Search

Στη συλλογή του αρχαιολογικού χώρου της Βιβλιοθήκης του Αδριανού στην Αθήνα φυλάσσεται ένα αποσπασματικά σωζόμενο ανάγλυφο με παράσταση του Χριστού Εμμανουήλ σε προτομή. Σύμφωνα με τα εικονογραφικά και τεχνοτροπικά χαρακτηριστικά του, προέρχεται πιθανότατα από τον διάκοσμο ενός ταφικού μνημείου και φιλοτεχνήθηκε σε εργαστήριο της Κωνσταντινούπολης κατά τις πρώτες δεκαετίες του 14ου αιώνα. Ο τρόπος και ο χρόνος κατά τον οποίο έφτασε στην Αθήνα αυτό το υψηλής ποιότητας δείγμα της παλαιολόγειας γλυπτικής, αποτελούν ερωτήματα για τα οποία δεν είναι εύκολο να δοθεί απάντηση., In the collection of the archaeological site of Hadrian’s Library in Agora of Ancient Athens, a fragmentary surviving relief is kept with a representation of Christ Emmanuel in a bust. According to its iconographic and stylistic features, it probably comes from the decoration of a burial monument and was created in a workshop in Constantinople during the first decades of the 14th century. The way and time in which this high quality sample of Palaiologan sculpture arrived in Athens, are questions that are not easy to answer.

Ὁ ναὸς τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων Σολάκη στὴν Ἀρχαία Ἀγορὰ τῶν Ἀθηνῶν (π. 1000) συνδυάζει στοιχεῖα ἑνὸς περίκεντρου σχεδίου, ἑνὸς τετρακόγχου μὲ μικρότερες γωνιακὲς κόγχες μεταξὺ τῶν μεγάλων καὶ ἑνὸς τετρακιονίου σταυροειδοῦς ἐγγεγραμμένου πυρήνα. Τὰ πρωιμότερα παραδείγματα συνδυασμοῦ σταυροειδοῦς ἐγγεγραμμένου μὲ τέσσερεις ἐξέχουσες κόγχες ἀπαντοῦν σὲ μνημεῖα τῆς Ἀρμενίας, ἐνῶ διαφορετικὰ χαρακτηριστικὰ ἐμφανίζονται σὲ μνημεῖα τοῦ Καυκάσου. Ἀρμενικὰ στοιχεῖα, ὅπως ὁ κεντρικὸς ὀκταγωνικὸς πυρήνας ἢ ὁ σταυροειδὴς ἐγγεγραμμένος μὲ τέσσερεις ἐξέχουσες κόγχες ὑπάρχουν στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ τὴν εὐρύτερη περιοχή της. Σὲ κωνσταντινουπολίτικη ἐπίδραση ὀφείλεται πιθανὸν αὐτὸ τὸ ἰδιότυπο ἀθηναϊκὸ μνημεῖο., The church of the Holy Apostles in the Ancient Agora of Athens (ca. 1000) combines the elements of the centralized plan, a tetraconch with smaller corner niches between the projecting larger ones and a four-column cross-in-square core. The earliest application of experimentation with four projecting niches in a cross-in-square type church can be traced to the architecture of Armenia. Other architectural features of the building appear also in Armenia and Georgia. Armenian architectural elements, such as the octaconch central bay and the cross-in-square with four projecting niches may have reached Constantinople and its environs. This peculiar Athenian church can possibly be attributed to Constantinopolitan influence.

Στο άρθρο αναλύεται ένας απολλώνιος χρησμός που προέβλεπε τη μετατροπή ενός ειδωλολατρικού ναού σε εκκλησία αφιερωμένη στη Θεοτόκο. Εκφράζεται η υπόθεση ότι ο χρησμός συνδέεται με την Γ΄ Οικουμενική Σύνοδο της Εφέσου (431). Εξετάζεται, επίσης, η λανθάνουσα σχέση του χρησμού με την Αθήνα και τον Απολλώνιο Τυανέα. Η κυζικηνή εκδοχή του χρησμού, στην οποία γίνεται αναφορά στην Κυβέλη, ερμηνεύεται μέσα από την ιστορία της Κωνσταντινούπολης και την αντικατάσταση της λατρείας της Μητέρας των Θεών από εκείνη της Παναγίας και άλλων γυναικών αγίων στη Μικρά Ασία., This article discusses the Apollonian oracle that predicted the conversion of a pagan temple into a church (“δόμος”) dedicated to the Virgin Mary. The oracle is linked to the Third Ecumenical Council of Ephesus (431). The latent relationship of Athens and of Apollonius of Tyana to the oracle is also discussed. The Cyzicus version of the oracle, in which reference is made to Cybele, is interpreted through the history of Constantinople and the replacement of the cult of the Mother of Gods by that of the Virgin Mary and of other female saints in Asia Minor.

The aim of this book is to collect, record, study and correlate elements that reflect in the best possible way the physiognomy of Athens during the last decades of the 19th and the beginning of the 20th century. To present the image of the city, or rather the small village, that King Otto in the post-revolutionary years made the capital of the newly established Greek state, thus giving it the prospect of evolving over time into a modern city, following western european standards. It thus created the conditions and laid the foundations for the development of a city which, year after year, grew thanks to the constant internal migration of people from all corners of the country and the arrival of people from abroad. An attempt is therefore made to capture the image of the first small houses that gradually gave way or coexisted with other large, beautiful, imposing buildings. As the urban landscape changes due to the use of new materials and the rise in living standards, the image of the city's inhabitants, their way of living and dressing, but also the particular characteristics of their domestic and professional life, their habits, their comforts and their problems, all the elements that shape the everyday life of the Athenians, also change. It presents the educational, cultural and intellectual life of the inhabitants of Athens, as well as the position of women in social life and examines the continuous development of the city, its buildings, streets, public transport, energy systems for heating and lighting, factors that constitute a modern advanced society. The aim of the book is to present as accurately as possible the European, especially the French, influence on the development of the capital of the modern Greek state and its citizens in all areas and on the formation of the improved image of the country by the beginning of the 20th century., Το σύγγραμμα αυτό έχει ως σκοπό να συγκεντρώσει, καταγράψει, μελετήσει και συσχετίσει στοιχεία, που αποτυπώνουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη φυσιογνωμία της Αθήνας κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα. Να παρουσιάσει την εικόνα της πόλης, ή μάλλον του μικρού χωριού, που ο βασιλιάς Όθωνας στα μετεπαναστατικά χρόνια κατέστησε πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, δίνοντάς του έτσι την προοπτική να εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου σε μια μοντέρνα πόλη, ακολουθώντας τα δυτικοευρωπαϊκά πρότυπα. Δημιούργησε, λοιπόν, τις προϋποθέσεις και έθεσε τις βάσεις για την ανάπτυξη μιας πόλης που, χρόνο με τον χρόνο, μεγάλωνε χάρη αφενός στη συνεχή εσωτερική μετανάστευση πληθυσμών, που προέρχονταν από κάθε γωνιά της χώρας, και αφετέρου στην προσέλευση ατόμων από το εξωτερικό. Επιχειρείται, λοιπόν, η αποτύπωση της εικόνας των πρώτων μικρών σπιτιών που σταδιακά δίνουν τη θέση τους ή συνυπάρχουν με άλλα μεγάλα, όμορφα, επιβλητικά κτήρια. Καθώς το αστικό τοπίο αλλάζει λόγω της χρήσης νέων υλικών, αλλά και της ανόδου του βιοτικού επιπέδου, μεταβάλλεται και η εικόνα των κατοίκων της πόλης, ο τρόπος ζωής και ένδυσης αλλά και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του οικιακού και επαγγελματικού βίου, οι συνήθειες, οι ανέσεις αλλά και τα προβλήματα, όλων δηλαδή των στοιχείων που ομορφαίνουν την καθημερινότητα των Αθηναίων. Παρουσιάζεται η εκπαιδευτική, πολιτιστική και πνευματική ζωή των κατοίκων της Αθήνας, όπως και η θέση της γυναίκας στην κοινωνική ζωή και εξετάζεται η συνεχής ανάπτυξη της πόλης, των κτηρίων, των δρόμων, των μέσων μαζικής μεταφοράς, των ενεργειακών συστημάτων για θέρμανση και φωτισμό, παραγόντων που συνιστούν μια σύγχρονη προηγμένη κοινωνία. Στόχος του συγγράμματος είναι η όσο το δυνατόν ακριβέστερη παρουσίαση της ευρωπαϊκής, κυρίως της γαλλικής, επίδρασης στην εξέλιξη της πρωτεύουσας του νεοελληνικού κράτους και των πολιτών της σε όλους τους τομείς και στη διαμόρφωση της βελτιωμένης εικόνας της χώρας μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα.

