Search

MÖ 9. yüzyılın başlarında Urartu Krallığı, maden kaynaklarını başarılı bir şekilde kullanmayı başararak, mimari faaliyetler göstermişlerdir. Bu mimari faaliyetlerden biri de yaşamsal öneme sahip olan sulama sistemleridir. Urartular, her geçen gün artan nüfus ile birlikte baş gösteren beslenme sorununu çözmek için dağlık ve engebeli coğrafyasında kurak bölgelere su tedarik etmek için çözüm yolları aramışlardır. Bunun için kilometrelerce uzunlukta sulama kanalları inşa etmekle birlikte dağ eteklerine, doğal çöküntü alanlarının önlerini kapatarak suyun toplanmasını ve su sorununun olduğu dönemlerde, su sorunu yaşayan bölgelere su taşınmasını sağlayarak, söz konusu bölgelerde tarımsal faaliyetlerin oluşmasını sağlamışlardır. Sahip oldukları mühendislik becerileri sayesinde topografyayı iyi okuyan Urartular, inşa ettikleri su sistemlerinin nereye inşa edileceğini, nereye hizmet edeceği ve hizmet edeceği bölgeye ulaşmak için geçeceği güzergâhları en iyi şekilde araştırmışlardır. Yerleşim içinde drenaj sistemi, sarnıç ve su kuyuları inşa eden Urartular, yerleşim dışında da drenaj sistemine özen göstermiş ve bunun yanı sıra sulama kanalları, göletler, barajlar ve çeşmeler inşa etmişlerdir. Göstermiş oldukları kapsamlı planlama ile sulama sistemlerinin inşası, inşa sonrası kontrolleri, temizlik ve bakım çalışmaları ve koruması planlama çerçevesinde yürütülmüştür. İnşa ettikleri sulama faaliyetleri dışında suyun gücünden de yararlanan Urartular, günlük ihtiyaçlardan ve tarımsal faaliyetlerden hayvancılığa, ulaşım ve taşımacılık faaliyetlerine, ritüel amaçlı kullanımına dek çok çeşitli alanlarda sudan yararlanmışlardır, At the beginning of the 9th century BC, the Urartian Kingdom, which had rich mineral resources, were also in a successful position in construction activities due to their mining and engineering skills. One of these construction activities is irrigation systems, which are of vital importance. The Urartians sought solutions to supply water to arid regions in their mountainous and rugged geography in order to solve the nutritional problem that arises with the increasing population. For this purpose, they built irrigation channels for kilometres long, and they provided the formation of agricultural activities in the mountain foothills by closing the natural depressions to collect water and to carry it to the regions with lack of water. The Urartians observing the topography well, researched for the best locations where water systems would be established, to which regions the system would serve and the routes it would pass to reach the intented regions that the system will serve. The Urartians have been built drainage systems, cisterns and wells inside the settlements while having drainage systems as well as irrigation canals, ponds, dams and fountains outside of their settlements. With the comprehensive planning they have shown, the construction of irrigation systems, post-construction controling, cleaning, maintenance and protection works were carried out within the frame of planning. Utilizing the power of water apart from the irrigation activities, the Urartians benefitted from water in a wide variety of usages ranging from daily needs, agricultural activities, animal husbandry and transportation to ritual use.

Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Ana Bilim Dalı, Balıkesir ili İvrindi ilçesi sınırları içerisinde yer alan Ardıçtepe Baraj Gölü’nde Ekim-2018 ve Ocak-2020 tarihleri arasında alınan örneklerle fitoplankton türleri ve mevsimsel dağılımları tespit edilerek gölün bazı fiziko-kimyasal analizleri yapılmıştır. Ardıçtepe Baraj Gölü çalışmaları sırasında Bacillariophyta grubuna ait 30, Chlorophyta grubuna ait 6, Cyanobacteria grubuna ait 5, Charophyta grubuna ait 4, Euglenophyta grubuna ait 1 tür olmak üzere toplamda 46 tür tanımlanmıştır. Tanımlanan fitoplanktonların %76’sı Bacillariophyta, %11’i Cyanobacteria, % 6’sı Chlorophyta, %4’ü Charophyta ve %3’ü Euglenophyta’dır. Araştırma süresince Bacillariophyta divizyosunun dominant, Cyanobacteria divizyosunun ise subdominant olduğu belirlenmiştir. Bu iki divizyoyu sırasıyla Chlorophyta, Charophyta ve Euglenophyta divizyoları takip etmiştir. Her mevsimde görülen Bacillariophyta divizyosuna ait Cyclotella meneghiniana Kützing 1844 baskın tür olarak belirlenmiştir. Diğer sık rastlanılan türler sırasıyla Aulacoseira granulata var. angustissima, Synedra ulna, Aulacoseria granulata’dır. Araştırma süresi boyunca ölçülen su sıcaklığı 7,4-26,2 ºC, kondüktivite değeri 0,475-0,002 ms/cm, TDS değeri 689-0,201 mg/L, pH değeri 10,81-9,58, ORP değeri 73,3/-48 mV, çözünmüş oksijen değeri 6,69-20,35 mg/L, ışık geçirgenliği 100-220 cm, AKM değeri 0,6044- 0,0048 mg/L, klorofil-a değeri 3,51-0,01 μg/L arasında değişmiştir., Phytoplankton species and seasonal distributions were investigated and some physical and chemical analyses of the lake were performed from samples taken between October-2018 and January-2020 in Ardıçtepe Dam Lake, which is located within the borders of Ivrindi district of Balikesir province. During the Ardıçtepe Dam Lake study, a total of 46 species were identified, 30 from Bacillariophyta, 6 from Chlorophyta, 5 from Cyanobacteria, 4 from Charophyta, and 1 from Euglenophyta. Of the phytoplankton identified, 76% were Bacillariophyta, 11% Cyanobacteria, 6% Chlorophyta, 4% Charophyta and 3% Euglenophyta. During the course of the study, it was determined that Bacillariophyta division was dominant and Cyanobacteria division was subdominant. These two divisios were followed by the Chlorophyta, Charophyta and Euglenophyta divisios, respectively. Cyclotella meneghiniana Kützing 1844 from Bacillariophyta, which is seen in all seasons, has been identified as the dominant species. Other common species were Aulacoseira granulata var. angustissima, Synedra ulna, Aulacoseria granulata, respectively. Water temperature measured as 7.4-26.2 ºC, conductivitt as 0,475-0,002 ms/cm, TDS as 689- 0,201 mg/L, pH as 10,81-9,58, ORP as 73,3/-48 mV, dissolved oxygen as 6,69- 20,35 mg/L, transperency as 100-220 cm, SS as 0.6044-0.0048 mg/L, chlorophyll-a ranged from 3.51- 0.01 μg/L during the study period.

