Search

Copyright of Journal of Abant Social Sciences / Abant Sosyal Bilimler Dergisi is the property of Journal of Abant Social Sciences and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Amaç: Üretim sektöründeki bir firmanın 2018-2019 yılı orjinal verilerinden türetilmiş sıralı ölçekteki Toplam Ekipman Etkinliği (TEE) puanı üzerinde etkili olan değişkenlerin makine öğrenim algoritmaları ile modellenmesi, yorumlanması ve model performanslarının karşılaştırılması çalışmanın temel amacıdır. Yöntem: TEE puanının modellemesinde karar ağaçları (CART, CHAID), lojistik regresyon (LogR) ve yapay sinir ağları (YSA) kullanılmıştır. Kurulan modellerin performans değerleri “duyarlılık”, “seçicilik”, “kesinlik” ve “doğruluk” kriterlerine göre hesaplanmıştır. Modelleri yorumlarken karar ağaçları ve YSA sonuçları için yüzdelerden, LogR için odds oranından yararlanılmıştır. Bulgular: Modellerde TEE puanı üzerinde “saat”, “üretim”, “tecrübe” ve “kayıp metre” değişkenleri incelenmiştir. Performans karşılaştırmasında en iyi sonuç veren algoritmanın sıralı LogR olduğu ve bu modele göre üretimin düşük ve çalışanlarının daha az tecrübeli olduğu firmalarda daha “düşük” TEE puanı elde edilirken, kayıp metresi daha az olan firmalarda daha “yüksek” TEE” puanı alma şanslarının olduğu saptanmıştır. Özgünlük: Literatürde sürekli olarak modellenen TEE puanının kategorik hale getirilerek sınıflar arasındaki farklılığın belirlenmesiyle firmaların kendi konumlarını belirlemesi sağlanmıştır. Böylece firmalar kategorisini belirleyip seçilen modeldeki önemlilik sırasındaki faktörlerini değiştirerek bir üst kategoriye daha hızlı çıkabilecektir. Literatürde kategorik olanTEE puanını makine öğrenim algoritmaları ile çözümleyen modellerin olmaması bu çalışmanın özgünlüğü olarak belirlenmiştir.

Amaç: Bu çalışmada, 1990-2022 yılları arasında 38 OECD ülkesinde yenilenebilir enerji ile karbon emisyonu, ekonomik büyüme, dış ticaret ve işsizlik değişkenleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Yöntem: Değişkenlerin durağanlık sınamasının yapılması amacıyla CADF-CIPS birim kök testi ve değişkenler arasındaki nedensellik ilişkilerinin tespit edilmesi için Emirmahmutoğlu ve Köse (2011) nedensellik analizi uygulanmıştır. Bulgular: Nedensellik analizinden elde edilen bulgular, yenilenebilir enerjinin ekonomik büyüme, çevresel sürdürülebilirlik ve istihdam üzerinde olumlu etkileri olduğunu göstermektedir. Çalışmada, yenilenebilir enerji ile karbon emisyonları arasında çift yönlü nedensellik belirlenmiştir. Ayrıca, yenilenebilir enerji ile ekonomik büyüme arasında da çift yönlü nedensellik olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. İhracattan yenilenebilir enerjiye doğru tek yönlü nedensellik belirlenmiştir. Yenilenebilir enerji ile ithalat arasında çift yönlü nedensellik olduğu görülmüştür. Bununla birlikte, yenilenebilir enerji ve işsizlik arasında tek yönlü nedensellik saptanmıştır. Özgünlük: Bu çalışmanın özgünlüğü, 38 OECD ülkesinde 1990-2022 yılları arasında yapılan analizlerle yenilenebilir enerji, karbon emisyonları, ekonomik büyüme, dış ticaret ve işsizlik arasındaki ilişkileri derinlemesine incelemesi ve istatistiksel yöntemlerle elde edilen sonuçlarını sunmasıdır. Bu analizler, konuyla ilgili yeni ve önemli perspektifler sunarak çalışmanın özgünlüğünü ortaya koymaktadır.

Amaç: Bankaların temel amacı sürdürülebilir kârlılık politikası geliştirmek ve piyasa değerini artırmaktır. Bankaların sağlıklı bir yapı içerisinde olması ve kârlılıklarını sürekli olarak artırması faaliyet gösterdiği ekonomilerin gelişmesi açısından önemlidir. Bu çalışmada, Türk bankacılık sektörü kârlılığına etki eden faktörlerin tespiti ve değişkenlerin birbirleri olan ilişkilerinin belirlemesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmada, 02/2011-11/2022 dönemine ait aylık veri seti kullanılmıştır. Değişkenler arasında herhangi bir nedenselliğin olup olmadığı, nedensellik mevcutsa bu ilişkinin yönünün ne olduğu “Toda Yamamoto Testi” ile ikili analiz şeklinde test edilmiştir. Bulgular: Test sonuçlarına göre, Türk bankacılık sektörünün aktif karlılığı ile “Ücret, Komisyon ve Bankacılık Hizmetleri Gelirleri/Ortalama Toplam Aktifler” ve “İşletme Giderleri/Ortalama Toplam Aktifler” rasyoları arasında Granger nedensellik ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir. Özgünlük: Çalışmada, Türk bankacılık sektörü verilerinin literatürdeki çalışmalardan farklı dışsal bağımsız değişkenlerle analize tabi tutulması çalışmanın özgün yanını oluşturmaktadır.

Amaç: Zincir marketlerde tarihi geçmemiş, kaliteli, tüketici taleplerine uygun ürünlerin doğru yer ve zamanda tüketicilere sunulması amaçlanmaktadır. Doğru stok yönetimi stratejisiyle tüketici memnuniyetinin sağlanması ve zincir marketlere rekabet üstünlüğü, sürdürülebilirlik ve verimlilik avantajının sağlanması hedeflenmektedir. Fire oranlarının en aza indirilerek ürün israfının engellenmesi, marketlerde maliyetlerin azaltılması ve müşterilere kaliteli ürünlerin sağlanması çalışmanın amaçları arasında yer almaktadır. Bu çalışmada kullanılan parametreler diğer zincir marketler için örnek yol gösterici bir çalışma olacaktır. Yöntem: Yapılan çalışma kapsamında, zincir marketlerde stok yönetimi için kriterlerin ağırlıklandırılması ve fire oranlarının en aza indirilmesi için yapılacak faaliyetlerin sıralanmasında Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemleri kullanılmıştır. Uzman görüşü ile elde edilen kriterler Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ile ağırlıklandırılmış ardından belirlenmiş olan stratejilerin önceliklendirilmesinde Technique for Order Preference by Similarity to An Ideal Solution (TOPSIS) yöntemi kullanılarak çözüm bulunmuştur Bulgular: Zincir marketlerde fireye sebep olan ağırlığı en yüksek kriter “Talep Düşüklüğü” olmuştur. Bu kriterler sırasıyla “Depo Kapasitesi”, “Raf Ömrü”, “Konum”, “Müşteri Özellikleri”, “Lojistik ve Kontrol Eksikliği” olarak belirlenmiştir. Kriterler dahilinde oluşturulan stratejilerden en etkili stratejinin “Doğru Zamanda İndirim Kampanyaları” olduğu sonucuna varılmıştır. Özgünlük: Bu çalışma bir zincir markette fire oranlarını azaltmaya yöneliktir. Yapılan literatür araştırması sonucunda zincir market içerisinde uygulama yapılarak stok yönetimi kriterlerinin belirlendiği ve fire oranlarının azaltılması için yapılacak faaliyetlerin sıralanmasını içeren sınırlı sayıda çalışmaya rastlanmıştır. Bu nokta çalışmaya özgün değer katmış, çalışmayı bu alanda önemli kılmıştır.

Amaç: Çalışmada, işletmelerde sağladığı güvenilir bilgi ortamı bağlamında bağımsız denetim ile operasyonel verimlilik arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Bağımsız denetim ile operasyonel verimlilik arasındaki ilişki deneysel olmayan bir tasarımla araştırılmıştır. Çalışma kapsamında Dünya Bankası veri tabanından çekilen ikincil veri kullanılmıştır. Bu doğrultuda işletme düzeyinde işgücü verimliliği, yatırım verimliliği ve toplam faktör verimliliği hesaplamaları yapılmıştır. Verimlilik göstergelerinin bağımlı değişken, bağımsız denetimin bağımsız değişken, şirket büyüklüğü, aile şirketi olup olmama, üst yöneticinin tecrübesi ve finansmanın şirket faaliyetlerine engel olma derecelerinin kontrol değişken olduğu üç ayrı model geliştirilmiştir. Oluşturulan modeller çoklu regresyon analiziyle test edilmiştir. Bulgular: Elde edilen sonuçlar, bağımsız denetim ile işgücü verimliliği ve toplam faktör verimliliği arasındaki pozitif yönlü ilişki öngörüsünü desteklemektedir. Yatırım verimliliği ile bağımsız denetim arasında iki değişkenli analizde anlamlı pozitif ilişki olduğu görülse de kontrol değişkenleri modele dahil edildiğinde bu ilişki istatistiksel olarak anlamlı çıkmamaktadır. Özgünlük: Bu çalışmada bağımsız denetim ile operasyonel verimlilik arasındaki ilişki daha önce literatürde rastlanmayan bir açıdan ele alınmaktadır. Söz konusu ilişki bağımsız denetimin sağladığı güvenilir bilgi ortamı çerçevesinden işlenmiştir. Ayrıca bağımsız denetim ile verimlilik arasındaki ilişkinin Türkiye örneği ile araştırıldığı ilk çalışmadır.

