Search

ÖZET Bu araştırma, çim tipi ak üçgül {Trifolium repens L. var. Nanouk ) ile farklı gövde tipi ve gelişme özelliğine sahip üç buğdaygil çim türünün, ingiliz çimi {Lolium perenne L var. Delaware), çayır salkımotu {Poa pratensis L. var. Conni) ve sülüklü tavusotu {Agrostis stolonifera L var. Kromi) oluşturduğu karışımlarda, farklı azotlu gübre uygulamalarının botanik kompozisyon ve çim kalite kriterlerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada, buğdaygil çim türleri ile 3 ayrı deneme kurulmuş, denemelerde 4 buğdaygil-ak üçgül karışımı (% 100 buğdaygil + % 0 ak üçgül, % 97.5 buğdaygil + % 2.5 ak üçgül, % 95.0 buğdaygil + % 5 ak üçgül ve % 90 buğdaygil + % 10 ak üçgül) ile 4 azot dozu ( 0, 2.5, 5, 7.5 g N/m2) kullanılmıştır. Üç yıl (1999-2002) süren bu araştırmada, karışımların renk, kalite, dip kaplama, botanik kompozisyon ve ot verimi değerleri düzenli aralıklarla tespit edilmiştir. Buğdaygil çim türlerine ak üçgül katılması, bu bitkilerin renk, kalite, dip kaplama ve ot verimi değerlerini arttırmıştır. Ancak, ak üçgülün buğdaygil çim türlerine katılma oranlarının, bu bitkilerin çim kalite özellikleri üzerine önemli bir etkisi olmamıştır. Azotlu gübreleme, saf olarak yetiştirilen buğdaygil çim türlerini, buğdaygil-ak üçgül karışımlarına göre daha fazla etkilemiştir. Ak üçgülden buğdaygil çim türlerine transfer edilen azot nedeniyle, karışımlarda azotlu gübrelemenin etkisi sınırlı kalmıştır. Deneme parsellerine uygulanan azotlu gübre dozları arttıkça, hem saf olarak yetiştirilen buğdaygillerin hem de buğdaygil-b'aklagil karışımlarının renk, kalite, dip kaplama, ot verimi, N içeriği ve topraktan kaldırılan N miktarı değerleri de artmış; botanik kompozisyondaki ak üçgül oranı, ak üçgül tarafından fıkse edilen N miktarı ve N transferi değerleri ise azalmıştır. Ak üçgülün özellikle geniş park alanları, yol kenarları ve eğimli alanlar gibi fazla bakım hizmeti götürülemeyen yerlerde buğdaygil çim bitkileri ile karışık olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Ak üçgül, Trifolium repens L., İngiliz çimi, Lolium perenne L, çayır salkımotu, Poa pratensis L, sülüklü tavusotu, Agrostis stolonifera L, azotlu gübreleme, azot fıksasyonu 11 ABSTRACT This research was conducted in order to determine the effects of different nitrogen (N) levels on the botanical composition and quality characteristics of turf mixtures consisted of white clover (Trifolium repens L. var. Nanouk) with three turfgrass species having different stem type and development characteristics, perennial ryegrass {Lolium perenne L. var. Delaware), Kentucky bluegrass {Poa pratensis L. var. Conni) and creeping bentgrass {Agrostis stolonifera L. var. Kromi). In this study, three different experiments were established for each turfgrass species. In this trials, 4 turfgrass-white clover mixtures ( pure turfgrass, % 97.5 turfgrass + % 2.5 white clover, % 95 turfgrass + % 5 white clover and % 90 turfgrass + % 10 white clover) with 4 nitrogen levels (0, 2.5, 5.0, 7.5 g N m`2 N). Color, turf quality, basal cover, botanical composition and clipping yield values of the mixtures measured regularly throughout the 3 experimental years (1999-2002). The 'inclusion of white clover into turf mixtures, increased color, turf quality, basal cover and clipping yield. However, seeding rates of white clover did not affect the turf quality characteristics of turfgrasses. N fertilization affected pure turfgrass species more significantly than turfgrass-white clover mixtures. Because of the N transfer from white clover to turfgrass species, the effects of nitrogen fertilization on mixtures were limited. As the N levels increased, so did the values of color, turf quality, basal cover, clipping yield, N content of tissues and the amount of total N uptaken from soil, both in pure turfgrasses and turfgrass-white clover mixtures; but the white clover percentage in botanical composition, the amount of N fixation and N transfer from white clover to turfgrass species decreased. It was concluded that white clover could be used in mixtures with turfgrass in low maintenance areas such as large park areas, road borders and hilly areas. Key Words: white clover, Trifolium repens L., perennial ryegrass, Lolium perenne L., Kentucky bluegrass, Poa pratensis L., creeping bentgrass, Agrostis stolonifera L., nitrogen fertilization, nitrogen fixation. 286