Search

Vincent Gouzi s’est penché sur les nomenclatures industrielles en Grèce et, à travers leur histoire et leur structure, sur les variations du champ du secteur secondaire et les limites de comparabilité.Les nomenclatures industrielles ont profondément évolué en Grèce comme en France ; depuis le milieu du xixe siècle, elles ont été profondément influencées par les institutions internationales. Les moteurs de cette évolution sont l’innovation, les conceptions de l’organisation industrielle, et le besoin de comparabilité.Ce papier a pour but de rappeler en premier lieu la théorie économique des nomenclatures (notamment leur structure évolutive entre les trois secteurs d’activités) ainsi que l’histoire des nomenclatures industrielles. En second lieu, il tente de définir une spécificité méditerranéenne à travers les items constitutifs de différentes nomenclatures, l’analyse des tableaux d’emplois et ressources de la comptabilité nationale des cinq pays étudiés et l’analyse de leurs productions industrielles. Vincent Gouzi bend over industrial classifications in Greece, and, through their history and their structure, over the variations of the field of the secondary sector and the limits of comparability.The industrial classifications profoundly evolved in Greece as in France since the middle of the 19th century, profoundly influenced by the international institutions. The boosters of this evolution are the innovation, the conceptions of the industrial organization and the needs for comparability.This paper aims first at reminding the economic theory of the classification of activities (in particular their evolutionary structure between the three economic sectors) as well as the history of the industrial classifications. Secondly, it endeavours to define a Mediterranean specificity through the constituent items of different classifications, the analysis of the input‑output tables of the national accountings of the five countries and of their industrial productions. Αυτή η έκθεση αφορά τις βιομηχανικές ταξινομήσεις στην Ελλάδα, και μέσα από την ιστορία και τις δομές τους, μελετά τις αλλαγές στο πεδίο του δευτερογενή τομέα και τους περιορισμούς τους στην συγκρισιμότητα.Οι βιομηχανικές ταξινομήσεις έχουν αλλάξει βαθειά και στην Γαλλία και στην Ελλάδα από το 19ο αιώνα και επιρρεάστηκαν από τους διεθνείς θεσμούς. Οι κινητήρες αυτής της εξέλιξης είναι η καινοτομία, οι έννοιες για την βιομηχανική οργάνωση, και η ανάγκη συγκρισιμότητας.Αυτό το άρθρο έχει σκοπό να υπενθυμίζει την οικονομική θεωρία της ταξινόμησης των δραστηριοτήτων [ειδικά τη εξέλιξη των δομών ανάμεσα στους τρείς τομείς δραστηριότητας], και ταυτόχρονα, την ιστορία των βιομηχανικών ταξινομήσεων. Εξ άλλου, το άρθρο προσπαθεί να καθορίζει μία μεσογειακή ιδιαιτερότητα από τα στοιχεία των διαφορετικών ταξινομήσεων, την ανάλυση των πινάκων των εθνικών λογαριασμών των πέντε χωρών, και της βιομηχανικής παραγωγής τους.

Cet article examine les variations du fonctionnement du féminisme d’État dans deux pays « frères‑ennemis », la Turquie et la Grèce, pendant deux périodes charnières : les années 1920‑1930, marquées par les réformes législatives kémalistes et la modernisation de l’État dans ces deux pays, et les années 1980 qui apportent des révisions au Code civil sous la pression du mouvement féministe. Ces juxtapositions montrent non seulement comment le droit constitue une construction sociale et politique malléable, mais aussi les rapports entre le féminisme d’État et le mouvement des femmes. Enfin, Winpeace, une ONG créée en 1996, qui rassemble des militantes grecques, turques et chypriotes, permet d’étendre cette analyse jusqu’aux années 2000 – décennie définie par l’émergence d’un militantisme féministe pragmatique et bureaucratisé. This article examines the variations of function of state feminism in two enemy brothers, Turkey and Greece, during two pivotal periods: the 1920’‑1930’, which were marked by the Kemalist legislative reforms and the state modernization in the two countries, and the 1980’, which brought reforms to the civil code under the pressure of the feminist movement. These juxtapositions show not only how law constitutes a malleable social and political construction, but also the relations between state feminism and women’s movement. Winpeace, a NGO created in 1996, which gathers Greek, Turkish and Cypriot activists, allows extending the analysis to 2000’ – a decade defined by the emergence of a pragmatic and bureaucratized feminist activism. Το άρθρο αυτό εξετάζει τους τρόπους λειτουργίας του κρατικού φεμινισμού στην Ελλάδα και την Τουρκία κατά την διάρκεια δύο κρίσιμων περιόδων: την δεκαετία 1920‑1930 που σφραγίστηκε από τις νομοθετικές μεταρρυθμίσεις του Κεμάλ Ατατούρκ αλλά και τον εκμοντερνισμό του κρατικού μηχανισμού στις δύο χώρες, και την δεκαετία του 1980 που επέφερε σημαντικές αναθεωρήσεις στον αστικό κώδικά τους υπό την επίρρεια του φεμινιστικού κινήματος. Αυτές οι αντιπαραθέσεις, από την μια, δείχνουν πως ο νόμος αποτελεί μια κοινωνική και πολιτικά εύπλαστη κατασκευή, και από την άλλη διαφωτίζουν τις σχέσεις μεταξύ κρατικού φεμινισμού και γυναικείου κινήματος. Τέλος, μια ΜΚΟ, η Winpeace, η οποία ιδρύθηκε το 1996 και στελεχώθηκε από ακτιβίστριες από την Ελλάδα, την Τουρκία και την Κύπρο, επιτρέπει να επεκταθεί η ανάλυση μέχρι την δεκαετία του 2000, δεκαετία που καθορίστηκε από την ανάδυση ενός φεμινιστικού κινήματος πιο γραφειοκρατικού και “ρεαλιστικού”.