Amaç: Günümüzde entelektüel sermaye işletmeler için stratejik bir kaynak haline gelmiştir. Entelektüel sermayesini yatırımlarla büyüten ve etkin yöneten işletmeler rekabet avantajı sağlayabilmekte ve piyasa değerlerini artırabilmektedirler. Bu nedenle, işletmelerde entelektüel sermayenin etkin yönetimi ve performansı giderek önemini artıran bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda çalışmada işletmelerde entelektüel sermaye performansının çok kriterli karar verme yöntemleri ile ölçülmesi ve değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Yöntem: Çalışma Borsa İstanbul’da kote Metal Eşya Makine Elektrikli Cihazlar ve Ulaşım Araçları sektöründe faaliyet gösteren işletmeler üzerine gerçekleştirilmiştir. Entelektüel sermaye performans kriterleri; çalışan sayısı (maliyet), Ar-Ge giderleri (maliyet), pazarlama giderleri (maliyet), kullanılan sermaye (maliyet), PD-DD farkı (fayda) ve net satışlar (fayda) şeklinde belirlenmiştir. Çalışmada kullanılan veriler, işletmelerin 2016-2020 yıllarına ait finansal tablo ve dipnotları ile yıllık faaliyet raporlarından elde edilmiştir. Verilerin analizinde, önce CRITIC yöntemi aracılığıyla kriter ağırlıkları belirlenmiş, sonra Gri İlişkisel Analiz yöntemi kullanılarak işletmelerin performans sıralamaları elde edilmiştir. Bulgular: Analiz sonuçlara göre 2016 yılı hariç, tüm yıllarda entelektüel sermaye performans sıralamasında ilk sırada FROTO işletmesinin yer aldığı görülmüştür. Genel olarak, sonuçlar çalışmanın kapsadığı dönem boyunca işletmelerin entelektüel sermaye performans sıralamalarının fazla değişkenlik göstermediğini ortaya koymuştur. Özgünlük: Bu çalışma işletmelerin entelektüel sermaye performansının çok kriterli karar verme yöntemlerinden CRITIC tabanlı Gri İlişkisel Analiz yöntemleriyle ölçülmesi bakımından özgün değer taşımaktadır. Anahtar Kelimeler: Entelektüel Sermaye, Performans, CRITIC, Gri İlişkisel Analiz JEL Kodları: E22, M40, L25, O34

Amaç: Bu araştırmanın amacı, sağlık hizmetlerinde sürdürülebilirlik düzeyini belirleyen stratejik faktörlerin tanımlanması ve önem düzeylerinin analiz edilmesidir. Yöntem: Araştırmada, nicel yaklaşımlı çok kriterli karar verme tekniklerinden biri olan Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) kullanılmıştır. İlgili literatürün taranması sonucu tanımlanmış olan belirleyici faktörler, ikili karşılaştırma formları kullanılarak, 1-9 arasında değerlere sahip bir skala üzerinde, ilgili uzmanlar tarafından önem dereceleri bakımından değerlendirilmiştir. Çalışmada değerlendirici olarak, Leadership in Energy and Environmental Design (LEED) sertifikasına sahip sağlık tesislerinde yönetici pozisyonunda yer alan dört sektör temsilcisi ve sağlık yönetimi alanında çalışan dört akademisyen yer almıştır. Katılımcılardan alınan değerlendirmeler AHS adımları çerçevesinde analiz edilmiş ve önem dereceleri belirlenmiştir. Bulgular: Sağlık hizmetlerinde sürdürülebilirliği belirleyen faktörler sosyal, ekonomik ve çevresel olmak üzere üç ana kategoride toplanmıştır. Değerlendirmeler sonucu en önemli faktör grubu 0,4433 ile ekonomik faktörler olmuştur. Katılımcı grubuna göre yapılan değerlendirmelerde sektör temsilcileri en yüksek önemi ekonomik faktörlere atfederken, akademisyen grubu ise çevresel faktörlere atfetmişlerdir. Özgünlük: Çalışmanın özgün değeri, çok boyutlu olan sürdürülebilirlik olgusunu, sağlık hizmetleri özelindeki yansımaları ile inceleyerek, bu alandaki verimlilik ve etkinlik ölçüm süreçlerine genel bir yapı sunuyor olmasıdır.

Purpose: In this paper, the potential of mathematical optimization (MO) in enhancing innovation productivity is explored. Innovation is a process that converts new ideas and methods into products and services, MO can contribute to innovation management by improving productivity across all stages, from pre-innovation to post-innovation. This paper establishes a connection between MO and innovation productivity while demonstrating an application for a post-innovation phase problem of unmanned aerial vehicles (UAVs). Methodology: A framework for incorporating MO into the design problems of innovation processes is developed. Additionally, a MO model is developed for a case study concerning UAV border patrolling in Türkiye. Findings: Computational experiments demonstrate MO's effectiveness in optimizing UAV routes and strategies, enhancing operational efficiency, and innovation productivity. Optimal recommendations and trade-offs among different mission considerations are obtained in 18 minutes on average (with a median of 5 seconds) over 210 runs. Originality: A link is established between MO and innovation productivity. An operations research problem is introduced for UAV operations in border patrolling in Türkiye. The codebase and data are openly provided for readers to apply the model in their research.

Purpose: This paper investigates the determinants of labor productivity of Turkish manufacturing sectors by taking into account both the global value chain (GVC) participation and the research and development (R&D) expenditure for the period of 1995-2018. Methodology: To analyze the determinants of labor productivity in Turkish manufacturing sectors, we specify the labor productivity model and estimate this empirical model by the Ordinary Least Squares (OLS) and Two-Stage Least Squares (2SLS) methods. Findings: Our estimation results indicate that while simple forward GVC participation enhances the labor productivity of Turkish high-tech manufacturing sectors if they trade with developing countries, complex forward GVC participation increases productivity regardless of trading partners. For low-tech sectors, there is no significant impact of GVCs or R&D on productivity. There is no significant impact of backward GVC participation and sectoral R&D intensity on labor productivity. These significant results provide strong evidence for the importance of deeper involvement of high-tech sectors in GVCs for higher sectoral productivity. Given the strong heterogeneity in terms of sectors and trading partners, specific policies should be targeted to benefit from the productivity gains of the global value chains. Originality: This study contributes to the current studies by focusing on disaggregated measures of GVC participation indices and enlarges the empirical analysis by considering the heterogeneity in trading partners (developed and developing trading partners).

Amaç: Bu çalışmada kaynak temelli yaklaşım bileşenleri ve tedarik zinciri çevikliği arasındaki ilişki araştırılmaktadır. Öğrenme yönelimi, teknoloji yönelimi, özümseme kapasitesi ve tedarik zinciri çevikliği birer boyut olarak ele alınarak bu çalışma kapsamında aralarındaki ilişkiler incelenmiştir. Yöntem: Anket yöntemi kullanılarak Türkiye’de imalat sektöründe faaliyet gösteren 289 işletmenin üst ve orta düzey yöneticilerinden veriler elde edilmiştir. Elde edilen veriler öncelikle güvenirlik ve geçerlilik testlerine tabi tutulmuş ve sonuçları paylaşılmıştır. Daha sonrasında ise araştırma hipotezleri test edilmiş ve ulaşılan sonuçlar sunulmuştur. Bulgular: Öğrenme yönelimi, teknoloji yönelimi, özümseme kapasitesi ve tedarik zinciri çevikliği arasındaki doğrusal ilişkileri test eden hipotezler ile birlikte özümseme kapasitesinin aracılık etkisinin incelendiği hipotezler, yapılan analizler neticesinde kabul edilmiştir. Özgünlük: Literatürde, çalışmada kullanılan kaynak temelli yaklaşım bileşenleri ile tedarik zinciri çevikliği arasındaki ilişkide özümseme kapasitesinin aracı rolünü inceleyen bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu çalışmanın ulaştığı sonuçlar ile literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Objective: Six Sigma-SS and the DMAIC-Define, Measure, Analyze, Improve, Control cycle are employed to enhance the success of the launch of a new built-in oven with a digital panel. Method: Following the define and measure phases, to identify and eliminate potential failures, Failure Mode and Effect Analysis-FMEA is conducted and control plans were composed during the analyse phase. In the improvement phase, the Risk Priority Numbers-RPNs obtained through FMEA and recommendations were listed. Using Design of Experiments-DOE, the lifespan of bulbs in ovens was maintained at the target value while reducing procurement costs. In the control phase, the results of validation experiments and the gains were reported. Findings: After reporting the RPNs related to high-risk failure modes and providing improvement recommendations, DOE and Analysis of Variance were employed to determine which type of oven and brand of bulb could be used. If implemented, the expected annual savings are approximately 20,000 Euros. Originality: This article focuses on an integrated approach for a product that is set for a new launch. It aims to improve design and production processes using the SS while also targeting cost reduction in procurement processes. To the best of our knowledge, no similar study has been encountered in the literature.

