Search

W monografii podjęto rozważania na temat przydatności kodeksowej regulacji wad oświadczenia woli w konsumenckim obrocie internetowym wobec ewolucji koncepcji oświadczenia woli oraz rozbudowy instrumentów ochrony konsumenta o charakterze nieindywidualnym. Wskazano mechanizmy zastępcze, które wypierają w praktyce regulację wad oświadczenia woli oraz poddano analizie wpływ rozwoju środowiska internetowego na adekwatność kodeksowego unormowania, co umożliwiło kompleksową ocenę uregulowań przyjętych w systemie prawnym. Każda z części publikacji rozpoczyna się od wyznaczenia zakresu sytuacji, w których może wystąpić określona wada oświadczenia woli, następnie przedstawiane są czynniki zmniejszające jej przydatność, po czym wskazywane są inne mechanizmy prawne, których zastosowanie jest dopuszczalne. Wyczerpująco omówiono następujące zagadnienia: - ewolucja celu regulacji wad oświadczeń woli – w tym: kontekst historyczny, dążenie do wyrównania szans w realiach masowych umów konsumenckich oraz kierunki dalszego rozwoju regulacji w kontekście przemian technologicznych; - skutki działania osoby niezdolnej do samodzielnego złożenia oświadczenia woli – w stanie wyłączającym świadome i swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, o ograniczonej zdolności do czynności prawnych lub pozbawionej zdolności do czynności prawnych. Wychodząc od analizy ewolucji celu regulacji, określono elementy, które mogą uniemożliwiać jego realizację w przypadku umów zawieranych na konsumenckim rynku internetowym. Wskazano konsekwencje prawne działania osoby niezdolnej do zawarcia umowy a także typowe dla środowiska internetowego problemy z tym związane i możliwe sposoby ich rozstrzygnięcia; - brak zamiaru wywołania skutków prawnych – zwrócono uwagę na instytucję pozorności i jej przydatność w konsumenckim obrocie internetowym oraz przedstawiono różne sposoby rozwiązania problemów związanych ze złożeniem oświadczenia woli w środowisku internetowym pomimo braku zamiaru wywołania skutków prawnych (w tym m.in.: poprzez zastosowanie reguł przypisania, system potwierdzeń, mechanizm inkorporacji wzorca umownego, odstąpienie od umowy); - działanie w zaufaniu do nieprawdziwego obrazu rzeczywistości (błąd) – omówiono takie kwestie jak: brak zachowania należytej staranności przez składającego oświadczenie woli, przedkontraktowe obowiązki informacyjne, nierzetelne lub nielojalne działanie drugiej strony umowy, wyłączenie możliwości wystąpienia błędu poprzez zastosowanie wykładni opartej na standardzie uzasadnionych oczekiwań konsumenta, wpływ zastosowania nowych technologii na możliwość powołania się na błąd; - działanie pod wpływem nacisku (groźba i inne sposoby wymuszenia zachowania) – przedstawiono typowe sytuacje, w których groźba pochodzi od osoby trzeciej, od podmiotu tradycyjnie uznawanego za słabszy lub od przedsiębiorcy oraz ich konsekwencje (dopuszczalność powołania się na groźbę i inne mechanizmy ochronne); - oświadczenie woli spowodowane nadużyciem szczególnych okoliczności po stronie oświadczającego przez inną osobę – poddano analizie ewolucję wykładni poszczególnych przesłanek wyzysku, alternatywne mechanizmy ochronne znajdujące zastosowanie w przypadku dysproporcji pomiędzy podmiotami prawa cywilnego i problemy związane z personalizacją w konsumenckim obrocie internetowym. Przeprowadzone w monografii rozważania umożliwiają udzielenie odpowiedzi na pytanie o przydatność kodeksowej regulacji wad oświadczeń woli, a także pozwalają na dostrzeżenie regulacji szczególnych, bardziej dopasowanych do wymogów internetowego obrotu konsumenckiego. Praca stanowi monograficzne wydanie rozprawy doktorskiej obronionej na Wydziale Prawa i Administracji UJ w Krakowie w 2019 r.

