Search

Aim: Acute appendicitis is a frequent surgical emergency which affects the lower right quadrant of the abdomen. Failure to diagnose this condition might result in perforation, abscess development, or peritonitis if not tackled. Hyponatremia was the focus of our retrospective cohort investigation because it may serve as a biochemical indicator for spotting serious forms of acute appendicitis in our patient group. Materials and Methods: All pediatric patients aged up to 14 years who were admitted to the Prince Sultan Military Medical City, under our service between 2020 and 2023 were retrospectively reviewed. Data of interest were retrieved from the medical files of our study subjects and entered into Excel sheets, including medical history, age, sex, type of referral, and associated comorbidities, as well as clinical data such as abdominal pain, nausea/vomiting, anorexia, fever, changes in bowel movement, dysuria, and any recent histories of upper respiratory tract infection. Results: Thirty-one (19%) patients were found to have a complicated acute appendicitis, confirmed by the presence of gross or micro-perforation and segmental gangrenous segment on histopathological analysis. Statistically significant differences were observed in those patients with the complicated form, compared to others with the non-complicated form of acute appendicitis in terms of preoperative sodium levels, along with intra-operative findings of perforated appendices. Compared to the non-complicated patients, those with complicated acute appendicitis had a much lower mean blood sodium level. Conclusion: This study suggests the use of hyponatremia as a potential biomarker for complicated cases. Early diagnosis and appropriate response can assist medical and surgical practitioners in providing more focused and effective management plans for complicated cases, which would improve patient outcomes.

ÖZ: Antik Nysa şehri kalıntılarının yakınında bulunan Sultanhisar, günümüzde Aydın iline bağlı ilçelerden biridir. Aydın yöresi XIII. yüzyıl sonlarında Menteşe Bey’in fethiyle Türk hakimiyetine alınmış ve bu bölge Türkmenlerin yoğun olarak yerleştikleri bir bölge haline gelmiştir. İlk kez I. Bayezid’in 1389-90 yılındaki seferiyle Osmanlı hakimiyetine alınan bölge kısa süre sonra Osmanlı hakimiyetinden çıkmış ve XV. yüzyılın ilk yarısında kati bir şekilde Osmanlı egemenliğine alınmıştır. Osmanlı devrinde bölgede XV. ve XVI. yüzyıllar boyunca birkaç kez tahrir işlemi yapılmıştır. Tahrir işlemleri sayesinde bahsi geçen dönemde Sultanhisar kazasının idari ve iktisadi durumuna dair bilgiler elde edilmiş, ayrıca kazadaki tarımsal üretim faaliyetlerine ve diğer vergi gelirleriyle ilgili veriler kayıt altına alınmıştır. Bu çalışmada tahrir defterlerindeki kayıtlardan yola çıkılarak Sultanhisar’ın XV. ve XVI. yüzyıllardaki durumu ele alınacak ve tahrir defterlerindeki veriler değerlendirilecektir. ABSTRACT: Sultanhisar, located near the ruins of the ancient city of Nysa, is one of the districts of Aydın province today. Aydın region was taken under Turkish rule with the conquest of Menteşe Bey at the end of the XIIIth century and this region became a region where Turkmens were settled. The region, which was first taken under Ottoman rule with Bayezid I's campaign in 1389-90, soon fell out of Ottoman rule and was taken under Ottoman rule permanently in the first half of the XVth century. During the Ottoman period, the region was surveyed several times throughout the XVth and XVIth centuries. Thanks to the tahrir records, information on the administrative and economic status of Sultanhisar district in the mentioned period was obtained, as well as data on agricultural production activities and other tax revenues in the district were recorded.In this study, the situation of Sultanhisar in the XVth and XVIth centuries is discussed based on the records in the tahrir books and the data in the tahrir books are discussed.

Bu çalışmada öncelikle endüstriyel boyutta bir damıtma sistemine mikrodalga desteğinin nasıl sağlanacağı noktasında benzetim çalışmaları yapılmış ve endüstriyel boyutta bir MDD sistemi tasarlanmıştır. Damıtma kazanına 4´3 adet magnetron yerleştirilerek mikrodalga desteği sağlanmıştır. Adaçayı bitkisinin testleri hem geleneksel hem de bu MDD sistemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, adaçayının sap ve yapraklarıyla birlikte damıtılması veya sadece yapraklarının damıtılarak elde edilen uçucu yağ sonuçları karşılaştırılmıştır. Damıtma sonucu elde edilen uçucu yağların kimyasal analizleri GC-MS cihazı ile yapılmış ve önerilen sistemin damıtma süreçlerine etkileri değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, herba kullanılan iki farklı durum için MDD sistemiyle elde edilen yağ verimi geleneksel sisteme göre %10 artmıştır. Herba ve yaprak ayrı ayrı MDD sistemi kullanılarak destile edilmiştir ve sadece yaprakların damıtılması durumunda verim artışı %100 den fazla olmaktadır. Kimyasal bileşenlerdeki değişimler detaylı olarak incelenmiştir.

Pamuk üretimi üzerine yapılan çalışmalar, pamuk yetiştiriciliğinin yüksek su tüketimine sahip olduğunu dolayısıyla, özellikle kurak bölgelerde su kaynaklarının sürdürülebilirliği üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Pamuk sulamasında ihtiyaç duyulan suyun az olduğu bölgelerin tespit edilmesi, ülke bazında su kaynaklarının korunması adına önem arz etmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, Türkiye'deki pamuk üretiminin yeşil ve mavi su kullanımı üzerinde derinlemesine bir analiz sunarak su ve tarım yönetimi çalışmalarına katkı sağlamaktır. Bu bağlamda ulusal iklim ve bitki verileri sanal su (SS) ve su ayak izi (SA) metodu kapsamında analiz edilmiştir. ArcMap 10.7 yazılımı ve alansal interpolasyon araçları kullanılarak ülke genelinde ekimi yapılan pamuğun yeşil ve mavi su ayak izi yüksek mekânsal ve zamansal çözünürlükle hesaplanmış, sonuçlar 24 il ve 141 ilçe genelinde görselleştirilmiştir. Buna göre, 2019-2023 yılları arasındaki üretim verileri dikkate alındığında Türkiye genelinde yıllık kütlü pamuk üretimine yaklaşık 3.68 milyar m3 mavi suyun harcandığı görülmektedir. Tarladaki pamuğun birim yeşil ve mavi su ayak izleri ise ortalama 205 ve 1641 m3/ton olarak bulunmuştur. Hali hazırda Şanlıurfa, Diyarbakır ve Aydın illeri, ülke için en önemli pamuk ekim merkezleri olup, pamuk yetiştiriciliği için tüketilen suyun yarıya yakını Şanlıurfa ilinde kullanılmaktadır. Bu çalışmanın sonuçlarına göre, pamuk üretiminde kullanılan birim mavi su (m3/ton), bazı bölgelerde iki katına kadar çıkmakta, bu durum özellikle toprak neminin az olduğu kurak bölgelerde aşırı miktarda su tüketilmesine sebep olmaktadır. Buna göre, Türkiye’deki pamuk yetiştiriciliğinin Güneydoğu bölgesinden Çukurova bölgesine kaydırılması, ülkenin su kaynaklarının korunması adına önemli bir strateji olacaktır. Bu çalışmada pamuğun su tüketimini azaltmaya yönelik stratejiler de tartışılmıştır.

Bu çalışmada Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren arkeoloji turizminin Türkiye’deki gelişimi veri ve yorumlarla ele alınmıştır: Arkeolojik miras bakımından dünyanın en zengin bölgeleri arasında yer alan Türkiye, günümüzde turizmde de küresel ölçekte öncü ülkelerden biridir. Bu bağlamda arkeolojik mirasın korunması ve değerlendirilmesi konusunda 19. yüzyılda başlayan düzenlemeler Cumhuriyet Dönemi’nde geliştirilerek arkeoloji turizminde aşamalı bir ilerleme sağlanmıştır. İstanbul ve Batı Anadolu’da başlayıp Anadolu içlerine ve Trakya’ya yayılan arkeoloji turizmi, Cumhuriyet Dönemi boyunca yaşanan yüz yıllık gelişmelerin ardından büyük bir endüstriye dönüşmüştür. 1950’lerin sonlarında yaklaşık 1 milyon olan müze ve ören yeri ziyaretçi sayısı 2022 yılı itibarıyla 45 milyonu aşmıştır. Bu veriler bir yandan arkeoloji turizmi rakamlarının zaman içinde gelen yabancı turist sayılarına yaklaştığını gösterirken diğer yandan arkeoloji turizminin genel turzimdeki payı ve etkisinin gittikçe arttığına işaret etmektedir. Arkeoloji turizminin kaynağını oluşturan arkeolojik miras, turizm hareketlerinin güneydeki kıyı kentleri başta olmak üzere belirli bölgelerde yoğunlaştığını ifade eden “bölgesellik” sorununun aşılmasında da yeni ve önemli alternatifler üretmeye devam etmektedir.

The factors contributing to the strategic significance of a port can be comprehended by assessing its military, political, and economic capabilities. Accordingly, this study aims to determine and examine the strategic significance of Iskenderun port and its benefits to the Turkish Navy. To systematically comprehend and impartially assess the benefits and strategic significance of the port, other naval powers in the region are also examined. Based on an analysis of historical documents and secondary sources, argued this study that the Iskenderun port has the potential to act as a deterrent and give the Turkish Navy a psychological advantage in terms of controlling the sea and intervening in events in the Eastern Mediterranean. The Iskenderun Bay’s’ geographical advantages pose significant challenges for potential threats against the Turkish Navy and hinder the intelligence collecting efforts of hostile groups. It is important to emphasizes that Iskenderun port will allow for the ability to intervene in incidents using a reduced military presence inwith the context of force projection.

Objective: Eye injuries have a significant effect, causing vision loss and an increase in the prevalence of visual impairment on a global scale. Traffic accidents are increasingly responsible for eye injuries, especially in developing countries. Traffic accidents cause people to suffer physical and/or psychological damage every year in our country and around the world. Through the analysis of impairment rates, this research aims to identify the strengths and weaknesses of the impairment assessment criteria. Methods: Patients who applied to Mersin University Faculty of Medicine Forensic Medicine Department Impariment Polyclinic between January 1, 2015, and January 1, 2022 with eye injuries connected to traffic accidents had their sociodemographic and accident-related data scanned. Impairment rates were calculated individually for each case in accordance with the American Medical Association Guides to the Evaluation of Permanent Impairment (AMA guideline), the Regulation on Disability Assessment for Adults (Disability regulation), and The Regulation on Determination of Working Power and Loss of Profitability in Occupations [Social Security Institution (SSI) regulation]. Results: In our study, 67.1% of the 82 cases were male, with a mean age of 36.01. The cases exhibited the most common occurrences of corneal and nerve injuries. We observed a statistically significant difference in the medians of impairment rates calculated according to the AMA guidelines and the Disability and SSI regulations. Conclusion: The calculation of impairment rates based on the SSI regulation for eye injuries revealed a constrained methodology, resulting in higher impairment rates compared to those determined by the AMA guideline and the Disability regulation. The Disability regulation and AMA guidelines were found to follow similar and detailed calculation methodologies. Within our country, we advocate for the adoption of a comprehensive guideline devoid of subjective interpretation for the determination of impairment rates in eye injuries resulting from traffic accidents, encompassing all conceivable eye-related diagnoses.

Objective: Children with attention deficit and hyperactivity disorder (ADHD) may have an increased risk of cardiovascular complications due to reduced vagal tone and increased heart rate (HR). Methylphenidate (MPH) is a frequently used drug, and its sympathomimetic effects often cause pediatricians to be concerned when making diagnostic and treatment decisions. We aimed to assess the effects of MPH on the cardiovascular system and autonomic activity of the heart using heart rate variability (HRV) in ADHD patients. Methods: We retrospectively analyzed physical examination, blood pressure (BP), and 24-hour Holter monitoring in 33 patients (9.7±2.6 years) and 36 healthy subjects (9.54±2.8 years). The results of the examinations at the end of the first month of MPH treatment were compared with the pre-treatment findings in the patient group. Results: Systolic and diastolic BP measurements were similar between the groups at diagnosis. The patients showed a mild increase in systolic and diastolic BP after treatment, but the differences were not statistically significant (p=0.059 and p=0.063, respectively). However, increase in heart rate and QTc duration on ECG was statistically significant in the patient group (p=0.001 and

Amaç: Bu çalışma 1982-2021 yılları arasında Türkiye’de spor ve beslenme konusunda yapılmış yüksek lisans ve doktora tezlerinin çeşitli parametreler bakımından incelenmesi amacıyla yapılmıştır.Yöntemler: Yüksek Öğretim Kurulu’nun tez arşivinden ulaşılan 13’ü doktora ve 87’si yüksek lisans tezi olmak üzere toplam 100 adet tez, çalışmaya dâhil edilmiştir. Çalışma, doküman analizi tekniğiyle tasarlanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 23 paket programı kullanılarak tanımlayıcı istatistiklerle sunulmuştur.Bulgular: Tezlerin en fazla 2019 yılında yapıldığı, desen açısında nicel desenin, örneklem büyüklüğünde 100 ve altı katılımcının, veri toplama araçlarından anket ve biyolojik materyallerin daha sık kullanıldığı belirlenmiştir. Örneklem türü bakımından en sık sporcularla çalışıldığı, en sık uygulanan müdahalenin beslenme müdahalesi olduğu, en sık uygulatılan egzersiz müdahalesininse bisiklet ve koşu egzersizleri olduğu belirlenmiştir.Sonuç: Tezlerde yapılan müdahalelerin kapsamı genişletilerek, spor bilimleriyle ilişkili diğer alanlarla ortak çalışmalar yapılarak spor ve beslenme disiplininde yapılan çalışmaların niteliği artırılabilir.