Purpose: This study analyses the relationship between capital structure and profitability levels of manufacturing industry companies operating in Türkiye between the years 2006-2020. Methodology: The relationship between capital structure and the profitability of Turkish manufacturing industry companies was analyzed using the standard error estimator proposed by Driscoll and Kraay (1998). In this context, sub-panel data models were created. Findings: The findings showed that capital structure changes (short-term debt, long-term debt, and total debt) in the manufacturing industry are negatively related to both return on assets and return on equity. Originality: It is thought that this study will contribute to the existing literature in terms of better understanding the relationship between the changes in the capital structure decisions of the manufacturing industry companies operating in Türkiye, both their return on assets and their return on equity, taking into account their sub-sectors.

Purpose: The main goal of this study is to rank the operational performance variables used in aviation according to their importance levels and to measure the operational performance of international aviation institutions. Methodology: An extended intuitionistic fuzzy TOPSIS method with maximum deviation is used in criterion weighting and performance measurement, which is relatively new and has no use case in aviation. Findings: According to the results obtained in the study, it is understood that the total airport movements controlled among the variables used in the operational performance evaluation are the criterion with the highest importance. DSNA (France), ENAIRE (Spain), and DHMI (Türkiye) are in the top three in the best operational performance rankings. Originality: The operational performance variables offered by EUROCONTROL have been tested for the first time with the extended intuitionistic fuzzy TOPSIS method.

Purpose: This paper’s purpose is to deepen our understanding of what drives bottom-up operations strategy formation – that is, continuous improvement activities at the front line – with a particular focus on operations strategy understanding. That way, it aims to contribute to the awareness of management quality in manufacturing – a cornerstone of national competitiveness. Methodology: We examine the antecedents of individual Kaizen generation by frontline employees, drawing on the well-established Motivation-Opportunity-Ability framework and focusing on the dimension of ability – that is, understanding operations strategy. Survey data on 217 frontline employees, working in 17 teams on 11 different production lines, were “triangulated” with their team leader assessments and the plant’s archival records. We tested the hypothesized relationships via analyses that incorporate both structural equation modeling and multiple regression techniques. Findings: Our results suggest that employees typically overestimate their understanding of the plant’s operations strategy and that productivity is driven more by an objective than a subjective understanding of that strategy. We also find that incremental innovation is facilitated by supervisor support, employee engagement, and an employee suggestion scheme; in contrast, neither autonomy nor selected control variables (e.g., age or seniority) has a significant effect. Originality: Our findings and the unique metrics we developed for better management of strategy understanding should help managers increase the productivity of their operations and thus the competitiveness of their respective firms.

Purpose: This study aims to examine how government incentives affect SME employment in Türkiye's manufacturing sector. Methodology: The dataset used in this study was derived from a survey conducted by a privately owned London-based company with the assistance of Türkiye's Ministry of Industry and Technology. Ordinary least squares and two-stage least squares regression techniques were used to analyze the relationship between government incentives and employment. Findings: In the analysis, we found that between 2013 and 2016, jobs were created by Turkish manufacturing SMEs with the use of state assistance. Firm-level characteristics, including firms' age, capacity utilization rate, and innovative activities, were also found to have a substantial impact on SME employment. Originality: Our study is the first to examine the impact of incentives on employment in manufacturing SMEs in Türkiye using a micro dataset administered to 10.063 manufacturing firms by the Ministry of Industry and Technology.

Purpose: The main purpose is to understand the microeconomic foundations of the South Korean miracle through careful analysis and a realistic equilibrium model. Methodology: The paper constructs a simple equilibrium model where productivity growth is endogenous to (i) human capital, (ii) the country’s distance to the global technology frontier, and (iii) the level of urban agglomeration. The paper identifies and calculates unobserved productivity terms using various observed variables from South Korean national accounts for the post-1960 period. The paper then presents the structural estimates of the model parameters and the results of the decomposition analysis. Findings: While the South Korean economy was initially using a backward technology, it became an innovation economy in the early 1980s. Structural estimates show that urban agglomeration is not statistically significant in the South Korean case. Finally, a decomposition analysis shows that, in the early 1960s, human capital and distance to the frontier made similar contributions to productivity growth. Originality: The model economy has two sectors. Technology in the modern sector exhibits Constant Returns to Scale, but traditional technology is constrained by Decreasing Returns to Scale. In addition, both the technology adoption regime and the innovation regime can be represented by the same mathematical function, and the article is therefore theoretically original.

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Türkiye itfaiye teşkilatının verimliliğini artırmada etkili olan faktörlerin belirlenmesi ve analiz edilmesidir. Yöntem: Bu çalışmada 13 itfaiye daire başkanı ile yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle nitel bir araştırma gerçekleştirilmiştir. İtfaiye daire başkanlarının cevaplayacağı sosyodemografik bilgiler ile sağlık bilgileri standart formatta hazırlanmış ardından ‘İtfaiye teşkilatlarının verimliliklerini artırmak için görüş ve önerileriniz nelerdir’ açık uçlu sorusu, yöneltilmiştir. Bunun sonucunda verimlilik artırma adına 26 farklı öneri ortaya çıkmış ve içerikleri bakımından değerlendirilerek 7 konu başlığı (ekipman, bütçe, mevzuat, insan kaynakları yönetimi, iş birliği, standadizasyon, organizasyon) altında toplanmış ve analiz edilmiştir. Bulgular: Bu çalışmada, itfaiye daire başkanları tarafından; itfaiye teşkilatlarının verimliliğinin artırılmasına yönelik belirlenen 26 farklı öneri incelenmiştir. Bu faktörler arasında, itfaiye teşkilatlarında standardizasyonun sağlanması, itfaiye personeline yönelik mesleki düzenlemelerin yapılması, itfaiye personeli norm kadro sayılarının belirlenmesi ve bu kadrolarda doluluk zorunluluğunun uygulanması, nitelikli itfaiye personeli yetiştirilmesi için itfaiye akademilerinin açılması, afetlerde müdahale konusunda itfaiye teşkilatlarının öncülük rolünü üstlenmesi ve son olarak itfaiye kanununun oluşturulması en çok vurgulanan faktörlerdir. Bu faktörlerin iyileştirilmesiyle Türkiye'deki itfaiye teşkilatlarının verimliliğinin artacağı düşünülmektedir. Özgünlük: Türkiye'deki itfaiye teşkilatları hakkında yapılan literatür çalışmaları, verimlilik üzerine odaklanırken, itfaiye daire başkanlarının görüşlerine dayanan bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmanın, itfaiye teşkilatlarının verimliliğini artırmak amacıyla politika yapıcıların düzenlemeler yapması ve stratejiler belirlemesi için bir kaynak olabileceği düşünülmektedir.

Purpose: The purpose of this paper is to determine the effect of service innovation and service value creation capability on the digitalization process on a firm scale. Methodology: The 1-7-point Likert-type measurement scale was administered to tourism enterprise managers and operational staff. Partial Least Square-Structural Equation Modelling (PLS-SEM) modeling was used to analyze the relationships among the following constructs: service innovation capability, service value creation capability, and effect on digitalization. Three types of service facilities were considered: Hospitality, Food & Beverage (F&B), and health care. Descriptive analysis and model structure were analyzed on SPSS 24 and Smart PLS 3.0 respectively. Findings: The relationship between service value creation capability and digitalization service innovation capability and service value creation capability, and service value creation capability and digitalization is supported, as all other constructed hypotheses respectively. Originality: This study is one of a limited number of studies that have empirically addressed service innovation capability and value creation capability relations with digitalization in firms’ operational processes. Additional attempt is required to integrate all functions of the enterprise with in organizational perspective. The main contributions of this paper lie in proposing empirical research that supports service innovation capability, service value creation capability, and digitalization in the case of tourism enterprises.

Purpose: This study aims to examine the innovation performance of G20 countries in 2018-2022 with multi criteria decision making methods. When the 5-year performance was analyzed, it was also revealed whether the COVID-19 outbreak has an impact on the innovation performance of the countries. Methodology: An integrated LOPCOW (Logarithmic Percentage Change-driven Objective Weighting) - MAIRCA (Multi Attribute Ideal-Real Comparative Analysis) method was applied in the study. First, the indicators representing innovation performance (institutions, human capital, and research, infrastructure, market sophistication, business sophistication, knowledge and technology outputs, creative outputs) was objectively weighted by the LOPCOW method. Then, the innovation performance of G20 countries was calculated with the MAIRCA method. Finally, a comparative analysis was also presented to support the findings. Findings: As a result of the innovation performance analysis using multi criteria decision making methods, human capital, and research were found to be the most important indicators, and the United States was found to be the country with the best innovation performance. In the sensitivity and comparative analysis, it was concluded that the integrated LOPCOW-MAIRCA method provides robust outputs. Originality: This study makes original contributions by analyzing the impact of the COVID-19 pandemic on the innovation performance of countries considering the 2018-2022 period and the integrated multi criteria decision making methods it uses that have not yet been applied in the literature.

