education level, location(in relation to economical level), climate and geographical features, child-parent-educator relationship: educational and cultural requirements, child-environment relationship: child perception, expectation and requirements of physical environment according to the psycho-social determinants, legal regulations: All operational processes of depended establishments, training model: purpose, objective and philosophy have been indicated.The forth chapter will offer a conceptual insight to the preschool education spaces in terms of physical relationships and properties such as; flexibility, multi functionality, creativity, independency, discovery, imagination, ergonomy, naturality, comfort in the education and play areas, activity centers, spatial stimulation (light, color, texture), climatization, furniture and accessories properties, details and functional features of the furnishings. Child developmental characteristics and physical environment-child relationship will be evaluated.Fifth chapter will establish ?a design model? for the preschool in light of the information received from the previous chapters. Conceptual-Physical relationship in the preschool education areas, all components and interaction of all the components with the Conceptual-Physical relationship will be elucidated.The sixth chapter will recapitulate the framework of composed design models for the preschools in Ankara. The findings are derived from considering all the location and conditions of the structures in Ankara. As a result of these findings suggestions have been made in order to construct ideal preschool education spaces.Key Words: Child-Culture-Area Relationship, Conceptual-Physical Relationship in the Preschool Spaces. 353

Bu çalışmada, insanoğlunun kişisel barınma eylemini gerçekleştirdiği konutun iç mekanında bulunan mobilya ve donatı elemanlarının, teknolojik gelişmelerle biçimlenişi ve bu biçimlenişine etki eden faktörler incelenmiştir. Tezin amacı, Endüstri Devrimi'ni bir dönüm noktası kabul edilerek, teknolojik gelişmelerin donatım elemanlarıyla etkileşimini ve bu doğrultudaki tasarımların konut iç mekanına yansımalarını ortaya koymaktır. Tez çalışmasında, donatım elemanlarından önce barınmanın gerçekleştiği konutun tarihsel gelişimiyle konutta mekân örgütlenmesi anlatılarak, örnekler verilmiştir. Teknolojik gelişmelerin takibinin güçleştiği bir dönemi yaşadığımız göz önünde alınarak, tezin son bölümünde teknolojinin günümüz konut iç mekanına yansıması incelenmiştir.Birinci bölümde, barınma kavramı irdelenerek konut olgusunun, tarih öncesi zamandan günümüze kadar olan dönemde gelişimi anlatılmıştır. Bu gelişim, Endüstri Devrimi öncesi ve sonrası olmak üzere ayrılmıştır.İkinci bölüm, mekân kavramının, mekân üretiminin ve mekân örgütlenmesinin irdelenmesiyle başlamıştır. Sonrasında, mobilya ve donatı kavramıyla ilgili bilgilendirme yapılmıştır. Konut iç mekân donatım elemanlarının biçimlenişi üzerine yoğunlaşan bu bölümde, iç mekânda gereksinimlere, kullanıcıya ve malzemeye yönelik olmak üzere biçimlenme süreci üç başlık altında incelenmiştir.Üçüncü bölümde, tezin önemini vurgulayan teknoloji kavramının ve teknolojik gelişmelerin dönemsel süreçteki ilerlemeleri ele alınmıştır. Teknolojik gelişmelerin konut iç mekân üzerinde yarattığı değişimlere de değinilen bu bölümde, iç mekan donatılarının tasarımına etki eden teknolojik faktörler sıralanmıştır. Teknolojik gelişim doğrultusunda, konut iç mekân mobilya ve donatısı, birinci bölümde olduğu gibi Endüstri Devrimi öncesi ve sonrası olmak üzere ayrılarak bu dönemlere ait örnekler verilmiştir.Dördüncü bölümde, bir önceki bölümün sonunda kısaca değinilen günümüz teknolojik gelişmelerin iç mekanı ve donatım elemanlarını şekillendirmesini daha detaylı ele alarak, örneklerle zenginleştirilmiştir.Tezin sonucunda tüm bölümlerde yapılan incelemeler ışığında konunun değerlendirilmesi yapılmıştır. Konut iç mekân donatım elemanları ele alınarak bu ürünlerin, teknolojinin sağladığı imkanlar eşliğinde şekillenmesi ortaya konulmuştur.Anahtar Sözcükler: Konut, Konut İç Mekân, Mobilya ve Donatı Biçimlenmesi, Teknolojik Gelişmeler. This research aims to determine the impact of the technological developments as well as the criteria to design indoor fittings