Search

2./8. yüzyılda ortaya çıkmasına rağmen Abbâsîlerin baskıları nedeniyle gizli bir şekilde davetini sürdürmeye çalışan İsmâilîliğin 3./9. yüzyılın sonlarında özellikle Horasan-Mâveraünnehir bölgesinde serbest bir ortam bularak yayılması sonucunda entelektüel bir gelişim gösterdiği, bu gelişim doğrultusunda 4./10. yüzyıl başlarında Yeni Eflâtunculuğun etkisiyle dönüşüme uğradığı kabul edilmektedir. İslam düşüncesinin gelişiminde büyük bir etkiye sahip olan Yeni Eflâtunculuğun, mistik ve batınî bir görünüm arz eden İsmâilîlik üzerinde, söz konusu mistisizmin etkisiyle daha büyük bir nüfuza ulaştığı varsayılmaktadır. İsmâilîlikteki Yeni Eflâtuncu tesirin ve bu tesir sonucunda meydana gelen dönüşümün ne seviyede gerçekleştiğinin ortaya konması adına, söz konusu dönüşümün mimarlarından Ebû Ya'kub es-Sicistânî'nin düşüncelerindeki Yeni Eflâtuncu etkinin belirlenmeye çalışılması, araştırmanın amacını teşkil etmektedir. Araştırmada, Sicistânî'nin eserleri analiz edilerek fikirleri Plotinus'un düşünceleriyle karşılaştırılmış, ikisi arasındaki benzerlik ve farklılıklar belirlenmeye çalışılmıştır. Söz konusu analiz ve bu analiz sonucunda ortaya çıkan sonuçların değerlendirilip yorumlanması, araştırmanın yöntemini oluşturmaktadır. Plotinus'ta karşılığı bulunmayan görüşleri kapsam dışı bırakan araştırma, Sicistânî'nin Tanrı ve âlem görüşleriyle sınırlanmaktadır. Araştırmanın sonucunda, İsmâilîliğin Yeni Eflâtuncu bir dönüşüm yaşadığı ve bu dönüşüm sonucunda oluşan yeni İsmâilîliğin 4./10. yüzyıldan sonra standart hale geldiği kanısına varılmıştır. Ayrıca Plotinus'un düşüncelerinden büyük oranda etkilendiği müşahede edilen Sicistânî'nin, temsil ettiği İsmâilî öğretiyi sunarken söz konusu görüşlere sadık kaldığı ve onları inanç derecesinde benimsediği de sonuç olarak savunulabilir. Although it emerged in the 8th century Ismā'īlīsm trying to spread secretly due to the pressures of the ʿAbbāsīds, showed an intellectual development by findind a free environment, especially in the K̲h̲urāsān-Mā Warāʾ al-Nahr region at the end of 9th century, and was transformed by the influence of Neoplatonism at the beginning of 10th century. It is assumed that Neoplatonism, having a significant impact of Islamic thought, has a greater effect on Ismā'īlīsm, a mystical and esoteric structure with the influence of mysticism. The study aims to reveal the Neoplatonist influence in the thoughts of Abū Ya'qūb Al-Sijistānī, one of architects of the transformation in question, to reveal the Neoplatonist impact in Ismā'īlīsm and the transformation that occurred due to this impact. Analyzing Sijistānī's works and comparing his ideas with Plotinus' thoughts, revealing the similarities and differences between the two, evaluating and interpreting the emerging similarities and differences have been determined as a method in this study, which excludes the views that have no equivalent in Plotinus and limits Sijistānī's views on God and the cosmos. The research reveals that Ismā'īlīsm underwent a Neoplatonic transformation and that the new Ismā'īlīsm that emerged due to this transformation became standart after the 10th century. In addition, the research concludes that Sijistānī, as one of the architects of Neoplatonic Ismā'īlīsm, reflects the thoughts of Plotinus and adopts them as a belief.