Bir ilmin tarihini yazabilmek ve onu dönemlendirmek o ilmin gelişim seyrini takip edebilmek için oldukça önemlidir. Bu, o ilmi bugüne ve yarına taşıyabilmek açısından elzemdir. Tasavvuf tarihi açısından da bu böyledir. Bu meyanda çağdaş tasavvuf araştırmaları literatüründe doğrudan veya dolaylı şekilde yapılmış tasavvuf tarihi dönemlendirmeleri mevcuttur. Fakat dönemlendirme açısından bakmamız gereken önemli bir literatür daha vardır ki o da özellikle hicrî dördüncü ve beşinci asır sûfî müelliflerinin kendilerinden önceki birkaç yüzyıllık tarihî birikimi tasavvuf açısından nasıl değerlendirdikleridir. Zira onlar, yaşadıkları çağda tasavvuf ilminin temsilcileri iken aynı zamanda birer tasavvuf tarihçisi olarak da vazife görmüşlerdir. Sülemî (öl. 412/1021), Kuşeyrî (öl. 465/1072) ve Hücvîrî (öl. 465/1072) bu bağlamda özellikle göz önünde bulundurulması gereken yazarlardandır. Biz bu çalışmada bu isimlerden kronolojik olarak ilk sırada yer alan Sülemî’ye odaklanacağız. Sülemî’nin tebeu’t-tâbiîn tabakasına kadar gelen dönemi “zühd” kelimesini kullandığı bir isimle (Kitâbü’z-zühd), kronolojik olarak İbrahim b. Edhem’le başlayan dönemiyse “sûfiyye” kelimesini kullandığı bir isimle (Ṭabaḳātü’ṣ-ṣûfiyye) kitaplaştırması onun zihninde var olan tasavvuf tarihi okumasını anlamamız açısından bir ipucu barındırır. Çalışmada bu ipucundan hareketle onun Ṭabaḳātü’ṣ-ṣûfiyye’sinde zühd/zâhid kavramlarını kullanımını anlamaya ve yorumlamaya çalışacağız. Bunu yaparken Sülemî külliyâtının diğer eserlerine de bu bağlamda müracaat edeceğiz. Tespitimize göre Sülemî Ṭabaḳāt’ta ve diğer eserlerinde zühdü temelde üç farklı bağlamda kullanmıştır: amel/ibadet/riyâzat ve mücâhede olarak zühd; marifete/tasavvufî ilme kıyasla nâkıs bir makâm olarak zühd ve tasavvuf anlamında zühd. Özelden genele doğru giden bu üç bağlamdan zühdün tasavvuf anlamında zikredildiği bağlamın en belirleyici anlam alanı olduğu görülür. Sonuç olarak Sülemî’ye göre zühd ve tasavvuf arasında bir süreklilik ve kısmen aynîleşme olduğu göze çarpar. Bir eseri merkeze alarak yapılan bu kısa hacimli çalışmadan “Sülemî’nin tasavvuf tarihi dönemlendirmesi” gibi büyük bir amaca ulaşmak elbette mümkün değildir, fakat burada ulaştığımız mütevazı sonuçların ileride bu yönde, yani klasik dönem sûfî müelliflerinin tasavvuf tarihi algılarını ortaya çıkarma noktasında ışık tutucu olacağına inanıyoruz. Benzer araştırmaların söz gelimi yukarıda ismi geçen Kuşeyrî ve Hücvîrî bağlamlarında da gerçekleştirilmesi birer tasavvuf tarihçisi olarak erken dönem sûfî müelliflerinin tasavvuf tarihi kavramsallaştırmalarını daha iyi anlamamızı sağlayacaktır. Diğer taraftan Sülemî’nin zühd kavramı kullanımı üzerinden yaptığımız bu okumanın bağlamı farklı kavramlar üzerinden de ilerletilebilir. Örneğin sıdk, fakr, melâmet ya da fütüvvet gibi ana kavramların Sülemî’nin düşüncesindeki yerini görmek onun tasavvuf tarihi dönemlendirmesini doğruya daha yakın olarak konumlandırmamızı kolaylaştıracaktır.

Günümüzde yoğun rekabet ortamında bulunan işletmeler için farklılaşan yetkinleri öne çıkmak zorundadır. Özellikle insan ilişkilerinin önemli olduğu katma değeri yüksek iş kollarında çalışanların ortaya koyduğu yenilikçi fikirlere çok ihtiyaç duyulmaktadır. Çalışanların bireysel becerileriyle doğrudan ilişkili olan yenilikçi fikir üretiminin sürdürülmesi ise organizasyon düzeyinde kültür destekli bir ekosisteme ihtiyaç duymaktadır. Bu nedenle kişilerin kendi işleri üzerindeki özerklik derecesi ile ilişkili olan iş becerikliği kavaramı ile organizasyonun yüksek katma değerli hizmet üretimiyle yeni ve yaratıcı çözümleri önceleyen örgütsel yaratıcılık ilişkisini anlamak önemli görülmektedir. Bu bakış açısını benimseyen çalışmanın amacı; organizasyon düzeyinde çalışanların iş becerikliği ile genel toplamda örgütsel yaratıcılık arasındaki rolleri anlamaktır. Örgütsel düzeyde yaratıcılığın öne çıkarılmasında çalışanların iş becerikliğine verilen önemin sosyal etkisi ve çalışanın bu yöndeki beklentisinin gizil rollerine odaklanan bu araştırmada nitel analiz yöntemi kullanılmıştır. Maxqda 22 programının kullanıldığı çalışmada derinlemesine görüşmeler sonucunda elde edilen veriler kavramsal olarak kodlanmış ve içerik analizi yapılmıştır. Araştırma havacılık sektöründe orta-üst düzey hem yöneten hem de yönetilen profesyonellerle yapılan odak grup görüşmeleriyle gerçekleştirilmiştir. Analiz sonucunda elde edilen parçaların bağlantı ilişkisi yapılandırma yönüne göre aktarılmıştır. Araştırma bulguları çalışanların iş becerikleri ile örgütsel yaratıcılık arasındaki ilişkisinde; "destek ve performans", "yenilikçilik ve esneklik", "inisiyatif ve dinamizm" ve son olarak "dinamizm ve yenilikçilik" arasında rol ilişkilerini öne çıkarmıştır. Araştırmadan elde edilen pratik sonuçlar; İş becerikliği kullanım kapasitesi örgütsel destek ile ilişkilendirilmekte çalışanın uzmanlık alanındaki inisiyatif gücü yenilikçi performans ile ilişkilendirilmiş toplamda örgütsel düzeyde bir yaratıcılık kapasitesi artışı ve yenilikçi davranış ortaya çıktığı tespit edilmiştir.

Son yıllarda kamu alımları ve dış kaynak kullanımında, uzun süreli sözleşmelere yönelimin belirginleştiği görülmektedir. Uzun süreli sözleşme modelleri olarak Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde “çerçeve sözleşmeler,” ABD’de ise “opsiyon sözleşmeleri” uygulanmaktadır. Türkiye’de her iki modelin etkin olarak uygulanamaması nedeniyle, kamu tedarik faaliyetlerinde belirgin ölçülerde tasarruf sağlama imkânları kısıtlanmaktadır. Derinlikli-görüşme yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen araştırmada, çok yıllı sözleşme yapma aracı olarak Performans Değerlendirmeli Opsiyon Sözleşmeleri (PDOS) modelinin Türkiye’de uygulanabilirliği incelenmiştir. Derinlikli- görüşme gerçekleştirilen 20 uzman personelin %95’i PDOS modelinin uygulanabilir ve maliyet-etkin bir tedarik yaklaşımı olabileceğini belirtmiştir. Çerçeve Anlaşmalar ve Çok Yıllı Sözleşmeler ile ilgili olarak; çerçeve anlaşmaların ve çok yıllı sözleşmelerin pratikte uygulanmamasının nedenleri, uygulanması durumunda ortaya çıkan avantajlar ve dezavantajlar ile uygulanma gerekliliği olmak üzere dört tema elde edilmiştir. Önerilen PDOS Modeli ile ilgili olarak; PDOS Modelinin uygulanabilme durumu, avantajları, sakıncaları, risk ve tedarik birim fiyatlarına etkisi, sözleşmelerin 3 yıl olması durumunda ortaya çıkan sorunlar ile sözleşme süresinin uzunluğu temaları olmak üzere 7 tema elde edilmiştir. Araştırma sonucunda, önerilen PDOS modelinin Türkiye kamu tedarik sisteminde uzun süreli sözleşme yapma ihtiyacına yönelik, etkili ve verimli bir sözleşme yöntemi olabileceği yönünde çalışmada elde edilen bulgular dikkate alındığında, PDOS modelinin kamu tedarik sistemine bir sözleşme yöntemi ve yönetişim yaklaşımı olarak entegre edilmesinin ülke ekonomisi, kamu idareleri ve özel sektör firmaları açısından yararlı olabileceği değerlendirilmektedir.

İnsanın yaratılması, dünyaya gönderilmesi ve iradesiyle birlikte sorumlu kılınması âlemde mevcut iyilik ve kötülüğü anlama ve anlamlandırma çabasını da kapsamaktadır. Bu açıdan âlemde iyilik ve kötülük meselesi ile ilintili olarak insanın ne olduğu ya da insanın iyilik ve kötülük vasıflarını barındırmasının ne anlama geldiği ilâhî dinlerin de sorduğu ortak sorulardandır. Dînî disiplinler içerisinde insanın ne olduğu, iyi ve kötü eylemleri bir mesele olarak Hâlık-mahlûk ilişkisi açısından tasavvufun da konusu olmuştur ve Mevlânâ da (öl. 672/1273) eserlerinde insanın iyi ve kötü vasıflarını, bir yandan insanın seçkinliği bir yandan özgürlüğü ve sorumluluğu bağlamında irdeleyen bir mutasavvıf olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu düşünme biçimi aynı zamanda onun Tanrı, âlem, aşk, âşık, mâşuk, hayat, ölüm insanın iradesi gibi konularını da kapsayan bir yaklaşımdır. Dolayısıyla insandan bahsetmek bazen doğrudan bazen de dolaylı olarak birbiriyle ilintili farklı meseleleri de konu edinmeyi zorunlu kılmaktadır. Bununla birlikte insanın irade edebilmesi onun bir takım yerilen ve övülen vasıfları da kendinde barındıran bir varlık olduğu anlamına gelmektedir. Çünkü temyiz edebilmek iyilik ile kötülüğün birlikte var olması anlamına gelmekte olup kötülüğün de iyilikle birlikte konu edilmesini gerektirir. Bu durumda insanın seçkinliği ile onun kötülüğe olan meyli ya da kötülüğü tercih etmesi nasıl açıklanabilir? Âlemde sadece iyiliğin değil kötülüğün de mevcut olması yanında insana irade ve ihtiyar verilmesi bir lütuf olarak tasavvur edilebilir mi? Mevlânâ’nın düşüncesinde iyilik ve kötülük ya da âlemde iyilik ve kötülüğün mevcudiyeti ne anlama gelmektedir? Bu makalede insanın yaratılışı, irâdî eylemleri ve âlemde iyilik-kötülük meselesi rahmet kavramı etrafında teklif, irade ve sorumluluk açısından irdelenmekte; söz konusu meseleler Mevlânâ’nın Mesnevî’si başta olmak üzere Fîhi Mâ Fîh isimli eserleri bağlamında analiz edilmektedir. Sonuç itibariyle Mevlânâ insanın ve âlemin yaratılmasını rahmet ve lütuf olarak görürken insana irade verilmesini de onun seçkin kılınması olarak yorumlamaktadır. Bu seçkinlik ilk olarak Hakk’ı bilmeye ve insanın Hakk’a karşı sorumlu kılınmasına mâtuftur. Nitekim iyilik ve kötülük ya da hastalık ve şifa gibi zıtları barındıran bu kesret âlemi zıddı olmayan bir varlık olarak Yaratıcı’ya işaret etmektedir. Böylelikle Mevlânâ bir yandan âlemdeki delil ve işaretleri Hakk’ın kudret ve rahmetine tevdi ederken bir yandan da âlemde mevcut iyilik ve kötülüğü insanın iradesiyle bağlantılı olarak anlamlandırmaya çalışır.