Notre contribution vise à proposer un cadre de réflexion interdisciplinaire pour l’étude des trajectoires d’industrialisation de la Grèce et de l’espace méditerranéen, à partir des deux programmes de recherches transversaux conduits à la Maison des Sciences de l’Homme d’Aquitaine sur les Logiques spatiales de l’Innovation et Les Trajectoires de l’Innovation. La combinaison dans le champ SHS de l’innovation, d’une logique spatiale et systémique à une perspective diachronique et historique, s’avère en effet fructueuse à de multiples points de vue. Elle permet de mettre à jour les formes de proximité, la construction de réseaux et leurs mises en tension, l’émergence et la déconstruction permanente de systèmes régionaux d’innovation sous le signe du district. L’historien peut alors tenter de déterminer et de caractériser les small events, les bifurcations, les verrouillages et les processus d’irréversibilité, avec toujours à l’horizon la gestion d’un régime d’incertitudes. This paper aims suggesting an interdisciplinary theoretical frame, providing tools for innovative research focusing on industrial trajectories of Greece and of the whole Mediterranean area. It is fed by the results of two transversal research programs led within the Maison des sciences de l’Homme d’Aquitaine, the first one on The Spatial Logics of Innovation and the second one on The Trajectories of Innovation. Combining within the field of social sciences of innovation, a spatial and systemic analysis and a diachronic and historical perspective can be fruitful for addressing a hypothetic “industrial” Mediterranean pattern. It allows emphasizing types of proximity, the building process of economic and social networks, the emergence and the permanent crisis of regional systems of innovation. As an historian, the challenge remains determining the “small events”, the bifurcations, the lockouts and irreversibility processes, pointing out the crucial question of uncertainty regimes. Η συμβολή μας σκοπεύει να προτείνει ένα πλαίσιο διεπιστημονικής σκέψης για την μελέτη των τροχιών εκβιομηχάνισης της Ελλάδας και της μεσογειακής περιοχής. Ξεκινάμε από δύο εγκάρσια ερευνητικά προγράμματα που διεξάγει η Maison des Sciences de l’Homme d’Aquitaine, Χωρικές λογικές Καινοτομίας και Tροχιές της Καινοτομίας. Στον τομέα των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών της καινοτομίας που εφαρμόζεται εδώ στο πεδίο των μεσογειακών εδαφών, ο συνδυασμός μιας χωρικής και συστημικής λογικής με μια διαχρονική και ιστορική προοπτική, αποδεικνύεται όντως επιτυχής σε πολλαπλές απόψεις. Επιτρέπει ενημέρωση των μορφών εγγύτητας, κατασκευή δικτύων και ενεργοποίησής των, ανάδοση και μόνιμη αποξήλωση των περιφερειακών συστημάτων καινοτομίας, κυρίως των βιομηχανικών. Ο ιστορικός μπορεί τότε να επιχειρήσει, να προσδιορίσει τα « small events », τις διακλαδώσεις, τα κλειδώματα και τις μη αναστρέψιμες διαδικασίες. Επισημαίνοντας πάντοτε το κρίσιμο ζήτημα της διαχείρησης μίας κατάστασης αβεβαιοτήτων.

