Search

Przedmiotem niniejszego artykułu jest zagadnienie potęgi państwa. Przeprowadzona analiza skupia się na niematerialnych zasobach, oddziałujących w sposób znaczący na kształt potęgi państwa. W tym zakresie, przedmiotem rozważań stał się kapitał niematerialny, w ramach którego opisano istotność kapitału społecznego i kapitału ludzkiego. W efekcie wyrażono przekonanie, że kapitał niematerialny stanowi niezbędny budulec potęgi państwa., The subject of this article is the issue of state power. The analysis of this issue focuses on intangible resources that significantly affect the shape of state power. In this regard, intangible capital became the subject of considerations, which describes the significance of social capital and human capital. As a result, the belief was expressed that intangible capital is an indispensable building block of state power.

Artykuł zawiera analizę porównawczą poziomu rozwoju trzech polskich województw: dolnośląskiego, opolskiego i śląskiego. Za pomocą opracowanego miernika rozwoju regionalnego, autor analizuje cztery główne komponenty rozwoju – gospodarka, konkurencyjność i innowacje, kapitał ludzki, kapitał społeczny i jakość życia. Autor stawia tezę, że województwo najlepiej rozwinięte gospodarczo osiąga pozytywne wyniki także na pozostałych płaszczyznach analizy. Badania rozwoju regionalnego powinny być zatem wieloczynnikowe, gdyż proces ten związany jest nie tylko z gospodarką, ale wpływa również na sferę społeczną (np. warunki życia ludności) czy polityczną (konieczność prowadzenia polityki regionalnej uwzględniającej mocne i słabe strony województwa), This paper is the comapartive analysis of the level of development of three Polish voivodships: dolnośląskie, opolskie and śląskie. By means of elaborated in-strument of regional development, the author analyzes the four main components of development – the economy, the competitiveness and innovations; the human capital; the social capital and the quality of life. The author argues that the most economically developed region attains positive results in the other analyzed aspects. The study of regional development should therefore be multifactorial, because this process is not only connected with the economy, but also with the social sphere (e.g. the living conditions of the population) or political (necessity of conduct region-al policy, which takes into account strengths and weaknesses of the voivodeship)

The complex nature of the processes which are meant to transform industrial regions into regions of knowledge constitutes one of the most interesting topics for analysis, observation and research in both academic and practical terms. Currently, research is being conducted in order to describe these phenomena, taking into account the relationships and networks which emerge in the process. At the same time, the researchers emphasize the interdisciplinary character of this research. Thus, the article attempts to describe the nature and character of the emerging networks of relationships between the designated types of stakeholders in the industrial region. The study has been based on the research conducted in the Silesian Voivodeship in 2010–2012. Particular attention has been devoted to notions such as networking, social networks, learning region, integration, human capital, social capital.