ΔΕΝ ΔΙΑΤΙΘΕΤΑΙ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ, This paper focuses on street naming in the Municipality of Athens between 1945 and 1974. My main aim is to underline the relation between street naming practices and the unprecedented urbanization and reconstruction of the Greek capital. Acknowledging the fact that street names have both a symbolic and a practical function this paper highlights how they operate as commemoration signs, tools of spatial orientation and mediums of administrative control and regulation. Therefore my intention is to explore the dialogue and interaction between memory, urban space and power within the transformative setting of postwar Athens, a city marked by recent experiences of war, destruction and civil strife. In order to do so this paper studies municipal archives (meeting minutes of city’s council) and the circulars issued by the Ministry of Interior. These sources reflect how central and local authorities exerted their power and attempted to regulate and control the symbolic as well as the built environment of Athens in times of rapid urban transformation.

Ο Κώστας Βάρναλης αφιέρωσε στη διάρκεια της δημοσιογραφικής του σταδιοδρομίας (1939-1958) έναν μεγάλο αριθμό χρονογραφημάτων στην Αθήνα και στην Αττική. Το άρθρο εστιάζεται στο βλέμμα, τη στάση και τις ιδέες του Βάρναλη για την αστική καθημερινότητα, τον πολιτισμό και τις πρακτικές των Αθηναίων, την αισθητική και κιναισθητική απόλαυση της φύσης, την προστασία του περιβάλλοντος και του ιστορικού τοπίου, και τη μεταπολεμική αθηναϊκή χωρική ανάπτυξη. Το αστικό ήθος και η εκσυγχρονιστική ιδεολογία, ο φυσιολατρικός ρομαντισμός και η μαχητική περιβαλλοντική ευαισθησία του ποιητή περιγράφονται και αναλύονται μέσα στα ευρύτερα ιστορικά και ιδεολογικά συμφραζόμενα και ιδίως στο πλαίσιο του κινήματος προστασίας του ιστορικού και φυσικού τοπίου στην Ευρώπη και στην Ελλάδα., Kostas Varnalis dedicated during his long career as a journal columnist (1939-1958) a large number of texts to Athens and Attika. The essay focuses on the poet’s views and ideas about the everyday life, the practices and the civic culture of the Athenians, the aesthetic and kinaesthetic enjoyment of nature, the protection of the historic and natural landscape, and the postwar expansion and development of the city. The civil ethic and the modernist ideology, the romantic naturalism, and the militant ecological sensibility of the poet are described and analysed within the larger historic and ideological setting and especially in the context of the conservation movement in Europe and Greece.

Το ερώτημα της λειτουργίας ή μη του λατομείου της Αττικής (και ιδίως εκείνου της Πεντέλης) μετά τον 3ο αιώνα μ.Χ. μπορεί να απαντηθεί μέσα από την εξέταση αθηναϊκών κτηρίων της ύστερης αρχαιότητας. Από την εξέταση αυτή διαπιστώνεται η γενικευμένη χρήση σπολίων στα οικοδομικά προγράμματα της πόλης. Το φαινόμενο είναι γνωστό σε όλη την έκταση της αυτοκρατορίας, από την τετραρχική περίοδο και εξής, οπότε η αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας βοηθήθηκε από την επανάχρηση αρχιτεκτονικού υλικού., The question of the operation or not of the quarries of Attica (especially that of Pentelikon) after the third century A.D. can be answered through the study of Late Antique buildings in Athens. This examination reveals the widespread use of spolia in the city’s building programs. The phenomenon is known throughout the Empire from the Tetrarchic period onwards, when the increase in building activity was assisted by the reuse of architectural material.

Σχολιάζεται η μακρότατη ιστορία του φαινομένου της αναχρησιμοποίησης λίθων παλαιοτέρων έργων, διακρίνονται κατηγορίες αυτού και κατατάσσονται περιπτώσεις βάσει φυσικών, τεχνικών, λειτουργικών, καλλιτεχνικών και συμβολικών παραγόντων. Συνοψίζονται τα σχετικά με την αναλυτική ταξινόμηση περίπου 270 λίθων του ναού της Παναγίας Γοργοεπηκόου, ανηκόντων στις πρώτες πέντε στρώσεις των τοίχων, στις γωνίες των κεραιών, στις γωνίες του τρούλλου, στον μεσότοιχο, στα ανατολικά στηρίγματα και τα γείσα, ενώ συνεξετάζονται οι λίθοι W20, O69 και Ο70. Επίσης, προσδιορίζονται πλείστα χαρακτηριστικά των κτισμάτων, ή λιθοτεχνικών έργων στα οποία αρχικώς ανήκαν οι εν λόγω λίθοι, αναγνωρίζεται η πολλαπλή αναχρησιμοποίηση αυτών, σχολιάζεται η λιθοξοϊκή των νέων επιφανειών και ερμηνεύεται ένα σύνολον τεκτονικών γραμμάτων., After discussing some emblematic examples of spolia, starting from the 5th millennium BC, a taxonomy of recycling is proposed based on various factors, values (economic, technical, artistic, possible symbolic), degree of refashioning, modes of use etc. Then 270 spolia in the Gorgoepekoos church, belonging to wall courses a-e, the ends of the cross, the tympanon, the cornices, the transverse wall and the east pillars of the interior (also including W20, O69 and Ο70 ) are examined, classified and interpreted. This approach reveals several characteristics of buildings and other works from which the spolia in question originate. With few exceptions, all spolia had been previously reused at least once. Workmanship and mason marks are also discussed.