on the interior space of the houses before and after Industrial Revolution. In this context, first the historical development of dwelling and the organization of space are explained with some examples. Later, interior fittings of houses are addressed in terms of different factors. The final part of this research deals with the interiors of houses today affected by technology.The thesis has been divided to the following sections detailed:In the first section, a brief account is provided as to dwelling and its development from the pre-historic era until today. This development is examined as before and after the Industrial Revolution.The second section begins with the concept, production and organization of space and information regarding the furniture and fittings. Here three main headings will be discussed: the formation process of necessity, users and material.In the third section, the concept of technology and the process of technological developments are explained in terms of periods, thus emphasizing on the subject of this thesis. In this part, the technological factors affecting the design process of the fittings are listed along with changes in technology contributing to innovations in the interior space. Similar to the first section, the historical development of the indoor fittings are divided into two parts - before and after the Industrial Revolution ? with a number of related examples.In the fourth and final section, the thesis focuses in detail on today?s rapidly-advancing technological innovations which form the indoor furniture and fittings of houses.At the conclusion of this thesis, and taking into account what has been discussed throughout the paper, the subject is evaluated with regard to the emergence of interior fittings as well as the development of new products for houses by means of technology.Key Words: House, Interior Space of the House, Formation of Furniture and Fittings, Technological Developments. 221

Tez çalışması, çağdaş kentlerde yer alan teknolojik gelişmelerle biçimlenişsorunlarını tekrarlayan kısıtlı konut birimlerinin, tasarlama ve uygulamasürecine önerilerde bulunmayı amaçlamaktadır. Beş ana bölümden oluşançalışma, Endüstri Devrimi sonrasında gelişen konut biçimlenişini ve bubiçimlenişi etkileyen faktörleri kapsamı içine almaktadır.Giriş bölümünde, Endüstri Devrimi'nden sonra modern olarak tanımlanansüreç içerisinde konut oluşumunun genel gelişimi vurgulanmakta, konununkapsamı, çalışmanın amacı ve yöntemi belirtilmektedir.İkinci bölüm, Endüstri Dönemi'nin konut biçimleniş ilkelerinin vekavramlarının açıklandığı, süreç içerisinde yer alan hareketlerin çözümönerilerinin karşılaştırmalı olarak incelendiği kısımdır. Dönem içerisindegeliştirilen üretim teknikleri ve yöntemleri, bunların konut kullanıcısıüzerindeki etkileri incelenmiştir. Konut problemlerine karşılık sunulan çözümönerileri irdelenmiştir.Üçüncü bölüm ?teknoloji? kavramının tanımlandığı, çağdaş kent yaşamınaetkilerinin vurgulandığı ve konut biçimlenişine nasıl yansıdığının analizlerininyapıldığı bölümdür. Bu kısımda teknolojinin iç mekan biçimlenişine etkileriincelenmiş ve sonuçları ele alınmıştır.Dördüncü bölüm, ?kısıtlı konut? ve ?mekan? kavramlarını, çağdaş kentyaşamını ve bilgi çağıyla bağlantılı teknolojik gelişmeleri, kapsamı içinealmaktadır. Değişen yaşam biçimlerinin konut iç mekan biçimlenişine etkileriörneklerle incelenmekte ve analizleri yapılmaktadır.Genel değerlendirme ve sonuç kısmı, analizler sonucu kısıtlı konut iç mekanbiçimleniş ilkelerinin ortaya konduğu tartışıldığı ve özgün önerinin yer aldığıbölümdür.Anahtar sözcükler: Konut, Konut İç Mekan Biçimlenişi, Kısıtlı Hacimler,Çağdaş Konut İç Mekan Biçimlenişi, Teknoloji This study aims to put forward recommendations on design, and applicationprocess of limited house units that repeats the formation problems with thetechnological developments that take place in the contemporary cities. Thestudy consists of five parts and it covers the house formations that developedafter Industrial Revolution and the factors that affected this formation.In the introduction, the general development of the house formation isemphasised in the process that is defined as modern after the IndustrialRevolution, the scope of the topic, the aim and the