Kur’ân-ı Kerimle birlikte dinin ana kaynağını oluşturan hadislerle ilgili iki temel mesele bulunmaktadır: Sübût ve delâlet. Sübût problemi hadislerin Rasûlullah’a aidiyetini tesbit ile ilgiliyken delâlet, anlaşılmasına dair sorunları ele alır. Hadis metinlerinin delaletinde yani doğru anlaşılmasında ise bütüncül yaklaşım son derece önemlidir. Bu yaklaşım iki temel unsura dayanmaktadır. İlki rivayetin tüm tariklerinin bir arada değerlendirilmesi, ikincisi rivayetlerle ilgili metin dışı bağlam olarak adlandırılan harici bilgilerin toplanmasıdır. Bu yazı, Ebû Süfyân ile Herakliyus’un görüşmesinin yer aldığı Sahîh-i Buhâri’deki rivayetin örnek olarak kullanıldığı, hadislerin anlaşılmasında metin dışı bağlamı bilmenin doğru yorumun ön koşulu olduğunu somut olarak ortaya koyan, “Hadislerin Anlaşılmasında Arka Plan Bilgisi” adlı eseri değerlendirmeyi hedeflemektedir.

Kand-ı Nebât, iki Arapça kelimeden oluşan bir terkiptir. “Şeker” anlamına gelen kand ile “bitkiler” anlamına gelen nebât kelimelerinden oluşan terkibin, sarf ilmi içerisinde yer alan Binâ konularını kastettiği düşünüldüğünde “bitkilerin şeker özü” anlamında Arapça dil bilgisi içerisinde Binâ’nın önemine dair bir istiare olması muhtemeldir. Nitekim Binâ, Arapça kelime gramerinin temel bilgilerini öğretmek amacıyla hazırlanmış bir eserdir. 12. yüzyılda veya daha sonrasında yazıldığı bilinen yazarı meçhul telif, Osmanlı medreselerinde yüzyıllar boyu okutulmuş ve ezberletilmiştir. Emsile ile birlikte Arapça öğreniminde temel kabul edilen Binâ, sarf cümlesi olarak da bilinmektedir. Binâ’nın konularını manzum olarak işleyen Kand-ı Nebât ise tespit edilebildiği kadarıyla eserin muhtevasında gizlendiği şekliyle 17. yüzyılda telif edilmiştir. Kand-ı Nebât, eserde üç kez zikredilen ancak kim olduğunu tespit edemediğimiz Celîlî mahlaslı bir şair tarafından kaleme alınmıştır. Tezkireler ve biyografik kaynaklar incelendiğinde Celîlî mahlasını kullanan müellifler içerisinde Kand-ı Nebât sahibi bir şaire rastlanmamıştır. Kand-ı Nebât’ı özgün kılan, Binâ’nın Türkçe ve manzum olarak anlatılmış olmasıdır. Sadece sarfın bir bölümüne değil, nahvin tamamına dair Arapça eserler veya Arapça-Türkçe lügat olarak kaleme alınmış Türkçe şiirler vardır. Ancak Kand-ı Nebât, Arapça sarfa dair manzum Türkçe bir eser olması, yazıldığı dönemin (17. yüzyıl) dilini yansıtması, Arapça öğretimini ezber yoluyla kolaylaştırma faaliyetlerinin başladığı döneme ışık tutması bakımından önem arz etmektedir. Edisyon kritiği ile eserin ilmî müktesebata kazandırılması amaçlanmaktadır. Manzum gramerler, Arapça dil bilgisinin öğrenimindeki zorluğu aşma düşüncesinin ürünleridir. Daha kısa sürede öğretme ve ezberletmeyi amaçlayan Arapça bazı manzum gramer telifler, birkaç bin beyit uzunluğundadır ve asırları aşan bir ilgiye mazhar olmuştur. İbn Mâlik’in Elfiyye’si şüphesiz bunların en meşhurlarındandır. Kand-ı Nebât özelinde ise ilgiyi hak eden payeyi, yabancı bir dilin gramerine ait yapıların Türkçe olarak şiirleştirilmiş olmasına vermek mümkündür. Şüphesiz ne kadar uzun anlatılırsa anlatılsın manzum olması nedeniyle bu metinlerin anlaşılması için yine şerhe ihtiyaç duyulacaktır. Kand-ı Nebât’ta sarfın otuz beş bâb olduğu belirtilmiş ve bunlar açıklanmıştır. Sülâsî mücerredden 6, sülâsî mezîdden 12, rubâ’î mücerredden 1, rubâ’î mezîdden 3, rubâ’î mücerrede mülhak olan bâblardan 6, rubâ’î mezîde mülhak olan bâblardan ise 7 tane olmak üzere hepsine temas edilmiştir. Ezberi kolaylaştıran bir üslup kullanılmıştır. Lâzım, müte’addî, mutâva’at ve müşâreket için kullanılan bâblara ayrı ayrı değinilmiştir. Manzum olmasına rağmen konuları atlamadan ele alması dikkat çekicidir. Dahası şair lâzım için kullanılan bir bâbın istisnası olan iki müte’addî fiile dahi temas etmiştir. Metin içerisine bazı tavsiyeler yerleştirilmiş; namaza, oruca, Efendimize (as) salât ve selâma davet eden ifadeler kullanılmıştır. Binâ’nın otuz beş bâbını anlattıktan sonra sarf, “ilimlerin anası” olarak nitelendirilmiştir. Bazı nüshaların hâmişlerinde metin içinde kullanılan Arapça veya Farsça kelimelere dair açıklamalar yapılmıştır. Kand-ı Nebât’ın metni, sekiz nüshanın edisyon kritiği ile elde edilmiştir. Metinde vezne uygun olması için bazı fiillerin son harfleri hazfedilmiştir. Şair, birkaç yerde vezin ve kafiye düzeniyle şiirin armonik yapısını korumak için “zarûrât-ı şi’riyye”den sayılabilecek kural dışı inisiyatif kullanmıştır. Eserde Farsça kelimeler-terkipler kullanılmış ve bu kelimelerin okunuşları derkenarda müstensihler tarafından açıklanmıştır.

Mütevâtir kıraatler arası telfîk kıraat ve fıkıh ilimlerinde tartışmalı bir konudur. Bunun namaza etkisi tartışmanın fıkhî boyutlarından birisidir. Kişi namazda kıraatler arası telfîk problemiyle karşılaşabilir. Çünkü bazı kıraatlerdeki okuyuşlar diğer kıraatlere göre kolay olabilmektedir. Mesela teshîle göre okuyan ve okumayan kıraat veya ibdâle göre okuyan ve okumayan kıraat arasında telaffuzda kolaylık açısından fark vardır. Kişi bu kolaylık sebebi ile namazda başladığı kıraatten farklı bir kıraate geçerek okuyabilir ya da Kırâat-i Aşere tahsili yapmışsa kıraatler arasında yanlışlıkla geçişler yapabilir. Söz konusu geçişler sebebiyle telfîkin namaza etkisi problem olarak karşımıza çıkar. Bu da konunun açıklığa kavuşturulması için araştırılma ihtiyacını doğurur. Bu ihtiyaç makalenin yazılmasının önemli saiklerindendir. Makale başta kıraat âlimlerinin kıraatler arası telfîke bakışlarına değinerek konunun kıraat ilmindeki yönünü açıklar. Kıraat âlimleri mütevâtir kıraatler arası telfîkte ihtilaf etmişlerdir. Bazısı mutlak olarak kıraatler arası telfîki caiz görmezken bazısı ise anlamı değiştirmediği ve telfîk edilen kıraati başka bir imama dayandırmadığı takdirde caiz görmektedir. Kıraat âlimlerinin görüşlerine değinildikten sonra makale telfîk kavramı ve onun türlerini inceler. Kıraatler arası telfîk, âyet bir kıraate göre okunmaya başlanmışken başka kıraate geçerek okumayı devam ettirmektir. Telfîk üç şekilde yapılabilir. Bunlar, kelimenin harflerini veya harekelerini ya da sadece seslerini değiştirerek yapılan telfîktir. Kıraat âlimleri mütevâtir kıraatler arası telfîkin hükmünde ihtilaf etmişlerdir. Bir kısmı mutlak caiz değil derken diğer bir kısmı Kur’ân’ın manasını bozmama şartı ile caiz görmüştür. Ancak telfîkin namaza tesirine değinilmemiştir. Telfîk namaza tesir açısından namaza tesir eden ve etmeyen diye ikiye ayrılır. Telfîkin namaza etkisi onun Kur’ân’ın manasına etki etmesine bağlıdır. Şayet Kur’ân’ın manasını ona muhalif olacak şekilde değiştiriyorsa Hanefîlere göre o telfîk namazı bozar. Ancak Mâlikî, Şâfiî ve Hanbelîlere göre kasten yapılmışsa namazı bozarken hata ile yapılmışsa namazı bozmaz. Telfîk Kur’ân’ın manasını ona muhalif bir şekilde değiştirmezse muhalif bir manaya sebebiyet vermediği için namazı bozmaz. Lakin manasında bir eksiklik meydana getirdiği için telfîki yapan kişi kerahet işlemiş ve namazında bir eksiklik meydana getirmiş olur. Bu eksiklik vacib kıraatte olmuşsa o kimse sehiv secdesi yaparak bu eksikliği giderir. Sünnet olan kıraatte olmuşsa sehiv secdesine gerek olmaz. Telfîkin okunan âyetin manasını ona muhalif olacak şekilde değiştirmesinin namazı bozmasının sebebi telaffuz edilen lafızların dünya kelamı hükmünü almasıdır. Çünkü bir lafız ya Kur’ân ya dua ya da zikirdir. Bunların dışında kalan lafızlar dünya kelamıdır. Yukarda zikredilen harf, hareke ve ses düzeyinde telfîkler incelendiğinde ses düzeyinde olduğu yani usulî telfîkin âyetin manasını değiştirmediği görülür. Harf ve hareke düzeyindeki yani ferşî telfîklerden bazısının okunan âyetin manasını değiştirdiği, bazısının da değiştirmediği mülahaza edilir. Fakat bu değişiklik Kur’ân’ın manasına muhalif olacak seviyede değil, âyetlerin manasında bir eksiklik ve düşüklük oluşturacak seviyededir. Bu sebeple telfîk türlerinin hiçbirisi namazı bozmaz. Fakat bazısı namazda eksiklik oluşturur. Netice olarak mütevâtir kıraatler arası telfîkin bazı durumlarda namazın sıhhatine zarar verdiği, bu durumlar dışında namazın sıhhatine bir zarar vermediği tespit edilmiştir. Makale bu konuları inceleyerek kişinin ibadet hayatında karşılaşabileceği bir sorunun cevabını verir ve kulun Allah ile ilişkisini daha sağlam zemine oturtmasına vesile olur. Bu da makaleyi önemli kılan hususlardandır. Konu araştırılırken dokümantasyon metodu kullanılarak kaynaklar elde edilmiş, tümevarım ve tümdengelim yöntemi ile tikel ve tümel meseleler fıkhî kurallar çerçevesinde incelenerek şer’î delillerden hükümlere ulaşılmaya çalışılmıştır. Makalede söz konusu konular işlenerek namazın daha sağlıklı ifa edilmesine katkı sunmak hedeflenmektedir.