Celem wdrażania innowacji społecznych jest niwelowanie istniejących proble- mów społecznych, w tym tych dotyczących grup dyskryminowanych, a do takich, jeśli cho- dzi o rynek pracy, należy współczesna młodzież. Celem rozważań w niniejszym artykule jest zwrócenie uwagi na potencjalne uwarunko wania uczestnictwa mło dzieży wiejskiej w pro- cesie innowacji społecznych. Przedmiotem analizy są wybrane składowe kapitału ludzkiego i społecznego cechującego młodzież, które m ogą być znaczące dla jej uczestnictwa w inno- wacjach społecznych. Zostaną zaprezentowane rezultaty badań socjologicznych (przepro- wadzonych z wykorzystaniem ankiety audytoryjnej) zrealizowanych w latach 2014–2015 na obszarze województwa wielkopolskiego wśród młodzieży w wieku 16–19 lat zamieszkującej obszary wiejskie. Młodzież ta uczęszczała do szkół ponadgimnazjalnych (zasadniczych szkół zawodowych, techników oraz liceów ogólnokształcących). Przeprowadzone analizy pozwo- liły wyróżnić wśród wybranych składowych kapitału ludzkiego i społecznego młodzieży te, które mogą negatywnie oddziaływać na j ej uczestnictwo w innowacjach społecznych. Zaliczono do nich, po pierwsze, niewielką wiedzę o innowacjach, w tym o innowacjach społecznych, szczególnie cenną dla przyszłych innowatorów społecznych (również tych, którzy naśladują dobre przykłady w tym zakresie) czy też pionierów akceptacji innowacji społecznych. Po drugie, niewielkie zainte resowanie sprawami lokalnymi ograniczające możliwość uczestnictwa młodzieży w innowacja ch społecznych wdrażanych przez pod- mioty lokalne. Po trzecie, ograniczenie ak tywności społecznej młodzieży do środowiska szkolnego, co stawia pod znakiem zapytania jej kontynuowanie po zakończeniu edukacji, a tym samym przynależność jakiejś części mło dzieży do sieci, w ramach których mogą być tworzone, wdrażane i przyswajane innowacje społeczne. ----- The aim of implementing social innovatio ns is to eliminate the existing social problems, including problems of groups that are discriminated against. Contemporary youths are definitely a group which is disfavoured on the labour market. The objective of this paper is to point out the potential determinants of rural youths’ participation in the process of social innovations. The analysis focuses on selected components of the participants’ human and social capital, which may be important for their participation in social innovations. The paper presents the results of sociological research (involving the auditorium survey technique) carried out in the period 2014–2015 in Wielkopolskie Voivodeship, among young people aged 16–19 residing in rural areas. The participants attended upper secondary schools (vocational schools, secondary technical schools and general secondary schools). The performed analyses led to the identification of components of youths’ human and social capital which may have a negative influence on their participation in social innovations. First, young people have little knowledge on innovations, including social innovations, whi le such knowledge is especially valuable for future social innovators (also those who follow good examples in this regard) or pioneers of adopting social innovations in local conditions. Secondly, young people display little interest in local matters, which limits the possibility of their participation in social innovations implemented by local entities. Thirdly, youths’ social activity is only limited to school environment, which means that after graduation they may not continue that activity and thus not belong to networks in which social innovations are developed, implemented and adopted.

Complicated nature of the industrial transformation of the region into a knowledge region is one of the most interesting topics of research, observation and inquiry both for researchers and practitioners. Contemporary empirical analyzes in a comprehensive manner attempt to describe these phenomena taking into account the concept of interdisciplinary roots: human capital and social capital, learning region — as well as the notion of a strictly sociological origin — social relations, integration and more recently networking. The purpose of this paper is to present a summary of the results of research in the Silesia voivodeship concerning transformation of the industrial region towards the knowledge region. The basic conclusion from these analyzes relates to the changing nature of relationships, the importance of relationships, integration and cooperation between regional entrepreneurs, the development of innovation and its determinants.