method of the study arestated.The second part, is the section in which the principles and the concepts ofhouse formation of Industrial period are explained and solutionrecommendations of the movement that take place in the process areexamined by comparison. The techniques and methods that are developed inthe period and the influences of these on the house users are studied. Thesolutions that are put forward against house problems are examined.The third chapter is the section, where the definition of ?technology?examined. Also in this part, the effects of technology to the comtemporarycity life and its reflections to the house formation is analysed. Furthermore,influence of tecnology to the interior spaces has been handled and its resultsrevied.The fourth chapter deals with the concepts of ?limited house?, ?interiorspaces?, ?contemporary city life? and ?technological developments connectedwith the age of knowledge?. In this part, the effects of the changing lifeformations to the house interior space examined and analysed withexamples.The general assessment and conclusion part, is the section where limitedhouse interior formation principles are exposed, discussed by results ofanalysis and unique recommendatios take place.Keywords:House, Formation of House Interior Space, Limited Spaces, ContemporaryHouse, Technology and House. 215

Cezaevleri, güvenli, emniyetli, temiz ve insancıl bir çevrede, çeşitli program vedanışmanlık hizmetleri sağlayarak; mahkumların, işledikleri suçun karşılığındaalıkoyulmasını, iyileştirilmesini ve sağlıklı birer birey olarak topluma yenidenkazandırılmasını amaçlayan küçük bir evrendir. Mahkumu suç davranışına yöneltenetkenlerle başetmekte en etkili araçlardan biri; sosyal dayanışma, aile ve arkadaşlarlailetişim aktivitelerinin gerçekleştirildiği ziyaret programlarıdır.Geçmişte, mahkumların değersiz varlıklar olarak kabul edilmesi, insan hakları vekanunların yetersizliği, teknik ve ekonomik olanaksızlıklar gibi nedenlerle, ziyaretçigörüşme mekanları cezaevi tasarımlarında hakettiği öneme sahip olmamıştır. Ancakmahkumun da bir insan olduğunun farkına varılması ile ziyaret programlarının önemiaçığa çıkmıştır. Bu çalışmada, ülkemiz özelliklerine uygun cezaevi ziyaretçi görüşmemekanları tasarım önerisinde bulunulması amaçlanmıştır.Çalışmaya, mahkumların sosyal haklarını elde etmesi süreciyle giriş yapılmıştır.Tasarım önerisinin ilk girdisi olarak, cezaevlerindeki mahkum görüşme programlarınaait ulusal ve uluslararası minimum standartlar araştırılmıştır. Çalışmaya; dünyadaki veülkemizdeki mevcut fiziksel durumun belirlenmesi amacıyla, çeşitli ülkelerin cezaeviziyaretçi görüşme mekan planları ve iç mekan örneklerinin incelenmesiyle devamedilmiştir. Bu kapsamda, konum, kullanıcı dolaşım dokuları, programa ulaşılabilirlik,işleyiş, amaca uygun ve esnek kullanım, güvenlik gibi özellikler tartışılmıştır. Aynıanlayışla, ülkemizde farklı fiziksel yapılara sahip cezaevleri değerlendirilmiş,karşılaşılan mekan sorunları ve getirilen çözüm önerileri ortaya konulmuştur.Mekan, kullanıcı özellikleriyle birlikte bir bütün olarak tanımlanır. Cezaevleri;mahkumlar, ziyaretçiler, toplum, görevliler, idareciler gibi kullanım amaçları arasındabüyük farklılıklar olan grupları barındırır. Tasarım önerisinin, ülkemiz cezaevlerindekabul edilebilirlik şansını arttırmak için, bu grupların ihtiyaç, istek ve beklentilerinin tamolarak karakterize edilmesi önem taşır. Bu düşünceyle, tasarım önerisine son girdiolarak, her bir grup, psikolojik, sosyal, davranışsal ve kültürel özellikleri bakımdandeğerlendirilmiş ve iç mekan oluşumuna olan etkileri belirlenmiştir.Bu çalışma, öncelikle ülkemiz ve dünya cezaevlerindeki ziyaretçi görüşmemekanlarının belgelendirilmesi açısından önemlidir. Böylece tasarım önerisiningerçekçilik derecesi arttırılmıştır. Dünyadaki çağdaş cezaevi örnekleri ve farklı sosyokültürelniteliklere sahip kullanıcıların iç mekan oluşumuna etkileri gibi konulardakarşılaştırmalar yapılarak, ülkemizdeki mevcut sisteme yeni öneriler getirilmiştir.Mevcut sorunlar, çağdaş yöntemlerle çözülerek, ülkemiz özelliklerine ve amaca uygun,rahatsızlık veren uyarıcıların minimize edildiği, güvenli ve esnek cezaevi görüşmemekanları tasarım kriterleri geliştirilmiştir.