Purpose: In this study, it is aimed to rank the factors affecting the innovation productivity of enterprises. Methodology: The Pythagorean Fuzzy Analytical Hierarchy Process (AHP) method, which gives successful results in modelling uncertainty and uses Pythagorean fuzzy sets, is used to rank the factors affecting innovation productivity according to their importance. Findings: In the application part of study firstly, the factors affecting the innovation productivity were determined and as a result of expert evaluations, the steps of the method were applied and the factors were ranked according to their importance. Finally, the most important factors were determined by performing a sensitivity analysis. When the results obtained from the study are examined, it has been determined that the factor of preparing the technology roadmap affects the innovation productivity the most, while the sector and market structure affect the innovation productivity the least among the determined factors. Originality: It is the first study in the literature in which the factors affecting innovation productivity are determined and ranked according to their importance.

Purpose: The main purpose of this study is to examine the innovation, sustainability and innovation efficiencies of G7 and E7 countries and to address the relationship between them. The investigation focuses on exploring the potential impact of innovation productivity on the sustainability index in both developed and emerging economies, along with examining potential underlying factors influencing this relationship. Methodology: The research employs Data Envelopment Analysis (DEA) to assess the innovation efficiency. This analysis considers two innovation outputs set against five inputs. Statistical methods such as t-test and correlation analysis are also used to investigate the interplay between innovation efficiency and the sustainability. Findings: The findings of this study reveal interesting results. First, no significant difference is observed regarding innovation efficiency between G7 and E7 groups. For the G7 countries, there is a positive correlation between the sustainability index and innovation efficiency, suggesting that more efficient innovation is associated with sustainability. Contrarily, there is a negative correlation between these indices in E7 countries, implying that effective innovation can lower the sustainability index. Originality: This study contributes novel insights into the relationship between innovation and sustainability by considering the G7 and E7 countries. Although various countries are evaluated in the literature, no comparison has been made for these two groups. Also, the identification of opposing correlations between two indices in developed and emerging economies constitutes a significant contribution to the literature.

Purpose: This study analyzes the impacts of R&D expenditures on economic growth in Türkiye. Methodology: In this study, we explore the impact of R&D expenditure on economic growth in Türkiye. Annual time series from 1990 to 2021 are considered for this research examination based on the data availability. R&D expenditure, Gross Domestic Product (GDP) per capita, gross fixed capital formation, labor force, and tertiary ratio variables are used for the analysis and obtained from the World Bank. Based on machine learning, analyses were conducted using the Kernel Regularized Least Square method. Findings: The empirical analysis using KRLS shows that higher spending on research and development leads to a significant boost in economic growth. Furthermore, labor force participation, school enrolment (tertiary) ratio, and gross fixed capital formation are all significantly and positively associated with economic growth in Türkiye. Originality: The contribution of the paper is twofold: (1) it provides new scientific evidence based on the machine learning econometric method, the Kernel Regularized Least Square (KRLS); (2) many papers in the literature have only examined the relationship between R&D expenditures and economic growth, without controlling for other variables. We have used possible control variables such as labor force participation rate, school enrolment (tertiary) ratio, and gross fixed capital formation, which are also linked to economic growth models.

Purpose: Research and Development (R&D) and innovation activities critically impact an organization's development and competitive advantage. Although all industries have R&D and innovation activities, sectoral applications vary depending on readiness, investment opportunities, and organizational strategies. This study focuses on the automotive, textile, and main metal industries, with the highest export rates in Türkiye. This study aims to analyze R&D and innovation activities for the selected industries and provide practitioners with future insights. Methodology: Six different R&D and innovation indicators, i.e., current expenditure, personnel expenditures, trade investments, number of patent applications and number of R&D personnel, are considered for this study, and the GM (1,1) forecasting model is used to predict 2022-2030. Findings: As a result, although an increase in R&D and innovation activities in the automotive industry is expected, especially for each indicator, these values are limited for textile and main metal. It is realized that especially these two industries need more support. Originality: Within the scope of this study, future insights and suggestions are given under digitalization and technology adoption, encouraging postgraduate studies of employees and higher education - industry collaborations, adopting R&D and innovation as a part of corporate culture, extending R&D and innovation incentives, supporting SMEs in R&D and innovation activities according to sectoral comparisons.

Purpose: The main objective of this research is to examine the impact of R&D expenditures and Global Innovation Index ranking on per capita income in E7 and G7 country groups. Methodology: Logistic regression model was used as the research method in the study. Stata 18 Data Analysis and Statistical Software Program was used in the analysis of the data. At the hand of Stata 18 Data Analysis and Statistical Software Program, regression analysis was used to estimate the possible and unknown effects of independent variables on the dependent variable. During the collection of the data used in the study, the archive scanning method, which is one of the qualitative research methods, was used. Archival reports and official records were also used in the study. Findings: According to the research results, 83.56% of the model is explained by explanatory variables. With all other explanatory variables constant, a 1% increase in R&D expenditure will result in an increase of 0.5243% on GDP per capita. At the same time, this coefficient gives the flexibility of GDP per capita relative to R&D expenditure (%GDP). It is also found out that there is a positive relationship between GDP per capita and R&D expenditure and also, there is a negative relationship between GDP per capita-GII ranking. In this study, which deals with the innovation efficiency of the G7 countries and the E7 countries, and the effect of this performance on the GDP per capita, it is seen that the G7 countries spend more on innovation. Originality: It contributes to the literature as there is no other study in the literature that deals with per capita income, Global Innovation Index ranking and R&D expenditures comparatively between the G7 and E7.

Purpose: The aim of this study is to perform two distinct cross-country evaluations including European Union (EU) countries and Türkiye, focusing on Sustainable Development Goal 9 (SDG 9): Industry, innovation and infrastructure. The study aims to obtain rankings that display the relative standings of countries and identify areas for potential enhancement. Methodology: An integrated objective criteria weighting, VIKOR, and MAIRCA based Multi-Criteria Decision Making (MCDM) approach has been employed. Findings: Based on the first analysis, high speed internet coverage (HSI) and the share of rail and inland waterways in inland freight transport (SRI) were prominent criteria, and in the MCDM analysis, Sweden displayed the highest performance, while Greece and Croatia showed the lowest performance. In the second analysis, which included Türkiye, tertiary educational attainment (TEA) criteria stood out; while, Sweden maintained its leading position. Türkiye initially had poor performance in the early years but later improved, reaching a mid-level position among 26 countries by 2020. However, a significant decline in performance was observed in the last two years. In addition, during the handled period Türkiye witnessed a decline in both the number of patent applications and the share of buses and trains in inland passenger transport. Thereby, novel policies and incentives could be formulated to overcome these issues. Originality: Two distinct cross-country analyses were conducted in accordance with the SDG 9 by adopting the most recent data and an integrated methodology. Within this context, EU countries were compared both among themselves and with Türkiye, and valuable findings were presented.

Purpose: This review paper provides an inductive analysis on "Smart product service systems" in fashion industry by explaining how servitization as a form of service innovation is critical for sustainability, and the promise of digital technologies for smart fashion industry based on analysing current challenges, opportunities, and digital technologies for the implementation of Smart PSS in the fashion industry. Methodology: The study employed an inductive analysis approach to identify the servitization domains, respective Smart PSS applications and the environmental sustainability results. The environmental sustainability results matched with the services were derived from the extensive literature by inductive coding of all identified Smart PSS applications through systematic literature review. Findings: Fashion industry applications of Smart PSS were matched with the respective servitization domain, and the discussion were extended with the possible environmental sustainability results based on the literature content. Further research questions have been proposed. Originality: Recent research calls for contributions about the effects of digitalization on different outcomes of servitization beyond financial performance and draws attention to the small number of studies addressing the environmental benefits of digital servitization to the circular economy. This study addresses the research gap for a scholarly discussion about the environmental sustainability results of digital servitization in fashion industry and provides a comprehensive future research agenda.

Amaç: Dünya Sağlık Örgütü sağlık alanında kritik iş gücü zorluklarıyla karşı karşıya kalan ülkelere, kendi sistemlerini aşamalı olarak optimize etmek, inşa etmek ve güçlendirmek için sağlık iş gücünün planlaması ve finansmanı; eğitimi ve istihdamı ile korunma ve performans şeklinde üç ana tema belirlemiştir. Sağlık İlerleme Modeli olarak sağlık ve bakım iş gücünün geliştirilmesi ve performansının güçlendirilmesini önermektedir. Bu çalışma hastalık yükleri kapsamında sağlık sistem dayanıklılığının sağlık iş gücü kapasitesinin ülkeler düzeyinde incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Çalışmada kapasite değerlendirmesi Veri Zarflama Analizi kullanılarak yapılmış; doğumda beklenen yaşam süresi ve hastalık yükleri çıktı değişkeni olarak tanımlanırken; sağlık iş gücü kapsamında yer alan ve düzenli verisi olan 21 ülkeye ait 6 (altı) meslek grubu girdi değişkeni olarak tanımlanmıştır. Bulgular: Araştırma 4 (dört) model üzerinden gerçekleştirilmiştir. Analiz sonucunda sağlık hizmetleri insan gücü kapasitesinde ülkelerin etkinlik skoru 0,866-0,995 arasında tespit edilmiş ayrıca ülkelerin %24-52’si tüm modellerde etkin bulunmamıştır. Özgünlük: Literatürde hastalık yükleri ile değerlendirmeler yok veya az denecek kadardır. Veri Zarflama Yöntemi kullanılarak yapılmış bir araştırmaya da rastlanmamıştır. Bu çalışmanın önemi çıktı değişkeni olarak hastalık yüklerinin girdi değişkenleri olan sağlık iş gücü ile ilişkilendirilmiş olmasıdır. Hastalık yükleri aynı zamanda hizmet sunulması gereken sağlık kapasitesinin de önemli bir göstergesidir.