Écrit dans les années 1460 par l’humaniste italien Bartholomeo Sacchi, dit Platina, le De honesta voluptate s’inscrit dans l’histoire des goûts alimentaires. L’ouvrage mêle intimement cuisine, médecine, littérature et prône la recherche des plaisirs de la table, sous couvert de règles de santé. L’édition utilisée pour cette étude est celle imprimée à Strasbourg chez Jean Knobloch en 1517.Les dix livres du De honesta voluptate mentionnent des termes en grec ce qui, aux yeux d’un helléniste tel que se voulait Platina, devait sans doute ajouter à l’ouvrage une certaine confirmation d’un « humaniste modèle ».L’auteur n’hésite pas à faire référence aux auteurs de l’Antiquité pour alléguer telle ou telle information profitant ainsi du prestige du grec. Le choix des termes grecs utilisés pour décrire les aliments, les modes de cuisson et les préparations culinaires sont ici l’objet d’une réflexion autour des pratiques alimentaires et culinaires dans l’Europe humaniste des xve et xvie siècles. Written in the 1460s by the Italian humanist Platina, De honesta voluptate fits into the story of the food tastes. The book mixes intimately cooking, medicine, literature quoting Greek terms that should probably add to the book a certain confirmation of a "humanistic model" in the eyes of a Greek scholar as was intended to be Platina. The edition employed here was printed in Strasbourg in 1517.The author mentions the writers of Antiquity to allege or not his informations taking advantage of the prestige of the Greek language. He uses hellenisms, and describes with Greek terms or Greek etymologies the foods.The analysis of the lexical field of food questions us about the nature of the products, the cooking methods and the culinary preparations. Those are here subject of a reflection on the food and culinary practices in the humanistic Europe of the fifteenth and sixteenth centuries. Το δεκάτομο De honesta voluptate (Ρώμη, 1460) του Ιταλού ουμανιστή Bartholomeo Sacchi Platina συνδέει κουζίνα, ιατρική και λογοτεχνία. Η μεγάλη διάδοση του πρώτου αυτού συγγράμματος γαστρονομίας και υγιεινής (40 λατινικές και αλλόγλωσσες εκδόσεις μεταξύ 1470 και 1514, από τις οποίες εδώ επιλέγεται αυτή του Jean Knobloch (Στρασβούργο, 1517)) οφείλεται στον καινοτόμο χαρακτήρα του. Η γλωσσική ανάλυση των – ιδιόχειρων – ελληνικών όρων των τροφών, κατά το επιδιωκόμενο «ουμανιστικό μοντέλο», μας διαφωτίζει σχετικά με την φύση και την ύπαρξη τους τότε, καθώς και για άγνωστες σήμερα διατροφικές πρακτικές. Επικαλούμενος Έλληνες συγγραφείς, ο επίδοξος ελληνιστής επωφελείται του αρχαιοελληνικού γοήτρου, παραδίδοντας ένα έργο πάνω στις διατροφικές και μαγειρικές πρακτικές στην ουμανιστική Ευρώπη του 15ου και 16ου αι.

La communication traite des multiples configurations des recettes de cuisine grecques de la fin du xixe jusqu’au début du xxie siècle. Elle présente la structure, la forme et les caractéristiques de ce genre de texte dans la diachronie, ainsi que les pratiques scripturaires et sociales dans lesquelles elle s’inscrit. The paper discusses the ways the genre ‘recipe’ was transformed from the end of the 19th to the beginning of the 21st century in Greece. Modifications in the generic form and in the appearance of the text are presented along with the social practices into which recipes are involved. Σύγχρονες προσεγγίσεις αντιμετωπίζουν τα κειμενικά είδη ως διαδικασίες που αναδιαμορφώνονται διαρκώς ανάλογα ώστε να καλύψουν τις διαφοροποιούμενες ανάγκες των μελών μίας γλωσσικής και πολιτισμικής κοινότητας. Στη δημοσίευση συζητούνται οι διαφοροποιήσεις του είδους ‘συνταγή μαγειρικής’ στην Ελλάδα από τα τέλη του 19ου έως τις αρχές του 21ου αιώνα ως προς τη μορφή, την κειμενική δομή και τις κοινωνικo-πολιτισμικές πρακτικές που διαπλέκονται γύρω από το συγκεκριμένο κειμενικό είδος

