Search

21. yüzyılın başarılı kurumları, bilgiye hükmeden kurumlar olacaktır. Kurumların bilgiye hükmetmeleri, varlıkları sürdürebilmeleri ve rekabet avantajı elde etmeleri için gereklidir. Bu sebeple Entelektüel sermaye kavramı giderek önem kazanmaktadır. Entelektüel sermaye kurumların rekabet avantajı kazanmasını sağladığı gibi, kurumların değere dönüştürdüğü bilgileri ifade etmektedir. Diğer yandan bu bilgiyi yönetebilmek için klasik liderlik anlayışından farklılaşmış, stratejik liderliğe duyulan ihtiyaç artmaktadır. Bu çalışma; stratejik liderliğin entelektüel sermaye üzerinde etkisinin olup olmadığını tespit etme, eğer etki var ise etkinin büyüklüğünü ve yönünü belirlemeyi amaçlamaktadır. Bunu gerçekleştirmek için lisansüstü eğitim almış, yönetim kadrosunda yer alan çalışanlar stratejik liderliğin entelektüel sermaye üzerindeki etkisini tespit etmek amacıyla seçilmiştir. Bu seçimden sonra etki tespiti yapmak amacıyla oluşturulacak anket için literatür taranmış, Entelektüel Sermayeye ilişkin sorular Yıldız, S. (2011) tarafından ''Entelektüel Sermayenin İşetme Performansına Etkisi: Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma '' isimli çalışmasından, Stratejik Liderliğe ilişkin sorular ise “John Pisapia” tarafından geliştirilen, ‘‘Bekir Kılınçkaya’’ tarafından uyarlanan Stratejik Liderlik Ölçeği (Kılınçkaya, 2013) ise Kılınçkaya’nın literatürdeki araştırmaları sonucu oluşturduğu sorulardan oluşturulmuştur. Hazırlanan anket İstanbul’da sanayi bölgesinde bulunan fabrikalarda çalışan lisansüstü eğitim almış 107 yöneticiye uygulanmıştır. Ankette elde edilen sonuçlar üzerinde SPSS programı ile korelasyon ve regresyon analizi gibi çeşitli analizler yapılmıştır., Successful institutions of the 21st century will be those that dominate knowledge. It is necessary for organizations to dominate information, maintain assets and gain competitive advantage. For this reason, the concept of intellectual capital is gaining more and more importance. Intellectual capital not only enables institutions to gain competitive advantage, but also expresses the information that institutions transform into value. On the other hand, in order to manage this information, it differs from the classical leadership approach and the need for strategic leadership is increasing. This work; It aims to determine whether strategic leadership has an effect on intellectual capital, and if there is, to determine the size and direction of the effect. In order to achieve this, employees in the management team, who received postgraduate education, were selected to determine the effect of strategic leadership on intellectual capital. After this election, the literature was searched for the survey to be created to determine the impact, the questions on Intellectual Capital were from Yıldız, S. (2011)'s study titled "The Effect of Intellectual Capital on Business Performance: A Research in the Banking Sector", and questions on Strategic Leadership were "John Pisapia". Strategic Leadership Scale (Kılınçkaya, 2013) developed by “Bekir Kılınçkaya” and adapted by “Bekir Kılınçkaya” was formed from the questions that Kılınçkaya created as a result of his research in the literature. The prepared questionnaire was applied to 107 managers who received postgraduate education working in factories located in the industrial zone in Istanbul. Various analyzes such as correlation and regression analysis were performed with the SPSS program on the results obtained from the questionnaire.

WOS: 000440670700010, The purpose of this study is to design a model about an intellectual capital measurement at district levels. In this study, a comprehensive literature search was conducted to determine the indicators based on the intellectual capital components proposed by Edvinsson and Malone (1997), and 200 indicators were identified under 5 components. The set of indicators prepared has been reduced to the level of the districts based on author evaluations and expert opinions. Eventually the intellectual capital district index model consisting of 41 variable indicator is achieved. The intellectual capital levels of the 37 provinces including Konya and Karaman were determined, including subcomponents and the intellectual capital map of Konya and Karaman illiterates defined as TR52 level II regions is obtained. No research has been found in the literature that focuses on the application of intellectual capital at the district level. In this direction, it is expected that our research will provide important contributions in the literature.

Günümüzdeki entellektüel varlıkların ölçülmesiyle ilgili geliştirilen modellerin sayısı oldukça fazladır. Bu modellerin bir bölümü entellektüel sermaye unsurlarının sayısal anlamda ölçmekteyken bir bölümüyse değerlere dayalı süreçlerle sonuçların sayısal değerlerinin dışarısında ölçer. Bu araştırmada, birincil veri toplama yöntemlerinden anket uygulaması kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan anket 51 sorudan oluşmaktadır. Anketteki soruların 6'sı demografik sorulardan oluşurken; 45 soru, 15'i insan sermayesi, 15'i müşteri sermayesi ve 15'i yapısal sermaye soruluk üç ayrı soru grubundan oluşmuştur. Araştırmanın evrenini 2018 yılında Türk Telekom Genel Müdürlüğü bünyesinde görev yapan personel oluşturmaktadır. Böylelikle Türk Telekom bünyesindeki yönetici kadrosundaki 71 yönetici araştırmaya dâhil edilmiştir.Araştırma sonucunda cinsiyet değişkeni açısından; kadınların müşteri sermayesi düzeyi erkeklerden, unvan değişkeni açısından; unvan değişkeni açısından; grup müdürü olan katılımcıların insan sermayesi ve yapısal sermaye ortalaması müdür olan katılımcılardan,meslekte çalışma yılı değişkeni açısından; 16 yıl ve üzeri süredir meslekte çalışan katılımcıların insan sermayesi ortalaması 1-5 yıl ve 6-10 yıldır meslekte çalışan katılımcılardan ve insan sermayesi, müşteri sermayesi ve yapısal sermaye arasında pozitif yönlü ilişkilerin olduğu tespit edilmiştir. Nowadays number of models have been developed to mesasure the intellectual assests are considerable. While a part of thesee models mesasure intellectual captial component in manner of quantity, the other part of the models measure, out of quantitive value of the result and value based process. In this research, questionnaire is used as primary data acquisition method. Questionnaire had been prepared in accordance with this research purpose. The questionnaire had been consist of 51 surveys. Thesee surveys consist of 6 demegraphic survey and 45 survey which consist of 3 group of surveyes, 15 human capital, 15 customer capital, 15 structual captial. The research questionnaire universe is consist of Türk Telekom head quarter employees in 2018. Hereby 71 managers, from Turk Telekom managerial staff, had been incorporated into research The research conclude a positive relationship, regarding to gender, woman customer capital value according to man; regarding to title, group manager human capital and structual avarage accrding to manager; regarding to working year, working 16 years and over attanders according to human capital, customer capital, structual capital avarage according to 1-5 and 6-10 year working attenders. 87

