Search

Bu tez, Zenon'un «çok yoktur »u gösterdiği argüman bağlamında, genç Sokrates'in eidos ve metheksis hipotezlerini incelemeyei hedeflemektedir. Zenon'un gösterdiği argümana genç Sokrates'in itirazı ve çözüm önerisi tezin birinci bölümünü oluşturmuştur. Bu aşamada, Sokrates eidos ve metheksis hipotezlerini ortaya koymuştur. Parmenides'in sorgulamalarının başladığı ikinci bölümde ise, Parmenides'in eidos hipotezi, öncelikle eidos'un kendi olarak belirlenmesi (diorizô) bakımından ele alınmıştır. Bu bölümde eidos, bir (hen) ve çok (polla) olması bağlamında tartışılmış ve imkansızlıklar gösterilmiştir. Üçüncü bölümde ise, eidos bu kez, «ortak olan» (koinon) olarak kabul edildiğinde çıkabilecek imkansızlıklar tartışılmıştır. Dördüncü bölümde ise, eidos, ruha yerleştirilirse ve düşünce (noêma) olarak kabul edilirse doğacak imkansızlar ele alınmıştır. İşaret edilen bu güçlükler üzerine, beşinci bölümde, Sokrates'in eidos'u doğaya yerleştirme ve onu paradeigma olarak kabul etme önerisi ele alınmış ve buradaki imkansızlıklar gösterilmiştir. Eidos'un kendisi itibariyle belirlenmesinden (diorizô) doğacak imkansızlıkların bu şekilde tartışılmasından sonra, altıncı bölümde ise, Parmenides'in işaret ettiği, eidos'un başkası bakımından belirlenmesinden (aforizô) doğacak sonuçlar ele alınmış ve bu belirlenim altında doğacak imkansızlıklar gösterilmiştir. Bu tezde, ayrıca, argümanlar eidos'un müşahadesi (noêsis) üzerinden değil, fakat akıl yürütme (logimos) ile yakalananalar üzerinden ilerlemiştir. Dolayısıyla tartışma esas itibariyle logismos seviyesinde gerçekleşmiştir. This thesis aims to examine the hypotheses of eidos and metheksis of the young Socrates in the context of the argument that Zeno shows that «there is no multiplicity». The young Socrates' objection to Zeno's argument and the solution proposed to this argument constituted the first chapter of the thesis. At this point, Socrates posited the assumptions of eidos and metheksis. In the second chapter, where the interrogations of Parmenides begin, the hypothesis of eidos of Parmenides is first treated in terms of the determination (diorizô) of eidos as itself (auto kath' hauto). In this chapter, eidos is discussed in the context of being one (hen) and many (polla) and the impossibilities are shown. In the third chapter, we discuss the impossibilities that can arise when eidos is accepted as the common (koinon). In the fourth chapter, if eidos is placed in the soul (psukhê) and accepted as noêma, the resulting impossibilities will be discussed. In the fifth chapter, Socrates' proposal to pose eidos in nature (fusis) and accept it as a paradeigma is discussed and impossibilities are shown in the face of these difficulties. After the discussion on the impossibility of determination eidos by itself (diorizô), in the sixth chapter, the results emphasized by Parmenides of the determination of eidos in terms of other (aforizô) are discussed and the resulting impossibilities will be revealed. 133

Bu tez, Hegel ve Levinas'ta Mutlak ve Varlık kavramlarını ve bu kavramların birbiriyle ilişkisini anlamayı hedefliyor. Elbette, Mutlak ve Varlık ilişkisi aynı zamanda bir Sonsuz ve Sonlu ilişkisi olarak da ele alınmaya çalışılıyor. Böylece ilk bölümde bu kavramlar ve bu kavramların birbiriyle ilişkileri, Hegel felsefesi bağlamında tartışılıyor. İkinci bölümde aynı tartışma, Levinas felsefesi bağlamında ele alınıyor. Üçüncü bölümde ise Hegel ve Levinas felsefeleri arasında bir karşılaştırma yapılmaya çalışılıyor. Bu bağlamda bu tez, hem Hegel felsefesini hem de Levinas felsefesini ikilik (dualité) fikrinden hareketle hem anlayama çalışıyor hem de eleştiriyor. This thesis aims to discuss the concepts of the Absolute and Being and their relationship in Hegel and Levinas. The Absolute and the Being and their relationship are thought, at the same time, from the concepts of the Infinite and the Finite. In the first chapter, the concepts and their relation are elaborated within the framework of Hegel's philosophy. In the second chapter, the same discussion is made within the framework of Levinas' philosophy. In the third chapter, this study tries to make a comparison between Hegel and Levinas. In this comparison, it elaborates and criticizes Hegel and Levinas at once, relaying on the idea of duality. 233

Bu tez, İngilizce ve Fransızca dil kullanımlarını reklamlar üzerinden inceleyen toplumdilbilimsel bir çalışmayı ele almaktadır. Globalleşen dünyada, sosyo-ekonomik durumlar sektörün dinamiklerini hiç olmadığı kadar değiştirmektedir. Küreselleşmeden en çok etkilenen sektörlerden biri de modadır. Küreselleşmenin ve yarattığı konseptlerin de etkisiyle, Fransız olmalarıyla tanınan markalar bile kendilerini genellikle İngilizce ifade etmektedirler. Ancak, Fransızcayı korumak ve geliştirmek için, Fransız Hükümeti dil politikaları kapsamında birkaç müdahalede bulunmaktadır. Fransız dil politikaları tarihindeki çok önemli bir yasa olan « Toubon yasası »1994 yılında yürürlüğe girmiştir. Buna karşılık, yürürlüğe girmesinden yirmi yıl sonra Toubon yasası işlevini kaybetmiş görünmektedir. Bu savımızı, yaptığımız anket ve L'Officel dergisinde yayımlanan reklamları analiz ederek somutlaştırmaktayız. This thesis focuses on a sociolinguistic study on the use of English and French in the field of fashion through advertisements. In the era of globalization, socioeconomic phenomena are changing the dynamics of sectors more than ever. One of the areas that is very influenced by globalization, it is the field of fashion. With the influence of globalization and its concepts, brands usually choose to speak English even if they are known as French brands. However, defending and illustrating the French, the French government makes interventions in the context of the language policy. One of the law which is very important in the history of French language policy is put into effect in 1994 under the name `Toubon Law`. By cons, after twenty years, Toubon law seems to stop working. We can achieve this argument through the questionnaire and advertising analysis of the L'Officiel we did. 100

İran Devrimi ve Şiizmin Tarihselliğiİran Devrimi (1979) sosyal bilimler literatüründe `İslamî devrim` adıyla anılmaktadır. Bu çalışmada İran Devrimi, İslamî devrim kavramıyla ilişkili olarak Şiizmin tarihselliği çerçevesinde ele alınacaktır. İlk olarak « devrim nedir » sorusu etrafındaki tartışmalara göz atılacak ve kavramın hem sosyal bilimler literatüründe hem de İslam kaynaklarında nasıl geçtiğine bakılacaktır. Bu tartışmalardan hareketle İslamî devrimin tarifi yapıldıktan sonra, İran Devrimi hem bir süreklilik hem de kopuş olarak incelenecek ve Şiizmin belirleyiciliği izah edilmeye çalışılacaktır. Bu tezin ilk bölümü devrim kavramının Avrupa'daki tarihsel gelişimiyle İslamî kaynaklardaki anlaşılma biçimleri arasındaki paralelliği göstermektedir. İkinci bölüm İslam'ın tarihsel bir kolu olan Şiiliği yalnızca bir mezhep olarak değil kültürel bir dil ve kolektif bir anlam dünyası olarak açıklayacaktır. Bu çerçevede Şiiliğin tarihselliği, Martin Heidegger ve Karl Marks'ın yorumlarından hareketle izah edilecek ve 1979'a giden yolda onu harekete geçiren gücün `devrimci bilinç` olduğu vurgusu yapılacaktır.Çalışmanın ana omurgası, üçüncü bölüm olan İran Devrimi başlığında ele alınan tarihsel anlatıya dayanmaktadır. Bu bölüm üç kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısım, yaklaşık 100 yıla dayanan protesto geleneğiyle İranlıların siyasal kültürünün bir süreklilik arz ettiğini iddia etmektedir. Bu süreklilik, İran Devrimi'ni daha iyi anlamamızı sağlayacaktır. İkinci kısım devrim sürecinin en yoğun dönemi olan 1977-1979 yılları arasındaki toplumsal muhalefeti anlatmaktadır. Bu kısımda, devrimin aktörleri olan işçi, esnaf ve öğrencilerin mücadelesi izah edilecektir. Üçüncü kısımda ise, İran Devrimi bir kopuş olarak açıklanmaya çalışılacak ve bu bağlamda, yeni yönetimi kuracak olan Ayetullah Humeyni'nin ve molla hareketinin söz konusu tarihselliğe katkıları anlatılacaktır.Sonuç olarak « İran Devrimi'nin öznesi kimdir? » sorusunun cevabı Şiizmin tarihselliği çerçevesinde anlaşılmış olacaktır. Dolaşımdaki hakim kültür olan Şiizm, `devrimci bilinç` sayesinde kitleleri harekete geçirmiş ve farklı toplumsal grupları `İslamî devrim` ve `İslamî yönetim` ideali etrafında birleştirmiştir. Iranian Revolution and the Historicality of ShiismIranian Revolution (1979) is known within the literature of social sciences as the `Islamic Revolution`. In this study, Iranian Revolution will be discussed in relation to the concept of Islamic Revolution, within the frame of the historicality of Shiism. First, we will look at the discussions regarding the question of `what is revolution` and we will focus on the issue of how the concept is used both within the literature of social sciences and within Islamic sources. After making a definition of Islamic Revolution with reference to these discussions, Iranian Revolution will be analyzed both as continuity and as rupture, and the decisiveness of Shiism will be explained. The first chapter of this study demonstrates the parallelism between the historical development of the concept of revolution in Europe and the ways it is appreciated or discussed in Islamic sources. The second chapter will explain Shiism, which is a historical branch of Islam, not only as a religious sect, but also as a cultural language and a collective world of meaning. Within this scope, the historicality of Shiism will be explained with reference to the remarks of Martin Heidegger and Karl Marks and it will be emphasized that the power, which stirred Shiism on the way to 1979, was `revolutionary consciousness`.The main point of the study is based upon a historical narrative, which is discussed under the title of Iranian Revolution within the third chapter. This chapter consists of three parts. The first part claims that the political culture of Iranians represents continuity with a tradition of protest, which is nearly a century old. This continuity will enable us to understand Iranian Revolution better. The second part explains the social opposition in between the years of 1977-1979, which is the most profound period of the revolutionary process. In this part, the struggles of workers, tradesmen and students, who were the main actors of the revolution, will be explained. In the third part, Iranian Revolution will be tried to be explained as a rupture and within this context, the contributions of Khomeini, who would establish the new administration, and the movement of mullah to the historicity in question will be represented. As a result, the answer to the question of `who is the agent of Iranian Revolution` will have been understood within the frame of the historicality of Shiism. As the dominant culture, Shiism mobilized the masses with the help of `revolutionary consciousness` and united different social groups in the idea of `Islamic Revolution` and `Islamic Regime`. 92

1950'li yıllarla birlikte, bazı yazarlar romanda radikal değişikliklere başvurdular. Alain Robbe-Grillet, Nathalie Sarraute, Claude Simon, Robert Pinget, Michel Butor, Claude Ollier ve Jean Ricardou gibi bazı Fransız yazarlar, farklı yönlerde de olsa roman anlayışında bariz bir değişime yöneldi. Daha önce romanın vazgeçilmezi olarak düşünülen kişi ve kurgu unsurları, temelden sarsılmaya başladı. Yeni romancılar, geleneksel roman kişilerini öldürüp yerine adı sanı belli olmayan karakterler getirmektedirler. Betimlemelerde betimlenen nesneye değil betimlemenin kendisine odaklanırlar. Genellikle yalın bir dil kullanır ve toplumsal, psikolojik ve politik temalardan kesinlikle kaçınarak, roman yazmanın dışında hiçbir hedef gütmediklerini vurgularlar. Yeni Romanın en önemli hedeflerinden biri de okuyucuyu aktif hale getirmektir. Bu çalışma, yeni romancılar tarafından kullanılan yenilikleri ve Yeni Romanın günümüz romanıyla arasındaki benzerlik ve farklılıkları göstermeyi amaçlamaktadır. Çalışmamızda, Yeni Romanın tekniklerini ve amaçlarını, Alain Robbe-Grillet'nin Silgiler romanı üzerinden incelemeye çalıştık. Beginning from 1950s, some novelists inclined to radical changes in novel. Certain French writers such as Alain Robbe-Grillet, Nathalie Sarraute, Claude Simon, Robert Pinget, Michel Butor, Claude Ollier and Jean Ricardou steered for an evident change concerning the conception of novel, though in different ways. The elements such as characters and intrigue, which were estimated to be indispensable before, began to shake to their foundations. The new-novelists kill the traditional novel character and substitute this latter with characters without neither name nor attributes. Throughout the descriptions, they focus on the description itself instead of the described object. They often write in a plain language, avoid social, psychological and political themes totally, and affirm that they have no purpose but writing a novel. One of the most important intentions of Nouveau Roman is to render the reader active. Throughout this study, our purpose is to point out the innovations used by new-novelists, the convergences and divergences of the Nouveau Roman with today?s roman. We tried to examine the techniques and objectives of the Nouveau Roman by analysing The Erasers by Alain Robbe-Grillet. 111