Geleneksel mimarinin bir unsuru olan damlar Akdeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu gibi bölgelerde, özellikle yaz aylarında evlerin yetersiz kaldığı durumlarda ihtiyaçlara cevap veren işlevsel bir mekân olarak kullanılır. Günümüzde evin damının kullanımı şehir hayatında bahçeli evlerden apartmanlara geçişte bir ara evre, ara yüz olmuştur. Bu çalışmanın amacı, Kilis yöresinde dam kültürünün izleri tamamen silinmeden geçmişteki yerini, mevsimine ve toplumdaki cinsiyet rollerine göre nasıl kullanıldığını tespit ederek kayıt altına almak, bugünkü halini yorumlamak, işlevsel birtakım özelliklerini ortaya koyarak insanın ihtiyaçları ve bunları karşılama şekilleri hakkında düşünmektir. Araştırma; sahadan veri toplama, gözlem, analiz, değerlendirme ve sonuç olmak üzere beş aşamadan oluşmaktadır. Saha 2018-2019 yıllarından çeşitli aralıklarda gözlemlenmiştir. Doksan kişiyle görüşme yapılmış, damın Kilis halkı nezdinde yeri ve işlevleri somut örnekler üzerinden işlevsel teoriye göre analiz edilmiştir. İnsanların belirli temel ihtiyaçlarını karşılayabilmek için mekânlara ihtiyacı vardır. Bu mekânları en işlevsel olabilecek şekilde düzenlerler. Kilis halk kültüründe damlar yiyecek hazırlama, kurutma, stoklama, temizlik, oturma, uyuma, eğlenme, çocukların oyun alanı, hayvan bakma ve bitki yetiştirme gibi gereksinimlere cevap veren geleneksel mimarînin bir unsuru konumundadır. Toplumsal cinsiyet rolleri açısından bakıldığında dam kadınlara, özel alandan çıkmadan dışarıda olma, imece usulü işleri yapabilme, sosyalleşme ve ev ekonomisine katkı sağlama, mevsimsel işleri daha rahat yapabilme imkânı sunmuştur. Günümüzde hızla büyüyen kentler, yüksek apartmanlar ve ihtiyaçların değişimi bu kültürel olguyu ortadan kaldırmaktadır., Flat Roofs [Dam], an element of traditional architecture, are used in regions such as the Mediterranean, Eastern and Southeastern Anatolia, as a functional space that responds to needs in the especially summer when houses are inadequate. Today, the use of the flat roof of the house has become an intermediate phase and interface in the transition from the garden houses to the apartments in city life. The purpose of this study is to reveal and record the history of the flat roof culture in Kilis region, how it was used according to the season and the gender roles in the society, to interpret the present state, and to reflect on the needs and ways of meeting them by revealing some functional features. Research; It consists of five stages: data collection, observation, analysis, evaluation and result from the field. The field has been observed at various intervals from 2018-2019. Ninety people were interviewed, the location and functions of the flat roof before the people of Kilis were analyzed according to functional theory using concrete examples. People need places to maintain certain basic needs. They organize these spaces in the most functional way. In the folk culture of Kilis, drips are an element of traditional architecture that meets the needs such as food preparation, drying, stocking, cleaning, sitting, sleeping, having fun, children's playground, caring for animals and growing plants. In terms of gender roles, it provided the opportunity for women to be outside without leaving the private area, to do imam-style jobs, to socialize and contribute to the home economy, to do seasonal jobs more comfortably. Today, rapidly growing cities, high-rise apartments and the change of needs eliminate this cultural phenomenon.

The construction of dams and their impact on cultural heritage are an ever-expanding problem, the more so in times of climate change and narrowly focused development policies. We analyze here a case study represented by three major reservoirs in the Middle Euphrates valley in southeastern Turkey (Atatürk, Birecik and Karkamış). We applied Post-Flooding Damage Assessment (PFDA) to evaluate the impact of dams on archaeological sites. Our PFDA consists of the analysis of cross-correlation of multi-temporal Landsat imagery, geographical spatial datasets and archaeological data from surveys and excavations: it provides an unprecedented, detailed overview of the loss of especially significant cultural landscapes, and also highlights the limited accuracy of pre-flooding archaeological surveys and excavations. Finally, we suggest an efficient methodology, a critical tool and recommendations for improving future designs of rescue archaeological projects targeting endangered cultural landscapes, with an immediately achievable target of a better-documented cultural heritage threatened by dams. In particular, we see a need to strengthen the existing legislation with specific working protocols providing guidelines on the identification, documentation and safeguard of the cultural heritage. These protocols must be supported by the state, which in turn must require their implementation by the bodies involved in the construction of the dams, such as the World Bank, the International Monetary Fund, the Asian Development Bank or the Inter-American Development Bank. In order to monitor the quality of whole work, the Turkish government should create a commission of international experts in the field of heritage with the purpose of monitoring the various projects from the proposal phase to completion of the last protocol.