Tez çalışması kapsamında, işletmelerin fiziksel olmayan fakat işletmelere değer katan varlıkları olan entelektüel sermaye unsurlarının işletmelerin uluslararasılaşma sürecini nasıl etkiledikleri sorusu cevaplanmaya çalışılmıştır. Bu soruyu cevaplamak amacıyla karşılaştırmalı nitel analiz yönteminden faydalanılmış, işletmelerin belirli dönemlerdeki entelektüel sermaye bileşenlerinin değerleri "0" veya "1" olarak belirlenmiş ve entelektüel sermaye bileşenlerinin kombinasyonlarının uluslararasılaşma sürecine etkisi ortaya çıkarılmıştır. İşletmelerin entelektüel sermayelerini tespit için ise içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Anahtar Kelimeler: Entelektüel Sermaye, Uluslararasılaşma, Karşılaştırmalı Vaka Analizi, İçerik Analiz, In the scope of this research, the question how intellectual capital elements which -beyond physical assets- add value to companies affect the internationalization processes of firms was tried to be answered. To answer the question, the binary values (1 or 0) of intellectual capital elements at definite times in the history of selected companies was determined, and using comparative case analysis method, how different combination of intellectual capital elements affect the internationalization process of a company was found. To evaluate the binary values of intellectual capital elements in the companies content analysis method was used. Keywords: Intellectual Capital, Internationalization, Comparative Case Analysis, CAnalysis

Bilgi toplumu oluşumunun lokomotifi konumunda olan yükseköğretim kurumları, insan sermayesinin sahip olması gereken mesleki becerileri ve bilgileri sunarak makro anlamda ülkelerin sosyo-ekonomik kalkınmasında, mikro anlamda ise işletmelere rekabet üstünlüğü sağlaması bakımından önemli kurumlardır. Söz konusu bu kurumların yetiştirmiş olduğu nitelikli insan sermayesiyle birlikte ülkelerin kalkınmışlık seviyesi ve işletmelerin rekabet gücü insan sermayesiyle ölçülür hale gelmiştir. Bu noktadan yola çıkarak çalışmanın teori kısmında özellikle insan sermayesi ölçümüne yönelik maliyet tabanlı ve değer tabanlı ölçüm modelleri üzerinde durulmuştur. Çalışmanın uygulama kısmında ise değer tabanlı ölçüm yöntemlerinden Lev ve Schwartz modeli kullanılarak insan sermayesinin değer tespiti yapılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre Kafkas üniversitesinin toplam insan sermayesi içerisinde sayısal bakımdan en büyük grubu yardımcı doçentlerin oluşturduğu, bunu sırasıyla araştırma görevlileri, öğretim görevlileri, doçentler, profesörler ve uzmanların izlediği bulunmuştur. Ayrıca Lev ve Schwartz modeliyle tespit edilen insan sermayesi değeriyle Kafkas üniversitesinde çalışan akademik personellerin 2016 akademik teşvik puanları ve tutarları arasındaki ilişkinin incelenmesi bakımından korelasyon analizi yapılmış ve analiz sonucunda, insan sermayesinin değeri ile akademik teşvik puanı ve tutarı arasında bir ilişki bulunamamıştır. Higher education institutions as driving force for the formation of information society, are significant actors on account of providing professional abilities and knowledges to human capital for assuring socio-economic development of countries in macro level and competitive edge for business enterprises in micro level. Along with the qualitative human capital cultivated by such institutions, the level of development of countries and the competition power of business enterprises have started to be measured with human capital. Based on this point, the cost-based and value-based measurement models of human capital measurement have been emphasized in the theoretical part of this study. In the application part of this study, a valuation of human capital has been presented by using the Lev and Schwartz model of value based measurement models. According to the outputs of this study, the largest share of the total human capital in Kafkas University in quantitive terms is assistant professors and assistant professors are followed respectively by research assistants, lecturers, associate professors, professors, instructors and experts. Furthermore, an analysis of correlation for the relationship between academic promotion scores and amounts of academical personals of Kafkas University in 2016 and the human capital identified wity Lev and Schwartz model and in the result of analysis no corerlation founded between the value of human capital, and scores and amounts of academic promotion. 176

Bu çalışmanın amacı, entelektüel sermaye, alt bileşenleri ve bu bileşenlerin karşılıklı etkileşimi ile birlikte bu etkileşimin nicel ve nitel performansa etkisi ölçülmesidir. Bu kapsamda; entelektüel sermayenin ana faktörlerini belirleyen alt unsurları ve bu faktör ve unsurların firmanın nicel ve nitel performanslarına etkilerini bir bütün halinde görebilmek için bir entelektüel sermaye modeli geliştirilmiştir.Bu modelin analizi için oluşturulan anket Ticaret ve Sanayi Odalarına üye 1050 firma sahibi ve yöneticisine uygulanmıştır. Toplanan tüm verilerin geçerlilik ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Tüm faktörlerin nicel ve nitel performans arasındaki ilişkiler, AMOS yapısal eşitlik modeli kullanılarak test edilmiştir.Çalışma sonuçlarına göre; araştırma modeli güvenilir, geçerli ve kullanılabilir bir modeldir. Şirket performansına en fazla katkıyı ilişkisel sermaye sağlamaktadır. İlişki sermayesi ise yapısal sermaye ve insan sermayesi oluştuktan sonra ortaya çıkmaktadır.Bu model aracılığı ile entelektüel sermaye boyutlarının entelektüel sermayeyi tanımlama düzeyi ve performans üzerindeki etkisi ağırlıkları ile birlikte görülebilmektedir. Bu model kullanılarak şirketlere entelektüel sermaye yönetimi politika ve stratejileri önerilebilir. Buna göre öncelikle yapısal sermaye ve insan sermayesi unsurlarına yatırım yapılmalı ve buradan ilişkisel sermayenin geliştirilmesi yoluna gidilmelidir.Anahtar kelimeler: Entelektüel Sermaye, Yapısal Sermaye, İlişkisel Sermaye,İnsan Sermayesi, Nicel Performans, Nitel Performans The aim of this study is to measure intellectual capital, subcomponents and the interaction of these components and the effect of this interaction on quantitative and qualitative performance. In this context, an intellectual capital model has developed in order to see the sub-components determining main factors of intellectual capital and the effects of these factors and elements on quantitative and qualitative performance of the firm as a whole. The questionnaire created for the analysis of this model were conducted to 1050 owners and managers of the company who are members of the Chamber of Commerce. Validity and reliability analyzes of all data were performed. The relationship between qualitative and quantitative performance of all the factors were tested using Structural Equation Modeling with AMOS. According to the study results, research model is a reliable, valid and available model. Relational capital provides maximum contribution to company performance. The relationship capital arises after structural capital and human capital occurs. That the dimensions of intellectual capital define the level of intellectual capital and that affect the performance can be seen with their weight via this model. Policies and strategies for the management of intellectual capital can be suggested to the businesses using this model. According to this, firstly factors of human capital and structural capital should be invested in and from hence development of relational capital should be gone.Key Words: Intellectual Capital, Structural Capital, Relational Capital, HumanCapital, Quantitative Performance, Qualitative Performance 204

