Search

Giriş: Bu çalışmamızda Peyronie hastaları ve Peyronie hastalığı olmayan kontrol grubunun serum örneklerinde prolidaz enzim aktivitesi, total antioksidan kapasitesi ve total oksidan kapasitesi düzeylerinin bakılması amaçlandı.Materyal Metod: Yerel etik kurul onayı ve hastalardan bilgilendirilmiş onam formu alındıktan sonra Mart 2015 ve Eylül 2015 tarihleri arasında Yüzüncü Yıl Üniversitesi Dursun Odabaşı Tıp Merkezi üroloji polikliniğine başvuran Peyronie hastası 30, herhangi bir komorbiditesi olmayan kontrol grubu 26 kişi olmak üzere toplam 56 hasta prospektif olarak çalışmaya dahil edildi. Çalışmaya dahil edilen Peyronie hastaları daha önce polikliniğimizde fizik muayenede palpe edilen plak, hastaların kendi çekmiş oldukları fotoğraflar ve yüzeyel/renkli doppler ultrasonografi ile tanı konuldu. Çalışmaya katılmayı kabul eden hasta ve kontrol grubundan alınan 6cc kan, uygun yöntemle plazma ayırma işlemi yapılıp -20 derecede saklandı. Alınan serum örneklerindeki prolidaz enzim aktivitesi, total antioksidan kapasitesi, total oksidan kapasitesi düzeyleri çalışıldı. Bulgular: Bu çalışmada Peyronie hastalığı olan 30'u hasta olup, hastaların en küçüğü 34, en büyüğü 74 yaşındaydı. Peyronie hastaların yaş ortalaması 63,3±9,93 ' idi. Kontrol grubunda 26 sağlıklı erkek olup, en küçüğü 38, en büyüğü 68 yaşındaydı. Kontrol grubunun yaş ortalaması 61,42±10,35' idi. Çalışmamızda total antioksidan kapasitesi düzeyleri ortalama ve standart sapması hasta ve kontrol grubunda sırasıyla (62,26± 5,29), (106,99± 11,36) olarak belirlendi. İki grup arasında istatistik olarak anlamlı fark bulundu.(p

Amaç: Kliniğimizde son 3 yılda pediatrik yaş grubunda yapılan perkutan nefrolitotomi deneyimlerimizi sunmaktır. Yöntem: Yaş ortalaması 12,76 yıl (5-16yıl) olan 14ü erkek, 11ü kız olmak üzere 25 hastada 25 renal üniteye PNL ameliyatı yapıldı. Taşlar 16 hastada (%64) sağ, 9 hastada(%36) sol taraf yerleşimiydi. Taşların 12si pelvis renalis, 6sı alt pol, 1i orta pol ve 6sında hem pelvis hem de alt pol yerleşimliydi. Böbreğe giriş sağlamak için tüm hastalarda18F balon dilatasyon yapıldı. PNL işlemi için 15 F rijid nefroskop kullanıldı. Bulgular: Ortalama taş boyutu 321.68 mm2 (142.377) idi. Ortalama PNL ameliyatı süresi 58.48 dk (11.8 dk) idi. Ortalama skopi kullanma süresi 3.48 dk (1.75 dk) idi. Akses için balon dilatasyon yapıldı. Postoperatif 1. günde 21 hastada tam taşsızlık (%84) sağlandı. 4 hastada (%16) operasyon sonrası rezidüel taş saptandı. 1 hastada (%4) forsepsle taş alınması sırasında kopan üreteral stentin akciğere migrade olduğu görüldü. İki hastada(%8) postoperatif dönemde kan replasmanına gerek duyuldu. Ortalama hastanede yatış süresi 2.76 gün (1.6) idi. Sonuç: Çocuklarda taş hastalığının tedavisinde PNL güvenli ve başarılı sonuçları olan bir tedavi yöntemidir., Aim: To present our experiences with percutaneous nephrolithotomy performed in pediatric age groups within prior 3 years. Method: Percutaneous nephrolithotomy was performed in 25 renal units of 25 patients (14 boys, 11 girls) with mean age of 12.76 (5-16) years. Stones were localized at right side in 16 patients (64%) whereas at left side in 9 patients (36%). Of the stones, 12 were localized at renal pelvis, while 6 at lower pole, one at middle pole, and 6 at both renal pelvis and lower pole. In all patients, 18 F balloon dilation was performed to access kidney. Again, in all patients, 15 F rigid nephroscope was used for percutaneous nephrolithotomy. Results: Mean size of stones was 321.68±142.377 mm2 . Mean percutaneous nephrolithotomy time was 58.48±11.8 min. Mean duration of scopy use was 3.48±1.75 min. Balloon dilation was performed for access to kidney. Stone-free status was achieved in 21 patients (84%) on the postoperative day 1. Residual stones were detected in 4 patients (16%) after percutaneous nephrolithotomy. In one patient, it was found that broken tip of ureteral stent during extraction of stone by using forceps was migrated to lung. Two patients (8%) required blood replacement at postoperative period. Mean length of hospital stay was 2.76±1.6 days. Conclusion: PNL is a safe treatment modality with successful outcomes in the treatment of pediatric stone disease.

Beta-adrenerjik reseptör blokörlerinin testis morfolojisine ve spermatogeneze olumsuz etkilerinin olduğu ortaya konulmuştur. Reseptör alt tiplerinin bu olumsuz etkideki payı ise bilinmemektedir. Bu çalışmada, beta-adrenerjik reseptör alt tipleri ile testislerdeki olumsuz etki ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır.Değişik reseptör alt tip etkisi olan üç beta-adrenerjik reseptör blokorünün (propranolol, metoprolol süksinat, karvedilol) rat testislerinde neden olduğu makroskopik ve histopatolojik değişiklikler incelenmiştir.Karvedilol tedavisi testis ağırlıklarında azalmaya neden olmuş, ayrıca karvedilol ve propranolol tedavisi testis histolojisinde bozulma ile sonuçlanmıştır. Metoprolol süksinat tedavisi alan grupta ise testis ağırlığı ve histolojisinde değişiklik kaydedilmemiştir.Metoprolol süksinattan farklı olarak beta-2 adrenerjik reseptörleri de bloke eden karvedilol ve propranolol tedavisi alan gruplarda izlenen histolojik bozulmaların varlığında bu olumsuz etkilerin temelinde beta-2 adrenerjik sistem blokajının sorumlu olabileceği kanısına varılmıştır.Anahtar sözcükler:Propranolol, metoprolol süksinat, karvedilol, testis Treatment with beta-adrenergic receptor blockers is known to have negative effects on testicular histology and spermatogenesis. However, the effects of receptor subtypes are not well-studied. In the current study, we aimed to investigate the responsible receptor subtype in testicular histological detoriation.Rats were treated with three different beta-adrenergic receptor blockers, and changes in testicular histology were investigated.Carvedilol treatment caused a decrease in testicular weight. Carvedilol and propranolol treatment had detoriative effects on testicular histology. Treatment with metoprolol succinate neither caused a decrease in testicular weight nor a detoriation in testicular histology.It was concluded that detoriation in testicular histology after treatment with propranolol and carvedilol, blocking both beta-1 and beta-2 adrenergic receptors, may be related to beta-2 adrenergic blockage.0Keywords:Propranolol, metoprolol succinate, carvedilol, testis 28

Yüksek Lisans Tezi Fosfin bileşiklerinin metallerle yapmış oldukları katalizörler 1960'lı yılların sonlarına doğru keşfedilmesine rağmen, son yıllarda bu konuda oldukça fazla çalışma yapılmaktadır. Fosfin bileşiklerinin ligand olarak önemli olmasının nedeni; sentezlerinin kolay olması, metallerle kolay bir şekilde kompleks oluşturmaları ve reaksiyonlarda yüksek reaktivite göstermeleridir. Bu nedenle fosfin metal kompleksleri birçok reaksiyonda katalizör olarak kullanılmaktadır. Ayrıca kiral olarak sentezlenen fosfin ligandları asimetrik reaksiyonlarda önemli yer tutmaktadır. Fosfin ligandları çift dişli ve tek dişli olmak üzere iki sınıfa ayrılmaktadır. Çift dişli ligandlarla yapılan çalışmaların daha fazla olmasına rağmen son yıllarda birçok tek dişli ligantın sentezleri ve uygulama alanları üzerinde çalışma yapılmıştır. Bu çalışmada halkalı tek dişli fosfin ligandlarının farklı yollardan sentezleri üzerinde çalışılmıştır. Abstract Although catalysts of phosphine compounds with metals were discovered in the late 1960's, in recent years, academic researches about phosphines have fairly increased. Because of the advantage of their syntheses, forming complex with metals and their high reactivity in reactions, phosphine compounds are important as a ligand. So that metal phosphine complex are used as catalyst in some reactions. Besides, chiral phosphine ligands are important in asymetric reactions. Phosphine ligands are divided into two classes, including double-threaded and single threaded. Double-toothed ligands, although more studies in recent years, many studies have been done on a single gear ligand syntheses and their applications. Phosphine ligands are divided into two classes; bidentate and monodentate ligands. There are many studies about bidentate ligands but in recent years, the predominant role of bidentates was challenged by the development of effective monodentate ligands because, monodentate ligands have the advantage of their syntheses, so that researchers are focused to synthese monodentate ligands and their applications. In this study, syntheses of various cyclic phosphine ligands were studied in different ways.

Avrupa nsan Hakları Mahkemesi'ne bireysel başvuru hakkının Ülkemiz tarafındantanınması ve yapılan değişiklik ile 1982 Anayasasının 90. maddenin sonuna ?Usulüne göreyürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası antlaşmalarlakanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklardamilletlerarası antlaşma hükümleri esas alınır ? hükmünün eklenmesi ile kişi hak veözgürlüklerinin uluslararası hukuk konusu olarak denetlenmesi yolu önem kazanmıştır.Uygulayıcıların artık iç hukuk normu ile Sözleşme hükümleri (ve elbette A HMkararları) arasında çıkan uyuşmazlıkta Sözleşme hükümlerini uygulamak durumunda olduğu,bunun bir anayasa kuralı olduğu şekliyle anlamak gerekmektedir. Özellikle yargıç ve savcılarınadil yargılanma hakkını Avrupa nsan Hakları Mahkemesi içtihadı ile yorumlayabilmeleriönemli bir gereksinim haline gelmiştir.?Avrupa nsan Hakları Mahkemesi Kararlarına Göre Adil Yargılanma Hakkı veTürkiye? başlığı altında hazırlanan bu çalışmada amaçlanan, hukukun organizasyonunudenetleme işlevini gören ve insan haklarının korunması bağlamında minimum kriterleribelirleyen Sözleşmenin yorum tekeline sahip olan Avrupa nsan Hakları Mahkemesinin bakışaçısı ile ?adil yargılanma hakkı?nın irdelenmesi suretiyle, bu konuya olan yabancılığınazaltılmasına katkıda bulunmaktır. After the right of individual application was accepted to European Court of Human Rights byTurkey and the amendment of article 90 of 1982 Constitution in 2004, examining the rights andfreedoms of people by international law came into prominence.Article 6 is by far the most popular article of the European Convention for the Protection ofHuman Rights and Fundamental Freedoms in terms of applications lodged and judgments deliveredunder its heading.It was aimed to examine ?the right to a fair trial? in the view of The Courts case-law in thisstudy which has title of ?The Right To A Fair Trial According To Desicions Of European Court OfHuman Rights And Turkey.?The first part of the study introduces the nature of the right to a fair trial as protected inArticle 6 of the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms.Part II attempts to outline a general framework for element of fair trial and analyzes the recentcase law of the European Court of Human Rights in light of that framework.The last part summarized the findings of the case-law research in the aspect of Turkey. 130