Türkçe ve Fransızca zamanların anlambilimsel incelemeyle karşılaştırılması adlı bu çalışma her iki dilde haber kiplerinde bulunan zamanlar üzerinde gerçekleştirilmiştir. Türkçe ve Fransızca dillerinde haber kiplerine ait zamanlar anlamlarına göre karşılaştırılmıştır. Amaçlanan bu diller arasındaki farklı ve benzer yönleri ortaya çıkarmaktır. Bu hedef doğrultusunda da yaşamı dolayısıyla kültürü en iyi temsil ettiği düşünülen edebiyat eserleri üzerinde anlambilimsel bir inceleme yapılmıştır. Eserlerde geçen zamanlar anlamsal analizle incelenmiş ve karşılaştırılmıştır. Bu eserler; iki öykü, üç roman alıntısı, iki şiir ve bir tiyatro oyunundan alıntıdır. Öykülerin ve roman alıntılarının özgün dillerindeki halleri ve çevirileri verilmiş aradaki anlamsal farklılıklar ve benzerlikler gösterilmeye çalışılmıştır. Şiirler de ana dillerinde çevirisiz verilerek bu şiirlerde geçen zamanların özgün kullanımları örneklenmiştir. Tiyatro oyunundan yapılan alıntıda zamanların her iki dildeki anlamları karşılaştırılmıştır. This study entitled ?comparison and semantic analysis of time in French and Turkish? takes place on time indicatives of French and Turkish. It compares the time of two languages according to their meaning, in order to highlight the contradictory sides and similarities between the two languages. That is why we preferred to make the semantic analysis of literary works, because they reflect the lives of men, in other words, their culture better. The time that exist in these literary works are semantically analysed and compared. There are two news, three excerpts from novels, two poems and an excerpt from a play. It provides news and extracts in their own language and their translations to see their differences and ressamblances. As for the poems, without translation, we try to explain the use of time in their own language. And, through the play, the aim is to see the nuances between two languages. 91

Antoine de Saint-Exupéry'nin Küçük Prens adlı eseri, yayınlandığı günden bugüne, tüm dünyada olduğugibi, Türkiye'de de büyük ilgi görmüştür. Türk okurunun büyük ilgisiyle karşılaşan bu eser, aynızamanda, Türk medyasında yıllardır geniş yer bulmaktadır. Eserin, Türk edebiyat dünyası için önemliözelliği ise, Türk çeviri tarihinde eşine ender rastlanır bir şekilde, sayısı yüzü geçen farklı çevirisininbulunuyor olmas?d r. Tezimizde, Küçük Prens adl eserin, Türk edebiyat ve çeviri tarihindeki bu özelkonumunun neden ve sonuçlar?n? ortaya koymak amac yla, eserin edebi ve görsel özelliklerini inceledik.Alman dilbilimci Hans Vermeer'in, çeviri sürecinde çevirmeni ve yap lan çeviri etkileyen faktörleri ve buetkilerin sonuçlar?n? incelemeyi amaç edinen Skopos teorisini, Küçük Prens adl eserin çeviri metinlerineuyguladık. Elde ettiğimiz sonuçlar doğrultusunda, çeviri alanında yapılacak bir incelemenin, yalnızcakaynak ve hedef metinleri değil, aynı zamanda kültürel ve sosyolojik faktörleri de ele almasının,araştırmanın doğru sonuçlara ulaşması adına faydalı, hatta kaçınılmaz olduğunu ortaya koyduk. Sonuçolarak, tezimizde, hem Küçük Prens adlı eserin Türkiye'de uyandırdığı ilginin sebep ve sonuçlar?nsergileme, hem de bu eseri kaynak metin olarak kullanarak ve eserin Türkçeye yap lan çevirileriniinceleyerek, çeviri sürecini etkileyen faktörleri ortaya koyma f?rsat bulduk.Anahtar SözcüklerKüçük Prens, popüler kitaplar, çeviri, « çevirmen-işveren » ilişkisi, Skopos teorisi, translatum, Türkokuru, hedef kitle. Le Petit Prince, chef d?oeuvre d?Antoine de Saint-Exupéry, est sans doute très populaire et très demandé àtravers le monde, et en Turquie. Ceci est l?un des livres les plus lus par le lecteur turc et constitue unthème favorable pour le média turc, dès le début jusqu?à nos jours. Ainsi, le livre est un vrai phénomènede traduction pour la Turquie: aujourd?hui, nous constatons plus de centaines traductions du livre vers leturc. Dans notre thèse, nous avons examiné presque toutes les caractéristiques textuelles et visuelles destraductions du Petit Prince vers le turc, afin de distinguer les causes et les conséquences de ce casexceptionnel. Nous avons appliqué la théorie du Skopos, créée par le linguiste allemand Hans Vermeer, etqui a pour but de déterminer les facteurs qui influencent le processus de la traduction et les conséquencesde ces effets sur le « translatum » (le texte d?arrivée), sur les traductions du livre. Les résultats que nousavons obtenus, nous ont montré qu?une étude dans le domaine de la traductologie, ne peut pas avoir unvéritable résultat sans inclure les facteurs culturels et sociologiques. Notre thèse nous a donné l?occasionde présenter à la fois les détails du cas exceptionnel du Petit Prince en Turquie et les facteurs essentielsqui influencent le processus de la traduction et le traducteur.Les Mots ClefsLe Petit Prince, livre populaire, la traduction, la relation « traducteur - maison d?édition », la théorie duSkopos, « le translatum », le lecteur turc, le lecteur cible. 102

Yabancı bir dili ögrenmek, o dilde iletisim kurabilmektir. Yabancı bir dildeiletisim kurabilmek için dil ögrenenin, söz konusu yabancı dile ait toplumsal vekültürel ögeleri tanımakla birlikte, dilin en önemli bilesenini olusturan ?dilselyapısını ve bu yapıya iliskin kuralları? yakından tanıması gerekir. Dilsel beceri,dinleme, konusma, okuma ve yazma gibi temel iletisimsel etkinliklerin yerinegetirilmesini ifade eder. Yabancı dil ögrenen bireyin dilsel becerisininkazandırılmasına yönelik en önemli bilesenlerden biri de sözcük ögretimidir.Çogu zaman egitmenler, ögrencilerin sözcük dagarcıgının yetersiz olmasından,dogru sözcükleri kullanmakta zorlanmalarindan,uygun sözcükleri yerli yerindekullanamamalarindan veya anlam bütünlügünü saglayamamalarındanyakınmaktadır. Dolayısıyla, tüm bu sorunlarının giderilmesi için sözcükögretimine agırlık verilmelidir. Bu baglamda egitimciler anlambiliminverilerinden yararlanabilir çünkü sözcük ögretimi ve tümce anlambiliminkonularını olusturur. Bir metin veya söylem içinde yabancı sözcüklerlekarsılasmak ögrenci açısından konu içeriginin anlasılmasını engeller ve bununsonucunda da dili ögrenmekte zorluklar yaratır.Buradaki calismamızın amacı, sözcük ögretiminin yabancı dil ögretimi içindekiönemini vurgulamak ve bu amaca hizmet etmek üzere bazı sınıf içi etkinliklerönermektir. Böylece, Yabancı dil ögrenenlerin sözcük dagarcıgınınzenginlestirilmesini, etkili iletisim düzeyine erismelerini hedefleyen egitimcilereısık tutmak isteriz. La présente thèse propose un examen approfondi de l'enseignement du vocabulaire dansune classe de Français langue étrangère. Selon une analyse théorique nous avons essayéde démontrer l?importance et la véritable place du vocabulaire. Fondé sur uneévaluation du vocabulaire et capable d'assurer l'application de la démarche choisie,nous avons proposé un procédé didactique et méthodologique. La première partie de lathèse est consacrée à démontrer l?importance du vocabulaire ainsi que les domainesdont il couvre. La deuxième partie s'engage à définir la place du vocabulaire dans lesméthodologies jusqu?à nos jours. La troisième partie propose des stratégiesd?apprentissage. La quatrième partie présente les classes préparatoires de l?Universitéde Marmara ainsi que le manuel avec un extrait de lexique auquel nous nous référons.La dernière partie réunit les propositions d?exercices et de jeux pédagogiquesnécessaires dans la pratique de l'enseignement du vocabulaire. De manière générale, cesanalyses nous ont conduit à revoir la place du vocabulaire dans l?apprentissage d?unelangue étrangère. 147

Kamusal alanda düşünce geliştirilmesinde önemli rolü olan basın, ülkedekisiyasal yaşamın bir yansımasıdır. Ülkedeki siyasal yaşam ne kadar özgürlükçü,eşitlikçi ve demokratikse basın da öyle olmaktadır. Resmi ideoloji gereğikonuşulması tabu olmuş konulardan birini ilk defa ele alan, ?İmparatorluğun SonDöneminde Osmanlı Ermenileri: Bilimsel Sorumluluk ve Demokrasi?konferansından yola çıkarak basının kamusal alanda çok yönlü düşünce gelişiminene kadar olanak tanıdığını araştırmıştır.Anahtar kelimleler : Demokrasi, kamusal alan, Türk siyasal tarihi, Türkbasın tarihi, Gündem Koyma/İnşa etme La presentation de la culture de la democratie et de l'actualite politique dans les medias: Les Armeniens Ottomans sous la derniere periode de l'empire la responsabilite scientifique et la democratie (Septembre 2005) étude de cas 102

Étant donné que le français vient du latin comme toutes les langues romanes, il doit contenir certaines règles de la grammaire latine. Pourtant, nous assistons à leurs disparitions progressives dans le passage du latin au français. Le latin repose sur un système semblable à l'allemand et bien des langues slaves : ce n'est plus l'ordre des mots qui donne sens à un énoncé, mais les suffixes que portent les déclinables. Les substantifs, les pronoms et les adjectifs latins se déclinaient; ils avaient six cas: nominatif, vocatif, génitif, datif, accusatif, ablatif. L'ancienne déclinaison à six cas du latin classique s'était réduite en ancien français à une déclinaison à deux cas. La disparition de la déclinaison, plus précisément la disparition du cas sujet, est le phénomène le plus caractéristique du moyen français. La déclinaison n'est plus observée à partir du XIVe siècle. Puisque le système fondé sur la déclinaison a disparu, nous avons cru qu'on pourrait essayer de trouver quelques objets de la grammaire française qui puissent remplacer cette déclinaison et quelques traces de la déclinaison latine dans le français contemporain. Au point de vue de la langue turque, elle utilise des déclinaisons (comme le latin) qui déterminent la fonction des mots dans la phrase. A propos de la déclinaison, nous avons constaté que le turc possède quelques particularités semblables au latin. Donc, nous avons décidé de chercher des cas du nom turcs qui puissent correspondre à quelques fonctions en français. Cela va nous éclairer pour mieux cerner la construction de la phrase française. Parce que nous, les Turcs, habitués à faire des phrases de façon libre et souple grâce aux cas du nom (déclinaison), nous avons souvent du mal à comprendre la construction rigide et inflexible de la phrase française. Being given that French comes from Latin like all the Romance languages, it is expected to contain some Latin grammatical rules. But in the passing phase from Latin to French, we see that some of these rules gradually disappear. The Latin substantives, pronouns and adjectives were being conjugated; they had six conjugation: nominative case, vocative, genitive, dative, accusative and ablative. Like German and many Slavic languages, Latin has a different sentence structure. It is the conjugation of the nouns that decides the function of it, not where it is. The old variation with six cases of classic Latin had been reduced as former French to a conjugation of two cases. The disappearance of the substantive conjugation, more precisely the disappearance of the subjet case, is the phenomenon most characteristic of mid French period. From XIV century we don't see the subject conjugation case in French. The system based on subject conjugation has failed; we thus tried to find which elements of the French language replaced this system and which are the traces of the Latin variation in French contemporary. As for the Turkish language, Turkish uses substantive conjugation (like Latin) which determines the function of the subject in the sentence. In connection with the substantive conjugation, we noted that Turkish has some similar characteristics with Latin. In this case, we decided to seek conjugation case of subject in Turkish language which can correspond to certain functions in French language that will serve us as clearness for analyzing the structure of the French sentence well. Because we, the Turks, being people who are accustomed to making sentences in a free and flexible way, have difficulties in understanding the rigid and inflexible structure of French sentence.