1970'lerden itibaren hızlanan sermayenin uluslararasılaşması sürecinde, küresel boyutta teknoloji geliştirme ve ekonomik süreçlere dahil etme konusunda artan bir rekabet yaşanmaktadır. Bu rekabet doğrultusunda görece teknolojiyi daha iyi üreten, ekonomilerindeki ve kamusal faaliyetlerindeki süreçlere daha iyi dahil eden ülkeler gelir ve refah düzeyi açısından öne çıkmaktadır. Ekonomi içerisindeki tüm sektörleri doğrudan veya dolaylı olarak etkilediği için bilgi ve iletişim teknolojilerinin (BİT) gelişimi, teknolojik rekabet alanında öne çıkmaktadır. Bu tez çalışmasında da teknolojik gelişmenin etkileri, BİT'in gelişimi üzerine odaklanarak değerlendirilecektir.Küresel düzeydeki teknoloji yarışının temelinde ulusötesi şirketlerin daha çok artı değer elde etme amacı bulunmaktadır. BİT alanındaki gelişmelerle sermaye, yüksek katma değerli üretim faaliyetlerinde bulunmakta ve ulus-devletlerin bu doğrultuda politikaları hayata geçirdikleri gözlemlenmektedir. Emek ise BİT'in sunduğu olanaklardan yararlanılarak daha esnek çalışma koşulları içerisinde sermaye birikim sürecine dahil edilmektedir. Sözkonusu esnek çalışma koşulları, emeğin bazı tarihsel kazanımlarının tasfiyesini getirmektedir. Ayrıca, emek içerisinde 'maddi olmayan emek' olarak da adlandırılan, çoğunlukla zihinsel ve duygusal yetilerini kullanarak artı değer üretiminde rol alan bir kategori ortaya çıkmıştır. Maddi olmayan emek kategorisi tez kapsamında detaylı olarak incelenmektedir. Buna göre sermaye, BİT'in sunduğu imkanlarla emek üzerindeki kontrolünü ve baskısını hiç olmadığı kadar arttırabilmektedir. Özellikle maddi olmayan emek olarak tanımlanan emek üzerinde yoğun ve esnek çalışma koşullarının dayatılmasıyla, sermaye-emek arasındaki eşitsizliğin giderek derinleşeceği açıktır. Sermaye, BİT ile yeni birikim alanları da elde edebilmiştir. Doğrudan bilgi ürünü denilebilecek nitelikteki ürünlerin üretimi, özellikle 2000'li yıllarda hızla artmıştır. Bilginin ilk üretilişinden sonra, yeniden üretimi ve dağıtımı BİT'in imkanlarıyla kolaylaştığından değişken maliyetler azalmış, bu sayede aşırı birikim elde edilebilmiştir.Bir geç kapitalistleşmiş ülke olarak Türkiye, hazırladığı kalkınma planları, strateji belgeleri, bilim ve teknoloji politikaları ile küresel teknoloji yarışında yer almak istediğini uzun zamandır belirtmektedir. Ancak yerli sermayenin teknoloji geliştirecek olgunluğa ulaşamaması veya nispeten geç ulaşması, nitelikli emeğin yetersiz olması gibi nedenlerle bu yarışta ekonomik büyüklüğüne göre diğer benzer büyüklükteki ülkelere göre karşılaştırıldığında oldukça geride kalmıştır.Türkiye'de devlet bu amaçla, gerekli altyapı çalışmalarını hızlandırmış, teknoloji geliştirme bölgeleri kurmuş, vergi avantajları sağlamış, yerli girdi kullanımını teşvik etmiştir. Sermaye ise bu teşvikleri yeterli bulmadığını ve nitelikli işgücü istihdamının eksik olduğunu belirtmiş ve teknoloji alanındaki faaliyetlerin azlığını buna bağlamıştır. Türkiye'de ileri teknoloji ürünleri ve BİT ile ilgili ürünlerin ihracatının toplam ihracat içindeki payının yıllar içerisinde neredeyse aynı kalması, bu alanın sermaye tarafından önde gelen bir yeniden değerlendirme alanı olarak görülmediğini göstermektedir.Dünya ile BİT alanında bir karşılaştırma yapıldığında, Türkiye'nin başta bilim ve teknoloji eğitiminde en kötü değerlere sahip ülkelerden biri olduğu görülmektedir. BİT de çoğunlukla insan emeğine dayandığından, Türkiye eğitim ile nitelik kazandıramadığı işgücü ile teknoloji alanında etkin bir ülke olmayı beklememelidir. Türkiye'deki bir işçinin aynı süre içerisinde ortalama olarak ABD'deki bir işçinin sunduğu katma değerin ancak %45'ini sunabilmesi bunu açıklar niteliktedir.Sonuç olarak bu çalışma kapsamında, teorik tartışmalar üzerinden BİT'in gelişiminin etkileri ele alınmıştır ve sonrasında sermaye birikim sürecinde BİT'in etkileri yine teorik bir bakış açısıyla incelenmiştir. Ardından Türkiye örneğinde BİT'in iktisadi hayatta artan kullanımının sermaye ve emeğe etkileri incelenmiş ve Türkiye'nin bu alandaki durumu dünya ile karşılaştırmalı olarak BİT'le ilgili çeşitli endekslerden faydalanılarak değerlendirilmiştir. Bu kapsamda öncelikle Dünya Bankası'nın bilgi endeksi ve bilgi ekonomisi endeksi üzerinden değerlendirme yapılmıştır. Sonrasında uluslararası etkinliği ölçme adına bu alandaki ihracat ile ilgili veriler kullanılarak dünya ile bir karşılaştırma yapılmıştır. Ayrıca World Economic Forum'un Networked Readiness Index çalışması kapsamında da, Türkiye'nin bu alanda en iyi ve en kötü performans gösterdiği endeksler dünyadaki sıralaması üzerinden değerlendirilmiştir. Son olarak Bilgi Ekonomisine Hazırlık Endeksi (BEHE) kapsamındaki 4 alt endeks üzerinden Türkiye'nin BİT alanındaki uluslararası etkinliği ve sektörün gelişimine dair altyapıyı ölçen bir endeks çalışması yapılmıştır. Bu alandaki değerlendirmelere göre Türkiye bu alanda sunulan teşvikleri, Ar-Ge personeli ve harcamalarını arttırsa dahi bilgi teknolojilerinde etkin bir ülke olamamış, yerli sermaye teknoloji geliştirecek yoğunluğa ulaşamamış, Türkiye'deki ulusötesileşmiş sermaye ise birikim elde etme tercihini teknoloji ürünleri üretimden yana yeterince kullanmamış, emek ise bilgi teknolojilerinde nitelik kazanamamıştır. Elbette bu görüş, devam etmekte olan bir sürecin mevcut duruma ilişkin bir saptamasıdır. Türkiye'de üretken sermaye birikiminin ilerletilmesi sürecinde, ülkede BİT'in geliştirilmesi ve kullanımı konularında da daha fazla mesafe kaydedileceği öngörülebilir. Since 1970s global competition on technological development and it's inclusion into the economic processes are growing rapidly. Throughout this competion, countries which develop technology better and include technology on most of the economic activities and governmental processes, stand out from other countries in terms of level of income and welfare. Information and communication technologies(ICT) can affect and change processes directly and indirectly in all of the economic areas. Therefore ICT is the most effective component on the technological competion. Moreover, in this study the effects of technology development, will be described over the development of information and communication technology.Main purpose of global technological competion is actually purpose of multinational companies to gain more surplus value. With developments on the ICT, capitalist could prefer high value-added manufacturing and direct states towards this goal. Labour has been started to involve in the capital accumulation in more flexible working conditions. This flexibility and other similar working conditions may be described as liquidation of some historical achievements of working class. Also, as it has been described by mostly immaterial labor becomes more common. In addition, immaterial labor is material labor who uses mostly its cognitive and emotional skills to accomplish the work. This type of work will be examined in detail in the thesis.With the help of ICT provided opportunities, capitalist can control and repress the working class as never before. Capitalists, may monitor every motions of the workers, and make tiny improvements on that motions so that to gain more surplus value from the working class. In addition, inequality between the working class and capitalist will become deeper in case there will be more flexible working conditions for the immaterial labor particularly.With the developments on the ICT, capitalist can achieve new capital accumulation areas. Products that can be called information products, especially increased rapidly after the 2000s. After the first production of the information product, reproduction and distribution processes variable costs will decrease dramatically so that capitalist can have an opportunity of excessive capital accumulation.For many years, Turkey, as a late capitalist country, prepared development plans, strategy documents, and implemented science and technology policies to take part in the global technology race. However, basically technology implementation and creation of policies didn't become successful. Capitalist couldn't reach a level to develop technology, labor couldn't have sufficient skills to create and maintain technology in the knowledge area. Therefore, when the economic size of Turkey is considered, the last point achieved by Turkey on technology is relatively low from other similar economies.Toward this goal, Turkey has accelarated infrastructure of technology, established technology development zones, provide tax advantages and partially encourage the use of domestic materials. But according to capitalists point of view, these incentives are not sufficient and also domestic labor skill on technology is not ready for create a sustainable businesses. Turkey's high tech export and the share of ICT on total export remain nearly same over years. This data also shows the preference of Turkish capitalists on economic activites. When compared with the world on ICT issues, Turkey, especially in science and technology education is seen as one of the countries with the worst value. The reality of ICT is primarily based on human labor, if Turkey can not improve its educational system especially on science and technology areas, it should not be expected to become one of the well known countries on the technology. As an example, in the same period average added value from Turkey's labor is % 45 of American counterpart. That data basically shows the effect of technological development.As a result, ICT based changes on economic and social areas has been examined from different theoretical views. The changes on the capital accumulation after ICT development has been described in each step. In the light of this description the changes on the Turkey's capitalist and working class has been explained. Also to show the government's perspective and goals, strategy documents, development plans and other related policies are included. To compare Turkey with the World, most of the ICT based well known indexes are used. Firstly, World Bank's knowledge economy and knowledge indexes were used to evaluate the difference. Then, to measure the international activity on ICT, datas on export values were used with the help of various charts and shapes. In addition, World Economic Forum's Networked Readiness Index has been used to show the Turkey's best and worst indexes on ICT related areas. That was shown with the world rankings. Lastly, Turkey's international effectiveness in ICT and readiness to sustain this sector is measured by the index study of Knowledge Economy Readiness Index (KERI) with 4 sub-indexes.In the last part of the analysis section, a labour oriented index study has been described. This part has been added incontrast to other development indexes. It's main purpose is to show the current situation of labour on the ICT sector and R&D. Index calculations haven't been done. It was added in that section for suggestion for further studies which research labour aspect of ICT development. Employment, working conditions, R&D and education and ICT usage are main components of the index.According to the assessments on Turkey, incentives on technology development, increases on R&D expenditures and number of R&D workers could not help the Turkey to become one of the most developed countries on technology issues. Of course, this view is a determination of the current situation which is in the ongoing process. It would be expected that the development and usage of ICT in Turkey will increase in the process of promoting the productive capital. 163