"Social Capital of Old People on the Example of Bialystok Residents" is a book based on theoretical and empirical study, which presents an issue of diagnosing and using of old people social capital in the local and regional development processes. This issue is significant because of the threats and challenges associated with process of rapid ageing of Polish society at the beginning of 21st century. Publication, in particular, is an attempt to give answers to the following questions: what is the state of old people social capital in Bialystok, what transformations it undergoes and how is it differentiated? In this study old people are viewed as a social category, which is a set of people similar to each other in terms of socially significant features (such as age, possessed social roles and awareness of received social benefits), who are aware of these similarities and differences between each other. Moreover, it is assumed, that such persons exceeded the 60 years of age. It is also assumed that human, social and cultural capital is accumulated in the human resources. Social capital is recognized here broadly as a potential for collaboration embedded in interpersonal relationships and social norms that may benefit individuals, groups and societies. The book consists of three chapters. The first, which is the theoretical part of work, includes information about: old age as a stage of individual life and explanation of the old people notion. It discusses social theories of ageing, historical factors affecting on the social position of old people category, changes in their place in Polish society during the system transformation and in the early 21st century. It describes the possible consequences of increased life expectancy for democracy and capitalism - including the concepts of society for all ages, silver economy. It also features ageing population issue, as well as social policy towards the elderly and old age in Bialystok as the borderland city. A variety of social capital concepts were presented; the spheres of its influence on socio-economic development, its status in Poland and guidelines for strategic building of its resources. Selected information on the activity of old people in public, social and economic life as key features of their social capital was brought closer. Putting various theoretical positions, results of research and statistical data in order was aimed to link many dispersed sources considering that it is relevant to identify and develop seniors' social capital resources, as well as leveling the delay of Polish sociology research on the elderly. Fundamental theoretical perspective of publication is the concept of capital according to P. Bourdieu. However, the proposals of J.S. Coleman, R.D. Putnam, F. Fukuyama, A. Giddens, P. Sztompka and A. Sadowski were also used. The second chapter contains a methodological framework for the purposes of study. Research assumptions, method and course of implementation of studies were discussed. The study is based on the qualitative method and the application of in-depth interview techniques. It was considered that the personal contact with old people will be more accurate than other research techniques to identify the context in which they social capital resources can be found. It is important because the transfer of developed abroad activating solutions and interpretations of old people actions may be ineffective or have negative external effects in the Polish context. Moreover, in the Polish science literature attention is paid to scarcity of gerontological research in accordance with the interpretive paradigm. Study involved 26 respondents aged 60 to 89 years living in Bialystok associated with one of two different institutions: nursing home for the elderly and University of the Third Age. By comparing the persons on two extremes of social activity it was possible to see similarities and differences in their capital equipment, and also in achievements of the life positions in the class structure and resources aimed at successful ageing. The third chapter presents the empirical analysis of the research results. This part outlines the way in which old people think about their ancestors and contemporary people. It also shows factors according to changes in their social position in the city, social issues which they consider most important for old people, their opinions about leisure time, opportunities and barriers of economic activity and types of old people social capital depending on the institution with which they are associated. Approach to the perception and use of internal disparities of seniors were also discussed. The analysis additionally contains the evaluation of senior citizens image in the polish mass media. This publication does not contain a strict ending. It only identifies the main conclusions of the research and potential directions of future analysis. Above all, older people could improve their position not by demanding increases in social benefits from which major parts are often taken away by their family members, but by highlighting their human, social and cultural capital. It is necessary to create favorable conditions for social and professional life of old people and their cooperation with members of local communities. Important role in this regard is played by institutions implementing three tasks: stimulating senior citizens' desire to satisfy previously unrealized needs; creating relationships between them so that they can solve their own problems and work for the others; and providing legal, social and vocational guidance. Stimulating cooperation between existing public, commercial and non-governmental sector organizations may serve to achieve these goals. The dissemination of bottom-up techniques of social capital building and checklist of essential features of Age-friendly Cities may also be important. "Kapitał społeczny ludzi starych na przykładzie mieszkańców miasta Białystok" to książka oparta na analizach teoretycznych i empirycznych, która przedstawia problem diagnozowania i używania kapitału społecznego ludzi starych w procesach rozwoju lokalnego i