Search

Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.

Niniejsze studium poddaje krytyce instrumentalną wizję polityki fiskalnej. Głęboką strukturą tej koncepcji jest idea homo oeconomicus, uczestnika gry rynkowej poddanego racjonalności instrumentalnej. Jednakże podstawowym problemem polityki budżetowej ujętej instrumentalnie jest zagadnienie efektywności, ze względu na niemożliwość skwantyfikowania celów publicznych, gdyż te są z reguły jakościowe. Stąd spór o istotę polityki fiskalnej staje się również problem teorii i filozofii prawa, a zamyka się m.in. w pytaniu o możliwość wpływania i sterowania rzeczywistością społeczną za pomocą normy prawnej. Powstają zatem na gruncie tej dziedziny prawoznawstwa różne koncepcje polityki prawa. Niniejsze studium opowiada się za jej dyskursywno-komunikacyjnym ujęciem. This paper castigates an instrumental vision of a fiscal policy. A deep structure of this concept is an idea of homo oeconomicus, a participant of a market game subject to instrumental rationality. However, the main problem of the budget policy presented instrumentally is an issue of effectiveness because of impossibility of quantifying public targets, as these rules usually are qualitative. Hence, a dispute on the nature of the fiscal policy is also becoming a problem of the theory and philosophy of law which is summed up in a question about a possibility of influencing and controlling social reality by means of a rule of law. This paper is in favour of its discursive and communicative presentation.

Artykuł poświęcono przybliżeniu rzeczywistych relacji między klasyfikacyjnością a derywacyjnością teorii wykładni, ujawnia w istocie ich znaczną zbieżność. Zbieżność ta może stanowić realną podstawę kształtowania się ogólnej zintegrowanej koncepcji wykładni (po odrzuceniu niedającego się współcześnie zaakceptować założenia o możliwości bezpośredniego rozumienia tekstów prawnych). Opracowanie jest zarysem pierwszego etapu programu budowania ogólnej zintegrowanej teorii wykładni prawa, który następnie wymagać będzie również uwzględnienia problemów interpretacyjnych w kontekście integrującej się europejskiej kultury prawnej. *The paper aims to approximate the relations between the clarifying and derivative characteristic of the theory of interpretation of law and shows that both features are significantly similar. This similarity may then constitute a realistic basis for the shaping of a general integrated conception of interpretation, provided that the assumption that direct understanding of legal texts is possible is rejected as being inacceptable in the contemporary world. The paper is an outline of the first stage of a project designed to develop a general integrated conception of legal interpretation, At that stage it will also be necessary to account for the problems with legal interpretation in the context of the integrating European legal culture.

The author looks at the legal system as a sub-system in the system of cultural norms. In that context the participation of lawyers in culture, as it arises from their specific function in the society, is discussed. The participation of lawyers in culture has been described as a reflexive participation in a certain communication community. Different forms of such participation in different societies have been considered with a view of finding why there is a common and widespread tendency to treat the participation of lawyers in culture only instrumentally. Finally the author postulates a form of a dialogue culture characterised by a critical/innovative approach. Digitalizacja i deponowanie archiwalnych zeszytów RPEiS sfinansowane przez MNiSW w ramach realizacji umowy nr 541/P-DUN/2016

Zadanie pt. „Digitalizacja i udostępnienie w Cyfrowym Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego kolekcji czasopism naukowych wydawanych przez Uniwersytet Łódzki” nr 885/P-DUN/2014 dofinansowane zostało ze środków MNiSW w ramach działalności upowszechniającej naukę.

Celem niniejszego opracowania jest próba zbliżenia teorii prawa i dogmatyki prawa administracyjnego w przedmiocie argumentu pragmatycznego, będącego dość złożonym narzędziem służącym do wykładni przepisów prawa. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o dopuszczalność i przydatność stosowania argumentu pragmatycznego przez dogmatykę prawa administracyjnego, co stanowi formę jego weryfikacji na gruncie tej dogmatyki. Do głównych zagadnień, jakie w tym kontekście zostały podjęte należą: teoretyczna koncepcja argumentu pragmatycznego oraz przypadki jego zastosowania na tle wybranych zjawisk (cech) charakterystycznych dla prawa administracyjnego. Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.