Yapısal eşitlik modellemesi (YEM) araştırmacıların çeşitli modelleri geliştirebilmeleri, tahmin ve test edebilmelerine olanak sağlar. Ayrıca modelde yer alan değişkenlerin dolaylı ve dolaysız etkilerinin araştırılmasına da olanak sağlar.Yapısal eşitlik modellemesini diğer çok değişkenli istatistik yöntemlerden ayıran iki temel özellik söz konusudur. Birincisi, araştırmacının modelinde gizil değişkenleri oluşturmasına olanak sağlamasıdır. İkincisi, gözlenen değişkenlerdeki ölçme hatalarının da modele katılabilmesidir.Yapısal eşitlik modellemesi araştırmacıların kuramlarını sayısallaştırmasına ve bir bakıma test edebilmelerine de olanak sağlar. Yöntemde ayrıca gözlenebilen ve gizil değişkenler arasındaki ilişkiler görsel olarak sunulabilir ve böylece ilgili kuramın daha açık kavramlaştırılması mümkün olur.Bu tezde, yapısal eşitlik modellemesi ile ilişkili temel kuram sunulmuştur. Uygulama olarak İSMMMO'ya (İstanbul Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası) kayıtlı 385 firmadan oluşan bir örnekleme dayanarak, entelektüel sermayenin bileşenlerinin firma performansı üzerine etkisini ve de bileşenlerin kendi aralarındaki ilişkileri neden-sonuç bağlamında araştırdık.Ampirik sonuçlar, ilişki (müşteri) ve yapısal sermayenin performans üzerine dolaysız etkisi olduğunu gösterdi. İnsan sermayesinin ise performans üzerine dolaysız bir etkisi saptanmadı. Analizlerde ayrıca yapısal sermayenin ve insan sermayesinin ilişki sermayesi üzerine anlamlı dolaysız etkileri olduğu bulgusuna rastlandı. Dolayısıyla insan sermayesinin firma performansı üzerine dolaysız bir etkisi olmasa da ilişki ve yapısal sermayeler üzerine etkileri nedeniyle dolaylı etkisinden söz edilebilir. Structural equation modeling enables researchers to develop, estimate, and test various types of models, as well as to study both direct and indirect effects of variables involved in a given model.There are two major features which distinguish structural equation modeling from the other multivariate statistical techniques. Firstly, it enables the researcher to construct latent variables. Secondly, it provides a mechanism for explicitly taking into account measurement error in the observed variables.Structural equation modeling also provides researchers with a comprehensive method for the quantification and, in a sense, testing of the theories. In structural equation modeling relationships among observed and latent variables can also be modeled pictorially to enable a clearer conceptualization of the theory under study.In this dissertation, we present the basic theory of structural equation modeling. As an application, with a sample of 385 listed firms in İSMMMO (Istanbul Chamber of Certified Public Accountants) we investigate the impact of intellectual capital elements on business performance, as well as the relationship among intellectual capital elements from a cause-effect perspective.The empirical results show that, with the exception of human capital, customer capital and structural capital have a direct effect on performance. Additionally, there are significant direct effects of human capital and structural capital on customer capital. Accordingly, although human capital does not have a direct impact on performance, it has an indirect impact on it. 91