Πρόκειται για μια αξιολόγηση των ευρημάτων εμπειρικής έρευνας της πολιτιστικής κατανάλωσης "έξω από το σπίτι" στην Αθήνα του 2013 που κάλυψε ξεχωριστά τα πεδία του σινεμά, της μουσικής και του θεάτρου και χορού. Το παρόν κείμενο επιχειρεί μια σύνθεση με στόχο την αξιολόγηση εναλλακτικών μοντέλων της σχέσης μεταξύ τάξεων και τύπων κουλτούρας όπως του Bourdieu για τη σχέση "ομολογίας" και του Peterson για τον αυξανόμενο ρόλο των "παμφάγων" καταναλωτών πολιτισμού. Αν και η έκταση της παμφαγίας ήταν περιορισμένη, περιορισμένη εφαρμογή έχει και το σχήμα του Bourdieu καθώς σημαντικά τμήματα των ανώτερων στρωμάτων υιοθετούν το αντίθετο "λαϊκό" πολιτιστικό πρότυπο. Αυτό το "σχίσμα" εξετάζεται υπό το φως των απόψεων για τη λαϊκή κουλτούρα και τις εξελίξεις στην κατανάλωση και στα πολιτικά του πολιτισμού., The paper reviews the results of a survey of cultural consumption in public venues in Athens in 2013 in the fields of cinema, music and the performing arts - dance and theater. It attempts a synthesis of the findings across all three fields with a view of evaluating the validity of alternative schemata relating cultural consumption to social stratification such as Bourdieu's homology and Peterson's cultural omnivore thesis. While the omnivore phenomenon is limited in this particular case, Bourdieu's hierarchical schema also applies partially in that, alongside adherents of "highbrow" culture substantial segments of upper strata adopt an antithetical "popular" culture. The paper examines this "schism" in the light of a number of views on the nature of "popular" culture and on Greek developments in consumption and cultural politics.

Το κείμενο περιγράφει το αναλυτικό πλαίσιο και τα εμπειρικά δεδομένα των κύριων διαστάσεων της κοινωνικής διαστρωμάτωσης που διερευνήθηκαν από μια ποσοτική εμπειρική έρευνα στην Αθήνα του 2013, με αντικείμενο τη σχέση μεταξύ διαστρωμάτωσης και κατανάλωσης. Επικεντρώνοντας στην πολιτιστική κατανάλωση, υποστηρίζεται ότι μια νέο-βεμπεριανή προσέγγιση, βασισμένη στη διάκριση μεταξύ κοινωνικοοικονομικής τάξης και κοινωνικής θέσης (status) σε συνδυασμό με στοιχεία κινητικότητας και κοινωνικής καταγωγής, ως δείκτες πολιτισμικού κεφαλαίου, προσφέρει ένα αποτελεσματικό μοντέλο δομικών προσδιοριστικών παραγόντων των προτύπων κατανάλωσης. Η εργασία εξετάζει το διαθέσιμο υλικό για την εφαρμογή του μοντέλου στην Αθήνα και δίνει ένα παράδειγμα της συμβολής του στην ανάλυση της ευρύτητας των επιλογών θεατρικών ειδών και καταστημάτων για βραδινό φαγητό, The paper outlines the analytical framework and the empirical correlates regarding the main dimensions of social stratification that were explored through a survey research in 2013 Athens examining the relationship between stratification and consumption – both material and cultural. Focusing on cultural consumption, it is argued that a neo-weberian framework based on a clear-cut distinction between socioeconomic class and social status coupled with social origin data as indicators of cultural capital offers a potent model of structural determinants of consumption patterns. The paper examines the available material for an application of such a model in the Athenian context and offers an example of its relevance for the empirical analysis of cultural and mixed cultural/material consumption in the case of the breadth of choices of theater genres and types of places for dining out.

Η παρούσα εργασία βασίζεται σε επιτόπια έρευνα που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του 2012-13 και διερευνά τους όρους της μεταναστευτικής επιχειρηματικότητας στα χρόνια της κρίσης και τους τρόπους τους οποίους αναπτύσσουν οι αυτοαπασχολούμενοι μετανάστες προκειμένου να ανταπεξέλθουν. Η μελέτη βασίζεται σε συγκριτική ανάλυση μικρών επιχειρήσεων μεταναστών και γηγενών σε τρεις γειτονιές του κέντρου της Αθήνας. Αποκαλύπτονται τρεις παράλληλες «κρίσεις» που προηγήθηκαν της σημερινης, αν και πλέον εξαρτώνται από τη συντριπτική δυναμική της. Πρώτον, η «μεταναστευτική κρίση», προϊόν του τρόπου με τον οποίο η μετανάστευση αντιμετωπίστηκε από το κράτος από τις αρχές της δεκαετίας του 1990. Αυτη εν μέρει σχετίζεται με την «κρίση των μικρών επιχειρήσεων», βασικούς εργοδότες του μεταναστευτικού εργατικού δυναμικού ήδη από τη δεκαετία του 1990, και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σε ένα διεθνοποιημένο πλαίσιο ανταγωνισμού. Και οι δύο συνδέονται επιπλέον με την «αστική κρίση» της Αθήνας, αναφορικά με τις τάσεις αστικής ανάπτυξης σε σχέση με τις μεταβαλλόμενες κοινωνικές και οικονομικές γεωγραφίες στην πόλη., This paper draws on fieldwork research that took place during 2012-13 in order to assess the circumstances of migrant entrepreneurship in the years of the crisis and the ways self-employed immigrants develop in order to cope with the situation they are faced with. The study builds a comparative perspective between migrant-owned and native-owned small businesses in three neighbourhoods of central Athens. Through these, the study unveils three parallel “crises” that predated the current one, even if they are now mingled with its overwhelming dynamics. Firstly, Greece’s «immigration crisis», a product of the way migratory trends have been managed by the State since the early 1990s. This partly relates to the «crisis of small enterprises», major employers of migrant labour in the 1990s, and the challenges posed by internationalisation and large-scale competition. Both are in turn associated to the «urban crisis» of Athens, referring to processes of urban development in relation to shifting social and economic geographies in the city.

122 σ., Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο--Μεταπτυχιακή Εργασία. Διεπιστημονικό-Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) “Γεωπληροφορική”, Θέμα της παρούσας εργασίας είναι η εξέταση των Υπηρεσιών Ανάκτησης Γεωπληροφοριών με Βάση τη Θέση (Location Based Services), καθώς και η υλοποίησης της εφαρμογής AthensShops. Στόχος της εργασίας είναι η εξέταση των Υπηρεσιών Ανάκτησης Γεωπληροφοριών με Βάση τη Θέση. Πιο συγκεκριμένα, αναλύεται η σημασία που έχουν στην παροχή πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο. Επίσης, επισημάνεται η αξία των πληροφοριών σχετικά με τη τρέχουσα θέση του χρήστη μίας τέτοιας υπηρεσίας. Ως μέσο επίτευξης της ορθότητας στην παροχή πληροφοριών αποτελεί η σημασιολογική συνέπεια από την οποία πρέπει να διακρίνεται η δομή των βάσεων δεδομένων, δηλαδή των πηγών αναζήτησης της σωστής πληροφορίας σε ένα ερώτημα που τίθεται. Επίσης, και τα συστήματα είναι απαραίτητο να επικοινωνούν μεταξύ τους για το συνταίριασμα των κριτηρίων ώστε να δοθεί η σωστή πληροφορία. Επομένως, τα δεδομένα και τα συστήματα που τα φιλοξενούν πρέπει να χαρακτηρίζονται από διαλειτουργικότητα. Για τον σκοπό αυτό, υλοποιήθηκε η εφαρμογή AthensShops. Κεντρικό σημείο της εφαρμογής είναι η, όσο το δυνατόν, μεγαλύτερη ανάδειξη και διόρθωση της σημασιολογίας της Βάσης Δεδομένων, που υλοποιήθηκε. Έμφαση, επίσης, δόθηκε και στην επιλογή των συστημάτων που συνθέτουν την εφαρμογή ώστε να είναι δυνατή η μεταξύ τους επικοινωνία. Να χαρακτηρίζονται, δηλαδή, από διαλειτουργικότητα. Για τον σχηματισμό της Βάσης Δεδομένων, έγινε χρήση του καταλόγου καταστημάτων της Δράσης ‘Πάμε Αθήνα: ΣΥΜΦΕΡΕΙ’. Η Δράση έχει στόχο την προσέλκυση του καταναλωτικού κοινού στην εμπορική αγορά της Αθήνας με μειωμένες τιμές στα καταστήματα, που συμμετέχουν. Η εφαρμογή AthensShops υλοποιήθηκε με στόχο την υποστήριξη αυτού του εγχειρήματος. Η υποστήριξη συνίσταται στην συγκέντρωση όλων των καταστημάτων που συμμετέχουν και στην παροχή βοήθειας προς το καταναλωτικό κοινό για γρήγορη εύρεση των προϊόντων που επιθυμεί. Η αποτύπωση, επίσης, των καταστημάτων σε χαρτογραφικό υπόβαθρο Google Maps διευκολύνει στην γρήγορη και εύκολη προσέγγιση των αποτελεσμάτων αναζήτησης., This diploma thesis is concerned with the Location Based Services and the implementation of application AthensShops. The aim of this study is to examine the Location Based Services and especially, the importance of providing real time information and also, to highlight the value of information on the current location of the user of such a service. Semantics is used for achieving coherence in the structure of the databases that have been used for retrieving the proper answer to a given question. Moreover, the systems that constitute such a service need to interact to combine proper sources of information; namely, to be characterized by interoperability. For this purpose, AthensShops application was implemented. The central point of the application is to promote and to correct the semantics of the database that was created. Emphasis is also given in the selection of systems that make up the application in such a way, to be able to communicate with each other; therefore to be interoperable. A list of stores used from the Athens Traders Association. This action aims to attract consumers to the commercial market of Athens with discounts at participating shops. This application support this effort by collecting all of the stores involved in helping the consumers to quickly find products they want. Moreover, the representation of the stores on Google Maps facilitates the fast and easy retrieval of search results., Ελένη Π. Τσεκρέκου