Amaç: Bir ürüne yönelik talebin tahmin edilmesi, o ürünün tedarik zinciri süreçlerinin verimli bir biçimde gerçekleştirilmesi için kritik önem taşır. Bu çalışmanın amacı, imalatçı firmalar için, Yapay Sinir Ağları (YSA) yaklaşımı ile içsel ve dışsal değişkenlerin sistematik olarak analiz edildiği, hibrit bir tahmin modeli ortaya koymaktır. Yöntem: Çalışma kapsamında, madeni eşya imalat sektöründe faaliyet gösteren bir firma tarafından üretilen bir ürün grubunun talep tahminini gerçekleştirmek üzere YSA modellerinden yararlanılmıştır. İlk aşamada, firmanın geçmiş satış verileri kullanılarak geleneksel zaman serisi modelleri oluşturulmuştur. Daha sonra bu yöntemler tek tek YSA modeline eklenerek tek değişkenli hibrit modeller kurulmuş, ardından bu modellere kademeli olarak dışsal değişkenler eklenerek çok değişkenli hibrit YSA modelleri elde edilmiştir. Oluşturulan modellerin tahmin hatalarının ölçülmesi ile en iyi modeller belirlenerek, bu yöntemlerle gelecek dönemlerin tahminleri gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Analiz aşamasında toplam 48 hibrit YSA modeli kurulmuş olup, en düşük hata oranına sahip model, %18,01 ile “Winters’ Eklemeli Mevsimsel” yöntemi ile Reel Efektif Döviz Kuru ve İmalat Sanayi Üretim Endeksi dışsal değişkenlerinin kullanıldığı hibrit YSA modelidir. Özgünlük: Bu çalışmanın, madeni eşya imalat sektöründe sınırlı bir araştırma alanına sahip olan talep tahmini probleminin çözümü için önerilen sistematik, kapsamlı ve uyarlanabilir tahmin modeliyle, literatürdeki boşluğun kapatılmasına katkıda bulunması beklenmektedir.

Amaç: Telepazarlama, telefon aracılığı ile satış yapmak üzere kullanılan pazarlama yöntemlerinden biridir ve günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışma, bankaların uzun vadeli mevduatlarını telefon aracılığıyla satmak için kullandıkları telepazarlama çağrılarının başarısını tahmin etmek amacıyla hesaplamalı bir model önermektedir. Yöntem: Toplamda 45.211 adet telepazarlama çağrısı 16 öznitelikle birlikte dikkate alınmıştır. Veriler %70 eğitim ve %30 test veri seti olmak üzere iki ayrı sete ayrılmıştır. Model için k-en yakın komşu (k-EK) makine öğrenmesi kullanılmış ve ilgili modelin hiperparametrelerinin Bayes optimizasyon yöntemi ile otomatik olarak belirlenmesi sağlanmıştır. Bulgular: Gerçekleştirilen analizler sonucunda; %94,68 doğruluk, %62,96 hassasiyet ve %99,01 özgüllük değeri elde edilmiştir. Önerilen hesaplamalı yöntem sayesinde daha başarılı telepazarlama aramalarının yapılması sağlanarak, uzaktan satış oranının artırılması ve amaca yönelik olarak daha uygun potansiyel müşterilerin saptanması sağlanabilir. Özgünlük: Bu çalışma kapsamında k-EK algoritmasına ve hesaplamalı modelin yapılandırılması için Bayes algoritmasına odaklanılmıştır. Literatürde benzer çalışmalarda manuel olarak belirlen hiper-parametre değerlerinin mevcut çalışma kapsamında otomatik olarak saptanması sağlanmıştır. Sonuç olarak, telepazarlama alanında kullanılabilecek yeni bir hesaplamalı model önerisi gerçekleştirilmiş ve ümit verici sonuçlar elde edilmiştir.

Purpose: The purpose of the current study is to investigate the efficiency of ten European countries and Türkiye according to their GNP ratios in railway transportation. The study also aims to identify significant productivity differences between countries and determine which countries are most affected by the 2020 COVID-19 outbreak in terms of rail transport. Methodology: Since it is performance research, secondary data was used. Data from the years 2011 to 2020 were utilized for the study. Data Envelopment Analysis (DEA)-Malmquist Index method was employed to reveal the efficiency changes over the years. The analysis of the data was conducted using the DEA-based Windows Analysis Program (DEAP). Findings: According to the total factor productivity change rates in the Malmquist Index; while there is a 1% increase in productivity in Lithuania, 0.3% in Romania and 0.2% in the UK, a slight decrease is observed in the productivity of other countries. The decreases in the productivity of the countries are mostly experienced during the COVID-19 epidemic period in 2011-2020. Originality: In the current literature, studies on railway performance have been made using historical data from four countries in the European Union. However, in recent years, there is a lack of productivity studies focusing on input and output variables according to the GNP ratio of European countries. Therefore, it is thought that this study will make an important contribution to the existing literature.

Amaç: Küresel ısınma ve iklim değişikliğiyle mücadelede sürdürülebilirliğe yönelik yenilikçi yollar arayışı uluslararası gündemde özellikle son birkaç yıl içerisinde daha fazla önem kazanmıştır. Avrupa Birliği’ne göre bu konuda en önemli yollardan biri olarak addedilen eko-inovasyon, olumsuz çevresel etkilerin azaltılmasını ve kaynakların daha verimli kullanılmasını sağlayan bir araçtır. Bu bağlamda çalışma temel olarak, eko-inovasyon performansının ekonomik büyüme üzerinde nasıl bir etkiye sahip olduğunu araştırmayı amaçlamaktadır. Yöntem: Araştırmanın örneklemi olarak Avrupa Birliği ülkeleri seçilmiş ve analizler, Eurostat veri tabanından elde edilen ikincil verilerle uygulanmıştır. Bu çalışmada, eko-inovasyon performansı ve ekonomik büyüme, sırasıyla eko-inovasyon endeksi ve gayri safi yurtiçi hasıla (GSYİH) kullanılarak ölçülmüştür. Ampirik analiz panel veri yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Araştırmanın sonucuna göre AB ülkeleri için 2013-2022 döneminde eko-inovasyondaki %1’lik artış ekonomik büyümeyi %0,53 oranında arttırmıştır. Eko-inovasyonun son 10 yıllık dönemde AB üyesi ülkelerin ekonomik refahında yükselme etkisi yarattığı ifade edilebilir. Özgünlük: Mevcut çalışma, eko-inovasyon performansının ekonomik büyüme üzerinde nasıl bir etkisi olduğu sorusunu tartışarak literatüre teorik ve ampirik olarak, yönetici ve politika geliştiricilere ise sunduğu önerilerle katkı sağlayan ülke düzeyindeki ilk çalışma olma özelliğine sahiptir.

Amaç: Bu çalışma, Türk Hava Yolları (THY)'nın uluslararası havayolu endüstrisindeki göreceli finansal verimliliğini 2017-2021 yılları arasında değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Yöntem: Çalışmada 2017-2021 döneminde finansal verimlilikteki dalgalanmaların değerlendirilmesi amacıyla Malmquist Verimlilik Endeksi (MVE) yaklaşımı kullanılmıştır. Çalışmada Teknik Etkinlik Değişim (TED) ve Teknolojik Etkinlik Değişim (TD) skorları belirlenerek Toplam Faktör Verimlilik Değişim (TFVD) değerleri elde edilmiş ve her bir Karar Verme Birimi (KVB) verimlilik açısından değerlendirilmiştir. Bulgular: THY’nin, 2017-2021 dönemi boyunca MVE sıralamasında 11. sırada yer aldığı görülmektedir. THY, analiz süresi boyunca ortalama TED>1 puanı elde etmiş, teknik olarak verimli olmuş ve etkin üretim hattını yakalama gücünü artırmayı başarmıştır. Diğer yandan THY’nin, analiz dönemi içerisindeki Covid krizi sürecinde karar alma mekanizmasında uygun yönetsel faaliyetleri ortaya koyduğu ve kaynak israfının önüne geçmeyi başardığı belirlenmiştir. Özgünlük: Bu çalışmanın diğer çalışmalardan farkı THY’nin de aralarında bulunduğu Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (International Air Transport Association-IATA) üyesi olan 19 havayolu şirketinin verimliliğini Veri Zarflama Analizi (VZA) tabanlı MVE ile belirlemesidir. Bu çalışmanın orijinal katkısı, THY’nin 19 küresel lider havayolu şirketleri içerisinde göreceli olarak finansal etkinliğini ölçmesidir.