Birinci bölümde, bilgi toplumuna kadar yaşanan tarihsel aşamalar, bu süreçte entelektüel sermaye kavramının ortaya çıkışı ve entelektüel sermaye unsurları incelenmiştir. İkinci bölümde, entelektüel sermayenin yönetilmesi, ölçülmesi ve raporlanması ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, beşeri sermayenin kamu örgütlerinde ölçülmesiyle ilgili MYK ve MPM'de araştırma yapılmıştır. MYK ve MPM'de; niceliksel yöntemlerden ?Entelektüel Katma Değer Katsayısı (VAIC)? yaklaşımı ile beşeri sermayenin finansal değeri hesaplanmış, niteliksel yöntemlerden ?Değer Platformu Raporlaması Modeli? ve beşeri sermaye göstergeleri ölçeği yardımıyla, beşeri sermaye algısı ölçülmüştür. MYK ve MPM'den yüz yirmi çalışandan anket yöntemiyle veri toplanmıştır. Anket formunda demografik bilgilere ilişkin altı, beşeri sermaye göstergelerine ilişkin yirmi bir, beşeri, yapısal ve ilişkisel sermayenin genel güçlülük durumlarına ilişkin üç ve finansal olmayan örgüt performansına ilişkin üç soru bulunmaktadır. MYK ve MPM'den niteliksel ve niceliksel ölçüm yöntemleriyle elde edilen sonuçların karşılaştırılması sonucunda, niteliksel ve niceliksel ölçüm yöntemlerinin birbirine denk olduğu tespit edilmiştir. Beşeri sermaye ile finansal olmayan örgüt performansı arasında pozitif ve doğrusal bir ilişki bulunmuştur. Kamu örgütlerinde beşeri sermayenin yükselmesi, finansal olmayan örgüt performansını da artıracaktır. MYK ve MPM'de yönetici ve işgörenlerin beşeri sermaye ve finansal olmayan örgüt performansı algısı arasında anlamlı farklılık bulunduğu ve yöneticilerin beşeri sermaye ve finansal olmayan örgüt performansı algısı ortalamasının, işgörenlerden anlamlı derecede daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Son olarak, MYK ve MPM'de; yüksek lisans ve doktora eğitimi alan çalışanların iş performansının yüksek olduğu, işe alımlarda bilgi düzeyi yüksek adayların tercih edildiği, çalışanların gerekli bilgilere zamanında erişebildiği, çalışanların yeterlilik seviyelerinin yüksek olduğu ve çalışanlar arasındaki takım davranışı ve dayanışma seviyesinin düşük olduğu belirlenmiştir. In the first part of this study, the historical periods occurred up to knowledge society, the emergence of the intellectual capital concept during this period and the elements of intellectual capital are examined. In the second part, the management, measurement and reporting of the intellectual capital are discussed. In the third part, a research is conducted in National Productivity Centre and Vocational Qualifications Authority for the purpose of measuring the human capital in public organizations. In National Productivity Centre and Vocational Qualifications Authority, the net financial value of human capital is calculated with ?Value Added Intellectual Coefficient (VAIC)? approach and perception of human capital is measured with ?Model of Reporting of The Value Platform? and by means of the scale of indicators of human capital. In the qualitative measurement the data has been collected from 120 workers in the National Productivity Centre and Vocational Qualifications Authority by survey method. The survey questionnaire consists of 6 questions concerning the demographic information, 21 questions concerning the indicators of the human capital, 3 questions concerning the general status of strength of the human, structural and relational capital and 3 questions concerning the nonfinancial organization performance. As a consequence of the comparison of the results acquired from the National Productivity Centre and Vocational Qualifications Authority by the qualitative and quantitative measurement methods, it has been determined that the two measurement methods are equal to each other. A positive and linear relationship has been found between human capital and nonfinancial organization performance. In public organizations, the increase of human capital will increase the nonfinancial organization performance. It has been determined that there is a significant difference between the perception of the human capital and the nonfinancial organization performance of managers and workers in National Productivity Centre and Vocational Qualifications Authority and the average perception of the human capital and the nonfinancial organization performance of managers is significantly higher than the average perception of the workers. Finally, in National Productivity Centre and Vocational Qualifications Authority, it has been determined that the work performances of the workers who have master and doctoral degree are high, the applicants with a high knowledge level are preferred in recruitments, the workers can access to information on time, the proficiency levels of the workers are high, and the team behaviour and cooperation level among the workers are low. 148