ÖZET Poliester lifleri geniş ve farklı uygulama alanlarında kullanılmaktadırlar ve poliester kumaş ve ipliklerin boyanması için teknik iyileştirmeler sürekli yapılmaktadır. Poliesterin terbiyesi esnasında ön terbiye işlemleri alkali bir banyoda yapılmakta, daha sonra asidik bir banyoda boyama yapılmakta ve yine alkali bir banyoda ard işlemler yapılmaktadır. Poliesteri alkali ortamda boyamak mümkün olsaydı, toplam proses daha basit hale getirilebilir ve boyanmış materyalin kalitesi ve tekrarlanabilirliği daha iyi gerçekleştirilebilirdi. Bunlara ilaveten asidik boyamalardan sonra karşılaşılabilen oligomer kaynaklı problemler de en aza indirilebilir ve poliester/pamuk karışımlarının tek banyoda boyanmasında avantajlar sağlanabilirdi. Bu çalışmada alkali boyama için önerilen proseslerin ve kimyasal maddelerin genel bir değerlendirmesi yapılmıştır. Farklı üreticilerden temin edilen bir çok boyarmadde ve yardımcı kimyasal karşılaştırılmış ve alkali boyama prosesinin renk verimine, kumaş haslık özelliklerine, kumaş mekanik özelliklerine ve yüzey oligomeri miktarına etkileri deneysel olarak incelenmiş ve proseslerin çevresel etkileri araştırılmıştır. Ayrıca alkali ortamda poliester/pamuk kanşımlanmn tek banyoda boyanabilMMerinin tayini amacıyla farklı reaktif ve dispers boyarmaddelerin alkali tek banyo boyama prosesine uygunlukları karşılaştırılmış ve uygunluğu belirlenen boyarmaddelerle iki adım ve tek adım boyamalar yapılarak renk verimleri, haslıklar ve çevresel etkileri açısından karşılaştırma yapılmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Poliester, alkali boyama, redüktif yıkama, oksidatif yıkama, oligomer, çiklik trimer, poliester/pamuk boyama, KOİ. EXAMINATION OF THE PROCESS PARAMETERS IN ALKALINE DYEING OF POLYESTER AND INVESTIGATION OF THE ECONOMICAL AND ECOLOGICAL ADVANTAGES OF THE PROCESS ABSTRACT Polyester fibers are used for a wide range of different applications, and technical improvements for the dyeing of polyester fabric and yarn are constantly being made. Whillst they are being processed, polyester fibres and fabrics are treated in an alkaline medium at the pretereatment process, in an acid medium at the dyeing process and again in an alkaline medium at aftertreatment. If it was possible to dye polyester in an alkaline medium, total processing would be simplified and reproducibility and quality of dyed materials could be improved. In addition, the problems that are caused by the presence of polyester oligomer in acid dyeing could be minimised and advantages could be met in one-step dyeing of polyester/cotton blends. A general evaluation of alkaline dyeing processes and chemicals have been made in this study. Several dyes and auxiliaries of different manufacturers were compared and the effect of alkaline process on the color yield, fastness properties, mechanical properties and surface trimer content of polyester fabric as well as the environmental impacts of these processes has been experimentally examined. Also the possibilities of dyeing polyester/cellulose blends in one alkaline bath was investigated by examining the appropriateness of various disperse and reactive dyestuffs to the alkaline- one-step process. Blend dyeing trials in two-step and one-step have been performed by the selected approprşate dyestuffs and color yield, fastness and environmental impact of the processes have been compared. KEY WORDS: Polyester, alkaline dyeing, reductive clearing, oxidative clearing, oligomer, cyclic trimer, dyeing of polyester/cotton, COD. 225

ÖZET Reaktif boyarmaddeler bulunuşundan itibaren giderek artan bir uygulama alanı bulmuşlardır. Özellikle selülozik malzemelerin boyanmasında son derece geniş bir kullanıma sahiptir. Reaktif boyarmaddelerle çalışma sırasında karşılaşılan en önemli sorunlardan birisi; boyarmaddelerin hidroliz olması nedeniyle yaş haslıklarda yaşanan problemlerdir. Bu sorunun önüne geçmek için iyi bir ard işlem (yıkama) gereklidir. Bu çalışmada; reaktif boyarmaddeler ve reaktif boyama metotlarından kısaca bahsedilmiş, ard işlem olarak yapılan geleneksel yıkama proseslerinin reçeteleri verilmiş ve su ve kimyasal tüketiminden tasarruf sağlayan yeni bir yıkama reçetesinin haslıklara etkisi deneysel olarak incelenmiştir. II ABSTRACT Reactive dyestuffs have increasingly been used especially in dyeing of cotton since their invention. The most important disadvantage of reactive dyestuffs is the forming of hydrolisate which causes low wet fastness properties. Detailed washing processes are carried out after dyeing in order to improve wet fastness properties. In this study, a general information is given about rective dyestuffs and reactive dyeing. The conventional washing-off recipes are given and a new recipe which leads to a reduction in water and chemical consumption is described and its effects on wet fastness properties are investigated by an experimental method. 103

III TÜRKİYE'MİN YEDİ BÜYÜK İLİNDE TOPTAN EŞYA ve MUKAYESELİ TÜKETİCİ FİYATLARI İNDEKSLERİ ÖZET Bu çalışma ülkemizde Ankara, İstanbul ve İzmir gibi üç büyük İlimizin yanı sıra değişik bölgelerden Adana, Konya, Samsun ve Diyarbakır illerimizde toptan eşya ve tüketici fiyatları indekslerini yıllar, iller ve tüketim maddeleri ana grupları itibarıyla karşılaştırmalarını ortaya koymuştur. Çalışmanın giriş bölümünde genel bilgilerden sonra, birinci bölümde basit indeksler, ikinci bölümde bileşik indeksler, üçüncü bölümde indeklerin uygulama alanları, dördüncü bölümde indekslerin karşılaştırılmaları teori ve işleyişleri ile izah edilmiştir. Bu anlatımlardan sonra 1987-1992 arası bu illerimizdeki indeks rakamları derlenerek grafiklere artarılmıştır. Sonuç bölümünde bu grafiklerin yorumlan yapılmıştır. IV ABSTRACT This study has achieved the comparison of whole saks and indexes of consumer prices yearly, cities and consuming products eitler in our big cities such as Ankara, Istanbul and Izmir or in the other provinces such on Adana, Konya, Samsun and Diyarbakır. After giring general information in the introductory section, simple indexes in the first section, united indexes in the second section, the application areas of the indexes in the third section the comparasion of indexes in the fourth section have all been described with their effects and operations. After there descriptions indexes numbers in these cities between 1987-1992 transferred to the graphics. The graphics have been commented in the last section. 96

Bu tezde yenilikçi süperkritik karbondioksit ScCO₂ akışkan ortamında lineer aromatik polyester ailesinin ftalat grubuna mensup Poli(trimetilen tereftalat) (PTT) ile Poli(bütilen tereftalat) (PBT) liflerinin boyanması üzerine çalışılmıştır. %100 PTT ve %100 PBT ile dokunmuş kumaşlar Dispers Blue 79 ve Dianix Dry Blue XF2 boyalarıyla konvansiyonel boyama ve sabit basınç (250 bar) farklı sıcaklık (65 ℃, 70 ℃, 75 ℃, 85 ℃, ve 95 ℃) koşullarında ScCO₂ ortamında boyamalar yapılmış; yöntemler renk ölçümleri, yıkama ve sürtme haslıkları kopma mukavemet değerleriyle karşılaştırılmıştır. In this thesis, the dyeing of Poly(trimethylene terephthalate) (PTT) and Poly(butylene terephthalate) (PBT) fibers belonging to the phthalate group of the linear aromatic polyester family in an innovative supercritical carbon dioxide sc CO₂ fluid medium was studied. Fabrics woven with 100% PTT and 100% PBT conventional dyeing with Dispers Blue 79 and Dianix Dry Blue XF2 dyes and constant pressure (250 bar) at different temperature (65 ℃, 70 ℃, 75 ℃, 85 ℃, and 95 ℃) conditions sc( Dyes were made in CO₂) environment; Color measurements, washing and rubbing fastnesses were compared with breaking strength values.

Su hem yaşam için hem de sahip olduğu özellikleri nedeniyle de değerli bir kaynaktır. Bu nedenle, su kıtlığı ve artan çevre bilinci dünya çapında endişeye sebep olmaktadır. Tekstil sektörü genel olarak su tüketiminin yoğun olduğu proseslerden oluşmaktadır. Özellikle boyama işleminde çok fazla su kullanılmaktadır. Bu sebeple su kullanımının azalmasına yönelik boyama çalışmaların her geçen gün öneminin artacağı görülmektedir. Bu çalışmada, süperkritik karbondioksit (scCO2) ortamda susuz ve klasik sulu ortamda bir adet % 100 poliester dokuma kumaş açık ve koyu tonda olmak üzere boyanmış, boyama proseslerinin aşamaları her iki ortam için de yaşam döngüsü analizi (LCA) yöntemi ile değerlendirilmiştir. Analiz için SimaPro 9.3 programı kullanılmış ve yapılan karşılaştırma kümülatif olarak süperkritik ortamda yapılan boyamada çevresel etkinin klasik sulu ortamda boyamayla karşılaştırıldığında göre daha az olduğu dolayısıyla daha avantajlı olduğu sonucuna varılmıştır., Water is a valuable resource both for life and because of its properties. Therefore, water scarcity and increasing environmental awareness cause worldwide concern. The textile industry generallyconsists of processes with intense water consumption. Especially in the dyeing process, a lot of water is used. For this reason, the importance of dyeing studies aimed at reducing water use that increases day by day. In this study, one %100 polyester woven fabrics were dyed in dark and light shade in supercritical carbon dioxide (scCO2) media (waterless) and classic media (aqueous) and the dyeing process was evaluated by life cycle analysis (LCA) method in both media. SimaPro 9.3 program was used for the analysis and it was concluded that the environmental effect of dyeing cumulatively performed in the supercritical medium is less compared to dyeing in a classical aqueous medium, thus it is more advantageous..

Dünya nüfusunun kontrolsüz bir şekilde artması, bir yandan yaşam standartlarını yükseltmeye yönelik faaliyetler, diğer yandan kıt olan tatlı su kaynakları nedeniyle insanların su kullanım ihtiyaçları gün geçtikçe artmaktadır. Tekstil üretiminin her aşamasında çok fazla miktarda su tüketilmektedir. Bunlardan biri de boyama sırasında harcanan su miktarıdır. Bu sebeple su kullanımının günümüzde hızla artan bir öneme sahip olacağı ön görülmektedir. Bu çalışmada, poliester ipliğinin boyanmasında susuz, süperkritik karbondioksit (scCO2) boyama prosesi ile klasik boyama prosesi karşılaştırılmış ve sonuçlar yaşam döngüsü analizi (LCA) yöntemi ile değerlendirilmiştir. Karşılaştırmanın sonucunda susuz boyama prosesinin çevresel etkisi klasik boyamaya göre daha düşük seviyede olduğu gözlemlenmiştir. People's water usage needs are increasing day by day with the uncontrolled increase in the world population and activities aimed at raising the living standards, although the fresh water resources are scarce. A large amount of water is consumed at every stage of textile production. One of them is the amount of water consumed during dyeing. For this reason, it is foreseen that the use of water will have a rapidly increasing importance today. In this study, anhydrous supercritical carbon dioxide (scCO2) dyeing process and classical dyeing process were compared in dyeing polyester yarn and the results were evaluated by life cycle analysis (LCA) method. As a result of the comparison, it has been observed that the environmental impact of the waterless dyeing process is lower than the conventional dyeing. BUTEKOM Akbaşlar Tekstil

Tekstil endüstrisi, en fazla su tüketen sektörlerin başında gelmektedir. Son yıllarda artan çevresel kaygılar, tekstil sektöründeki iplik hazırlama, terbiye, boyama gibi tüm alanlardaki su tüketimini ve atık su yükünü azaltma çabalarını gün yüzüne çıkarmıştır. Yapılan çalışmalar, süperkritik akışkan teknolojisinin gerek günümüzde gerekse gelecekte pek çok tekstil uygulamasında bu hedefi gerçekleştirme potansiyeline sahip olduğunu göstermiştir.Bu teknoloji ile ulaşılan olumlu çevresel etkiler, su tüketiminin büyük ölçüde azaltılması ve atık sulardaki tehlikeli kirliliklerin ortadan kaldırılması yönündedir. Bu tezde tekstil endüstrisinin en önemli girdisini teşkil eden ve dünya çapında en çok üretilip tüketilen pamuk liflerinin hidrofilleştirilmesi, beta-siklodekstrin varlığında yenilikçi süperkritik akışkan teknolojisi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. The textile industry is in the lead of the sectors that consume the most water. Increasing environmental concerns in recent years have brought to light the efforts to reduce water consumption and waste water load in all areas such as yarn preparation, finishing and dyeing in the textile industry. Studies have shown that supercritical fluid technology has the potential to achieve this goal in many textile applications both today and in the future. The positive environmental effects achieved with this technology are to reduce water consumption to a large extent and to eliminate hazardous pollution in wastewater. In this thesis, the hydrophilization of cotton fibers, which is the most important input of the textile industry and is the most produced and consumed worldwide, was carried out using innovative supercritical fluid technology in the presence of beta-cyclodextrin.