Anadolu Üniversitesi ve Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi tarafından ortak yürütülen program. Beton; çimento, agrega su ve uygun katkı maddelerinin belirli oranlarda karıştırılmasıyla elde edilen aynı zamanda günümüzde birçok yerde tercih edilen kompozit bir yapı malzemesidir. Betonun bileşenlerinden olan agreganın çeşidi betonun dayanım, aşınma, geçirimsizlik, kullanım ömrü gibi özelliklerini doğrudan etkilemektedir. Bu çalışmadaki amaç barajlar sayesinde çeşitli alanlarda kullandığımız suyu, barajların ekonomik ömrünü uzatarak daha uzun süre sorun yaşamadan kullanmaktır. Genellikle barajlar su içerisinde taşınan sediment, çakıl ve toprağın aşındırma etkisine maruz kalır ve bu aşınma barajların kullanım ömrünü kısaltır. Yapılan bu çalışmada kalker, granit ve kuvarsit agregalarından 8 farklı tipte beton üretimi yapılarak basınç dayanımı ve aşınma değerleri belirlenmiştir. Aşınma değerlerinin ölçülmesinde öncelikle agregalara Los Angeles deneyi ardında üretilen numunelere ise Böhme aşınma ve su altında bilyalı aşınma deneylerini uygulanmıştır. Los Angeles deney sonucuna göre agregalar arasında aşınma direnci en yüksek olan granittir. Böhme aşınma ve su altında bilyalı aşınma deneylerini sonuçlarına bakıldığında ise yine agrega içeriğinin tamamı granit olan numunelerin aşınma direncinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Aynı içerikli numunelerin basınç dayanım sonuçlarına bakıldığında dayanımı en yüksek olan numunenin de içeriğinin tamamı granittir. Bu sonuçlar doğrultusunda betonun aşınma direncinin betonun basınç dayanımı ve agreganın aşınma direnci ile doğru orantılı olarak ilişkili olduğu gözlemlenmiştir. Concrete; cement, aggregate water and appropriate additives in certain proportions obtained by mixing at the same time is a preferred composite material in many places today. The type of aggregate, which is one of the constituents of concrete, directly affects the properties of concrete such as strength, abrasion, impermeability and service life. The aim of this study is to use the water we use in various fields thanks to the dams, without having problems for a longer period of time by extending the economic life of the dams. Generally, dams are subjected to the erosion effect of sediment, gravel and soil carried in the water, which shortens the service life of the dams. In this study, 8 different types of concrete were produced from limestone, granite and quartzite aggregates and compressive strength and abrasion values were determined. In order to measure the abrasion values, Böhme abrasion and underwater ball abrasion tests were applied to the samples produced after the Los Angeles test. According to the results of the Los Angeles test, it is the granite with the highest abrasion resistance among the aggregates. When the results of bohme abrasion and underwater ball abrasion tests were examined, it was found that the abrasion resistance of the aggregate content of the samples was high. When the compressive strength results of the samples with the same content are examined, the whole of the sample with the highest resistance is granite. According to these results, it is observed that the abrasion resistance of concrete is directly proportional to the compressive strength of concrete and abrasion resistance of aggregate.

Bu çalışma kapsamında, Hocaköy Barajı (İnegöl-Bursa)’ nın rezervuar alanında bulunan paleoheyelanlar incelenmiştir. Hocaköy Barajı’ nın rezervuarında su tutulmadan önceki ve su tutulduktan sonraki durumlarda statik ve dinamik (depremli) koşullar araştırılmış ve duraysızlığın oluşup oluşamayacağı tahmin edilmiştir. Paleoheyelanlar Üst Miyosen yaşlı İnegöl Formasyonu’ nun kiltaşları, altere kiltaşları ve Kuvarterner yaşlı yamaç molozundan oluşmaktadır. Paleoheyelanlardaki kayma yüzeyi daireseldir. Paleoheyelanların kayma yüzeylerini paleoheyelanlardaki kiltaşları ile altere kiltaşları arasındaki sınır oluşturur. Paleoheyelanlar Hocaköy Barajı’ nın rezervuar alanında aks yerine yaklaşık 1 km uzaklıkta yer almaktadır. Rezervuar alanında su tutulmadan önce statik koşuldaki durumda yapılan analizlerde belirlenen minimum güvenlik katsayılarına göre paleoheyelanlar duraylıdır ama depremli koşulda paleoheyelanlarda duraysızlık gözlenebilir. Rezervuar alanında su tutulduktan sonra suyun maksimum su kotunda bulunduğu durumda statik koşulda paleoheyelanlar duraylıdır. Depremli durumda ise paleoheyelanlarda duraysızlık gözlenecektir. In this study, paleolandslides at Hocaköy Dam reservoir site (Inegöl-Bursa) were investigated. The static and dynamic (earthquake) conditions were investigated before accumulation of water in reservoir and after accumulation of water in reservoir and the probability of instability were estimated. Paleolandslides forms from the claystones and alterated claystones of Inegöl Formation which is upper Miocene aged and Quaternary aged slope wash material. Circular sliding surface occurs in these type landslides. Sliding surface are between claystones and alterated claystones in paleolandslides. Paleolandslides are locates in reservoir site approximately 1 km to the dam axis. Before accumulation of water in reservoir, the paleolandslides are stable under static condition with minimum factor of safety according to stability analysis. However under eartquake condition, instability may be observed. When the maximum water level maximum at reservoir lake, the paleolandslides will be stable under static condition. The instability will be observed under earthquake condition at paleolandslides.

Aksaray Mamasın Barajı Sulaması Rehabilitasyonu çalışması ile Mamasın Barajından brüt 23.000 ha tarım arazisinin modern sulama sistemi (borulu şebeke) ile sulanması için rehabilite edilmesi amaçlanmıştır. Mamasın Barajının geçmişi irdelendiği zaman, işletmede bulunan sulama sistemi o günün teknik ve ekonomik şartları da dikkate alınarak açık kanallı klasik sistem olarak düşünülmüştür. Son yıllarda sulama projeleri basınçlı sulama sistemleri olarak projelendirmiş ve sulama sahası ile ilgili planlama raporunun üzerinden 50 yıl geçmesinden dolayı Aksaray Mamasın sulamasının revize edilmesi zorunluluğu doğmuştur., With the Aksaray Mamasın Dam Irrigation Rehabilitation project, it was aimed to rehabilitate 21.938 ha of agricultural land from Mamasın Dam with a modern irrigation system (pipe system). When the history of Mamasın Dam was examined, the irrigation system in operation was considered as open channel classical system considering the technical and economical conditions of that day. In recent years irrigation projects have been projected as pressurized irrigation systems and the necessity of revising the irrigation of Aksaray Mamasın project has been born because 50 years have passed since the planning report related to the irrigation area.