Bu araştırmanın temel amacı hizmet sektöründe faaliyet gösteren otel işletmelerinin maddi olmayan varlıkları (örgüt kültürü, örgüt iklimi, entelektüel sermaye) arasındaki ilişkiyi ortaya koymak, ayrıca sınıfsal büyüklüğün ve sektördeki faaliyet sürelerinin örgüt kültürü ve entelektüel sermaye açısından bir farklılık oluşturup oluşturmadığını saptamaktır.Araştırmanın evreni Marmara Bölgesi'nde faaliyet gösteren 88 adet beş yıldızlı ve 172 adet dört yıldızlı, toplamda ise 260 adet otel işletmesinden oluşmaktadır. Marmara bölgesinde faaliyet gösteren dört ve beş yıldızlı otel işletmelerinin sayılarına ait bu veriler Kültür ve Turizm Bakanlığının resmi web sitesinden elde edilmiştir.Araştırma ile ilgili veri toplama aracı olarak Nazari (2011) ve arkadaşlarının geliştirmiş oldukları ve araştırmamıza uyarlanan ?Örgüt Kültürü, Örgüt İklimi ve Entelektüel Sermaye? ölçeği kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesi amacıyla SPSS 16.0 istatistik programı kullanılarak; güvenilirlik derecesi, aritmetik ortalama, standart sapma hesapları yapılarak betimleyici analizler uygulanmıştır. Belirlenen değişkenlerin birbirleriyle olan farklılıklarını göstermek için T-Testi ve varyans analizi yapılırken, bu değişkenlerin ilişki durumlarını ortaya koymak içinse korelasyon analizi yapılmıştır.Yapılan analizler sonucunda, örgüt kültürü ile entelektüel sermaye arasında güçlü bir ilişkinin olduğu ortaya konulmuştur. Bunun yanı sıra otel işletmelerinin sınıfsal büyüklüklerinin de sahip olunan örgüt kültürü ve entelektüel sermaye varlıkları açısından farklılık gösterirken, firmaların sektördeki faaliyet sürelerinin bu iki değişken bakımından kısmen de olsa anlamlı bir farklılıkların olduğu gözlemlenmiştir.Anahtar Sözcükler: Örgüt Kültürü, Entelektüel Sermaye, Yapısal Sermaye, İnsan Sermayesi, Müşteri Sermayesi. This study aims to create the relationship between organizational culture and intellectual capital, so it analyses the relationship between the variables like co-operation, accepting power, ambiguousness, intellectual property rights , aperture, confidence, structured capital,human capital, customer capital.The system of the survey composes of 88 five star hotel, 172 four star and totally 260 hotel operations in Marmara region. The datas about these hotels are taken from culture and tourism ministery?s web site.Data collection implement is organizational culture, organizational climate and intellectual capital measure which are developed by Nazari(2011) and his friends. For solving datas spss 16.0 program is used. Reliability degree, arithmetic average, standard deviation calculations are done for implementing description analysis. Correlation analysis is made for creating the relationship between the variables.This survey?s main aim is creating the relationship between hotel operations? organizational culture, organizational climate and intellectual capital and determining if classification magnitude makes difference for organizational culture, organizational climate and intellectual capital or not.According to analyses, there are strong relationship between organizational culture, organizational climate and intellectual capital. In addition to this, hotel operations? classification magnitude is different according to organizational culture, and intellectual capital. According to organizational climate, there is no meaningful difference.Key words: organizational culture, intellectual capital, structured capital, human capital, customer capital. 126

Entelektüel sermaye, kara dönüştürülebilen bilgi olmasının yanı sıra işletmenin fonksiyonlarını devam ettirmesine olanak sağlayan görünmeyen varlıkların tamamı, diğer bir deyişle işletmenin sahip olduğu maddi olmayan varlıkların bütünüdür. İşletmelerin en önemli zenginliği olarak kabul edilen entelektüel sermaye; insan sermayesi, yapısal sermaye ve müşteri sermayesi olarak üç kısımda incelenmektedir.Entelektüel sermayenin konusunun sadece bir işletmenin entelektüel boyutu olmadığı, tersine işletmenin kaynaklarının yeni pazarlarda değer yaratıcı hedefler doğrultusunda kullanılması, başka bir deyişle işletmenin yeni fikirleri ürünlere ve hizmetlere dönüştürebilme kabiliyeti olduğu görülmektedir.Çalışmada entelektüel sermaye kavramı öncelikle detaylı bir şekilde teorik olarak ele alınmakta, daha sonraki aşamada entelektüel sermayenin ölçülmesine ilişkin yapılan araştırma sonuçları ortaya konmaktadır. İlk bölümde entelektüel sermayenin temelini oluşturan bilgi ve bilgi ekonomisi konularına değinilmiştir. Ardından entelektüel sermaye kavramı ve entelektüel sermaye unsurları detaylı bir şekilde incelenmiştir. İkinci bölümde entelektüel sermayenin ölçümü, ölçüm yöntemleri ve entelektüel sermayenin raporlanması konuları ele alınmaktadır.Çalışmanın son bölümü olan uygulama kısmında ise İç Anadolu Bölgesi bankacılık sektöründe çalışanlardan anket yöntemi yoluyla elde edilen veriler değerlendirilerek çalışanların entelektüel sermayeye olan bakış açıları ve entelektüel sermayenin İç Anadolu Bölgesi bankacılık sektörüne olan etkisi ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Yapılan analiz sonucunda, bankaların genel anlamda entelektüel sermaye ve unsurlarına gereken önemi verdikleri, entelektüel sermayelerini geliştirebilmek için çaba gösterdikleri saptanmıştır. Intellectual capital is all of the invisible assets which provide the enterprise to carry out its functions in other words the whole of the intangible assets that the enterprise has as well as the information which can be turned into the profit. Intellectual capital which is considered as the most important resources of enterprises is examined in three parts as human capital, structural capital and customer capital.It is seen that the subject of intellectual capital is not the intellectual size of an enterprise, it is the usage of the resources of the enterprise in new markets in direction of creative targets in other words, the ability of the enterprise in turning new ideas into products and services.The intellectual capital concept is firstly considered as theoretically then the research made on the measurement of intellectual capital in the following stage gives the results. In the first part information and information economy subjects which underlie the intellectual capital have been examined. Then intellectual capital concept and intellectual capital elements have been examined in detailed. In the second part, the subjects of the measurement of intellectual capital and measurement methods and reporting of intellectual capital have been approached.In the practice part which is the last part of the study, the data obtained by questionnaire method from the employees of banking sector in Central Anatolian Region have been evaluated and the point of views of the employees regarding intellectual capital and the effect of intellectual capital on banking sector in Central Anatolian Region have been tried to be introduced. As a result of the analysis made, it has been determined that banks give the required importance to the intellectual capital and its elements and they also make great effort to develop intellectual capitals. 167

Entelektüel sermaye; bir örgütün soyut varlıklarını harekete geçirerek, ona uzun dönemli yaşam kaynağı sağlayan ve bilânçolarında görünmeyen varlıklar olarak tanımlanan, bilgiye dayalı yeni bir sermaye türüdür. Örgütün aldığı patentler ve ticari markalar, örgütün itibarı, müşteri bağlılığı gibi unsurlar soyut, diğer bir deyişle bilgi varlıkları olarak gösterilmekte ve bu tür sermayenin temelini teşkil etmektedir. Bu varlıklar, entelektüel sermayeyi üç temel bileşene ayırmaktadır. Bunlardan ilki; insan sermayesidir ve örgüt çalışanının geçmiş tecrübelerine, iş yapma becerilerine atıfta bulunmaktadır. İkincisi olan, yapısal sermaye örgütün kültürü ve yapısı içerisine yerleşmiş iş yapma alışkanlığını ve profesyonelliğini içermektedir. Üçüncüsü ise ilişkisel veya sosyal sermayedir ve entelektüel sermayenin en önemli bileşendir. Bu sermaye türü, örgütün çevresinde birlikte iş yaptığı diğer örgütlerle olan bağlantısına dayanmaktadır. Sosyal bir ağ, bu düzenek içerisinde bulunan üyelerin bağlarına dayalı oluşturdukları kapasite kullanımı demektir. Bu ağ düzeneği içerisinde aktörler, örgütün kendisi veya birimler etkin rol alabilmektedir. Bu çalışma; küresel krizden etkilenen fi rmalara, krizden çıkış yolu olarak sosyal sermayeyi kullanma kapasitesinin nasıl artırılabileceğine yönelik ipuçları ve öneriler sunmaktadır. Bu nedenle araştırmada, alternatif bir yaklaşım yolu olarak fi rmaların krizden çıkabilmeleri için sosyal ağ düzeneklerini nasıl yapılandırmaları, ilişkisel sermayelerini nasıl ve ne şekilde harekete geçirmeleri gerektiği, temel sorunsal olarak saptanmıştır. Intellectual capital, intangible assets of an organization mobilizing the resources it provides long-term life and do not appear in the balance sheet as assets as defi ned, information is based on a new type of capital. Patents and trademarks of the organization has received the organization‘s reputation, customer loyalty, such as abstract elements, in other words, information, and such assets are shown as are the basis of the capital. These assets, intellectual capital is separated into three basic components. The fi rst, is the human capital and employee organizations of past experience, business skills refers to. Second, structural capital and the organization‘s culture and structure had settled into the habit of doing business and professionalism includes. Third, the relational or social capital and intellectual capital is the most important component. This type of capital, do business with organizations around the connection with other organizations that is based on. A social network, this mechanism contained in the bonds of members based on their capacity utilization means that they created. Actors within this network mechanism, the organization itself or the units can take an active role. This study, to companies aff ected by the global crisis, the crisis of social capital as a way out of a capacity to off er tips and suggestions for how could be increased. For this reason, study, an alternative approach as a means fi rms can exit from the crisis of social networking mechanism for how confi gurations and relational capital, how and in what form of action needed, the basic problematically respectively.