Çalısmamızda, söylem çözümlemesi kavramlarını, bu kavramların Fransızca yazılıbasın metinlerindeki uygulamalarını ve bu uygulamalardan hareketle Fransızcanınyabancı dil olarak ögretilmesini irdelemeye çalıstık.Söylem çözümlemesinin alan olarak sunumu ve incelenmesi tezimizin önemli birbölümünü olusturmustur. Çalısmamızın bütüncesini, dünyada en sık ve yaygın olarakokunan malzemeler olduklarından yazılı basın metinlerinden seçtik. Gazetemetinlerinin, son yıllarda hazırlanan yabancı dil ögretim kitaplarında özgün yazılımalzemeler olarak kullanıldıgını görmekteyiz. Çalısmamızda her metni, öznesi,zamanı, uzamı ve üretim kosullarıyla ele aldıgımızdan bir söylem olarak degerlendirdik.Söylem çözümlemesi dilbilim verilerini kullandıgından, tezimizde öncelikle dilbilimintarihini ve geçirdigi evreleri aktardık, daha sonra söylem çözümlemesi alanınıtanımlayarak, konuyla ilgili kavramları inceledik, bunlar arasından söylemçözümlemesinin daha çok dil ögretimine hizmet edecek kavram ve tanımlarını ortayakoymaya gayret ettik.Söylem çözümlemesinin, anadilin etkin kullanımında, okuma stratejilerinde ve yabancıdilin ögrenilmesinde önemli bir yere sahip oldugunu düsünmekteyiz. Dilbilimi içine alan,dili ifade yetisindeki (edinç) ruhbilimsel ve toplumbilimsel süreçleri de kapsayan buyöntemin, son dönemde yabancı dil ögretim yöntemlerine ciddi katkıları olmustur.Yöntemli bir sekilde söylem çözümlemesi yapmanın, hem anadildeki hem de yabancıdildeki dil yetisinin gelismesine katkıda bulunacagı açıktır. Bu çerçevede, özellikleyabancı dil ögretiminde anlamlandırma ve yorumlama asamalarına gelebilmek içindilsel ve dil dısı ölçütlere hakim olmak gerektigine inanmaktayız.Çalısmamızı yabancı dil ögretimi ile iliskilendirdigimiz son bölümünde, bazı dil ögretimkitaplarındaki yazılı basın metinleri aracılıgıyla sunulan söylem çözümlemesi yöntemiuygulamalarını göstererek, söylem çözümlemesi yöntemlerinin bir yabancı dil sınıfındauygulanabilmesine yönelik kendi örneklerimizi gelistirdik.Söylem çözümlemesinin, özneler arası iletisimin ve dilin toplumsal boyutununkavranmasına katkısı nedeniyle, Fransızcanın yabancı dil olarak ögretilmesindeuygulanacak etkili bir yöntem oldugunu ve bu yöntemin dinamik bir araç olan yazılıbasın metinleriyle uygulanmasının bu ögretime olumlu bir katkısı olacagınıdüsünmekteyiz.Anahtar sözcükler: Söylem çözümlemesi, sözcelem, edimbilim, metin, söylem,yabancı dil olarak Fransızca. Dans notre travail, nous avons essayé de traiter les notions de l?analyse du discours, lesapplications de ces notions sur les textes de la presse écrite et l?enseignement du françaislangue étrangère.La présentation et la méthode de l?analyse du discours constituent une partie considérablede notre étude. Le corpus de notre thèse se compose des textes de la presse écrite vu qu?ilssont des matériels écrits accessibles par un grand public. Nous constatons que les textes dela presse écrite s?emploient comme matériaux écrits authentiques dans les manuels de lalangue étrangère dans les dernières décennies. Comme nous avons choisi les textes enfonction de leur sujet, leur temps et leur lieu de production, nous avons considéré les textescomme des discours.Nous avons tout d?abord exposé le bref historique et les étapes d?évolution de la linguistiquepuisque l?analyse du discours utilise toutes les données de la linguistique. Ensuite nousavons défini le domaine de l?analyse du discours et examiné les concepts en la matière,parmi lesquels nous avons cherché à mettre au jour ceux qui serviraient plutôt àl?apprentissage du français langue étrangère.Nous pensons que l?analyse du discours a également un rôle important pour l?utilisationefficace de la langue maternelle et pour s?approprier des stratégies de lecture. Cetteapproche qui fait partie des sciences du langage et des processus sociologique etpsychologique concernant la compétence de l?expression langagière a beaucoup contribuéaux méthodes de l?apprentissage de la langue étrangère. Dans ce cadre afin de pouvoirdonner du sens et d?interpréter un texte ou un discours, il serait nécessaire de bien connaîtreles critères linguistiques, paralinguistiques et extralinguistiques.Dans la dernière partie où nous avons lié nos travaux à l?apprentissage de la langue, nousavons appliqué la méthode de l?analyse du discours à des textes de la presse écrite danscertains manuels du français langue étrangère. Et enfin, nous avons développé nos propresexemples destinés à être appliqués dans une classe de langue étrangère.Nous considérons que l?analyse du discours est une méthode efficace utilisable dansl?apprentissage du français langue étrangère vu son apport à la perception de l?aspectsociologique et de la communication entre les sujets parlants. Et nous avons conclu quel?application de cette méthode via les textes de la presse écrite en tant qu?élémentdynamique contribuera à cet apprentissage.Mots-clés : Analyse du discours, énonciation, pragmatique, texte, discours, français langueétrangère. 201

Bu tezde, Fransızca ve Türkçe'de mekâna yerlestirme sistemleriniincelemek istedik. Bunu yaparken karsılastırmalı bir yaklasım benimseyerekher iki dilde mekânların tasarlanma ve ifade edilme biçimlerini ele aldık.Fransızca ve Türkçe'de; nesneleri, eylemleri ve yer değistirmeleri mekânayerlestirmeye yarayan dilsel araç gereçleri ve dilsel islevleri incelemeyeçalıstık.Birinci bölümde, mekânların Türkçe ve Fransızca'dakavramlastırılması üzerinde durduk ve dikey, yatay, ufki eksenleri seçtiğimizcümlelerle örneklendirmeye çalıstık.?kinci bölümde dikey eksene göre yerlestirmeyi ve yatay bir yüzeyegöre baslıca uygun pozisyonları incelemeyi denedik.Üçüncü bölümde yatay ekseni, yanal ve ufki yönü örnekler vererekinceledik.Dördüncü bölümü Türkçe'de ve Fransızca'daki içindelik ve dısındalıkgibi kavramların ele alınmasına ayırdık.Besinci bölümde, herhangi bir yerin sadece bir kısmını ifade eden yerbelirteçlerini açıkladık.Altıncı bölümde, Fransızca ve Türkçe'de, nesneleri, eylemleri ve yerdeğistirmeleri yerlestirmeye yarayan dilsel araç gereçleri ve dilsel islevleriinceledik. Aynı zamanda yer zarflarının farklı değerlerini, yer belirten edatları,Fransızca'da yer belirten deyimleri ve bunun Türkçe'deki karsılıklarınıarayarak göstermek istedik. Dans cette thèse, nous avons voulu étudier les systèmes delocalisation dans l?espace en français et en turc. Pour ce faire, nous avonsadopté une approche comparative et essayé d?examiner la conceptualisationdes espaces et les façons de les exprimer dans les deux langues. Nous avonsessayé d?exposer les marqueurs et les opérations linguistiques qui servent àsituer les objets, les actions et les déplacements dans l?espace en français eten turc.Dans la première partie, nous avons tenté d?examiner laconceptualisation des espaces en turc et en français, et nous avons essayéd?expliquer les notions de l`axe vertical, horizontal, (direction frontale,direction latérale), unidimensionnalité, bidimensionnalité, tridimensionnalité,non-dimentionnalité. Dans la deuxième partie, nous avons essayé d?examinerla localisation selon l?axe vertical, les principales positions possibles parrapport à une surface horizontale.Dans la troisième partie, nous avons étudié l?axe horizontal, avecl?orientation frontale et l?orientation latérale en donnant des exemples. Nousavons consacré la quatrième partie à l?étude de l?expression de l?intériorité etde l?extériorité en français et en turc. Dans la cinquième partie nous avonsexposé les noms de localisation exprimant une portion d?un site quelconque.Dans la sixième partie, nous avons analysé les marqueurs etopérations linguistiques servant à situer les objets, les actions et lesdéplacements dans l?espace en turc et en français. Nous avons égalementvoulu montrer les différentes valeurs locatives des adverbes de lieu, desprépositives spatiales et des locutions servant à localiser en français et nousavons cherché leurs équivalents en turc. 90

Bu çalışmada, ?metin olarak tiyatro?yu, ?gösterim olarak tiyatro?dan ayırdık ve metinolarak tiyatroyu araştırma konusu olarak ele aldık. Çalışmamızda, tiyatro metinlerininders malzemesi olarak kullanılmasının, Fransızcanın yabancı dil olarak öğretilmesindeve öğrenilmesinde taşıdığı önemi belirtmeyi; ayrıca yazınsal ve kültürel çerçeveninyanında, bir tiyatro metninden nasıl yararlanılabileceğini ve sınıf etkinliklerinde nasılkullanılabileceğini göstermeyi amaçladık.Çalışma konumuz olan ?tiyatro metni?ni açıklamadan önce; tiyatro karakterlerininsözlerinin birer ?sözce? olması ve bu sözcelerin ancak sözcelem durumu içinde anlamkazanmaları nedeniyle, ?sözcelem? kuramını ele aldık. Ardından, dilin bilgi vermekdışında bir edim amacıyla da kullanıldığını vurgulamak üzere ?edimbilim?e yer verdik.Öğretim alanında sıkça kullanılan ?söz edimi? kavramından sonra, birinci bölümümüzü?öğretim bilim? ve ?iletişimsel yaklaşım?ı açıklayarak sonlandırdık. Çalışmamızınsonraki bölümlerinde tiyatro metinlerinin iletişimsel yaklaşımda kullanılabilecek enuygun malzemeler olduğunu gösterebilmek için, iletişimsel yaklaşımın en belirginözelliklerini kısaca açıklamaya çalıştık.Bir sonraki bölümümüzü ?metin? ve ?tiyatro? konularına ayırdık. Burada ?metin?, ?metnintutarlılığı? ve Adam'a göre ?metin çeşitleri? konularını inceledik. Oyuncu, karakter,perde, sahne, tiyatroda sözcelem, sahne belirleyicileri (didascalie), sahneleme,sahnede söz söyleme çeşitleri ve özellikle tiyatro metninin temelini oluşturan diyaloggibi kavramlardan hareketle, metin olarak tiyatroyu, gösterim olarak tiyatrodan ayırdık.Bir sonraki bölümümüzde, Yeni Tiyatro örneklerinden biri olan ve Nathalie Sarraute'unçağdaş bir dille kaleme aldığı, Pour un oui ou pour un non (Bir Hiç Yüzünden) adlıtiyatro yapıtını sözcelem, edimbilim, metin ve tiyatro açısından çözümledik.Tezimizin son bölümünde, bu tiyatro metninin yabancı dil sınıfında kullanımı içinöneriler getirdik. Tiyatro metinlerinin farklı amaçlara yönelik olarak nasıl elealınabileceğini gösterdik.Anahtar SözcüklerTiyatro, diyalog, Nathalie Sarraute, yabancı dil olarak Fransızca, sözcelem, edimbilim, tiyatrometni alıştırmaları Le théâtre comme texte est distingué du théâtre comme représentation et dans cetravail, c?est le premier qui est notre objet d?étude. Nous avons visé à préciserl?importance du texte de théâtre en tant qu?un document-support dansl?enseignement/apprentissage du français langue étrangère et à montrer, hormis lecadre littéraire et culturel, comment un texte de théâtre peut être exploité et appliquéaux activités de classe.Avant d?expliquer notre objet d?étude « texte de théâtre », nous avons traité« l?énonciation » étant donné que les paroles prononcées par les personnages sontdes énoncés et que ces énoncés ne prennent leur sens défini que dans la situationd?énonciation. Nous avons donné la place à la « pragmatique » pour souligner que lalangue est aussi une manière d?agir. Après le concept d?« acte de parole » qui estlargement utilisé en didactique, nous avons clôturé le premier chapitre par la didactiqueet l?approche communicative. Nous avons essayé de traiter brièvement lesparticularités les plus saillantes de l?approche communicative pour pouvoir plus loinmontrer que le « texte de théâtre » est le document très convenable à l?approchecommunicative.Le chapitre suivant est consacré à l?étude de « texte » et de « théâtre ». Nous avons iciabordé le sujet de « texte », la cohérence du texte et la typologie textuelle d?Adam.Nous avons distingué le théâtre comme texte du théâtre comme représentation, autourdes notions comme acteur, personnage, acte, scène, énonciation au théâtre,didascalie, mise en scène, types de parole sur scène et notamment dialogue lequelconstitue la base du texte de théâtre.Nous avons consacré le dernier chapitre à l?analyse énonciative, pragmatique, textuelleet théâtrale de Pour un oui ou pour un non, texte de Nathalie Sarraute qui appartientau Nouveau Théâtre, et dont la langue est contemporaine.Dans le dernier chapitre de notre thèse, nous avons fait des propositions centrées surles principaux objectifs linguistiques et communicatifs pour utiliser un texte de théâtreen classe de langue, nous avons montré comment aborder des textes de théâtre selonles objectifs différents.Mots-clésThéâtre, dialogue, Nathalie Sarraute, français langue étrangère, énonciation, pragmatique,exercices de texte de théâtre 154

Sinemanın, başta tiyatro ve edebiyat olmak üzere geleneksel sanatlarla olan ilişkisi çok sayıda araştırmaya konu olmuştur. Oysa, özellikle Türkiye'de üzerinde çok fazla çalışmanın yapılmadığı `sinema ve resim sanatı ilişkisi` de göz ardı edilemeyecek kadar büyük bir önem teşkil etmektedir. Sinema tarihine bakıldığında sayısız filmin resim sanatından etkilendiğini söylemek mümkündür. Ayrıca birçok yönetmen, sinema estetiklerini resim sanatını irdeleyerek geliştirdiklerini ifade etmiştir. Bu çalışma, genel olarak resim sanatının sinema üzerinde nasıl bir etkisinin olduğu sorusundan yola çıkarak, Z.Livaneli'nin `Şahmaran` filmi örneğinde, Türk sinemasındaki resim sanatı etkilerini araştırmıştır. Tek bir filmden yola çıkarak Türk sinemasının geneline dair çıkarsamalar yapmak zor olsa da, bu çalışmada tespit edilen hususlar, gerek sinemanın resim sanatından uyarladığı teknik öğeler, gerekse bu sanatın sinemada bir referans olarak kullanılması konusunda önemli veriler sunmaktadır. The relation of cinema with traditional arts, such as theatre and literatüre, was the object of many studies. However, `the relationship between cinema and pictorial art`, which was not sufficiently treated in Turkey, is not a subject to be neglected. When we focus ourselves on the history of the world cinema, we notice that many fılms were influenced by paintings. Moreover, several directors affirm to have developed their cinematographic esthetics through pictorial art. This research has the aim of highlighting the influence of painting on Turkish cinema through the analysis of the film `Şahmaran` of Z. Livaneli. Even if it is difficult to arrive at a conclusion with one only Turkish film, the elements that we located through this research give us important information on the use of pictorial art by the cinema, which it is on the level of these techniques or its use as a reference.Keywords : Cinema, Turkish Cinema, Pictorial Art, Şahmaran 117

