Search

Beycesultan has provided the longest chronological sequence in southwest Anatolia for the Bronze Age. There J. Mellaart noticed a change in the material culture at level XIII and called it a “complete break in the culture.” He claimed that the fire and destruction at this level was the result of the migration of Indo-Europeans to the region Some scholars suggest that there is a chronological gap in Beycesultan between levels XIII and XII, which is the cause of this so-called break. Recently pottery seriation and absolute dating obtained by the excavations at Laodikeia-Kandilkırı in Denizli province yielded enough evidence to prove that there was neither a break in the material culture nor any sign of invasion in the Denizli region in Early Bronze Age 2 or 3A. Instead, there existed a moderate period of change in the Denizli region due probably to the impact of the network of interregional connections in Anatolia’s EBA 3A during the chronological gap between Beycesultan levels XIII and XII. Kandilkırı was abandoned around 2200 BC, probably due to a climate crisis and the fall of the interregional connective network. © 2021 Adalya. All rights reserved.

This article explores the relationship between population fluctuations and the development of similarity patterns in Neolithic ceramic assemblages from West Anatolia and south-eastern Europe. Its aim is to contribute to discussions surrounding the factors influencing material culture variation in prehistory. It compares population growth and decline rates reflected by the summed probability of radiocarbon dates to diachronic changes in the ‘Isolation-by-Distance’ (IBD) of ceramic assemblage similarities. The results indicate that there is a positive correlation between long-term population fluctuations and IBD, measured as the correlation between inter-site spatial distance and Jaccard dissimilarity of ceramic assemblages. This suggests that population levels affected the spatial extent at which information regarding ceramic production and style was transmitted. These results are analyzed through discussing the influence of population size and density on cultural drift and on the spatial scales of cultural transmission. Population expansion is considered to have affected the spatial scales at which information was shared through networks and migration, while, population decline after 5900 BCE, as well as increasing the effects of drift, may have reduced the frequency of long-distance transmission, causing regional variation in ceramic traditions.

In this study was investigated the bryophyte diversity of Fethiye Babadağ (Muğla), was investigated. After identification of approximately 850 bryophyte samples collected from the research area, a total of 171 moss taxa belonging to 24 families and 68 genera, 19 liverwort taxa belonging to 15 families and 15 genera and one hornwort species were reported from the study area. Weissia armata (Thér. & Trab.) Fedosov and Fissidens arnoldii R. Ruthe were collected from the area as a second record for Turkey among the others. Additionally, Syntrichia minor (Bizot) M. T. Gallego, Pottiopsis caespitosa (Brid.) Blockeel & A.J.E. Sm., Weissia breutelii Müll. Hal, Lewinskya tortidontia (F.Lara, Garilleti & Mazimpaka) F.Lara, Garilleti & Goffinet and Orthotrichum vittii F. Lara, Garilleti & Mazimpaka which were recorded after 2000 and in very limited known localities in Turkey, were recorded from the study area. Moreover, epiphytic bryophytes of the mountain were also evaluated in this study. At the end, a total of 51 bryophyte taxa (4 liverworts and 47 mosses) were found on 17 different trees.

Archaeobotanical analysis at Kaymakçı, a 2nd millennium BCE site in the Marmara LakeBasin of western Anatolia, adds valuable information regarding agricultural practices andfoodways to this understudied region. To understand better archaeobotanical data fromKaymakçı, I present a review of the available literature regarding archaeobotanical research ofwestern Anatolia during the Bronze Age. A total of six archaeological sites, including Kaymakçı,are reviewed and their respective data are separated into three different periods: Early BronzeAge, Middle Bronze Age, and Late Bronze Age. The different sites share many of the samecultivars to varying degrees across the different time periods. These cultivars include barley(Hordeum vulgare), wheat (Tritcum aestivum, Triticum turgidum ssp.durum, Triticum turgidumssp. dicoccum, and Triticum monococcum), bitter vetch (Vicia ervilia), chickpea (Cicerarietinum), lentil (Lens culinaris), fig (Ficus carica), grape (Vitis vinifera), and olive (Oleaeuropa), among other crop taxa. This review of archaeobotanical research in the region, thusprovides a wider, regional context to view Kaymakçı's archaeobotancial dataset, which ispresented in two articles (Roosevelt et al. 2018; Shin et al. in review). Due to copyrightregulations, only the abstracts of the two articles are included in this study, yet both form theprimary work for my MA thesis. This review of agricultural practices in the context ofarchaeobotanical research provides an overview of the primary questions currently being askedof for our understanding of Late Bronze Age Anatolia Batı Anadolu'nun Marmara Gölü Havzası'nda milattan önce 2. bin yıllık bir yeri olanKaymakçı'da yapılan arkeobotanik analiz, tartıştığı bu bölgeye tarımsal uygulamalar ve yiyecekyolları hakkında değerli bilgiler katmaktadır. Kaymakçı'dan daha iyi arkeobotanik verilerianlamak için, Tunç Çağı boyunca batı Anadolu'nun arkeobotanik araştırmalarına ilişkin mevcutliteratürle ilgili bir derleme sunuyorum. Kaymakçı da dahil olmak üzere toplam altı arkeolojikalan incelenmiş ve ilgili veriler üç farklı döneme ayrılmıştır: Erken Tunç Çağı, Orta Tunç Çağıve Geç Tunç Çağı. Farklı bölgeler, farklı zaman dilimlerinde aynı çeşitlerin çoğunu değişenderecelerde paylaşır. Bu çeşitler arpa (Hordeum vulgare), buğday (Tritcum aestivum, Triticumturgidum ssp.durum, Triticum turgidum ssp. Dicoccum ve Triticum monococcum), burçak (Viciaervilia), nohut (Cicer arietinum) incir (Ficus carica), üzüm (Vitis vinifera) ve zeytin (Oleaeuropa), diğer mahsul türleri arasındadır. Bölgedeki arkeobotanik araştırmaların bu incelemesi,Kaymakçı'nın iki makalede sunulan arkeobotanyal veri setini görüntülemek için daha geniş vebölgesel bir bağlam sunmaktadır (Roosevelt ve ark. 2018; Shin ve ark.). Telif hakkıdüzenlemeleri nedeniyle, bu iki makalenin sadece özetleri bu çalışmaya dahil edilmiştir, ancakikisi de yüksek lisans tezim için birincil çalışmayı oluşturmaktadır. Arkeobotanik araştırmabağlamında yapılan tarımsal uygulamaların bu incelemesi, Geç Tunç Çağındaki Anadolu'yuanlamamız için halen sorulan temel sorulara genel bir bakış sunmaktadır. 61