Bu çalışma, göç ve beyin göçü olgularının kapsamlı olarak incelenerek beyin göçü olgusunun ABD'nde ki önde gelen üniversitelerde görev yapan Türk asıllı sosyal bilimci akademisyenler üzerinden araştırılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma ile ABD'nin en iyileri olarak belirlenen üniversitelerde çalışan Türk Sosyal bilimcilerin, göç etmeye neden gerek duyduklarının, hangi unsurların göçe yol açtığının, gidilen ülkenin hangi imkânlarının göçü teşvik ettiğinin, gidilen ülkenin akademik çalışma ortamına dair algılarının, Türkiye ile olan akademik ilişkilerinin, iki ülkeyi sosyal yaşam ve akademik yaşam olarak karşılaştırmalarının ve geri dönme konusundaki düşüncelerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır.Araştırma dahilinde, ABD'ndeki önde gelen 54 üniversite ve bu üniversitelerde görev yaptığı belirlenen, 145 öğretim üyesi düzeyinde Türk asıllı sosyal bilimci akademisyene ulaşılmıştır. Böylece ABD'nde sayıları binlerle ifade edilen üniversitelerden ziyade uluslararası sıralamalarda en önde yer alan üniversitelerde görev yapan ve tam anlamıyla beyin göçü bağlamında değerlendirilebilecek bir kitle araştırmaya dahil edilmiştir.Keşifsel olarak tasarlanmış araştırma sonucunda, ABD'deki en önemli üniversitelerden ilk 54'ünde çalışan 50 akademisyenden anket verileri toplanmıştır. Anket sonucunda özetle, beyin göçünün daha çok, akademik özgürlük ortamı, araştırma fon ve olanakları gibi sosyal ve maddi unsurlardan etkilendiği, medeni durum, Türkiye'de yatırım sahibi olma ve Türkiye ile akademik-sosyal ilişki içinde olma yoğunluğunun geri dönme kararı üzerinde etkili olduğuna dair sonuçlara ulaşılmıştır. Ayrıca iki ülkenin akademik ve sosyal karşılaştırılmasında akademik olarak ABD üstün olarak görülürken, sosyal yaşam açısından ise bu üstünlüğün göreceli olarak azalan bir seyir izlediği tespit edilmiştir. This study has been made for the purpose of examining the migration and brain drain extensively and investigating case of brain drain on Turkish origin social scientist academics who work at the leading universities in the USA. With this research it is intended to determine why do these Turkish origin social scientists need to migrate, what factors that lead to migration, which possibilities in the destination country encourage the migration, their perception of the academic environment in the destination country, their academic relations with Turkey, their comparison of destination country and native country in terms of social life and academic life, and their idea of return to their own country.Within this research, 145 Turkish origin social scientists faculty at 54 leading universities in the USA was reached. Thus, the universities that numbers expressed in thousands in the USA were not included, only who work at the universities in the forefront of international rankings and that can be considered as brain drain were included in the study.In conclusion of designed as exploratory research, survey data were collected from 50 academics who work at the first 54 of leading universities in the USA. The survey results show that brain drain is affected from academic freedom environment, social and economic factors like research fund and facilities, and marital status, having investments in Turkey, academic-social relations with Turkey have the influence on the decision to return. Besides, in comparison of two countries in terms of academic and social life, the USA is seen superior for academic life, but in terms of social life this relative advantage was found a decreasing trend. 165

Bu çalışmanın amacı, örgüt kültürü ve entellektüel sermaye ilişkisini incelemektedir. Bu amaçla örgüt kültürü tipleri olarak; klan, adhokrasi, hiyerarşi ve pazar kültürü ele alınırken, entellektüel sermaye değişkenleri ise, insan sermayesi, müşteri sermayesi ve yapısal sermaye olarak belirlenmiştir.Bu çalışmada, örgüt kültürü ve entellektüel sermaye ilişkisini belirlemek amacıyla, Muğla ilinde faaliyet gösteren bankalar örneklem olarak seçilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, Muğla il merkezindeki bankaların kültür tipi, ağırlıklı olarak, klan kültürünü göstermektedir. Adhokrasi kültürü ise, en az görülen kültür tipi olarak ortaya çıkmaktadır. Ayrıca, entellektüel sermaye unsurlarından insan sermayesinin gelişimi için gerekli olan kültür tipleri mevcut değildir. Bu nedenle, insan sermayesinin gelişimi başta klan kültürü ve hiyerarşi kültürü tarafından engellenmiştir. Müşteri ve yapısal sermayenin, hiyerarşi kültürü algısından olumsuz yönde etkilendiği saptanmıştır. Ayrıca, hiyerarşi kültürünün entellektüel sermayenin kendini göstermesinde engelleyici bir rol üstlendiği de saptanan bulgular arasındadır. The purpose of this work is to study the relation between organization cultures and intellectual capital. For this reason organization cultures, which there are clans, adhocracy, hierarchy and market culture, were taken up, and human capital, customer capital and structural capital were defined as variable elements of intellectual capital.In order to define the relation skip between organizational cultures and intellectual capital, a study conducted in the banks, active in the country of Mugla. According to the findings of this research, the type of culture in the banks of central Mugla is mostly clan type culture, adhocracy type culture is observed least. Furthermore, the other culture types, which are necessary for he development of human capital are deficient. For this reason the improvement of this element was prevented. The customer capital and the structural capital were fixed as influenced negatively by the perception of hierarchy culture. Again, it is part of the determined evidencies that hierarchy culture has taken over a preventive role in showing the intellectual capital. 71