Amaç: Çalışmada, kurumlar arasında fiziki ortamda paylaşılan resmî belgelerin kamuya mali yükünün boyutlarının ne olduğu incelenmektedir. Bu kapsamda, kâğıt ortamda paylaşılan yazılara kıyasla verimlilik artışının ekonomik açıdan analiz edilmesi ve en yüksek maliyet unsuru teşkil eden bileşenlerin ortaya konması amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmada, insan performans teknolojisi yönteminden yararlanılmıştır. Elektronik ortamda paylaşılan resmi yazılarla kâğıt ortamında paylaşılan resmi yazılar arasındaki performans farkı örnek bir merkezi kamu kurumunun evrak biriminde analiz edilmiş ve bir maliyet analiziyle desteklenmiştir. Bulgular: İncelemesi yapılan kurumda kâğıt ortamında belge paylaşımından kaynaklı doğrudan maliyetin yıllık 23.414 TL olduğu, buna mukabil fiziki ortamda gönderilip alınan resmi yazıların gecikmesinden kaynaklı fırsat maliyetinin yıllık 3.905.702 TL olduğu anlaşılmıştır. Fırsat maliyeti resmi yazıya muhatap personelin yazıyı beklemesinde geçen sürenin maliyet karşılığı olarak hesaplanmıştır. Özgünlük: Çalışmada resmi yazışma sürecinde maliyet unsuru olan bileşenler ortaya konmuş ve sayısal verilerle ekonomik analiz yapılmıştır. Ayrıca fırsat maliyeti olarak nitelendirilebilecek şekilde resmi yazıya muhatap personelin zaman maliyeti de analize dâhil edilmiştir.

Amaç: İşletmeler zaman zaman finansal başarısızlık/iflas durumu ile karşı karşıya kalmaktadır. Finansal başarısızlığın öngörülebilmesi ile işletmelerin erken aksiyon almalarının sağlanabileceği değerlendirilmektedir. Literatürde bu amaç için yapılmış birçok çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmada finansal başarısızlığın tespiti üzerine makine öğrenmesi tabanlı bir uygulama yapılmıştır Yöntem: Türkiye’de 2010-2018 yılları arasında Makine ve Ekipman İmalatı Sektöründe faaliyet gösteren işletmeler çalışma kapsamında tutulmuştur. İlk olarak, işletmeler finansal başarı durumlarına göre İzolasyon Ormanı Yöntemi kullanılarak etiketlenmiştir. Daha sonra, dengesiz veri problemini ortadan kaldırmak için yeniden örnekleme yöntemleri ile veri ön işleme adımı gerçekleştirilmiştir. Yeniden örnekleme yöntemi ile elde edilen üç farklı veri setine son yıllarda sıklıkla kullanılan XGBoost modeli uygulanmış ve model başarıları karşılaştırılmıştır. Bulgular: Yeniden örnekleme yöntemlerinden biri olan SMOTE yöntemi ile oluşturulan veri seti üzerinde kurulan XGBoost modelinin %78 doğru sınıflandırma oranıyla en iyi tahmin gücüne sahip model olduğu belirlenmiştir. Özgünlük: Çalışmada diğer çalışmaların aksine finansal başarısızlığa uğrayıp uğramadığı bilinmeyen işletmeler üzerinde çalışılmıştır. Öncelikle işletmelerin finansal başarısızlık durumlarına ilişkin tahminde bulunulmuş sonrasında ise yeniden örnekleme yöntemleri kullanılmıştır.

Amaç: Yerel yönetimler için, vatandaşın beklentilerini esas alan, kurumsal hedeflerini gerçekleştirmek için temin edeceği kaynakları verimli kullanan, süreçlerini uçtan uca etkili bir şekilde yöneten ve çağdaş yönetim araçlarını da kapsayan üstsel bir bakışı içeren yönetim modeli oluşturmak amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırma nitel olup, olgu bilim (fenomenoloji) deseni ile hazırlanmıştır. Yerel yönetimlerin etkili verimli yönetilmesi için hazırlanan bu çalışma için ülkemizdeki nüfus olarak en büyük belediyelerden bir tanesi seçilmiş olup, amaçlı örneklem yöntemi kullanılmış, zincir örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen yirmi dört yönetici ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Uzman görüşleri ve literatür taraması yapılarak geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formları veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Toplanan veriler ise betimsel analiz yöntemi kullanılarak analiz edilmiş ve belirlenen tema başlıkları altında yorumlanmıştır. Bulgular: Japonya, Amerika ve Avrupa gibi farklı coğrafyalarda ISO, EFQM, Malcolm Baldrige gibi yönetim modelleri özel sektör tarafından yoğun olarak uygulanmaktadır. Bunların da ötesinde Türkiye’deki yerel yönetimlerin yönetim kalitesini arttırmayı sağlayacak özgün bir model önerisi getirilmiş ve diğer yönetim modelleri ile karşılaştırılarak aradaki farkları ortaya konulmuştur. Özgünlük: Çalışmaya özgün değer katan ve onu bu alanda önemli kılan husus yerel yönetimler özelinde kurumsal sürdürülebilirlik bakış açışı ile kavramsal bir çerçeve çizilecek olmasıdır.

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Akıllı Fabrikalarda gerçekleştirilen çizelgeleme yöntemlerini incelemektir. Yöntem: Bu çalışmada, veri kaynağı olarak, “Google Scholar” üzerinden ulaşılan metin türünde veriler kullanılmıştır. Veri Seti, 2015-2022 yılları arasında yayınlanmış olan ve ‘Scheduling in Smart Factory’ anahtar kelimesini içeren araştırma makalelerinden oluşmaktadır. Çalışma gerçekleştirilirken, ‘Scheduling in Smart Factory’ anahtar kelimesi ile doğrudan ilgili araştırmalar analiz edilmiştir. Bulgular: Akıllı Fabrikalarda gerçekleştirilen çizelgeleme yöntemlerinin incelenmesi çalışmasında, çizelgeleme problemlerinin çözümünde, Genetik Algoritma, Çoklu Robot Önleyici Görev Çizelgelemesi, Parçacık Optimizasyonu, Ağlar Arası Birleştirme ve Çizelgeleme gibi birçok yöntemin kullanıldığı belirlenmiştir. Önerilen bu yöntemlerin performanslarını değerlendirmek için duyarlılık analizi, hata kurtarma analizi ve karşılaştırma analizi gibi metotlar tercih edilmiştir. Bu çalışmaları doğrulamak için deney çalışmaları yürütülmüştür. Özgünlük: Çizelgeleme problemleri, hem geleneksel fabrikalarda, hemde akıllı fabrikalarda stratejik bir öneme sahiptir. Özellikle son yıllarda, çizelgeleme çalışmaları üzerine çok sayıda algoritma geliştirilmiştir. Bu çalışmada, 2015-2022 yılları arasında gerçekleştirilen bilimsel çalışmaları içeren özgün bir tarama sunulmuştur.

Amaç: Bu araştırmanın amacı, seçilmiş 10 büyük yükselen piyasa ekonomisinde verimlilik yanlılığı hipotezinin (VYH) geçerliliğini 1991-2021 dönemi için test etmektir. Yöntem: Bu araştırmada yatay kesit bağımlılığını dikkate alan panel veri analiz yöntemleri kullanılmıştır. Bu bağlamda öncelikle birim-kök testiyle kullanılan değişkenlerin (nispi verimlilik ve reel döviz kuru) durağanlık dereceleri belirlenmiştir. Sonraki aşamada kesirli frekanslı esnek Fourier yapılı panel eş-bütünleşme testiyle modeldeki değişkenlerin eş-bütünleşik olduğu tespit edilmiştir. Araştırmanın son aşamasında genişletilmiş ortalama grup (AMG) yöntemiyle uzun dönemde nispi verimliliğin reel döviz kurunu nasıl etkilediği bulunarak VYH’nin geçerliliği sınanmıştır. Bulgular: Birincisi, nispi verimlilik ve reel döviz kuru hem oluşturulan panelde hem de paneldeki ülkelerin tamamında eş-bütünleşiktir. İkincisi, oluşturulan panelde ve paneldeki 10 ülkenin 8’inde (Çin, Mısır, Endonezya, Hindistan, Güney Kore, Polonya, Türkiye ve Güney Afrika) nispi verimliliğin uzun dönemde reel döviz kurunu artırdığı tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, VYH’nin geçerliliğini doğrulamaktadır. Son olarak Brezilya ve Meksika’da VYH reddedilmiştir. Özgünlük: Yükselen piyasa ekonomilerinde VYH’nin geçerliliğini inceleyen çalışma sayısı son derece sınırlıdır. Ayrıca bu araştırmada kullanılan panel eş-bütünleşme testi, kesirli frekanslı Fourier fonksiyonları yardımıyla, yapısal kırılmaları dikkate almaktadır.

Amaç: Çalışmanın amacı açık kaynak kodlu yazılım kabiliyetlerinin benimsenmesinin işletmelerdeki değer oluşturma ve yapısal değişiklik dijital dönüşüm stratejilerine etkisinin incelenmesi ve işletmelere sürdürülebilir, verimli ve rekabet edilebilir bir dijital dönüşüm perspektifi sunulmasıdır. Yöntem: Ampirik yöntemin belirlendiği bu çalışmada bilişim teknolojileri departmanı olan 200 firmanın üst düzey yöneticilerinden anketle nicel veri toplanmış ve verilerin demografik betimsel, güvenirlik ve geçerlilik, normallik ve regresyon analizleri gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Entegrasyon ile ilgili kabiliyetler ile dijital dönüşümde değer oluşturma ve yapısal değişiklik stratejileri arasında ve yönetim kabiliyeti ile dijital dönüşümde değer oluşturma stratejileri arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Yönetim kabiliyeti değer oluşturmayı, insan kaynakları kabiliyeti ise hem değer oluşturmayı hem yapısal değişikliği etkilememektedir. Özgünlük: Araştırma değişkenleri arasındaki ilişkiler temel yaklaşımlar çerçevesinde bütüncül olarak incelenmiş, geçmiş araştırmalardaki ürün ve sektörel yaklaşımların dikkate almadığı işletmeler bazındaki stratejik perspektif yakalanmıştır. Dinamik kabiliyetler teoremi çerçevesinde açık kaynak kodlu yazılım kabiliyetleri ile dijital dönüşüm stratejilerinin değerlendirilmesi çalışmanın teorik katkısını oluşturmaktadır.