Anadolu pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Bu medeniyetler, ihtiyaçlarını karşılamak için benzersiz su yapıları yapmışlardır. Bu su yapıların bir kısmı Orta Anadolu'da Hitit döneminde; bir kısmı Doğu Anadolu'da Urartu döneminde; bir kısmı Batı ve Güney Anadolu'da Helen, Roma ve Erken dönemlerinde; bir kısmı Orta ve Doğu Anadolu'da Selçuklu döneminde; bir kısmı da Türkiye'nin birçok bölgesinde Osmanlı döneminde inşa edilmiştir. Barajlar, kanallar, su kemerleri, tüneller gibi su yapılarının bir kısmı hala işlevini sürdürmektedir. Özellikle Karakuyu Barajı, Şamran Kanalı, Çevlik Tüneli, Mağlova Su Kemerleri önde gelen yapılardan bazılarıdır. Türkiye'yi tarihi su yapıları açısından keşfedilmeye açık, ilgi çekici bir yer yapmaktadır., Anatolia has hosted many civilizations. These civilizations made unique water structures to meet their needs. Some of these water structures were built during the Hittite period in Central Anatolia; some in Urartu period in Eastern Anatolia; some in Western and Southern Anatolia, in Helen, Rome and Early; some in Selcuk period in Central and Eastern Anatolia; some in during Ottoman period many places in Turkey. Some of the water structures such as dams, channels, aqueducts, tunnels still active. Property Karakuyu Dam, Şamran Channel, Çevlik Tunnel, Mağlova Aqueducts are some of the leading structures. Turkey in terms of historical water structures making it an open, interesting place to explore.

Arkeolojik ve Filolojik Veriler Işığında; Hitit Dönemi Su Bentleri Ve Köprüler konulu çalışmamızda, M.Ö II. bin Anadolu'sunda yer alan su yapılarına değinilmiştir. Su, yaşamsal döngünün devam edebilmesi için gerekli ana etkenlerden biridir. Bundan dolayıdır ki insanoğlu doğada yaşanılan şiddetli kuraklıklara karşı önlemler almak istemiştir. Alınan bu önemlerden biri olarak, karşımıza baraj yapıları çıkmaktadır. M.Ö. II. bin Anadolu'sunda inşa edilen günümüz baraj yapılarına çok benzeyen bu Hitit Dönemi barajları, Hitit mühendisliğinin ne kadar ileri bir seviyede olduğunu bize göstermektedir. Dönemin birçok sorunsalı düşünülerek inşa edilen bu barajlar, dönemin ekonomik ve politik gücünü de yansıtmaktaydı. İnşa edilen bu baraj yapıları, su ihtiyacını karşılamasının yanısıra, kültsel işlevler içinde kullanılmaktaydı.Çalışmamızın amacı, bu baraj yapılarına, arkeolojik verilerin yanında filolojik verileri de göz önünde bulundurarak, M.Ö. II. bin yıl Anadolu'sunda Hititlerin kuraklık karşısında verdiği mücadeleye ayrıntılı bir şekilde değinmektir. Tüm bunların yanısıra çalışmamızda, Hitit Dönemi'nde inşa edilen ve günümüzde arkeolojik bulgusu olmayan köprüler de ele alınmıştır. Filolojik belgeler bize Hitit köprülerini araştırırken ışık tutmuş ve inşa yöntemleri hakkında fikir edinmemizi sağlamıştır.Anahtar Kelimeler: Baraj, Hitit Mimarisi, Su Yapıları, Köprü, Luna, Ay This study focuses on the crucial elements of Hittite engineering, dams and bridges during the second Millenium BC. Water is the basic element in our lives. Because of its essentiality, people takes long-term measurement such as dams to keep water anytime available. In line with these considerations, we encounter dam structures in antiquity as well. During second millenium BC., Hittites started to build dams which is very similar to today's dam construction, show us how advanced Hittite engineering was.These dams which themselves provide insights about the climatic changes over the reign of Hititte period. Furthermore, their construction also reveal the engineering skills of the Hitittes.The purpose of our study is considering the philological data as well as the archaeological data in these dam structures and to touch on the struggle of Hittites against drought in Anatolia in BC. 2000 in detail. In addition to all these, bridges built during the Hittite period and the bridges which are not archaeological finds today are also conside in this study. While we were searching for Hittite bridges, philological documents shed light on building techniques of the bridges as well.Key words: Dam, Hittite Architecture, Water Constructions, Bridge, Luna, Moon. 237

Ülkemizde, tarımsal sulama, içme suyu, enerji ve taşkın koruma amaçlı olarak yapılan baraj inşaatı çalışmaları maliyeti yüksek projelerdir. Baraj maliyetini yükselten başlıca harcama kalemi kamulaştırmadır. Günümüzde baraj yapımı için yetkili olan kamu kurumlarının başında Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü gelmektedir. Ülkemizde yatırımlar için ayrılan bütçenin büyük bir kısmını kullanan DSİ, kendisine ayrılan bu bütçenin önemli bir kısmını kamulaştırma harcamaları için kullanmaktadır. Bu çalışmada, DSİ Genel Müdürlüğü tarafından yapılan Kayseri İli, Develi İlçesi Gümüşören Barajı uygulama alanı olarak seçilmiş olup, projedeki kamulaştırma faaliyetleri her boyutuyla ayrıntılı olarak araştırılmıştır. Uygulama bölgesinde yapılan kamulaştırma faaliyetleri, darboğazlar ve çözüm yolları incelenmiş, baraj ix havzasında kalan yerleşim yerleri için nasıl bir kamulaştırma faaliyeti geliştirildiği ve oluşan yargı kararları ayrıntılı olarak irdelenmiştir. Tez çalışmasının temel amacı, baraj inşaat çalışmalarının gecikmesine neden olan kamulaştırma sürecinin her boyutuyla incelenerek yeni yapılacak projelere ışık tutulmasını sağlamaktır. Yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışmanın ilk bölümünde kamulaştırmanın tanımı ve tarihsel gelişimi, kamulaştırma mevzuatları ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde kamulaştırma nedeniyle açılan davalar hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde kamulaştırma hakkında yapılmış araştırmalar hakkında literatür taraması yapılmıştır. Üçüncü bölümde Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’nde