Search

Copyright of WeltTrends is the property of WeltTrends e.V. and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Sprawozdanie z konferencji naukowej „WOJNA DOMOWA W SZTUCE WOJENNEJ” Akademia Sztuki Wojennej, 12 maja 2021 r.

Copyright of WeltTrends is the property of WeltTrends e.V. and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

The science fiction form adopted by Santiago Páez, in "Uriel" (2006), and Giaconda Belli, in Waslala (1996), owes the rudiments of its literary structure to early colonial narratives of New World encounter. Such science fiction not only contains strong traces of what Mary Louise Pratt has famously called the “rhetoric of discovery,” but also employs tropes directly or indirectly inherited from colonial travel narratives. However, Páez and Belli associate this science fiction form with a legacy of United States neo-imperialism, in which colonial narratives have been invoked and repeated triumphantly in the construction of national imaginaries. In Central and South America, conversely, the novela de la selva—the other clear structural source for Páez and Belli, and a literary form equally indebted to colonial narratives of New World encounter—remains conscious of its enunciation as a postcolonial form critical of its colonial narrative sources. While the novela de la selva, then, shares a literary taproot with sci-fi narratives of futuristic exploration, Páez and Belli utilize the latter to renovate and reactivate the former’s critique of an imperialist legacy by exploiting tensions that arise between these two disparate literary forms whose central tropes so often coincide. I argue that by adapting the ecologically aware New World imaginary peculiar to the novela de la selva, in which positivist ambitions of national expansion are checked by a forest that nevertheless becomes part of a national imaginary, Páez and Belli fundamentally alter the New World imaginary that underwrites high science fiction narratives of exploration and expansion.

Recensiamo Silvia Albertazzi, Belli e perdenti. Antieroi e post-eroi nella narrativa contemporanea di lingua inglese. Roma: Armando, 2012.

The research presented here represents an 'experiment' in the application of the methodology of the Accessibility Plan to the monumental complex of the Opera di Santa Maria del Fiore in Florence. The goal of the research is to attempt to increase the degree of accessibility of the complex through an innovative medium and long-term strategic planning tool that takes into consideration not only tangible aspects (physical and sensory accessibility) but also intangible aspects, thus enabling people to fully visit and understand the cultural significance of the locations, with a focus on the experiential aspect of the visit. In other words, the ultimate objective of the research presented here is to identify ways to enhance the usability and accessibility conditions of the spaces within the monumental complex of the Opera di Santa Maria del Fiore, harmonizing the requirements of heritage preservation with those of accessibility.

An ecocritical analysis of Nicaraguan autor Gioconda Belli’s work, who was born in 1948, reveals that the author usually homogenizes the environment, treating it in generic terms as an ornament, without the knowledge of the local specific qualities nor the systems whose scope cover the global. According to Val Plumwood in Environmental Culture: The Ecological Crisis of Reason, “the model promotes insensitivity to the marvelous diversity of nature, since differences in nature are attended to only if they are likely to contribute in some obvious way to human welfare” (Plumwood 107). This feature of her poetics distinguishes Belli from the vast number of Nicaraguans of the general population who do know to name many members of their biological community, to incorporate them into their lives as remedy for a great variety of common diseases and also to use them as very expressive figures in everyday conversation.

Giurisprudenza / 𝐿𝑎𝑤

Nuestro objetivo con este artículo es relacionar las emociones y los estereotipos de género por medio del análisis de las narrativas que contienen los spams. Presentaremos cuatro diferentes tipos de spam de 450 correos electrónicos, que tengan entre 4 y 52 líneas de extensión. Estos se recibieron entre finales de 2009 y mediados de 2016 y fueron escritos en inglés, español, portugués y francés. Nuestro análisis se realizará en 2 pasos. En el primer paso se describirán las estrategias lingüísticas discursivas. En el segundo paso, se abordará la expresión lingüística de las emociones. Nos basaremos en la Teoría del Posicionamiento de Rom Harré para identificar dónde se ubican los autores y los lectores en las narraciones.

A categoria juventude é tecida num processo dinâmico e de mutação permanente. A juventude é, por natureza, fugaz e impregnada de simbolismos, potencialidades e fragilidades, carregada de inexplicáveis ambiguidades. Objetiva-se neste artigo analisar a condição da religião na pós-modernidade, sua influência na construção da identidade das juventudes universitárias e refletir sobre as formas de compreensão do Sagrado e da religião fluída. O texto discute o conceito de juventude a partir de um resgate na história, traçando uma perspectiva que contribui para a compreensão da juventude em sua complexidade contemporânea. Reflete sobre o contexto histórico-social atual e a relação das juventudes com a religião num processo de liquefação das estruturas, constituindo-se no alargamento da subjetividade individual e líquida. Aborda a perspectiva juvenil sobre a religiosidade, traçando um comparativo entre Brasil e Europa, enfatizando o processo em curso no seio da juventude brasileira em relação a religiosidade. O grande desafio na formação das juventudes universitárias está no uso de metodologias adequadas para aproximá-las do entendimento e da vivência do mistério perdido – o Sagrado. FLUID RELIGION AND ITS IMPLICATIONS IN THE CONSTRUCTION OF JUVENILE SUBJECTIVES The youth phase is formed in a dynamic process of continuous mutation. The youth is by nature short, impregnated with symbolism, full of potential, fragility and inexplicable ambiguity. The objective of this article is to analyze the postmodernity religious aspect, and its influence in the youth formation process. Also to reflect over the many forms of comprehension of the Sacred and fluid religion. The text discusses the concept of youth from a point in history, tracing a perspective that contributes to the understanding of youth and its contemporary complexity. Reflecting about the historical and social aspects, and the relation between youth and religion in the process that dismantles structures, enlarging individual subjectivity. Also approaches religion from the youth perspective, tracing a comparison between Brazil and Europe, emphasizing the current processing of religion amongst the Brazilian youth. And the great challenge of influencing the youth in universities by using adequate methods that draw them to the understanding and living the lost mystery of the Sacred.

In this paper we will present a piece of the analysis of interviews realized to users of Telephone calling shops in Barcelona, Manchester and Milan. The emphasis has been put in the analysis of the emotions tied to the use of ICT in these specific spaces. We will focus on understanding these spaces as public spaces in continuous movement and evolution, which generate emotions strictly related to them. Using the concept of performance, we explore how speech creates a need for the construction of particular emotions, which do not exist before they performance.

Soykırım suçunun uluslararası hukukta kabul edilen tanımı çerçevesinde, ulusal, etnik, ırksal veya dini bir grubu “tamamen veya kısmen yok etme kastı” şeklinde ortaya çıkan suçun manevi unsuru (mens rea), diğer unsurlardan bir adım öne çıkmaktadır. Zira manevi unsur, soykırım suçunun adam öldürme suçundan veya insanlığa karşı suçlar altında incelenebilecek diğer suçlardan ayrılmasını sağlayan öğesidir. Bu öneminden dolayıdır ki; öğretide soykırım suçu “mens rea suçu” olarak da anılmaktadır. Bununla birlikte manevi unsurun somut olayda ispat edilmesi; failin suç işlediği sırada taşıdığı amacın, diğer bir deyişle zihinsel durumunun, ortaya konulmasını gerektirdiğinden çoğu zaman son derece güçtür. Buna ek olarak, niteliği gereği belli bir organizasyon ve belli bir yapılanma dahilinde her seviyeden failin katılımını gerektiren soykırım suçu açısından, ilgili failin taşıması gereken grubu yok etme kastının içerik ve yoğunluğu da bu fail için kabul edilecek standart bakımından manevi unsurun yorumlanmasını gerektirmekte olup, uygulama ve öğretide bu konuda çeşitli yaklaşımlar ortaya konulmuştur. Bu çalışmada, soykırım suçunun şüphesiz en ayırıcı özelliği olan manevi unsura ve bu unsurun yorumlanmasına dair yaklaşımlara uluslararası hukuk bağlamında daha yakından bakılmıştır.