ÖZET Yeni milliyetçi akımlar üzerine çalışmaya başladığımızda problematiğimiz acaba bu milliyetçi akımın homojen bir blok olup olmadığıydı. Çeşitli yazarları araştırırken Michel Wieviorka’nın sınıflandırması bize ilginç geldi. Avrupa’da gözlemlenen milliyetçi akımların sonuçlardan yola çıkan bu dörtlü sınıflandırmaya Türkiye’den uygun örnek bulup bulamayacağımıza baktık.Bu sınıflandırmanın ilk ayağı Yugoslavik tipti. Etnik çatıyşmalardan beslenen bu milliyetçilik türüne örnek olarak Azerbaycan Kültür Derneği seçildi.Wieviorka’nın ikinci tip olarak adlandırdığı terörizm ve milliyetçilik başlığında ise İşçi Partisi’ni inceledik. Gellner’in rurarien-megalomanien dialektiğinden faydalanarak PKK’nın terörist saldırılarının Türk milliyetçiliği üzerindeki etkilerini görmeye çalıştık. Üçüncü başlık olan alttan gelen saldırılara örnek olarak İzmir kökenli bir dernek seçildi: Şimdiye dek hiçbir şekilde şiddite başvcurmamış olamalarına rağmen açıkça ırkçı olduklarını ifade eden Türkçü Toplumcu Budun Derneği. Son olarak ise ulusal popülizm başlığında Büyük Hukukçular Birliği incelendi.Bu grupların hepsine derinlemesine görüşme tekniği ile 20 kadar soru soruldu. Vatandaşlık, millet, tehdit gibi konularda sorulan sorulardan Türkiye’de milliyetçi akımların ulus inşacı mı, primordialist mi, balkanik mi yoksa modernist mi olduğu incelendi. Sonuç olarak görüldü ki türkiye’de millyetçilik akımları Wieviorka’nın bahsettiği 4 ana grup nedenden de beslenmektedir. RESUME Quand nous avons decide de travailler sur la nouvelle vague dite “nationaliste”, nous nous sommes d’abord demande si c’etait possible de diviser en morceaux que je puisse avaler cette grande vague. Consultant les auteurs je me suis heurte a une classification de Michel Wieviorka, qui fait une classification en partant des resultats qui parvient a distinguer 4 types de nationalismes suivant leurs aspects observes: Le premier type de nationalisme de Viewiorka c’est le type Yougoslavique. l’Association de Culture d’Azerbaycan, qui est une ancienne organisation en realite mais elle fait sa plus grand succes mobilatrice pendant les protestation de Karabag. Le deuxieme c’est nationalisme avec le terrorisme: İşçi Partisi, etait un exemple assez interressant pour distinguer les effets nationalistes megalomaniens dans le dialectic kurdo-turc. Le troisieme aspect du nationalisme ce sont les violances d’en bas. Une association d’İzmir appele Türkçü Toplumcu Buduncular Derneği pourrait en faire un bon exemple. Le dernier type de nationalisme chez Wieviorka c’est le national populisme. Hukukçular Birliği, y a ete choisi comme exemple. Une questionnaire a ete prepare pour les quatres groupes ou il y avait une vingtaine de questions. Lequel ou lesquels des aspect europeens du nationalisme peuvent sont rencontres en Turquie? Est-ce ces mouvements nationalistes ont de differants retoriques ou il ya des points ou ils se coincident.? Ils ont un caractere moderniste ou primordialiste? Bismarkien ou independiste?

GENEL BİLGİLERİsim ve Soyadı : Tilda SaydıAnabilim Dalı : Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim DalıProgramı : Fransız Dili Eğitimi Bilim DalıTez Danışmanı : Prof. Dr. Hüseyin GümüşTez Türü ve Tarihi : Yüksek Lisans-Haziran 2006Anahtar Kelimeler : Yabancı dil, strateji, öğrenme, öğrenme stratejisiÖZETYABANCI DİL EĞİTİMİNDE ÖĞRENME STRATEJİLERİNİN ROLÜÜZERİNE BİR ARAŞTIRMAYabancı dil öğreniminde öğrenciler, zaman zaman ve kişiden kişiye değişiklikgöstererek, çeşitli öğrenme zorluklarıyla karşılaşabilmektedirler. Son yıllarda yapılanbilimsel çalışmalarla, yabancı dil öğrenimi alanında gelişmeler kaydedilmiştir. Bugelişmeler, yabancı dil eğitiminde, öğrenme stratejilerinin önemli bir rol oynadığınıgöstermiştir. Bu çalışmanın teorik bölümünde, sözü edilen öğrenme stratejilerinin,yabancı dil eğitimindeki yapıcı rolünün ortaya konmasıı amaçlanmıştır. Öğrenmestratejileri kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Öğrenci tarafından kullanılmakta ise,öğrencinin bunun bilincine vardırılması sağlanabilir ve geliştirilebilir. Öğrencininherhangi bir öğrenme stratejisi yoksa, bunları öğretme ve kullanmasını sağlamaolanağı vardır. Bu çalışmanın uygulamalar bölümünde ele alınan yetişkin yabancı dilöğrencileriyle yapılan araştırma, stratejilerin, yabancı dil öğrenen öğrencilertarafından kullanıldığını ve gelişebilir özelliğe sahip olduklarını ortaya koymaktadır.Bu fayda, yabancı dil eğitimine olumlu yönde etki yapmaktadır. Öğrenme stratejilerininbilinmesi, vurgulanması, öğrenilmesi, kullanılması ve geliştirilmesi, yabancı dileğitiminde, öğrenci ve öğretmen açısından, daha iyi ve doyurucu sonuçlaraulaşılmasını sağlayacaktır. Bu amaçla, araştırmamızda, bilişsel psikolojinin ışığıaltıda, yabancı dil eğitimine olumlu katkıda bulunarak, öğrenmeyi kolaylaştıran vehızlandıran etkin davranış şekilleri, öğrenme stratejileri adı altında incelenmiş, rolü veetkileri gösterilmeye çalışılmıştır. Nom, Prénom : Saydı, TildaDomaine : Didactique des langues étrangèresProgramme : Didactique du français langue étrangèreDirecteur de thèse : Prof. Dr. Hüseyin GümüşDate de soutenance : Thèse de maûtrise, Juin 2006Mots Clés : Langue étrangère, stratégie, apprentissage, apprenant,stratégie d?apprentissage.RESUMEUNE ETUDE SUR LE RôLE DES STRATEGIESD?APPRENTISSAGE DANS UNE LANGUE ETRANGEREDans le domaine de l?apprentissage d?une langue étrangère, les stratégiesd?apprentissage jouent un rôle fondamental. La recherche exposée dans cette étude meten évidence le rôle constructif des stratégies dans l?apprentissage d?une langueétrangère. Les stratégies d?apprentissage diffèrent de personne en personne. Si ellesexistent déjà parmi les comportements d?un apprenant, il est possible d?en faire prendreconscience et de les développer. Si elles sont absentes, il serait possible de les faireapprendre et de les faire utiliser en but de faciliter l?apprentissage et de faire face auxlacunes. Notre recherche longitudinale d?une population d?apprenants adultes, montreque les stratégies d?apprentissage sont susceptibles d?évolution. C?est cette évolutionsérieuse constatée qui nous rassure de la nécessité de l?utilisation et de l?enseignementdes stratégies car elles nous permettent de constater qu?elles sont capables d?amenerl?apprentissage d?une langue étrangère, aux résultats de plus en plus satisfaisants. 241

İçinde yaşadığımız yüzyıl birçok bilim adamı tarafından `haberleşme ve iletişim yüzyılı' olarak adlandırılmaktadır. Çağımız teknolojisindeki en büyük keşif ve icatlar haberleşme ve iletişim alanında yapılmıştır. Haberleşme ve iletişimin yapılabilmesi için gerekli olan araç ve gereçlerin dışında vazgeçilmez ve hiç değişmemiş asli unsur ise `dil'dir. Bu nedenle günümüzde yabancı dil öğrenmenin ne derece önemli ve kaçınılmaz olduğu artık kimse tarafından inkâr edilmemektedir.Yabancı dil öğretiminde; dinleme, konuşma, okuma ve yazmadan oluşan dört temel dil becerisini geliştirmek esas alınmıştır. Tez konumuz, ?Yabancı dil Fransızca sınıfında yazılı anlatımda kullanılan teknikler? olduğu için bu kavramlar üzerinde de durulmuştur.Tezimizin birinci bölümü olan yani giriş kısmında, konun içeriğinden, hangi konulara değinileceğinden, yaptığımız çalışmada kimlere hitap edileceğinden, araştırmamızda yararlanılan kaynaklardan bahsedilmiştir. İkinci bölüme geçtiğimizde, yabancı dil öğretiminde kullanılan dört temel dil becerisi açıklanmış ve kazanımlar (hedefler) üzerinde durulmuştur. Daha sonra çalışmamızın üçüncü bölümünde ise, yazılı anlatımda kullanılan tekniklere yer verilmiştir. Bu bölümde hazırlamış olduğumuz etkinlikler ilköğretim seviyesindeki öğrencilere hitap etmektedir. Örnek çalışmaların bir kısmı, ilköğretim okulu öğrencilerinin alt sınıflarına, bir kısmı da üst sınıflarına hitap etmektedir. Dördüncü bölümde tezimiz sonuca bağlanmıştır.Tezimizde, öğrencilerin dikkatini ve ilgisini çekmek, motivasyonlarını artırmak için resimlere, tablolara ve şemalara da yer verilmiştir. Ayrıca, oyun yolu ile yazma alıştırmalarına da yer verilmiştir. Le but de l?enseignement d?une langue étrangère est de développer les 4 compétences linguistiques de l?élève : la compréhension orale, la compréhension écrite, l?expression orale et l?expression écrite (certains linguistes ont tendance à y ajouter une cinquième : la compétence de communication).Dans notre thèse, nous avons essayé tout d?abord d?exposer les quatre compétences linguistiques. Pour chaque compétence, nous avons expliqué d?une manière détaillée les objectifs, les critères d?évaluation.Comme notre sujet de thèse est ` les techniques utilisées en expression écrite dans une classe de FLE ?, nous avons tâché de donner des exemples d?activités possibles en expression écrite. Les exercices que nous avons présentés sont différents les uns des autres. Il y a des images en couleurs, des tableaux et des schémas.En préparant ces activités, j?ai pris comme base le niveau de mes élèves qui font leurs études au Lycée Tevfik Fikret. Les activités que nous avons proposées s?adressent aux élèves du niveau primaire et /ou du collège. Bien sûr que ces exercices peuvent s?adapter aussi aux adolescents; tout dépend du niveau de l?apprenant.Nous avons constaté l?importance et les difficultés de l?expression écrite parmi les autres compétences. Et pour aider les enseignants, nous avons tenté de trouver toutes les techniques différentes en expression écrite. Nous espérons que notre travail aidera beaucoup les enseignants et les apprenants qui désirent apprendre une langue étrangère. 97

İnsan ve çevre arasındaki ilişki tersine dönmüştür: önceden doğal çevre insan üzerindebelirleyiciydi. Bugün ise insanoğlunun yeri kökten değişti. Bununla beraber, doğa dünyadakihayatın devamı için gereklidir. Kirliliğin tarihi aynı zamanda insanlığın tarihidir, çünküinsanoğlu çevrenin bozulmasından sorumludur. Bugün teknolojik ve endüstriyel araçlarınaşırı kullanımı doğayı ve insanoğlunu tehdit etmektedir. Çevre ve enerji ile ilgili tehditleruluslar arası ilişkilerin merkezindedir ve dolayısı ile uluslar arası çözümler gerektirmektedir.Devletlerin, uluslararası şirketlerin, uluslar arası örgütlerin ve sivil toplum kuruluşlarınınparçası olacakları bir işbirliği gerektirmektedir. Çevresel kirliliğin sonuçlarına mahkumdeğiliz, çünkü teknoloji insanoğlunun hizmetindedir, ayrıca yerel ve uluslar arası düzeydepolitik faaliyetler kayda değer şekilde ortaya çıkmaktadır. Çevresel sorunlar hayatın heralanında ki negatif etkilerini yadsıyamayacağımız bir gerçektir ve politik çözümler gerektirir.Anahtar kelimeler: Çevre, kirlilik, hidrojen ekonomisi The relationship between the mankind and the nature and the nature was reversed. Formerlythe natural environment was determining on the man, today the situation of human racechanged radically with the development. However, the nature which is necessary for the lifeon the ground dominated absolutely all the living. History of the pollution is already historyof the mankind. Today, excessive using of the technology and industry threaten nature andhumankind. The challenge of the environment and energy present problems more important asrequire international solutions and the co-operation on the level of all actors: the States,International Firms, NGOs and IGOs. We don?t condemn to environmental effects in aconsiderable way. The environment is a reality which one cannot deny his negative incidencesin each field of the life and requires political solutions.Key words: environment, pollution, hydrogen economy 74

Frege'de sayının ne olduğunun tespit edilmesi öncelikle yargının Frege'nin koyduğu mantıksal çerçeve içersinde anlaşılmasını gerektirmektedir. Yargının tesis edilmesi aşamasında Frege ontolojiden sakınarak nesnenin hangi yargı faaliyetinde bölünemez ve bir olarak idrak edildiğini karanlıkta bırakmış ve bu itibarla sayının ilkesini oluşturan bölünemezlik ve birliğe tatmin edici bir cevap getirememiştir. Aritmetiğin temellendirilmesinde düşüncenin formel ifadesi üzerinde yoğunlaşan Frege ele aldığı konularda ruhun faaliyetlerini ve ontolojiye ilişkin problemleri dahil etmeyerek sayının mahiyetine ilişkin meseleyi eksik bırakmıştır.Anahtar kelimeler: Mantık, Aritmetik, Sayı In order to state what is number in Frege, it?s necessary to understand judgment in the frame he puts it. In the constitution of judgment, in an effort to avoid ontology Frege left unclear in which act of judgment the object is conceived as indivisible and one. While putting indivisibility and unity as principles of number he couldn?t achieve a satisfactory explanation neither to the question of indivisibility nor of unity. By focusing on the formalization of thought and leaving aside the questions concerning the acts of soul and ontology we tried to show that Frege couldn?t give a full problematization of arithmetic.KeywordsLogic, Arithmetic, Number 45