Taşıyıcı annelik uygulaması modern dönemde ortaya çıktığı için Kur’ân-ı Kerîm’de, hadis kaynaklarında ve ilk dönem fakihlerin eserlerinde yer almamaktadır. Ancak çağdaş İslâm hukukçuları ve araştırmacıları bu yeni meseleyi ele almışlar ve bu hususta farklı görüşler ortaya koymuşlardır. Bu çalışmada, taşıyıcı annelik uygulaması sonucu dünyaya gelen çocuğun nesebinin belirlenmesinde ortaya çıkan farklı görüşlerin gerekçeleriyle birlikte ele alınması ve nihayetinde bir sonuca ulaşılması amaçlanmıştır. Bu çalışma, söz konusu uygulama sonucu dünyaya gelen çocuğun nesebinin anne ve baba açısından belirlenmesi hakkında doktrinde ne gibi güncel tartışmaların olduğu, görüş sahiplerinin bakış açıları ve bunların değerlendirilmesinde önem arz etmektedir. Çalışmamız İslâm hukuku kapsamında olduğu için meselenin tıbbi yönü üzerinde fazla durulmamış, sadece çalışmaya temel oluşturması bağlamında ana hatlarıyla ele alınmıştır. Ayrıca çalışma neseple sınırlı olduğu için bu meseleyle alakalı ceza hukuku konularına yer verilmemiştir.Çalışmamızda ilk başta taşıyıcı annelik uygulaması ve bu uygulamanın çeşitli yöntemleri hakkında genel bilgilere yer verildi. Elde ettiğimiz verilere göre taşıyıcı annelik daha çok çocuk sahibi olmak isteyen fakat kadının çeşitli sebeplerle hamile kalamamasından dolayı bu isteklerini gerçekleştiremeyen evli çiftler tarafından tercih edildiği görülmektedir. Bu durumda genellikle evli çiftlerden üreme hücreleri alınarak yapay ortamda döllendirildikten sonra başka bir kadının rahmine nakledilmekte ve sonunda doğum gerçekleşmektedir. Doğumdan sonra çocuk bu uygulamaya başvuran çifte teslim edilmektedir. Burada homolog bir döllenme gerçekleştikten sonra taşıyıcı annelik uygulamasına geçilmektedir. Taşıyıcı annelik denince en çok bu yöntem akla gelmektedir. Bu uygulamanın bir hanımdan alınan yumurta hücresinin diğer hanımın rahmine nakledilmesi şeklinde kocanın birden fazla eşinin olduğu evliliklerde de nadiren görülebilme olasılığı vardır. Buna evlilik içi taşıyıcı annelik de denebilir. Ancak bunların dışında heterolog yöntemlerle döllenme gerçekleştikten sonra taşıyıcı annelik uygulaması da yapılabilmektedir. Bu çalışmamızda konuyla ilgili genel bilgilere yer verildikten sonra meselenin fıkhî boyutu ana hatlarıyla ele alınmıştır. Zira taşıyıcı anneliğin fıkhî hükmü konusunda en belirleyici unsurlardan biri de neseptir. Bu güncel meselenin fıkhî hükmünü araştırmak için bazı güncel fıkıh kaynaklarına müracaat ettik ve temelde iki farklı görüşün olduğunu tespit ettik. Bu kapsamda İslâm hukukçularının çoğunluğu genellikle nesep, aile ve toplum düzenine zarar verdiği gerekçesiyle bu uygulamayı câiz görmedikleri; bazılarının, çocuğu olmayan çiftlere çocuk sevgisini yaşatmak amacıyla câiz gördükleri anlaşılmaktadır. Aynı şekilde kısaca evlilik içi taşıyıcı annelik olarak adlandırdığımız yöntemin fıkhî hükmü konusunda tartışmalar bulunmaktadır. Heterolog döllenme yöntemleriyle gerçekleştirilen taşıyıcı annelik uygulamasının câiz olmadığı noktasında ittifak edilmiştir. Konumuzun odak noktası nesebin belirlenmesindeki farklı görüşleri ve gerekçeleri ele almak olduğu için fıkhî hükmünde ayrıntıya girmedik.Taşıyıcı annelik uygulaması sonucu doğan çocuğun anne ve baba açısından nesebini en yaygın yöntem olmasından dolayı evli çiftlere ait ceninle yapılan uygulama kapsamında ele aldık. Heterolog döllenme ve evlilik içi taşıyıcı annelik uygulamalarıyla ilgili farklı durumlara kendi başlıkları içinde yer verdik. Araştırmalarımıza göre bu uygulama neticesinde doğan çocuğun anne açısından nesebi hakkında görüş birliği yoktur. Çoğunluk tarafından hamile kalan ve çocuğu doğuran kadın anne olarak görülmekte ise de bazıları yumurta sahibi kadının anne olarak değerlendirilmesi gerektiğini söylemektedir. Aynı şekilde doğan çocuğun babasının kim olacağı da tartışılmıştır. Bazıları çocuğun hukuken sadece annesinin olduğunu babasının olmadığını, bazıları sperm sahibi erkeğin baba olduğunu, bazıları ise taşıyıcı annenin kocasının baba olduğunu ifade etmişlerdir.

Şiir, şairin görüp duyduklarından ve tecrübelerinden hareketle duygu ve düşüncelerini sanatsal ve ahenkli ifadelerle yazıya ya da söze dökmesidir. Bu bağlamda şekillenen Arap şiirinde pek çok farklı muhtevalara sahip şiirler yazılmış ve onlar Arap edebiyatının önemli bir parçasını oluşturmuştur. Arap şiirinin aslî muhtevalarından sayılan fahr, medih, gazel, mersiye gibi konulara ek olarak sonradan ihvaniyat, hamriyat vb. türler de dahil edilmiştir. Bu türlerde yazılan şiirlerde şairin kendisini ya da kabilesini övmesi ya da bir dostundan, hocasından, devlet adamından övgüyle bahsetmesi, sevdiğine aşkını anlatması, ölen bir yakınının ardından ağıt yakması, bir dostuyla yazışması gibi durumlar görülmektedir. Bunların yanı sıra söz konusu muhtevalarda yazılan şiirlerin belli beyitlerinde şairler yol göstermek, rehberlik etmek gibi amaçlarla hikmetli sözler söylemişler ya da bu minvaldeki beyitlerden oluşan müstakil şiirler yazmışlardır. Hikmetli sözleri içeren şiirler, Cahiliye döneminden beri Arap edebiyatında yer almış ve önemini korumuştur. Kus b. Sâide (öl. HÖ 23/600) ve Eksem b. Sayfî (öl. HÖ 10/612) gibi hatiplerin yanında Züheyr b. Ebî Sülmâ (öl. HÖ 13/609 [?]), Lebîd b. Rebîa (öl. 39-40/660-61), Ebü’l-Atâhiye (öl. 210/825 [?]), el-Mütenebbî (öl. 354/965) ve Ebü’l-Alâ el-Maarrî (öl. 449/1057) gibi önemli şairlerin hikmetli sözleri konu edindikleri çok olmuştur. Kur’ân-ı Kerîm’i harekeleyen bir nahiv âlimi olarak şöhret bulan Ebü’l-Esved ed-Düelî (öl. 69/688) de hikmet kavramı içerisinde değerlendirilebilecek şiirler yazmıştır. Arap edebiyatında önemli bir nahiv âlimi olarak tanınan Ebü’l-Esved’in şairliği ve şiirleri de incelenmeye değerdir. Kendisine hacimce çok büyük olmayan bir divan nispet edilmekte ancak bu divanın günümüze ulaşmadığı bilinmektedir. Buna rağmen Ebü’l-Esved’in ulaşılabilen şiirleri, Abdülkerim ed-Düceylî (öl. 1394/1974) tarafından Divânu Ebi’l-Esved adı altında derlenmiştir. Şaire nispet edilen pek çok şiir olsa da çalışmamızda ele alınan asıl husus, Ebü’l-Esved’in hikmet şiirleri içerisinde, içerdiği bir beyit nedeniyle en bilinen şiiri haline gelen 30 beyitlik el-Kasîdetü’l-Mîmiyye’si olmuştur. Bahsi geçen en meşhur beytin Türkçe karşılığı “Aynısını kendin sergiliyor iken [kalkıp da] bir huyu yasaklama! Böyle yaparsan eğer bu, senin üzerine büyük bir utançtır.” şeklindedir. Bu beyit dilden dile aktarılarak o kadar meşhur olmuştur ki Araplar arasında darbımesel şeklinde kullanılmıştır. Öyle ki bu beytin, kadîm ulema ve edipler tarafından farklı şairlere nispet edildiği görülmekte ve buradan hareketle kasidenin tamamının Ebü’l-Esved’e aidiyeti meselesi ortaya çıkmaktadır. Ancak beytin Araplar arasında ne kadar yaygın olduğu düşünüldüğünde bu durum oldukça normal görülür ve sadece bu beyit üzerine bir ihtilaf, şiirin Ebü’l-Esved’e aidiyeti ihtimalini zayıflatmamaktadır. Nitekim Celâleddîn es-Süyûtî (öl. 911/1505) Şerhu Şevâhidi’l-Muğnî, Abdülkâdir el-Bağdâdî (öl. 1093/1682) ise Hizânetü’l-Edeb adlı eserlerinde kasidenin tamamına yer vermekte ve kasideyi Ebü’l-Esved ed-Düelî’ye nispet etmektedir. Kasidede cimrilik, cömertlik, kıskançlık, eleştiri gibi hem bireysel hem de toplumsal tarafı olan olgular konu edinilmekte ve şair okuyucusuna hikmetli sözler aracılığı ile yol göstererek onu iyiliğe yönlendirmektedir. Şekil açısından incelendiğinde şiirin geleneksel kaside yapısına uygun olarak kaleme alındığı görülmektedir. Dil ve üslup özellikleri açısından değerlendirmeye tabi tutulduğunda ise kasidede kullanılan inşâî cümlelerde çoğunlukla emir ve nehiy sîgaları tercih edildiği görülmektedir. Ayrıca kasidenin edebî sanatlar bakımından zengin olduğunu söylemek mümkündür. Beyan üsluplarından teşbih ve istiare; bedî’ sanatlarından da cinas, tezat, tensîku’s-sıfat, murâ’âtu’n-nazîr, reddu’l-’acûz ‘ale’s-sadr gibi sanatlar şiirde kendine yer bulmaktadır. Çalışmamızda öncelikle kasidenin başka şairlere nispeti konusu işlenmekte, sonrasında ise kaside muhteva, şekil ve üslup özellikleri bakımından irdelenerek Ebü’l-Esved’in şairlik yönü değerlendirilmektedir. Bu bağlamda özet olarak verilen bilgilerin detayları ilgili başlıklar altında örnekleriyle incelenmektedir.

Introduction: In this study, clinical and demographic characteristics of cases brought to pediatric emergency department by ambulance were examined. We aimed to determine interventions and diagnoses of the patients, classify cases according to transfer place and type, evaluate appropriateness of referral, and contribute to the efficiency of the referral chain. Methods: Five hundred forty two cases brought to pediatric emergency department by ambulance were followed up prospectively. Characteristics of cases were recorded from ambulance intervention form, automation system of our hospital, pediatric emergency service examination records and nurse observation records. Results: 2.54% (n=542) of the cases came to our pediatric emergency department by ambulance. Green field applications were the highest in all months. 4.7% of the patients came from outside the city. 49.4% of the patients were taken from home, 48.8% from another hospital or health institution. 53.2% of the cases were primary cases, the cases brought although the referral was not accepted were 10.5%. The diagnoses of patients were compatible in 79.2%. Body temperature of most of the patients was not measured by the ambulance teams and the respiratory rate was not recorded. Four patients who underwent endotracheal intubation in the emergency department did not undergo endotracheal intubation in the ambulance. While 15.5% of the patients were discharged without need of any observation, the majority (55.7%) were followed up in the emergency observation unit. 89.9% of the patients were discharged with recovery, 1.5% referred, and 0.9% died. Conclusion: Ambulances use is frequent in our city, emergency care in our hospital is provided to patients coming from within the city and from outside the city. Ambulance teams sometimes do not apply appropriate and necessary intervention to pediatric patients. Recording and interpretation of vital signs is important for timely and effective intervention. Real emergencies should also be recognized and inappropriate ambulance use should be prevented.

This study aims to calculate the relationship between tax rates and revenues of wine and raki coming to Istanbul for consumption from different regions of the Ottoman Empire in the period 1792-1839 with the T Test and interpret it according to the Laffer theorem. The main question of the study can be formulated as what kind of change did the increases in the tax rates of wine and raki in 1810, 1822 and 1831 cause in the tax revenue of these goods. This question can also be expressed as whether the Ottoman Empire should or should not increase the tax rates of wine and raki in order to increase tax revenue. In order to achieve this goal and resolve the question, the tax revenues of the period 1792-1839 were obtained from the financial records in various funds of the Presidential Ottoman Archives (BOA) and the changes in these revenues with the change in tax rates were calculated with the T Test. The results of the test will show, according to the Laffer Theorem, whether the Ottoman Empire increased the tax rates of wine and raki, causing an increase or decrease in the tax revenues of these goods, that is, whether the tax rates were above or below the optimum tax rate. The possible result expected to be obtained from this study is that the increase in the tax rates of raki and wine in the Ottoman Empire did not cause an increase in tax revenue, but on the contrary, a decrease. In other words, it can be said that the tax rate increases in these two goods in the Ottoman Empire fell behind the price increases.

Purpose: This paper investigates the determinants of labor productivity of Turkish manufacturing sectors by taking into account both the global value chain (GVC) participation and the research and development (R&D) expenditure for the period of 1995-2018. Methodology: To analyze the determinants of labor productivity in Turkish manufacturing sectors, we specify the labor productivity model and estimate this empirical model by the Ordinary Least Squares (OLS) and Two-Stage Least Squares (2SLS) methods. Findings: Our estimation results indicate that while simple forward GVC participation enhances the labor productivity of Turkish high-tech manufacturing sectors if they trade with developing countries, complex forward GVC participation increases productivity regardless of trading partners. For low-tech sectors, there is no significant impact of GVCs or R&D on productivity. There is no significant impact of backward GVC participation and sectoral R&D intensity on labor productivity. These significant results provide strong evidence for the importance of deeper involvement of high-tech sectors in GVCs for higher sectoral productivity. Given the strong heterogeneity in terms of sectors and trading partners, specific policies should be targeted to benefit from the productivity gains of the global value chains. Originality: This study contributes to the current studies by focusing on disaggregated measures of GVC participation indices and enlarges the empirical analysis by considering the heterogeneity in trading partners (developed and developing trading partners).