Fıkralar farklı mizah tarzlarını barındıran edebiyat ürünleridir. Martin ve arkadaşları bireylerin dört mizah tarzı kullandıklarını belirtmişlerdir. Bunlar; katılımcı, kendini geliştirici, saldırgan ve kendini yıkıcı mizah tarzlarıdır. Bu mizah tarzlarından ikisi olumlu ikisi ise olumsuzdur. İnsanlar farklı mizah tarzlarını kullanarak, kişilerarası ilişkilerde değişik işlevlerde bulunurlar. Fıkra, mizahın en önemli unsurlarından biridir. Türk kültüründe yer alan en önemli fıkra tiplerinden biri Bektaşî’dir. Bektaşî kültürü içinde oluşan bu fıkralar, yerel ve evrensel değerlere sahiptir. Bu fıkralarda gülmeye neden olan en önemli durum uyumsuzluktur. Bektaşî fıkralarında belli tipler bulunmaktadır. Bu tiplerin temsil ettikleri belli davranışlar vardır. Bu çalışmada Bektaşî fıkralarının olumlu ve olumsuz mizah tarzları kapsamında incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu çalışma doküman incelemesi tekniği ile yapılmıştır. Yapılan incelemede farklı fıkralarda değişik mizah tarzlarının kullanıldığı gözlenmiştir. Bektaşî fıkralarında katılımcı, kendini geliştirici, saldırgan ve kendini yıkıcı mizah tarzlarıyla ilgili birçok temaya rastlanmaktadır. Katılımcı mizah tarzının kullanıldığı Bektaşî fıkralarında kişilerarası ilişkilerin geliştirilmesi amaçlanır. Bektaşî tipi, bu mizah tarzını kullanarak farklı inanç ve düşünceye sahip olan kişilerle sağlıklı etkileşim kurar. Bektaşî fıkralarındaki kendini geliştirici mizah tarzı ile birey pozitif yönde gelişir. Bektaşî kendisiyle temas kurduğunda bu tarzı sıklıkla kullanır. Bektaşî, saldırgan mizahı kullanarak diğerlerini alaya alır ve eleştirir. Yıkıcı mizah tarzı ile de kendini aşağılar ve kendi zayıflıkları ile alay eder. Bektaşi fıkralarında olumlu mizah tarzlarıyla ilgili temalara daha sık rastlanmaktadır. Bu durum Bektaşi fıkralarının kişisel gelişimi ve sosyal etkileşimi destekleme işlevini ön plana çıkarmaktadır. Buna karşı saldırgan ve kendini yıkıcı mizah tarzlarıyla ilişkilendirilen fıkralardaki temaların da daha ılımlı olduğu görülmektedir. Bu durum Bektaşi fıkralarının insancıl bir temele sahip olduğunu göstermektedir.

Makamsal bağlamda dokuzuncu yüzyıldan bugüne kadar yapılan nazari çalışmalar sınıflandırma bakımından farklı yaklaşımlarla birlikte açıklamalar ihtiva eder. Farklı anlayışlar ihtiva eden bu çalışmaların tümü bir külliyat oluşturur. İçeriklerinde yer alan farklılıklar belli anlayışın ya da ekolün (Pisagorcu, Sistemci Okul vb.) modeline karşılık gelir. Modeller incelendiğinde içerisinde değişik atılımların ve yaklaşımların olduğu görülse de sürekli artan bir makam ve terkip kavramları ile karşı karşıya kalınmaktadır. Halk müzikleri ise herhangi bir kurama bağlı olmayan yapıları ile dikkat çeker. Genellikle âşık ya da ozan adı verilen kişilerce irticalen tasarlanan ezgiler içerir. Bu nedenle ezgiler içerisinde kullanılan perdeler yardımı ile ortaya çıkan sıralı perdeler (cins, makam ya da diziler) halk tarafından verilen geleneksel isimler (ayak) dışında konu üzerine çalışmaları olan uzmanlarca (makam) tanımlanmaktadır. Fakat bu tür çalışmalarda ortak bir yöntem ya da metot kullanılmadığı gibi kuramsal temellerinin de tarihsel açıdan ele alınmadığı görülmektedir. Günümüzde ise makam ve ayak konusunda Halk müziği üzerine yazılan (makale, kitap, sempozyum vb.) ya da söylenen birçok çalışma mevcuttur. Halk müziği çalışmalarında ortak fikir olarak temel alınan ayak konusu olsa da bazı konularda makam olduğu öne sürülen farklı görüşlerin olduğu bilinmektedir. Bu çalışma; her iki görüşten hareketle farklı bir yöntem kullanılabileceği gibi göz ardı edilen yönlerin eksikliklerini ortaya koymayı hedeflemektedir. Çalışmada literatür taraması ile birlikte halk müziği örneklemlerinde gösterilen ve bugünde çalgılarda kullanıldığı düşünülen perde analizlerine yer verilmiştir. Analizler için bugüne kadar kayıt altına alınmış ve Türkiye Radyo Kurumu (TRT) arşivlerinde yer alan tam olarak üç bin sekiz yüz seksen bir halk ezgisinin notası temel alınmıştır. Analiz edilen eserlerde genellikle belli bir diziyi ele alan sözlü ve sözsüz eserler bir arada ele alınmıştır. Çalışmanın yöntemi halk ezgi örneklemleri ele alınarak incelenen eserler belirli bir perde sırasına göre sınıflandırmaktır. Çalışma kapsamında TRT halk müziği repertuarına göre performans örnekleri ile birlikte analiz edilmiştir. Analizler başlangıçta karar perdelerine dayanılarak yapılmış ve karar perdesine göre ses perdeleri pes taraftan tize doğru sıralanmıştır. Çalışmada kullanılan perdeler daha sonra karar perdesi temel alınarak herhangi bir değiştirici işaret (diyez veya bemol) alıp almadıklarına bakılmaksızın derecelendirilmiştir. Tanımlanan örneklerin daha ileri sınıflandırmalar için genel bir fikir ortaya koyacağı tahmin edilmektedir.

Hicrî beşinci asırdan önce müfessirler, Kur'an-ı Kerim'i ve onun mübhem lafızlarını yorumlarken şiirsel istişhada başvurmuşlardır. Dilbilimciler ve tefsirciler şiirle istişhâdı önemli görmüşlerdir. Asma'î (ö. 216/831) ve Amr İbnü’l-Ala (ö. 154/771) gibi dilbilimciler, şiirle istişhâdın kabulü için ölçütler belirlemişlerdir. Bu ölçütlere göre şairler, dört sınıfa veya tabakaya ayrılmıştır: Cahiliye, Muhadram, İslamî ve Müvelled şairler. İlk üç tabaka ile istişhâdda bulunmanın geçerliliği konusunda görüş birliği var iken dördüncü tabaka olan müvelled şairlerle istişhad konusunda görüş birliği yoktur. Beşinci yüzyıldan sonra Muhammed Mitvalli eş-Şa´râvî gibi birçok âlim müvelled şairlerin şiirleriyle istişhâdda bulunmuştur. Bu çalışmada, Şa´râvî’nin istişhâdda bulunduğu müvelled şairlerinin tüm delilleri değerlendirilmekte, tefsirde müvelled şiirlerle istişhâdda bulunmasının nedenleri araştırılmaktadır. Bu kapsamında Şa´râvî’nin Kur'an'ı yorumlamadaki üslubu ve düşünceleri incelenmektedir. Çalışmada elde edilen bulgular şu şekilde özetlenebilir: Şa´râvî, bazen başına gelen bir hikâyeyi anlatmakta, bazen hikmetleri dile getirmekte, bazen de hayatımızın gerçeklerinden örneklerle düşüncelerimizi açığa çıkarmaktadır. Bunu yaparken müvelled şairlerin şiirlerinden alıntılar yapmıştır. Kendisi, anlamı ya da belirli bir konu hakkında hikmet ibarelerini göstermek için bu şairlerin şiirleriyle istişhâdda bir beis görmemiştir. Ona göre Mütenebbî, Ebu’l-Alâ el-Maarrî gibi şairlerin hikmet şiirleri, çağlar boyunca korunan ve ümmet arasında dilden dilden dile nakledilen kolektif tecrübenin bir ifadesidir. Bu, onun tefsirinde hikmet peşinde olduğunun bir ifadesidir. Buna göre İmam Şa´râvî, müvelled şairlerin şiirleriyle istişhâdı caiz görmeyen ilk dönem dil bilginlerinin görüşlerinden ayrılmamıştır. O, böyle bir fikir birliğinin farkındaydı. Şiirden alıntı yapmak için katı koşullar koyduklarında bu, Arap dili ve tefsiri korumak içindi. Kur'an'ın garîb lafızlarını anlamak, belli bir manayı açıklığa kavuşturmak ve gramer veya morfolojik bir kuralı tespit etmek için şiirden alıntılar yapıyorlardı. Şa´ravî, mezkûr şairlerin şiirleriyle yaptığı istişhâdlarında temkinli davranmış, tefsire zarar verecek böyle bir istişhâdda bulunmamıştır. Onun müvelled şairlerin şiirleriyle yaptığı istişhâdları, âyetlerin manasını takviye edecek örnekler getirme kabilinden idi.