kamulaştırma faaliyetleri hakkında bilgiler verilmiştir. Ayrıca kamulaştırma projelerinde işlem adımları hakkında detaylı bilgi verilmiştir. Dördüncü bölümde tez konusu olan Gümüşören Barajı Projesi hakkında genel bilgiler ve kamulaştırma faaliyetleri hakkında bilgiler verilmiştir. Beşinci bölümde Gümüşören Barajı Projesi kamulaştırma aşamalarında karşılaşılan sorunlar ve bu sorunlara çözüm önerileri sunulmuştur. Sonuç bölümünde ise bu proje aşamasında kamulaştırma çalışmalarının nasıl daha verimli, hızlı, yöre insanının sosyo - ekonomik yapısını bozmadan baraj bölgesinde kurulan sosyal dengeyi daha ileri seviyeye çıkararak, işin en az maliyetle, kamulaştırma davalarını asgariye indirerek ve devlet vatandaş ilişkisine zarar vermeden gerçekleştirileceği konusunda çözüm önerileri sunulmuştur., In our country, irrigation, poteble water, energy and dam building which operations on the purpose of flood protection projects are high cost. The main expense which increases the cost of the dam is the expropriation. State Hydraulic Works (DSI) is the primary authorized public institution for the construction of the dams today. DSI, which uses a large part of our country's budget allocated for investments, uses a significant portion of its budget for the expropriation costs. In this study, Gumusoren Dam located at Gumusoren Province of Kayseri made by the General Directorate of State Hydraulic Works has been selected as the application area and every aspect of expropriation activities were investigated in detail. Expropriation activities in the application area, bottlenecks and examined solutions have been studied. Additonally how to develop an expropriation activitiy for the remaining settlements in the dam basin and the judical decisions that are made were examined in detail. The aim of this thesis’ studies is to shed light on new projects which will be done by examining all aspects of the expropriation process which caused the delay of the dam construction work. Information related to definition and historical development of expropriation, expropriation legislation and the European Court of Human Rights in the lawsuit due to expropriation are given in the first part of this study which was prepared as a master's thesis In the second part, literature review has been done about research on expropriation In the third section information about the activities of General Directorate of State Hydraulic Works is provided. Also detailed information about the process steps in the expropriation Project is given. In the fourth section general information about the Gumusoren Dam Project and information about the expropriation activities are provided. The problems encountered in Gumusoren Dam Project expropriation stage and solutions to these problems are presented in the fifth section Conclusion section provides some solution recommendations about expropriation activities, how they can be more productive, quicker as well as maintaining and increasing the social balance settled in dam areas by not destroying socio-economic structure of the local people. This section also provides some suggestions regarding cost control, minimizing expropriation lawsuits and how to perform the expropriation activities without damaging the government-citizen relations., ÖNSÖZ, i -- TEŞEKKÜR, iii -- İÇİNDEKİLER, iv --ÖZET, viii -- ABSTRACT, x -- ŞEKİLLER DİZİNİ, xii -- SİMGELER ve KISALTMALAR DİZİNİ, xv – 1. GİRİŞ, 1 -- 1.1. Kamulaştırmanın Tanımı, 1 -- 1.2. Ülkemizde Kamulaştırmanın Gelişimi, 1 -- 1.2.1. Osmanlı İmparatorluğu Öncesi, 1 -- 1.2.2. Osmanlı İmparatorluğu Dönemi, 2 -- 1.2.3. Tanzimat’tan Önceki Durum, 3 -- 1.2.4. Tanzimat’tan Sonraki Durum, 4 -- 1.2.5. Cumhuriyet Dönemi, 5 -- 1.3. Kamulaştırma Mevzuatı, 8 -- 1.4. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde Kamulaştırma Davaları, 8 -- 1.5. 4650 Sayılı Kanun İle Getirilen Bazı Değişiklikler, 16 -- 1.6. Dünya’da Kamulaştırma Faaliyetleri, 19 -- 1.7. Başka Ülkelerdeki Kamulaştırma Uygulamalarının Karşılaştırılması, 22 -- 2. LİTERATÜR ÖZETİ, 24 -- 3. DEVLET SU İŞLERİ’NDE KAMULAŞTIRMA FAALİYETLERİ, 28 -- 3.1. DSİ’de Kamulaştırma,28 -- 3.2. DSİ’de Kamulaştırma İşlemlerinde Kullanılan Yasal Mevzuat, 33 -- 3.3. Kamulaştırma İşlem Aşamaları, 33 -- 3.3.1. Kamu Yararı Kararı, 35 -- 3.3.2. Kamulaştırma Planlarının Hazırlanması, 37 -- 3.3.3. Malik tespiti, tapu kayıtlarının alınması ve adres araştırması, 40 -- 3.3.4. Proje bazında ödeneklerin temini, 40 -- 3.3.5. Kamulaştırma Kararı, 41 -- 3.3.6. İdari Şerh, 42 -- 3.3.7. Kıymet Takdir Komisyonu, 43 -- 3.3.8. Uzlaşma Komisyonu, 49 -- 3.3.9. Uzlaşma Görüşmelerinden Sonraki İşlemler,54 -- 3.3.9.1. Mal Sahiplerine veya İlgililerine Duyuru Yapılması, 54 -- 3.3.9.2. Anlaşma Olmaması veya Tapuda Ferağ Verilmemesi Halinde Yapılacak İşlemler. 56 -- 3.3.10. Taşınmazların idare adına tescilinin sağlanması, 58 -- 3.3.11. Kamulaştırma Bedelinin Ödenmesi, 72 -- 3.3.12. Uzlaşmazlık halinde kamulaştırma evraklarının yargıya intikali, 73 -- 3.3.13. Yargının belirlediği kamulaştırma bedelinin bankaya blokesi ve taşınmazın mahkeme marifetiyle idare adına tescili, 78 -- 4. UYGULAMA, 80 -- 4.1. Gümüşören Barajı Projesi Genel Özelliği, 80 -- 4.1.1. Projenin Konumu, 82 -- 4.1.2. İklim Özellikleri, 82 -- 4.1.3. Nüfus, 83 -- 4.1.4. Eğitim, 84 -- 4.1.5. Sağlık, 84 -- 4.1.6. Ulaşım ve Haberleşme Olanakları . 