Purpose: This study is aimed to measure COVID-19's impact on innovation and monitor technical change during the Pandemic through patent applications. Methodology: Patent application annual total number of European Patent Office patent applications data on 35 different technological disciplines separated into five key categories from 2012 to 2021 were utilized in the analysis. The Prophet forecasting model to forecast patent applications for 2020 and 2021 has been developed. The technological advancements and Pandemic impact on innovation were then analyzed using the actual and forecasted values. Findings: The study's findings indicate no apparent difference between actual numbers and forecasted values. It was found that in 2020 and 2021, more patent applications than expected were made in 15 and 16 technological areas, respectively. The study also found that semiconductors, audio-visual, and nanotechnology advancements have been notable during the Pandemic. Originality: The originality of this study lies in the use of the Prophet forecasting model based on European Patent Office patent application values in the analysis of the effects of the pandemic on innovation and technological change for 35 different technological disciplines.

Amaç: Bu çalışma, beşerî sermaye yatırımlarının verimlilik artışı ve sosyo-ekonomik gelişmelerin önemli bileşeni olduğunu kabul etmektedir. Çalışmanın amacı, beşerî sermaye yatırımları (eğitim ve sağlık harcamaları) ile iş gücü verimliliği ilişkisini Vektör Otoregresyon (VAR) Modeli ile incelemektir. Yöntem: 1986Ç1-2020Ç1 döneminde, Birleşik Krallık’ın iş gücü verimliliği; çalışılan saat başına çıktı, hane halkı sağlık harcamaları, hane halkı eğitim harcamaları,15-64 yaş aralığında işsizlik oranı ve üretimle uğraşan tüm kişilerin çalıştığı toplam saat kullanılarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Birinci farklarında durağan hale gelen seriler arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla geliştirilen VAR modelinin tahminine göre, çalışılan saat (emek girdisi olarak) ve hane halkı eğitim harcamalarının artırılması çalışılan saat başına çıktı miktarını iki dönem negatif, hane halkı sağlık harcamalarının artırılması ise çalışılan saat başına çıktı miktarını pozitif yönlü olarak etkilemektedir. Varyans ayrıştırma analizi sonuçlarına göre; onuncu dönem itibari ile iş gücü verimliliğindeki değişimin %61,8’i kendisi tarafından, %25,2’lik bölümü emek girdisi tarafından, %2,1’i işsizlik, %8’lik bölümü hane halkı sağlık harcamaları ve %2,7’lik bölümü ise hane halkı eğitim harcamaları tarafından açıklanmaktadır. Özgünlük: Daha önceki çalışmalardan farklı olarak bu çalışma, beşerî sermaye yatırımı ile iş gücü verimliliği arasındaki ilişkiyi hane halkı tüketim harcamalarını modele bir sağlık ve eğitim değişkeni olarak dahil ederek değerlendirmektedir.

Amaç: Sağlık hizmetlerinde Toplam Kalite Yönetimi (TKY) ve Tedarik Zinciri Yönetim (TZY) süreçlerine dayalı bütünleştirici bir sistem, sağlık hizmetlerinin tüm süreçlerinin verimli bir şekilde ilerlemesine yardımcı olabilir. Bu amaç doğrultusunda bu çalışma, TKY’nin TZY üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Yöntem: Bu amaca ilişkin veri toplama aracı olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini İstanbul ilinde faaliyet gösteren özel hastanelerde görev yapan sağlık çalışanları oluşturmaktadır. Kolayda örnekleme yöntemiyle 211 veri elde edilmiştir. Bu araştırmada elde edilen veriler SPSS for Windows 22.00 ve AMOS 24.0 programı yardımıyla analiz edilmiştir. Değişkenler arasındaki farklılaşma ve ilişkiler yapısal eşitlik modeli ile ortaya konulmuştur. Bulgular: Bu araştırma sonucunda TKY’nin TZY ve alt boyutlarına, anlamlı ve pozitif yönde etkisi olduğu görülmüştür. TKY uygulamaları TZY’nin etkinliğini artırabilir. Ayrıca TKY’nin, TZY’ni oluşturan talep ve sipariş, planlama, satın alma, stok yönetimi, depo yönetimi, sevkiyat ve dağıtım, tedarikçilerle ilişkiler boyutlarında etkinliğini artırdığı görülmüştür. Özgünlük: Akademik literatürde sağlık kurumlarında TKY’nin TZY üzerinde etkisini inceleyen çalışmaların yeterli olmaması sebebi ile bu çalışma bir özgünlük sağlamaktadır.

Amaç: Bu makalenin amacı, organizasyonlara değişim için bir ‘Reorganizasyon Modeli’ önermek, modelin uygulanmasına yardımcı olacak bir yol haritası sunmak ve modelin yerel yönetimlerde uygulandığında verimliliği artırdığını, kurumsal performans ve çalışan memnuniyeti sonuçları üzerinden göstermektir. Yöntem: Reorganizasyon modelindeki her bir kavramın literatür taraması yapılmış, taslak bir model ve yol haritası hazırlanmıştır. Modeli kısmen uygulamış ve EFQM ödülünü kazanarak başarılı olmuş bir kuruluştaki üst düzey yöneticilerle yapılandırılmamış görüşme tekniği yapılarak taslaklara son hali verilmiştir. Modelin kurumsal verimliliği artırdığını göstermek için, uygulama sonuçları, aynı kuruluşta belge analizleri metoduyla incelenmiştir. Bulgular: Önerilen modeli uygulayan organizasyonun kurumsal performans ve çalışan memnuniyeti göstergelerinde yıllara sâri bir artış gözlemlenmiş ve modelin kurumsal verimliliği artırdığı ispatlanmıştır. Özgünlük: Bu makaleyi diğerlerinden farklılaştıran nokta, reorganizasyon modelinin literatüre dayalı bütünsel ve kapsayıcı bir şekilde ele alınması, ortak bir dil oluşturacak ve kuruluşlara değişim süreçlerinde yardımcı olacak ilk ve tek model olması, modelin tüm aşamalarının sistemsel bakış açısına sahip olması ve uygulanabilmesi için bir yol haritası önermesidir.

Amaç: Bu çalışmanın amacı, akış atölyesi çizelgeleme problemine dair farklı model türlerini oluşturmak için izlenen matematiksel programlama yöntemlerini, bunları çözme tekniklerini, bu problemleri çözmek için kullanılan yazılımları ve gelecek çalışmalara ilişkin önerileri sunmaktır. Yöntem: Literatür araştırmasında 4 aşamalı yapılandırılmış bir metodoloji kullanılmıştır. Akış atölyesi çizelgeleme problemini karakterize eden en önemli hususları özetleyen bütünsel bir çerçeve önerilmiştir. 2000’den 2022 başlarına kadar toplam 73 makale gözden geçirilmiştir. Tüm makaleler önerilen bütünsel çerçeveye göre değerlendirilmiş ve kodlanmıştır. Bulgular: Modelleme yaklaşımı belirtilen makalelerin %67’sinde karmaşık tam sayılı doğrusal programlama yaklaşımı benimsenmiştir. Referansların çoğu problem için çözüm yöntemlerinden birini (kesin çözüm algoritması, sezgisel algoritma ve metasezgisel algoritma) önermiştir. Programlama dili olarak C++ ve MATLAB ve çözücü olarak CPLEX’in ön planda olduğu görülmüştür. Özgünlük: Çoğu yazarın burada önerilen çerçeveyi (modelleme ve çözüm yaklaşımı, programlama dili, çözüm aracı, amaç fonksiyonları) dikkate almadığı belirlenmiştir. Bu nedenle, bu inceleme akış atölyesi çizelgeleme problemlerinin temel unsurlarına genel bir bakış sağlamayı amaçlamaktadır.

Amaç: Uluslararası bir lojistik deponun verimliliğini artırmaya katkı sağlamak için depo dolaşım mesafesini kısaltacak yenilikçi ve etkin bir konumlandırma yönteminin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: 1.239.545 adet ham depo verisi uzman ekiplerin desteği ile analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Makine öğrenimi algoritmalarının depo konumlarının belirlenmesinde kullanılabilirliği araştırılmıştır. Dolaşım hızı ve anahtar değer hesaplamasına dayalı olarak alternatif bir konumlandırma çözümü geliştirilmiştir. Statik olarak beş farklı bölgeye ayrılan sahada uygulamalı testler yapılmıştır. Önerilen yöntemin etkinliği, bilinen konumlandırma yöntemleriyle karşılaştırılmıştır. Bulgular: Öğrenme algoritmalarının başarı oranları (%54-%64) uzman ekipler tarafından yeterli bulunmamıştır. Geliştirilen çözümde ürünleri doğru yere yerleştirme başarı oranı %90,93 olmuştur. Bir aylık gözlem sonucunda depo giriş çıkış işlemlerinde kat edilen mesafe yaklaşık 880 km kısalmış, depo doluluk oranı %54,07'den %55,68'e yükselmiştir. Elde edilen sonuçlar önerilen yöntemin etkinliğini göstermektedir. Özgünlük: Depo yerleşim yüzdeleri ve dolaşım mesafelerinde önemli kazanımlar elde edilmiştir. Bilinen diğer yöntemlere göre daha etkili ve yenilikçi bir yaklaşım sunmaktadır. Bölge sınırı olmayan dinamik, verimli ve başarılı yapısıyla farklı depolarda uygulanabilir özgünlüktedir. Gerçek depo verilerine ve uzman görüşlerine dayalı olarak oluşturulması literatüre eşsiz bir katkı sağlamaktadır.