The Federal Republic of Germany has been one of the historically remarkable countries socially and economically. In this context, one of the outstanding issues is undoubtedly the correlation between unemployment and inflation, which is at the intersection of economy and social policy. Therefore, in the study, the unemployment-inflation trade-off in Germany was examined with the help of macroeconomic data in the context of the Modified/Original Phillips Curve, which explores the unemployment-inflation relationship. The empirical study method is time series analysis, and the monthly data set covers the period from January 1992 to April 2023. According to the study's findings, no causality relationship could be detected between unemployment and inflation variables in Germany in the period, neither in the long run nor in the short run. Therefore, it shows that the German economy does not have to put up with the inflation problem in the fight against unemployment and the unemployment problem in the battle against inflation. In this respect, it would be beneficial to thoroughly examine the German labour market structure and monetary policy strategy in the literature.

Introduction: Cases of swallowed safety pins are often observed in Turkey because of the tradition of pinning a blue eye bead on children to ward against evil. This study aimed to evaluate the diagnosis, endoscopic management, and long-term follow-up of children who were admitted to our hospital with a complaint of swallowing safety pins. Methods: A retrospective evaluation was made of the clinical characteristics of 47 pediatric patients who were treated because of a swallowed safety pin between 2010 and 2022 in a tertiary level healthcare center. Results: The cases comprised 24 (51.1%) females and 23 (48.9%) males with a median age of 10 months (range, 5 months-15 years). The median age of the females was observed to be approximately 5 months older than that of males (p

Amaç: Bu çalışmada ayaktan tedavi hizmetleri için başvuran, damar yolu açılan ve kan alınan çocukların kaygısını azaltmak için illüstre edilmiş ve bilişsel davranışsal teknikle hazırlanmış "Süper Çocuk" girişiminin etkinliğinin belirlenmesi amaçlandı. Yöntemler: Çalışma bir çocuk hastanesinin ayaktan tedavi hizmetlerine başvuran ve intravenöz kanül uygulanan 5-10 yaş grubu çocuklarla yürütüldü. Kontrol gruplu, ön-test, ara-test ve son-test şekilde tasarlandı. Çalışmaya 72 çocuk dahil edildi (deney grubu = 36, kontrol grubu = 36). Çalışmada çocukların kaygısı Çocuk Anksiyete Skalası-Durumluluk ile değerlendirildi. Girişim olarak bilişsel davranış tekniklerle hazırlanmış, süper kahraman analojisini içeren "Süper Çocuk" kartları ve posterleri kullanıldı. Bulgular: Deney ve kontrol grubundaki çocukların yaş (t = 0,571; p = 0,570) ve cinsiyetleri (X2 = 0,225; p = 0,635) benzerdi. Çocukların %50'sinden fazlasının ağrılı işlemlerle ilgili bilgi almadığı tespit edildi. İntravenöz kateter işlemi sırasında girişim grubundaki çocukların kontrol grubundaki çocuklara kıyasla daha az kaygı yaşadıkları belirlendi (p < 0,05). Sonuç: Bilişsel davranışsal teknikle hazırlanan, çocuğa işlemlerle ilgili bilgiler veren illüstüre "Süper Çocuk" posterlerinin çocuğun prosedürel kaygısını azaltmada etkili olduğu bulundu.

Akademik Görünürlük Kılavuzu, araştırmacıların tanınırlıklarını ve çalışmalarının bilinirliğini artırmak için çevrimiçi akademik profillerin (ORCID, Scopus, Researcher vb.) nasıl güncellenebileceğine dair bilgiler ve tavsiyeler içerir. Dijital çağda, araştırmacıların akademik profillerini etkili bir şekilde yönetmesi, kariyerlerini ve çalışmalarını tanıtma konusunda kritik bir öneme sahiptir. Bu rehber, çevrimiçi yazar profillerini yönetme ve güncel tutma konusunda pratik bilgiler sunar; ayrıca çevrimiçi akademik platformlarda yazar profiline otomatik yayın ekleme ayarlarının nasıl yapılacağına ilişkin bilgiyi kapsar. Aynı zamanda, yazar profillerinin görünürlüğünü artırmak için ipuçları ve stratejiler de içerir. Bu çalışma, araştırmacıların çevrimiçi varlıklarını etkin bir şekilde yönetmelerine ve çalışmalarını daha geniş bir kitleye ulaştırmalarına yardımcı olmayı amaçlamaktadır.

Shear walls in lightweight carcass timber construction systems; The skeleton system, in which solid material is generally used, consists of covering or covering elements and fasteners. As a covering element, plywood is used because it resists the horizontal deformation of the structure, such as earthquake and wind, and prevents it from collapsing. There are many factors that affect the structural properties of the curtain wall and the technological properties of plywood. Factors such as wood type, board thicknesses, fiber direction, defects, type of fasteners, location and distances between them are effective on the durability, strength and amount of horizontal deformation of the shear wall. The combination of these factors determines the overall performance of the shear wall and the amount of horizontal deformation. In this study, it was aimed to determine the amount of horizontal deformation in shear walls under lateral load. The study examines the impact of structural and technological factors on plywood shear walls made of black pine and spruce wood species. The research evaluates a number of variables such as wood type (black pine and spruce), plywood board thicknesses, fiber orientation (perpendicular and parallel to the fibers), imperfections, fastener size (6d and 8d). Insulation materials used in shear walls (such as Extruded Polystyrene (XPS), Expanded Polystyrene (EPS)) were also taken into consideration and the amount of horizontal deformation under lateral load was. The results of the research showed that shear walls covered with black pine plywood generally undergo more horizontal deformation than spruce, and shear walls produced in parallel with the fibers generally have higher horizontal deformation values.

Günümüzde, çevresel sürdürülebilirlik ve teknolojideki ilerlemeler endüstrilerin ilgisini çevreye daha duyarlı ve yenilikçi malzemelere yönlendirmiştir. Odun-plastik kompozit (OPK) malzemeler, doğal kaynakların korunmasına ve çevre kirliliğinin azaltılmasına katkıda bulunurken aynı zamanda dayanıklı bir malzeme seçeneği sunmaktadır. Bu kompozit malzemelerin performansı içerdikleri malzemelerin kombinasyonları ile yakından ilişkilidir. En uygun malzeme kombinasyonunun belirlenmesi spesifik uygulama gereksinimlerini karşılayan ürünler geliştirmede üreticilere, tasarımcılara ve malzeme mühendislerine yardımcı olabilmektedir. Bu çalışma, mobilya üretimi için uygun malzeme kombinasyonlarını seçme sürecinde kullanılmak üzere bütünleşik bir BWM-WASPAS yaklaşımı sunmaktadır. Doğu kayını ve polikarbonat levhaların farklı kombinasyonları fiziksel ve mekanik özellikler göz önüne alınarak değerlendirilmektedir. BWM yöntemi karar kriterlerini önceliklendirirken, alternatiflerin öncelik sıralamasını belirlemek için WASPAS yöntemi kullanılmaktadır. Çalışmanın son aşamasında, sıralama sonuçlarını desteklemek için bir duyarlılık analizi gerçekleştirilmektedir. Bu çalışma, mobilya endüstrisinde malzeme katman organizasyonu değerlendirme problemini karmaşık bir çok kriterli karar verme problemi olarak formüle ederek ve malzeme kombinasyonu seçimi için BWM ve WASPAS yöntemlerini bütünleştirerek yeniliğini sunmaktadır.

Banana (Musa acuminata) cultivation and trade are widespread across various regions and countries globally. Nonetheless, substantial quantities of waste, primarily comprising leaves and stems of the banana plant, are annually disposed of into the environment post-harvest. This study aims to highlight this issue and propose an alternative solution in response to the escalating demand for raw materials. To this end, alkaline pretreatment was administered to particles derived from banana waste leaves and stems using NaOH solutions at concentrations of 1%, 3%, and 5%, followed by board production. Results indicate that water absorption (WA) and thickness swelling (TS) values of the produced boards increased with alkaline treatment. However, the mechanical properties stipulated in the TS-EN 312 (2012) standard were satisfactorily achieved with 1% NaOH treatment, while higher concentrations adversely affected internal bond strength (IB), modulus of elasticity (MOE), and modulus of rupture (MOR). In the surface properties tests of the boards, increasing the alkali concentration decreased values of the surface roughness and the contact angle. Overall, the findings suggest the viability of utilizing banana waste as an alternative resource.

Writing the history of Sūfism with its particular or universal issues is one of the biggest issues facing the academy. Kenan Göçer’s new study titled What Did Yunus Emre Actually Say? is important in that it contains the possibilities of a new reading of the history of Sūfism. In this study, I will evaluate Göçer’s work as a case study, address some problems in the writing of Sūfi history, and finally offer some suggestions. Accordingly, I will point to archival historiography as a sine qua non for an interdisciplinary study on the history of Sūfism. However, I will point out that while relying on archival documents, the internal integrity of Sūfism should never be ignored.

Due to the political unrest following the civil war in 2011, several million Syrians had to flee from their own country to save their lives. The mass migration movement of Syrians, first within the country and then towards neighboring countries, brought many socio-economic problems. One of the worst hit nations is Türkiye, because of forced migration from Syria, where there are roughly five million registered and unregistered migrations. Although it has been nine years since the process began that was initially established as a temporary solution, and as a resolution could not be found, the dream of returning Syrians has weakened over time. This study aims to reveal how Syrians, who are included in the labor market in an unplanned way, affect the Turkish labor market. Dynamic Panel data analysis was performed using the data from 26 regions in Türkiye. As a result, a 1% increase in the immigration rate, which represents the share of Syrian immigrants in the region’s population, increases the employment rate by approximately 0.02%.

Hyperoxia is one of the key players contributing preterm brain injury. Researchers typically use rodent models to pinpoint the underlying pathologic alterations in hyperoxic brain damage. When evaluating the neurological effects of neonatal hyperoxic brain injury in an experimental model, choosing the appropriate assessment techniques is crucial. The goal of this article is to review the behavioral and learning tests that can be used to determine the impact of hyperoxia on the developing brain. Injuries to the nervous system can be recovered very quickly in newborn rodents. Thus, the timing of evaluation tests are very critical. A model that is appropriate for the brain's developmental processes and accurately simulates the damage in humans should be utilized in studies on neonatal hyperoxic brain injury, and the right test should be chosen at the appropriate time. In the first twenty days, physical and motor development tests, and subsequent evaluation of damaged brain structures are relevant. The open field and forced swim tests can be used to assess the animal's locomotor activity and depressive condition, while the watermaze, passive avoidance and new object recognition tests can be used to assess cognitive abilities. In laboratory mice and rats, physical development and motor reflex development tests can be started right after birth, while learning and memory tests can be done from 4 weeks at the earliest. Correlations between motor development, behavior, memory tests, and results of cellular/ molecular studies should be made and interpreted carefully.

İSNAD Atıf Sistemi (www.isnadsistemi.org), Sivas Cumhuriyet Üniversitesinin proje desteği ile akademik araştırmalarda kullanılmak üzere Türkçe olarak geliştirilen bir akademik yazım ve kaynak gösterim sistemidir. İSNAD, akademik araştırma, yazım ve yayın etiğiyle ilgili temel kuralları kapsar. Bu, bir yazının başlığının belirlenmesinden özetin yazılmasına ve anahtar kavramların seçimine, başlık formatından tablo ve şekillerin oluşturulmasına, İngilizce, Arapça ve diğer dillerdeki eser adları ve yazar isimlerinin yazılmasına, tarih ve yüzyılların gösterilmesine, yayın etiğine dikkat edilmesine, kaynak eserden alıntı yapılmasına ve atıf bilgilerinin düzenlenmesine kadar geniş bir yelpazeyi içerir. Bilindiği üzere kaynak gösterimi, belirli kurallara uygun olarak yapılmalıdır; bu hem bilginin bilimsel doğruluğu hem de fikri mülkiyet haklarına saygı açısından önemlidir. Bir bilimsel çalışmanın hazırlanmasında kullanılan kaynaklar, diğer araştırmacılar tarafından erişilebilir ve doğrulanabilir olacak şekilde bibliyografik bileşenleriyle doğru ve eksiksiz olarak yazılmalıdır. İSNAD atıf sisteminde; atıf yapılan kaynağa dair bilgiler, metin içinde (Yazar Soyadı, Basım Tarihi, Sayfa No.) şeklinde veya dipnotta "Yazar Adı Soyadı, Eser Adı, Sayfa No." düzeninde ilgili bilim dalının genel kullanımına uyularak yazılabilmektedir. Ancak kaynakça her iki kullanımda da aynı şekilde oluşturulmaktadır. İSNAD; EndNote, Zotero, Mendeley ve Citavi gibi popüler programlar için hazırlanmış şablonlarıyla kullanımı kolay bir sistemdir. İSNAD'ın kullanımı, aslı İngilizce ve tam metinleri ücretli olan atıf stillerinin Türkiye ve Türk Cumhuriyetlerinde tam olarak öğrenilememesinden ve yaygınlaşamamasından kaynaklanan eksiklikleri giderecektir.