Yetkili servisler, bir üretici veya ithalatçıya bağlı olarak yahut bağımsız bir tüzel kişilik altında faaliyet gösteren, belli ürünlerin bakım, onarım ve montajıyla ilgilenen birimlerdir. Günümüzde artan tüketim hızı ve ürün çeşitliliğinden dolayı, satın alınan ürünlerin zaman içerisinde bakımının veya onarımının yapılması oldukça önem arz etmektedir. Tüketiciler açısından, bir ürünü satın alırken ürünün kalitesi, fiyatı ve sair özellikleri kadar, teknik servis imkânları da göz önünde bulundurulmaktadır. Dolayısıyla üretici, ithalatçı veya satıcılar açısından, müşteriye iyi bir teknik servis ağı ve imkânı sağlamak tercih edilme sebebi oluşturacaktır. Ayrıca belli ürünler açısından öngörülen süreler içerisinde servis ve yedek parça imkânı sunmak zorunluluğu da üretici ve ithalatçılar açısından söz konusudur. Ticarî hayatta aktif şekilde yer alan yetkili servisler, çoğu kez tüketiciyle doğrudan muhatap olabilmekte ve tüketicinin bazı hukukî talepleriyle karşı karşıya kalabilmektedir. Yetkili servisler, verdikleri hizmetle ilgili ayıplarından sorumludur. Ancak yetkili servislerin bu sorumluluğu, her zaman tüketiciye karşı tek başına bir sorumluluk olarak değil, üretici veya ithalatçı ile beraber bir müteselsil sorumluluk olarak meydana gelir.

Hukukı İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu modern dönemde klasik fıkıh sistematiğine göre kaleme alınmış Türkçedeki ilk ve en kapsamlı telif eserdir. Fıkhın bütün konularını içeren Türkçe telif bir eserin mevcut olmaması, Ömer Nasuhi Bilmen’in eseri kaleme almasındaki en temel gerekçeyi teşkil etmektedir. Hukukı İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu, ilk defa 1949-1952 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi tarafından altı cilt olarak yayımlanmıştır. Kamus, klasik fıkıh kaynaklarında olduğu gibi kitâblar (bölümler) biçiminde tasnif edilmiştir. Kamus’un ilk cildi bir giriş mahiyetinde olup, Methal başlığını taşımakta ve iki bölümden (kitap) oluşmaktadır. Methal’in ilk bölümü (Birinci Kitap), fıkıh usûlü terimlerine, usûlün temel konularına, Mecelle’deki 99 küllî kâide ile diğer bir kısım küllî fıkıh kâidelerinin şerhine ayrılmıştır. İkinci bölümü (İkinci Kitap) ise kısa bir fıkıh tarihi ile müctehidlerin ve fakîhlerin tabaka ve derecelerine ilişkin açıklamaları, fukahânın ihtilaf sebeplerini içermektedir. İkinci Kitap’ın sonuna, ayrıca, sahâbe, tâbiûn, tebe-i tâbiîn ile sonraki dönemlerde yaşamış 405 müctehid ve fakîhin terceme-i hâlinden oluşan bir tabakâtu’l-fukahâ alt bölümü eklenmiştir. Kamus’ta fıkhın furû’ kısmı (furû’u’l-fıkh) 28 kitap hâlinde ele alınmaktadır. Bilmen, yazdığı eserin başlığını içeriğine göre belirlemiş ve başlığı niçin öyle belirlediğini de bizzat izah etmiştir. Eserin başlığındaki Hukukı İslâmiyye tabiri, Kamus’un, ibâdete ilişkin hükümler dışında kalan İslâm hukuku konularını içerdiğini belirtmek için seçilmiştir. Istılahatı Fıkhiyye tabiri, eserin aynı zamanda bir fıkıh lügati niteliği taşıdığını göstermektedir. Çünkü eserde her kitabın (bölüm) başında ilgili terimler tek tek tanımlanmaktadır. Kamus’ta tanımlanan terimlerin sayısı 1400’den fazladır. Hukukı İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu’nda İslâm hukuku, hanefî mezhebi esas alınarak incelenmiş olmakla birlikte, mâlikî, şâfiî, hanbelî ve zâhirî mezheplerinin görüşlerine de doktrinin kendi içinde karşılaştırma yapmaya ve belli bir düzeyde kanaat oluşturmaya imkân sağlayacak ölçüde yer verilmiştir. Kamus, müdellel bir fıkıh kitabı değildir. Bilmen, hükümlerin delillerine, onların çok geniş ilm-i hilâf ve mufassal fıkıh kaynaklarında açıklanmış oldukları gerekçesiyle yer vermediğini belirtmektedir. Hukukı İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu, Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye’de düzenlenen bütün meseleleri ele aldığı için ona dair bir şerh işlevi görmektedir. Ayrıca Kamus, Osmanlı hukukunun fıkha dâhil olmayan kimi alanlarına da açıklık getirmektedir.Bilmen, Hukukı İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu’nda klasik fıkıh geleneğini takip etmekle birlikte, onun eserinde modern dönemin etkilerini görmek mümkündür. Bilmen, Kamus’ta, modern dönemde İslâm hukukuna yönelen eleştirilere cevap olmak üzere, şer’î hükümler sevk edilirken gözetilen hikmetleri, yani bireysel ve toplumsal yararları (masâlih) açıklamaya özel bir önem vermektedir. Bilmen, yalnızca klasik fıkıh doktrinlerini aktarmakla yetinmemekte, aynı zamanda yaşadığı dönemde öne çıkan fıkhî/hukukî meselelere ilgi göstermekte ve İslâm hukukunun bunlara ilişkin yaklaşımını tespit etme hususunda da gayret sarf etmektedir. Müellifinin klasik fıkıh geleneğinin son bir temsilcisi olması ve fıkha dönük güçlü birikimi, Hukukı İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu’nu, ülkemizdeki İslâm hukuku ve hukuk tarihi araştırmacıları bakımından güvenilir bir el kitabı düzeyine yükseltmiştir.

Genetik yapısı değiştirilmiş organizma, modern biyoteknolojik yöntemler kullanılarak kendi cinsi dışında bir cinsten gen aktarılarak özellikleri değiştirilen hayvan-bitki ve mikroorganizmaları ifade etmektedir. Bu organizmalara doktrinde transgenik veya genetiği değiştirilmiş organizma (GDO) adı verilmektedir. GDO ve ürünlerinin sosyal hayattaki kullanımının artması ve ticaret hacminin genişlemesi nedeniyle insan sağlığı üzerindeki riskler konusunda endişeler artmaktadır. GDO ve ürünleriyle beslenmenin veya bu ürünlerin yem olarak kullanımının kamu sağlığı üzerinde ciddi riskler taşıdığı bilimsel çalışmalarla ileri sürüldüğünden birtakım hukuksal düzenlemelerle anılan ürünlerin kullanımın düzenlenmesi amaçlanmaktadır. Ülkemizde, 5977 sayılı Kanun ve bu kanuna dayanılarak çıkarılan yönetmelikte, söz konusu ürünlerin ithalatı, ihracatı, deneysel amaçlı serbest bırakılması, piyasaya sürülmesi ile kullanımına ilişkin başvurular belli bir usule bağlanmıştır. Bu usulün yönetilmesi için ilk olarak Biyogüvenlik Kurulu görevlendirilmişti. 09.07.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 703 sayılı KHK ile Biyogüvenlik Kurulu kaldırılmış olup, kurulun görevleri Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM)’ne verilmiştir. Kaldırılan kurulun yapısı objektif ve nesnel risk değerlendirmesi bağlamında doktrinde eleştirilmekte iken, başvuruların değerlendirilmesi ve neticelendirilmesi yetkisinin bakanlıkta toplanması ve idari sürecin tamamına bakanlığın hakim kılınması biyogüvenlik kaygılarını artırmaktadır. Çalışmamızda, başvuruların alınmasından itibaren idare tarafından yürütülen sürecin ve risk analizinin kamu sağılığının korunması bakımından yeterli olup olmadığı irdelenecektir. Burada teşkilat ve faaliyet boyutuyla değerlendirme yapılacaktır. Değişen idare anlayışına rağmen sürecin geleneksel bakanlık bürokrasi eliyle yürütülmesinin, bu ürünlerden kaynaklanan riskleri engelleme, insan, hayvan ve bitki sağlığı ile çevrenin ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına etkisi tartışılacaktır. GDO ve ürünleri için yapılan başvurular üzerine verilen idari kararların idari yargıdaki denetimi ortaya konularak tespit edilen usuli eksikliklere dair önerilerde bulunulacaktır. Genel yargılama usulü dışında bir usulün geliştirilmesinin mümkün olup olmadığı tartışılacaktır. Yargılama usulümüzde bazı konularda getirilen ivedi yargılama ve usuli güvençlerin, bu başvuruların yargısal denetiminden hangi ölçüde kullanılabileceği irdelenecektir. Yakın tarihte verilen Danıştay kararları üzerinden yargılama usulünün biyogüvenlik üzerindeki etkisi ortaya konulacaktır.