Ozon gazı; güçlü oksidatif özelliği sayesinde; selülozik mamüllere uygulanan ön işlemlerde, poliester boyama ve temizlemesinde, çeşitli liflerin (yün, polilaktik asit, vb) terbiyesinde, renk sökmede, tekstil atık sularının temizlenmesinde ve denim uygulamaları gibi pek çok tekstil alanında kullanılmaktadır. Özellikle son günlerde eskitme/aşındırma efektli ürünlerin kullanımına olan ilgi artmaktadır. Bu efekt, farklı örgü yapıları ile üretilen tişört ve sweatshirt çeşitlerinde kullanılmaktadır. Bu çalışmada dört farklı yapıda örme kumaş, 5l/dk ve 10 l/dk olmak üzere 2 farklı ozon akış oranında 10 dk süreyle ozonlanmışlardır. Ozonlanan numunelerin renk farkı, yıkama haslığı, ağırlık ve kalınlık değişimi, pürüzlülük, kontür netliği gibi değerleri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlar; ozon akış oranı arttıkça numunelerin K/S değerlerinin arttığını, kumaş kalınlığı fazla olan numunelerin (iki ve üç iplik) kontür netliklerinin daha belirgin olduğu sonuçlarına varılmıştır. Ozone gas thanks to its strong oxidative property, is used in many textile fields such as pre-treatments applied to cellulosic products, polyester dyeing and clearing, treatment of various fibres (wool, polylactic acid, etc.), colour removal, cleaning of textile wastewater and denim applications, In recent days,the interest in the use of products with vintage/discharge effects has been increasing. This effect is used in types of T-shirts and sweatshirts that are produced with different knitting structures. In this study, knitted fabrics in four different structures were ozonated for 10 minutes at 2 different ozone flow rates, 5 l/min and 10 l/min. Values such as colour difference, washing fastness,weightiness and thickness, roughness, contour sharpness of ozonated samples were examined. Obtained results; It was concluded that the K/S values of the samples increased as the ozone flow rate increased, and the contour sharpness of the samples with higher fabric thickness (two and three threads) was more pronounced.

Çalışmada, bilinen en çevre dostu gaz olan, bu nedenle de içme suyu arıtma tesislerinde bile yaygın olarak kullanılan ozon gazının terbiye işletmesinde entegrasyonu ile özellikle viskon ve polyester terbiye işlemlerinde kullanılması sayesinde gerek çevreye zararlı atıkların salınımının azaltılması gerekse de enerji tasarrufu sağlayan yenilikçi bir teknoloji geliştirilmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla, çalışma kapsamında temin edilen numune kumaş boyama makinesine (laboratuar tipi tekstil terbiye makinesi) ozon jeneratörü entegre edilerek deneysel çalışma düzeneği kurulmuştur. Bu düzenekle, kumaş formundaki malzemeler; viskonda ağartma, polyesterde ve viskonda boyama sonrası yıkama amacıyla amacıyla ozonlanmıştır. Ozonlama proses parametreleri optimize edilerek endüstriyel boyutta kullanılabilir bir teknoloji geliştirilmiştir. Yenilikçi teknoloji ile su, enerji ve zaman tasarrufu ile birlikte çevresel yükte azalmalar sağlanmıştır. Çalışma, 00688.STZ.2010-2 Tekstil Terbiye İşletmesinde Ozon Kullanımı Entegrasyonu San-Tez projesi kapsamında desteklendiği için, tüm deneysel çalışmalar proje ortağı firma Akbaşlar Tekstil Enerji San. Ve Tic. A.Ş. Boya Baskı İşletmesinde gerçekleştirilmiştir. Ozone is an environmentally friendly gas which is widely used in drinking water treatment plants. In this study, ozone utilized in the finishing processes, especially for viscose and polyester fabrics. Thereby reducing environmentally harmful waste, as well as an innovative energy-saving ozone process technologies are developed. For this purpose, a sample fabric dyeing machine (jet) of 1 kg capacity is equppied with ozone feeding systems. This prototype is tested for viscose bleaching, afterclearing of disperse dyed polyester, afterclearing of reactive dyed viscose. Process optimization is conducted on this prototype. With innovative technology; water, energy, time savings and the reduction of environmental load are provided. This study is projected “Ozone utilization in a textile finishing plant” San-Tez Project. So all experimental works performed in the Akbaşlar Textile Dyeing Printing Factory. San-Tez 00688.STZ.2010-2 Akbaşlar Tekstil Enerji San. Ve Tic. A.Ş.

Dünyadaki temiz su kaynaklarının tükenmesi nedeniyle; suyun daha az kullanılması ya da tekrar kullanılabilir hale gelmesi doğal kaynakların sürdürülebilirliği açısından çok önemlidir. Bu nedenle yüksek miktarda su kullanılan sektörlerde su tasarrufu sağlanma konusunda çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmada; dispers boyama sonrası oluşan atık suyun ozonlanarak tekrarlı kullanımını sağlamak amaçlanmıştır. Boyama sonrasında toplanan atık su ozonlandıktan sonra tekrar poliester ipliklerin boyanması için kullanılmıştır. Bu işlem toplamda 3 döngü şeklinde devam etmiştir. Atık sular 45 dakika süreyle 5 l/dk ozon akış hızında ozonlanmıştır. Her döngüde ozonlanmış su ile boyama yapılmış, boyanmış numunelerin renk farkı, kopma mukavemeti (kN) ve haslık değerleri, elde edilen suların ise KOİ (mg/l) ve atık su absorbansı(nm) değerleri ölçülmüştür. Elde edilen sonuçlar; ozonlamanın atık sularda renk sökme için kullanılabilir bir yöntem olduğunu aynı zamanda rengi sökülmüş sular ile numune rengine zarar verilmeden tekrar boyama yapılabileceğini göstermiştir. Using water less or making it reusable is very important due to the scarcity of clean water resources in the world, for the sustainability of natural resources. For this reason, studies are carried out to ensure water savings in sectors that is used high amounts of water. It is aimed to ensure the reused of the wastewater formed after disperse dyeing by utilising ozone in this study. Collected wastewater after dyeing was ozonated and it was used for dyeing polyester yarns again. This process continued in 3 cycles in total. The wastewater was ozonated for 45 minutes at an ozone flow rate of 5 l/min. Dyeing with ozonated water was done in each cycle and colour differences, tensile strength (kN) and fastness values of samples and COD (mg/l), waste water absorbance (nm) values were measured.

Atık sudaki renk tekstil terbiye endüstrisinin ilgilendiği sorunlardan birisidir. Bu konuda yasal sınırlamalar mevcuttur. Manyetik polimerler ise güçlü adsorpsiyona sahip olması, dış manyetik alan yardımıyla kolaylıkla ayrılabilmesi özelliği sayesinde iyi adsorpsiyon gösterir. Manyetik polimerler güçlü adsorpsiyon/indirgeme aktivitesine sahiptir. İyi kütle aktarımı ve yüzey özellikleri seçici ayırma ve uzaklaştırma için idealdir. Kimyasal yapıları sayesinde atık sulardan kirlilik uzaklaştırmada yüksek verimlilik sağlar. Bu çalışmada, reaktif bir boya olan, Reaktif Siyah 5 ve Reaktif Turuncu 16'nın sulu çözeltilerden uzaklaştırılmasının adsorpsiyon üzerine pH etkileri, poli (divinilbenzen-1-vinilimidazol) [poli (DVB-VIM)] ve manyetik poli (divinilbenzen-1-vinilimidazol) [m-poli (DVB-VIM)] ile incelenmiştir. Poli (DVB-VIM) ve manyetik poli (DVB-VIM) mikro boncuklar sentezlendi ve karakterize edildi; lineer regresyon analizinde pH etkilerinin adsorbana etkisi olarak kullanımı araştırıldı. Poli (DVB-VIM) mikro boncuklar, divinilbenzenin (DVB) 1-vinilimidazol (VIM) ile kopolimerleştirilmesiyle hazırlandı. Poli (DVB-VIM) ve manyetik poli (DVB-VIM) mikroboncuklar taramalı elektron mikroskobu (SEM), fourier-transform kızılötesi spektroskopi (FTIR) çalışmaları ve şişme çalışmaları ile karakterize edildi. Bu çalışmada, adsorpsiyon üzerine pH etkilerinin lineer regresyon analizi [pH: 2 ile pH: 12 arasında] detaylı olarak incelenmiştir. The color in the waste is one of the problems that the textile finishing industry is interested in. There are legal limitations. Magnetic polymers have good adsorption and good adsorption due to their ability to be easily separated by external magnetic field. Magnetic polymers have strong adsorption. The good mass transfer and surface properties are ideal for selective separation and removal. Thanks to its chemical structures, it provides high efficiency in removing pollution from waste water. In this study, pH effects of removal a reactive dye, Reactive Black 5 and Reactive Orange 16, from aqueous solutions were studied by adsorption on poly(divinylbenzene-1-vinylimidazole) [poly(DVB-VIM)] and magnetic poly (divinilbenzen-1-vinilimidazol) [m-poly (DVB-VIM)]. The poly(DVB-VIM) microbeads were synthesized and characterized; their use as adsorbent of pH effects in linear regression analysis were investigated. The poly(DVB-VIM) microbeads were prepared by copolymerizing of divinylbenzene (DVB) with 1-vinylimidazole (VIM). The poly(DVB-VIM) and magnetic poly (DVB-VIM) microbeads were characterized by scanning electron microscope (SEM), fourier-transform infrared spectroscopy (FTIR) studies and swelling studies. In this study, linear regression analysis of pH effects on adsorption has been examined in details [between pH:2 and pH:12]. 158

Bu çalışmada %100 Polyester kumaşlara Disperse Blue 79 (C.I.11345) boyarmaddesi ile klasik boyama ve süperkritik karbondioksit (scCO2) ortamda susuz boyama yapılmıştır. Deneyler, klasik boyama için 120 °C ve 130 °C, süperkritik ortamda boyamada ise 120 °C sıcaklıkta ve 250 bar basınçta gerçekleştirilmiştir. Klasik ortamda boyanan kumaşlara redüktif yıkama yapılmıştır. ScCO2 ortamda boyanan kumaşlara ise asetonla tekrarlı yıkamalar yapılmıştır. Numunelere; renk ölçümleri, kopma mukavemeti, KOİ testleri yapılmış ve deney sonuçları yorumlanmıştır. Süperkritik CO2'de elde edilen sonuçlar, suda yapılan klasik boyama ile karşılaştırılmıştır. Çalışma, kullanılan dispers boyanın Polyester liflerini süper kritik karbondioksit ortamda susuz olarak 120 °C ve 250 barda yüksek haslıklarda ve mukavemet kaybı olmadan boyadığını ve renk açısından da sulu ortamda dispersiyon ajanlarının varlığında 120 °C elde edilene göre %0,5 (kag) bm konsantrasyonunda daha koyu boyandığını ve %4 (kag) bm konsantrasyonu için benzer olduğunu göstermiştir. In this study, 100% Polyester fabrics were dyed with Disperse Blue 79 (C.I.11345) dye through conventional dyeing and waterless dyeing in supercritical carbon dioxide (scCO2) medium. The experiments were carried out at 120 °C and 130 C for conventional dyeing and 120 °C at a pressure of 250 bar in supercritical carbon dioxide (ScCO2) medium. Reduction clearing was applied to the conventionally dyed samples. The fabrics dyed in ScCO2 medium were washed with acetone. Color measurements, breaking strength, COD tests were performed. The results obtained in scCO2 were compared to conventionally dyed samples. The study showed that the disperse dye used dyed the polyester fibers in scCO2 medium at 120 °C and 250 bar without any loss of strength and with no loss of the color obtained was darker at dyeing levels of 0.5% (owf) dye compared and 4% (owf) dye concentration.