Dede Korkut kitabı; Oğuzname adı verilen, motif bakımından eşsiz zenginlikte hikâyeleri içeren, yüzyıllar öncesi Türk toplumunun ortak kültür, medeniyet ve dünya görüşüyle meydana getirmiş olduğu eserlerden biridir. Dede Korkut Oğuznamelerinden biri olduğu kabul edilen ve yakın bir geçmişte bilim dünyasına tanıtılan Günbed yazması, içerdiği 24 soy ve 2 boy ile bilim insanlarının heyecanına ivme kazandırmış ve çeşitli disiplinlerde çalışmaların yapılmasına olanak sağlamıştır. Anlatıya dayalı roman, hikâye, halk hikâyesi, destan ve mesnevi gibi edebi türlerin içerik düzleminin tahlil edilip daha açık, net ve derinlikli olarak anlaşılması açısından dramatik aksiyonu sağlayan değerler son derece önemlidir. Dramatik aksiyondaki entrik kurguları oluşturan kişi, kavram ve semboller, ülkü değer ve karşı değer bağlamında değerlendirildiğinde çatışmanın önemli unsurları olan bu üç önemli ögenin metin içerisinde yüklendikleri anlamların içerik analizlerinin derin yapıda ele alınması anlatıya farklı bakış açıları getirmektedir. Bu çalışmada 2019 senesinde bilim âlemine tanıtılan ve çeşitli isimlerle adlandırılan Günbed yazmasında yer alan iki boyda dramatik aksiyonu sağlayan değer ve göstergelerin halk kültüründeki karşılıkları, anlatı içerisinde birbirleriyle ilişkileri ve çatışmaları ele alınmış, anlatının iki önemli ögesi olan Kazan Bey ve ejderha üzerine bir okuma denemesi yapılmıştır. Burada yapılan değerlendirme ve tespitler ayrıca makalede yer alan şema her iki boyu kapsayacak şekilde bir arada verilmiştir. Dede Korkut book; It is one of the works called Oğuzname, which contains stories with a unique richness in terms of motifs, created by the common culture, civilization and worldview of the Turkish society centuries ago, and is one of the most studied by scientists. The Günbed manuscript, which is accepted to be one of the Dede Korkut Oğuznames and introduced to the scientific world in the recent past, has accelerated the excitement of scientists with its 24 lineages and 2 tribes and has enabled studies in various disciplines. Values that provide dramatic action are extremely important in terms of analyzing and understanding the content level of literary genres such as narrative novels, stories, folk tales, epics and masnavi more clearly, clearly and deeply. When evaluated in the context of the person, concept and symbols, ideal value and counter value that make up the plots of the dramatic action, the deep structure of the content analysis of the meanings attributed to these three important elements, which are the important elements of the conflict, brings different perspectives to the narrative. In this study, the folk culture equivalents of the values and indicators that provide the dramatic action in two dimensions in the Günbed manuscript, which was introduced to the scientific world in 2019 and called by various names, their relations and conflicts with each other in the narrative were discussed, and a reading was made on the two important elements of the narrative, Kazan Bey and the dragon. The evaluations and determinations made here, as well as the diagram in the article, are given together to cover both dimensions. Dicle Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü (DÜBAP) tarafından ZGEF. 21.003 no'lu proje kapsamında desteklenmiştir.

06.03.2018 tarih ve 30352 sayılı Resmi gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. İnsanlık tarihi boyunca bütün din ve düşünce sistemleri, evren ve insanın yaratılışı ile ilgilenmiş, ‘bunlar niçin var’ sorusunu cevaplamaya çalışmışlardır. Kâinatın ve içindeki insanın amaçsız yaratılmadığı bilinen bir husustur. Kendisine üstün meziyetler bahşedildiği için varlık hiyerarşisinin tepesinde bulunan insanın önünde iki temel seçenek belirmektedir: Ya Allah’a mutî bir kul olup ebedi saadeti kazanacak, ya da isyankâr bir zorbaya dönüşüp iki cihanda da kaybedecektir. Öyleyse Kur’an insandan hangi sorumlulukları yerine getirmesini beklemektedir. Bu çalışmayla, Kur’an bağlamında insanın sorumluluk çerçevesinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmamız, giriş ve birbiriyle bağlantılı üç bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında, yapılan araştırmanın temelini teşkil eden probleme ve onun çözüm yöntemine işaret edilmiştir. Birinci bölüm, diğer dinler ve düşüncelerdeki yaratılış anlayışına hasredilmiş; ikinci bölümde ise, Kur’an’da evrenin, insanın ve Adem’in yaratılışı bahsi ele alınmıştır. Üçüncü ve son bölüm, insanın yaratılışından gelen potansiyel istidat ve meyillerinin ona yüklediği tabii sorumluluk yükünün değerlendirildiği kısım olup, burada Kur'an ekseninde insanın yeryüzü ödevlerine dair bir perspektif ortaya konulmaya gayret edilmiştir. Sonuç bölümünde tezimiz sürecinde ulaştığımız kanaatlere yer verilmiştir. Throughout the history of mankind, all religious and thought systems have been concerned with the creation of the cosmos and human being, and have tried to answer the question ‘why do they exist’. It is a well-known fact that the universe and human being in it are not created without a purpose. Given the superior merits of him, two basic options appear before the human at the top of the hierarchy of existence: Either he will become a servant of Allah and gain eternal bliss, or he will turn into a rebellious tyrant and lose in both realms. So the Qur'an expects man to fulfill his responsibilities. In this study, it is aimed to determine the framework of human being responsibility within the context of Holy Qur'an. Our study consists of an introduction and interconnected three parts. In the introduction, the problem that underlies the research and the method of the research are explained. The first part is devoted to the concept of creation in other religions, and the second part deals with the creation of the universe, the creation of Adam and human being in the Qur'an. In the third section as the last section burden of the responsibility caused by potential inclinations and natural abilities of man is evaluated also an attempt is made to present a perspective on the earthly duties of human beings on the axis of the Koran. In the conclusion part, the outcomes we reached during the process of our thesis will be given.

