Koçman, NÜ. Entamoeba histolytica'nın tanısında direkt mikroskobi, kültür, ELISA ve moleküler yöntemlerin karşılaştırılması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Tıpta Uzmanlık Tezi, Eskişehir, 2012. Amöbiyozis, Entamoeba histolytica'nın (E. histolytica) neden olduğu tüm dünyada yaygın olarak görülen bir parazit enfeksiyonudur. Gelişmekte olan ülkeler için halen önemli bir halk sağlığı sorunu olup, hastalıklı kişilerin kısa zamanda ayırıcı tanısının yapılması gerekir. Çalışmamızda Entamoeba histolytica' nın saptanmasında direkt mikroskobi, kültür, ELISA ve PCR yöntemlerinin sonuçlarının birbiriyle uyumları ve yöntemlerin performansları değerlendirildi. Bu amaçla; gastrointestinal yakınmalarla 2 farklı hastaneye başvuran hastalardan ve rastgele seçilen yedi farklı ilköğretim okulundan toplanan 977 dışkı örneği direkt mikroskobi, kültür ve trikrom boyama yöntemleri ile incelenmiştir. Bunlar arasından seçilen 351 dışkı örneğine, dışkıda antijen arayan ELISA testi ve real time multiplex PCR yöntemleri ile E. histolytica varlığı araştırılmıştır. Direkt mikroskobi yöntemi ile şüpheli amip kisti görülme oranı 83 (%23.6) olup, bunların 45 (%12.8) tanesi trikrom boyama yöntemi ile, 32 (%9.1) tanesi kültür yöntemi ile, 13 (%3.7) tanesi ELISA yöntemiyle, 4 (%1.1) tanesi moleküler yöntem ile pozitif olarak saptanmıştır. Moleküler yöntem ile 7 (%2.0) örnekte E. histolytica pozitif olarak saptanmış olup, bunlardan 4 (%1.1) tanesi direkt mikroskobi ile, 2 (%0.6) tanesi trikrom boyama yöntemi ile, 2 (%0.6) tanesi kültür yöntemi ile ve 1 (%0.3) tanesi ELISA yöntemi ile pozitif olarak saptanmıştır. Tüm yöntemlerle sadece 1 örnekte ortak pozitiflik saptanmıştır. Dışkıdaki inhibitör maddelerin varlığı, ekstraksiyondaki zorluklar ve ektrakte edilen dışkı miktarında parazitin olmaması gibi nedenler moleküler yöntemler ile daha az sayıda amip kisti saptanmasına neden olmuştur.Anahtar Kelimeler: Entamoeba histolytica tanısı, direkt mikroskopi, TYI-S 33 besiyeri, ELISA, Multipleks Tandem Real-Time PCR Koçman, NÜ. Entamoeba histolytica?nın tanısında direkt mikroskobi, kültür, ELISA ve moleküler yöntemlerin karşılaştırılması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Tıpta Uzmanlık Tezi, Eskişehir, 2012. Amebiasis, is a common parasitic infection in all over the world, which is caused by Entamoeba histolytica (E. histolytica). In developing countries it is still an important public health problem, and the differential diagnosis of infected persons should be done as soon as possible. In our study, detection of E. histolytica with direct microscopy, culture, ELISA and PCR methods and we evaluate results and methods of corelation to each other. For this reason, we study 977 stool samples which selected patients with gastrointestinal complients admitted to two different hospital and collected from randomly selected seven different primary schools. 977 stool specimens were investigated direct microscopy, culture and trichrome staining methods. 351 stool samples selected from all samples and study ELISA method and multiplex real-time PCR method. By the method of direct microscopic examination of E. histolytica / dispar prevalence of 83 (23.6%), and 45 of them (12.8%) found positive with trichrome stain, 32 (9.1%) of them found positive with the culture method, 13 (3.7%) of them found positive with ELISA method, 4 (1.1%) of them found positive with molecular method. By molecular method 7 (2.0%) stool sample is found to be positive of E. histolytica, 4 (1.1%) of them found positive with direct microscopy, 2 (0.6%) of them found positive with trichrome stain, 2 (0.6%) of them found positive with the culture method, and 1 (0.3%) of them found positive with ELISA method. In only one sample is positive with all diagnostic methods which were we used. The presence of inhibitory substances in feces, the difficulties of stool extraction and absence of the parasite in the stool extract are the reasons of false negative results of molecular methods.Key Words: Diagnostic methods of Entamoeba histolytica, direct microscopy, TYI-S 33 medium, ELISA, Multiplex Tandem Real-Time PCR 122