Autorka w niniejszym artykule próbuje udowodnić, że rozstrzygnięcia teoretyczne dokonane na poziomie najgłębszej warstwy filozofii praktycznej – to jest filozofii moralnej – wywierają decydujący wpływ na wizję prawa i jego stosowanie. W swojej pracy przeciwstawia poglądy Josepha Raza oraz Ronalda Dworkina, podkreślając jednocześnie, że pomimo wielu podobieństw i przynależności do podobnego nurtu myśli filozoficznej, obydwaj panowie mają bardzo odmienne perspektywy na poziomie filozofii prawa. Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.

W niniejszym opracowaniu autor koncentruje się na rozważeniu hipotezy, która zakłada, że pytanie „kim ma być prawnik w roli zawodowej?” można rozpatrywać jako problem moralnej odpowiedzialności. Odpowiedzialności, która nie jest oparta na zawinieniu, lecz kształtowaniu charakteru osoby wykonującej rolę zawodową. Postawiona kwestia dotyczy w gruncie rzeczy tego, czy tożsamość pojmuje się jako coś danego, czy też zadanego przez instytucję; na ile wykonując rolę, przyjmuje się postawę odbiorcy imperatywów instytucjonalnych, a na ile postawę, w której jest się zarówno odbiorcą, jak i ich kreatorem. Proces weryfikacji hipotezy będzie odbywał się w trzech krokach. W pierwszym autor rozważy problem neutralizacji poczucia moralnej odpowiedzialności, w drugim spróbuje wykazać, że źródeł tego procesu można upatrywać w kształtowaniu tożsamości na wzór „wykonawcy poleceń”, zaś w trzecim przedstawi problem kształtowania tożsamości w roli zawodowej na przykładzie profesji prawniczej. Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie różnorodności myślenia krytycznego w prawie. Tak jak nie istnieje jeden powszechnie przyjmowany model doktryny prawniczej, tak też myślenie krytyczne w naukach prawnych cechuje różnorodność. Podkreślenie owej różnorodności jest ważne m.in. dlatego, że w obiegowych opiniach myślenie krytyczne jest często utożsamiane np. jedynie z postmodernizmem i filozofią radykalnego zerwania. Takiemu poglądowi należy się przeciwstawić chociażby po to, aby unaocznić fakt, że myślenie krytyczne jest filozoficznie znacznie bogatsze i stanowi poważną ofertę intelektualną. W pracy mowa jest o rożnych typach myślenia krytycznego, zaś podział nie jest rozłączny i nie opiera się na idealizacji. Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.

Niniejsze opracowanie koncentruje się, po pierwsze, na roli teorii i filozofii prawa w badaniach nad sprawiedliwością czasu przełomu; po drugie zaś, wskazuje ono na możliwości, jakie na tym polu daje integracja zewnętrzna prawoznawstwa z innymi naukami. Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.

Autor w poniższym opracowaniu porusza problem wszystkiego, co można m.in. odczytywać, rozpoznawać, kontrolować przez Internet a także każdy system połączonych urządzeń obliczeniowych, powszechnych i „niewidocznych” w codziennym użyciu, a co nosi pojęcie "Internet of Things". Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.