Water utilities should regularly monitor and control non-revenue water performance to manage water losses and maintain uninterrupted water services. Effective and sustainable water loss management is crucial for ensuring water, energy and financial efficiency in drinking water distribution systems. In this study, it is aimed to evaluate the water loss management components, analyze the current situation with a realistic approach, and identify the weaknesses and strengths of the administrations and the potential risks they may encounter through the web-based software developed in this study. In this context, in the study, firstly, the current situation components, which express the competence of the administration in terms of personnel, technique, equipment and financials, are analyzed with the 6-stage original scoring matrix developed from 0 to 5 within the scope of the study, reliable and quality data are obtained, and then the three modules work dynamically in an integrated way with each other so that the analysis of measurable, applicable and comparable performance indicators is done systematically. Thus, priority areas that need improvement are identified, short-medium and long-term realistic and achievable targets are defined, and the gap analysis of the administrations is provided with the developed modules. In order to reduce and control the water loss rate and to improve the system performance, the most appropriate indicators and processes are determined by considering the current situation and targets of the administrations. The developed water loss management tool represents the field and provides a holistic approach, taking into account the economic components. At the same time, this tool allows for processes to be carried out quickly and systematically, and provides efficient analysis in water loss reduction activities.

The Devegeçidi Dam was first opened in 1972 to irrigate 5800 hectares of land in the Diyarbakır region. The reservoir has been a feeding and breeding ground for migratory birds and some other living ecosystems for many years. However, from time to time, the water volume in the reservoir decreased to a level that could not meet the irrigation water demand and water had to be supplemented from other dams on the Tigris River. In this study, the reasons for the decrease of the water level in the Devegeçidi reservoir were analyzed in terms of meteorological, hydrological and agricultural use. For this purpose, the water resources feeding the dam and the characteristics of the irrigation area were taken into consideration. Within the framework of the study, the monthly operating data of the Devegeçidi Dam were analyzed using statistical methods. The monthly average reservoir volume, monthly total water inflow and monthly total water consumption data for the years 2008-2021 were first analyzed by Mann-Kendall trend analysis method and then by Locally Weighted Scatterplot Smoothing algorithm. Standard Precipitation Index (SPI), Palmer (PDSI) and self-calibrated Palmer (sc-PDSI) drought indices were applied to reveal the relationship between hydrological drought problem and precipitation data. Areas and yields of agricultural crops were analyzed using local TurkStat data and GIS-based CORINE land cover maps. Thus, the meteorological, hydrological and agricultural causes of the drought and water shortage problems in the reservoir were revealed.

Brassicaceae familyasına ait bir tür olan kanola (Brassica napus), önemli bir yağ bitkisidir. Bafra Ovası ülkemizin önemli kanola üretim alanlarından birisi konumundadır. Samsun ilinde kanola üretim alanlarında virüslerin yaygınlık durumunu belirlemek amacıyla 2021-2022 yılında sürveyler yapılmıştır. Arazide gözlemler sırasında bazı kanola bitkilerinde karakteristik virüs simptomları gözlenmiştir. Yapılan sürveyler sırasında, kanola üretim alanlarından yaprak örnekleri toplanmış ve bu örnekler virüs-spesifik ticari poliklonal antiserumlar kullanılarak Double antibody-Sandwich enzyme-linked immunosorbent assay (DAS-ELISA) yöntemi ile Cauliflower mosaic virus (CaMV), Turnip mosaic virus (TuMV), Cucumber mosaic virus (CMV), Tomato spotted wilt virus (TSWV) için analiz edilmiştir. Serolojik analizler sonucunda kanola örneklerinin %4.83’ünün CaMV, %3.22’sinin TSWV olmak üzere virüsle enfekteli (%8.06) olduğu belirlenirken, analiz edilen kanola örneklerinde CMV ve TuMV enfeksiyonuna rastlanmamıştır.

Purpose: This study aims to examine how government incentives affect SME employment in Türkiye's manufacturing sector. Methodology: The dataset used in this study was derived from a survey conducted by a privately owned London-based company with the assistance of Türkiye's Ministry of Industry and Technology. Ordinary least squares and two-stage least squares regression techniques were used to analyze the relationship between government incentives and employment. Findings: In the analysis, we found that between 2013 and 2016, jobs were created by Turkish manufacturing SMEs with the use of state assistance. Firm-level characteristics, including firms' age, capacity utilization rate, and innovative activities, were also found to have a substantial impact on SME employment. Originality: Our study is the first to examine the impact of incentives on employment in manufacturing SMEs in Türkiye using a micro dataset administered to 10.063 manufacturing firms by the Ministry of Industry and Technology.

Depremde binaların hasar alması veya yıkılması ile mala ve cana zararlar gelebilmektedir. İslam hukukuna göre bu zararlardan sorumlu kişilerin İslam hukuk açısından tartışılması ve ortaya çıkan dinî bilgilerin insanların hizmetine sunulması gerekir. Aksi takdirde bilgi eksikliği veya yanlış bilgi sebebiyle sorumlular dinî sorumluluklarının farkında olamayabilir bu da insanların yanlış davranışlar sergilemelerine, özellikle ahiret hayatlarında beklemedikleri iyi olmayan neticelerle karşılaşmalarına sebep olabilir. Buna binaen makale depremde binaların gördüğü ve verdiği zararlardaki sorumluluğu İslam hukuku açısından ele almıştır. Araştırmanın önemini gösteren önde gelen faydalarından birisi araştırmanın depremde bina sebebiyle meydana gelen zararlardan kimlerin ne kadar sorumlu olduğunu tespit ederek zararların tazmini problemine katkı sunmasıdır. Makalenin hedefi bina yapımında paydaş olanlara dinî sorumluluk bilinci kazandırarak onları depreme dayanıklı binalar inşa etme hususunda motive etmek böylelikle depremde oluşacak zararların mümkün mertebe önüne geçilmesini sağlamaktır. Konu ele alınırken öncelikle dokümantasyon yöntemi izlenerek kaynaklara ulaşılmış, bu kaynaklardaki görüşler ve delilleri tahlil edilip tüme varım ve tümdengelim yöntemleriyle fıkhî kurallara göre hükümler tespit edilmeye çalışılmıştır. Netice olarak bina yapım aşamalarında binanın dayanıklılığına meşru olmayan bir fiil ile etki ederek binanın depreme karşı dayanıksız olmasına sebep olan kişilerin binada, içindeki ve dışındaki mal ve canlarda depremden dolayı oluşan zararlardan sorumlu olduğu, böyle bir durum yoksa sorumluluğun mal ve can sahiplerine ait olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.

Bu çalışma XVI. asırda yaşamış bir Osmanlı kadısının birbiriyle çelişen beyyinelerden hangisinin seçilmesi gerektiğine dair belirlemiş olduğu ilkeleri ele almaktadır. Malumdur ki yargılama sonucunda adil bir karara ulaşabilmek mahkemeye sunulan delillerin iyi bir şekilde değerlendirilmesiyle mümkündür. Zira yargılamada dikkat edilmesi gereken en önemli hususlardan biri mahkemeye sunulan delillerdir ve kadı bu delilleri değerlendirerek adil bir karara ulaşmaya çalışır. Ancak bu aşamada karşılaşılan sorunların başında davanın tarafları tarafından mahkemeye birbiriyle çelişen delillerin sunulması durumu gelmektedir. Bu durumda doğru karar ulaşabilmek ancak birbiriyle çelişen bu delillerden doğru karara ulaştıracak delili tercihle mümkün olmaktadır. Bu çalışmada Vankulu Mehmet Efendi’nin (ö. 1000/1592) Tercîḥu’l-beyyinât isimli eserinde ele almış olduğu tercih ilkeleri incelenecektir. Tespit edebildiğimiz kadarıyla bu eser deliller arasında tercih ilkelerini ele alan ilk eserdir. Vankulu Mehmet Efendi XVI. yüzyıl Osmanlısında yaşamış olan ve Osmanlı Devleti’nin farklı bölgelerinde müderrislik, müftülük ve kadılık gibi önemli görevler yapmış olan bir alimdir. Müellifin fıkıh ve dil alanında eserleri vardır. Tercîḥu’l-beyyinât isimli eseri günümüze kadar hakkında çalışma olmayan bir eserdir. Bu eserde bir davada tarafların sunduğu birbiriyle çelişen deliller olması durumunda bu delillerden hangisinin seçilmesi gerektiği anlatılmaktadır. Ayrıca bu çalışmayla müellifin yaşadığı dönemde yargılama usulünde ulaşılan seviye hakkında saptamalar yapılmaya çalışılacaktır. Bundan dolayı konu ele alınırken müellifin tespit ettiği ilkeler ayrıntılı olarak tahlil edilmesinin ötesinde müellifin bu ilkelere hangi kaynakları referans alarak ulaştığı tespit edilmeye çalışılacaktır. Böylece dönemin Osmanlı kadısının yargılama ilkelerini tespit ederken yararlandığı kaynakların anlaşılmasına katkı sunulmaya çalışılacaktır.

Arap edebiyatında şiir, toplumun ve şairin dış dünyaya açılan kapısı olmuştur. Şiir, cahiliye döneminden itibaren Arap toplumunun kendini ifade etmesinin en önemli unsurlarından birisidir. Şöyle ki hayatın her alanına dair farklı muhtevalarda kaleme alınan şiirler dile aktarılarak sunulmuştur. Temelde belli amaçlar için kaleme alınan şiirlerin muhtevaları ve yazılış biçimleri zamanla gelişmiş, bu alanda kendisini yetiştiren edebiyat eleştirmenleri vasıtasıyla şiirin kavramsal dünyası genişletilmiş ve şiir âlemi kurumsal hale dönüştürülmüştür. Şiirin yazılma biçimlerinden olan bedîhe ve irticâl kavramları edebiyat dünyasında yerini almıştır. Bu iki kavram bazı eleştirmenler tarafından şairin, şiir yazma hızını ifade eden terimler olarak birbirinin yerine kullanılmıştır. İbn Reşîk’in öncülük ettiği bir grup bu kavramların birbirinden farklı olduğunu ortaya koymuştur. Bedîhe şiirinde biraz düşünme ve ardından şiirini söyleme veya yazma söz konusuyken irticâlde bu düşünme söz konusu değildir. Çalışmanın örneklemini oluşturan Bedâi‛u’l-bedâih müellifi Ali b. Ẓâfir, söz konusu grup içerisinde yer almış olup küçük yaşından itibaren edebiyata merak duymuş ve bu alanda eğitimler almıştır. Bu merakını ve sevgisini ifade açısından onun gençlik yıllarında cahiliye şairlerinin bedîhî ve irticâlî şiir ve sözlerini ezberlemesi önemli bir detaydır. Bu birikim ve sevginin sonucu olarak asrının önemli ediplerinden olan müellif, eserinde her iki terimi kavramsal olarak birbirinden ayırmıştır. Bir sonraki aşama olarak bedîhenin türlerini de ortaya koymuş ve bu kavramı bir tasnîfe tabi tutmuştur. Eser bu konuyla ilgili sistematik bilgileri ortaya koyması ve bunun yanında içerisinde sunulan örneklerin önemli Arap şairler tarafından kaleme alınmış olması nedeniyle Arap edebiyatı açısından önem arz etmektedir. Söz konusu kavramsal ayrıma rağmen örnek olarak verilen şiirler bazen bedîhî bazen de irticâlî olarak nitelenmektedir. Bu durum tanım olarak birbirinden ayrılan şiirlerin yazılışı esnasında yazanının durumunun net olarak bilinmemesinden kaynaklı olarak bu iki türden hangisine dâhil edileceklerinin tespitine pek imkân vermemektedir. İlgili eser özelinde bedîhe kavramına ve dolaylı olarak irticâl kavramına yönelik yapılan bu çalışma ise söz konusu kavramsal ayrımın uygulama noktasına ne derece yansıdığını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Ayrıca bu doğrultuda Ali b. Ẓâfir’in bu ayrıma örnekler üzerinden nasıl yaklaştığını tespit etmek önemli görülmüştür. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden döküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Müelliften önceki dönemde yaşayan edebiyat eleştirmenlerinin eserlerinde ele aldıkları veriler incelenerek bedîhe ve irticâl kavramlarının benzer ve ayrı yönleri, bu türlerde şiir yazanları etkileyen ve bu türe yönlendiren etkenlere dair bilgiler verilmiştir. Eserde Ali b. Ẓâfir’in, İbn Reşîk’in görüşlerine dayalı olarak bedîhe ve irticâl kavramlarını birbirinden ayırdığı tespit edilmiştir. Bu doğrultuda bedîhe türü şiirleri belli esaslara göre tasnif ettiği görülmüştür. Bu türe dair önemli şairlerin şiirlerini örnek olarak sunmuş, bu şiirlerin yazılma serüvenine dair önemli bilgiler paylaşmıştır. Sonuç olarak verilen örnekler incelendiğinde kavramsal düzeyde yaptığı ayrımı söz konusu örneklerde yapmadığı görülmüştür. Esasında her iki kavram arasında bariz bir farkın bulunmaması hatta bazı eleştirmenlere göre her ikisinin de aynı şeyi ifade etmesi bu ayrımı pek mümkün kılmamıştır. Kısacası Ali b. Ẓâfir’in kavramsal olarak bedîheyi, müstakil bir şiir söyleme biçimi olarak tarif etmesine ve türlerini ortaya koymasına rağmen irticâl türü şiirden tam olarak ayrı olduğunu ispat edecek uygulama örneklerini sunamadığı tespit edilmiştir.