Attempts of the object to take over the subject consist of giving the answers it desires, pretending to believe it, and dragging it to its own side. The subject becomes a victim of the object that it cannot escape. This situation is more clearly observed when viewed in today's social networks. The most obvious feature of simulation is that it consists of models that replace reality, including even the most insignificant phenomena. Dostoevsky, who provides a way out to the subject in the simulation world with his characters, tries to stop “coat” being an object and replace it by Cosmos, by saying “we all came out of Gogol's coat” in the production-consumption Paradox. In Gogol's coat, the object attempts to capture the subject and continues without cutting off its will and dynamism, and eventually replaces Cosmos. Gogol's “Coat”, is not only a self-contained universe but also a monad that he left to the simulators world generate “The Man in a White Coat”. This work is an attempt to realize the subject (The Man in a White Coat) simulacra of the object (Coat) as an attempt of Gogol's Coat to take out from Oguz Atay's The Man in a White Coat and to discover the cosmos in the Subject-Object partnership (Peter Schlemihl). © 2018 Cyprus International University. All Rights Reserved.

Sanatın gelişim sürecinde resimsel biçimlendirmede etken olan doku, sanat yapıtlarında derinlik ve anlam kazandığı görülmektedir. Doku, Sanat Tarihi süreçlerinde, tamamlayıcı eleman olmaktan çıkmış, resmin kendisini oluşturan tek başına, belirleyici öge olmuştur. Yeni yaratım olanaklarına ulaşmada önemli bir unsur olan doku ayrıntıları, yaşamın ritmini oluşturmasının yanı sıra, geçmişten günümüze düşünce evrenimizi harekete geçirerek, evreni anlamlandırmamıza ve yorumlamamıza yardımcı olmuştur. Kompozisyon bütününde doku ayrıntısının sorgulanması ise evrende makro ve mikro kozmos ilişkiyi yorumlamamıza benzediği gözlenmektedir. Evrendeki her şey, makro ve mikro ilişki içerisinde olduğu bilim insanlarınca ortaya konulmakta ve bu alanda kanıtlar ileri sürülmektedir. Bu araştırmada Doku Ayrıntıları `mikrokozmos` olarak ele alınıp, `makrokozmos` olan kompozisyonda, yeni yaratım olanaklarına ulaşmada etkileri irdelenmektedir. Somut, soyutlama ve soyut kompozisyon çeşitlerinde doku, daima temel öge olarak değerlendirilmiştir. Araştırma dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm, Problem cümlesi, alt problemler, araştırmanın önemi, amacı ve sınırlılıklarından oluşmaktadır. İkinci bölümde, araştırmaya konu olan Doku ögesinin tanımı ve çeşitlerine değinildikten sonra Dokunun evren ile kompozisyon ayrıntılarındaki ilişkisine yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise; Dünya Sanat Tarihinin ve Türk Resim Sanatının soyut resimlerinde, doku ögesini kullanan sanatçılar ve eserlerinin incelenmesine yer verilerek, dokuyu ne tür yollarla elde ettiklerine değinilmiştir. Üçüncü bölümün son kısmında ise, araştırmacının soyut resimlerinde, doku ögesini ele alış şeklini, dokuya ulaşma serüvenini ve doku ögesinin resimlerinde nasıl soyut kompozisyona dönüştüğü gibi süreçlere ait incelemelere ve açıklamalara yer verilmiştir. Dördüncü bölümde, araştırmanın yöntemi, modeli, evren ve örneklemi ele alınarak veri toplama teknikleri ile sıralandırılmıştır. Beşinci ve son bölümde ise; Bulgular ve Yorumların ardından Sanat Eğitiminde soyut kompozisyon tasarımında doku ögesinin öğretimsel süreçlerinin önemine değinilerek, Sonuç ve Öneriler kısmına geçilmiştir. Sonuç ve önerilerde ise, neye ulaşıldığına ve daha bu konuda nelerin araştırma konusu edilmesi gerektiğine dair bir takım önerilere yer verilmiştir.Anahtar kavramlar: Doku, Soyut, Kozmos, Mikrokozmos, Makrokozmos In the process of art development, effective in shaping paintings, texture is seen to be become profound and meaningful in art structures. During the process of art