Κατά τον καθαρισμό του αμφύαλου χρυσογραφημένου αγγείου του μουσείου Κανελλοπούλου διαπιστώθηκε ότι τόσο τα ενδύματα όσο και ο φωτοστέφανος του εικονιζόμενου μάρτυρος έχουν αποδοθεί με φύλλο χρυσού και όχι με υδρόχρωμα., It is being noted here that, after the restoration works undertaken at the bottom of the gold glass vessel of the Kanellopoulos Museum, not only the vestments but also the nimbus of the saint depicted are rendered with golden leaf instead of aqueous colour.

Με αφορμή την ενυπόγραφη εικόνα της Γλυκοφιλούσας του Μουσείου Μπενάκη επανεξετάζονται άλλες τέσσερις εικόνες της ίδιας συλλογής με την ίδια υπογραφή ζωγράφου, του Εμμανουήλ Λαμπάρδου. Σκοπός της εξέτασης είναι να διευκρινιστεί σε ποιόν από τους δύο συνώνυμους και συγγενείς καλλιτέχνες αποδίδεται καθένα από τα έργα. Στο πρώτο μέρος της μελέτης γίνεται σύντομη εικονογραφική και τεχνοτροπική ανάλυση των έργων και επιχειρείται απόδοση των έργων στους ζωγράφους με τα στοιχεία αυτά. Στο δεύτερο μέρος παρατίθενται τα πορίσματα της φυσικοχημικής τους ανάλυσης που επιβεβαιώνουν τις αποδόσεις των έργων., The icon of the Virgin of the Tenderness is the point of departure for a comparative analysis of four more icons from the collection of the Βenaki Museum. The scope of this analysis is to define which one of the two painters named Emmanuel Lambardos, who were relatives and synonymous, has executed which work. The first part of this study examines in brief the works from an iconographic and stylistic point of view and the attributions attempted are based on the above evidence. The second part of the study presents the results of the physico-chemical analysis of these works, which corroborate the attributions proposed in the first part.

Ο ναός της Αγίας Αικατερίνης στην Πλάκα (11ος αι.), δέχθηκε μία προσεκτική οικοδομική επέμβαση το 1841, με αφορμή την μετατροπή του από μετόχι της Μονής Σινά σε ενοριακό ναό, μετά την εγκατάλειψη και κατεδάφιση της γειτονικής Παναγίας Κανδήλη. Στις εργασίες συνέβαλαν ο αρχιτέκτων της πόληςLaurent και ο στρατηγός Μακρυγιάννης. Η προσθήκη του περιστώου γύρω από τον μεσοβυζαντινό πυρήνα, εντοπίζεται πριν το 1870, ενώ ο νέος τρούλος κατασκευάστηκε μεταξύ των ετών 1917 και 1927 σε σχέδια του Φ. Οικονόμου., In 1841 a careful building intervention was made to the eleventh-century church of St Catherine in Plaka, occasioned by its conversion from a dependency (metochi) of the Sinai monastery into a parish church, after the demolition of the neighbouring church of the Virgin Kandele. Instrumental in these works were the city architect Laurent and General Makrygiannis. The ambulatory around the Middle Byzantine nucleus was added before 1870, while the new dome was constructed between 1917 and 1927, according to plans by Ph. Oikonomou.

Η Αγία Ειρήνη είναι ένας μικρός μονόχωρος ναός επί της οδού Ναυάρχου Νικοδήμου στην Αθήνα, με διαστάσεις μαζί με την ημικυκλική αψίδα του ιερού 6Χ6 μ. Σήμερα καλύπτεται με δίρριχτη στέγη. Στον βόρειο και νότιο τοίχο διαγράφονται τοξωτά αψιδώματα, τα οποία στηρίζονται σε μαρμάρινα spolia του 7ου–8ου αιώνα. Στο εσωτερικό του ναού βρέθηκαν ίχνη μεσοβυζαντινών τοιχογραφιών. Στην αρχική του φάση που μπορεί να χρονολογηθεί στον 10ο-11ο αιώνα ο ναός είχε τη μορφή τρίκλιτης ξυλόστεγης βασιλικής. Η επόμενη φάση χρονολογείται στην Τουρκοκρατία, ενώ κατά τον 19ο αιώνα ο ναός απέκτησε τη σημερινή του μορφή., StIreneisasmallsingle-navechurch in Navarchou Nikodimou St, Athens. It measures 6 x 6 m. including the semicircular sanctuary apse, covered today by a pitched roof. On the north and south wall are arches supported by marble spolia of the seventh-eighth century. In the interior of the church traces of Middle Byzantine wall-paintings were found. The original phase of the church can be dated to the tenth-eleventh century and was a three-aisled timber-roofed basilica. The next phase is dated to the period of the Ottoman rule. In the nineteenth century the church acquired its present shape.