ÖZETBu çalışmada amacımız, yabancı dilde kelime bilgisi eğitiminin, çeviri metinleri üstünde gerçekleştirilmesinin önemini ortaya koymaktır. Daha önceleri, yabancı dil eğitiminin dışında kaldığı iddia edilen iki alanda, çeviri bilim ve dilbilim alanlarında, ortak çalışmaların yeni bir yöntem oluşturabileceği iddia edilmektedir.Çeviri eyleminin incelenmesi sırasında kelime bilgisinin tarihsel boyutu da göz önünde bulundurulacaktır. (örneğin ilk önce metinlerin orijinalleri yani eski Fransızcaları (özellikle 16.y.y. Fransızcası) verilecek sonra da günümüz Fransızcalarıyla, Türkçeleri verilecektir.). Bu inceleme sırasında, dilbilimin karşılaştırılması sözcükbilim ve karşılaştırılmalı anlambilim alanlarına ilişkin yöntemleri kullanılmıştır. Bunlara ek olarak eğitimbilim alanında, yöntembilime ilişkin veriler göz önüne alınmıştır.Çalışmamız da yer alan bütün incelemeler çeviri metinler karşılaştırılarak yapıldığından, karşılaştırmalı sözlükbilgisi alanında yer almaktadır. Bu yöntem üniversite düzeyinde uygulanan bir dilbilim yöntemidir. Bu yöntemde üç ana alt alan kullanılmıştır : kelime bilgisi (vocabulaire), sözlük (dictionnaire) ve sözlüksel alan (champ lexical). Bu üç alt alana ilişkin genel alıştırmalar, çeviri bilimin tanımı, eğitimdeki önemi ve Avrupa birliği dil referansları çerçevesinde gerçekleştirilecektir. Ayrıca çeviri derslerinde, kelime bilgisinin yanı sıra, bu kelimenin uygun alanlarda doğru kullanılması da vurgulanacaktır.Sonuç olarak, bu çalışmamız, yabancı dil öğretiminde, iki önemli alanı ve yöntemi kullanarak (çeviri bilim ve dilbilim) her ikisini de öğrenciye benimsetecek ve üniversite düzeyi çalışmalarda kuşkusuz yeni bir yöntemi ortaya koyacaktır. ABSTRACTThis study is based on the teaching methods in the field of “ foreign language teaching” and is especially elaborated on the vocabulary and the translation acquisition. While we have explained the importance of the vocabulary during the acquisition of any foreign language, we also wanted to consider the historical aspect of the two languages. For instance, we studied the ancient French (especially 16th century French language) and the original texts. And then, we compared this with contemporary French vocabulary and contemporary Turkish vocabulary.Our methods of research are comparative linguistic methods and the empirical methods used for the translational researches. We also studied the lexicological comparisons between Turkish Vocabulary and French Vocabulary.We hope that this work will both help to improve a student’s vocabulary in the field of “French as a Foreign language” as well as the “ translation sudies in Turkish and French”.

Bu çal mada kuramsal olarak amac m z, e itim arac olarak çevirinins n rlar n , yararlar n ve uygulamalar n incelemek oldu.« Frans zca Dil S n f nda Bir Araç Olarak Çeviri E itimi » adl tezimiz, üçbölümden olu maktad r. Birinci bölümde, farkl dil ö retim yöntemleri aras ndaFrans zca'n n ö retiminin izledi i tarihsel süreci incelemeye çal t k. *kincibölümde amac m z, birinci bölümle ba lant l olarak, dil derslerinde çeviri unsurunuincelemek, anadile ba vuru ile çeviri aras ndaki fark belirtmek ve bu konunun nas lele al nmas gerekti ine aç kl k getirmek oldu.Üçüncü bölümde ise, TÖMER Frans zca Bölümü ö renci profilini vermeyeçal t k. Dil ö retiminde ne zaman, nas l, neden ve hangi ölçülerde ö retmeneçeviriye ba vurmas önerildi ini vurgulamak için, Taxi 1 ve Taxi 2 ö retmenkitaplar n inceledik. Son olarak, söz konusu sorulara bir yan t bulabilmek amac yla,ö retim elemanlar ndan anket sorular n yan tlamalar n isteyerek ayn kurumda birara t rma gerçekle tirdik çal mam zda, özetleyerek bu yan tlara yer verdik.Bu yüksek lisans tezinin sonucunda, abart ya kaçmadan, dil derslerindeolanaklar ve s n rl l klar dahilinde çeviriye ba vurman n kaç n lmaz oldu unusöyleyebiliriz.Anahtar Kelimeler : çeviri, ö retim, yabanc dil, anadile ba vuru, metot. Dans ce travail, nous avons eu pour but d?analyser de façon théorique lapratique, l?utilité et les limites de la traduction comme moyen d?enseignement.Notre travail intitulé « La traduction comme moyen d?enseignement dans laclasse du FLE » se présente sous trois chapitres. Nous avons essayé d?étudier, dansla première partie, le parcours historique de l?enseignement du français à travers lesdifférentes méthodes. Dans la deuxième partie, en relation avec la première, notreobjectif c?est d?étudier la traduction dans les cours de langues, d?essayer decaractériser la différence entre le recours à la langue maternelle et la traduction, etaussi de clarifier comment se prendre à ce sujet.Dans la troisième partie, nous avons essayé de donner un profil d?étudiantsdu département de la langue française de TÖMER. Nous avons fait l?étude desguides pédagogiques des livres Taxi 1 et 2, pour souligner quand, comment,pourquoi et dans quelle mesure ces guides proposent aux enseignants le recours à latraduction. Dernièrement, dans le but de pouvoir trouver une réponse à cesquestions dites, nous avons réalisé un sondage dans le même établissement endemandant aux enseignant de répondre au questionnaire de l?enquête. Et nous avonsdonné place, dans notre travail, à ces réponses en les résumant.En conclusion de cette maûtrise, nous pouvons dire qu?il est inévitable d?avoirrecours à la traduction dans les cours de langues sans exagérer dans ses limites et sespossibilités.Les mots-clés : traduction, enseignement, langue étrangère, recours à la languematernelle, méthode. 88

Fantastik, gotik ingiliz romanı, Chareles Nodier'nin fantastik yazıları ve Hoffmann'nın fantastik öykülerinin fransızcaya çevrilmesi sayesinde Tılsımlı Deri'nin ortaya çıktığı yıl olan 1831 'de, tercih edilen bir yazım türüydü. 1830'da Hector Berlioz `Symphonie fantastique` operası oynandı. Balzac bu mirasi devralarak, antikacı dükkanında tarih ve tılsımı bir araya getirerek geçmiş yüzyılları fantasmagorik bir atmosferde yeniden canlandırmayı başardı. Ortaya çıkışından itibaren, Tılsımlı Deri, çok yönlü yapısı nedeniyle farklı eleştirilere konu oldu. Eser, farklı tür ve karektaristik özelliklerin bir araya gelmesinden oluşuyor : fantastik öykü, otobiyografik roman ve fılozofik roman. Tılsımlı Deri, son kez kazanma umuduyla, son meteliğini de kumarda kaybeden ve intahara karar veren, çıkmazda olan genç bir adamın, Raphael de Valentin'nin hikayesini anlatıyor. Kendini Seine nehrinin serin sularına atmak için geceyi beklerken, bir antikacı dükkanında, aralarında hayatı pahasına tüm dilekleri gerçekleştiren -ki her dilekle birlikte gittikçe küçülen- sihirli bir derinin de bulunduğu objeleri keşfederken bulur. Tılsımlı Deri ve güçleri, romanda doğaüstü (açıklanamaz) bir olay yaratır. Deri'nin birden ortaya çıkışını yazar öngörmüş ya da hazırlamış değildir. Romanın ortaya koymaya çalıştığı şüphesiz doğaüstü özellikleriyle romana yön veren nesnesi : Tılsımlı Deri'dir. Deri, `sembolik` dir. Deri varoluşun sembolüdür. Raphael hayatı gibi o da günden güne azalmakta, kısalmaktadır. Başka bir değişle, Tılsımlı Deri, varoluşla bütünleşebilecek bir nesne olmanın dışında; göstergesel anlamından, sembolik bir anlama taşınabilen nesne konumundadır. Deri, yaşam süresini temsil eder, ama aynı zamanda tüm arzuların, isteklerin de bastırılmasıdır. Yaşam süresi ve varoluşu temsil etmesiyle Deri, isteklerin ortaya konması gibi metonomik olarak `Zaman`ı sembolize eder. Anahtar kelimeler fantastik, istek, felsefe, tılsım, deri, varoluş, büyü, zaman. Le fantastique est â la mode en 1 831 (la partition de la Peau de chagrin) grace au roman gothique anglais, aux recit de Charles Nodier et â la traduction en français des Contes fantastiques d'Hoffmann. En 1830, Hector Berlioz fait jouer sa symphonie fanastique. Balzac s'approprie cet heritage. Dans le magasin d'antiquites, il parvient reconcilier histoire et magie puisqu'il met en scene les siecles passes dans une atmosphere fantasmagorique. Des sa parution, La Peau de chagrin fait I'objet de commentaires divergents. Elle est la combinason de plusieurs genres et de done de plusieurs registres: le conte fantastique, le roman a caractere autobiographique et le roman philosophique. Comme tout roman, La Peau de chagrin raconte, lui aussi une histoire de Raphael de Valentin, un jeune homme mine qui tente une derniere fois la chance en jouant sa derniere piece d'or, qui perd et qui decide de se suicider. En attendant la nuit pour se jeter dans la Seine, il entre chez un antiquaire et decouvre un univers d'objets insoupçonnes parmi lesquels une peau magique, capable de realiser tous ses voeux, mais aux depens de sa vie : cette peau diminuera â mesure que ses souhaits se realisent. Par ailleurs, La Peau de chagrin et ses pouvoirs constituent un evenement surnaturel (ou pour le moins, inexplicable). Mais son intrusion, au fait, n'est pas prevue, ni preparee par I'auteur. Ce qui fait l'interet du roman est sans doute I'objet qui lui a ete donne. La Peau est une `peau symbolique`. Elle est le symbole de I'existence parce qu'elle se retrecit tout comme I'esperance de la vie de Raphael. Les mots cles fantastique, desir, philosophie, chagrin, peau, existence, magie, temps. 65

ÖZEdebiyat öğretimi hem kişinin dil ve iletişim yönünün güçlenmesiniamaçlamalı hem de düşünsel, estetik ve kültürel etkinliklerini geliştirici, okumazevki kazandırıcı olmalıdır. Günümüzde Avrupa çerçevesi ortak referansları farklıfakat karşılaştırılabilir programların geliştirilmesine imkan sağlamakta ve yabancıdil öğretimindeki paradoksların da aşılmasını hedeflemekte, öne çıkardığı bazınoktalar edebiyat öğretiminde de yol gösterici olmaktadır. Bunlar arasındaöğrencinin önceden kazanmış olduğu öğrenme ve bilgiyi yeniden değerlendirmebecerisi ile bilgilerinin dikkate alınması, öğrencinin dilsel ve pragmatikbecerilerini içeren toplumdilbilim becerisine öncelik verilmesi ve çok dilli ve çokkültürlüğün desteklenmesi sayılabilir.Türk Milli Eğitim sisteminin genel amaçları ve yabancı dil dersi amaçlarıışığında; edebiyat öğretiminde edebi metin çalışmaları, öğrencinin metin içibağıntıları ortaya çıkarmasına yardımcı olacak beceriler kazandırılması yönündeyaklaşımlarla ele alınmalıdır, zira metne yüzeysel yaklaşım gösteren dilselalıştırmalardan oluşan bir yaklaşım bilginin belletilmesinden öteyegeçememektedir ve bu anlayışla yetişen bir insanın hayatı anlaması, anladıklarınıyorumlaması, ve yaşadığı duyguları, taşıdığı düşünceleri iletmesi, estetik değerlerve okuma zevki kazanması oldukça zordur.Yabancı dilde edebi bir metnin yorumlanması öğrencinin sahip olduğureferanslara göre yapılmaktadır ve öğrencinin kendi kültüründen etkilenmektedir.Edebi metin analizi için öğrencilerin sahip olması gereken referanslar arasındaasgari kültürel birikim, çeşitli türde metinlere ilişkin okuma becerisi kazanımı,pedagojik anlamda metin seçimi ile ölçütleri yer almalı , bunun için öğretmenöğrencilerin en nihayet edebiyat okuru olabilmeleri için edebiyatı sevdirici,anlamayı kolaylaştırıcı yaklaşımları kullanmalı ve öğrenciye dersi açıklayan değilöğrencinin anlama ulaşmasında gerekli strateji ve bilgileri verme konusunda yolgösteren, öğrenci ile araştıran bir konumda olmalıdır. Çalışmamızda öğrencilerinilgi ve ihtiyaçlarının ne denli karşılanabildiğini gösterebilmek için bir anketçalışmasıyaptık. Elde ettiğimiz sonuçlardan yararlanarak, tezin sonunda, yabancıdilde edebiyat öğretimine örnek olabilecek uygulamalara yer verdik. ABSTRACTTeaching of literature should preserve the aim of improving students interms of communication and language aspects and developing intellectual,aesthetic and cultural activities, making somebody gain the appeal of reading.Recently, European Framework Common Reference has enabled us developvarious and comparable programs, which in return proceeds to overcame theparadoxes in language teaching. Some specific aspects defined have become asleading ones. Some of those are as in the following: the skill of reevaluation of theinformation gained formerly, bearing the information mind, giving the prioratiy tothe sociolinguistic skills including pragmatic and language skills and supportingmulti language and multi cultural skills of the learner.Under the light of the general aims of Turkish National Education Systemand the aims of foreign language lesson, studies of literary text should be thoughtthrough the approaches which provide learner with the skills of sorting out theintertextual studies in teaching of literature. A kind of casual approach of languageexercises cannot go beyond memorising the information, which also makes readingeven more difficult like understanding the life, interpreting what they haveunderstood, articulating the feelings they have felt, gaining the aesthetic values andthe appeal of reading.Inferencing the meaning in a literary text of a foreign language is appliedaccording to the reference that the student has formerly possessed, and affected byhis/her own culture. References, a student to attain for the analysis, should includecultural accumulation, gainining the reading skill related to various type of texts,selection of text and its criterion. Hence a teacher should be able to make studentsappeal literature, offer the approach and ease of understanding so that they canprovide students with an literature reading. A teacher should?t only be explainingthe course but leading the student to the related information and strategy forhelping. He reach the meaning and searching with the student.We conducted aquestionnaire to indicate to what extent the needs and interests of students aresatisfied.By the help of the outputs, we started some simple applications of theteaching of literature through french language teaching at the end of the thesis. 191

