Search

Hydroxycinnamic acids (HCAs), such are dimeric rosmarinic acid (RA) and higher HCA oligomers, are important active constituents of Lamiaceae plants. It was found that herb of Satureja kitaibelii (Rtanj tea) contains substantial amounts of RA and HCA hexamer clinopodic acid O (CAO) (1). In this work, we compared extracting efficiencies of conventional solvents and a deep eutectic solvent, composed of choline chloride and citric acid (ChCl:CitrA), for extraction of RA and CAO from Rtanj tea. Commercial Rtanj tea sample was extracted (1:10) by sonication (room temperature, 60 min) with aqueous ChCl:CitrA (35% and 65%), ethanol 50%, ethanol 96%, and water, as well as by previously optimized procedure (ethanol 46%, digestion 60 °C, 120 min) (1). Contents of RA and CAO were determined by HPLC using RA as external standard. Extraction with ChCl:CitrA and 50% ethanol resulted in extracts rich in RA and CAO; RA concentrations in these extracts were uniform (848-873 μg/mL), while extraction of CAO was slightly more effective with ChCl:CitrA (1122-1131 μg/mL) than with 50% ethanol (925 μg/mL). These extracts contained significantly more of RA and CAO than the extract obtained under optimized conditions (666 μg/mL RA, 725 μg/mL CAO). Differently, 96% ethanol and water extracts contained substantially less RA (11-217 μg/mL) and CAO (4-10 μg/mL). Obtained results indicate potential of applied eutectic solvent in extraction of Rtanj tea, for purpose of both quality control and preparation of extracts with potential application in pharmaceutical, food or cosmetic industry, and are compliant with “green chemistry” and “green pharmacy” principles. Derivati hidroksicimetne kiseline (HCK), kao što su dimerna rozmarinska kiselina (RK) i viši oligomeri HCK, su aktivni sastojci biljaka familije Lamiaceae. Ranije je ustanovljeno da herba Satureja kitaibelii (rtanjski čaj) sadrži značajne količine RK i heksamera HCK klinopodinske kiseline O (KKO) (1). U radu je upoređena ekstrakciona efikasnost konvencionalnih rastvarača i duboke eutektičke smeše na bazi holin hlorida i limunske kiseline (ChCl:CitrA) za ekstrakciju RK i KKO iz rtanjskog čaja. Komercijalni uzorak rtanjskog čaja ekstrahovan je (1:10) postupkom sonikacije na sobnoj temperaturi tokom 60 min vodenim rastvorima ChCl:CitrA (35% i 65%), etanolom 50%, etanolom 96% i vodom, kao i prethodno optimizovanim postupkom (etanol 46%, digestija na 60 °C, 120 min) (1). Sadržaj RK i KKO određen je HPLC metodom, korišćenjem RK kao eksternog standarda. Ekstrakcija primenom ChCl:CitrA i 50% etanola rezultirala je ekstraktima bogatim RK i KKO, pri čemu su koncentracije RK u ovim ekstraktima bile ujednačene (848-873 μg/mL), dok je za ekstrakciju KKO, ChCl:CitrA bila nešto efikasnija (1122-1131 μg/mL) od 50% etanola (925 μg/mL). Pored toga, ovi ekstrakti su sadržali veće količine RK i KKO od ekstrakta dobijenog pod ranije optimizovanim uslovima (666 μg/mL RK, 725 μg/mL KKO). Sa druge strane, ekstrakti dobijeni 96% etanolom i vodom sadržali su znatno manje količine RK (11-217 μg/mL) i KKO (4-10 μg/mL). Dobijeni rezultati ukazuju na potencijal primenjene eutektičke smeše u ekstrakciji rtanjskog čaja, kako u cilju kontrole kvaliteta, tako i za pripremu ekstrakata sa primenom u farmaceutskoj, prehrambenoj i kozmetičkoj industriji, što je u skladu sa principima “zelene hemije” i “zelene farmacije”. VIII Kongres farmaceuta Srbije sa međunarodnim učešćem, 12-15.10.2022. Beograd