regionalnego. Kwestia ta jest istotna ze względu na zagrożenia i wyzwania związane z procesem szybkiego starzenia się społeczeństwa polskiego na początku XXI wieku. Opracowanie stanowi próbę sformułowania odpowiedzi na pytania: jaki jest stan kapitału społecznego ludzi starych mieszkających w Białymstoku, jakim ulega przemianom i jakie jest jego zróżnicowanie? Ludzie starzy są tu postrzegani jako kategoria społeczna, czyli zbiór osób podobnych do siebie pod względem społecznie istotnych cech (takich jak wiek, posiadane role społeczne i świadomość korzystania ze świadczeń społecznych), którzy są świadomi tego podobieństwa i swojej odrębności od innych. Przyjmuje się ponadto, iż osoby takie przekroczyły 60. rok życia. Zakłada się też, że w zasobach ludzkich skumulowany jest kapitał ludzki, społeczny i kulturowy. Kapitał społeczny jest tu ujmowany szeroko jako potencjał współdziałania osadzony w powiązaniach międzyludzkich i normach społecznych, który może przynosić korzyści osobom, grupom i społeczeństwom. W części teoretycznej przedstawiono informacje o starości jako etapie w życiu jednostki, wyjaśniono pojęcie ludzi starych, omówiono społeczne teorie starzenia się, historyczne czynniki oddziaływające na położenie kategorii społecznej ludzi starych, zmiany ich miejsca w społeczeństwie polskim w trakcie transformacji ustrojowej i na początku XXI wieku, możliwe konsekwencje wzrostu długości życia w warunkach demokracji i kapitalizmu oraz charakterystykę problemu starzenia się ludności Białegostoku jako miasta pogranicza. Zaprezentowano też różnorodne koncepcje kapitału społecznego, sfery jego oddziaływania na rozwój społeczno-gospodarczy, jego stan w Polsce oraz wytyczne do strategicznego budowania jego zasobów. Przybliżono również wybrane informacje o aktywności ludzi starych w życiu publicznym, społecznym i gospodarczym jako kluczowych cechach ich kapitału społecznego. Porządkując różne stanowiska teoretyczne, wyniki badań i dane statystyczne, dążono do powiązania wielu rozproszonych źródeł w przekonaniu, iż jest to istotne w celu określenia i zagospodarowania zasobów kapitału społecznego seniorów, jak również niwelacji opóźnienia polskiej socjologii w zakresie badań nad ludźmi starymi. Pomimo, iż za podstawową perspektywę teoretyczną publikacji uznana została koncepcja kapitału P. Bourdieu, autor bierze również pod uwagę propozycje badawcze J.S. Colemana, R.D. Putnama, F. Fukuyamy, A. Giddensa, P. Sztompki i A. Sadowskiego. Drugi rozdział zawiera określenie ram metodologicznych badań przeprowadzonych na potrzeby tej publikacji. Omówiono przyjęte założenia badawcze oraz przybliżono sposób i przebieg realizacji badań. Przede wszystkim zdecydowano się na korzystanie z metody jakościowej i zastosowanie techniki wywiadu swobodnego ukierunkowanego. Uznano, iż podmiotowy kontakt z ludźmi starymi umożliwi dokładniejsze rozpoznanie kontekstu, w którym znajdują się zasoby ich kapitału społecznego. Jest to ważne, gdyż przenoszenie na rodzimy grunt opracowanych za granicą interpretacji działań ludzi starych i rozwiązań aktywizujących, może okazać się nieskuteczne lub wywołać negatywne efekty zewnętrzne. Ponadto w literaturze przedmiotu zwraca się uwagę na niedostatek badań gerontologicznych zgodnych z paradygmatem interpretatywnym. Badaniu poddano 26 respondentów w wieku od 60 do 89 lat żyjących w mieście Białystok związanych z jedną z dwóch różnych instytucji: Domem Pomocy Społecznej i Uniwersytetem Trzeciego Wieku. Poprzez porównywanie osób znajdujących się na dwóch biegunach aktywności społecznej możliwe było dostrzeżenie podobieństw i różnic w ich wyposażeniu kapitałowym, a zarazem w osiągniętych w ciągu życia pozycjach w strukturze klasowej i zasobach służących pomyślnej starości6. W trzecim rozdziale przedstawiona została część wyników analiz empirycznych. Przybliżono tu sposób, w jaki ludzie starzy myślą o podobnych sobie przodkach i osobach współczesnych, a także czynniki, w zależności od których zmienia się ich pozycja społeczna w mieście oraz problemy społeczne, jakie uznają za najważniejsze dla ludzi starych. Analizie poddano opinie o ich czasie wolnym, szansach i barierach aktywności ekonomicznej. Wyróżniono typy kapitału społecznego ludzi starych w zależności od instytucji, z którymi są związani oraz podejścia do postrzegania i wykorzystywania zróżnicowania wewnętrznego seniorów. Omówiono wizerunek seniorów w środkach masowego przekazu. Publikacja nie zawiera ścisłego zakończenia. W ostatnim rozdziale wskazano jedynie na główne wnioski płynące z badań oraz na potencjalne dalsze kierunki analiz. Uzupełnienie tego podejścia stanowią zamieszczone w aneksie zestawienia oddolnych technik budowania kapitału społecznego oraz podstawowych cech Miast Przyjaznych Starszemu Wiekowi. Z opracowania tego z pewnością będą mogli skorzystać nie tylko naukowcy zajmujący się tematyką ludzi starych, ale i pracownicy socjalni, politycy, pracodawcy, przedstawiciele mediów i organizacji pozarządowych oraz obywatele Białegostoku i innych miast. Andrzej Klimczuk

The primary objective of this paper is to present the basic requirements for establishing a social cooperatives in Poland and an indication of the diversity of the object of their activity. The main thesis of this article is the assertion that the essential premises of the creation and operation of social cooperatives in Poland are the needs to reduce social exclusion. This thesis will be verified ex post by examining the main objects of social cooperatives in Poland. The paper consists of three parts. The first one contains theoretical considerations on the concept of social cooperative and take evidence and the implementation of activities. They have been integrated into the wider social and economic mainstream of its designates and issues of social capital formation. The second part of the study points to the abundance and spatial distribution of social cooperatives in Poland in the years 2005–2011. The third part of this work concerns the analysis of the subject of social cooperatives in the surveyed enterprises and social economy is a direct way related to the empirical verification of the research hypothesis.