history, texture becomes out of a complementary element, alone it becomes decisive, forming the painting itself. Besides forming life rhythm and giving momentum to our thought universe from past today, texture details, being an important factor in reaching new creation possibilities, helped in our understanding and interpretation of the universe. In a compositional integrity, questioning texture detail resembles to the interpretation of universe's micro and macro cosmos relationship. Everything in the universe is claimed by scientists to be in a micro and macro relationship and in this area evidence has been put forward. In this study, texture details, handled as `micro cosmos` are examined for the effect of reaching new creation possibilities in a `macro cosmos` composition. Texture always evaluated as fundamental element in perceptible, abstraction and abstract composition styles.This study comprises four sections. First section consists of problem phrase, sub problems, the importance of the study, objective and constrains. In the second section, the subject of the study, the texture element is defined and elaborated on its kinds. After, the texture's universe and composition details relationship was given. In section three, artists using texture elements and their work and in which way they produced the texture were interpreted in world art history and in Turkish painting arts' abstraction paintings. In the last part of the third section, examinations and explanations were given about texture element handling type in researcher's abstraction paintings, about the journey to reach the texture and in paintings how texture element transformed to abstraction composition process. In the fourth section, the study method, model, universe and its sampling are handled and sampling techniques were sorted. In the fifth and last section, after findings and interpretations, for art education and abstraction composition design, the importance of texture element in teaching processes was given then followed by the results and suggestions. What is reached and suggestions on what can be done in this area of research were given in the results and suggestions section.Key Words: Texture, Abstraction, Cosmos, Microcosmos, Macrocosmos 87

Kur'an ve Sünnet bütünlüğü âyet ve hadisler arasındaki uyum ile gösterilebilir. Bu sebeple tefsir kitaplarında ayetlerin tefsirinde çok sayıda hadise yer verilmiştir. Tefsir kitaplarında geçen hadisler, rivayet tefsiri örneği olarak incelenmiştir. Bu makalede tefsirde geçen hadisler, doğrudan hadisin nasıl şerh edildiğinden hareketle incelenmiştir. Hadislerin kelamcı bakış açısıyla nasıl şerh edildiğini görmek için ünlü kelam âlimi İmam Mâturîdî'nin yorumları tetkik edilmiştir. Hanefi âlimlerinden İmam Matürîdî, Tefsiri'nde ayet ve hadisler arasındaki ilişkiyi öncelikle kaynak bütünlüğü çerçevesinde incelemiştir. İmam Mâturîdî, ayetler hakkında önemli yorumlar yaptığı gibi hadislerle alakalı yorumlarında da dikkat çekici açıklamalar yapmıştır. Bu makalede onun Te'vilatu Ehli's-Sünne adlı tefsirindeki hadis yorumları ele alınmıştır. İmam Mâturîdî, hadisleri bir açısından tahlil etmiş ve fıkhi yorumlar yapmıştır. Bu yorumlarını beyani yorum şeklinde adlandırmak mümkündür. Kelam ile ilgili hadisler hakkındaki yorumları ve kelamcı metodu burhana dayalı yorum başlığı altında ele alınmıştır. Tabiat bilimleri ile ilgili gözlem ve tecrübelerini ise kevni yorum ya da tecrübi yorum diye adlandırmak mümkündür.Hadith Comment Method of Imam Maturidi: the Example of Te'Vilatu Ehli's-SunneThe unity of Koran and Sunnah can be seen through harmony of hadiths and verses. Therefore, in tafsir books, great deals of hadiths are used in the tafsirs of verses. Hadiths in tafsir books are studied as the example of narrate tafsir. In this article, hadiths in tafsirs are studied through the point of how the hadith is