Search

Zanieczyszczenie środowiska na skalę globalną, w szybkim tempie zwiększająca się degradacja ekosystemów i bioróżnorodności skłaniają do poszukiwania skuteczniejszych mechanizmów ochrony. W rozważaniach zostanie przedstawiona nowatorska koncepcja godności zwierząt wprowadzona na gruncie prawa szwajcarskiego. W celu omówienia norm wywodzących się z odmiennych uwarunkowań ustrojowo-prawnych posłużono się metodą komparatystyczną, która dopełnia analizę o charakterze dogmatycznym. W rozważaniach wykazano, że zwierzęta odznaczają się wartością, która łączy zarówno wymiar ontologiczny, jak i aksjologiczny istnienia. Na gruncie prawa szwajcarskiego koncepcja godności zwierząt znajduje zastosowanie do bioinżynierii i badań genetycznych. Ze względu na uniwersalną wymowę w niniejszym artykule postuluje się szerszy sposób pojmowania koncepcji godności zwierząt, wykraczającej poza badania laboratoryjne.

The depreciation of values, combined with the expansion of agriculture, industry and the economy, results in the erosion of existing protection mechanisms, as well as commodification and dominance of economic factors. The increasing degradation of the natural environment reveals an increasing number of areas requiring urgent and coordinated protection. The aim of the article is to present the innovative concept of green courts, which are creating a new architecture of modern environmental law. In the considerations, it is indicated that ‘green’ courts at a national level open the way to formulate new legal institutions, facilitate more effective the enforcement of environmental law, and solve legal disputes with alternative adjudicative processes. The article discusses environmental justice based on the example of India and New Zealand, which are among the first countries in the world to have developed an innovative judicial structure and environmental case law. The dogmatic method plays an essential role in the analysis of legal norms concerning the protection of environment, as well as in determining their content and scope. The source materials originate from various legal orders, and diverse cultural and geographical regions. Therefore, in order to discuss the indicated issues, it is necessary to use the comparative method, and thus complete the arguments of a dogmatic and legal nature. In order to present the origins and evolution of law in the scope concerning ‘green’ courts, the historical and legal method is used (temporal retrospection). The considerations emphasize the role of specialist ‘green’ courts in maintaining a balance between the economy, the development of society, and protecting the environmental wellbeing by shifting the focus of jurisprudence to the environmental domain. The article highlights the role of the application and interpretation of environmental norms from an ethical and intergenerational perspective.

Prawa przyrody stanowią innowacyjną koncepcję prawną, która wpływa na przeformułowanie dotychczasowego sposobu ochrony środowiska naturalnego. W rozważaniach zostanie wykazane, że zasad­nicze założenie praw przyrody polega na przesunięciu punktu odniesienia z antropocentrycznego na ekocen­tryzm. Prawa przyrody zostaną omówione jako drogowskazy dla kształtowania nowej etyki środowiskowej w celu budowania bezpieczeństwa ekologicznego. Mogą one w efekcie stać się zasadą prawną wspierającą proces neutralizowania utylitarnego i przedmiotowego rozumienia środowiska na gruncie dotychczasowych norm prawnych. Przeprowadzone badania umożliwią dokonanie oceny przydatności i znaczenia praw przyro­dy dla wzmacniania bezpieczeństwa ekologicznego. Prawa przyrody tworzą nowy paradygmat ochrony śro­dowiska. W celu uzasadnienia postawionych hipotez badawczych posłużono się metodą porównawczą aktów prawa międzynarodowego z dokumentami prawnymi z różnych zakątków świata. Dopełnienie rozważań sta­nowi analiza relacji między naturą a światem człowieka.

Due to health education people can learn how to make their lifestyle healthier. Educating the youngest generations allows them to develop everyday habits which can lead to prevent some diseases. This kind of education is a lifelong process. Health professionals and other people whose work involves social contacts can be the educators. The midwifery education curriculum includes elements of health promotion and education. Health education plays an important role in midwifery. It is often used in caring for a woman at all stages of her life. The midwife prepares the couples for the parenthood and childbirth, she also makes consultations about the proper hygiene and nutrition. In midwifery practice, various forms and methods of health education are used. During the current pandemic, telemedicine plays a significant role in communicating with patients and promoting appropriate health behaviors. Midwifery students who are members of the Scientific Club of Maternity Care at the Jagiellonian University Medical College have the opportunity to be health educators during their studies by organizing and participating in numerous activities focused on health promotion.