Çalışma; öncelikli hedef olan insancıl ve normalleştirilmiş bir çevrede, mahkumun,günümüz ve gelecekteki sosyal ilişkilerini güçlendirmesine katkıda bulunan bir tasarımönerisiyle sonlandırılmıştır.Anahtar SözcüklerCezaevi Mimarisi, Cezaevi İç Mekanı, Cezaevi Ziyaretçi Görüşme Mekanı, CezaeviZiyaretçi Görüşme Biçimleri, Cezaevi Kullanıcı Grupları, Cezaevi Güvenliği Prison is a micro universe, which aims to detain prisoners as a punishment for thecrimes they have committed, to rehabilitate them through delivery of various programsand supervision services in a secure, safe, clean and humane environment, and toensure their reentry into the society as rehabilitated individuals. One of the mosteffective tools to prevent prisoners reoffending is the visitor programs where theyexperience social solidarity and communication with family and friends.In the past, prison designs have not paid much attention to the visitors? centers asprisoners were not considered worthy beings, the insufficiency of human rights andlaws, and technical and economic inadequacies. Nevertheless, the awareness that aprisoner is also a human being has revealed the importance of the visitor programs.This study aims to provide an interior design proposal for the visitors? centers within thecontext of Turkey.The study starts with process of prisoners? obtaining their social rights. The first input ofthe design proposal includes an overview of the minimum national and internationalstandards for prison visitor programs in prisons. The study continues with a review ofthe interior design plans and samples the various prison visitor programs in differentcountries. In this regard, several aspects are discussed including location, usercirculation paths, accessibility, implementation, proper and flexible utilization, andsecurity. Using the same concept, the study reviews several prisons in Turkey havingdifferent physical structures, and reveals the problems and solutions as to the interiordesign of the visitor centers.Location is defined as a whole with its user characteristics. Prisons harbor variousgroups with significant differences in terms of usage such as prisoners, visitors,community officials, and administrators. In order to increase the acceptance rate of adesign proposal in Turkish prisons, it is crucial to fully characterize the needs, demandsand expectations of all these groups. In this regard, the last input of this study has beenthe assessment of each group in terms of their psychological, social, behavioral andcultural characteristics, and the impact of these characteristics on the formation ofinterior locations.This study is primarily important in terms of documenting the visitor centers both in ourcountry and throughout the world. This documentation improves the reality level of thedesign proposal. New innovative proposals are made for the current system in Turkey,based on comparisons on several subjects as examples of contemporary prisons in theworld and impact of users with different socio-cultural characteristics on the formationof interior locations. The study enables the solution of existing problems throughmodern methods, and provides criteria for designing proper, safe and flexible prisonvisitor centers, minimizing the negative stimulants, in the context of Turkey.The study ends with a design proposal, which contributes to strengthening theprisoners? current and future social affairs in a humane and normalized environment.KeywordsPrison Architecture, Prison Interior Space, Prison Visitor Center, Prisoner VisitingStyles, Prison User Groups, Prison Safety. 278

ÖZET `Kısıtlı Hacimlerin, İç Mekan Düzenlemesi ve Gezi Tekneleri Örneği` isimli çalışmanın konusu, kısıtlı ve dar hacimlere sahip, 30 metre boyutlarının altındaki gezi teknelerinin iç mekan biçimlenmesiyle ilgili etkenlerin saptanıp, mekansal organizasyonların irdelenmesidir. Bunlarla birlikte günümüz teknolojisi ve dış kabuğu belirleyen malzemelerle, çağdaş bir iç mekan biçimlenmesinin ortaya çıkmasıdır. Bu kurgu paralelinde birinci bölümde, gezi tekneleri ve yatların çeşitli özelliklerine göre sınıflandırılması ve bu özelliklerin iç mekanlara yansımasına değinilmektedir. Gezi tekneleri ve yatların, çeşit ve sınıflarına göre iç mekanı sınırlayan dış kabuğun oluşumu ve şekillenmesinin yanı sıra, gezi