84 -- 4.1.7. Tarım, 84 -- 4.1.8. Sanayi ve Ticaret, 85 -- 4.1.9. Madencilik,85 -- 4.1.10. Turizm, 86 -- 4.1.11. Kadastral Durumu, 86 -- 4.2. Gümüşören Barajı Kamulaştırma Faaliyetleri,88 -- 4.2.1. Gümüşören Barajı Kapsamında Kamulaştırılan Taşınmazların Niteliği, 88 -- 4.2.2. Gümüşören Barajı Kapsamında Kamulaştırılan Yapılar, 88 -- 4.2.3. Gümüşören Barajı Kapsamında Kamulaştırılan Kamu Tüzel Kişilerine Ait Taşınmazlar, 88 -- 4.3. Gümüşören Barajı Kamulaştırma Durumu,91 -- 4.4. Gümüşören Barajı Acele Kamulaştırma Faaliyetleri, 93 -- 4.5. Artan Kısmın Kamulaştırılması, 95 -- 4.6. Barajlarda Mücavir Taşınmaz Malların Kamulaştırılması, 96 -- 5. GÜMÜŞÖREN BARAJI KAMULAŞTIRMA İŞLEM ADIMLARINDA KARŞILAŞILAN SORUNLAR ve ÇÖZÜM ÖNERİLERİ, 100 -- 5.1. Kamu Yararı Kararı Aşamasında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 100 -- 5.2. Kamulaştırma Planlarının Hazırlanması Aşamasında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 100 -- 5.3. Proje Alanında Bulunan Mera Vasıflı Arazilerden Kaynaklanan Sorunlar, 102 -- 5.4. Malik Tespiti, Tapu Kayıtlarının Alınması ve Adres Araştırması Aşamasında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 103 -- 5.5. Proje Bazında Ödeneklerin Temini Aşamasında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 104 -- 5.6. Kamulaştırma Kararı Aşamasında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 104 -- 5.7. İdari Şerh Aşamasında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 104 -- 5.8. Kıymet Takdir Komisyonu Çalışmaları Aşamasında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 105 -- 5.9. Uzlaşma Komisyonu Çalışmaları Aşamasında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 112 -- 5.10. Uzlaşma Görüşmelerinden Sonraki İşlemler Aşamasında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 113 -- 5.11. Mal Sahiplerine veya İlgililerine Duyuru Yapılması Aşamasında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 114 -- 5.12. Taşınmazların İdare Adına Tescilinin Sağlanması Aşamasında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 114 -- 5.13. Kamulaştırma Bedelinin Ödenmesi Aşamasında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 114 -- 5.14. Kamulaştırmadan Arta Kalan Kısımlarda Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 114 -- 5.15. Acele Kamulaştırma Aşamasında Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 117 -- 5.16. Yeniden Yerleşim Çalışmalarından Dolayı Ortaya Çıkan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 121 -- 5.17. Proje Kapsamındaki Hammadde Sahalarının Kullanılamamasından Dolayı Ortaya Çıkan Sorunlar ve Çözüm Önerileri,122 -- 5.18. Proje Kapsamındaki Yerleşim Yerlerinin Sosyo-Ekonomik Açıdan İncelenmesi Ortaya Çıkan Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 123 -- 5.19. Mevcut Durumda Tarım Arazisi Olarak Kullanılan Ocak ve Depo Tesislerinin Kamulaştırmasında Ortaya Çıkan Sorunlar, 125 -- SONUÇ ve ÖNERİLER, 126 -- KAYNAKLAR, 131

Dünya üzerinde su temini konusu hayati bir öneme sahiptir. Bu sebeple ülkeler kendi su potansiyellerini muhafaza etme ve ergonomik kullanma amacına göre projeler geliştirmektedirler. Geliştirilen projelerin başında barajlar gelmektedir. Muhafaza görevi gören barajların zaman içerisinde rezervuarında kıyı erozyonu ve rezervuarı besleyen akarsuların taşımış olduğu malzemelerin çökelmesi ile sedimentler oluşur. Sedimentin oluşması ile rezervuar tabanı yükselir ve depolama kapasitesinde hacim kaybına neden olur. Bu kayıp barajların ekonomik ömürlerini azaltmakta, taşkın önleme, hidroelektrik enerji üretimi, sulama, içme suyu temini ve rekreasyon vb. işlevleri olumsuz etkilemektedir. Barajların ekonomik ömürlerinin azalması, yeni barajların inşa edilmesini akla getirmektedir. Ancak yeni barajların yapım süresi, maliyeti ve yapının yapılabileceği coğrafik alanların az olması nedeniyle bu tercihi etkin kılmamaktadır. Bu tez çalışmasında; rezervuarların ekonomik ömrünü azaltan sediment birikimi problemi ve barajların ekonomik ömürlerinin yeniden kazanabilmeleri için sedimentin kontrol edilmesi ile ilgili olarak ayrıntılı bilgi verilmiştir. Ayrıca, Osmaniye ili, Sumbas ilçesi sınırları içerisinde bulunan Kesiksuyu (Mehmetli) Barajının 1963 ve 2007 yıllarındaki verileri kullanılarak bir uygulama gerçekleştirilmiştir. Sediment birikimi Ortalama Sonlu Alan Yöntemi ile belirlenmiştir. 44 yılda %17.20 hacim kaybının gerçekleştiği tespit edilmiştir. Elde edilen zamansal değişim haritaları Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) ile görselleştirilmiştir., The debate on global water supply is a vital issue. Therefore, countries develop projects with the purpose of maintaining their own water potential and according to their ergonomic usage. Dams constitute the foremost among the developed projects. Sediments are formed in dry dams due to coastal erosion and deposition of materials carried by the streams that feed the reservoir. The base of the reservoir rises because of sediment formation and causes a loss of the volume in storage capacity. This loss can reduce the economical life of the dam and has a negative effect on flood prevention, hydroelectric power generation, irrigation, drinking water supply, recreation, etc. The reduction in the economical life of dams suggests construction of new dams. However, this option is not seen effective because of their construction time, costs and insufficient geographical areas to build them. This thesis provides detailed information on the problem of sediment accumulation which reduces the economical life of the reservoir and on sediment control and removal methods in order to regain economic life of the dams. In addition, an application has been performed on Kesiksuyu (Mehmetli) Dam located in Sumbas town of Osmaniye province using the data of 1963 and 2007. Average sediment accumulation was determined by the finite field method. It was determined that a loss of 17.20 % of the total volume has occurred during the period of 44 years. The obtained temporal change maps were visualized using Geographic Information System (GIS).