Copyright of Selcuk University Social Sciences Institute Journal is the property of Selcuk University Social Sciences Institute Journal and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Anadolu’nun farklı yörelerinde, hem Sünni hem de Alevi Türk topluluklarında ölen kimseler için sin kurbanı adıyla, ölüm günü ve ölüm sonrası farklı dönemlerde sin kurbanı kesilmektedir. İstisnai olarak bir yörede ise ev temeli atılırken sin kurbanı kesilmektedir. Bu makalenin konusu günümüzde Anadolu’nun bazı yörelerinde ölmüş kimseler için kesilen sin kurbanının kökenidir. Akademik literatürde bu konuyu müstakil olarak ele alan bir çalışmaya rastlanmamıştır. Çalışmada ileri sürülen tez Anadolu’da Müslüman Türk topluluklarınca ölmüş insanlar için kesilen sin kurbanının kökeninin İslam öncesi Türklerdeki ruh ve ölüm inancıyla ilgili olduğudur. İslam dininde karşılığı olmayan bu kurbanın mezhep farklılığına rağmen ortak uygulanması İslam öncesi inançlarla ilgili olduğuna işaret etmektedir. Bu bulgudan hareketle kültürel kökene inme, yani tümevarım yöntemi uygulanmıştır. Bu yöntem esas alınırken ruh, ölüm, mezar, mezar taşı ve kurban arasındaki kültürel bağlantı göz önünde tutulmuştur. Sin kelimesi Türkçe’de başlangıçta suret, insan vücudu ve bundan hareketle daha sonra mezar anlamını almış, bazı lehçelerde mezar üzerindeki heykel için kullanılmış, Anadolu Türkçesi’nde de sın’den sin’e dönüşmüştür. Etimolojik bilgilerden hareketle yapılan yoruma göre sin kelimesi insanda bulunduğuna inanılan ruhlardan sün-süne, sür ruhu ile ilişkili olabilir. Varılan çıkarımlara göre bu kurbanın kökeni eski Türklerdeki atalar kültüne dayanmaktadır. Bu külte göre ölen kişinin ruhu belli bir süre bu dünya ile ilişkisini sürdürmektedir. Dolayısıyla ölüm vuku bulduğunda yapılan yog ve anma törenlerinde kesilen kurbanlar bu ruh ve ölüm anlayışıyla bağlantılıdır. Başlangıçta ölünün ruhuna yemek vermek şeklinde başlayan inanç daha sonraları ölünün ruhunun mezar taşına sinerek katıldığına inanılan ziyafetler düzenlenmesi, kurban verilmesi şeklini almıştır. Netice olarak İslam öncesi dönemde Türkler arasında zaten mevcut olan ölünün ruhuna kurban sunma geleneği din değişimi sonrası İslami motifler kazanarak varlığını sürdürmüştür.

Dijitalleşme olgusu, yaşam pratikleri açısından sağladığı kolaylıklar yanında sosyo-kültürel, ekonomik, psikolojik, ahlâkî ve hukukî birtakım problemlere sebep olmaktadır. Dijital platformlardaki eylemler ve insanlar arasındaki etkileşim sanal görünse de doğurduğu sonuçlar gerçektir. Bu durum dijital dünyayı hukukun konusu yapmaktadır. Sanal mecralardaki siber zorbalığın, hedef göstermenin, hakaret ve iftiranın, yalan haberin, mahremiyeti ihlal etmenin neticeleri sosyal hayatta daha ağır sonuçlarla karşımıza çıkmaktadır. Sözü edilen hususlar aslında simülasyon olan bu ortamdaki insan ilişkilerini ve bunların sonuçlarını ahlâkî ve vicdanî yönüyle fıkhın konusu haline getirmektedir. Yeni bir kavram olan dijitalleşme doğrudan naslarda ve klasik kaynaklarda geçmemektedir. Bu sebeple dijitalleşmenin ortaya çıkardığı problemlerin en azından belli bir kısmının İslâm hukukunun genel ilkeleri ve makâsıdü’ş-şerîa esas alınarak çözüme kavuşturulması zorunlu görünmektedir. Bu noktada makâsıdü’ş-şerîanın zâruriyyâta dair ilkeleri gerçek hayatta olduğu gibi dijital dünyada da geçerli kabul edilmelidir. Örneğin, sosyal medya ile artan nefret söylemi ve İslamofobi inancın korunmasını; siber zorbalık sonucu yaşanan intiharlar, insan onurunu zedeleyen paylaşımlar ile dijitalleşmenin bir sonucu olarak insan bedenine müdahale şeklinde nitelendirilen transhümanizm nefsin ve neslin korunmasını; 2018’de Dünya Sağlık Örgütünün de literatürüne giren dijital hastalıklar ve oyunlar aklın korunmasını; sanal para mağduriyetleri ve yanıltıcı dijital ürün pazarı malın korunmasını zorunlu kılmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı dijitalleşen hayatı, makâsıdü’ş-şerîanın “aklın korunması” ilkesine dayanarak İslâm hukuku açısından ele almaktır.

Eski Mezopotamya’da kölelik konusu, hukuk metinlerinde geniş bir şekilde yer almaktadır. Söz konusu metinlerden hareketle kadın kölelerin toplum içerisindeki yerleri, sahipleri tarafından gördükleri muameleler, bir eşya gibi alınıp satılabildikleri durumlar, hırsızlık yapmaları (çalıntı mal kabul etmeleri), sahiplerine karşı gelmeleri veya başlarını örtmeleri gibi konular hukuk maddeleri aracılığıyla yorumlanmıştır. Bu bağlamda öncelikle Sümer hukuk metinleri incelenmiştir. Kadın köleler konusunun yer aldığı maddelerde genel itibariyle cariye olmaları durumu veya başlarını örtmeleri ile ilgili konular açıklanmaktadır. Genel itibariyle Eski Mezopotamya toplumlarında köle olarak var olan insanların; köle olarak doğan ve sonradan köle olan insanlar olarak değerlendirildikleri görülmektedir. Köle olarak doğan insanların hayatlarının sonuna kadar köle olarak yaşadıkları anlaşılmaktadır. Sonradan köle olanlar ise borcundan dolayı köle sınıfına giren kişilerdir. Bu geçici bir kölelik olup, daha sonradan özgürlüklerini elde edebilmekte idiler. Tüm bunlardan hareketle Eski Mezopotamya toplumlarındaki kadın kölelerin, sahiplerinin emirleri altında ve belli kurallar doğrultusunda oldukça zor bir hayatları olduğu anlaşılmaktadır.

Meşruiyet, şer’i ve şeriat sözcükleriyle akraba bir kelimedir. Edebi anlamda ise meşru kabul edilen şeriata uygun olan manasında kullanılır. Siyaset Bilimi ve Genel Kamu Hukuku bu kavramı hukuk ve ahlak kurallarına uygun şekilde oluşturulmuş hukuki kurumlar ve kuralları ifadede kullanır. Meşruiyet iktidarlar için son derece önem arz eder. Tarih boyunca güç veya şiddet kullanarak iktidarlar el değiştirmiş ancak meşruiyet kazanmadığından uzun süreli olamadıkları görülmüştür. Tarih iktidarda kalma yolunun halkın saygısından geçtiğini öğretmektedir. Güç kullanma tekeli iktidarlar için halkın saygısını elde etmek için araç konumundadır. İktidarlar devamlılık istiyorsa meşru temele dayanarak otoriteye dönüşmelidirler. Türkler köklü bir devlet geleneğine sahiptir. Eski Türklerde meşruiyetin kaynağı kut inancıdır. Kut doğumla kazanılır ancak yetenek ve başarı ile sürdürülebilir. Türklerin İslamiyet’i kabulü ile birlikte meşruiyet inançlarında da belli değişiklikler olmuştur.

