Search

Bu çalışmada BIST100 hisse senedi endeksinin faiz, döviz kuru ve altın fiyatları açısından duyarlılığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla 4 Ocak 2000-28 Haziran 2021 dönemini kapsayan günlük veriler kullanılarak tüm örneklem dönemine ilişkin değişkenler arasındaki uzun ve kısa dönem ilişkilerinin COVID-19 pandemi dönemi ile kıyaslandığında nasıl seyrettiği Johansen-Juselius eşbütünleşme analizi, Granger nedensellik testi, varyans ayrıştırma ve etki-tepki analizleri uygulanarak araştırılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, eşbütünleşme analizi için bağımlı değişkenin BIST100 endeksi getirisi olduğu durumda değişkenler arasında bir uzun dönem ilişki bulunmuş olup; altın fiyatlarının BIST100 üzerinde anlamlı bir etkisi bulunamamıştır. Granger nedensellik analizi sonuçları ise ele alınan dönem için BIST 100 endeksi ile hem döviz kuru hem de faiz serisi arasında çift yönlü bir nedensellik ilişkisinin varlığını saptarken, BIST100 endeksinden altın fiyatlarına doğru tek yönlü bir nedensellik ilişkisi ortaya koymuştur. COVID-19 dönemi ele alındığında %5 anlamlılık düzeyinde seriler arasında bir uzun dönem ilişkisi bulunamamış olup, %10 anlamlılık düzeyinde bulunan bir eşbütünleşik ilişki için ise hata düzeltme mekanizması yalnızca bağımlı değişkenin faiz oranları olduğu durumda çalışmıştır. Ayrıca bu dönemde genel dönemdeki kısa dönem ilişkilerinin tersine BIST100 endeksindeki değişimi serinin kendisinden sonra en çok açıklayan değişkenin altın fiyatları olduğu saptanmış olup, altın fiyatlarından BIST100’e doğru ve BIST100’den faiz oranlarına doğru tek yönlü nedensellik ilişkileri elde edilmiştir.

The aim of this study was to investigate the relationship between stock and Turkey in particular macroeconomic variables. In this study, the relationship between GDP, exchange rate (Dollar / TL), interest rate, and inflation and the return of the BIST100 Index were determined empirically for this purpose. The quarterly data set used in the study covers between 2003: Q1 and 2018: Q3. In the analysis, as well as the cointegration test which used in order to determine the existence of the relationship between the variables, the causality test were used to determine the direction of this relationship, and the variance decomposition test was used to determine where the shock caused in the variables originated. As a result of the analysis, a long-term cointegrated relationship between BIST100 and macroeconomic factors has been reached according to the break in trend model. In addition, statistically significant bidirectional causality between BIST 100 and interest rate; unidirectional causalities running from BIST100 to GDP and from BIST 100, GDP, and interest rate to inflation, interest rate to exchange rate are detected as a result of causality tests. According to the latest analysis of variance decomposition, the results obtained in the study are in line with the expectations and the literature. Accordingly, it is seen that the interest rate and exchange rate have the strongest long-term explanatory relations with BIST100. In the light of the findings, it can be said that there are important implications for both investors and policymakers.