Bu çalışmanın amacı müzakere sürecinde önemli bir başlık olan ?çevre? konusundaTürkiye'nin şu andaki müktesebat uyumunu tespit etmektir. Öncelikle Avrupa Birliği'nin çevrekonusundaki tarihsel gelişimi, Türkiye'nin ve Avrupa Birliği'nin hukuki araç ve idari kurumlarıincelenmiştir. Müktesebatın uyumunu bölümünde yatay, su, doğanın korunması ve biyolojikçeşitlilik, atık yönetimi, kimyasal ürünler ve genetiği değiştirilmiş organizmalar, gürültüsektörleri incelenmiş, ayrıca gereken uyum maliyetleri her sektörün sonunda belirtilmiştir. Çevreve Orman Bakanlığı 2010 yılında tam uyumu hedeflemektedir. Asıl zor olan kısım, uygulamanıntam olarak gerçekleşmesidir.Sonuç olarak, Türkiye'nin müktesebat uyumunda karşılaşacağı tek zorluğun en çok sözüedilen uyum maliyetinin yüksekliği olmadığı ortaya çıkmıştır. İdari kapasite azlığı, eğitimlipersonel eksikliği, çevre bilincinin zayıflığı diğer önemli zorluklardır. Finansman bulunması içinhazırlıkların yetersizliği de Türkiye'nin yaşayacağı zorluklar arasındadır. Finansal alanda ise enkısa zamanda ?Yatırım Stratejisi? oluşturulması ve bu çerçevede yatırıma yönelik (düşük veyüksek senaryolara göre 35 ve 70 Milyar Euro) fonun nasıl yaratılacağının planlanmasıgerekmektedir. Ağır yatırım gerektiren direktiflerin uyumu amacıyla talep edilecek derogasyonlariçin finansman planları ile birlikte uygulama planları da Avrupa Birliği'ne sunulmalıdır.Türkiye'de idari yapının karışıklığı, yetki dağılımının açık olmaması ve verilen yetkilerinnet tanımlı olmaması önemli zorluklar arasındadır.Türkiye'nin ciddi uygulama zorlukları vardır, bu personel eksikliğinden, eğitimli personelazlığından, teftiş zayıflığından ve buna bağlı ceza uygulamasının azlığından kaynaklanmaktadır.Doğal olarak idari ve finansal kapasitenin düşüklüğü yürütmeyi zorlaştırmaktadırVeri eksikliği ve hatta yokluğu analiz zorluklarına yol açmakta bu da izlemeyikısıtlamaktadır.Türkiye'nin çevre konusundaki müzakerelerden başarılı çıkması yukarıda sözü edileneksikliklerin tamamlanmasına bağlıdır. The purpose of this study is to determine Turkey?s current environmental conformity tothe European Union?s acquis on the environment. Primarily the historical development of thesubject of environment in the European Union, legal tools and administrative institutions inTurkey and European Union are investigated. In the acquis compliance section horizontal, water,nature protection, biodiversity, waste management, chemical products, genetically modifiedorganisms, and noise management sectors are studied, furthermore, the estimated cost of ensuringcompliance for each sector is specified. Ministry of Environment and Forest has targeted fullcompliance by 2010. However, the real difficult part is the ability to achieve full implementation.Consequently, the high cost of compliance, although mentioned frequently, is not the onlydifficulty that Turkey will face during this period. Inadequate administrative capacity, lack oftrained personnel, and weak environmental conscious are other important difficulties facingTurkey. Also, the lack of preparations for seeking financing is among the difficulties Turkey willhave to face. Therefore, as soon as possible an ?investment strategy? must be developed andwithin this framework plans how to create a fund (for which the estimates range from 35 to 70Billion Euro) must be drawn. In order to comply with high cost directives, financial andimplementation plans requested for derogation must be presented to the EU.Other important difficulties include ambiguity within the Turkish administration, uncleardistribution of authority, and imprecise definition of delegated authority.Turkey has serious implementation difficulties. They are caused by insufficient personnel,having few educated personnel, and weak inspections coupled with low rates of collecting fines.Inadequate administrative and financial capacity naturally further complicates the implementationprocess.I ncomplete data and indeed lack of data complicate the analyses consequently limit thefollow up processes.Successful conclusion of Turkey?s negotiations on environment depends her fixing theshortcomings mentioned above. 162

Diger birçok gelismis ülkede oldugu gibi Almanya ve İsveç'te de dogumoranının düsüsü ve ortalama yasam beklentisinin artması ile birlikte, yaslı nüfusunemeklilik sistemlerini finanse eden aktif nüfusa oranı da aynı dogrultuda artarak kamumaliyesi üzerine yük getirdi. AB'nin getirdigi zorunluluklar da buna eklenince,emeklilik sistemi reformları bu iki ülke için zorunluluk ve aciliyet teskil etmeyebasladı. Bu gereksinimin sosyal devlet kavramı ile çelismeden karsılanıpkarsılanmadıgı ve bu esnada kusaklar arası ve kusak içi esitsizlikler üzerindeki etkileribu çalısmanın konusu ve amacını teskil etmektedir.Anahtar kelimeler : Emeklilik sistemi, Reform, Esitsizlik, Almanya, İsveç. By the falling of birth rates and increasing life expectancy, both the number andratio of pensioners increased with respect to active population, which in turn imposes aburden on public finance. As a result, the German and Swedish states were obliged toreform their pension systems to solve this financial problem and were at the same timerestricted by the notion of welfare state. The impact of reforms on inter and intragenerational inequalities is the focus of this study.Keywords :Pension reforms, Inequalities, Sweden, Germany 107

PRÉFACE De nos jours, dans le monde entier, le fait d'apprendre au moins une langue étrangère est devenu quasiment indispensable. Il en est de même en Turquie aussi. Parallèlement à cette évolution, et surtout avec l'arrivée de l'approche communicative, les méthodes d'enseignement/apprentissage du FLE sont devenues beaucoup plus complexe qu'autrefois. Alors, quelle méthode de langue à choisir ? Que faut-il faire pour faciliter l'apprentissage du FLE (Français Langue Étrangère) ?En tant qu'enseignant à l'Université de Marmara, moi et mon directeur de recherche, M. le Prof. Dr. Hüseyin GÜMÜŞ, nous avons ainsi décidé de contribuer aux méthodes de didactique du FLE en choisissant comme support les textes littéraires, ce qui constitue l'intitulé de notre thèse : " Une approche didactique du français par les textes littéraires ". Dans cette recherche, nous allons réintroduire les textes littéraires en classe de FLE et les mettre à la disposition des étudiants et enseignants. Nous le savons très bien qu'on peut apprendre une langue étrangère, élément essentiel d'une société, par le biais de la littérature, ce qui représente le mieux tous les constituants de la société dans la quelle on vit. A travers cette recherche, nous allons essayer de montrer combien les textes littéraires sont utiles et nécessaires pour l'apprentissage du FLE. Pour ce faire, nous utiliserons des textes romanesques, théâtraux et poétiques, un des moyens les plus efficaces de l'enseignement/apprentissage du FLE, grâce auxquels on peut apprendre non seulement la langue d'une société mais aussi sa propre culture.Par conséquent, nous pouvons dire que l'enseignabilité et la représentativité des textes littéraires dans la classe de FLE faciliteront sans doute l'apprentissage du FLE et aideront les apprenants à mieux se l'approprier.IREMERCIEMENTSAucun travail ne peut s'accomplir dans la solitude. Aussi que soient remerciés ici tous ceux qui, de près ou de loin, ont pris part à l'aboutissement de cette modeste recherche.En premier lieu, bien sûr, je tiens à remercier mon directeur de recherches, Monsieur le Prof. Dr. Hüseyin GÜMÜŞ qui l'a dirigée, pour sa patience, ses remarques et ses conseils, sa disponibilité et sa bienveillance, ses encouragements et son soutien permanent, sans lesquels ce travail ne serait jamais achevé. Qu'il trouve ici le témoignage de ma profonde gratitude.Sans l'appui de ma famille aussi, ce travail n'aurait jamais vu le jour : je leur garde une profonde reconnaissance.Bien qu'étrangers à mes recherches, je remercie enfin mes amis, et tous ceux qui, à des titres divers, ont toujours su trouver les mots justes pour m'encourager et m'ont apporté une aide dans ces travaux de recherche. Lokman DEMİRTAŞIIRÉSUMÉLa didactique du Français Langue Étrangère (FLE) par les textes littéraires en classe de langue constitue l'objet essentiel de notre thèse. Dans cette recherche, à travers les textes littéraires, nous allons essayer de montrer comment on peut mieux apprendre et enseigner une langue étrangère afin de faciliter l'enseignement / apprentissage du FLE.A notre avis, dans un cours de FLE, les textes littéraires sont beaucoup plus pratiques et accessibles que tous les autres supports didactiques. Parce que nous le savons très bien que ce qui donne la valeur au texte littéraire c'est surtout sa littérarité, c'est-à-dire le fait qu'il supporte une multiplicité d'interprétations. C'est pourquoi nous pensons que l'utilisation de différents types de textes littéraires tels que le texte romanesque, théâtral et poétique est nécessaire, voire indispensable pour l'enseignement/apprentissage d'une langue étrangère. L'utilité, la représentativité et l'enseignabilité des textes littéraires comme supports didactiques dans une classe de FLE permettent aux enseignants de mieux développer deux compétences principales de la communication chez les apprenants : compréhension orale (CO) et production écrite (PE). En plus, nous pensons que c'est par le biais des textes littéraires qu'on peut mieux développer la compétence de la lecture en langue étrangère chez les apprenants. Pour ce faire, nous avons préparé des fiches pédagogiques exemplaires afin d'aider les enseignants à exploiter étape par étape ces différents types de textes littéraires dans un cours de FLE. Par conséquent, nous pensons que chaque apprenant peut investir le texte littéraire en fonction de ses compétences culturelles, linguistiques, de ses pratiques de lecture, de sa sensibilité et de sa fantaisie. C'est dans les textes littéraires aussi que se révèlent les infinies potentialités de la langue. Voilà, c'est pour toutes ces raisons-là que nous sommes d'avis qu'il faut que l'enseignement / apprentissage d'une langue étrangère passe par les textes littéraires. Notre ambition serait réalisée si cette recherche contribuait au développement de l'enseignement/ apprentissage du FLE en Turquie et à cet égard, donnait au moins une nouvelle idée aux enseignants dans leurs tâches.IIISUMMARYThe didactic of the French Foreign Language (FLE) by the literary texts in class of language constitutes the essential object of our thesis. In this research, through the literary texts, we will try to show how one can better learn and teach a foreign language in order to facilitate teaching/training of the FLE. With our opinion, in a course of FLE, the literary texts are much more practical and accessible that all the other didactic supports. Because we very know it well that what gives the value to the literary text it is especially its literary value, i.e. the fact that it supports a multiplicity of interpretations. This is why we think that the use of various types of literary texts such as the text romantic, theatrical and poetic is necessary, even essential for teaching/training of a foreign language. The utility, the representativeness and the enseignability of the literary texts as didactic supports in a class of FLE make it possible to the teachers to better develop two principal competences of the communication at learning: oral comprehension (OC) and written production (WP). Moreover, we think that it is by the means of the literary texts that one can better develop the competence of the reading in foreign language at learning. With this intention, we prepared exemplary teaching cards in order to help the teachers to exploit stage by stage these various types of literary texts in a course of FLE.Consequently, we think that each learning can invest the literary text according to its cultural competences, linguistic, of its practices of reading, its sensitivity and its imagination. It is in the literary texts also that appear infinite the potentiality of the language. Here, it is for all these reasons which we are of the opinion that it is necessary that teaching/training of a foreign language passes by the literary texts. Our ambition would be carried out if this research contributed to the development of teaching/training of the FLE in Turkey and in this respect, gave at least a new idea to the teachers in their tasks.IVÖZETEdebi metinlerle fransızca oğretimine bir yaklaşim bu tezimizin esas konusunu oluşturmaktadır. Bu çalışmamızda, yabanci dil eğitim ve öğretimini kolaylaştirmak amaciyla edebi metinler yolu ile bir yabanci dilin nasıl ve ne şekilde daha iyi öğrenilebileceğini ve öğretilebileceğini ortaya koymaya çalışacağız.Bize göre, yabancı dil olarak fransızca dersinde, edebi metinler diğer dil öğretim araçlarından çok daha kullanışlı ve etkilidir. Çünkü, bizler çok iyi biliyoruzki bir edebi metni bu kadar önemli kılan, o metnin literalitesi yani çok anlamlılığı ve farklı yorumlanabilmesini sağlayan edebi özelliğidir. Bu nedenledir ki roman, şiir ve tiyatro gibi farklı yazın türlerinden oluşan metinlerin kullanımı bir yabancı dilin eğitim ve öğretimi için gerekli hatta vazgeçilmezdir. Bir yabancı dil sınıfında, dil öğretim aracı olarak edebi metinlerin kullanılabilirliği, faydasi ve öğretilebilir özellikte olması ders öğretmenine öğrencilerin iletişim, okuma/anlama ve yazma becerisi gibi yönlerini geliştirmesine olanak sağlamaktadir. Üstelik, öğrencilere yabancı dilde etkin okuma yetkinliğinin kazandırılması ve geliştirilmesinin de yine bu edebi metinler yolu ile gerçekleştirilebileceğini gayet iyi biliyoruz. Bunlari gerçekleştirmek için, bu metinlerin sınıfta işlenişine yardimci olmak ve ders öğretmenin işini kolaylaştırmak amacıyla bu metinlerin incelenmesini adım adım belirten örnek niteliğinde birbirinden farklı metin inceleme ders fişleri hazırladik. Sonuç olarak, her öğrenci edebi metinler sayesinde kültürel, dilsel, okuma, analiz, düşsel, düşünsel ve algilama yetilerini ve özelliklerini rahatlıkla geliştirebilir ve bunları kullanarakta kendince bir şeyler edinebilmesi mümkündur. Çünkü gayet iyi biliyoruz ki dilin sonsuz potansiyeline ancak ve ancak bu edebi metinlerin incelenmesi sayesinde ulaşmak mümkündür. İşte bütün bu nedenlerden dolayıdır ki yabancı dil eğitim ve öğretiminin edebi metinlerle yapılmasının gerekliliğine inanıyoruz. Eğer bu çalışmamız bir nebze olsun Türkiye'de yabanci dil olarak fransızcanın eğitim ve öğretimine katkıda bulunursa ve ders öğretmenine de en azından edebi metinlerin sınıfta işleyiş yöntemiyle yeni bir fikir verebilirse amacımız gerçekleşmiş olacak.V