referenced. The comments of famous theology thinker imam Maturidi are studied to see how the hadiths are reserved with the viewpoint of a theology thinker. Imam Maturidi, who is one of the Hanafi intellectuals, researched on the relation of hadiths and verses firstly with the perception of source unity. Imam Maturidi made popular briefings on both verses and hadiths. In this article, his hadith comments in his book, Te'vilatu Ehli's-Sünne, are studied. Imam Maturidi analyzed hadiths from the viewpoint of language and made fıqh comments. His comments can be named as textual comment. His comments on hadiths about theology and his theology method is studied under the name of evidence comment. His observations and experiments on natural sciences are named cosmos comment or experience comment.https://www.marife.org/marife/article/view/559, Atıf / Cite as: Tekineş, Ayhan. "İmâm Mâturîdî'nin Hadisleri Yorumlama Metodu: Te'vîlâtu Ehli's-Sünne Örneği". Marife 10/3 (2010): 159-170. https://doi.org/10.5281/zenodo.3344226., {"references":["Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, el-Mektebetu'l-İslâmiyye, Beyrut, ty.","Buhârî, Muhammed b. İsmail, el-Câmi'u's-sahîh, Çağrı yayınları, İstanbul 1315'den ofset, İstanbul 1981.","Ebû Dâvud, es-Sünen, Çağrı Yayınları, İstanbul 1981.","İbn Abdilberr, et-Temhîd limâ fi'l-Muvattâi mine'l-me'âni ve'l-esânîd, nşr. Mustafa b. Ahmed el-Alevî-Muhammed Abdülkebîr el-Bekrî, Mağrib 1988.","İbn Mâce, es-Sünen, nşr. Muhammed Fuad Abdülbaki, İhyâu't-turâsi'l-Arabî, Beyrut 1975.","İbn Receb el-Hanbelî, Câmi'u'l-ulûm ve'l-hikem, nşr. Şu'ayb el-Arnâvût, Müessesetü'r-Risâle, Beyrut 1997.","Kahraman, Hüseyin, Mâturîdîlikte Hadis Kültürü, s. 164-182, Bursa 2001.","Kutlu, Sönmez, \"Bilinen ve Bilinmeyen Yönleriyle İmam Mâturîdî\", İmam Mâturîdî ve Maturidilik içinde, Ankara 2003, s. 17-55.","Mâlik b. Enes, el-Muvattâ', nşr. Muhammed Fuad Abdulbâkî, İhyâu't-turâsi'l-Arabî, Beyrut ts.","el-Mâturîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed, Te'vîlâtu Ehli's-sünne, nşr, Fâtıma Yusuf el-Haymî, Müessesetü'r-Risâle, Beyrut 2004.","el-Mâturîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed, Te'vîlâtu'l-Kur'an'dan Tercümeler, çev. Bekir Topaloğlu, İstanbul 2003.","Muslim, Ebu'l-Hüseyn, el-Câmi'u's-sahîh, nşr. Muhammed Fuad Abdülbâkî, Kahire 1955.","Nesâî, Ahmed b. Şu'ayb, es-Sünen, Çağrı Yayınları, İstanbul 1981.","Taberânî Ebu'l-Kâsım Süleyman b. Ahmed, el-Mu'cemu'l-Evsat, thk. Târık b. Ivadullah b. Muhammed, Abdulmuhsin b. İbrahim el-Huseynî, Kahire 1415.","Tahâvî, Ebû Ca'fer, Şerhu müşkili'l-âsâr, nşr. Şu'ayb el-Arnâvût, Müessesetü'r-Risâle, Beyrut 1987.","Tekineş, Ayhan, Hadisleri Anlama Problemi, Işık yayınları, İstanbul 2002.","Tekineş, Ayhan, \"Şerhu Me'âni'l-Âsâr'da Hadisler Arasındaki İhtilafları Çözümleme Yöntemi\", Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. 3, Adapazarı 2001, s. 197-216.","Tekineş, Ayhan, \"Tahâvî'nin Şerhu Me'ani'l-Âsâr'da Hadisleri Anlamada Takip Ettiği Yöntemler\", Divan İlmi Araştırmalar Dergisi, sy. 12, İstanbul 2002, s. 161-184.","Tirmizî, Ebu İsa, Câmi'u's-sahîh, nşr. Ahmed Muhammed Şakir, İhyâu't-turâsi'l-Arabî, Beyrut ty.","Tuğlu, Nuri, \"İmam Mâturîdî'nin Te'vîlâtü'l-Kur'ân Adlı Tefsirinin Rivâyet İlimleri Açısından Bazı Özellikleri\", Arayışlar, Yıl: 3, Sayı: 5-6, Isparta 2001."]}