teknelerinin üretim süreci ve üretim malzemeleri de irdelenmektedir. İkinci bölümde, Türkiye'nin kıyı bölgelerinde geleneksel yöntemlerle üretimi devam eden gezi tekneleri ve yatların, ahşap konstrüksiyonlara, ahşap kaplamalara sahip dış kabukları ve iç mekan özellikleri ele alınmaktadır. Ahşap gezi tekneleri ve yatlarının kullanım amaçları doğrultusunda üretim teknikleri ve taşıyıcı sistem biçimiyle birlikte, teknik gereksinimleri ve onların ekipman özellikleri değerlendirilmektedir. Üçüncü bölümde, 30 metre boyundan küçük, kısıtlı ve dar iç mekanlara sahip ahşap konstrüksiyonlu gezi tekneleri ve yatların, iç mekan özellikleri işlevsellik, ergonomik, antropometrik, teknik, estetik ve yapı malzemelerinin kullanımı yönünden ele alınmaktadır. İç mekansal problemler ve bunların çözümlerine, örneklerle değinilmektedir. Mekan organizasyonları, mobilya ve donatıların gereksinimleri ve özellikleri, içinde bulunulan durumlara göre irdelenmektedir. Başka bir deyişle hareketli iç mekanları, gereksinimleri ve tasarımlarına ilişkin göz önüne alınması gereken durumlar ele alınmaktadır.in Dördüncü bölümde, ahşap gezi tekneleri ve elyaf takviyeli plastik gezi teknelerinin benzerlik ve farklılıkları, üçüncü bölümdeki kurgu ile incelenmektedir. Ahşap teknelerle elyaf takviyeli plastik tekneler işlevsel açıdan, ergonomik ve antropometrik gereksinimleri yönünden, teknik ve estetik yaklaşımları, ve ekonomik problemleri bakımından benzerlik ve farklılıkları ele alınmaktadır. Beşinci ve son bölümde, çalışmada sözü edilen bilgilerin ışığında kısıtlı ve dar hacimlere sahip gezi teknelerinin iç mekan oluşumunda göz önüne alınması gereken veriler genel bir sonuç olarak yer almaktadır. IV SUMMARY The subject of this dissertation, titled as `Formation of Interior Spaces in Limited Areas, and Samples From Yacths` aims to examine, the determination of factors related with the arrangements of interior design in boats which their size are under 30 metres. Besides it pursues a target to find out a contemporary formulation of interior spaces with todays technology and with structural elements that define the external covering. Within this context, in the first chapter, the classification of boats and yacths, according to their various charecteristics and the reflection of these special features among the interior spaces are explained. Not only it examines the formation and shape of external covering that restricts the interior space in boats and yatchs according to their variety and category, it also contains the production process and production materials as well. The second chapter deals with the external covering, which consist of wooden construction and wood finishing and characteristics of internal spaces of boats and yatchs that their production goes on under traditinonal style in coastal fronts of Turkey. Also, under the manner of production functions of wooden constructed boats and yatchs, the production technics and structural system with necessities and equipmental feature is analysed. In the third chapter, the characteristics of interior spaces of the wooden constructed boats and yatchs sized under 30 metres with a tight and restricted areas, is studied in the light of ergonomy, anthropometry, technical, aesthetical manner and with functions of structural elements. The problems of interior spaces and their sollutions explained with samples. Formulation of spaces, needs of furniture and accessories, under their original circumstances is analysed. In other words the recuirements andformation of mobile interior spaces are considered in the light of their necessities. In the fourth chapter, the similarities and differences of wooden constructed boats and fibre consolidated plastic boats is examined under the same concept in chapter III. The differences and similarities of wooden constructed boats and fibre consolidated plastic boats is observed from functional point of view and according to their ergonomical and anthropometrical needs, technical and aesthetical approaches and economical problems. In the fifth and last chapter, in the light of the information discussed in this work, data that should be considered for interior space formation for boats that have restricted and tigh areas takes place as a conculation. 184