ÖZET ŞEKER Bahattin. Reşat Nuri Güntekin'in romanlarında Fransız yazınından izler, Doktora Tezi, Ankara, 2005 Karşılaştırmalı edebiyat başka kültürlerin ve edebiyatların öğrenilmesine, anlaşılmasına ışık tutan önemli bir araştırma alanıdır. Ulusal edebiyatlar arasındaki bağları incelemek ve yazarlar arasındaki ortak duyarlılığı ortaya çıkarmak, paylaşılan ya da ortak kültürün yeni ürünlerini araştırmak temel hedefleridir. Bu bağlamda, edebi eser sosyokültürel ya da sanatsal boyutta tekrar değerlendirilir ve yeni anlamlar kazanır. Tezin birinci bölümünde Zola'nın Vârite ve Güntekin'in Yeşil Gece adlı romanları arasındaki benzerlikler, kitapların yazıldığı dönemlerdeki tarihsel ve toplumsal koşullar göz önüne alınarak incelenmiştir. İki roman da Fransa ve Türkiye'nin laik eğitime geçiş dönemlerinde yazıldığı için benzer sorunları, heyecanlan ve kaygıları taşımaktadır. ikinci bölümde, Balzac'ın Les mâmoires de deux jeunes mariâes adlı romanıyla, Güntekin'in Bir kadın düşmanı adlı romanı arasındaki bağlantılar incelenirken, Balzac'ın roman kişilerini yaratırken kullandığı frenolojik ve fizyognomonik yaklaşımlara yer verilmiştir. Reşat Nuri'nin roman kişilerinin fiziksel görünümleri, ruhsal sorunları ve davranış özellikleri açısından Balzac'ın roman kişilerine benzediği konusunda saptamalar yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise, Leon Frapie'nin L'lnstitutrice de province ve Reşat Nuri'nin Çalıkuşu adlı romanları irdelenmiştir. Ünlü Çalıkuşu'nun L'lnstitutrice de province'den aparma, uyarlama olduğu iddiaları göz ardı edilmeyerek iki roman, içerdikleri temalar açısından ele alınmıştır. Kadın kahramanlara özgü idealizm ve duygusallık, olay örgüsü içinde ele alınmış, özellikle Çalıkuşu'nun Güntekin'in diğer romanlarına kaynak oluşturduğu görülmüştür.11 Sonuç olarak, Reşat Nuri'nin romanlarının belli bir temele dayandığı, bu temelin Güntekin'in yaşadığı dönemlerin toplumsal sorunlarının bir yansıması olduğu saptanmıştır. Evrensel sorunların Türk duygu ve düşüncelerine özgü bir şekilde ifade edildiği Güntekin'in romanlarının başarısı, bu ulusal özelliğini Fransız edebiyatının etkisine karşın koruyabilmesinden kaynaklanmaktadır. Anahtar sözcükler: frenoloji, fizyognomoni, nehir roman, karşılaştırmalı edebiyat, analoji, ortak duyarlılık Ill ABSTRACT ŞEKER Bahattin. French influence in the novels of Reşat Nuri Güntekin, Ph. D. Dissertation, Ankara, 2005 Comparative literature is a significant field of research in learning and understanding different literatures and cultures. Its main objectives are to analyse the relations between national literatures, to reveal the shared sensibilities among the writers and to investigate the new products of these shared or common cultures. In this context, the literary work is re-evaluated on socio-cultural and artistic bases that gives it new meanings. The first chapter deals with the similarities between Zola's la Verite and Güntekin's Yeşil Gece in the light of the historical and social conditions of the time they were written in. It is observed that both novels were written at a period of transition towards laicism in education in both countries and thus, convey similar problems, emotions and anxieties. In the second chapter, the connection between Balzac's Les Memoires de deux jeunes mariâes and Güntekin's Bir Kadın Düşmanı is analysed. Through a study of the methods of phrenology & `physiognomonie` used by Balzac in the creation of his characters, it is concluded that Güntekin was influenced by Balzac while creating the physical appearances, psychological problems and behaviour characteristic of his characters. A thematic approach is used in the discussion of the two novels without a disregard of the probability that Çalıkuşu might have been plagiarised or, at best, adapted from L'lnstitutrice de province. Through analyses of the sentimentality and idealism of the female characters, it is pointed out that Çalıkuşu constituted the origins of Güntekin's other novels.IV In conclusion, it is observed that Güntekin's novels reflect the social and cultural problems of his age. It is also argued that the success of Güntekin's novels, which present universal problems in accordance with the Turkish thought and sentiment, lie in the fact that they preserve their national characteristics despite the influences of French literature. Key words: phrenology, physiognomonie, `roman fleuve`, comparative literature, analogy, shared sensibility 137

RESUME Dans cette these, nous avons essaye de faire une etude du Portfolio Europeen des Langues. Avant de le faire, nous avons commence par un petit resume des methodes dans l'apprentissage du Français Langue Etrangere, puisque le Portfolio y propose des innovations importantes. Pour la realisation de cette these, nous avons essaye de repondre â la question « Qu'est-ce que c'est le Portfolio ? » â partir des documents du Conseil de l'Europe et des sites Web concernant le Portfolio. A la fin de notre travail, nous avons mis les consequences d'une petite recherche faite au College de Police (lycee) « Ankara Polis Koleji » concernant l'effet du Portfolio â la reussite langagiere des eleves. Nous invitons finalement les enseignants â faire employer le Portfolio dans leurs classes comme un outil d'apprentissage. Le Portfolio Europeen des Langues est un instrument personnel destine â tout apprenant en langues, de tout age et de tout niveau. L'apprenant peut y enregistrer ses competences en langue et ses experiences interculturelles tout au long de son apprentissage. Un Portfolio est compose de trois parties : a) un passeport de langues qui resume l'identite linguistique de l'eleve et l'auto evaluation de ses competences en langues etrangeres; b) une biographie langagiere qui sert â etablir des objectifs personnels, suivre les progres et enregistrer les experiences linguistiques et interculturelles significatives; c) un dossier qui contient les diplömes obtenus et les devoirs faits et qui sert â montrer les competences de l'apprenant. Le Portfolio Europeen des Langues vise d'abord â augmenter la motivation des apprenants non seulement â l'ecole mais aussi tout au long de leur vie, en montrant leurs niveaux linguistiques selon les criteres transparents et internationaux.11 Les apprenants qui commencent â utiliser le Portfolio refiechissent â leurs objectifs et â apprendre eux-memes, d'une maniere autonome et pour eux-memes. Le Portfolio encourage egalement les apprenants â apprendre d'autres langues etrangeres. Des Portfolios europeens des langues sont actuellement developpes dans la plupart des pays europeens pour diverses categories d' apprenants (niveau primaire, adultes, emigrants etc.). Le Comite de Validation du Conseil de FEurope a, â ce jour, valide une cinquantaine de modeles de PEL. Le Portfolio prepare par une commission dont Pauteur de cette these etait le membre aupres du Ministere de l'Education Nationale de la Turquie sous la presidence de M. Özcan Demirel, le coordinateur du Ministere susdit aupres le Conseil de l'Europe, a ete confırme en 2003 par le Conseil sous le numero d'acreditation: 47.2003. A la fin de cette these, nous avons fait une petite recherche concernant l'efficacite du Portfolio, pour cela nous avons utilise le « Portfolio Pour Jeunes et Adultes » publie par Didier dans les cours de français deuxieme langue etrangere au College de Police durant un semestre et nous avons vu que le Portfolio contribue largement aux lyceens. Nous conseillons finalement aux professeurs de langues d'utiliser cet outil d'apprentissage efficace dans leurs classes pour que l'enseignement soit profitable et amusant. Enfin, un professeur de langue appliquee pourra obtenir une grande utilite du Portfolio dans sa classe de langue etrangere et particulierement du Français Langue Etrangere. 86

118

128

118

135

145

118

203

134

TEZ ÖZETİBALZAC'IN ESERLERİNDE KADIN VE ERKEK KAHRAMANLARIN DURUMUÇalışmamızın birinci bölümünde Balzac'ın üç eserini inceledik. Vadideki Zambak, Otuz Yaşındaki Kadın ve Evlilik Fizyolojisi adlı eserlerde kadın ve erkek kahramanların durumlarını ayrıntılı bir biçimde gözler önüne serdik. Özellikle kadın kahramanların evlilik öncesi ve sonrası, aile ve toplum içinde bulundukları yeri irdeledik. Kadın problemleri, edebiyatta olduğu kadar, dünyada ve günlük yaşamda da önemli bir yer işgal etmektedir. Onların yaşadıkları acılar, yanılgılar, düş kırıklıkları, insanların büyük bir bölümünü ilgilendirmektedir. Zira birçok kadın benzer problemleri yaşadığından, kendi acılarını, romanlardaki kadın kahramanlarınki ile özdeşleştirerek teselli bulmaktadır. Balzac Vadideki Zambak, Otuz Yaşındaki Kadın ve Evlilik Fizyolojisi'nde 19. yüzyılda yaşamış olan kadınların, mutsuzluğunu, çektikleri acıları, yaşadıkları düş kırıklarını, gösterdikleri zayıflıkları, içtenlikle ortaya koymuştur. Balzac çocukluğu ve gençliği boyunca anne sevgisinden yoksun kalmıştır. Bu yüzden çoğunlukla olgun kadınlara ilgi duymuştur. Eserlerindeki çoğu kahramanı da, Balzac gibi hissederek olgun kadınlara yönelmişlerdir. Vadideki Zambak 19. yüzyılda kadın köleliğini en iyi biçimde anlatan bir eserdir. Evlilik Fizyolojisi Medeni kanunun, kadını yerleştirdiği durumu ve yaşanan problemleri dile getirmektedir. Balzac orada genç kızların iyi bir eğitim alması gerektiğini vurgulamıştır. Otuz Yaşındaki Kadın'da bir genç kızın yaşamının evreleri incelenmiştir. Roman kahramanı Julie yanlış bir evlilik yaparak ard arda felaketler yaşamıştır. Düş kırıklıklarının sıkça yaşandığı 1830'lu yıllarda görülen Julie ve onun gibi kadınlar, Balzac'ın eleştirdiği bir toplumun ürünüdürler. Onlar kanunlarla köle pozisyonuna getirilmişlerdir. İkinci bölümde Balzac'ın dünyasını, üslubunu, gözlemci ve gerçekçi yanını, genel olarak kahramanlarını, eserlerindeki varlığını, Vadideki Zambak'ta kahraman portrelerini, Otuz Yaşındaki Kadında, kahramanları, eserlerinde doğanın etkisini analiz ettik.Üçüncü bölümde Vadideki Zambak'ın temalarını inceledik. Evlilik, aşk, erdem, kıskançlık, isyan ve ölüm temalarını ayrıntılı bir biçimde ele aldık. ABSTRACTTHE SITUATION OF MALE AND FEMALECHARACTERS IN BALZAC'S WORKSIn the first part of our research we studied on Balzac's three works. In Lily of the Walley, A women of Thirty, and The Physiology of marriage we showed male and female characters situation in details. We especially searched the position of the female characters before and after marriage.Problem of women has important part in daily life and in the work as in literature. The passion, mistakes, disappointment they had in their life interests a great deal of people. Because many women have similar problems so they fin consolation by equating themselves-with the characters. Balzac shoved the unhappiness, passion, disappointment, weakness of the women who lived in the 19th century in this three work with a great sincerity. Balzac was deprived of mother love during his childhood. For this reason he generally interested in mature women. Many characters in his works interested in mature women like him.The Lily of the Walley is the best work which tells women's slavery. Physiology of marriage shows women's situation and their problems in civil code. He indicates that girls must get a good education in his works. A woman of Thirty worked on parts of life of a young girls. The main character Julia had an unsuccessful marriage and had many disasters. Julie and the women like her lived in 1930's which was a period of disappointment and they were the products of the public which Balzac criticize. They were seen as slaves in lows.In the second part we analised Balzac's world, his style, his realist and observer habit, his characters, his existance in his works. In Lily of the valley we analised the partroids of the characters an in 30 years old woman the characters and the effects of nature.In into third part we studied on the subjects of Lily of the valley. Also we considered marriage, love death, virtue rebellion, jealousy.