W artykule Marka Zirk-Sadowskiego i Macieja Zielińskiego pada pytanie: czy do zintegrowania stanowisk dotyczących wykładni prawa wystarczą tylko środki, którymi dysponuje teoria prawa? Na to pytanie autor niniejszej pracy próbuje udzielić własnej odpowiedzi, przypominając wcześniej poglądy teoretyków prawa na status dyscypliny, którą uprawiają. Autor posiłkuje się falsyfikacjonizmem opierającym się na Lakatosowskich programach naukowych i dodatkowo uzupełnionym o idee metodologiczne Henka Zandvoorta. W efekcie przedstawioną analizę tylko częściowo nazwać można rekonstrukcyjną; w głównych punktach jest to parafraza. Centralne pojęcie w koncepcji źródłowej – pojęcie „dobra wspólnego” – eksplikuje autor przy użyciu pojęcia programu zamkniętego. Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.

Autor analizuje relację prawa UE i prawa krajowego. Skupia się głównie na koncepcji multicentryczności systemu prawa. Przyjęcie perspektywy diachronicznej przy jego analizie umożliwia uchwycenie specyfiki prawa UE w dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości. Pozwala na przedstawienie multicentryczności oraz dyskusji w tym zakresie w sposób właściwy dla „czasów przemian”. Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.

Terminem „nauki kognitywne” określa się interdyscyplinarny program badawczy wykorzystujący osiągnięcia m.in. psychologii poznawczej, neuroscience, teorii sztucznej inteligencji, teorii systemów, lingwistyki i psychologii ewolucyjnej w celu wyjaśnienia procesów poznawczych człowieka. Autor w niniejszym opracowaniu przedstawia trzy tezy, w których próbuje wyjaśnić zasadność współoddziaływania kognitywizmu na filozofią prawa. Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.

Autorka w niniejszym opracowaniu stara się odpowiedzieć na dwa pytania. Jaki charakter mają: interpretacja konstytucji oraz wykładnia prawa w zgodzie z konstytucją (wykładnia konstytucyjna)? Czy i na ile różnią się od siebie oraz od ogólnych reguł czy zasad wykładni stosowanych przez sądy? Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.

W niniejszym tekście autorka omawia dwa procesy, jakim podlega język prawny podczas tworzenia prawa unijnego (tj. dekulturyzację i hybrydyzację) oraz zwraca uwagę na dwa przeciwne procesy, występujące zwłaszcza podczas transpozycji dyrektyw unijnych do systemu prawnego państw członkowskich (tj. kulturyzację i dehybrydyzację). Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.

Niniejszy tekst składa się z dwóch zasadniczych części. W pierwszej autor dokonuje krótkiej charakterystyki pragmatyzmu prawnego jako kierunku teoretycznoprawnego. W drugiej wskazuje krótko na podstawowe zarzuty, jakie są wysuwane pod adresem pragmatyzmu prawnego, aby wykazać, że przynajmniej niektóre z nich są oparte na nieporozumieniu. Przy tym ostatnim zadaniu posłuży się taktyką, której zasadniczą zaletą jest to, że pozwala ona ujawnić cechy swoiste danej teorii na zasadzie kontrastu, tj. przez pryzmat zniekształceń dokonywanych przez nieprzychylnych krytyków. Autor zwraca również uwagę na fakt, iż coraz częściej pozytywizm prawny oraz pragmatyzm prawniczy nawet jeśli nie mają ze sobą wiele wspólnego, to przynajmniej nie pozostają w konflikcie, jeśli interpretować je życzliwie. Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.

W niniejszym opracowaniu autor odnosi się do wpływów French Theory na naukowy dyskurs konstytucjonalistów. Ma on na myśli nie tylko wpływy aktualne – zmiany, które już się dokonały i dokonują (oraz te, które niejako spaliły na panewce, nie przyjęły się), lecz także przewartościowania potencjalne. Uważa on bowiem, iż amerykańskie transformacje francuskiej myśli filozoficznej i jej przystosowania do potrzeb prawoznawstwa sprawiły, iż ma ona zdecydowanie większe możliwości aplikacji na gruncie europejskim, a pytania mocno niewygodne dla kontynentalnego status quo, powinny być zadawane także, a może przede wszystkim na Starym Kontynencie, gdzie sięga ich genesis. Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu „Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia”. Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.