Yöş, Begüm, Balkır Neftçi, Nazlı, Işık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikoloji Yüksek Lisans Programı, Yöş, Begüm, Balkır, Nazlı, and Psikoloji Anabilim Dalı
Text in Turkish ; Abstract: Turkish and English Includes bibliographical references (leaves: 34-40) x, 48 leaves Bu çalışmanın amacı bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin depresyon ve kaygı düzeylerine göre nasıl farklılaştığı, hangi stratejilerin depresyona hangi stratejilerin kaygıya özgü olduğunu araştırmaktır. Yöntem: Çalışmaya 18-30 yaş arası İstanbul ilinde bulunan Marmara Üniversitesi ve Işık Üniversitesi öğrencileri ve mezunlarından 350 kişi katılmıştır. Katılımcılara Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği ve Beck Anksiyete Ölçeği verilmiştir. Katılımcılar gruplara yapılan ölçeklerden elde edilen depresyon ve anksiyete skorlarına göre ayrılmıştır. Buna göre depresyon ve anksiyete skorları düşük olan ilk grup kontrol grubu, depresyon skoru yüksek anksiyete skoru düşük olan ikinci grup depresyon grubu, anksiyete skoru yüksek depresyon skoru düşük olan üçüncü grup anksiyete grubu, hem depresyon hem anksiyete skoru yüksek olan dördüncü grup depresyon+anksiyete grubu olmak üzere dört grup oluşturulmuştur. Bulgular: Elde edilen bulgulara göre 4 grup depresyon ve anksiyete skorları bakımından anlamlı derecede farklılık göstermektedir. Bilişsel duygu düzenleme stratejilerine bakıldığında ise yine bu 4 grup kendini suçlama, ruminasyon, olumlu yeniden değerlendirme, plan yapmaya yeniden odaklanma, olumlu yeniden odaklanma, olayın değerini azaltma ve felaketleştirme stratejilerinin kullanım sıklığı bakımından anlamlı derecede fark bulunmuştur. Anksiyete grubu, depresyon grubu ve anksiyete+depresyon grubu karşılaştırıldığında kendini suçlama, depresyon ve depresyon+anksiyete grubunda anksiyete grubuna göre anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. Ruminasyon ve felaketleştirme depresyon+anksiyete grubunda, depresyon ve anksiyete gruplarına göre anlamlı derecede daha yüksek bulunmuştur. Olumlu yeniden odaklanma için 3 grup arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Plan yapmaya yeniden odaklanma, depresyon+anksiyete grubu, anksiyete grubuna göre anlamlı derecede düşük bulunmuştur. Olumlu yeniden değerlendirme, depresyon ve depresyon+anksiyete grubunda anksiyete grubuna göre anlamlı derecede düşük bulunmuştur. Olayın değerini azaltma, depresyon ve depresyon+anksiyete grubunda anksiyete grubuna göre anlamlı derecede düşük bulunmuştur. Sonuç: Depresyon ve anksiyetede hangi bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin daha sık kullanıldığı ve hangilerinin anksiyete üzerinde özelleştiğini bilmek tedavi sürecine ışık tutacaktır. The purpose of this study is to investigate how the cognitive emotion regulation strategies differ in depression and anxiety and which strategies are anxiety-specific and which strategies are depression-specific. Method: 350 students and graduates in Marmara University and Işık Universiyt participated in this study. The age range of the participants is between 18-30. The participants completed research tools including Sociodemographic Form, Cognitive Emotion Regulation Scale, Beck Depression Scale and Beck Anxiety Scale. Participants splitted up the groups according to the depression and anxiety scores obtained from the scales. The control group (with low depression and anxiety scores), the depression group (with high depression score and low anxiety score), the anxiety group (with low depression score and high anxiety score) and the depression+anxiety group (with high depression and anxiety score) were formed. Results: Regarding the cognitive emotion regulation strategies, there was a significant difference between 4 groups in terms of the frequency of use self-blame, rumination, positive reappraisal, refocus on planing, positive refocusing, putting into perspective and catastrophizing strategies. Compared to anxiety group, depression group and anxiety + depression group, self-blame were significantly higher in depression and depression + anxiety group than anxiety group. Rumination and catastrophizing were significantly higher in the depression + anxiety group than in the depression and anxiety groups. No significant difference was found between the 3 groups for positive refocusing. Refocus on planning was significantly lower in depression + anxiety group than anxiety group. Positive reappraisal was significantly lower in depression and depression + anxiety group than in anxiety group. Putting into perspective was significantly lower in depression and depression+ anxiety group than in anxiety group. Conclusion: Knowing which cognitive emotional regulation strategies are more frequently used in depression and anxiety and which are customized on anxiety will shed light on the treatment process. GİRİŞ Problem ve Araştırmanın Önemi Araştırmanın Amacı ve Hipotezler Tanımlar Bilişsel Duygu Düzenleme Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri Depresyon Anksiyete TANIMLAR Bilişsel Duygu Düzenleme ve Psikopatoloji Bilişsel Duygu Düzenleme ve Psikoterapi Depresyon ve Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri Anksiyete ve Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri Depresyon ve Anksiyetede Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejilerinin Farklılaşması ve Psikoterapiye Yansımaları YÖNTEM Katılımcılar Veri Toplama Araçları Sosyodemografik Özellikler ve Veri Formu Beck Depresyon Ölçeği Beck Anksiyete Ölçeği Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği Araştırmanın Deseni ve Veri Analizi BULGULAR Çalışma Örnekleminin Demografik Özellikleri Demografik Bilgiler ve Ölçek Skorlarının Karşılaştırılması Depresyon, Anksiyete ve Depresyon+Anksiyete Gruplarının Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri Bakımından Karşılaştırılması Kendini Suçlama Ruminasyon Olumlu Yeniden Odaklanma Plan Yapmaya Yeniden Odaklanma Olumlu Yeniden Değerlendirme Olayın Değerini Azaltma Felaketleştirme TARTIŞMA Araştırmanın Sınırlılıkları Yeni Çalışmalar için Öneriler