Η ανάπτυξη των μεγαλουπόλεων συνεπάγεται τεράστιες εκπομπές αιωρούμενων σωματιδίων και άλλων ρυπαντών ουσιών στην ατμόσφαιρα, το οποίο οδηγεί σε πολύ μεγάλη υποβάθμιση της ποιότητας του ατμοσφαιρικού τους αέρα. Η καταγραφή και μελέτη όλων αυτών των αέριων ρυπαντών βελτιώνει σημαντικά τη γνώση μας, προκειμένου να καταλάβουμε αλλά και να διαχειριστούμε σωστά τέτοιου είδους σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα. Στην παρούσα εργασία επεξεργαζόμαστε στατιστικά τα δεδομένα από 16 σταθμούς καταγραφής ατμοσφαιρικών ρύπων στην περιοχή της Αθήνας. Πιο συγκεκριμένα διαθέτουμε τις συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων PM10 , του μονοξειδίου και διοξειδίου του αζώτου , του όζοντος , του μονοξειδίου του άνθρακα και του διοξειδίου του θείου για το έτος 2006, αλλά και τα μετεωρολογικά δεδομένα για το συγκεκριμένο έτος. Αναπαριστούμε γραφικά τις μέσες ημερήσιες αλλά και μηνιαίες τιμές για καθένα από τους παραπάνω ρύπους, για όλους τους σταθμούς στους οποίους μετρώνται οι συγκεντρώσεις τους και εξάγουμε συμπεράσματα για τις ώρες της ημέρας, αλλά και για το ποιούς μήνες, έχω τις μέγιστες τιμές για τον κάθε ρύπο. Ακόμα εξάγουμε συμπεράσματα σχετικά με τη συχνότητα εμφάνισης υπερβάσεων των θεσμοθετημένων ορίων , καθενός εκ των πιο πάνω ρυπαντών. Εφαρμόζουμε την μέθοδο της ανάλυσης γραμμικής παλινδρόμησης, με την οποία διαπιστώνουμε με ποιούς από τους υπόλοιπους ατμοσφαιρικούς ρύπους και με ποιες μετεωρολογικές παραμέτρους συσχετίζονται γραμμικά τα αιωρούμενα σωματίδια ενώ παρατηρούμε κάποια ετερογένεια ανάμεσα στους σταθμούς μέτρησής τους. Τέλος μέσω της διαδικασίας της ετεροσυσχέτισης των χρονοσειρών των ατμοσφαιρικών ρύπων των αιωρούμενων σωματιδίων, του μονοξειδίου του άνθρακα και του διοξειδίου του αζώτου μεταξύ των σταθμών καταγραφής τους, εξάγουμε συμπεράσματα σχετικά με τη συμπεριφορά των αντίστοιχων χρονοσειρών, δηλαδή το μέγεθος της σχέσης ανάμεσα στις δύο σειρές και τη χρονική απόσταση ανάμεσα στη θέση της μέγιστης ισοδυναμίας τους. The development of big cities resulted in large emissions of suspended particulate matter (PM) and other pollutants in the atmosphere, which link to air quality deterioration. Monitoring and studying air pollutants improves our knowledge in order to understand and manage such significant environmental problems. In the present work, we perform statistics in the data of the 16 monitoring stations in Athens area. More specifically our data consists of the concentrations of PM10, NO, NO2, O3, SO2 and CO, as well as the meteorological data of the year 2006. We graphically represent mean daily and monthly values of each air pollutant and make appropriate conclusions. Moreover we deal with the exceedances of these air pollutants concentrations. We perform linear regression analysis in order to find out, which of the rest pollutants and meteorological data, PM10 have the best linear line fit with. We find enough differences between the monitoring stations. Finally through the cross correlation procedures of the time series of PM10, CO and NO2 between the monitoring stations, we make conclusions regarding the behavior of the time series as concerning the type of the relationship between them and the time distance between their maximum equivalence.

Στη συλλογή του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου Αθηνών περιήλθε μετά από κατάσχεση εικόνα με τους αγίους Ιουλίττα και Κήρυκο. Το έργο σε δίζωνη διάταξη παριστά στην πάνω ζώνη την αγία Ιουλίττα να κρατά στην αγκαλιά της τον μικρό Κήρυκο, ενώ στην κάτω ζώνη απεικονίζεται αριστερά το μαρτύριο του αγίου Κηρύκου και δεξιά της αγίας Ιουλίττας. Η μελέτη της εικονογραφίας των αγίων αυτών, με ελάχιστα παραδείγματα στην υστεροβυζαντινή και μεταβυζαντινή ζωγραφική, προσθέτει ένα σπάνιο έργο, όπου συνδυάζεται η απεικόνιση τους ως αγίων με τις σκηνές του μαρτυρίου τους. Η εικόνα, με βάση τα τεχνοτροπικά της χαρακτηριστικά, μπορεί να χρονολογηθεί στον 16ο αιώνα., The Byzantine and Christian Museum of Athens owns in its collection a portable icon of the Saints Ioulitta and Kerykos which came in the latter's possession after a confiscation. The icon has a two-zone configuration; in the upper zone in frontal posture, Saint Ioulitta holds in her lap her son Saint Kerykos, while in the lower zone the martyrdom of the two saints, on the left Saint Kerykos's and on the right Saint Ioulitta's. The iconographic study of this work adds a unique example, which features the combination of their depiction as saints and their martyrdom to the merely few paradigms of their representations in Late and Post-Byzantine art. The icon can be dated by its stylistic traits in the 16th century.

Σε ιδιωτική συλλογή στην Αθήνα φυλάσσεται τρίπτυχο με πέντε παραστάσεις του Δωδεκαόρτου. Το τρίπτυχο με σκαλιστό αυτόξυλο πλαίσιο στο κεντρικό φύλλο και κωνοειδή επίστεψη ξεχωρίζει για τον γλυπτό του διάκοσμο. Οι πέντε σκηνές από το Δωδεκάoρτο που έχουν επιλεγεί, ο Ευαγγελισμός, η Γέννηση, η Υπαπαντή, η Βάπτιση και η Μεταμόρφωση, με βάση την εικονογραφική τους ανάλυση ανήκουν στο πλαίσιο της Παλαιολόγειας τέχνης έτσι όπως αυτή αποκρυσταλλώθηκε στα κρητικά εργαστήρια από τον 15ο αιώνα και έπειτα. Από άποψη τεχνοτροπίας το τρίπτυχο μπορεί να χρονολογηθεί στο δεύτερο μισό του 16ο αιώνα και φαίνεται πως αποτελεί έργο ικανού καλλιτέχνη., A triptych part of a private collection in Athens is decorated with scenes of the Great Feast cycle of the Dodekaorton. The triptych stands out for its wood carved frame and pinecone ornament on the top, which is of fine quality. The five scenes chosen for the decoration of the triptych are the Annunciation, the Nativity, the Hypapante, the Baptism and the Transfiguration. Their iconographic analysis showcases that they follow the Palaiologan patterns as it had been crystallized by the Cretan workshops of the 15th century. However, in terms of style, the triptych suggests a dating in the second half of the 16th century and is probably the work of a talented artist from a Cretan workshop.

Το 1916 αγοράστηκε από το Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών εικόνα που παριστά σε αστικό τοπίο ως σκηνικό βάθος τον έφιππο άγιο Γεώργιο δρακοντοκτόνο να ελευθερώνει τη βασιλοπούλα. Η εικόνα, με βάση τα περίπου πενήντα γνωστά έργα του Κλόντζα όπως επίσης και με την ομόθεμη και ενυπόγραφη εικόνα του στο Μουσείο Μπενάκη, μπορεί να αποδoθεί στον ίδιο καλλιτέχνη. Αυτήν την απόδοση ευνοούν τα καλλιτεχνικά και εικονογραφικά της στοιχεία που προσομοιάζουν στον χρωστήρα του Κλόντζα και μπορούν να τη χρονολογήσουν στο τελευταίο τέταρτο του 16ου αιώνα. Τέλος δε, το ιδιαίτερο βάρος που δίνεται στην εκκοσμίκευση του θέματος αφήνει υπόνοιες για τον προορισμό του έργου που μάλλον είναι διάφορος από εκείνον του θρησκευτικού., In 1916 the Byzantine and Christian Museum of Athens acquired an icon which, in an urban scenic as its background, depicts the equestrian Saint George killing the dragon and setting free the princess. The panel in artistic terms, according to the evidence from the approximately fifty artworks of Klontzas along with the same in subject and signed icon of his at the Museum Benaki, can too be attributed to him. What is more, this attribution is corroborated by the artistic merits and the iconographic details which resemble the hand of Klontzas and which offer as a dating frame the last quarter of the 16th century. Finally, special mention should be made to the secularization of the subject, which suggests that the function of the painting should be acknowledged as different from the religious one.