Ülkemizin enerjideki dışa bağımlılığını azaltmanın yanında içme-kullanma suyu ve taşkın kontrolü gibi ana amaçları ile son yıllarda daha da artan sayıda başvurulan yatırımların başında gelen büyük barajlar, arazi kullanım değişimleri, tarım alanlarının daralması, sedimantasyon, ekosistemlerin tahribatı ve insanların zorunlu göçleri gibi birçok sorunu da beraberinde getirmektedir. Ayrıca, barajların öncelikle üzerinde yapıldıkları havzayı, akarsu sistemini ve yakın çevresini hem fiziksel açıdan hem de yerine getirdiği doğal işlevleri bakımından ciddi boyutlarda değiştirdiği de bir gerçektir. Benzer değişikliklerin yaşandığı havzalardan biri de DSİ Çoruh Barajlar Projesinin gerçekleştirildiği Çoruh Nehri Havzası’dır. Bu proje kapsamında planlanan toplam 15 büyük barajdan 7’si Çoruh Nehri’nin Artvin sınırları içerisindeki ana ve yan kolları üzerindedir. Bu barajların inşaatı ve bağlantılı olarak yol ağının yenilenmesi ile Çoruh Nehri ve Vadisi üzerinde özellikle arazi kullanımında önemli değişimlerin ve alandaki ekosistem üzerinde de ciddi tahribatların meydana geldiği gözlemlenmektedir. Söz konusu bu değişimlerin ve tahribatların bilimsel olarak irdelenmesi ve sağlıklı verilerin elde edilmesi amacı ile inşaatına başlanılan Artvin Barajı ve HES ile kısa zamanda inşaatına başlanılacak olan Yusufeli Barajı ve HES iki örnek baraj olarak seçilmiştir. Bu barajlar içerisinde yaklaşık 12124 kişi ve 3031 hanenin doğrudan etkileneceği, vadi boyunca yer alan su basar alanlardaki tarım alanlarının nerede ise tamamını kaybedecek olan Yusufeli Barajı büyük önem taşımaktadır. CBS teknikleri kullanılarak öncelikle bu barajların etki alanlarındaki (yaklaşık 1870 km2) mevcut arazi kullanım şekilleri belirlenmiş ve çalışma alanındaki idari sınırlar, havza sınırları, alt havzalar ve Sayısal Arazi Modeli (SAM) olmak üzere çok sayıda katman oluşturulmuştur. Bunların yanında, havzanın akarsu ağı, drenaj ve alt havzalarına ilişkin haritalar oluşturulmuş ve Sayısal Arazi Modeli kullanılarak bazı havza karakteristikleri ortaya konulmuştur. Çalışmanın bundan sonraki aşamaları ise her iki barajın tamamlanacağı ve su tutma sürecinin başlayacağı varsayımı ile rezervuar alanlarının sınırlarının ortaya konulması ile özellikle yeni yol yapım çalışmalarının neden olduğu/olacağı arazi tahribatının alansal büyüklüğünün belirlenmesi olacaktır. Böylece daha önce üretilen katmanlarla çakıştırıldığında çalışma alanında meydana gelecek arazi kullanım değişimi tespit edilmiş olacaktır. Belirlenecek veriler yardımı ile üretilecek olan haritalar ve elde edilecek veriler, Çoruh Nehri boyunca yapılması planlanan diğer büyük barajlar için önemli bir altlık oluşturacaktır. Lately, large dams have been one of the most referenced development projects mainly for the purposes of drinking and potable water, flood control and reducing the Turkey’s energy dependency on foreign resources. However, they also bring along some issues including land use change, reducing arable lands, sedimentation, destruction of ecosystems, and forced migration of people. Moreover, it is a fact that large dams, beside river ecosystems and its close environment, first of all, severely change the watershed they are to be constructed on, both physically and in terms of its natural functions. The Coruh River Watershed where the DSI’s Coruh Dams Project has been carried out is one of many watersheds experiencing similar changes mentioned above. Seven of fifteen large dams planned for this Project are on the Coruh River’s main and tributary channels flowing within the boundary of Artvin. Important negative changes have been observed in the area especially in respect to land use and severe destructions on ecosystems due to the construction of the dam projects and the renewing of road network. In order to make scientific evaluation about these changes and destructions and obtaining reliable data, two dams, one (the Artvin Dam and HPP) is already being constructed and the other (the Yusufeli Dam and HPP) is in the beginning of its construction stage, were chosen as case studies. Out of these two dams, the Yusufeli Dam is considered as more important since about 12124 people and 3031 homes are going to be affected directly by this dam as well as almost all arable lands along the floodplains of the valley are going to be lost. Using GIS techniques, first of all, the present land use types within the area (close to 1870 km2) impacted by the dams were identified and many layers including administrative and watershed boundaries, sub-watersheds, and digital terrain model (DTM) of the study area were created. In addition, the maps showing river network of the watershed and drainage and sub-watersheds were also prepared and using DTM, some characteristics of the watershed were obtained. The next step of this study -with the assumption that construction of both dams are completed and inundation is started- is to find out boundaries of the reservoir areas and determine spatial size of land degradation that have been and/or will be caused especially by building new road system. Then, when previously created maps were overlapped, the projected land use change in the study area will be determined. The data obtained and the maps created from this study will be a very important base for the other large dams planned to be constructed along the Coruh River.