ÖZET Simültane çeviri, birçok zihinsel işlemin bir arada yürütülmesini gerektiren mesleklerden biridir. Tercüman aynı anda hem dinleme hem de konuşma çabası içindedir, yani simültane çeviri aynı anda anlamayı ve üretebilmeyi gerektirir. Ancak bilinmeyen bazı sözcükler, anlama sürecini etkileyerek, konuya hakim olunan durumlarda bile anlamın aktarılmasına engel olabilir. Bu çalışmada, konu bilgisi ile sözcük bilgisinin simültane çevirinin başarısındaki etkinliğinin derecesini ölçmeyi amaçladık. Bu nedenle Hacettepe Üniversitesi Fransızca Mütercim-Tercümanlık Bölümü 2003-2004 son sınıf öğrencilerine bir dizi test uyguladık. Aynı deney grubunun, deney için gerekli eşitliğini sağladıktan sonra, sözcük bilgisinin ve konu bilgisinin etkinlik derecesini ölçmeye yönelik dört test uyguladık. Öğrencilere gerekli sözcük bilgisini öğrettikten sonra iki test, konu bilgisi öğrettikten sonra da iki test uygulayıp sonuçlarını değerlendirdik. Elde ettiğimiz sonuçlarda, öğrencilerin sözcük bilgisine sahip olduktan sonra yaptıkları çevirinin, konu bilgisi öğrendikten sonra yaptıkları çeviriden daha başarılı olduğunu gözlemledik. Ancak uyguladığımız testler konu bilgisinin hiç bir önemi olmadığı konusunda da bir bilgi vermemektedir. Bu çalışmanın sonunda elde edilen asıl sonuç, simültane çevirinin başarısında sözcük bilgisinin konu bilgisine göre daha etkili olduğudur. RESUME L'interpretation simultanee est l'une des professions qui necessite la participation synchronique de plusieurs operations mentales. L'interprete est impliquee dans un effort d'ecoute en mâme temps qu'un effort de production. L' interpretation necessite une compreliension et une restitution immediates. Mais souvent les mots mal connus ou inconnus posent probleme et entravent la comprehension de l'idee et par-la empechent sa restitution malgre` une bonne connaissance du sujet. Dans ce travail, nous avons essaye de repondre â la question s'il existait une difference significative entre la performance des dtudiants en interpretation apres une formation de la cormaissance terminologique et apres une formation de la connaissance thematique. Afin d'exposer notre propos, nous avons effectue une serie de tests avec les etudiants de la derniere annee de 2003-2004, du departement de Traduction et Interpretation section française de 1' Üniversite- Hacettepe. Nous avons applique deux tests evaluant la performance en interpretation de la connaissance terminologique et deux tests evaluant la performance en interpretation de la connaissance thematique en interpretation. Les resultats et les observations que nous avons obtenus nous ont montres que la performance des 6tudiants en interpretation apres avoir eu une formation sur la connaissance terminologique etait meilleure qu'apres la formation de la connaissance thematique. Mais nous ne pouvons pas dire, d' apres les tests que nous avons effectue's, que la connaissance thematique n'a aucune influence dans la performance en interpretation, mais nos observations montrent que la connaissance terminologique permet une meilleure interpretation chez les etudiants. 102

123

136

119

117

92

139

174

151

117

11 ÖZET İnsanlık durumunun bütün boyutlarıyla sorgulandığı iki savaş arası dönemde, Jean Giraudoux, çağının tanığı bir yazar olarak dikkatimizi çeker. Bu çalışmanın kapsamına aldığımız yapıtlarında, yazar, kaynak metin olarak antik Yunan, Alman, İncil söylencelerini alır. Sürekli olarak bu söylencelerin uzam ve zaman ötesi sonsuzluklarına, yaşadığı dönemin yansımalarıyla yeni bir boyut katar. Kendi düşünsel algılaması çerçevesinde, insanlık durumunun bilinmezlerini ve gizemlerini sorgulamayı amaçlar ve okuyucuyu veya izleyiciyi de bu arayışa katmaya çalışır. Bir anlamda, yazgının ölümcül oyunlarının sergilenmesi olarak nitelendirebileceğimiz Giraudoux tiyatrosu, konu ve kişilerini gerçek dışı düzlemden alarak tamamen dünyasal bir düzlemde gerçeğin arayışı çabasında somutlaştınr. `Mitos`tan `logos`a varmak, insanoğlunun, dünyaya gelişinden itibaren, yazgısıyla amansız ama sürekli yenilmeye yazgılı çatışmasını sergilemek ve böylece gizemli güçlerin maskesini aralamak, Giraudoux tiyatrosunun temel izleklerinden biridir. Bir yüzleşme ve deneyim süreci ardından, kara yazgılarının bilincine varmış kişilere tavır alma gücünü ve istencini aşılamak da yazarın temelde amaçladığı ve yöneldiği bir erektir. `Jean Giraudoux'nun tiyatrosunda kara yazgı teması` başlıklı bu çalışmayı, hem temanın geniş bir alanı kapsamasından, hem de yazarın ele aldığı tüm temaları, bütün yansımalarıyla irdelemesinden dolayı, on beş piyes arasında, kapsamıyla da ilintili olarak konusunu söylencelerden alan oyunlarla sınırlı tuttuk. Bunlardan Ondine. Amphitryon 38 ve Judith oyunlarını, çalışmamızın `Kara yazgı, tanrısal güç` başlıklı ikinci bölümünde inceledik. Her üç oyunda da, kahramanların yazgıları doğrudan tanrısal güç ve düzen tarafindan belirlenmekte ve yönetilmektedir. Truva Savaşı Olmayacak. Elektra ve Sodom ve Gomorra oyunları ise çalışmamızın, `Kara yazgı, insansal güç` başlıklı üçüncü ve son bölümünün konusunu oluşturmaktadır. Bu üç oyunda her ne kadar, tanrısal olan bir şekilde varlığını dayatsa da, yazgı, toplumsal, ailesel ve bireysel güçlerin uyumsuz birlikteliğinin ve amansız çatışmasının bir sonucu olarak ortaya konulmaktadır. İnsanoğlunun uyumsuz doğası, bütün oyunlarda çatışmanın temel eksenini oluşturmakta, Tanrıya ise, sadece kaçınılmaz sona doğru ilerleyen zamanı hızlandırmak kalmaktadır. Kara yazgıyı yenmek imkânsızdır. İster tanrısal düzende, ister insanın doğasında programlanmış olsun, olacak olan, olmak zorundadır. İnsanoğlunun iyi niyetli çabası hiçbir zaman kara yazgıyı yolundan alıkoyamamış, aksine, bu kötücül gücün hem kurbanı hem de bir oyuncusu olmuştur. Öyleyse, başı ve sonu belli olan bu söylencelerin yenidenIll yazılmasındaki hedefin ne olduğu sorulabilir. Genellikle aynı yanılgıya düşeriz. Bir olayın hareket noktasından vanş noktasına değin tüm olguları yeterince irdelemeyiz; bir öykünün ya da tarihsel olayın başını ve sonunu bilmek bize yeterli gelir. Kabul etmek gerekir ki, bu, sıklıkla düştüğümüz bir yanılgıdır. Oysa Sodom ve Gomorra oyununda Lia'nın dediği gibi, yaşamının kırılma noktalan bu iki arada oluşur ve insanlık durumu da bu iki arada geçer. Giraudoux'da, olay döngüsünün tam ortasında, hem tannlarla hem de insanlarla çatışarak, yazgı karşısında mutlak teslimiyeti insanlık onuru adına reddeden daima kadın kahramanlardır. Onlar hem kara yazgının elinde bir oyuncak, hem kara yazgının kendisi, hem de ezeli düşmanıdırlar. Bu nedenle çalışmamızda, kadın kahramanlara ve onlann» sorunsallanna önemli bir yer ayırdık. Giraudoux yazgıyı tümdengelimli bir izlek üzerinde sorgulamaktadır. Amacı ise, yazgıyı evrenden ve tannsal düzlemden ele alarak, sırasıyla, toplum, aile, çift, erkek ve kadın sorunsalına indirgemek ve böylece, insanlığın kara yazgısında, her birinin diğerine göre azımsanmayacak bir etkiye sahip olduğunu daha iyi belirtmektir. Aynca yazar bu şekilde, insanoğluna, daha katlanılır bir yaşam sürmek adına, bütünün bir parçası olduğunu ve mutlu bir yaşamın ancak bu bütünün tüm elemanlarının arasındaki eşsiz uyum ile mümkün olabileceğini sezdirmektedir. Biz bu çalışmamızda, yazarın amacının, insanlığı, bilmeyi gerektirmeyen ve de asla tesadüfün bulunmadığı tannsal düzenden yani mitos'tan çıkanp, bilmeyi gerektiren logos 'a, yani insanlık düzenine yöneltmek olduğunu bulguladık. Bu nedenle, çalışmamızın ilk bölümünde, insanlığın kara yazgı karşısındaki tutumunu, felsefeden, sanattan ve tarihsel bakış açısından yararlanarak sergilemeye çalıştık. Yazar, tragedyadan ve söylencelerden yararlanarak ve oyunlarını karşıtların kaçınılmaz birlikteliği ve trajik çatışması üzerine kurarak, her türlü insanlık değerinin en üst düzeyde tartışıldığı ve sorgulandığı karamsar ancak bir o kadar yeniden düşündürücü bir düzeni haber vermektedir. İnsanoğlu evren, toplum ve insan doğasımn gelişim süreçlerim tamamıyla bilmemektedir oysa kara yazgısının asıl nedenlerini ancak onların işleyiş mekanizmalarının bilincine vararak bulgulayabilir. Çünkü yazara göre, insanlığın kaçınılmaz ve ölümcül olarak yenildiği bu ezeli savaşmda hem düşmanını tanıması hem de artık bunun nedenlerini kendi doğası içerisinde sorgulaması gerekmektedir. IV RESUME Pendant la periode de Fentre-deux-guerres oü la condition humaine est mise en cause, Jean Giraudoux, temoin de son epoque, est considere comme 1'un des ecrivains les plus representatifs. Dans les pieces qui font Fobjet de notre etude, Giraudoux epuise et retrace les mythes grecs, germaniques et bibliques. En tant que repercussions de son temps, il enrichit ces mythes en les imaginant hors de tout temps et de tout espace et il leur donne de nouvelles dimensions. Dans le cadre de ses conceptions intellectuelles, il vise â interroger les secrets et les rnysteres de la condition humaine et ainsİ â inviter le lecteur ou le spectateur â participer â cette quete. Le theatre de Giraudoux qui est, en un sens, des representations des manigances du destin, et qui s'inscrivent dans un cadre irreel pour y trouver ses themes et ses personnages, debouche sur la recherche de la realite dans un cadre tout â fait reel. Les caracteristiques les plus essentielles du theatre de Giraudoux resident dans sa quete d'arriver du « mutos » au « logos », c'est-a-dire de la fable au recit, de retracer le conflit perpetuel de Fhomme condamne â un destin irreversible, et par-lâ, de deguiser les forces latentes, mysterieuses et fatidiques qui perturbent la condition humaine. Sous le titre de « La fatalite dans le theatre de Jean Giraudoux », notre etude pivote autour d'une problematique de Fhomme tres classique, bien pertinente et tout â fait essentielle: la fatalite qui peşe sur le destin. Vu la complexity et la densite des pieces, on a restreint Fetude par des pieces mythiques de Fauteur. Dans le deuxieme chapitre de Fetude intitule « Fatalite, puissance divine », oü Fon a etudie les pieces Ondine. Amphitryon 38. Judith, on a voulu poser le probleme du libre-arbitre humain confronte â la prescience et Fomnipotence divines. Pourtant, â partir de Fetude des pieces Electre. La guerre de Troie n'aura pas lieu. Sodome et Gomorrhe qui faisaient le sujet du troisieme chapitre, intitule « Fatalite, puissance humaine », on est arrive au terrible constat de ce que ce ne sont plus les dieux qui decident, c'est aussi la programmation genetique de Fhomme. La tragedie ne vient pas seulement de Fexterne, elle est intrinseque â Fhomme, lui-meme, vu qu'un homme emprisonne dans sa passion n'est plus maître de soi. Cela prouve qu'il y a un autre moi egocentrique et cache qui est en conflit avec le moi social et discernable. Done, comme il y avait un Dieu cachi dont les manigances dirigeaient en mal le destin des personnages, dans le deuxieme chapitre, il y a, dans le troisieme chapitre, un Moi cachi dans Fhomme qui le catalyse sans cesse. Ce qui est le plus difficile est de discipliner le poids de sa propre natureintrinseque. Alors, comme la veritable liberte prevoit un triomphe sur soi, Giraudoux veut que les hommes se rendent compte des dynamismes caches en eux-memes. La fatalite est une puissance inevitablement reglee meme pour les dieux. C'est un fait et on s'est efforce, tout d'abord, de constater son existence. Giraudoux expose parfaitement les formes de la fatalite dans un systeme â la fois dialectique, deterministe et paradigmatique. Suggerant sans imposer, il nous invite â une reflexion sur la reversibilite des choses â la quete des verites multiples et paradoxales. Chez lui, le tragique de Fhomme est d'etre â la fois objet et sujet de la fatalite. On s'est notamment penche sur la figure feminine qui, subsistant comme l'etre le plus representatif dans l'univers fatal du theatre giralducien, est vue « la matrice du tragique », la « femme â histoires » et le « soleil de la fatalite » mais aussi, comme une veritable heroine tragique par sa capacite d'affronter son destin. La disparition du mal et la pleine liberte sont utopiques mais, quoiqu'elle se sache vaincue d'avance, couronnee par l'autcur d'une volonte de puissance, elle essaie avec zele d'apporter â la place qu'ellc merite, la dignite humaine descendue aux abîmes infranchissables, car la lutte contre le destin tragique est le seul honneur qui lui reste. Chez Giraudoux, on a vu que la fatalite est d'abord familiale et que les effets de la fatalite s'elargissent â toutes les couches sociales. Faisant la critique du malentendu entre les sexes, il critique la division qui est, pour lui, le grand peche et par-lâ, il defend rharmonie unitaire, condition prealable de la reconciliation de 1'homme avec le Cosmos. Par consequent, si 1'homme a besoin d'une minute de repos, dans son aventure terrestre, il faut de la paix dans toutes ses relations. La tragedie qui se repose sur la fatalite contre laquelle se brisent ineluctablement les entreprises humaines, assume, dans le theatre giralducien, le role revelateur d'une situation dramatique et actuelle vu qu'il ne s'agit pas, chez lui, d'une seule problematique mais d'un ensemble de problematiques qui se posent â 1'homme contemporain de meme qu'il etait pour celui prehistorien. Giraudoux ne donne pas une these mais en confronte plusieurs et ouvre des pistes de reflexions au spectateur ou au lecteur. Au debut de 1' etude, en definissant la fatalite comme un fait indefinissable, on a fait en effet un pas sans retour. Mais â la fin de 1'etude, on a decouvert que Dieu, 1'homme, la femme et le mal sont, â leur tour, indefinissables et sujets â de profonds commentaires. 314