16 lutego 2017 r. Parlament Europejski przyjął Rezolucję 2015/2103 (INL) zawierającą zalecenia dla Komisji w sprawie przepisów prawa cywilnego dotyczących robotyki, będącą próbą uregulowania między innymi kwestii sztucznej inteligencji. Ustawodawca europejski zastosował w niej dwa kluczowe pojęcia, które na chwilę obecną wyznaczają sposób myślenia o regulacjach prawnych dotyczących sztucznej inteligencji, czyli pojęcia: statusu osoby elektronicznej i konsumenta. Status osoby elektronicznej stanowi de facto kolejną formę podmiotowości prawnej, natomiast użycie pojęcia konsumenta w stosunku do osób korzystających ze sztucznej inteligencji implikuje konsumencki charakter stosunku prawnego między sztuczną inteligencją a osobą z niej korzystającą. Za kluczową kwestię należałoby zatem uznać konsekwencje, jakie wiążą się z przyznaniem bądź nieprzyznaniem statusu osoby elektronicznej a prawem konsumenckim w poszczególnych dziedzinach zastosowania sztucznej inteligencji. On 16th February 2017 the European Parliament adopted Resolution no. 2015/2103 (INL) on Civic Law Rules on Robotics, which is the first attempt to regulate artificial intelligence. The European Parliament used there two key words, which indicate the manner of contemporary thinking about regulation of artificial intelligence or - more specific - robotics. The first keyword is electric personality, the second one is consumer. Electronic personality should be treated there as an attempt of creation - at least basic - another type of legal capacity or personality, while the use of the word "consumer" implies the consumeristic character of the legal relationship between machine or robot and its user. As a key question, however, should be treated the issue of consequences of implementation or lack of implementation of the concept of electronic personality in relation to the consumer law, in particular areas of artificial intelligence application.

Artykuł akcentuje potrzebę zapewnienia szczególnej ochrony przez prawo konsumenckie osób wykluczonych z rynku usług bankowych. Autor analizuje francuskie i polskie regulacje przeciwdziałające temu zjawisku. Przedstawione w artykule rozważania mają charakter refleksji nad potrzebą szczególnej ochrony słabszej grupy usługobiorców usług bankowych. Wzorcowym punktem odniesienia w tym zakresie są dla Autora francuskie regulacje prawne, które przybrały formę Kodeksu Pieniężnego i Finansowego oraz Kodeksu Konsumenta. The article emphasizes the need to ensure special protection by consumer law of persons excluded from the banking services market. The author analyzes French and Polish regulations counteracting this phenomenon. The considerations presented in the article are a reflection on the need for special protection of the weaker group of service recipients of banking services. The author’s reference point in this respect is the French legal regulations, which took the form of the Monetary and Financial Code and the Consumer Code.

Niniejszy artykuł poświęcony został rozwojowi instytucji rękojmi we współczesnym prawie polskim. Ramy chronologiczne artykułu obejmują okres od 1918 do 2003 roku. Pierwsza data oznacza początek niepodległego bytu państwa polskiego, z którym to momentem stało się możliwe kształtowanie nowych, rodzimych rozwiązań prawnych. Data końcowa wyznacza kres instytucji rękojmi w obrocie z udziałem konsumentów. Z dniem bowiem 1 stycznia 2003 r. weszła w życie ustawa o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego. Takie ujecie ram czasowych pozwoliło na przedstawienie całokształtu instytucji rękojmi w prawie polskim i jej historycznej ewolucji. The presented article is devoted to development of warranty institution in the Polish modern law. The time frames of this article include the period between 1918 and 2003. The first date marks the beginning of the independent Polish country after the Second World War. The second date is connected with introducing in Poland a new law which implements the European Union directive. This new law concerns consumers and instead of a traditional warranty it introduces a new term of conformity with the contract.