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2012, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2012, Bu çalışmada, Büyük Melen Barajı aks yerinin mühendislik jeolojisi incelemesi yapılmıştır. Göl alanında maksimum su seviyesinin altında karstik kireçtaşlarından oluşan Akveren formasyonunun yüzeylediği bölgeler bulunmuştur. Akveren ve Yemişliçay formasyonları karstik kireçtaşları ile su kaçakları açısından önemli olup, Akveren kireçtaşlarında su kaçaklarının önlenmesi için yüzey kaplaması yapılması gerekmektedir. Baraj aks yerinde açılan sondaj kuyularının Lugeon basınçlı su deneylerinden yararlanılarak emilme katsayısı-basınç grafiklerine göre genelde artan orantılı ve tıkanmaya işaret eden ilişkiler görülmüştür. Buradan deney sırasında çatlakların ince malzeme ile tıkandığı anlaşılmıştır. Bu nedenle basınçlı su deneyleri ve enjeksiyon uygulamalarından önce deney ya da enjeksiyon kademesinin ince malzemelerden arıtılması için yıkanması gerektiği belirlenmiştir. Büyük Melen barajı eksen yerinde alınacak enjeksiyon önlemleri için sınır değer >1 LU olarak alınmış olup bunun sonucunda enjeksiyon perde derinliği sol sahilde en az 70 metre, sağ sahilde 75 metre olarak planlanması gerektiği önerilmiştir. BSK-3 nolu sondaj kuyusunda derinliğe bağlı olarak SPT-N30 değerlerinin grafiğine göre belirlenmiş olan gevşek ve orta sıkılıktaki alüvyal zeminlerin 115 m yüksekliğindeki bir baraj için taşıma gücünün yetersiz olduğu düşünülmüştür. Bu yüzden BSK-3 sondajı yeterli olmayıp ek sondajların açılması gerektiği anlaşılmıştır. Sağ ve sol sahilde yamaç molozlarından oluşan örtü tabakası ile temel kayanın ayrışmış kesimleri düşük taşıma gücü ve yüksek geçirimlilik değerlerinden dolayı kaldırılması gerektiği, sol sahilde 8-13 m’lik bir kazı gerekirken, sağ sahilde 3-5 m derinliğinde bir kazının yeterli olduğu anlaşılmıştır., In this study the engineering geology investigation of axis site of Big Melen Dam. Akveren and Yemişliçay formations crops out below the maximum water level. These two formations are very important for water leaks and surface covering is necessary to prevent water leaks for limestones which are belongs to Akveren formation. Boreholes, which drilled at the dam site pressurized water depth of each set of Lugeon tests were performed and graphs were obtained. These graphs are P (pressure)-Q (absorption coefficient). Consequently increasing proportional and a few connections that obstruction of cracks were observed. During the test cracks were clogged with thin things. So before water pressure tests and injection applications, injection or test stage should be washed. The limit value for injection precaution is consider as >1 LU. According to this information, the depth of grout-curtain was deterimined respectively as 70 m on the left coastal and 75 m on the right coastal. SPT-N30 values graph has been made for BSK-3 borehole. By this graph, it is obtained that loose and medium-compact alluvial soils don’t have enough bearing capacity and for 115 m height dam. Because of inadequacy of BSK-3, additional borehole have been needed. On the left and right coastal, because of weak bearing capacity and high permeability values, the cover layer consisted of slope wash and the parts which have been separated from bedrock have been removed. It is determined that 8-13 m depth excavation on the left coastal and 3-5 m depth excavation on the right coastal is needed., Yüksek Lisans, M.Sc.

Kayseri iline 35 km uzaklıkta Kızılırmak nehri üzerinde inşa edilmiş olan Yamula barajının zamansal davranışı yapımından itibaren 1,5 yıl sürecinde gerçekleştirilmiş dört periyotjeodezik ölçü ile izlenmiştir. Su seviyesinin yükselmesine bağlı olarak barajın düşey yönde gerçekleşen deformasyonlarının belirlenmesi amacıyla, çalışmada, biri statik ve diğeri kinematik olmak üzere iki farklı deformasyon analizi yöntemi kullanılmıştır. Sonuçlar baraj üzerindeki tüm noktaların hareket halinde olduğunu göstermiştir. Kinematik yöntem sonuçları, özellikle baraj ortasındaki noktaların su seviyesinin yükselmesine bağlı olarak anlamlı bir ivmeli hareket sergilediklerini ortaya koymuştur. Çizilen grafikler, su seviyesinin yükselmesi ile baraj üzerindeki kontrol noktalarının düşey deformasyonlan arasında bir lineer ilişkinin var olduğunu ortaya koymuştur., Temporal behaviors of the Yamula dam (on Kızılırmak River and 35 km away from the city of Kayseri) have been monitored by using geodetic measurements covering four periods of 1.5 years since the dam was built. Two deformation models, namely static and kinematic, are used to determine vertical displacements occurring due to the rise of water level in the reservoir. Results show that all points on the Yamula dam are in motion. The results from the kinematic model, indicate that some points, especially in the middle of the dam, exhibit significantly accelerating vertical displacements depending on the increase of water level. Graphics depict that there was a linear relation exists between the reservoir level rise and the subsidence of control points on the dam.