Bu tezde yenilikçi süperkritik karbondioksit (scCO2) akışkan ortamında işlem (susuz) teknolojisinin pamuklu mamüllerin hidrofilleştirme ve ağartmasında kullanılabilirliğini ispatlayarak çevre dostu ve sürdürülebilir tekstil üretimine katkı sağlamak hedeflenmiştir. Tezde önerilen süperkritik karbondioksit (scCO2) ortamında (susuz) pamuk hidrofilleştirme ve ağartma işlemleri incelenen literatüre göre dünyada ilk kez gerçekleştirilmiştir. Pamuk lifi dünyada en çok üretilen ve tüketilen doğal liftir. Türkiye tekstil sektörü için de pamuğun özel bir yeri bulunmaktadır. Pamuk ön terbiyesinde çok önemli miktarda temiz su harcanmaktadır. Klasik pamuk ön terbiyesi haşıl sökmeyi takip eden bir enzimatik ya da alkali hidrofilleştirme ve genellikle de hidrojen peroksit kullanımıyla gerçekleştirilen bir ağartma adımı içerir. Tezde hidrofilleştirme ve ağartma işlemleri klasik alkali hidrofilleştirme ve hidrojen peroksit ağartması referans alınarak süperkritik karbondioksit ortamda gerçekleştirilmiştir. Yöntem kısmında tartışıldığı üzere işlemlere literatür referans alınarak seçilen sıcaklık, basınç ve sürelerde başlanacak süperkritik karbondioksit ortamında denemeleri süre-sıcaklık-süre-konsantrasyon ve yardımcı madde ilavesi optimizasyonları ile sürdürülerek sonuçlar çeşitli testlerle karşılaştırılmıştır. This thesis aims to realize waterless scouring and bleaching of cotton in supercritical carbondioxide (scCO2) medium in order to support environmentally friendly and sustainable textile finishing. The proposed approach namely waterless scouring and bleaching of cotton fiber in supercritical carbondioxide (scCO2) medium is a novel approach and has not been reported before in the surveyed literatue. Cotton is the most widely produced and used natural fiber with a popular use in Turkish textile industry. Considerable amounts of water is used during cotton fiber pre-treatment. Conventional pre-treatment steps include a desizing step followed by scouring and bleaching steps. In this thesis, reference (control) treatments will be the conventional scouring (hydrophilizing) and bleaching processes. The tested treatments will be scouring (hydrophilizing) and bleaching of cotton with supercritical carbondioxide (scCO2) fluid technology. The initial pressure, temperature and times were determined according to the literature and several optimization trials by changing time, temperature, concentration and additives and related auxiliaries are planned. 285

Bu çalışma, reaktif boyanmış veya basılmış hatalı kumaşların renk sökme işlemlerinde ozon kullanımının sanayi ölçekli başarı potansiyeli olup olmadığını değerlendirmek amacıyla başlatılmıştır. Çalışma esnasında sanayide karşılaşılan bir başka sorunun ise giderek yaygınlaşan dijital tekstil baskıcılığında baskı sonu, fikse öncesi fark edilen hatalar olduğu tespit edilmiştir. Bu hatalı kumaşların işletme içerisinde tıpkı baskı ve boyama işlemleri tamamlanmış hatalı kumaşlarda olduğu gibi tiyoüre dioksit ve soda kullanılarak 100oC gibi yüksek sıcaklıklarda tamamen renk sökümlerinin gerçekleştirilerek kumaşların tekrar aynı amaçla kullanılması sağlanmaktadır. Yukarıda bahsi geçen her iki durum için de konvansiyonel yönteme alternatif olarak ozon gazı ile renk sökme proseslerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu sebeple çalışmanın birinci aşamasında farklı renk ve desenlerde hatalı kumaşların hem klasik yöntemle ile hem de ozon prosesi ile renk sökümüne çalışılmış; ancak özellikle kalın gramajlı kumaşlarda istenen başarı elde edilememiştir. Diğer taraftan çalışmanın ikinci aşaması olan dijital baskı sonrası kumaşların renksizleştirilmesinde ise oldukça tatmin edici sonuçlar alınmış, çevresel yük, zaman ve maliyet açısından büyük avantajlar sağlanmıştır. This study was started to evaluate potential for success of color stripping of off-shade reactive dyed and misprinted fabrics by ozone treatment in industrial scale. Another problem in the site determined during the study was defects noticed before steaming and after printing in digital textile printing which is gradually become popular. These misprinted fabrics are provided reuse for the same purpose after color stipping exactly by using the same process to decolorisation of misprinted or off-shade dyed fabrics using tiourea dioxide and soda ash at the high temparatures as 100oC. It was aimed to develope novel processes for color stripping by ozone gas subtitute for conventional treatment for both situation above mentioned. For this reason in the first part of the study misprinted and off-shade fabrics were tried to strip colors both conventional treatment and ozone process, but it could not have sucessful especially high weighted fabrics. On the other hand, it was taken satisfactory results in the decolorisation of reactive inkjet misprinted fabrics just after printing before steaming which is the second part of the study and also novel process showed noticable advantages on environmental impact, time and cost. Akbaşlar Tekstil Enerji Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Bu çalışma, reaktif boyanmış veya basılmış hatalı kumaşların renk sökme işlemlerinde ozon kullanımının sanayi ölçekli başarı potansiyeli olup olmadığını değerlendirmek amacıyla başlatılmıştır. Çalışma esnasında sanayide karşılaşılan bir başka sorunun ise giderek yaygınlaşan dijital tekstil baskıcılığında baskı sonu, fikse öncesi fark edilen hatalar olduğu tespit edilmiştir. Bu hatalı kumaşların işletme içerisinde tıpkı baskı ve boyama işlemleri tamamlanmış hatalı kumaşlarda olduğu gibi tiyoüre dioksit ve soda kullanılarak 100oC gibi yüksek sıcaklıklarda tamamen renk sökümlerinin gerçekleştirilerek kumaşların tekrar aynı amaçla kullanılması sağlanmaktadır. Yukarıda bahsi geçen her iki durum için de konvansiyonel yönteme alternatif olarak ozon gazı ile renk sökme proseslerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu sebeple çalışmanın birinci aşamasında farklı renk ve desenlerde hatalı kumaşların hem klasik yöntemle ile hem de ozon prosesi ile renk sökümüne çalışılmış; ancak özellikle kalın gramajlı kumaşlarda istenen başarı elde edilememiştir. Diğer taraftan çalışmanın ikinci aşaması olan dijital baskı sonrası kumaşların renksizleştirilmesinde ise oldukça tatmin edici sonuçlar alınmış, çevresel yük, zaman ve maliyet açısından büyük avantajlar sağlanmıştır. This study was started to evaluate potential for success of color stripping of off-shade reactive dyed and misprinted fabrics by ozone treatment in industrial scale. Another problem in the site determined during the study was defects noticed before steaming and after printing in digital textile printing which is gradually become popular. These misprinted fabrics are provided reuse for the same purpose after color stipping exactly by using the same process to decolorisation of misprinted or off-shade dyed fabrics using tiourea dioxide and soda ash at the high temparatures as 100oC.It was aimed to develope novel processes for color stripping by ozone gas subtitute for conventional treatment for both situation above mentioned. For this reason in the first part of the study misprinted and off-shade fabrics were tried to strip colors both conventional treatment and ozone process, but it could not have sucessful especially high weighted fabrics. On the other hand, it was taken satisfactory results in the decolorisation of reactive inkjet misprinted fabrics just after printing before steaming which is the second part of the study and also novel process showed noticable advantages on environmental impact, time and cost. 97

Tekstil endüstrisinde güncel problemlerden biri boyama ve baskı proseslerinin sebep olduğu kirliliktir. Bu sebeple tekstil terbiye işlemlerinde daha ekolojik, etkili ve ekonomik proseslerin geliştirilmesi üzerine yenilikçi çalışmalar yapılmaktadır. Tez çalışmasının amacı ozonlama ile aşındırma baskı yaparak yenilikçi bir yöntem sunmaktır. Çalışma için tasarlanan ozon etkileşim kamarasında üç farklı (% 60-% 40-% 25) nemlendirme oranında, su ve 5 farklı kıvamlaştırıcı (aljinat, etilen glikol, gliserin, keçiboynuzu unu ve metil selüloz) ile hazırlanmış sulu çözeltiler ile nemlendirilmiş boyalı kumaşlar, desenli şablon yardımı ile iki farklı ozon gaz akış oranı ve süresinde (5 l/dk. ve 5 dk. ve 10 l/dk. ve 10 dk.) doğrudan ozon gazı ile işleme tabi tutularak istenen desen bölgesi aşındırılmıştır. Kumaşların renk değerleri, haslık ve mekanik özellikleri, çevresel etkileri araştırılmış, görsel anlamda değerlendirilmesi yapılmıştır. Ölçümler sonucunda elde edilen veriler ozon gazı kullanarak yapılan aşındırma baskının umut verici olduğunu göstermiştir. One of the most troublesome concern in the textile industry is the pollution brought about by the colouration processes of dyeing and printing. Therefore, the recent studies about the textile finishing are focused on developing more ecologic, effective and economic processes. The aim of this study is to present an innovative method for discharge printing by ozonation. The design pattern of fabrics were ozonated by two different ozone gas flow rate and duration (5 l/min and 5 min-10 l/min. And 10 min) which were moistened with three different moistened ratio (60%-40%-25%) and used water and aqueous solutions prepared with five different thickener (alginate, ethylene glycol, glycerin, locust bean gum and methyl cellulose). Color measurement, fastness, mecanical properties and ecological effect were investigated, the visual evaluation survey was conducted. As a result of the measurements the data obtained showed that the discharge printing using ozone gas was promising. 149

