Search

Digitalne radiografije zajedno sa kompjuterizovanom tomografijom (CBCT) su tehnologije široko korišćene u svakodnevnoj kliničkoj praksi sa rastućim interesovanjem za antropološka istraživanja zbog neinvazivne prirode intraoralnih radiografskih tehnika i slike koja omogućava 3D vizuelizaciju skeniranih zubnih i koštanih struktura. Postoje različite tehnike za preciznu procenu starosti zasnovane na zubnim parametrima. Cilj ove studije je bio da se proceni preciznost dve različite tehnike procene radiološke starosti, indeksa krunice zuba (TCI) i Kvaal metode. Uzorak se sastojao od 23 ekstrahovana jednokorena zuba osoba poznate starosti i pola. Zubi su prvo fotografisani i numerisani za objektivnu, slepu evaluaciju. Studija je sprovedena korišćenjem digitalnih radiograma i CBCT snimaka zuba fiksiranih u voštanim grebenima na gipsanom modelu kako bi se dobile digitalne fotografije i 3D rekonstrukcija za radiografsku evaluaciju. Visina krunice i visina pulpe su beleženi za TCI, dok su visina i širina na tri različita nivoa određivani za Kvaalov metod. Utvrđeno je da je TCI tačniji u poređenju sa Kvaalovom metodom. Upotreba CBCT-a i digitalnih radiografija može da podrži nalaze dobijene iz stomatoloških kliničkih, arheoloških, DNK i antropoloških istraživanja.

Makroskopskom analizom kremiranih ljudskih ostataka moguće je dobiti osnovne antropološke informacije, kao i podatke o procesu kremiranja i o obredu koji ga je pratio. Međutim, najčešće su podaci veoma oskudni usled delovanja vatre koja transformiše kosti i dovodi do velike fragmentovanosti i loše očuvanosti skeleta. Budući da je broj informacija dobijenih makroskopskom analizom ograničen, neophodan je interdisciplinarni pristup koji omogućava bolju interpretaciju i razumevanje kremiranih ljudskih ostataka. Ovakav pristup analizi ljudskih i životinjskih ostataka iz pet urni i jedne sahrane van urne, sa lokaliteta Konopište, omogućio nam je da rekonstruišemo temperaturu koja je postignuta na lomači, broj individua koje su sahranjene u jednoj urni, kao i to koje životinje su predstavljale deo obreda. Pored toga, primenom SEM-EDX analiza detektovana je vrsta metala prisutnog u tragovima na kostima, kao i hemijski sastav fragmentovanih artefakata koji su usled vatre doživeli visok stepen destrukcije i gde je makroskopski bilo nemoguće utvrditi kojoj vrsti materijala su pripadali. Osteološki materijal sa lokaliteta Konopište pripada periodu kasnog bronzanog doba i periodu prelaska iz bronzanog u gvozdeno doba.