Amaç: KOSGEB (Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı) müdürlüklerinin yapısal analizini yapan ve ekonomik yapılarını ortaya koyan bu çalışmanın temel amacı KOSGEB’in müdürlüklerinin toplam faktör verimliliklerinin zaman içindeki gelişimini ortaya koymak ve kamu kaynaklarının etkin kullanımı açısından toplam faktör verimliliğini artırabilecek strateji ve politikaları önermektir. Yöntem: Farrell’in 1957’deki ‘Üretken Verimliliğin Ölçümü’ çalışması üzerine geliştirilen veri zarflama analizi yöntemiyle müdürlüklerin teknik etkinlik skorları hesaplanmıştır. Kurumun toplam faktör verimliliği 2018-2020 yılları için Malmquist endeksi yöntemiyle ortaya koyulmuştur ve bu endeksin bileşenleri analiz edilmiştir. Bulgular: 2018-2020 yıllarında KOSGEB’in Türkiye genelinde elde ettiği aynı çıktıların %29 tasarrufla elde edilebileceği anlaşılmıştır. İncelenen dönem için olumsuz olan toplam faktör verimliliğindeki değişimin kaynağının teknolojideki değişim olduğu ortaya koyulmuştur. Özgünlük: Verimliliklerini artırabilecek strateji ve politikaları belirlemiş olan kurumlar ülke ekonomisine olumlu katkı yapacaklardır. Literatürde kurumların verimliliği üzerine olan çalışmalar, genelde yerel düzeyde ya da bölgesel düzeyde yapılmıştır. Bu çalışma Türkiye’de ulusal düzeyde kurumlar için yapılan literatürde rastlanan birkaç çalışmadan biridir.

Amaç: Geleneksel sermaye bütçelemesi yöntemleri yatırım projesi değerlendirme sürecinde oluşabilecek herhangi bir değişikliği dikkate almamaktadır. Bu sebeple işletmeler son zamanlarda yatırım projesi değerlendirirken oluşabilecek bir değişikliği opsiyon değeri olarak projeye dahil eden reel opsiyon yöntemini tercih etmektedirler. Bu çalışmanın amacı, tekstil sektörüne ait gerçek bir yatırım projesini hem reel opsiyon yöntemi ile hem de geleneksel sermaye bütçelemesi yöntemleriyle değerlendirerek sonuçlarını karşılaştırmaktır. Yöntem: Çalışmada, geleneksel sermaye bütçelemesi yöntemleriyle (muhasebe getiri oranı, geri ödeme süresi, indirgenmiş geri ödeme süresi, net bugünkü değer, iç verim oranı, düzeltilmiş iç verim oranı, kârlılık endeksi ve karar ağacı) ve reel opsiyon yöntemiyle (Black-Scholes opsiyon fiyatlama modeli yardımıyla) gerçek bir yatırım projesi matematiksel işlem kullanılarak hesaplanmıştır. Bulgular: Yapılan hesaplamalar sonucunda, geleneksel sermaye bütçelemesi yöntemleri ile değerlendirildiğinde işletme için verimli olmayan bir yatırım projesine büyüme opsiyonu eklenerek reel opsiyon yöntemiyle değerlendirildiğinde verimli ve işletme için daha kazançlı bir projeye dönüşmüştür. Özgünlük: Yapılan literatür taramasında, çalışmalarda ağırlıklı olarak doğal kaynaklar ve enerji sektörüne ait yatırım projelerinin değerlendirildiği tespit edilmiştir. Bu çalışmada ilk olarak tekstil sektörüne ait gerçek bir yatırım projesi değerlendirilmiştir.

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Avrupa Komisyonu’nun 2021 yılında kamuoyuyla paylaştığı 55’e Uygun Paketi’nin bir regülasyonu olan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizmasının (SKDM) Türkiye’nin en önemli ticaret ortaklarından biri olan AB-27 ile arasındaki mal ve hizmet ticareti üzerine olası etkisini araştırmaktır. Yöntem: Çalışmada, Türkiye’den AB-27 pazarına ithal edilen ürünlerin AB-27 Gümrük Bölgesi’ne girmesi sırasında ortaya çıkması olası karbon maliyeti Girdi-Çıktı analizi kullanılarak hesaplanmıştır. Bu amaçla, Türkiye’nin sektörel ihracat değerleri TÜİK resmi internet sitesinden ve sektörel sera gazı emisyon değerleri yine TÜİK tarafından yayımlanan Sera Gazı Emisyonu Envanteri Raporu’ndan derlenmiştir. Bulgular: Karbon fiyatının 2022 yılı düzeyinde olması durumunda, Türkiye’nin AB-27’ye ihracatının neden olacağı olası karbon maliyeti yaklaşık 3,3 milyar Euro olarak hesaplanmıştır. Ayrıca, ihracat gelirinde en fazla düşüş yaşanması beklenen sektörlerin sırasıyla çimento, elektrik, diğer mineralli ürünler, tarım ve demir-çelik sektörleri olduğu tespit edilmiştir. Özgünlük: Literatürde, 2023 yılında deneme fazı başlayacak SKDM’nin Türkiye ve AB-27 dış ticareti üzerine olası etkisini analiz eden çalışma sayısı oldukça az olup, bu çalışma 2022 yılı güncel ton başına ortalama emisyon fiyatını kullanarak yapılan analizleri içermektedir.

Amaç: Çalışmanın temel amacı, tatmin seviyesi tayin edilmemiş EATWOS ve OCRA yöntemlerinin verimlilik ölçümlerinde kullanılabilirliğini karşılaştırmalı olarak araştırmak ve söz konusu yöntemler arasındaki farklılıkları sağlık turizmi üzerinden sunmaktır. Yöntem: Bu çalışmada verimlilik ölçümü için tatmin seviyesi tayin edilmemiş EATWOS ve OCRA yöntemleri kullanılmıştır. İlk olarak araştırma problemine uygun olarak girdiler ve çıktılar belirlenmiş ve ENTROPI yöntemi kullanılarak ağırlıklandırılmışlardır. 2006-2019 yılları arasında Türkiye’deki sağlık turizm hizmetlerinin verimliliği ENTROPI+tatimin seviyesi tayin edilmemiş EATWOS ve ENTROPI+OCRA yöntemleri kullanılarak ölçülmüştür. Ardından, söz konusu yöntemlerle elde edilen sonuçlar karşılaştırılmış ve yorumlanmıştır. Bulgular: Bulgular, tatmin seviyesi tayin edilmemiş EATWOS yönteminin bir üretim biriminin verimli çalışıp çalışmadığını belirlemek için daha uygun bir yöntem olduğunu göstermiştir. Bunun aksine, OCRA yöntemi, üretim birimlerinin verimlilik ve performanslarına göre bir sıralama elde edilmesi istenen durumlar için daha uygundur. OCRA yöntemiyle elde edilen indeks değeri, bir üretim biriminin gerçekten verimli veya verimsiz olduğunu göstermemektedir. Bu indeks değeri, sadece, üretim biriminin sıralamadaki yerini göstermektedir. Özgünlük: Bu çalışma, tatmin seviyesi tayin edilmemiş EATWOS ve OCRA yöntemlerinin sağlık turizm hizmetlerinin verimliliğinin ölçülmesi için kullanılan ilk çalışma olarak gözükmektedir.

Purpose: This study aims to reduce the fuel costs, which constitute the largest share of total cost that airline companies have, with extra fuel transportation. Methodology: A nonlinear programming model has been developed for tankering application that takes advantage of the different fuel prices at the airports. General Reduced Gradient Method (GRG) is used to solve the generated nonlinear programming problem. MS EXCEL solver add-in is used to solve the problem. Findings: In the application part of study, two application has been studied on and one of them is parametrical and other assumes Istanbul as an hub airport in order to analyze the effect of flight distance, load rate, fuel price difference between the airports and altitude of cruise flight on tankering and cost. It has been observed that the fuel cost can be saved when tankering is applied to flight distances of 1300nm and less. Although the load rate is high and the fuel price difference is low, flights have been conducted between the centers which have short flight distances, the model allowed to tanker. It was observed that when the amount of fuel recommended by the problem result was taken for the designed scenarios, the fuel consumption increased by 2.5-3% compared to the trips without tankering. Despite the increase in fuel consumption, it has been found that a total fuel cost can be saved of 1% to 47% for round trips. Originality: The efficiency of the original optimization model created with non-linear modeling was developed and tested for various scenarios.