Amaç:Sisplatin kanser kemoterapisinde solid tümörlere karşı oldukça etkin ve geniş kullanıma sahip olan bir antineoplastik ajandır.Nefrotoksisite, sisplatinin kullanımını kısıtlayan en önemli yan etkisidir.Sisplatin ile gelişen akut böbrek hasarının patogenezi oksidatif stres, inflamasyon ve hücre siklüs değişikliklerini de içerecek şekilde multifaktöriyeldir.Astaksantin haematococcus pluvialis adlı mikroalgden elde edilen, yüksek antioksidan, antienflamatuar, etki gösteren karotenoid pigmentdir. Yapılan çalışmalarda astaksantinin inflamasyonu azalttığı, immün yanıtı artırdığı gösterilmiştir. Bu çalışmayla astaksantinin antioksidan ve antiinflamatuar etkisinden yararlanarak deneysel olarak oluşturulacak olan sisplatin nefrotoksisitesini önlemedeki etkisi klinik, biyokimyasal ve histopatolojik olarak değerlendirilecektir. Gereç ve Yöntem:Çalışmamızda Spraque-Dawley cinsi, 48 adet, 250-350 gr ağırlığında erişkin erkek sıçan kullanıldı. Deney hayvanları her grupta 8 adet olmak üzere 6 gruba ayrıldı. Kontrol grubuna (Grup 1) enjeksiyon uygulanmadı. Zeytinyağı kontrol grubuna (Grup 2) sadece zeytinyağı uygulandı. Sham grubuna (Grup 3) sadece günlük 75 gr astaksantin ekstresi uygulandı. Sisplatin grubuna (Grup 4) sadece 5. gün 16mg/kg tek doz sisplatin uygulandı. Sisplatin+astaksantin 25 mg grubuna (Grup 5) 5. gün 16mg/kg tek doz sisplatin ve günlük 25 gr astaksantin ekstresi uygulandı. Sisplatin+astaksantin 75 mg grubuna (Grup 6) 5. gün 16mg/kg tek doz sisplatin ve günlük 75 gr astaksantin ekstresi uygulandı.Enjeksiyonlar intraperitoneal yolla uygulandı. Cerrahi girişim öncesi anestezi, intraperitonealyolla 50 mg/kg ketamin ve 10 mg/kg ksilazin uygulanarak sağlandı. 8. günde tüm ratlar sakrifiye edilerek histopatolojik, immünohistokimyasal ve biyokimyasal incelemeleri yapıldı. Bulgular:Biyokimyasal incelemede sisplatin grubunda TAS seviyesi anlamlı olarak azalırken TOS seviyesi anlamlı olarak artmış, sisplatin + astaksantin 25 mg ve sisplatin + astaksantin 75 mg gruplarında TAS seviyesi anlamlı olarak artarken TOS seviyesi anlamlı olarak azalmışbulunmuştur. Ratların böbreklerinden alınan kesitlerin mikroskobik histopatolojik incelemesinde kontrol, zeytinyağı kontrol ve astaksantin 75 mgkontrol grubunda böbrek yapılarının tamamen normal yapıda olduğu,Cisplatin grubunda ise böbrek yapılarının hasarlı olduğu tesbit edildi. Sisplatin grubunda izlenenpatolojik değişikliklerinsisplatin + astaksantin 25 mg ve sisplatin + astaksantin 75 mg gruplarında izlenmediği ve böbrek dokusunun tipik histolojik yapı özellikleri sergilediği görüldü ve her iki grup arasında fark görülmedi. İmmunohistokimyasal incelemede pozitif immun hücre sayısal yoğunluğu sisplatin grubunda anlamlı olarak artmış bulunurken diğer tüm gruplarda tübül hücrelerinin immün negatif olduğu ve gruplar arasında anlamlı fark olmadığı saptandı.Bulgular doğrultusunda istatistiksel analiz yapıldığında sisplatin grubunda renal korpüskül, proksimal ve distal tübül yüzey alanı kontrol grubuna kıyasla anlamlı olarak artmış olduğu saptandı. Diğer gruplar arasında anlamlı bir fark saptanmadı. Sonuç:Sonuç olarak astaksantinin sisplatin nefrotoksisitesi üzerine koruyucu etkisinin olduğu kanaatına varıldı. Anahtar kelimeler: Astaksantin, nefrotoksisite, sisplatin Objective:Cisplatin is an antineoplastic agent that is highly effective and widely used against solid tumors in cancer chemotherapy.Nephrotoxicity is the most important side effect that limits the use of cisplatin.The pathogenesis of acute renal injury with cisplatin is multifactorial, including oxidative stress, inflammation and cell cycle changes.Astaxanthin is a high antioxidant, antiinflammatory, carotenoid pigment obtained from microalgae called haematococcus pluvialis.Studies have shown that astaxanthin reduces inflammation and improves the immune response.In this study, the effect of astaxanthin against cisplatin nephrotoxicity which will be formed experimentally by using antioxidant and antiinflammatory effect will be evaluated clinically, biochemically and histopathologically. Material and Method:In our study, Spraque-Dawley genus, 48male rats weighing 250-350 gr were used.Experimental animals were divided into 6 groups of 8 animals in each group.No injection was applied to the control group (Group 1).Olive oil control group (Group 2)was administered only olive oil. Sham group (Group 3) received 75 gr of astaxanthin extract per day.The cisplatin group (Group 4) received a single dose of cisplatin 16 mg/kg on day 5 only.Cisplatin + astaxanthin 25 mg group (Group 5) on the 5th day 16 mg / kg single dose cisplatin and daily 25 gr astaxanthin extract were administered. Cisplatin + astaxanthin 75 mg group (Group 6) on the 5th day 16 mg/kg single dose cisplatin and daily 75 gr astaxanthin extract were administered.Injections were administered intraperitoneally.Before surgical intervention, anesthesia was given by intraperitoneal administration of 50 mg/kg ketamine and 10 mg/kg xylazine.On day 8, all rats were sacrified and histopathologic, immunohistochemical and biochemical analyzes were performed. Results:In the biochemical study, TOS levels were significantly increased and TAS levels were significantly decreased in the cisplatin group, TAS levels were significantly increased while TOS level was found to be significantly decreased in the cisplatin + astaxanthin 25 mg and cisplatin + astaxanthin 75 mg groups. Microscopic histopathological examination of sections from the kidneys of rats revealed that the kidney structures were completely normal in the control, olive oil control and astaxanthin 75 mg control groups, but it was not normal in the cisplatin group.Changes in the cisplatin group were not observed in the cisplatin + astaxanthin 25 mg and cisplatin + astaxanthin 75 mg groups, and the renal histology showed typical histologic features and there was no difference between the two groups.In the immunohistochemical study, the positive immunocytochemical density was found to be significantly increased in the cisplatin group, whereas in all other groups, the tubule cells were found to be immunologically negative and there was no significant difference between the groups.When statistical analysis was performed on the findings, it was found that the surface area of the renal corpuscle, proximal and distal tubules in the cisplatin group was significantly increased compared to the control group. Nosignificant difference was found between the other groups. Conclusion:With our findings, it is concluded that astaxanthin has protective effects on cisplatin induced nephrotoxicity. Key words:Astaxanthin, nephrotoxicity,cisplatin

Klasik yöntemlerle boyarmadde sökümünde yüksek kimyasal madde oranlarının kullanılmasıyla hem maliyet hem de çevresel yük açısından ciddi sorunlar oluşmakta, kumaş zarar görebilmekte ve ayrıca yüksek uygulama sıcaklıkları enerji tüketiminin artmasına sebep olabilmektedir. Bu tez kapsamında boyarmadde sökümünde ozon gazı kullanılması ile çevre ve maliyet açısından faydalar sağlanması hedeflenmiştir. Klasik yöntemlerle yapılan boyarmadde söküm işlemlerine alternatif olarak ozon gazı ile denemeler gerçekleştirilmiştir. Tez sonucu yapılan denemeler ile çevresel etkinin azalması, enerji tasarrufu, verimlilik artışı ve maliyetlerde azalma gibi avantajlar sağlanmıştır. While stripping the dyestuff by classic methods, using chemicals on excessive rate has been caused serious problems in terms of both the cost and the environmental load and also this can be damaged to the fabric. Furthermore, the high application temperatures can be brought on the increase of energy consumption. Within the context of this thesis, having advantages of enviroment and cost has been aimed by using ozone gas in stripping the dyestuff. Alternatively the stripping the dyestuff treatment with classic ways, on this study ozone gas experiments have been carried out. From the results of the experiments on this study, some advantages have been appeared in terms of environmental load reduction, energy consumption, increase of efficiency and the decrease of cost. 129

Bu çalışmada, endüstriyel polyester boyama prosesine ait atık suları renksizleştirmek için ozon kontakt tankında ozonlanma işlemi uygulanmıştır. Akbaşlar Tekstil A.Ş.'nin üretiminden alınan farklı miktarlarda ve türlerde dispers boyama atık suları, oda sıcaklığında bekletilip; kontakt tankta 40 dakikalık ozonlama işlemine tabi tutulmuştur. Dispers boyama atıksularının; ozonlama işlemi öncesi ve sonrası iletkenlik, sıcaklık, pH, KOİ ve absorbans değerleri karşılaştırılmış, renk giderim yüzdeleri hesaplanmıştır. Daha sonra ozonlanmış atık boyama banyoları ile yeniden boyama yapılmıştır. Dispers atık suyunun geri kazanılarak proseslerde tekrar kullanılabilmesi, bu kullanımda kumaşlar arasında renk farkı oluşmaması, geri kazanılmış suyla boyanmış kumaşların haslık değerlerinin işletme suyu ile boyananlarla denk olması ve atık yükünün azaltılması sağlanmıştır. Böylece kimyasal madde ve su tasarrufu, proses maliyetinde azalma, atık su arıtma yükünde azalma elde edilmiştir. In this study, effluent of an actual industrial disperse dyeing of polyester process was ozonated in an ozonation chamber in order to remove the residual color in the effluent. Ozonation was performed at room temperature, disperse dyeing bath effluent was collected from the actual jet dyeing machines of the mass production of Akbaslar Textile Co., then cooled to room temperature to subject to forty minute ozone treatments in the ozonation chamber. Disperse dyeing waste water was compared to before and after ozonation process. Percentage of the color removal was calculated. After that, the ozonated disperse dyeing waste water reused for dyeing. As a result, there were not a color differences between the fabrics which performed by reuse of disperse dyeing waste water. Fastness values of the fabrics which was dyed with recovered waste water were identical to the control sample. Thus, chemical and water saving, reduction in process costs, a reduction in the load of waste water treatment was prepared. Akbaş Holding

Bu çalışmada ozonun tekstil terbiye işletmelerine entegrasyonunda boyama atık sularının renksizleştirilmesi ve yeniden kullanılması olanakları araştırılmıştır.Literatürde ozonlamayla renk giderimi konusunda oldukça fazla bilgi birikimi olup bu bilgi birikiminin tekstile entegrasyonunda boya banyolarının geri kazanım tekrar kullanımları önem taşımaktadır.Ozon, oksijenin 3 atom içeren bir allotropu olup, 2,07 V` luk oksidasyon potansiyeline sahiptir. Ozon gazı endüstriyel ölçekte ozon jeneratörlerinde üretilir. Ozon jeneratörlerinin yerli ve yabancı birçok üreticisi ve birçok modeli ticari olarak mevcuttur.Ozon gazı endüstriyel olarak; su ve meşrubat şişelemede, gıda endüstrisinde dezenfeksiyon amaçlı, su dezenfeksiyonunda ve atık su arıtımında kullanılmaktadır.Tekstil boyama atık sularının ozonlama ile renk giderimi üzerine birçok bilimsel çalışma mevcuttur. Kuvvetli bir oksidan olan ozon yardımıyla atık suyun sadece rengi uzaklaştırılmamakta aynı zamanda organik kirlilik miktarı da azaltılmaktadır. Rengi giderilmiş atık suyun tekrar kullanımının mümkün kılınması çevresel faydayı arttıracaktır.Çalışma kapsamında, ilk olarak; pH, sıcaklık, atık su bileşenleri ve ozon dozu gibi proses parametrelerinin ozonlamaya etkisi ve ozonlamanın renk giderimindeki etkinliği deneysel çalışmalar yapılarak incelenmiştir.İkinci olarak yapılan deneysel çalışmada, Dispers Blue 56, Dispers Blue 60 ve Dispers Blue 79 boyarmaddeleriyle hazırlanmış belirli konsantrasyondaki boyama atık sularına ozonlama yapılarak renk giderimindeki verimleri araştırılmıştır. Deneysel çalışmanın sonucunda boyarmaddelere HPLC analizi uygulanarak sonuçlar değerlendirilmiştir.Yapılan üçüncü çalışmada, ikinci çalışmada kullanılan üç boyarmaddeden biri olan Dispers Blue 60 boyarmaddesiyle boyama gerçekleştirilmiştir. Yapılan boyamalar sonucunda, boyama atık sularıyla üçerli gruplar oluşturularak ilk grupta ozonla renk gideriminin sağlandığı boya banyosuyla beş tekrarlı boyamalar gerçekleştirilmiş; oluşturulan diğer iki kontrol grubuyla ozonla renk giderimi sonucu geri kazanım tekrar kullanım olanakları karşılaştırılmıştır. Boyamalar sonucunda elde edilen kumaş numunelerinin renk ve haslık sonuçları birbiriyle karşılaştırılmıştır.Yapılan çalışma, 00688. STZ. 2010- 2 nolu Tekstil Terbiye İşletmesinde Ozon Kullanımı Ve Entegrasyonu konu başlıklı SANTEZ projesi kapsamında SANTEZ projesi olarak yürütülmüştür. Projede 7 iş paketi mevcut olup bu tezde iş paketlerinden birisi olan ozonla geri kazanım çalışmaları yapılmıştır. Projede kalan iş paketleri ayrı bir doktora tezi olarak sürmektedir.Sonuç olarak, ciddi bir üretim oranıyla karşımıza çıkan poliesterin boyanmasında oluşan tekstil atık suyunun renginin giderilmesinin ve buradan yola çıkılarak aynı atık suyun tekrarlı kullanımlarının olabileceğini ortaya koyan sonuçlara ulaşılmış, ozonun desteklenecek yeni yöntemlerle tekstilin birçok alanında ekolojik ve ekonomik çözümlere olanak sağlayacağı anlaşılmıştır.Anahtar Sözcükler: Ozon, dispers boyarmaddeler, poliester, poliester boyama, renk giderimi, geri kazanım Ozone (O3) is an allotrope of oxygen with 3 atoms which has an oxidation potential of 2,07 V. Ozone is generated in ozone generators by feeding air usually oxygen into the generator. Ozone generators are available in various models from local or international suppliers. Industrial uses are present in food industry, water treatment and waste water treatment for disinfection purposes.There are various scientific researches for decolorization of textile dyeing waste waters. With the help of ozone, which is a powerful oxidant, not only the waste water is decolorized but also organic pollution is also reduced.Within the context of this study, effect of process parameters such as pH, temperature, waste water content and ozone dose on ozonization analyzed with experimental studies.Findings of the second phase of the study are, efficiency of decolorization with ozonization is high for waste water of textile dyeing, prepared at a specific concentration with Dispers Blue 56, Dispers Blue 60 and Dispers Blue 79. After the experimental studies, HPLC analysis has been done on dyestuffs.In the third phase of the study, one of the three dyestuffs of second study, Dispers Blue 60, is used for dyeing. With the waste water of dyeing, 3 different groups are prepared, with the first group 5 consecutive dyeing is realized after decolorization with ozone at each step. With the remaining two groups, different ozonization methods are applied to support the decolorization study. After dyeing, color fastness results of fabric samples are compared. Color fastness results of fabric samples for each dyeing shows that this method is generally fine.The study is conducted as a SANTEZ Project, 00688.STZ.2010-2 Ozone Use And Integration For Textile Finishing Industry. There are 7 different studies in the project and one of them is investigated in this study. Remaining studies are under research as a Ph.D thesis.As a result of the study, ozone could be utilized for decolorization and multiple reuse of waste water of polyester dyeing. With new studies, ozone could help finding ecological and economical solutions for textile industry in various areas.Keywords: Ozone, dispers dyeing, polyester, polyester dyeing, decolorisation, treatment of wastewater, recovery 110

