1. Praktyki komemoratywne w eparchii przemyskiej w XVII–XVIII w
- Author
-
Pilipowicz, Denys
- Subjects
commemorative practices ,eparchia przemyska ,statute of the church confraternity ,praktyki komemoratywne ,pomjanyk ,statut bractwa cerkiewnego ,Przemyśl eparchy ,funeral practices ,praktyki pogrzebowe - Abstract
The presented article is devoted to commemorative practices in the Przemyśl eparchy in the 17th and 18th centuries, reconstructed on the basis of handwritten and printed sources representing two main types thereof – the statute of the church fraternity and the pomjanyk. The statutes of the fraternity in Chotyniec, Bortiatyn, Żurawce and Zapałów were selected for the analysis. The omnipotence species is represented by an unlocalized bygone dated to the 16th century in the form of a parchment scroll, a pomjanyk of the church fraternity in Kormanice (1685), a private pomjanyk of the Przemyśl bishop Innocent Winnicki (1693) and a pomjanyk from the village of Witoszyńce (1588). The conducted analysis allowed to outline their genre framework, including content elements of a persuasive nature, the aim of which was to make readers aware of the important role of memory for the preservation of cultural and religious identity, and above all the importance of remembering the dead in the soteriological context. Funeral practices regulated in the statutes of church fraternities, initiating the process of remembering, were closely related to commemorative practices. A comparison with the monuments of the neighboring Chełm eparchy highlighted the regional differences in the manifestations of comemorative practices in terms of language and religious practices, the essence of which consisted in the noticeable influence of the Polish language and West Catholic religious culture in the Chełm eparchy., Prezentowany artykuł został poświęcony praktykom komemoratywnym w eparchii przemyskiej w XVII–XVIII w., odtworzonym na podstawie rękopiśmiennych i drukowanych źródeł reprezentujących dwa główne typy – statutów bractw cerkiewnych oraz pomjanyków. Do analizy wybrano statuty bractw w Chotyńcu, Bortiatyniu, Żurawcach oraz Zapałowie. Gatunek pomjanyka reprezentowany jest przez nielokalizowany pomjanyk datowany na XVI w. w formie pergaminowego zwoju, pomjanyk bractwa cerkiewnego z Kormanic (1685), prywatny pomjanyk biskupa przemyskiego Innocentego Winnickiego (1693) oraz pomjanyk ze wsi Witoszyńce (1688). Przeprowadzona analiza pozwoliła nakreślić ich ramy gatunkowe, w tym elementy treściowe o charakterze perswazyjnym, których celem było uświadomienie czytelnikom istotnej roli pamięci dla zachowania tożsamości kulturowo-religijnej, a przede wszystkim znaczenia wspominania zmarłych w kontekście soteriologicznym. Z praktykami komemoratywnymi ściśle związane były praktyki pogrzebowe regulowane w statutach bractw cerkiewnych inicjujące proces pamiętania. Porównanie z zabytkami sąsiedniej eparchii chełmskiej uwypukliło zróżnicowanie regionalne praktyk komemoratywnych oraz praktyk religijnych, którego istota polegała na dostrzegalnym wpływie języka polskiego i katolickiej kultury religijnej na terenach eparchii chełmskiej.
- Published
- 2022