Kader inancı iman esaslarından birisidir. Kur’an’da kader inancı açıkça zikredilmemekle beraber bu inanca delâlet eden çok sayıda âyet bulunmaktadır. Hz. Peygamber’den bizlere ulaşan kaderle ilgili çok sayıda hadis vardır. Kaderi inkâr eden ekoller varsa da Ehl-i Sünnet ekolleri Eş‘arîler ve Mâtürîdîler, kader inancının varlığını kabul etmektedirler. Bu ekollerin kader tanımları birbirinin yerine kullanılabilecek kelimelerle ifade edilmiştir. Bununla birlikte kader bir tek kategoride değerlendirilmemelidir. Onun da çeşitleri bulunmaktadır. Kader bir tek çeşit Cebrî kader olarak algılanırsa, elbette yanlış anlaşılmalara sebebiyet verilmesi kaçınılmaz olur. Cebrî kader; varlıklara hürriyet tanımayan kaderdir; Allah’ın ilmi, irâdesi, kudreti ve yaratmasıyla gerçekleşir. Cansız maddeler, bitkiler, hayvanlar ve insanların bir kısım kaderi bu türdendir. Cebr ile sorumluluk bağdaşmaz. Bazı fiiller kendi bedenlerinde gerçekleşmesine rağmen insanlar Cebrî kaderlerinden sorumlu olmazlar. İnsan belirli sınırlar dâhilinde hür olarak yaratılmış bir varlıktır. Ona akıl, irâde, kudret ve fiillerini gerçekleştirme kabiliyeti verilmiştir. İnsan bunları kullanarak irâdeli fiillerini gerçekleştirir ve bunun sonucunda yaptığı işlerden sorumlu olur. Hür ve irâde sahibi olmak insanı diğer canlılardan ayırmaktadır. İnsan hürriyetinin bulunmadığı alanlarda sorumluluk da yoktur. İnsan hayatı tek düze değildir, sürekli değişim ve dönüşüm hâlindedir. Kaderin bu iki çeşidinin yanı sıra başlangıçta cebrî kader olduğu halde sonradan irâdeliye dönüşen kader çeşidi de vardır. Bunun yanı sıra insanın irâdesine bağlı olarak başlayan sonradan cebrî kadere dönüşen bazı fiiller de bulunmaktadır. Kader inancı ve çeşitleriyle bağlantılı olarak incelediğimiz engelliliğin de çeşitleri bulunmaktadır. Allah Teâlâ, insanları, dünyaya imtihan için göndermiştir. Hastalık ve engellilik de imtihanın bir parçasıdır. Hastalıklar; genetik, çevresel faktörlere bağlı ve besinlere bağlı olabilirler. Doğuştan gelen hastalık ve engeller bazen dünya imtihanının çetin geçmesine sebep olabilir. Allah’ın koyduğu biyolojik kurallar insanlar için de geçerlidir. Genetik kalıtımsal hastalık ve engeller anne ve babanın taşıdığı genlerin çocuğa geçmesiyle meydana gelmektedir. Bir kısım genler çekinik karakterli iken bazı genler baskın karakterlidir. Kalıtımsal hastalık ve engellere sebep olan genler, coğrafî yaşayış alanlarına bağlı olarak, tarihsel süreçte insan topluluklarının aynı ortamı paylaşmaları ve soylarının evlilik yoluyla birbirlerine karışma derecelerine göre düzensiz bir dağılım göstermektedir. Çekinik genler nesilden nesile aktarılabiliyorken, ölüme sebep olan baskın genler genel olarak yeni nesle geçme imkânı bulamazlar. Günümüzde genetik hastalık ve engellerin teşhisi mümkün olup, bu sayede gerekli önlemler alınabilmekte; aynı zamanda kısmen veya duruma göre tamamen tedavi edilme imkânları da değerlendirilebilmektedir. Bu bakımdan genlere bağlı doğuştan getirilen hastalık ve engellerin tamamı insanın elinde olmayan cebrî kaderdir. Bu hastalık ve engellerin tedavi imkânı bulunanlar ise, cebrî kader ile başlayıp, irâdeli kadere doğru evrilen kader türüne girmektedir. İnsanların bazı genetik hastalık ve engelleri ilerleyen yaşlarda ortaya çıkabilmektedir. Bununla birlikte genetik olmayan hastalık ve engeller de hayatın gerçekleridir. Her insan hastalanabilir, hayatının belirli bir döneminde engelli olabilir. Hastalık ve engeller insanın irâdesine, fiil ve davranışlarına bağlı olmayan türden bir takım faktörlerle gerçekleşebilir. Bu tür hastalıklar da cebrî kader kapsamındadır. İnsan, kendi fiillerinde hata ve taksîri sebebiyle de engelli olabilir. Ancak her türlü hastalık ve engellilik hallerinde tedavi olmak Müslümana yakışan davranıştır. Tedavisi mevcut olan hastalıkların tedavisi irâdeli kaderdir. Tedavi imkânı olmayan hastalık ve engeller ise cebrî kader olmaktadır.

Fıkıh usulünde kesin bilgi ifade eden delillerden biri de icmâdır. İcmâın hücciyetini kabul etmeyen âlim yok denecek kadar azdır. Buna itiraz eden ilk kişinin Mu‘tezilî İbrahim en-Nazzam olduğu aktarılır. Mezhep olarak kabul etmeyen grup ise İmâmiyye’ye mensup âlimlerdir. Belli başlı birkaç şaz görüş dışında icmâın hücciyeti konusunda ilk dönem müçtehitlerinden itibaren müçtehit âlimlerin ittifak ettiklerini söylemek mümkündür. İcmâın hücciyeti konusunda kayda değer bir ihtilaf olmamakla beraber icmâın çeşitleri, şartları, delilleri, icmâ edeceklerin sayısı gibi detaylarında usulcüler ihtilaf etmişlerdir. Usûlcülerin tartıştığı konulardan biri de müçtehitlerin büyük çoğunluğunun ittifak ettiği durumda bir veya birkaç kişinin muhalefet etmesinin icmâa etkisidir. Usulcülerin bir kısmı çoğunluğun ittifakına karşı azınlığın muhalefetinin icmâa zarar vermeyeceği kanaatinde iken büyük bir kısmı ise icmâın oluşabilmesi için bütün müçtehitlerin aynı görüşte olması gerektiğini savunur. Temel olarak bu iki yaklaşımın birbirleriyle tartıştıkları söylenebilirse de konuyu daha farklı ele alan usulcüler de vardır. Bazı usulcüler bir veya birkaç kişinin muhalefet ettiği bir meselede çoğunluğun bunlara karşı takındıkları tavrı dikkate almaktadırlar. Bu âlimlere göre eğer çoğunluk azınlığın görüşüne karşı çıkmazsa bu durumda icmâdan bahsedilemez. Zira bu, çoğunluğun kendilerine muhalif görüşe de itibar ettiklerini gösterir. Şayet çoğunluk azınlığın görüşüne itibar etmez ve hatta karşı çıkarlarsa bu durumda çoğunluğun ittifakı icmâ olur. Bu tartışmalarda genel olarak kullanılan argümanlar aynıdır. Usulcüler özellikle İbn Abbas (r.a.) başta olmak üzere bazı sahabenin çoğunluğa muhalif görüşleri üzerinden tezlerini savunmaktadır. Azınlığın muhalefetini icmâa engel görmeyen kişiler, İbn Abbas’ın ribâ ve müt‘a konusundaki örnekte olduğu gibi bir veya birkaç sahabenin muhalif görüşleri bulunmasına rağmen diğer sahabenin ittifakının icmâ olduğu konusunda usulcülerin ittifak ettiğini savunurlar. Aynı şekilde bunun icmâa engel olduğunu savunanlar da yine İbn Abbas’ın avl konusundaki cumhura muhalif görüşünde olduğu gibi diğer sahabenin ittifak ettiği bir meselede İbn Abbas’ın muhalif tavrı icmâın oluşuma engel teşkil etmiştir. İşte bu çalışma, bahsedilen tartışmaları ve tarafların kullandıkları argümanları ele almaktadır. Ancak önce bu tartışmalarla yakından ilgisi olduğu düşünülen icmâın bilgi değeri ve şartları özetle sunulmuştur. Çalışmada belli bir ekolün eserleri ile yetinilmemiş farklı mezheplere mensup usulcülerin konuyla ilgili açıklamaları incelenmiş ve değerlendirilmeye çalışılmıştır. Sonuç olarak icmâın kesin delil olabilmesi için ileri sürülen şartlardan da hareket ederek çoğunluğa karşılık azınlığın muhalefetinin icmâın oluşumuna engel olacağının hâkim görüş olduğunu belirtmek gerekir. Bununla birlikte azınlığın muhalif görüşünün diğer usulcüler tarafından dikkate alınıp alınmamasının icmâın oluşumunda etkili olduğu kanaati hâsıl olmuştur.

Herhangi bir olay, olgu, kişi, nesne vb. arasındaki kronolojik ilişkinin bilinçli veya bilinçsiz olarak ihmal veya tahrif edilmesi şeklinde tarif edilen anakronizm, edebiyat, tarih ve sanat başta olmak üzere birçok alanda kullanılmaktadır. Farklı sınıflandırmalar yapılmakla birlikte anakronizm, olgusal, dilsel ve yaklaşımsal olmak üzere üç kısımda ele alınabilir. Kullanım şekli ve amacına göre olumlu sonuçları olsa da genel itibarıyla olumsuz bir algıya sahip olan anakronizm, âyetlerin anlaşılması ve yorumlanmasında da söz konusudur. Ancak bu eylemde, anakronizm kavramı ve incelenen konu hakkında yeterli bilgi sahibi olunmaması veya sahip olunan subjektif yaklaşımlar hatalı anakronik değerlendirmelere yol açmaktadır. Bu değerlendirmelerin sıkça görüldüğü alanlardan birisi de bilimsel tefsirdir. Bu çalışmada anakronizmin tanımı, tarihi süreci, çeşitleri ve kullanım şekilleri açıklanarak, bilimsel tefsir anlayışında görülen olgusal, dilsel ve yaklaşımsal anakronizmler örnekleriyle değerlendirilmektedir.