Bu çalışmada yeni ve gelişmekte olan teknolojilerden ultrason kullanımının ozon ve enzim kullanımı ile kombine edilmesi ve bunların tekstil terbiye uygulanmalarında kullanımları araştırılmıştır.Ultrason insanın duyma limitinin üzerinde ses dalgalarının bilimidir. Tekstil terbiyesinde kullanımı yönünde çalışmalar yenidir ve hala uygulamaya yansımış değildir. Literatürde anlatılan deneysel çalışmalarda tekstil terbiye işlemlerinde ultrason kullanımının birçok avantaj sağladığı rapor edilmiştir. Tekstil terbiyesinde enzimatik işlemler ılımlı şartlarda muamele ve doğal yapıları ile düşük çevresel etkilerinin yanında substrat spesifikliği ile mamüle zarar vermeme gibi avantajları barındırdıklarından mümkün olan alanlarda tercih edilmektedir. Tekstil terbiyesinde enzimlerin ticari kullanımının henüz yerleşemediği alan enzimatik ağartmadır. Ozon ise yüksek oksidasyon potansiyeline sahip bir gaz olup son yıllarda ozonun terbiyede kullanımı üzerine giderek artan çalışmalar yapılmaktadır. Tekstil terbiyesinde ozon kullanımının avantajları; enerji tasarrufu, kimyasal madde tasarrufu ve atık yükünde azalmadır.Yapılan çalışma kapsamında üç iş paketi belirlenmiştir. Bu iş paketlerinin ilkinde ozon ve ultrasonun kombine kullanımının atık boyama banyolarının renk ve KOİ giderimi üzerine etkisi belirlenmiştir. İkinci iş paketinde enzimatik hidrofilleştirmede pektinaz ve enzimatik ağartma işlemlerinde lakkaz ve glikozoksidaz enzimleri kullanılarak ultrasonun desteğinin etkisi araştırılmıştır. Üçüncü iş paketinde pamuk ve yün kumaşların ağartılmasında ultrason ve ozon kombinasyonunun etkisi belirlenmiştir.Ultrason desteğinin tüm iş paketlerinde işlem etkinliğini artırdığı tespit edilmiş olup detaylar tez çalışmasının içeriğinde verilmiştir.Tez çalışması 110M300 no'lu TÜBİTAK 1001 projesi kapsamında gerçekleştirilmiştir. Proje Uludağ Üniversitesi Tekstil Mühendisliği Bölümünde yürütülmüştür.Anahtar Kelimeler: Ultrason, Ozon, Enzim, Tekstil terbiyesi.2012, xii + 140 sayfa. In this project, the combination of ultrasound with ozone and enzymes, which are new and emerging technologies, and the use of ozone and ultrasound in textile wet processing was evaluated.Ultrasonic is the science of sound waves above the limits of human audibility. The ultrasound in textile industry is a new method. In experimental studies mentioned in the literature use of ultrasound in textile treatment was reported to provide several advantages. Enzymes are used in mild conditions in textile finishing resulting in less environmental impact and less fiber damage. Enzymatic bleaching is a topic which is a scientific concern that could not find commercial use yet. Ozone is an oxidative gas with a high oxidation potential. There are several studies for the utilisation of ozone in textile finishing. The advantages of ozone utilisation in textile finishing are; energy savings, chemical savings and environmentally friendly production.In the first section of this project, the effect of the combined use of ultrasound and ozone on decolorization and COD reduction of waste dyeing bath was determined. In the second section of this project, the usage of pectinase, laccase and glucoseoxidase enzymes and the effects of ultrasonic support on these enzymatic treatments in textile finishing were tested. Finally, in the third section of the project, in bleaching of cotton and wool fabrics, the effect of combined use of ultrasound was examined.Ultrasound asist increased the effectiveness of the treatments in all three sections of the Project, detailed results are given within this project report. 155

Bu çalışmada yeni ve ekolojik bir lif olan PLA (polilaktik asit) liflerinin terbiyesinde ozon kullanımının araştırılması ve terbiye işlemlerinin de ekolojik hale getirilmesi amaçlanmıştır.Polilaktik asit (PLA) %100 yenilenebilir kaynaklardan elde edilebilen çevre dostu olan bir alifatik polyesterdir. PLA [(C3H4O2)n] doğal kaynaklardan (mısır, şeker pancarı, buğday, biyopolimerler vs.) elde edilerek eriyikten lif çekme yöntemiyle üretilen ilk lif olma özelliğini taşımaktadır. PLA ekolojik avantajlarla çok iyi teknik performansı bünyesinde barındıran bir tekstil lifidir. PLA lifi yüksek mukavemete sahiptir ve diğer sentetik liflerle de benzer özellikler gösterir.PLA iyi bir lif özelliği taşımasının yanında çevre dostu bir lif oluşu ve mevcut endüstriyel makinelerle ve araçlarla işlenebilme kabiliyeti sebebiyle; tekstil, plastik ve paketleme alanlarında ticari olarak giderek artan ilgi görmektedir.Ozon, oksijenin 3 atom içeren bir allotropu olup 2,07 V'luk oksidasyon potansiyeline sahiptir. Ozonun 20 °C'daki yarı ömrü suda 20 dakika, havada ise 3 gündür. Ozonun sudaki çözünürlüğü ozon konsantrasyonu ve sıcaklık ile doğru orantılı olarak değişmektedir. Ozon gazı endüstriyel ölçekte ozon jeneratörlerinde üretilir. Ozon jeneratörlerinin yerli ve yabancı birçok üreticisi ve birçok modeli ticari olarak mevcuttur. Ozon gazı endüstriyel olarak; su ve meşrubat şişelemede, gıda endüstrisinde dezenfeksiyon amaçlı, su dezenfeksiyonunda ve atık su arıtımında kullanılmaktadır.Tekstil boyama atık sularının ozonlama ile renk giderimi üzerine birçok bilimsel çalışma mevcuttur. Bunun yanında son yıllarda ozonun terbiyede kullanımı üzerine giderek artan sayıda çalışmalar yapılmaktadır. Ozon kullanımıyla pamuğun ağartılması, polyesterin boyama sonrası ard temizlenmesi, yünde çekmezlik, denim terbiyesi ve çeşitli liflerin terbiyesi gibi alanlarda yayınlar ve patentler mevcuttur. Tekstil terbiyesinde ozon kullanımının avantajları; ozon soğukta (oda sıcaklığında) etkin olduğu için terbiye proses suyunu ısıtma gerekliliği olmaması sonucu enerji tasarrufu, ozonlama her pH değerinde etkin olduğu için terbiye proses suyunun pH ayarlamasını gerektirmemesi ve ozonun diğer klasik kimyasalları ikame etmesi sonucu kimyasal madde tasarrufu, ozon kendiliğinden oksijene dekompoze olduğu için (3O2 ?2O3?3O2) çevre dostu üretim ve ozonlamanın boyama banyosunda yapılması durumunda su tasarrufu ve atık yükünde azalmadır.Çalışma kapsamında ilk olarak ozonla muamelenin PLA'nın beyazlık, mukavemet, hidrofilite, yüzey özellikleri ve eğilme rijitliği üzerine etkisi belirlenmiştir. İkinci olarak PLA liflerine boyama sonrası uygulanan klasik redüktif yıkama işlemi yerine ozon kullanımıyla ard temizleme imkanları araştırılmıştır. Ozone utilization at wet processing and finishing of PLA (Polylactic acid), which is a new and ecological fiber, and creating more environmentally textile wet processing have been aimed in this study. Polylactic acid (PLA) is an environmentally aliphatic polyester which can be derived from 100% renewable resources. PLA combines ecological advantages with very good technical performance in textiles. PLA has high mechanical strength and many characteristics similar to many other synthetic fibers. PLA exhibits good moisture management and comfort properties. PLA finds a wide range of uses from medical and pharmaceutical applications to environmentally benign film, plastics and fibers for packaging, homeware and clothing. Primary applications are in fibers, fiberfill (pillows, comforters, mattresses, duvets), apparel (sport, active, underwear and fashion wear) and nonwoven applications (agricultural and geo textiles, hygiene products, wipes). Ozone (O3) has an oxidation potential of 2.07 V. The half-life of ozone at 20 °C is 20 minutes in water and 3 days in air. Ozone is generated in ozone generators by feeding air or usually oxygen into the generator. Industrial uses are present in food industry, water treatment and wastewater treatment. Many studies had been conducted on decolorisation of textile dyeing effluents by ozone. Recent literature reports use of ozone in; pre-treatment of cotton fabrics, enhancing shrink-resist properties on wool and afterclearing of disperse dyed polyester fabrics. The advantages of ozone utilisation in textile finishing are; energy savings, chemical savings, environmentally production and water savings and decrease in wastewater pollution if ozonation is made in dyeing effluent. In the first part of the study the effects of ozonation on the whiteness, strength, hydrophobicity, surface, bending rigidity properties of PLA fabrics have been determined. In the second part of the study, ozonation of dyed PLA has been investigated as a more environmental friendly way of after clearing process.

Tekstil terbiyesinin bir çok uygulamasında yükseltgen ve indirgen maddelerin kullanımı yaygındır. En yaygın kullanılan yükseltgen madde hidrojen peroksit olup temel uygulama alanı ağartmadır. Diğer yükseltgen maddelere örnek olarak sodyum hipoklorit ve sodyum klorit verilebilir. Bu yükseltgen maddelerin uygulanmalarında aktivasyonu ve stabilizasyonu sağlamak için çeşitli yardımcı kimyasal maddelerin kullanımı yanında sıcaklık ayarı gerekmektedir, örneğin pamuklu mamullerin hidrojen peroksit ile ağartılması genellikle kaynama sıcaklığında yapılmaktadır. Ozon oksidatif bir madde olup redoks potansiyeli hidrojen peroksitinkinden bile yüksektir ve son yıllarda literatürde çıkan yayınlarda rapor edildiği gibi soğukta ilave kimyasal madde gerekmeden istenen reaksiyonları verebilmektedir. Bu özelliğinden hareketle daha düşük çevresel etki ve daha düşük maliyetler hedefleyen ozon ile terbiye konusunda son yıllarda literatürde bir çok çalışma rapor edilmiştir. Bu makalede ozonun tekstil terbiye işlemlerinde kullanımını rapor eden literatür sistematik olarak incelenmiştir. The use of oxidative and reductive agents is a common concern of textile finishing. The most common oxidative substance used in textile finishing is hydrogen peroxide which is mainly used for bleaching. The examples for other common oxidative substances are hypochlorite and sodium chlorite. Textile auxiliaries are needed as well as temperature adjustment in order to activate and stabilize these oxidative substances. Ozone is an oxidative substance with a redox potential higher than tat of hydrogen peroxide and ozone can be utilized without further use of auxiliaries and increase of temperature. Researchers reported various studies informing the use of ozone for textile finishing with the advantages of lower environmental impact and lower heating costs. In this article, the literature on the use of ozone in textile finishing is reviewed.