Çalışma hayatındaki dezavantajlı gruplardan biri olarak kabul edilen engellilerin çalışma hayatına aktif olarak katılımlarını sağlamak ve istihdam oranlarını arttırmak amacıyla engelli istihdamına yönelik çeşitli yöntemler geliştirilmiş olup koruyucu istihdam (korumalı işyerleri) yöntemi bunlardan biridir. Ülkelerin dinamikleri ve ihtiyaçları doğrultusunda uygulama biçimleri ülkeden ülkeye farklılık gösteren koruyucu istihdam yönteminde, çalışma koşulları engellilere özel olarak düzenlenmekte ve rekabetten uzak bir çalışma ortamı oluşturulmaktadır. Korumalı işyeri uygulaması, Türk Hukukunda ilk olarak 2005 yılında 5378 sayılı Özürlüler ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (şimdiki adıyla Engelliler Hakkında Kanun) ile getirilmiş; korumalı işyerlerinin işleyişine ve denetimine ilişkin usul ve esaslar 27.01.2022 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Korumalı İşyerleri Hakkında Yönetmelikle düzenlenmiştir. Ayrıca çeşitli mevzuatlarda korumalı işyerlerinde çalışan engellilerin ücretleri ve adlarına ödenecek sosyal sigorta primlerine ilişkin teşvikler, korumalı işyeri işvereninin ödemekle yükümlü olduğu bazı vergiler bakımından indirim ve muafiyetler ve korumalı işyeri proje destekleri düzenlenmiştir. Korumalı işyeri uygulaması ile işgücü piyasasına kazandırılmaları güç olan zihinsel ve ruhsal engelli bireylere, devlet tarafından teknik ve mali yönden desteklenen ve çalışma ortamı özel olarak düzenlenen (korumalı) işyerleri aracılığıyla istihdam oluşturmak amaçlanmaktadır. Bu çalışmada, engellilere yönelik düzenlenen bir istihdam yöntemi olarak korumalı işyerlerini ele almak; korumalı işyeri yönteminin uygulama esaslarına ve Türk Hukukundaki tarihsel gelişimine değinmek; yürürlükteki düzenlemeler ışığında Türk Hukukunda engellilerin korumalı işyerlerinde istihdamına ilişkin usul ve esasları incelemek ve son olarak korumalı istihdam yöntemlerinin Türk Hukuku uygulamasındaki işlevselliğini arttırmak adına belli başlı çözüm önerileri sunmak amaçlanmaktadır.

Kanun koyucu, çeşitli hükümlerde pay sahibi ve alacaklılara, şirketin zararının tazminini talep etme hakkı tanımıştır. Esasında doğrudan ve yansıma zarar ayrımı da bu noktada ortaya çıkmaktadır. Zira yönetim kurulu, pay sahipleri ve alacaklılara doğrudan zarar verebileceği gibi, şirkete zarar vermek suretiyle yansıma yoluyla da zarar verebilmektedir. Bu bağlamda kanun koyucu, yansıma zararın giderilmesi noktasında açık bir hüküm ihdas etmeksizin pay sahibi ve alacaklılara dava takip yetkisi tanımak suretiyle şirketin zararının giderilmesine imkân tanımaktadır. Zira pay sahibi ve alacaklılar, maddî anlamda kendilerine ait olmayan bir hakkın takibini yürütmektedirler. Öte yandan iflâs durumunda kanunen dava takip yetkisi, iflâs idaresine geçmesine rağmen kanun koyucu, belli şartlar dâhilinde alacaklı ve pay sahibine şirketin zararının giderilmesini talep hakkı tanımıştır. Nihayetinde çalışma, yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğunda doğrudan ve yansıma zarar ayrımının kökenini incelemekte ve bu ayrımın gerek maddî hukuk gerekse usûl ve takip hukuku yönünden sonuçlarını ele almaktadır.

Alman ceza hukukunda intihar etmek suç değildir. Suç olmayan bir eyleme iştirak edenler de ceza hukukundaki bağlılık kuralı gereğince cezalandırılamaz. Ancak Alman kamuoyunda ve bilim çevrelerinde intihara yardım niteliğindeki bazı eylemlerin cezalandırılması gerektiği konusu, yoğun olarak tartışılmaktadır. Bu tartışmalar neticesinde 2015 yılında, intihara yardım niteliğindeki belli bazı eylemler Alman Ceza Kanunu’nun 217. paragrafı ile cezai yaptırıma bağlanmıştır. Alman Kanun Koyucu bu düzenlemeyle intihar yardımının diğer bir ifadeyle yardımlı ötanazinin sağlık sektöründe bir hizmet olarak sunulmasının önüne geçmek istemiştir. Zira bazı kurum veya kuruluşların veya kişilerin intihar etmek isteyen kimselere ölümcül ilaçları temin etmek, tedarik etmek veya temin edilmesine aracılık etmek gibi düzenli tekliflerde bulunduğu vakalarla geçmişe göre daha sık karşılaşılmaktadır. Kanun koyucu da organize bir şekilde yardımlı ötenazi yani intihar yardımı yapılmasının normalleşme tehlikesine karşı harekete geçmiş ve söz konusu cezai düzenlemeyi yapmıştır. Ne var ki Alman Federal Anayasa Mahkemesi, AlCK §217’yi 26 Şubat 2020 tarihinde iptal etmiştir. Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen AlCK’nun “profesyonel intihar yardımı” başlıklı 217. paragrafı şu şekildeydi: “(1) Profesyonel olarak, bir başkasının intiharına yardım veya aracılık eden kimse, üç yıla kadar hapis veya para cezası ile cezalandırılır. (2) İntihar etmek isteyen kişinin akrabası veya yakını olan ve profesyonel olarak hareket etmeyen şerikler cezalandırılmaz.” Söz konusu paragraf, intihar etmek isteyen birine profesyonel olarak yardım edilmesini yasaklamakta ve bu şekilde intihar yardımı yapan kişileri cezalandırmaktaydı. Aynı paragrafın 2. fıkrasında ise bir akraba veya yakınının intiharına yardım eden, ancak bunun için herhangi bir ücret almayan kişiler açısından özel bir şahsi cezasızlık nedeni getirilmişti. Bu düzenlemeyle Almanya’da hekimlerin veya kimi kurum veya kuruluşların profesyonel olarak bir kimseye intihar yardımı sunmaları, kamuoyunda bilinen adıyla yardımlı ötanazi yasaklanmıştı. Alman Federal Anayasa Mahkemesi verdiği iptal kararında; kişinin kendi yaşamını sonlandırma yani intihar etme konusunda serbestçe karar verebilme hakkı olduğuna ve bunu yaparken başkalarından yardım talep edebileceğine işaret etmiştir. Mahkeme yaşamın sonunu belirleme ve bunun için başkalarından yardım alma hakkını, Alman Anayasasının 1. ve 2. maddeleri ile koruma altına alınan genel kişilik hakkının yansıması olan kendi geleceğini belirleme, bireysel otonomi hakkı kapsamında değerlendirmiştir. Mahkeme genel kişinin kendi geleceğini belirleme hakkını son derece geniş yorumlamakta, kişinin kendi bedeni ve yaşamı üzerindeki tasarruf hakkını da bu kapsamda değerlendirmektedir. Kişinin kendi geleceğini belirleme hakkı yani bireysel otonomi, aynı zamanda kişinin yaşamını nasıl sonlandıracağına karar verme özgürlüğünü de içerir. Kişinin yaşamını sonlandırma yani kendi ölümüne ilişkin karar verme hakkı, ağır veya tedavisi mümkün olmayan bir hastalığının bulunması gibi üçüncü kişilerce belirlenen ölçütlerle sınırlandırılamaz. İnsanın özgür iradesiyle yaşamına son vermesi, insan onurunun son bir ifade edilişi olarak değerlendirilmektedir. Mahkeme kararını verirken devletin yaşam hakkını koruma ödeviyle ölmek isteyen kişinin özerkliğine saygı gösterme ödevi arasındaki çatışmaya dikkat çekmiş ve temel hakların sınırlanmasında ölçülülük ilkesini vurgulamıştır. Bireylere kendi ölümlerine ilişkin serbestçe karar verebilme haklarını kullanabilecekleri yeterli alan bırakılmamasının, orantısız bir sınırlama olacağını belirtmiştir. Bireyin ölümü belirleme hakkını kullanabilmesi için, üçüncü kişilerin bu hakkın kullanılmasına yapacakları katkının cezalandırılmayacağının da yasal olarak güvence altına alınması gerekir. Sonuç olarak, Alman Federal Anayasa Mahkemesi AlCK §217’yi Anayasanın garanti altına aldığı özgürlükleri ölçüsüz biçimde sınırlandırdığı gerekçesiyle Anayasaya aykırı bulmuştur. Araştırmacılara faydalı olması amacıyla karara ilişkin değerlendirmeden önce, Alman Federal Anayasa Mahkemesi’nin AlCK §217’yi iptal gerekçesinin resmi özeti de aşağıdaki şekilde Türkçeye çevrilmiştir.