Objective:Identification plays an important role in forensic medicine practices. Age estimation is also widely used in identification. The aim of this study is to investigate the applicability of age determination method in Türkiye by examining the radiographs of the knee joint and using the epiphyseal scoring based on the degree of epiphyseal closure.Methods:Knee graphs of 676 cases (337 women, 339 men) aged between 10 and 26 years were retrospectively analyzed. Distal femur (DF), proximal tibia (PT), and proximal fibula (PF) epiphyseal lines were evaluated separately in each case. The closure of the epiphyses was studied at 3 stages. DF, PT and PF epiphyses were graded 0, 1, 2 for stage 1, 2 and 3 respectively. These three scores obtained in each case were collected and the score of the epiphyses at the knee joint (SKJ) was obtained.Results:The median age in each of the SKJs increased in both men and women. The difference between the genders was statistically significant according to the median age of 0-5 points (p

Objectives: This study aimed to report the demographic and clinical characteristics of diabetic macular edema (DME) patients treated with intravitreal injection (IVI) of anti-vascular endothelial growth factors (anti-VEGF) and provide an overview of outcomes during routine clinical practice in Türkiye. Materials and Methods: This retrospective, real-world study included 1,372 eyes (854 patients) treated with a pro re nata protocol by 21 ophthalmologists from 8 tertiary clinics on the Asian side of the Marmara region of Türkiye (MARMASIA Study Group). Five cohort groups were established by collecting the patients’ baseline and 3, 6, 12, 24, and 36-month follow-up data, where each subsequent cohort may include the previous. Changes in best-corrected visual acuity (BCVA, approximate ETDRS letters) and central macular thickness (CMT, μm), number of visits and IVI, and rates of anti-VEGF switch and intravitreal dexamethasone implant (IDI) combination were evaluated. Results: The 3, 6, 12, 24, and 36-month cohorts included 1372 (854), 1352 (838), 1185 (722), 972 (581), and 623 (361) eyes (patients), respectively. The mean baseline BCVA and CMT were 51.4±21.4 letters and 482.6±180.3 μm. The mean changes from baseline in BCVA were +7.6, +9.1, +8.0, +8.6, and +8.4 letters, and in CMT were -115.4, -140.0, -147.9, -167.3, and -215.4 μm at the 3, 6, 12, 24, and 36-month visits (p

Objectives: To determine the roles of small GTP-binding proteins Rac1, Rac2, and Rac3 expression in pterygial tissue and to compare these expressions with normal conjunctival tissue. Materials and Methods: Seventy-eight patients with primary pterygium were enrolled. Healthy conjunctival graft specimens obtained during pterygium surgery were used as control tissue. The real-time polymerase chain reaction method on the BioMark HD dynamic array system was utilized in genomic mRNA for the gene expression analysis. Protein expressions were analyzed using western blot and immunohistochemical methods. Results: RAC1, RAC2, and RAC3 gene expressions in pterygial tissues were not markedly elevated when compared to the control specimens (p>0.05). As a very low level of RAC1 gene expression was observed, further protein expression analysis was performed for the Rac2 and Rac3 proteins. Western blot and immunohistochemical analysis of Rac2 and Rac3 protein expression revealed no significant differences between pterygial and healthy tissues (p>0.05). Conclusion: This is the first study to identify the contribution of Rac proteins in pterygium. Our results indicate that the small GTP-binding protein Rac may not be involved in pterygium pathogenesis.

Bu çalışmanın amacı, Türk Sermaye Piyasası’nın etkin portföy yönetim şirketlerinden AK Portföy tarafından seçilerek oluşturulan ve "Ak Portföy Büyüyen Şirketler Hisse Senedi (TL) Fonu" endeksi kapsamında yer alan 30 şirketin finansal performansının CRITIC ve Normalize Edilmiş Maksimum Değerler tabanlı Codas yöntemiyle incelenmesidir. Çalışma kapsamında, ilgili yöntemlerin performans sıralama sonuçları arasındaki ilişkiler, Spearman sıra korelasyonu ile analiz edilmiştir. CRITIC ve NMD yöntemlerinden elde edilen sonuçlara göre, kritik öneme sahip kriterler ile düşük öneme haiz kriterlerin önem seviyeleri her yıl için farklılaşmaktadır. Çalışmada, en iyi performans sıralamasına sahip şirketlerin 2020 yılı için CEMTS ve OZKGY olduğu, 2021 yılı açısından şirketlerin sıralamalarının farklılaştığı, 2022 yılı için ise OZKGY, MIATK ve ALFAS olduğu, en düşük performans sıralamasına sahip şirketlerin 2020 yılında AYEN ve YYGLD olduğu, 2021 yılında BIGCH ve PARSN olduğu, 2022 yılında ise GOKNR ve RUBNS olduğu belirlenmiştir.

Yerel katılım, günümüz demokrasisi için vazgeçilmezdir. Bu bağlamda yerel katılım etkinlikleri, demokrasinin geçerlilik kazanması adına önem taşımaktadır. Bu çerçevede yerel katılım ile kurulan iletişim ağları demokrasiyi beslemektedir. Son dönemde iletişim teknolojilerinde kaydedilen ilerlemeler, çok çeşitli yöntem ve tekniklerinin ortaya çıkmasına neden olurken, bu doğrultuda yerel katılım yöntemleri de çeşitlenmiştir. Yerel katılım, formal ve informal biçimlerde gerçekleşirken kamuoyunun dikkatini çekmek üzere aykırı yöntemler de belirmiştir. Yerel katılım bağlamında informal kapsamda değerlendirilen aykırı yöntemler temelde ilgi oluşturmaya dönük, çoğunlukla yeni iletişim teknolojilerinden yararlanan gündem ve kamuoyu oluşturma çerçevesindeki eylem biçimlerini kapsamaktadır. Çalışma kapsamında aykırı yöntemlere örnek teşkil eden “KÜF Project” konu edilmektedir. Çalışmanın temel amacı Türkiye’de aykırı bir yerel katılım yolu olan KÜF Project başlığı altında yapılan eylemlerin yerel katılımla ilişkisine yönelik bir betimleme sunmaktadır. Bu çerçevede ulusal ve uluslararası örnekleri de merkeze alarak literatür taramasından hareketle yerli ve yabancı kaynaklar, gazete haberleri ve video içeriklerinden faydalanılmıştır. Nitekim KÜF Project, benzeri dünya örnekleri olan bağlantısı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular çerçevesinde KÜF Project etkinliklerinin bir direniş ve farkındalık göstergesi olarak konumlandığı ve otoritenin sınırlarını zorlayarak toplumun dikkatini çekecek eylemlerle kamuoyu oluşturma çabası taşıdığını göstermektedir.

Background: The simple explanation of burnout syndrome is exhaustion from work and work-related factors. It is more common in work that requires face-to-face contact with people, such as dentists. In this study, we researched the burnout levels of dentists working in Turkey and evaluated them according to gender, title, place of work and experience. Methods: Burnout scores were determined by the Copenhagen Burnout Inventory. This questionnaire was delivered to dentists online through various social media applications. We analyzed data via SigmaPlot Software. Results: The answers of a total of 477 dentists were considered valid. We observed that 73,5% of them had high burnout scores. A statistically significant difference was found in the evaluations according to the title and workplace. Experience and gender do not statistically affect burnout scores. Conclusion: It has been observed that dentists working in Turkey are more likely to face burnout syndrome at high levels. It has been predicted that patient burden may be closely related to burnout syndrome.

Kaderiyye adı yergi ifade eden bir isimdir. İslam Mezhepler Tarihi içerisinde Gaylân ed-Dımeşkî ve Ma‘bed el-Cühenî’ye nispet edilen bir ekol olarak karşımıza çıkmaktadır. Her ikisinin de kader inancını benimsemedikleri sahîh haberlerle bize ulaşmaktadır. Kaderiyye’nin bu ümmetin Mecûsîleri olduğu yönündeki hadisler, hadislerin tedvîn ve kitaplaştırıldığı dönemlerden beri mevcuttur. Kelamcılar, mütevâtir haberlerin delil olması konusunda ittifâk etmişlerdir. Bunların dışındaki haberlerin delil olamayacağı hakkında neredeyse söz birliği etmiş olmalarına rağmen yine de kelamcılar bu kritere uymayan haberleri de birbirlerine karşı delil olarak kullanmaktan çekinmemişlerdir. Konumuzla ilgili rivâyetler ise sahîh derecesine ulaşamayan hasen veya zayıf hadislerdir. Hadis âlimleri tarafından râvîlerinin cerh edilip, senetleri bakımından delil olamayacakları belirtilmiş olsa da ilgili hadis grupları kelam ilminin literatürüne girmiş ve karşılıklı tartışmalar başlamıştır. Kelamcılar, bu hadislerin senetlerindeki problemlerden haberdar oldukları için çoğu zaman tartışılan konunun hasen veya zayıf bir hadis metnine dayandığını belirtmeden tartışmışlardır. Ancak “Kaderiyye”nin kim olduğu sorusu, muhataplarınca farklı deliller ileri sürülerek, karşılıklı birbirlerini suçlayıcı ve itham edici mahiyette cevaplandırılmaktadır. Ehl-i Sünnet ekollerinin kurucuları Ebü’l-Hasen el-Eş‘arî ile Ebû Mansûr Mâtürîdî, Kaderiyye’nin, aynı isimle anılan ekol ve onun çoğu görüşünü benimseyen Mu‘tezile olduğu kanaatindedirler. Onlara göre Kaderiyye, Allah’ın takdîrini kabul etmeyen, kader inancını inkâr edenlerdir. Eş‘arî, el-Lüma‘ fi’r-red ‘alâ ehli’z-zeyġ ve’l-bida‘ isimli eserinde ilgili hadislerin metnine değinmeden, muhataplarının adını da zikretmeden, onlar adına diyalektik bir metotla; “bizi niçin Kaderiyye diye adlandırıyorsunuz?” diye söze başlayıp, eleştirilerini kader-takdîr meselesi üzerinden yürütmektedir. İnsanın kesb ettiği fiillerin Allah tarafından değil de kulların kendileri tarafından takdîr edilip, yine kendileri tarafından yapıldığı/yaratıldığı, iddiasını eleştirilerinin merkezine oturtmaktadır. Eş‘arî, el-İbâne ‘an uṣûli’d-diyâne adlı eserinde ise doğrudan Mu‘tezile ekolünü hedef almakta ve onların en önemli hatalarından birisinin Mecûsîler gibi kulların kendi kötü fiillerini kendilerinin yarattığını kabul etmeleri olduğunu söylemektedir. Mâtürîdî, Kitâbü’t-Tevḥîd adlı eserinde Kaderiyye veya diğer adıyla Mu‘tezile’nin yerilip kınanmasına ait özel bir başlık açmıştır. Mâtürîdî, Mu‘tezile’nin hâdis irâde anlayışı ile Mecûsîlerin, İblîs’in ortaya çıkışının birbiriyle aynı şey olduğundan hareketle onların bu ümmetin Mecûsîleri olduğunu söylemektedir. Mâtürîdî’ye göre Mecûsîlerin, düalizme (Senevîlik) yönelmelerinin sebebi; onların, evrende var olan şer ve fesâdı yaratma fiilini Tanrı’ya izâfe etmenin doğru olamayacağı anlayışıdır. Mu‘tezile, bu konuda da onlarla fikir birliği içerisindedir. Mâtürîdî, mezheplerin isimlendirilmesinde önemli bir yere sahip olan yaygın kullanıma da dikkat çekerek, Mu‘tezile’nin kendisi dışında tüm İslam ümmetinin, onları, “Kaderiyye” diye de adlandırdığını belirtmektedir. Mâtürîdî, Mecûsî-Mu‘tezilî benzerliğine dâir rasyonel olmayan, sübjektif bazı deliller de öne sürmektedir. Konunun taraflarından biri olan Kadı Abdülcebbâr ise Mu‘tezile’nin genel kanaatlerine uygun davranarak, “Kaderiyye” kelimesinin bir nispet ismi olarak, kazâ ve kaderi Allah’a nispet eden cebr taraftarlarına verilen bir isim olduğunu savunmasının temeline yerleştirmektedir. Kadı Abdülcebbâr’a izâfe edilmekle beraber, ona âidiyeti hakkında şüpheler bulunan, Şerḥu’l-uṣûli’l-ḫamse adlı kitapta “Kaderiyye” kelimesinin bir nispet ismi olmasından hareket edilmektedir. Kadı Abdülcebbâr, devamında meseleye benzeyen ve benzetilen açısından da yaklaşmakta ve iddialarını bunun üzerine bina etmeye çalışmaktadır. O, Cebriyye’den saydığı Eş‘ariyye mensuplarının Mecûsîlere benzediğine çeşitli örnekler vermektedir. O, Mücbire ve Eş‘arîlerin, Mecûsîlere, “teklif-i mâ lâ yutâk: güç yetirilemeyen şeylerin kula emredilmesi” yönünden de benzerliği bulunduğunu öne sürmektedir. Kadı Abdülcebbâr, meseleyi hüsün-kubuh konusuyla irtibatlandırmaktadır. Mu‘tezile ve İslamiyet dışındaki diğer din mensuplarının ma‘bûdlarına sadece hasen/hüsün olan fiilleri izâfe ettiklerini delillendirmeye çalışmaktadır. Kadı Abdülcebbâr, Mecûsî-Eş‘arî benzerliğine dâir rasyonel olmayan, sübjektif bazı deliller de öne sürmektedir.

Outdoor classrooms, one of the oldest educational approaches that have existed, bringing learning through the common denominator with nature to the agenda, first emerged in England as a reform movement in education at the end of the 1950s. Outdoor classrooms are a rare educational structure that allows students to interact with nature and experience the opportunities of this interaction with their fully digitalised interaction potentials. In the study, examples of open-air classrooms, which are almost non-existent in Türkiye, have been analysed with inductive content analysis by understanding them with the semi-structured interview technique conducted with architects and landscape architects who are teachers and practitioners. In the end, considering all the evaluations, it was determined that the effects of outdoor classes on students were grouped into four categories: effects on cognitive, psychomotor, development, affective, and social development. Beyond only using a theoretical approach, exemplary outdoor classroom models were developed and interpreted.