Sont ici examinés les rapports entre cuisine rituelle de Pâques en Grèce contemporaine et représentations du genre, notamment à travers le mode traditionnel de résidence post-maritale, c’est-à-dire le lieu d’habitation du jeune couple. Ces trois matérialités, la nourriture, le corps et l’espace, font écho à l’idéologie du genre. En Grèce continentale traditionnelle, la résidence post-maritale est patri-virilocale et l’agneau pascal rôti à la broche constitue un moment de célébration des réseaux de parenté agnatique. En Grèce égéenne, en revanche, la résidence post-maritale est matri-uxorilocale. Le plat emblématique pascal des îles de la mer Égée, le chevreau farci, se révèle être lié aux symboles des âges des filles et des femmes, tout en étant foncièrement lié à l’espace produit par des pratiques de résidence. Cuisine et espace sont tous les deux évocateurs des représentations sur le corps et notamment sur le corps procréateur, féminin ou masculin. This contribution aims at implementing the relationships between Easter ritual cooking in Greece and contemporary representations of gender, among others through the traditional way of post-marital residence, that is to say, the place of residence of the young pair. Those three materialities, food, body and space, do echo gender ideology. In mainland Greece, traditional post-marital residence is patri-virilocal and the Easter lamb, roasted on a spit, is a time of celebration of agnatic kinship networks. Conversely, Aegean Greece post-marital residence is matri-uxorilocal. The emblematic Easter dish of the Aegean islands, stuffed kid, appears to be linked to girls’ and women’s ages symbols while being also fundamentally linked to the space resulting of dwelling practices. Cooking and space are both evocative of representations of the body–including the reproductive body, male or female. Στο άρθρο αυτό παρουσιάζεται η σχέση μεταξύ τελετουργικής μαγειρικής του Πάσχα στη σύγχρονη Ελλάδα και αναπαραστάσεων του έμφυλου σώματος, εστιάζοντας στην παραδοσιακά μεταγαμήλια εγκατάσταση, τον τόπο δηλαδή κατοίκησης του νιόπαντρου ζευγαριού. Οι τρεις αυτές υλικότητες, όπως είναι η τροφή, το σώμα και ο χώρος, απηχούν την ιδεολογία του φύλου. Στην παραδοσιακή ηπειρωτική Ελλάδα, και όπου η μεταγαμήλια εγκατάσταση είναι ανδρο-πατροτοπική, το πασχαλινό αρνί ψητό στη σούβλα αποτελεί στιγμή εορτασμού των ανδρογραμμικών δικτύων συγγένειας. Στον αντίποδα, στην Αιγαιακή Ελλάδα η μεταγαμήλια εγκατάσταη του ζευγαριού είναι γυναικο-μητροτοπική. Το εμβληματικό πασχαλινό πιάτο των νησιών του Αιγαίου, το γεμιστό κατσίκι, αποκαλύπτει σύμβολα του κύκλου της ζωής κοριτσιών και γυναικών ενώ είναι και θεμελιωδώς συνδεδεμένο με τον χώρο που παράγουν οι συγκεκριμένες πρακτικές κατοίκησης. Μαγειρική και χώρος υποδηλώνουν τις αναπαραστάσεις του σώματος, ειδικά του αναπαραγωγικού σώματος, γυναικείου και ανδρικού.

Fondé sur des données ethnographiques recueillies depuis 2009, cet article analyse les représentations, les activités commerciales et les pratiques alimentaires des migrants grecs à Bruxelles. Les Grecs ont contribué à développer et réorienter les choix alimentaires et le goût de leur clientèle à laquelle ils proposent des produits qui paraissent exotiques avant de devenir, progressivement, des éléments à part entière de la gastronomie locale. En s’opposant à cette tendance de banalisation, la nouvelle génération essaie de réinventer la cuisine grecque et de remplacer des produits grecs devenus transculturels par d’autres éléments, moins connus et moins industrialisés. Based on ethnographical data collected since 2009, this article analyzes the representations, the commercial activities and the food practices of Greek migrants in Brussels. Greeks have contributed to develop and to re-orient the food choices and the taste of their clientele, to whom they propose products that seemed exotic before progressively becoming part of the local gastronomy. Through its opposition to this tendency to banalization, the new generation tries to reinvent Greek cuisine and to replace Greek products that became transcultural by other elements, less known and less industrialized. Το άρθρο αυτό, το οποίο βασίζεται σε εθνογραφικά δεδομένα που συγκεντρώθηκαν από το 2009 μέχρι σήμερα, αναλύει τις αναπαραστάσεις, τις εμπορικές δραστηριότητες και τις διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων μεταναστών στις Βρυξέλλες. Οι Έλληνες συνεισέφεραν στην ανάπτυξη και τον επαναπροσανατολισμό των διατροφικών επιλογών των πελατών τους, στους οποίους προτείνουν προϊόντα που φαίνονται εξωτικά πριν κατοχυρωθούν, σταδιακά, ως αναπόσταστα στοιχεία της τοπικής γαστρονομίας. Η νέα γενιά προσπαθεί να ξαναεφεύρει την ελληνική κουζίνα και να αντικαταστήσει τα ελληνικά προϊόντα που θεωρούνται πια κοινότυπα και τυποποιημένα με άλλα, λιγότερo γνωστά και λιγότερο βιομηχανοποιημένα.