The article tries to answer three questions related to the tribes that came into conflict with the Bulgarian state during its expansion to the west in the first third of the 9th century. And the questions addressed in it are: 1. How many and which tribes were in conflict with the Bulgarian state?; 2. When were the lands of the Timociani annexed by the Bulgarian state?; 3. Where were the lands of the Abodriti-Praedenecenti and what caused the Bulgarian aggression towards them? After a thorough review and criticism of the sources and research on the issues under consideration, the following conclusions have been reached. From the beginning of the study of the problem how many tribes participated in the unrest against the Bulgarian state, P. Šafárik has the idea that among the tribes in the narrative sources, can be found other tribes as well. Thus appear the tribes of Bodriči (sounding, perhaps, like Krivichi), Kučani (Guduskani), Braničevci and others. After an assessment of the information in the Annales Regni Francorum, it turns out that the only tribes recorded in the source that had a clash with the Bulgarian state in the period were the Timociani and Abodriti-Praedenecenti. Since it is not directly related to the events that took place in 818, the question of when the Timociani lands were annexed to the Bulgarian state is hardly touched by the researchers. After research and exclusion of other possibilities, the thesis is defended that this could have happened recently after the Bulgarian conquest of Serdica in 809. With the inclusion of Serdica within the Bulgarian borders, Bulgaria controlled south of the Danube River not only the Danube plain but also the territories lying along the Thessaloniki-Danube axis. From this point on, the territories lying along this axis could be gradually taken over. Being further away from Byzantium, the lands located north of Sredets are more easily assimilated. It is in these territories that the Timociani fall. Given all the above, it can be assumed that it was after the capture and absorption of Sredets that the Bulgarian State looked northwest, but still south of the Danube river, where the Timociani lived. It seems that at this time an alliance was made with them, which turned out to be not particularly lasting. About the habitation of the Abodriti-Praedenecenti tribe in the information of 824, it is recorded that they lived in Danubian Dacia and were neighbours of the Bulgars. On the question of where this Dacia is located, which in its description does not correspond to any of the previously known Dacias, many hypotheses have been expressed, and in modern times most researchers are of the opinion that the lands of the Abodriti-Praedenecenti were located along the Left Bank of the river Danube, on the territory of modern Banat, i.e. east of the river Tisza. New evidence has been added to the localization of these habitations. In this case, the following question logically arises: provided that the Timociani lived on the Southern, Right Bank of the Danube, what caused the unfriendly relations of the Bulgarian state to the Abodriti-Praedenecenti living on the other side of the Big River? Given the size of the Danube River, it is quite difficult to cross and to transfer the fighting to the other bank of the Danube clearly should have had serious reasons. One of the possible explanations for this could be the transfer of the Timociani to their territory, on their way to the West, thus creating a casus belli for the Bulgars.

Giurisprudenza / 𝐿𝑎𝑤 / / Il presente lavoro muove dall’analisi del percorso evolutivo condotto dalle Istituzioni europee, e di riflesso dall’ordinamento interno, in merito alla disciplina applicabile alle procedure che le pubbliche amministrazioni devono svolgere per affidare i servizi sociali agli enti del Terzo settore, per dar conto dei più recenti sviluppi. In particolare, dopo aver ripercorso le principali tappe dell’evoluzione giurisprudenziale e normativa, l’attenzione si concentra sul servizio di trasporto sanitario, da tempo vero e proprio “casus belli” nel panorama dei servizi sociali, per poi esaminare la recente sentenza della Corte di Giustizia dell’Unione Europea del 7 luglio 2022, (cause riunite C-213/2021 e C214/2021), le cui conclusioni rappresentano un tassello importante per l’applicazione dell’art. 57 del Codice del Terzo Settore. / 𝑇ℎ𝑒 𝑝𝑟𝑒𝑠𝑒𝑛𝑡 𝑟𝑒𝑠𝑒𝑎𝑟𝑐ℎ 𝑎𝑛𝑎𝑙𝑦𝑠𝑒𝑠 𝑡ℎ𝑒 𝑒𝑣𝑜𝑙𝑢𝑡𝑖𝑜𝑛𝑎𝑟𝑦 𝑝𝑎𝑡ℎ 𝑙𝑒𝑑 𝑏𝑦 𝑡ℎ𝑒 𝐸𝑢𝑟𝑜𝑝𝑒𝑎𝑛 𝑖𝑛𝑠𝑡𝑖𝑡𝑢𝑡𝑖𝑜𝑛 𝑎𝑛𝑑 𝑡ℎ𝑒 𝑛𝑎𝑡𝑖𝑜𝑛𝑎𝑙 𝑙𝑎𝑤, 𝑟𝑒𝑔𝑎𝑟𝑑𝑖𝑛𝑔 𝑡ℎ𝑒 𝑝𝑟𝑜𝑐𝑒𝑑𝑢𝑟𝑒𝑠 𝑤ℎ𝑖𝑐ℎ 𝑝𝑢𝑏𝑙𝑖𝑐 𝑎𝑑𝑚𝑖𝑛𝑖𝑠𝑡𝑟𝑎𝑡𝑖𝑜𝑛 𝑠ℎ𝑜𝑢𝑙𝑑 𝑜𝑏𝑠𝑒𝑟𝑣𝑒 𝑡𝑜 𝑒𝑛𝑡𝑟𝑢𝑠𝑡 𝑠𝑜𝑐𝑖𝑎𝑙 𝑠𝑒𝑟𝑣𝑖𝑐𝑒𝑠 𝑡𝑜 𝑇ℎ𝑖𝑟𝑑 𝑆𝑒𝑐𝑡𝑜𝑟 𝑜𝑟𝑔𝑎𝑛𝑖𝑧𝑎𝑡𝑖𝑜𝑛𝑠, 𝑡𝑜 𝑎𝑐𝑐𝑜𝑢𝑛𝑡 𝑓𝑜𝑟 𝑡ℎ𝑒 𝑙𝑎𝑡𝑒𝑠𝑡 𝑑𝑒𝑣𝑒𝑙𝑜𝑝𝑚𝑒𝑛𝑡𝑠. 𝐼𝑛 𝑝𝑎𝑟𝑡𝑖𝑐𝑢𝑙𝑎𝑟, 𝑎𝑓𝑡𝑒𝑟 𝑡𝑟𝑎𝑐𝑖𝑛𝑔 𝑡ℎ𝑒 𝑚𝑎𝑖𝑛 𝑠𝑡𝑎𝑔𝑒𝑠 𝑜𝑓 𝑡ℎ𝑒 𝑒𝑣𝑜𝑙𝑢𝑡𝑖𝑜𝑛 𝑜𝑓 𝑗𝑢𝑟𝑖𝑠𝑝𝑟𝑢𝑑𝑒𝑛𝑐𝑒 𝑎𝑛𝑑 𝑙𝑒𝑔𝑖𝑠𝑙𝑎𝑡𝑖𝑜𝑛, 𝑡ℎ𝑒 𝑓𝑜𝑐𝑢𝑠 𝑖𝑠 𝑜𝑛 𝑡ℎ𝑒 𝑠𝑎𝑛𝑖𝑡𝑎𝑟𝑦 𝑡𝑟𝑎𝑛𝑠𝑝𝑜𝑟𝑡𝑎𝑡𝑖𝑜𝑛 𝑠𝑒𝑟𝑣𝑖𝑐𝑒, 𝑓𝑜𝑟 𝑠𝑜𝑚𝑒 𝑡𝑖𝑚𝑒 𝑟𝑒𝑎𝑙 "𝑐𝑎𝑠𝑢𝑠 𝑏𝑒𝑙𝑙𝑖" 𝑖𝑛 𝑡ℎ𝑒 𝑝𝑎𝑛𝑜𝑟𝑎𝑚𝑎 𝑜𝑓 𝑠𝑜𝑐𝑖𝑎𝑙 𝑠𝑒𝑟𝑣𝑖𝑐𝑒𝑠, 𝑡𝑜 𝑡ℎ𝑒𝑛 𝑒𝑥𝑎𝑚𝑖𝑛𝑒 𝑡ℎ𝑒 𝑟𝑒𝑐𝑒𝑛𝑡 𝑗𝑢𝑑𝑔𝑚𝑒𝑛𝑡 𝑜𝑓 𝑡ℎ𝑒 𝐶𝑜𝑢𝑟𝑡 𝑜𝑓 𝐽𝑢𝑠𝑡𝑖𝑐𝑒 𝑜𝑓 𝑡ℎ𝑒 𝐸𝑢𝑟𝑜𝑝𝑒𝑎𝑛 𝑈𝑛𝑖𝑜𝑛 𝑜𝑓 7 𝐽𝑢𝑙𝑦 2022,(𝐽𝑜𝑖𝑛𝑒𝑑 𝐶𝑎𝑠𝑒𝑠 𝐶-213/2021 𝑎𝑛𝑑 𝐶-214/2021), 𝑤ℎ𝑜𝑠𝑒 𝑐𝑜𝑛𝑐𝑙𝑢𝑠𝑖𝑜𝑛𝑠 𝑟𝑒𝑝𝑟𝑒𝑠𝑒𝑛𝑡 𝑎𝑛 𝑖𝑚𝑝𝑜𝑟𝑡𝑎𝑛𝑡 𝑠𝑡𝑒𝑝 𝑓𝑜𝑟 𝑡ℎ𝑒 𝑎𝑝𝑝𝑙𝑖𝑐𝑎𝑡𝑖𝑜𝑛 𝑜𝑓 𝑎𝑟𝑡. 57 𝑜𝑓 𝑡ℎ𝑒 𝐶𝑜𝑑𝑒 𝑜𝑓 𝑡ℎ𝑒 𝑇ℎ𝑖𝑟𝑑 𝑆𝑒𝑐𝑡𝑜𝑟.