Zihnimiz araz (ilinek, sonradan ortaya çıkan) olduğumuzun ve arazlığımızın temeli olan cevherin bilincinde olmak için yaratılmış gibidir. İnsanoğlunun meselesi, onun aynı anda hem araz hem de cevher oluşu ve onun hangi açıdan araz ve cevher olduğunu ve bu ikiliğin mahiyetini nasıl anlaması gerektiğini bilmektir. Kozmik ve metakozmik perde bir sırdır; izafiyet de öyledir.Dün tasavvuf anlayışı mecaz yoluyla, ?la mevcûda illa Allah (mevcudat yoktur sadece Allah vardır)? derken; bugün bilimle ulaşılmıştır ki, tüm algılanan ve algılanamayan varlık, enerji-data yapının (string boyutu) her an değişim halinin getirisinden başka bir şey değildir. Makrokozmozdan mikrokozmoza kadar neyi tutmak istersek boşluğa düşecek, madde dediğimizi tutmak isterken moleküler boyutta bedensel yokluğa karışacak, onu tutmak isterken onun boşluğuna, oradan atomun boşluğuna, oradan çekirdeğin boşluğuna, oradan kuarkların içine düşerek, sonunda string boyutunda seyreden olup gideceğiz? Günümüz bilimine göre de, insanlığın evrenden algıladıklarının tamamı % 4'tür; geri kalan % 96 bize karanlıktır.Hologramik tespit, farklı terkipler (bileşimler, karışımlar) şeklinde açığa çıkan her bir birimin aynı asıldan oluşması olayını anlatır. Kur'an'ı anlamak üzerine neredeyse tüm ömürlerini harcamış olan tasavvuf ehli kimselerin geçmişin şartları içinde misal yoluyla, işaret yoluyla, mecaz yoluyla günümüze kadar gelen anlatımlarının da aynı konudan bahsettiği göz önüne alınacak olursa; bu kavramların bugünün bilimsel bulguları eşliğinde yeniden değerlendirilip, iki tarafın da verdiği mesajın yepyeni anlamının kurgulanma zamanının geldiği anlaşılmaktadır. Bugün yapılacak iş, ?Din ayrı şeydir, bilim ayrı şeydir? önyargısını bir yana koyarak, bilimsel gerçeklere dayalı bir şekilde din-sistem anlayışını incelemektir.Anahtar Sözcükler: Bilim, Mistisizm, Tasavvuf, Din, Tanrı, Allah, İnsan, Evren,Kozmoz, Ruh, Akıl, Varlık, Varlık ötesi, Ontoloji, Hologramik, Holografik, Tümel,Tek, Bir. It seems that our mind has been created for the awareness of our accidental existence (not occurring before, but occurring later), and also for the awareness of the essence that is the basement of our accidental existence. The basic matter for human beings is being both accident and essence at the same time, and also comprehension of how to realize the nature of this dilemma. Cosmic or meta cosmic veil is a mystery as well as the relativity.In past, the Islamic Sufism considered that ?Nothing exists other than God, only Allah?. Today, it is understood and found out scientifically that all the perceived and non-perceived existence is nothing other than the acquisition of the energy-data (string dimension) structure. What is intended to be held will be lost in the great space from macro cosmos to micro cosmos, if we intend to hold that we call the mass, it will be lost in the physical absence in the molecular dimension, then we will go into the physical absence in the molecular dimension when we intend to hold it, then its space, then to the space of the atom, then to the space of the nucleus, and to the quark and finally to the string dimension? According to the modern science, all the understanding of human beings from the universe is 4 %, and the remaining 96 % is still dark for us.Hologram determination means that various compounds (ie. components, mixtures) are of the same origin. Considering the fact that all who intended to be aware of the doctrine of Quran in nearly all their life with Islamic Sufism basis, with the examples, signs and metaphors, it is understood and clear that the concepts are to currently be re-evaluated with the current scientific studies and concepts. What to be done today is associated with the fact that we need to underestimate the concept, that is ?the religion is far different from the science, vice versa? prejudice, and to re-examine the religion-system understandings as leant on the scientific realities.Keywords: Science, Mysticism, Islamic Sufism, Religion, God, Almighty,Allah, Human, World, Universe, Cosmos, Soul, Mind, Intelligence, Existence, MetaPhysics, Ontology, Hologram, Holographic, Universal, Single, Solitary, Unique 300