Anahtar Kelimeler: Entellektüel Sermaye, İnsan Sermayesi, Müşteri Sermayesi, Yapısal Sermaye, Entellektüel Sermaye YönetimiÖZETENTELLEKTÜEL SERMAYENİN ÖRGÜT ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ İşletmelerin performansı ve diğer işletmelerle rekabet edebilme güçleri, entellektüel sermayelerini etkin biçimde kullanabilme becerilerine göre değişmektedir. Kullanıldıkça değeri artan bir varlık olan entellektüel sermayenin örgüt üzerindeki etkilerini konu alan bu çalışmanın amacı; Türkiye’de faaliyet gösteren sağlık işletmelerinin entellektüel sermaye yönetimleri hakkında bilgi sahibi olmak ve uygulamada karşılaşılan aksaklıkları belirlemektir.Bu amaçla, bu çalışmada entellektüel sermaye kavramına ve bileşenlerine yönelik teorik bir çerçeve ortaya konmaya çalışılmış, yönetilmesi ve işletmeler açısından taşıdığı önem üzerinde durulmuştur. Çalışma kapsamında, İstanbul’da hizmet veren iki ayrı özel hastanede görev yapan 60 yöneticiye anket formu vasıtasıyla sorular sorulmuştur. Bu doğrultuda seçilen işletmelerden elde edilen veriler istatistiksel olarak incelenerek tablolar yardımıyla yorumlanmıştır. Yapılan analizler sonucunda; işletmelerin rekabetçi avantajlar kazanmasında, çalışan motivasyonu ve hasta tatmin düzeyinin arttırılmasında entelektüel sermaye yönetiminin en etkili seçenek olduğu görülmüştür. Keywords: Intellectual Capital, Human Capital, Customer Capital, Structural Capital, The Management of Intellectual CapitalABSTRACTEFFECTS OF THE INTELLECTUAL CAPITAL ON THE ORGANİZATION Performance of enterprises and the power to compete with the other enterprises change according to ability to use the intellectual capital effectively. The purpose of this study that is about the impact of intellectual capital on the organization; having information about intellectual capital management of medical supply companies operating in Turkey and determining encountered defects in practice.With this objective, in this study it has been trying to put forward a theoretical framework to the concept of intellectual capital and its components. In this study, 60 managers, serving in two separate private hospitals, were asked via questionnaire. In this regard the data obtained from selected businesses statistically examined with the help of tables have been interpreted. Analysis as a result of businesses in gaining competitive advantage, employee motivation and intellectual capital management in increasing patient satisfaction levels were observed to be the most effective option.

REKABET AVANTAJI Ç N ENTELEKTÜEL SERMAYEN N MODELLENMES VEB R UYGULAMA ÇALIŞMASIGülşah AYZ TÖZETBu yüksek lisans tezinin amacı; işletme başarısı için fark yaratan veişletmelerin görünmez varlıklarından (entelektüel sermayelerinden) yapılanan inovatifrekabet gücünün belirlenmesi için bir model önerisinde bulunmak ve ampirik olarakotomotiv sektöründe yer alan firmalarda modelin uygulama sonuçlarınıdeğerlendirmektir.Birinci bölümde; entelektüel sermaye, inovasyon becerisi ve rekabet gücükavramları ile bu kavramlar arasındaki ilişkiler tanımlanmıştır. kinci bölümde;entelektüel sermayenin literatürde en yaygın şekilde tanımlanan üç ana bileşenine;insan sermayesi, organizasyonel sermaye ve ilişkisel sermayeye odaklanılarak,bunların inovasyon becerisi ve rekabet gücü ile ilişkisini açıklayan iki aşamalı birkavramsal model yaratılmış ve hipotezler tanımlanmıştır.Üçüncü bölümde; hipotezlerin ampirik olarak test edilmesi için tasarlananöntest ve uygulama anket çalışmaları hakkında bilgi verilmiştir. Anketlerinuygulanmasından sonra; güvenilirlik değerlendirmesi için Cronbach's Alpha Testi,faktör analizi için temel bileşenler analizi ve Varimax rotasyon yaklaşımı, kriterlerinönceliklendirilmesinde Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve ilişkilerin açıklanmasındadoğrusal regresyon analizi ve korelasyon testleri kullanılmıştır. Bu değerlendirmelereilişkin açıklamalar tezin dördüncü bölümünde verilmiştir. Tezin son bölümünde ise,araştırmaya ait sonuçlar ve gelecekte konuyla ilgili yapılabilecek çalışmalarözetlenmiştir. MODELING INTELLECTUAL CAPITAL BASED INNOVATIVE COMPETITIVEADVANTAGE AND AN EMPRICAL EXECUTIONGülşah AYZ TABSTRACTThe aim of this thesis is to propose a model to determine the innovativecompetitiveness strength which constitutes a distinction for a firm?s success andconsists of firm?s intangible assets (intellectual capital) and to empirically evaluatethe application results of the model at the firms in automobile sector.In the introductory chapter; intellectual capital, innovation capability andcompetitiveness strength concepts and relations among these concepts are defined.In the second chapter; three main components of intellectual capital which are humancapital, organizational capital and relational capital are focused on and relationshipsare expressed among these components, innovative capability and competitivenessby creating a two phase conceptual model and the related hypothesis are defined.In the third chapter; pre-survey and application questionnaire studies areexplained for verification of hypothesis empirically. Subsequently questionnaires areapplied, Cronbach?s Alpha test for reliability analysis, principal components analysisand Varimax rotation technique for factor analysis, priorities of criteria with AnalyticalHierarchy Process, correlation and linear regression analysis for explaining thepattern of relations are executed. Explanations about these evoluations are given atthe fourth chapter.At the last section, consequently, the results of this work and recommendedfuture studies are summarized.Key words : Intellectual capital, human capital, relational capital, organizationalcapital, innovation, competitiveness strength 180

Küreselleşmenin ortaya çıkardığı inanılmaz fırsat ve riskler sonuçta daha önceden bilinen, fakat yeterince önemsenmeyen ya da fark edilmeyen bazı değerlerin etkinleştirilmesini sağlamıştır. Dolayısıyla; bilginin, üretimde ve katma değer yaratma konusunda her geçen gün artan öneminin organizasyonlarca ve yöneticilerce anlaşılması, entelektüel sermaye ve unsurlarının irdelenmesini ve hayata geçirilmesini beraberinde getirmektedir. Bu nedenle bu çalışmada, entelektüel sermaye ve kavramsal bileşenlerinin teorik çerçevede irdelenerek aktarılmasını amaç edindik., Intellectual capital (IC) could provide a new instrument for observing organizational hidden value.Opportunities and threats caused by globalization the values which are known but undervalued or avoided previously. As a result of increasing awaneness and importance of information in value adding and production process considerations and studies about intellectual capital and its components increased. This study subject intellectual capital and its components the oretically.