Παρουσιάζονται σχέδια του Paul Durand (1839-1840, 1842-1843, 1847 και 1864) και του T. J. Wilson (1846-1847), σε αντιγραφή από τον N. H. J. Westlake (1905) και τον O. M. Dalton (1911), ενός εικονογραφημένου τρούλου αγνώστου ναού, πιθανόν αφιερωμένου στον Σωτήρα., Presented are drawings by Paul Durand (1839-1840, 1842-1843, 1847 and 1864), and T.J. Wilson (1846-1847), as copied by N. H. J. Westlake (1905) and O. M. Dalton (1911), of a wall painted dome from an unknown church possibly dedicated to the Saviour.

Παρουσιάζονται τα σχέδια και η καταγραφή του 1843 από τον Paul Durand των ναών που υπήρχαν στη θέση της σημερινής Μητρόπολης Αθηνών, του Αγίου Νικολάου του 16ου αιώνα και της Παναγίας Κανδήλη, αρχιτεκτονικό υλικό των οποίων χρησιμοποιήθηκε κατά την οικοδόμηση του νέου ναού (1848 κ.ε.)., Presented are the drawings and the record made by Paul Durand in 1843 of the churches that existed on the site of the present Greek Orthodox Cathedral of Athens. These were the sixteenth-century church of St Nicholas and the church of the Virgin Kandili, architectural material from which was used in the construction of the new church (1848 et seq.).

Στις ανασκαφές στα νότια της Ακρόπολης βρέθηκε μια πήλινη κυκλική σφραγίδα, ευχαριστιακού άρτου. Διακοσμείται με επιπεδόγλυφο ισοσκελή σταυρό. Η σφραγίδα μπορεί να χρονολογηθεί στον 5ο αιώνα., A circular clay stamp for Eucharistic bread was discovered in the excavations to the south of the Acropolis. It is decorated with a Greek cross in champlevé technique. The stamp can be dated to the 5th century.

Εργασίες στερεώσεως που πραγματοποιήθηκαν από την 1η Ε.Β.Α στο ναό του Αγ. Νικολάου Ραγκαβά, στους βόρειους πρόποδες της Ακρόπολης της Αθήνας, απεκάλυψαν σε έναν από τους μαρμάρινους οκταγωνικούς κιονίσκους του τρούλλου εγχάρακτη, επικλητική επιγραφή που αναφέρει μέλος της οικογένειας Ραγκαβά. Η επιγραφή (μέσα 11ου αι.) επιβεβαιώνει την οικοδόμηση του ναού τον 11ο αι. και την παλαιά αθηναϊκή παράδοση που συνέδεε το μνημείο με την οικογένεια Ραγκαβά. Ο Λέων Ραγκαβάς που αναφέρεται στην επιγραφή έζησε στην Αθήνα και πιθανώς υπήρξε ο κτήτορας του ναού., In the course of consolidation works carried out by the 1st E.B.A. on St. Nicholas Rangavas, a cross-in-square church at the foot of the north slope of the Acropolis of Athens, there was discovered an incised invocatory inscriptions mentioning a member of the Rangavas family on one of the octagonal colonettes of the dome. The mid-11th c. inscription confirms the building of the church in the 11th c., and the old Athenian tradition linking the monument with the Rangavas family. The Leo Rangavas mentioned in the inscription must have lived in Athens at the time and may have been the founder of the church.

Ο συσχετισμός νέων παρατηρήσεων στα ελάχιστα σωζόμενα λείψανα της Μεγάλης Παναγιάς με παλιές απεικονίσεις και πληροφορίες από αρχαιολογικά ημερολόγια επιτρέπουν την σχεδιαστική αναπαράσταση του μνημείου το οποίο κατεδαφίσθηκε το 1885. H εκκλησία είχε τέσσερις οικοδομικές φάσεις με σπουδαιότερες την παλαιοχριστιανική, την μεσοβυζαντινή και την μεταβυζαντινή ., On the basis of the correlation of new observations on the scant remains of the Megali Panagia with old depictions and information in the excavation daybooks, a graphic reconstruction is proposed for the monument, which was demolished in 1885. The church had four building phases, the most important of which were the Early Christian, the Middle Byzantine and the Post-Byzantine.

240 σ., Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο--Μεταπτυχιακή Εργασία. Διεπιστημονικό-Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Δ.Π.Μ.Σ.) "Γεωπληροφορική", Η Εργασία αποτελεί την Διπλωματική Εργασία για το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών "Γεωπληροφορική" του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Αντικείμενο της Εργασίας ήταν η δημιουργία ενός Σχεδιαστή Ταξιδίων Με Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (Intermodal Journey Planner), που να απευθύνεται κατά κύριο λόγο στους επισκέπτες της πόλης. Για τον λόγο αυτό η σχετική εφαρμογή σχεδιάστηκε ώστε να είναι αρκετά απλή στην χρήση και να μπορεί να δίνει με λίγα βήματα και γρήγορα μια πολύ καλή καθοδήγηση, ενώ ως γλώσσα του περιβάλλοντος χρήσης επιλέχθηκε η Αγγλική. Η εφαρμογή παρέχεται μέσω ενός web interface και στηρίζεται σε open source εργαλεία. Η δημιουργία της στάθηκε ως πλαίσιο για την απόκτηση γνώσης σχετικά με την γλώσσα προγραμματισμού Java, την δημιουργία web sites και εφαρμογών, την πλοήγηση με χρήση γράφων, όπως επίσης και με την λογική της ανάπτυξης λογισμικού ανοικτού κώδικα και των μεθοδολογιών λειτουργίας μιας κοινότητας ανάπτυξης τέτοιου λογισμικού., The Project is a Thesis for the "Geoinformatics" Postgraduate Studies Programme of the National Technical University of Athens. Goal of the Project was the implementation of an Intermodal Journey Planner for Athens‘ region, targeting its foreign visitors. Thus, the service was designed to be easy in use and capable to provide a good routing solution with only a few steps. Additionally, the language of the user interface is English. The service is provided by a web interface and is based mainly on open source tools. Its development was the frame for the acquisition of knowledge regarding Java, Web Sites‘ Creation, Rich Internet Applications, Routing, Data Manipulation, as also regarding open source software development and team collaboration., Μιχαήλ Δ. Τζιώτης