ÖZETSLAM KELAMINDA ZAMAN KAVRAMIlknur DEM RYüksek Lisans Tezi, Temel slam Bilimleri Anabilim DalıDanı man: Yrd. Doç. Dr. smail YÜRÜKAralık 2006, 213 Sayfaslâm dü üncesinde zaman kavramı onu bir varlık olarak algılayan ve sadecezihnin bir kurgusundan ibaret olarak dü ünen iki farklı ekolün görü leri çerçevesindetartı ılmı tır. Birincisi felsefenin zaman yorumu, ikincisi ise kelâmın zaman anlayı ınıortaya koymaktadır. Bunun için her eyden önce kavramın sözlük ve terim anlamlarıüzerinde durup ardından slâm ilahiyatının temelini te kil eden Kur'ân'ın içerdi i,zamana dair bilgileri, bunların tefsirlerine de yer vererek açıklamaya çalı tık.Zaman kavramının felsefede ele alını ve algılanı tarzını ortaya koyabilmekamacıyla belli ba lı filozofların konu ile ilgili de erlendirmelerine yer verdik. Kelâmilminin zaman hakkındaki çe itli fikirlerini de önder nitelikteki kelâm âlimlerinineserlerinde yer alan ekliyle aktararak de erlendirmeye çalı tık. Kelâmcıların genelolarak zamanın ve hareketin hakikatini kabul etmediklerini gördük.Kelâm bilginlerinin izledi i ve Kur'ân'ın da metodu olan, fizikten metafizi edelil getirme çabalarının pozitif bilimin verilerinden faydalanabilmeyi olanaklı kılmasıdolayısıyla konunun anla ılmasında çok daha aydınlatıcı oldu u kanaatine vardık.Kelâmcıların genel olarak zamanın ve hareketin hakikatini kabul etmedi i, bunagerekçe olarak da filozoflar tarafından varlı ı kabul edilen zamanın cüzleri olan geçmive gelece in içinde ya anılan anda var olmadı ı ve imdinin ise hemen kaybolup gitmioldu u, bu nedenle de zamanı anlamanın imkânının ancak varlıkla birlikte bulundu unuiddia ettikleri ve bu kanaatin birçok kelâmû ve felsefû çıkmaza çözüm te kil etmekteoldu u fark edilmi tir.Anahtar Kelimeler: Zaman, varlık, hareket, hakikat, akı , izafiyet, ezel, âlem,yaratılı , büyük patlama, felsefû yorum, kelâmû yorum. ABSTRACTCONSEPT OF TIME IN ISLAMIC THEOLOGYlknur DEM RMaster Thesis, the Department of the Basic Islamic SciencesSupervisor: Yrd. Doç. Dr. smail YÜRÜKDecember 2006, 213 PagesConsept of time in Islamic thought has been argued in the frame of opinions oftwo different schools which one of them perceived concept of time as a creature, andthe other considered it speculation of mind. The first one shows the interpretation oftime of philosophy and the second manifests the perception of time of theology. This iswhy, first, we dwelt on literal and terminological meanings of the concept, then, weexplained the information related to time in Qoran constituting the mainstay of Islamictheology, including their exegsis.To show the way of study and perception of concept of time in philosophy, wedealt with eminent philosophers? opinions related to the topic. We also tried tointerprate the varioss opinions about time in theology by qoting them from the Works ofprominent theologs. Meanwhile, we discerned that the theologs, generally, did notaccept the truth of time and movement.We reached the opinion that the method of theologs, of Qoran as well, the effortsfor giving prof, from physical word for metaphysical things are more much tounderstand the topic, because it makes use of the exact sciences? datum possible.In this study, it is discerned that theology, did not accept the truth of time andmovement, because they had some problems with the pieces of time, past, future andpresent which their existence is accepted by philosophers. According to he ologs thepast and future did not exist in the actual moment and present faded away immediately.They claimed that understanding time is possible only together with existence. Thisclaim also gives solutions for many theological and philosophical blinds.Keywords: Time, existence, movement, the truth, flow, relativity, pasteternity,cosmos, creation, big bang, philasophical comment, Islamic theological comment. 220