Seyyid Nesîmî Dosdoğru Yol romanı, Türk mutasavvıflarından Seyyid Nesîmî'nin (ö.1404) hayatını konu alan bir eserdir. Seyyid Ömer İmâdüddîn Nesîmî, İslâm dünyasında Hurûfîliği bir sistem haline getiren Fazlullah-ı Hurûfî'nin en sadık müritlerinden biridir. Fazlullah-ı Hurûfî'nin Timur tarafından idam edilmesinin ardından Azerbaycan'dan ayrılan Nesîmî, Hurûfîlik düşüncesini yaymak için İran, Irak ve Suriye'de bulunmuş; Ankara ve Bursa gibi şehirler başta olmak üzere güney, batı ve doğu Anadolu'yu dolaşmıştır. Anadolu'da devrindeki mutasavvıflarla yoğun ilişkiler kuran ve bir çok mürit yetiştiren Nesîmî, Hurûfîlik düşüncelerinden dolayı imansızlıkla suçlanarak Halep'te öldürülmüştür. Zamanının en güçlü devlet adamlarıyla mücadele ederek, inancı uğruna korkusuzca ölüme giden Seyyid Nesîmî'nin hayat hikâyesi, Türk Dünyası Edebiyatında İsa Hüseynov'un Mahşer (1982, Bakü) adlı romanında işlenmiştir. Çınar Ata'nın Seyyid Nesîmî Dosdoğru Yol (İstanbul, 2020) romanı, Nesîmî'nin hayatını bir roman kurgusu içinde ele alan ikinci eser olarak karşımıza çıkar. Eserde Nesîmî'nin maddî ve manevî âlemdeki yol güzergâhı Nahçıvan, Tebriz, Erzincan, Ankara, Bursa ve Halep olarak belirlenmiştir. Bu coğrafya o devirde Türklerin ve Türkçenin egemen olduğu bir coğrafyadır. Roman, bu bölgelerde yer alan belli başlı tarihî mekânları ve tabiat unsurlarını tasvirdeki başarısı ile dikkat çeker. Önemli bir bölümü Fetret Devri'nde geçen romanda siyasi ve sosyal arka plan da ihmal edilmemiştir. Nesîmî'nin her gittiği bölgede Emir Timur'un hâkimiyetinin ve bunun yarattığı kaygının sürekli vurgulanması, Timur'u eserde âdeta bir roman kişisi haline getirmiştir. Roman, konusu Nesîmî olmasına rağmen, o dönemin diğer tasavvuf büyüklerinin de kendilerine özgün kişilikleriyle yer aldığı bir eserdir. Romanın bir diğer özelliği, Nesîmî'nin, başta 'ene'l Hak' ve 'vahdet-i vücut' olmak üzere Hurûfîlik kapsamındaki görüşlerine, 'okur'un anlayıp yorumlayabileceği bir sadelikte yer vermiş olmasıdır.

Bu çalışmada, Türk hukukunda terminolojik olarak pek de aşina olunmayan sosyal plan kavramı incelenmektedir. Bu inceleme yapılırken Türk pozitif hukukundaki sosyal plana ilişkin hükümlere kaynak teşkil eden İsviçre hukuku ile sosyal plan açısından öncü ülke niteliği taşıyan Alman hukukundaki düzenlemeler dikkate alınmaktadır. İncelemede sosyal plan kavramının Türk hukukunda öteden beri uygulaması olan tenkisat kuralları, bir dönem yargı kararlarında kabul edilen sosyal seçim ölçütleri ve özellikle toplu işçi çıkarma kapsamında işyeri sendika temsilcileriyle görüşme yükümlülüğü ile arasındaki bağlantı vurgulanmaktadır. Öte yandan toplu iş sözleşmesi ile oldukça benzer bir sözleşme niteliği taşıyabilen sosyal planın hukuki niteliği tespit edilmektedir. Yine sosyal planda, işten çıkarmaların önlenmesi, azaltılması veya olumsuz sonuçlarının hafifletilmesi için alınabilecek önlemler ve bu önlemlerin sınırları üzerinde durulmaktadır. Sonuç olarak çalışma hayatında üstleneceği fonksiyon ve iş barışına sunacağı katkı esas alınarak, toplu işçi çıkarmanın planlandığı ve belli sayıda işçinin çalıştığı işyerlerinde sosyal plan hazırlanmasının bir yükümlülük olarak düzenlenmesi önerilmektedir.