Ozon gazı, güçlü bir oksidatif madde olup tıbbi sterilizasyon, gıda hazırlama, koku giderimi, su ve atıksu arıtımı ve denim yıkama alanlarında kullanılmaktadır. Son zamanlarda, ozonun tekstildeki uygulamaları için ağartmaya ve ard yıkamaya yönelik çalışmalar yapılmaktadır.Bu çalışmada, oksidatif bir ağartıcı olan ozonun üç farklı %100 pamuklu kumaşın kumaşın ağartılmasına yönelik etkisi ve poliesterin çeşitli haslıklarına PES kumaşın dispers boyarmaddelerle boyanmasının ardından redüktif yıkama yerine ozon kullanılmasının yıkama haslığı ve renk üzerindeki etkisi araştırılmıştır.Pamuklu kumaşların ağartma çalışmaları süresince farklı sürelerde ozonlama yapılan kumaşlarda sıcaklığa bağlı olarak farklı beyazlık dereceleri elde edilmiştir. Ozonlama süresi artırıldığında beyazlık değerlerinin en yüksek değerlerde olduğu gözlenmiştir.Ozonlanan kumaşlar, peroksit ağartması yapılan kumaşlarla karşılaştırılmıştır. Referans alınan peroksit ağartmalı kumaşın beyazlık derecesi 81- 86(Stensby) aralığında değişmekte, ozonlanan kumaşlarda ise beyazlık derecesi 47- 75(Stensby) aralığında değişmektedir. Bu aralığın geniş olması deneyde kullanılan kumaşların çeşitliliğinden kaynaklanmaktadır. Ozonlanan kumaşların iyi oranlarda beyazlık seviyelerine ulaşmasının nedeninin, ozonlama süresine ve deneyin yapıldığı sıcaklığa bağlı olduğu tespit edilmiştir.Ozonla ağartma deneyinin bir aşaması da pamuklu kumaşların bitçiklerinin uzaklaştırılma işlemidir. Ozonlama öncesi ve sonrası bitçik sayımlarına göre, bitçiklerde ozonlama süresine bağlı olarak değişme gözlenmiş, bitçik gideriminin ozonlama süresinin artırılmasıyla doğru orantılı olduğu gözlemlenmiştir. Ozonlama işleminin, pamuklu dokuma kumaşlarda bitçik giderimine yeterli etkisi olmamasına rağmen, bitçik sorunu olmayan pamuklu örme kumaşlarda ozonlama sistemlerinin kullanılabileceği öngörülmektedir.Kumaşlara uygulanan hidrofilite testleri sonuçlarına göre, ozonlama süresinin artırılmasıyla kumaşların su absorbans değerlerinde artışlar gözlemlenmiştir.Ham kumaşlar için uygulanan iyotlu haşıl testinde ise ozonlamanın yeterli olmadığı görülmüştür. Fakat uzun süreli ozonlamalarda (60 ve 90 dakika) haşıl sökülme derecesinin yeterli derecede olduğu saptanmıştır.Ozonlama işleminin pamuklu kumaşın yüzeyine olan etkisinin araştırılması amacıyla ATR FT-IR analizi yapılmıştır. Bu ek denemelere göre referans kumaşlarla yüksek süreli ozonlama yapılmış kumaşlar arasında önemli bir fark görülememiştir. Bunun nedeninin deneyin temelinin lifin iç yapısı nazaran yüzeyinin araştırılmasına dayanması olduğu düşünülmektedir.Hidrofilleştirilmiş kumaşların ozonlama işlemlerinden sonra ek olarak SEM, Taramalı Elektron Mikroskobu ile yüzey görüntüleri alınmış ve referans kumaşların görüntüleriyle karşılaştırılmıştır. Sonuçlara göre referans kumaşlarla ozonlanan kumaşlar arasında dikkate alınacak bir durum söz konusu olmamıştır.PET kumaşlarla yapılan alternatif ard temizleme işlemlerinde, ozon gazını poliester kumaş içerisinden geçmeye zorlayan bir sistem vasıtasıyla iki tip boyarmadde ile boyanmış kumaşlar ozonlanmıştır. Ozonlama işlemlerinin ardından kumaşların yıkama haslığı, mukavemet kaybı ve renk tonu farklılığı araştırılmıştır.Kumaşların ozonlama yönüne göre arka ve önleri farklı oranlarda ozon gazına maruz kaldığından kumaşların iki yüzü arasındaki renk farklılıkları da araştırılmıştır.PET kumaşlar yapılan denemelerde de poliester boyamanın ardından kısa süreler boyunca yapılan ozonlama işleminin, poliester kumaşın konvansiyonel yöntemler sonucunda alınan referans değerlerine göre incelendiğinde başarılı olduğu gözlenmiştir. Ayrıca, kumaşların arka ve ön yüzlerinin renk farklılığı değerlerinin birbirleriyle uyumlu olması ozonun kumaşın içerisinden geçerek diğer yüze de etki edebildiğinin göstergesi olduğu düşünülmektedir. Araştırma sonuçlarına göre kumaşların ön yüzlerinin renk kaybının arka yüzlerine nazaran fazla olmasının nedeni, ozonun direkt olarak bu yüzlere püskürtülmesinden kaynaklanmıştır. Bu renk farkının önemsenmeyecek boyutlarda olduğu düşünüldüğünde ozon gazının ard işlemlerde kullanılabilir olduğunu göstermektedir.Kumaşların yıkama haslığı, mukavemet kaybı ve SEM görüntüleri ele alındığında konvansiyonel yöntemlerle yapılan ard yıkama işlemlerinin sonuçlarıyla önemli farkların ortaya çıkmadığı gözlenmiştir.Sonuç olarak; pamuk ve poliester terbiyesinde ozon kullanımının başarılı olabileceğini ortaya koyan sonuçlara ulaşılmış ortaya çıkarılmış, ozonun proses optimizasyonlarıyla desteklenecek yeni yöntemlerle tekstilin birçok alanlarda ekolojik ve ekonomik çözümlerin bulunmasına olanak sağlayacağı anlaşılmıştır. Ozone is a strong oxidative gas which is generally used in medical sterilization and decolorization of effluent of texile dye bath. Recently, studies of ozone usage has devoted to bleaching of textile fabrics and afterclearing of PES treated with disperse dyes.In this study, ozone?s bleaching effects and influence on the impureness of cotton on three different types of 100% cotton fabrics are investigated. According to the variable experimental temperature, whiteness rates of cotton fabrics that were processed with ozone for different times, were observed that were multivariate during the experiment. When the ozonation time were increased, whiteness values of cotton fabrics were found more high.For researching whiteness quality, peroxide bleachings of three different groups of cotton fabrics were established and compared with the ozoned fabrics. Whiteness values of peroxide bleached fabrics that was thought as a referance, change in 81- 86(Stensby) gap and whiteness values of ozoned fabrics change in 47- 75(Stensby) gap.Gaps of both whiteness degrees of ozoned and peroxide bleached fabrics are capacious due to the variety of cotton fabrics. It?s thought that the reason of good whiteness values of fabrics are conditional with extended ozonation time and experimental temperature.Another stage of cotton fabrics? ozonation are removal processes of the impureness of cotton. According to before and after impureness determination, is found that impureness of cotton fabrics are decreased scarcely in a variety due to the increasing ozonation time. Ozonation fails to remove all the motes during cotton preparation. However, the successful bleaching of the cotton samples by ozonation is still significant. Ozonation can be used for knitted cotton goods where mote removal is not required.The water absorbency of the ozonated and hydrogen peroxide bleached greige anddesized cotton samples is measured. The increase in water absorbency of the ozonated samples is assumed to occur as a result of the oxidation of the hydrophobic impurities by ozonation.The desizing efficiency of ozonation was tested by the iodine test, and an evaluation was made according to the Tegewa scale, where 1 is the lowest rating, indicating the presence of starch size on the fabric, and 9 is the highest rating, indicating perfect desizing. In general, a desizing of 5-6 on the Tegewa scale is accepted as sufficient for the cotton to be dyed. The remaining starch size is removed during subsequent processes. Though the ozonation treatment exhibited a good desizing effect with a Tegewa rating of 5 for 60- and 90-min treatment times under the given conditions 400 ml/l gas flow rate with an ozone concentration of 5.7 ± 1.4 mg/min at room temperature), the desizing performance may be increased by process optimization.The strength loss after prolonged ozonation times was negligible. And there was no differences between the reference value of hydrogene peroxide bleached fabrics and long time ozonated fabrics.The ATR absorption spectra of scoured cotton fabrics before and after ozonation andtreatment with hydrogen peroxide was performed additionally. No significant differences were observed between the ATR spectra of these fabric samples. It should be emphasized that this observation is based on the surface of the fiber rather than the bulk.SEM micrographs of the scoured samples were taken in order to investigate the fibermorphology after experimental procedures. It is found that there is no significant changes between the 90 minutes ozonated fabrics and hydrogene peroxide bleached fabrics.As the following study, polyester fabrics were used for the trials of an alternative reductive process with ozonation instead of the conventional polyester preparation pocesses. Polyester fabrics that were dyed with two different types of disperse dyes, (The low energy levelanthraquinone disperse dye CI Disperse Blue 56, the high energy level azo disperse dye CI Disperse Blue 79), were ozonated by a system that forces the gas passes through the fabric.Polyester fabrics had % 46 water picked up value, approximately.The afterclearing process was performed room temperature with 5,7 ± 1,4 mg/min ozone at 400 ml/min ozone gas flow rate and experiments were carried out with ozonation times of 1-3-5 min at % 48 humidity for each fabric with three repetition.After the clearing experiments with ozone, strength loss, colour difference, wash fastness properties and SEM analysis for realising surface morphology were investigated.According to the test results of the polyester fabrics, colour and wash-fastness results were reached with afterclearing by ozonation for both of the tested disperse dyes from low and high energy level with 3 and 5 min ozonation in water at room temperature with no significant strength losses and surface damages.On the other hand colour difference between both faces of fabrics were analysed also with observing DE* values. However, there are no significant changes between the both faces of fabric, colour difference of the face ozonated directly has much higher values than the reverse.It can be said that ozonation afterclearing, can lead to energy and time savings since it is performed at room temperature only for 1 min and decrease of the environmental load due to avoiding the use of harsh chemicals used at conventional reduction clearing.Finally; with this study success of the ozone usage of the cotton and polyester is revealed. And this study will provide an opportunity to ecological and economical solutions in textile industry with new methods supported with process optimization of ozonation. 190