Comment se structure le système partisan de la République turque de Chypre du Nord (RTCN) ? Au-delà des nombreux travaux sur la géopolitique de Chypre, le fonctionnement réel du système politique de la RTCN, un État autoproclamé, mais non reconnu depuis 1983, et les organisations partisanes qui le composent, sont en fait très méconnus. Cet article propose ainsi une étude novatrice de la formation du système partisan et de l’évolution des clivages politiques à Chypre du Nord de 1974 à 2014. Il se fonde sur trois enquêtes de terrains menées entre 2012 et 2014, des entretiens avec des dirigeants des partis fédéralistes et nationalistes et des observations ethnographiques détaillées des campagnes électorales. Il montre que la création d’un système multipartisan et l’émergence d’une démocratie électorale coexistent avec le maintien d’un nationalisme prédominant. L’impasse de la résolution du conflit chypriote et l’absence de reconnaissance internationale de la RTCN n’ont pas empêché le développement d’un système partisan compétitif et de mécanismes internes de légitimation du pouvoir, ce qui a débouché sur une alternance historique en 2003. Mais l’embargo économique et la partition territoriale pèsent sur le contexte social de la RTCN et expliquent malgré tout la prédominance du nationalisme turc. How is the party system of the Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC) structured? Beyond the numerous works on the geopolitics of Cyprus, we know very little on the real functioning of TRNC’s political system, a self-proclaimed but non-recognized state since 1983, and on its political organisations. Thus, this article proposes a novel study of the formation of the party system and the evolution of political cleavages in Northern Cyprus between 1974 and 2014. It is based on three fieldworks organised between 2012 and 2014, on interviews with federalist and nationalist political leaders and on thick ethnographic observations of political campaigns. It shows that the creation of a multiparty system and the emergence of an electoral democracy coexist with the maintenance of a predominant nationalism. Cyprus’ conflict resolution stalemate and TRNC’s absence of international recognition have not impeded the development of a competitive party system and of internal mechanisms to legitimise power, which has led to an historical change in power in 2003. But the economic embargo and the partition of the territory influence TRNC’s social context and nevertheless explain the predominance of Turkish nationalism. Πώς οργανώνεται το κομματικό σύστημα της ΤΔΒΚ; Πέρα από τις πολλές έρευνες για τη γεοπολιτική της Βόρειας Κύπρου, πολύ λίγα είναι γνωστά για την πραγματική λειτουργία του πολιτικού συστήματος αυτού του αυτοκαλούμενου Κράτους – το οποίο δεν αναγνωρίστηκε από το 1983- και για τα κόμματα τα οποία το αποτελούν. Αυτό το άρθρο προτείνει μια πρωτοποριακή μελέτη για τη διαμόρφωση του πολιτικού συστήματος και την εξέλιξή του στη Βόρεια Κύπρο από το 1974 ως το 2004. Βασίζεται σε τρεις έρευνες επί τόπου το 2012 και το 2014, σε συνεντεύξεις με εθνικιστές και φεντεραλιστές ηγέτες, και σε εθνογραφικές παρατηρήσεις των προεκλογικών εκστρατειών. Δείχνει ότι η δημιουργία ενός πολυκομματικού συστήματος και η εμφάνιση μιας εκλογικής δημοκρατίας συνυπάρχουν με τη διατήρηση του κυριαρχού εθνικισμού. Το αδιέξοδο στη λύση του Κυπριακού και η έλλειψη διεθνούς αναγνώρισης της ΤΔΒΚ δεν εμπόδισαν την ανάπτυξη ενός κομματικού συστήματος και εσωτερικών μηχανισμών νομιμοποίησης της εξουσίας. Αυτό οδήγησε σε μια ιστορική εναλλαγή το 2003. Όμως ο οικονομικός αποκλεισμός και η διχοτόμηση του νησιού επιρρεάζουν αρνητικά το κοινωνικό πλαίσιο της ΤΔΒΚ και εξηγούν την επικράτηση του εθνικισμού.