182 σ., Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο -- Μεταπτυχιακή εργασία. Διεπιστημονικό - Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών "Περιβάλλον και Ανάπτυξη", Το αντικείμενο της παρούσας έρευνας αφορά στην ανίχνευση του δημόσιου χώρου, την προσέγγιση του ρυθμού αλλαγής των δομικών και μορφικών χαρακτηριστικών του και την αναζήτηση των μετα-νεωτερικών τάσεων «αξιοποίησής» του. Το ενδιαφέρον στρέφεται στην περιοχή της Αττικής, όπου η δομική εκμετάλλευση (με τη μορφή, κυρίως της «mallοποίησης», ενός απόλυτα ιδιωτικού χώρου που μεταμφιέζεται σε δημόσιο, επιχειρώντας να υιοθετήσει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του) και η εξαφάνιση των μεγάλων ελεύθερων χώρων φαίνεται να αποτελεί πρωταρχικό σκοπό όχι μόνο των ιδιωτικών, αλλά πλέον και των δημόσιων φορέων. Η έρευνα ολοκληρώνεται μέσα από τη μελέτη της περίπτωσης του κτήματος Βεΐκου στο Γαλάτσι και της επικείμενης κατασκευής ενός γιγαντιαίου εμπορικού κέντρου, τύπου mall, στο κέλυφος του υφιστάμενου Ολυμπιακού γυμναστηρίου (Παλαί). Παρά το γεγονός ότι το πρώην Ολυμπιακό κέντρο Γαλατσίου, στο πλαίσιο της μεταολυμπιακής αξιοποίησής του, παραχωρήθηκε στο ιδιωτικό κεφάλαιο, φορείς και κάτοικοι της περιοχής αρνούνται να συμβιβαστούν με την ιδέα της μετατροπής του σε υπερμέγεθες mall. Το μέλλον του Παλαί φαίνεται να τίθεται υπό διαπραγμάτευση και επιμέρους δυνάμεις δρουν και αντιδρούν με σκοπό τη διεκδίκησή του. Στην υπό μελέτη περίπτωση, το ερευνητικό ενδιαφέρον επικεντρώνεται στη διερεύνηση των κύριων μορφών δράσης-αντίδρασης από την πλευρά των εμπλεκόμενων φορέων, του μοντέλου βάσει του οποίου διεκδικείται το Παλαί από τις εκάστοτε δυνάμεις, του τρόπου με τον οποίο (ανα)παράγεται ο δημόσιος λόγος γύρω από το Ολυμπιακό αθλητικό κέντρο μέσω του τοπικού τύπου, των κινήσεων φορέων και πολιτών, του εμπορικού συλλόγου, της Βουλής και γενικότερα της Πολιτείας. Τέλος, ιδιαίτερα καθοριστική κρίνεται η αναζήτηση της πραγματικής θέσης των μη ενεργών κατοίκων του δήμου Γαλατσίου, καθώς και της τοπικής αυτοδιοίκησης ως προς την κατασκευή του Παλαί., The aim of this study is to examine the way a plithora of mall-buildings pop up disregarding the context. The study focus on Galatsi Olympic Center and especially on the reactions that causes to the local society due to the fact that it will be transformed to a shopping mall., Ευτυχία Δ. Παπαντωνίου

Η παρούσα διπλωματική εργασία πραγματεύεται την χρήση τεχνητών νευρωνικών δικτύων για την δημιουργία ενός αξιόπιστου μοντέλου πρόβλεψης της μέγιστης ημερήσιας συγκέντρωσης του τροποσφαιρικού όζοντος σε αστικό περιβάλλον. Η ανάλυση και η πρόβλεψη των επιπέδων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, είναι σημαντικά θέματα της ατμοσφαιρικής και περιβαλλοντικής έρευνας, λόγω του αντίκτυπου που έχει η ατμοσφαιρική ρύπανση στην υγεία και την ποιότητα ζωής του ανθρώπου. Ένας από τους πιο σημαντικούς ρύπους είναι το τροποσφαιρικό όζον (O3), και ειδικότερα το όζον του κατώτερου οριακού στρώματος της ατμόσφαιρας (επιφανειακό ή surface ozone). Επομένως, η πρόβλεψη της μέγιστης συγκέντρωσης όζοντος στις πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές, είναι μεγάλης σπουδαιότητας για τον έλεγχο και τη βελτίωση της ποιότητας της ατμόσφαιρας. Μέχρι σήμερα, αν και διάφορα μοντέλα πρόβλεψης όζοντος έχουν ερευνηθεί, υπάρχει ακόμα η ανάγκη για ακριβέστερα μοντέλα, έτσι ώστε να αναπτυχθούν αποτελεσματικές στρατηγικές πρόληψης και ελέγχου σε περιπτώσεις που οι οριακές τιμές όζοντος ξεπερνιούνται πέρα από κάποιο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (επεισόδιο ρύπανσης). Χρησιμοποιήθηκαν χρονοσειρές συγκέντρωσης όζοντος και άλλων ρύπων που οδηγούν στην δημιουργία του, από το σταθμό της “Λυκόβρυσης” και του “Αμαρουσίου”, καθώς και μετεωρολογικά δεδομένα που σχετίζονται με την δημιουργία, καταστροφή και διασπορά ή διάχυση του όζοντος. Κατά τη βελτιστοποίηση του νευρωνικού δικτύου, δόθηκε έμφαση στην κατά το δυνατόν ακριβέστερη πρόγνωση των αυξημένων τιμών της συγκέντρωσης Ο3 (επεισόδια ρύπανσης για [Ο3] >=180 μg/m3), για τις οποίες απαιτείται η λήψη εκτάκτων μέτρων. Τα Τεχνητά Νευρωνικά Δίκτυα, όπως αποδείχθηκε, αποτελούν μια πολύ καλή εναλλακτική λύση ως προς τις παραδοσιακές στατιστικές τεχνικές, καθώς για την εκπαίδευσή τους χρησιμοποιούνται διαθέσιμα στοιχεία προηγούμενων μετρήσεων αλλά και λόγω της ικανότητάς τους να χειρίζονται δεδομένα με μη γραμμικές σχέσεις μεταξύ τους. Αρχικά δοκιμάστηκαν διαφορετικές αρχιτεκτονικές νευρωνικών δικτύων επιτρέπουν την κατηγοριοποίηση των πρότυπων δεδομένων εισόδου, όπως οι χάρτες Kohonen, τα δίκτυα επιβλεπόμενης κατηγοριοποίησης LVQ και τα στοχαστικά RBF δίκτυα με σκοπό το μοίρασμα των δεδομένων εισόδου σε κατηγορίες σύμφωνα με τα επίπεδα όζοντος. Στη συνέχεια ελέγχθηκε η δυνατότητα πρόβλεψης με την χρήση πολυστρωματικών αντιληπτήρων πρόσθιας τροφοδότησης (Multilayer Feed-Forward) και εποπτευόμενης μάθησης μέσω διόρθωσης σφάλματος με ανατροφοδότηση (Back Propagation), γνωστά ως ΜultiLayer Perceptrons ή MLPs που έδωσαν και τα καλύτερα αποτελέσματα. Η απόδοση ενός μοντέλου πρόβλεψης της συγκέντρωσης του όζοντος της χαμηλής τροπόσφαιρας μπορεί να κριθεί από το ποσοστό των επεισοδίων που θα προβλεφθούν σωστά από το μοντέλο, σε αντιδιαστολή με το ποσοστό των ψεύτικων-λανθασμένων συναγερμών (δηλ. προβλέψεις επεισοδίων ρύπανσης που δεν συνέβησαν στην πραγματικότητα). Ο δείκτης απόδοσης SI, είναι ο δείκτης υψηλότερης σπουδαιότητας καθώς αντιπροσωπεύσει την απόδοση στην πρόβλεψη των επεισοδίων αλλά και στην γενικότερη συμφωνία μεταξύ των προβλεφθέντων και παρατηρηθέντων δεδομένων. Στο σταθμό της “Λυκόβρυσης” ο δείκτης απόδοσης SI κυμάνθηκε από 0,943 έως 0,831 και ο λόγος των ψεύτικων συναγερμών FA από 0 έως 0,014 ενώ στο σταθμό του “Αμαρουσίου” ο δείκτης απόδοσης SI κυμάνθηκε από 0,777 έως 0,68 και ο λόγος των ψεύτικων συναγερμών FA από 0,211 έως 0,234. This study deals with the use of artificial neural networks for ground-level ozone modeling in the Athens area. Forecasting next day’s maximum hourly ozone concentration is an important topic of air quality research nowadays. The continuing worldwide environmental problem suggests the need for more accurate forecasting models. Development of such models is a difficult task as the meteorological variables and the photochemical reactions involved in ozone formation are complex. Meteorological variables and concentrations of ozone and ozone precursors, from two monitoring stations “Lykovrisi” and “Marousi”, are used as inputs in order to obtain the best estimate of the next day’s maximum hourly ozone concentration. The violation of the European public information threshold (ozone episode), defined by control authorities, of 180 μg/m3 is successfully predicted in most cases. Neural networks seem to be very well situated since they allow for nonlinear relations among input variables. Several architectures of Neural Networks were tested but Multi-Layer Perceptrons (MLPs) came up with the best results. At “Lykovrisi” monitoring station the Success Index (SI) that is able to represent performance in forecasting exceedances as well as the overall goodness between predicted and measured data, varied from 0.943 to 0.831 and the fraction of False Alarms (FA) that represents predicted episodes that didn’t happen to the overall number of predicted episodes, varied from 0 to 0.014. At “Marousi” monitoring station the SI varied from 0.777 to 0.68 and the fraction of False Alarms (FA) from 0.211 to 0.234.