Bu çalışmada yeni ve ekolojik bir lif olan PLA (polilaktik asit) liflerinin terbiyesinde ozon kullanımının araştırılması ve terbiye işlemlerinin de ekolojik hale getirilmesi amaçlanmıştır.Polilaktik asit (PLA) %100 yenilenebilir kaynaklardan elde edilebilen çevre dostu olan bir alifatik polyesterdir. PLA [(C3H4O2)n] doğal kaynaklardan (mısır, şeker pancarı, buğday, biyopolimerler vs.) elde edilerek eriyikten lif çekme yöntemiyle üretilen ilk lif olma özelliğini taşımaktadır. PLA ekolojik avantajlarla çok iyi teknik performansı bünyesinde barındıran bir tekstil lifidir. PLA lifi yüksek mukavemete sahiptir ve diğer sentetik liflerle de benzer özellikler gösterir.PLA iyi bir lif özelliği taşımasının yanında çevre dostu bir lif oluşu ve mevcut endüstriyel makinelerle ve araçlarla işlenebilme kabiliyeti sebebiyle; tekstil, plastik ve paketleme alanlarında ticari olarak giderek artan ilgi görmektedir.Ozon, oksijenin 3 atom içeren bir allotropu olup 2,07 V'luk oksidasyon potansiyeline sahiptir. Ozonun 20 °C'daki yarı ömrü suda 20 dakika, havada ise 3 gündür. Ozonun sudaki çözünürlüğü ozon konsantrasyonu ve sıcaklık ile doğru orantılı olarak değişmektedir. Ozon gazı endüstriyel ölçekte ozon jeneratörlerinde üretilir. Ozon jeneratörlerinin yerli ve yabancı birçok üreticisi ve birçok modeli ticari olarak mevcuttur. Ozon gazı endüstriyel olarak; su ve meşrubat şişelemede, gıda endüstrisinde dezenfeksiyon amaçlı, su dezenfeksiyonunda ve atık su arıtımında kullanılmaktadır.Tekstil boyama atık sularının ozonlama ile renk giderimi üzerine birçok bilimsel çalışma mevcuttur. Bunun yanında son yıllarda ozonun terbiyede kullanımı üzerine giderek artan sayıda çalışmalar yapılmaktadır. Ozon kullanımıyla pamuğun ağartılması, polyesterin boyama sonrası ard temizlenmesi, yünde çekmezlik, denim terbiyesi ve çeşitli liflerin terbiyesi gibi alanlarda yayınlar ve patentler mevcuttur. Tekstil terbiyesinde ozon kullanımının avantajları; ozon soğukta (oda sıcaklığında) etkin olduğu için terbiye proses suyunu ısıtma gerekliliği olmaması sonucu enerji tasarrufu, ozonlama her pH değerinde etkin olduğu için terbiye proses suyunun pH ayarlamasını gerektirmemesi ve ozonun diğer klasik kimyasalları ikame etmesi sonucu kimyasal madde tasarrufu, ozon kendiliğinden oksijene dekompoze olduğu için (3O2 ?2O3?3O2) çevre dostu üretim ve ozonlamanın boyama banyosunda yapılması durumunda su tasarrufu ve atık yükünde azalmadır.Çalışma kapsamında ilk olarak ozonla muamelenin PLA'nın beyazlık, mukavemet, hidrofilite, yüzey özellikleri ve eğilme rijitliği üzerine etkisi belirlenmiştir. İkinci olarak PLA liflerine boyama sonrası uygulanan klasik redüktif yıkama işlemi yerine ozon kullanımıyla ard temizleme imkanları araştırılmıştır. Ozone utilization at wet processing and finishing of PLA (Polylactic acid), which is a new and ecological fiber, and creating more environmentally textile wet processing have been aimed in this study.Polylactic acid (PLA) is an environmentally aliphatic polyester which can be derived from 100% renewable resources. PLA combines ecological advantages with very good technical performance in textiles. PLA has high mechanical strength and many characteristics similar to many other synthetic fibers. PLA exhibits good moisture management and comfort properties.PLA finds a wide range of uses from medical and pharmaceutical applications to environmentally benign film, plastics and fibers for packaging, homeware and clothing. Primary applications are in fibers, fiberfill (pillows, comforters, mattresses, duvets), apparel (sport, active, underwear and fashion wear) and nonwoven applications (agricultural and geo textiles, hygiene products, wipes).Ozone (O3) has an oxidation potential of 2.07 V. The half-life of ozone at 20 °C is 20 minutes in water and 3 days in air. Ozone is generated in ozone generators by feeding air or usually oxygen into the generator. Industrial uses are present in food industry, water treatment and wastewater treatment.Many studies had been conducted on decolorisation of textile dyeing effluents by ozone. Recent literature reports use of ozone in; pre-treatment of cotton fabrics, enhancing shrink-resist properties on wool and afterclearing of disperse dyed polyester fabrics. The advantages of ozone utilisation in textile finishing are; energy savings, chemical savings, environmentally production and water savings and decrease in wastewater pollution if ozonation is made in dyeing effluent.In the first part of the study the effects of ozonation on the whiteness, strength, hydrophobicity, surface, bending rigidity properties of PLA fabrics have been determined. In the second part of the study, ozonation of dyed PLA has been investigated as a more environmental friendly way of after clearing process. 139

Bu çalışmada, oksidatif bir madde olan ozonun lakkaz enzimleriyle ağartmaya etkisi, enzim aktivitesi ve beyazlık açılarından incelenmiştir. Beyazlık ölçüm sonuçları, tek başına lakkaz kullanımının beyazlıkta kayda değer bir artış sağlamadığını göstermiştir. 40°C’daki lakkaz ağartma banyosuna ozon gazı beslenmesi durumunda beyazlık değeri (Stensby) 61’den 69’a çıkmıştır. Ozon oksidatif özelliği nedeniyle enzim aktivitesini düşmüştür. Ozon tek başına kullanıldığında beyazlık değeri (Stensby) 71’e çıkmıştır. Enzim ve ozon ile işlem görmüş numunelerin beyazlıklarını artırmak için ilave peroksit ağartması yapılmış ve beyazlıklarda ciddi artışlar sağlanmıştır. Ozon ile işlem görmüş numunenin beyazlık değeri ilave peroksit ağartması sonrasında (Stensby) 83’e kadar çıkarak klasik peroksit ağartmasında ulaşılan değerleri yakalamıştır. The effects of ozone on the enzyme activity and bleaching effect of laccase have been examined in this study. Laccase treatment at 40 degrees C did not increase the whiteness of the fabric alone. However, ozone feed into the bleaching bath prepared with laccase increased the Stensby whiteness degree of the fabric from 61 to 69, ozonation alone resulted in a whiteness degree of 71. Ozone decreased the enzyme activity because of its oxidative effect. A post bleaching process with hydrogen peroxide was conducted to improve the whiteness degrees of the treated fabrics, and this resulted in increases in the whiteness degrees. The whiteness degree of the sample treated with ozone increased upto 83 (stensby) after post bleaching and reached the whiteness Value of the conventionally bleached sample.

Reaktif boyarmaddeler düşük fikse oranları nedeniyle atık suda yüksek seviyede renge neden olurlar. Atık sudan renk giderimi çalışmalarında kuvvetli bir oksidan olan ozon sıklıkla kullanılmaktadır. Ozonlama ile renk gideriminde pH, sıcaklık, ozon dozu ve mekanik karıştırma gibi faktörlerin yanında atık su bileşenleri de son derece önemli bir faktördür. Ozonlama çalışmaları sonuçlarının pratik şartlara uygunluğu açısından rengi giderilecek atık suda boyarmaddenin yanında bulunabilecek diğer kimyasal maddelerin etkilerinin bilinmesi gereklidir. Bu çalışmada, pratikte uygulanan proseslerde reaktif boyama banyosunda kullanılan alkali, tuz, ıslatıcı, kırık önleyici, köpük kesici ve iyon tutucu gibi yardımcı kimyasal maddelerin ozonlama yoluyla renk giderimi, ozon tüketim oranı ve KOİ giderimine etkisi CI Reactive Yellow 167 boyarmaddesi üzerinde incelenmiştir. Yardımcı kimyasal maddelerin tek tek kullanılmaları durumunda ozonlama ile renk giderimi üzerine belirgin bir etki görülmemiş, 30 dakikalık ozonlama çalışmaları sonucunda çıkış transmittans değeri %80 seviyesinde çıkmıştır. Bununla birlikte yardımcı kimyasal maddelerin tümü bir arada çözeltide kullanıldığında çıkış transmittans değeri %56 seviyesine gerilemiştir. Islatıcı içeren çözeltilerdeki ozon tüketim oranlarının %15-20 daha yüksek olduğu görülmüştür. Islatıcı maddenin atık KOİ yükünü yaklaşık olarak 2,5 kat artırdığı belirlenmiştir. Reactive dyes cause high coloration of the waste water because of their low fixation rates. Waste water decolorisation sdudies frequently emloy ozone owing to its high oxidation potential. Besides other factors such as pH, temperature, ozone dosage and mechanical agitation liquor composition is an important factor for decolorisation by ozone. It is important to know the effect of other chemicals present in the effluent to predict the appropriateness of the ozonation process to actual reactive dyeing effluents. At this study, effects of various reactive dyeing dyebath auxiliaries such as salt, sequestrants, surfactants and defoamers on decolorisation and COD reduction of CI Reactive Yellow 167 has been investigated. Final effluent transmittance values were about %80 and were not affected by individual addition of auxiliaries. However, transmittance decreased to %56 when all auxiliaries were added at the same time. Ozone utilisation ratios %15-20 increased by presence of surfactant. Meanwhile, it was determined that the surfactant presence increased COD values approximately 2,5 times.

Tekstil boyahanelerinde oluşan renkli atık suyun bazı boyarmaddeler takdirinde toksik özellik göstermesi riskinin yanında estetik kaygılardan dolayı da renginin uzaklaştırılmasına çalışılmaktadır. Atıktaki renk geleneksel arıtma metotları ile ancak kısmi olarak uzaklaştırılabilmektedir. Kuvvetli bir oksidan olan ozon yardımı ile atık suyun sadece rengi uzaklaştırılmamakta aynı zamanda organik kirlilik miktarı da azaltılmaktadır. Bu çalışmada pH, sıcaklık, mekanik hareket, atıksu bileşenleri ve ozon dozu gibi proses parametrelerin ozonlamaya etkisi ve ozonlamanın renk ve organik kirlilik giderimindeki etkinliği literatür araştırması şeklinde incelenmiştir. Araştırma sonucunda nötürden ziyade düşük ve yüksek pH’larda ve yüksek mekanik hareket altında ozonlama hızının arttığı, boyama yardımcı kimyasallarının ozonlama verimini düşürdüğü görülmüştür. The color of textile dyehouse effluents compose an aesthethic problem as well as toxcity in case of spome dyestuffs and removal of color is desired. Complete decolorisation of the colored effluent can not be achieved by conventional treatment processes. Ozone, a stong oxidative agent, not only removes the color of the effluent but also reduces the organic pollution values. At this study, a literature review has been made to investigate the effect of process parameters such as pH, temperature, mechanical agitation, effluent composition and ozone dosage as well as the effectiveness of ozonation on color and organic pollution removal. Higher or lower pH values rather than neutral and high mechanical agitation seems to accelerate the process although dybath additives slow down the process.

Poliesterin dispers boyarmaddeler ile boyanması ya da pamuğun çeşitli boyarmadde sınıflarıyla boyanması üzerine birçok çalışma mevcut olmasına rağmen, karışım halinde boyanmaları üzerine yeterince kaynak yoktur. Bu hiç te şaşırtıcı değildir çünkü karışım halinde boyamada prosesi etkileyen faktör sayısı oldukça artmakta ve problem karmaşıklaşmaktadır. Bu çalışmada poliester/pamuk karışımlarının boyanmasında prosesi etkileyen temel faktörler irdelenmiş ve özellikle dispers/reaktif boyamada uzun işlem süresini kısaltmaya yönelik yeni gelişmeler değerlendirilmiştir. There is plenty of literature concerning the dyeing of polyester with disperse dyes or dyeing of cotton with several dyestuff classes although there is very limited literaure concerning dyeing of polyester/cotton blends. This is not suprising since the number of factors influencing the process shows a great increase and the problem becomes more complex in dyeing of blends. The fundemental factors influencing the process and the new approaches especially for reducing the total process time in disperse/reactive dyeing has been examined in this paper.

Poliesterin alkali ortamda boyanması ile ilgili olarak birçok boyarmadde ve kimyasal madde üreticisi firma çeşitli yöntemler geliştirmiş olmalarına rağmen, özellikle tekrarlanabilirliğin yetersiz olması nedeniyle bu yöntemler yaygınlık kazanamamışlardır. Bu makalede hangi etki faktörlerinin geliştirilen yardımcı kimyasal maddelerle kontrol edilmesi gerektiği ve alkali boyama için dispers boyarmadde seçimi tartışılacaktır. Although processes with accompanying products are offered by various dye and auxilary manufacturers, acceptance of the alkaline dyeing method in practice is still low due to poor reproducibility. In this paper the factors which must be controlled by means of specifically developed auxiliaries in order to ensure the application of these methods and the selection of disperse dyestuffs in alkaline dyeing is discussed.