Bu makalenin amacı, Miletoslu filozofların felsefe tarihindeki ayrıcalıklı konumIarıne belirlemektir. Bu bağlamda, öncelikIe felsefenin tarihsel kaynaklarına işaret edilmektedir. Ardından ilk filozofların felsefi dizgeleri ve kullandıkları arkhe, kosmos, doğa gibi kavramlar ele alınmaktadır. Öte yandan, bugün için önemli olan nokta, esasen, Miletoslu düşünürlerin görüşlerinin doğru olup olmadıkları değildir. Önemli olan, söylence döneminden farklı bir düşünme geleneğinin kurucusu olmalarıdır. Bu makalenin başka bir amacı da onların benzersizliğinin bugün için ne anlama geldiğini ortaya koymaktır., The main purpose of this article is to determine the distinguished status of the philosophers of Miletos in the history of philosophy. In this context, firstly, the historical origins of philosophy have been indicated. Then, the philosophical systems of first philosophers and the concepts like arche, cosmos, nature which they used have been examined. On the other hand, the point that is important today is not in fact whether the views of the philosophers of Miletos are right or not. It is that they are the founders of a different tradition of thinking from mythological period. Another purpose of this article is to display what their uniqueness mean for today.

ÖZET Bu çalışmada İsdajnJDİni'nin tabiata bakış tarzını işlemeye çalıştım. Bu cümleden olarak tezimiz bir giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında Eski Çağda ve Eski Yunanlılarda tabiat anlayışına değindik. Bu cümleden olarak Aristotales, Platon gibi filozofların tabiat anlayışları üzerinde kısaca duruldu. Daha sonra da batı dünyasında özellikle Rönesans ve Reform hareketlerinden sonra meydana gelen fikir akımlarından olan materyalizm, determinizm ve pozitivizm gibi düşüncelerdeki anlayışlara değindik. Çalışmamızın birinci bölümünde önce maddeyi oluşturun unsurları, sonra da Kur'an'da yaratılış bahsini işledim. Bundan sonra da tabiatın İslam inancındaki yerini anlatmaya çalıştım. Ve Kur'an'ın tabiata bakışını incelemeye çalıştım. Bunu işlerken de daha çok tabiatın Yüce Yaratıcının bir sanat eseri olduğuna dikkat çektim.bu sanat, Yüce Allah tar4afından konulmuş kurallarla çalışmaktadır ve O'nun emri ile her şey olmaktadır. Görünür olan, dış görünüş yani işin zahir kısmı sebeplere bağlanmış fakat asıl yapan Allah'tır. Bunun için tabiat Allah'ın ilim ve kudretini, hükmünü, icra ettiği bir sebepler topluluğudur. İkinci bölümde ise tabiat içerisinde olan olaylardan mesela deprem, sel, fırtına gibi tabiat olaylarının musibet şeklinde insanın başına gelmesini ve bununla insanın fiilleri arasındaki ilişkiyi değerlendirmeye çalıştım. Bu çerçevede Kur'an'da geçen geçmiş kavimlerle alakalı örnekler üzerinde duralım. ABSTRACT This thesis is devoted to the perception or concept of nature Islam. The study comprises an introduction and two chapters in the introductory chapter, the cancept of nature in greek thought was examined. The scholars whose thought dealt with are Aristotaöles, Platon and the others. After that the can cept of nature in Reformention thought was analysed, which was followed by the assesment of the cancept of nature in the philosophical schools which followed reformation thought such as materilasm, determinisim and pozitivizm. In the first chapter, firsty the compenents of matter secondly the issue of creation in the Quran were under scratury. Before indulging in the discussion of the nature, the problem of casuse and effect was discussed. Then, the concept of nature in Islamic thought eas expalained, together with the Quranic perspective on the nature. What we concentrated on is also emphasized that is system -the nature` works under the order of God and that the nature is the sign of God. Thsi leads us to conclude that the nature is an aggregate of causes which are under God's control. In the second chapter, the relationship betwen heman acts and human disasters such as earthguake, and flood are analyed. Whether humans or society have any responsibility in the accurances of the events were also discussed. The experiences of past societies were also expailed in this context. The thesis ended up with a general conclusion. 82

478