An edition of an opisthographic curse tablet of the fourth century B.C. from the Athenian Kerameikos. The first edition, which has appeared twice, Minima Epigraphica et Papyrologica 4 (2000) 91–99 and Mitteilungen des Deutschen Archäologischen Instituts, Athenische Abteilung 114 (1999 [2001]) 92–96, admits of improvement. The text consists of a list of men’s names plus the word γυναῖκα.

Στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών φυλάσσεται ανάγλυφη μαρμάρινη παραστάδα με την παράσταση του Καλού Ποιμένος. Την παράσταση συμπληρώνει φυτικός διάκοσμος, ένας σκύλος και η παρουσία ενός ταινιωτού κόμβου. Η εξέταση της εικονογραφίας του θέματος εντάσσει την παραστάδα στα έργα της βυζαντινής σύλληψης και εικονογραφίας, ενώ το ιδιαίτερο μοτίβο του ταινιωτού κόμβου, στοιχείου με τη «μαγική» και φυλακτήρια σημασία του εμπλουτίζει την παράσταση με μια δεισιδαιμονική ποιότητα. Από τεχνοτροπικής άποψης, η ανάγλυφη παραστάδα μπορεί να χρονολογηθεί στα τέλη του 13ου αιώνα., In the collection of the Byzantine and Christian Museum of Athens a marble doorpost is decorated with a representation of the Good Shepherd in relief. Vegetal motifs, a dog and a banded knot surround and complement the image of the Good Shepherd. The iconographic analysis of the slab suggests that the latter is purely Byzantine in concept and execution. The special motif of the banded knot is a magical element with protective connotations, which adds a superstitious character and quality to the marble member. The doorpost according to its stylistic and technical features can be dated in the end of the 13th century.

Τα μολυβδόβουλλα συνιστούν μια γοητευτική και πολυδιάστατη κατηγορία της έρευνας που αφορά κυρίως στην προσωπογραφία, τη διοικητική διάρθρωση της αυτοκρατορίας, την εξέλιξη των αξιωματούχων, λαϊκών και κληρικών, την ιστορία μιας πόλης ή μιας περιφέρειας, αλλά και την βυζαντινή εικονογραφία. Η ευσύνοπτη παρουσίαση εδώ τριών διαφορετικών κατηγοριών μολυβδοβούλλων, αυτοκρατορικών, εκκλησιαστικών και αριστοκρατικών, παρουσιάζει τόσο από πλευράς εικονογραφίας όσο και από πλευράς ιστορικών πληροφοριών ενδιαφέροντα στοιχεία για τον κάτοχο της κάθε σφραγίδας ξεχωριστά και συνολικά για την κοσμοθεωρία της βυζαντινής κοινωνίας., The Byzantine lead seals are a very attractive and multidimensional category of research since they are pertinent to the prosopography, the administrative organization of Byzantium, the career progression of secular and ecclesiastical officials, the history of a town or region and finally to the religious iconography. In a concise discussion, which is both historical and iconographic, the lead seals presented are being classified into three major groups, the imperial, the ecclesiastical and the aristocratic ones. Each seal can reveal interesting information for its owner and for the worldview of the Byzantine society in general.

Ένα από τα πρόσφατα αποκτήματα του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου αποτελεί εικόνα με την παράσταση της Παναγίας Γλυκοφιλούσας που αγοράστηκε το 1992 από την οικογένεια Ψημενάτου από την Κεφαλονιά. Η εικόνα, που παριστά την Παναγία στον εικονογραφικό τύπο της Γλυκοφιλούσας, έχει στο κάτω μέρος της τρίστιχη επιγραφή και την απεικόνιση του κεκοιμημένου Βερνάρδου Άνινου καθώς και την ημερομηνία θανάτου του, 24 Ιανουαρίου 1723. Η εικονογραφική ανάλυση του θέματος προσφέρει πληροφορίες για την προφανή αναγεννησιακή καταγωγή του τύπου της Παναγίας, την εισαγωγή του στο ρεπερτόριο των κρητών ζωγράφων, και την διάδοση που γνώρισε στο νησί της Κεφαλονιάς κατά τους 18ο και 19ο αιώνες. Οι τεχνοτροπικές παρατηρήσεις που αφορούν στην εικόνα δείχνουν ως καλλιτέχνη τον μαθητή του Στέφανου Τζανκαρόλα, Ανδρέα Καραντινό., The portable icon with the Virgin Glykophilousa has been listed among the recent acquisitions of the Byzantine and Christian Museum of Athens. The icon was bought from the Kephalonian family of Psemenatos in 1992. It depicts the Virgin in the iconographic type of the Glykophilousa, whereas at the lower register of the icon there is a three-verse inscription, the representation of the deceased Bernard Aninos and the day of his passing, 24 January 1723. The iconographic analysis of the subject offers information on the latter which originates from the Italian Renaissance, on its appropriation by the Cretan icon workshops and finally on its popularity in Kephalonia during the 18th and 19th centuries. The stylistic features of the icon attribute this work probably to Andreas Karantinos a student of Stefanos Tzankarolas.

Στο άρθρο παρουσιάζονται έντεκα αδημοσίευτες μολύβδινες σφραγίδες που ανήκουν στη συλλογή του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου Αθηνών. Οι πρωιμότερες αυτών ξεκινούν από τον 7ο αιώνα και φθάνουν έως το πρώτο τέταρτο του 14ου αιώνα. Από το σύνολο αυτό δύο από τις πρώιμες αναφέρονται σε κρατικούς αξιωματούχους των οποίων το όνομα δεν έχει διασωθεί, κάποιες έχουν απλά όνομα χωρίς ιδιότητα, μία προέρχεται από το ιερατείο της Αγίας Σοφίας, δύο ανήκουν σε κάποιον Ιωάννη Ατζίμη, αριστοκράτη άγνωστο από αλλού, και δύο στον αυτοκράτορα Ανδρόνικο Β΄ Παλαιολόγο (1282-1328)., In this article are discussed eleven unpublished lead seals that constitute part of the Byzantine and Christian Museum's collection. The earliest of the seals dates in the 7th century and the latest one reaches the first quarter of the 14th century. From this group two of the earliest ones, which belong to state officials, have not preserved the names of their owner, whereas in the majority of the lead seals under discussion the exact opposite happens; the name has been preserved, but not the attributes. Of the most interesting ones, a seal belonged to the church officials of Hagia Sophia, two were the property of a certain John Atzimes, an unattested aristocrat from elsewhere, and two more belonged to the emperor Andronicus II Palaeologus (1282-1328).