• yüzyılın son çeyreğinde Azerbaycan'da ortaya çıkan Hurûfîlik, aynı yüzyılın sonları ve 15. yüzyılın başlarında ise Osmanlı Devleti'nde yayılmaya başlamıştır. Bu yayılmacada çok sayda Azerbaycanlı Hurûfî mutasavvıf da yeralmıştır. Bu dönemde Hurûfîlerin Azerbaycan, Anadolu ve Türk Kültürü'nün yayıldığı başka bölgelerdeki çalışmaları Türkçe'nin önemini artırmıştır. Ancak Hurûfîlik, resmi ideolojisine aykırı olduğu için Osmanlı Devleti tarafından kabul görmemiştir. 16. yüzyıldan sonra ise Osmanlı'da bağımsız hareket olarak kendi fonksiyonunu yitiren Hurûfîlik esasen Bektâşîliğe karışarak bu tarikat ile bütünleşmiştir. Bektâşîlik ise Azerbaycan orjinli bir tarîkat olmasa da belli dönemlerde Azerbaycan'da da işlevini yapabilmiştir. Hurûfîlerden farklı olarak Safevîler (1501-1736) döneminde onların Azerbaycan coğrafyasında tekke ve zaviyelerinin bulunduğu kaynaklarda belirtilmektedir. Bazı fıkhi ve itikadi yakınlığı olan bu iki fırkanın, misyon olarak benzer yönü olmamıştır. Bektâşîlik Hurûfîlik'ten farklı olarak daha sistemli, Osmanlı Devleti'nin kurulması ve gelişmesi aşamasında büyük role sahip olmuştur. Hurûfîlik düşüncesinde kâinatın üç döneminden ikincisi sayılan İmamet meselesi Ehl-i Beyt sevgisi üzerinde kurulmuş birçok ortaçağ Azerbaycan tasavvufi kurumlarında olduğu gibi, Anadolu ve Balkanlarda yayılmış Bektâşîliğin de esas dayanak noktası sayılmıştır. Özellikle bu faktör Hurûfîliğin zamanla Bektâşîlik ile bütünleşmesinde esas rol oynamıştır. Zaten bugünkü Türkiye’deki Alevî-Bektâşîlerin söz üstadları olarak kabul ettikleri yedi ulu şairin ilk dördü de (Nesîmî (ö. 1417), Hatâî (ö. 1524, Fuzûlî (ö. 1566) ve aslen Hoy'lu olan Pîr Sultan Abdal (16. yüzyıl)) Azerbaycanlı’dır. Anadolu ve Balkanlardakı Bektâşîler Fazlullah Naîmî (ö.1394) ve onun halifelerinin eserlerini 17. yüzyıldan itibaren Bektâşiliğin yayılması için istifade etmişlerdir. Sultan Abdülaziz (1861-1876) döneminde Bektâşîlere karşı yaklaşımın düzelmesi, bu çevrede Hurûfî eserlerinin de büyük ölçüde yayımlanmasına yol açmıştır. Anahtar kelimeler: Osmanlı, Azerbaycan, Hurûfîlik, Bektâşîlik, Nesîmî, Hatâî, Nebatî, Penahî.

Ayırt etme gücüne sahip çocuk, her ne kadar belli işlemler bakımından kanunî temsilcinin rızasına veya katılımına ihtiyaç duysa da tarafı olduğu fail- mağdur uzlaştırması da dâhil kendisini ilgilendiren her türlü karar sürecine katılım hakkına sahiptir. Bu bağlamda uzlaştırmanın her aşamasında çocuk, uzlaştırmanın yürüyüşü ve sonuçları konusunda bilgilendirilmelidir. Çocuğun görüşlerini açıklamasına imkân tanınmalı ve görüşlerine çocuğun menfaatine olduğu sürece öncelik verilmelidir. Buna karşılık uzlaştırma uygulamasına bakıldığında çocuğun katılım hakkının yeterince gözetilmediği görülmektedir. Bu çalışmada uzlaştırma süreci, her bir aşamasının arz ettiği nitelikler gözetilerek incelenmekte, çocuğun kanuni temsiline, katılım hakkına ve çocuğun kanunî temsilcisinin rızası veya katılımına ihtiyaç duymadan yapabileceği işlemlere dair teori ve uygulamada karşılaşılan bazı sorunlu noktalar tespit edilmektedir. Tespit edilen hususlar değerlendirilerek bu sorunlara çocuğun üstün yararı ilkesi ve onarıcı adâlet bağlamında hukukî çözüm önerileri sunulmaktadır.

Copyright of Der Gynäkologe is the property of Springer Nature and its content may not be copied or emailed to multiple sites or posted to a listserv without the copyright holder's express written permission. However, users may print, download, or email articles for individual use. This abstract may be abridged. No warranty is given about the accuracy of the copy. Users should refer to the original published version of the material for the full abstract. (Copyright applies to all Abstracts.)

Ülkelerin tarihlerinde bilhassa bazı siyasi liderler önemli bir yere sahiptir. Kimileri kısa süre siyasette kalırken, kimileri de daha uzun süre siyasetin içerisinde yer alabiliyor. Bir ülkenin bir döneminin tarihini yazmak bazen siyasi liderlerin de tarihini yazmak anlamına gelmektedir. Süleyman Demirel de Türk siyasi hayatında bu özellikteki isimlerden olarak görülebilir. Süleyman Demirel’in 20. yüzyılın ikinci yarısında başlayan siyasi yaşamı fiili olarak 21. yüzyılın ilk yılının ilk yarısında son buldu. Türk siyasetinde belli bir ağırlığı olan Süleyman Demirel’in hayatı, bir biyografi olarak, Prof. Dr. Feroz Ahmad’ın danışmanlığında Murat Arslan tarafından Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı’nda doktora tezi olarak 2017’de tamamlanıp 2019’da İletişim Yayınları etiketiyle raflardaki yerini aldı.

Türkiye’deki Musevilerin büyük çoğunluğu XV. yüzyılın sonlarında İspanya ve Portekiz’den sürgün edilmiş olan ve Sefaradlar olarak adlandırılan Musevilerin soyundan gelmektedir. Bu çalışmada Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonraki süreçte İspanya’nın dünya genelindeki Sefarad kökenli Musevilere yönelik vatandaşlık teklifinin Türk basınında ve dolayısıyla Türk Musevi cemaati içerisinde nasıl yankı bulduğu izah edilmeye çalışılacaktır. Bu teklif tespit edildiği kadarıyla esas olarak 1931 yılı Mayıs ve Ekim aylarında Türk basının gündemine gelmiştir. Ancak yine basına yansıdığı üzere o dönemde Türkiye’de İspanyol vatandaşı olmak isteyen herhangi bir Musevi yoktur. Sonraki süreçte 2000’li yılların başında İspanya, mevcut vatandaşlıklarını terk etmeleri koşuluyla dünyadaki Sefaradlara vatandaşlık hakkı vermeye başlamıştır. Son olarak 2015’de İspanya ve Portekiz tüm dünyadaki Sefaradlara belli şartları sağlamak koşuluyla çifte vatandaşlık hakkı tanımışlardır. Türkiye’deki Musevilerle ilgili yapılmış olan mevcut çalışmalarda bu konuların genel itibariyle ihmal edilmiş olduğu görülmektedir.

Bu araştırmanın amacı öz düzenlemeli öğrenme yaklaşımının görsel sanatlar öğretmeni adaylarının sanat eleştirisi dersine yönelik akademik başarılarına ve kalıcılığa etkisini incelemektir. Nicel araştırma yöntemlerinden deneysel yöntemin ön test son test kontrol gruplu yarı deneysel modeli ile gerçekleştirilen araştırmanın çalışma grubunu, 2014-2015 Güz Döneminde, Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Resim İş Eğitimi Ana Bilim Dalı’nda öğrenim gören 38 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada öz düzenlemeli öğrenmenin görsel sanatlar öğretmeni adaylarının akademik başarılarına etkisini kontrol etmek için akademik başarı testi kullanılmıştır. Dersler deney grubunda öz düzenlemeli öğrenme yaklaşımına uygun olarak, kontrol grubuna ise sunuş yoluyla öğrenme yaklaşımına dayalı olarak işlenmiştir. Verilerin analizinde SPSS 19 Paket Programı kullanılmıştır. Non-parametrik verilerin toplanması için "İlişkisiz Ölçümler İçin Mann Whitney U-Testi", öntest-sontest, son test- kalıcılık puanlarını karşılaştırmak için non-parametrik istatistik tekniklerinden "İlişkili Ölçümler İçin Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi" kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre; deney ve kontrol gruplarının son test puanlarına bakıldığında her iki öğrenme ortamında da akademik başarıda belli bir artış gözlenmiştir. Deney grubu ile kontrol grubu son test puanları karşılaştırıldığında; deney grubundakilerin akademik başarılarının kontrol grubundakilere göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Bu bulgu; öz düzenlemeye dayalı öğretimin daha etkili bir öğrenme ortamı sağladığını ve öğrencilerin akademik başarılarını arttırmada daha etkili olduğunu göstermektedir. Ayrıca; deney ve kontrol gruplarının kalıcılık puanlarına bakıldığında her iki öğrenme ortamında da yapılan öğretimin kalıcılığını sürdürdüğü görülmüştür. Deney grubu ile kontrol grubu kalıcılık puanları karşılaştırıldığında; deney grubunun kalıcılık puanları kontrol grubuna göre daha yüksektir. Araştırma sonuçlarına dayanarak; öz düzenlemeli öğrenme yaklaşımının öğretmen adaylarının akademik başarılarına ve sanat eleştirisi dersi tutumlarına olumlu yönde etki ettiği söylenebilir.