Akkiraz, Mehmet Serkan (Dumlupınar-Author), Sedimentological and paleoclimatological data from a fluvial infill retrieved from a series of cores taken across Kureys¸ ler Valley, Kütahya, western Turkey, are compared alongside evidence for an almost unbroken record of human occupation in the area since Neolithic times. Recent salvage excavations in the valley exposed settlement remains from the Early Bronze Age and Late Byzantine periods with interfingering of archaeological and geological materials in the valley-fill, adding a wealth of information to the archaeological record in this region. Our geological data, constrained by seven radiocarbon dates from the sediment infill demonstrate that the earliest sediments were deposited during the Late Glacial (~13.8 ka) under a cold and relatively dry climatic conditions with evidence of amelioration and increase in arboreal taxa from the Neolithic onwards. The occurrence of Cerealia-T and Apiaceae pollen is significant as an important indicator for anthropisation already present during the Epipaleolithic period (before 9 ka cal. BP). Also, the effects of 8.2 ka climatic event are clearly visible in our multi-proxy results. The onset of the Early Bronze Age settlements in the vicinity ~ ca. 5.2 ka BP occurred alongside a climatic switch to warmer conditions recorded by a lithological change and a positive shift in isotopic data. The 4.2 ka event, present in records related to several Early Bronze Age (EBA) sites of Anatolia is also recorded in the Kureys¸ ler Valley both in the pollen and d18O records. In general, these results show that climate shifts occurred at the beginning and end of the EBA, as well as during the Neolithic and Chalcolithic and are to be compared with new archaeological data.

Bu tez, Bizans İmparatorluğundaki Arsenit Skizması ile Anadolu Selçuklu Devletindeki Babai Ayaklanması sonrasında, Batı Anadolu bölgesinde Hristiyan ve Müslüman halk arasında vuku bulmuş olan sosyo-kültürel etkileşimlere odaklanmaktadır. Babai Ayaklanması akabinde, Selçuklu merkezi yönetiminin baskısı altında Batı Anadolu'ya göç etmiş olan ve Sünni İslam anlayışı dışında bir din anlayışına sahip olan bu dervişler özellikle Bizans sınırına yakın bölgelerde misyonerlik faaliyetlerinde bulunmuşlardır. Bu gelişme sonucunda, bölgeye göç etmiş bulunan derviş zümreleri, Hristiyan halk ve dini liderler ile etkileşime girmiş ve bu etkileşim sonucunda bölgede bulunan Yunanca konuşan topluluğun dini inanışlarında mesiyanik ve münzevi ögeler giderek ağırlığını arttırmıştır. Bölgedeki Hristiyan ve Müslüman dini figürler arasındaki etkileşimi incelemek, sonraki dönemde Bizans ruhban sınıfı arasında ortaya çıkmış olan `İsihazm` tartışmasının daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunacaktır. This thesis aims to present an analysis of the interaction between Christians and Muslims in the west of Asia Minor at the end of the 13th and the beginning of the 14th centuries after two religious-social movements in the Byzantine and the Rum Seljuk Empires, the Arsenite Schism and the Babai Rebellion. After the unsuccessful rebellion of the Babais, antinomian dervishes who had migrated to the west of Asia Minor because of a heavy oppression as well as inquisition by the state and had a different religious belief apart from the mainstream religious understanding of the center initiated missionary activities in the regions along the Byzantine border. Accordingly, these dervishes had joined the military activities of the Turcoman chieftains against the Byzantines and interacted with the local Christian population and religious figures. As a result of this religious interaction, messianic and ascetic beliefs were increasingly present among the Greek-speaking population as well as spiritual leaders of western Anatolia. Since such interfaith and cross-cultural interaction had a considerable impact on the course of all these events, this thesis focuses on them to create a better understanding of the appearance of the Hesychasm in the Byzantine spiritual environment in the later period. 88

Bu doktora tezinde, batı Anadolu'da Artemis tapımı özellikle Klaros'da bulunan kutsal alan merkezinde incelenmektedir. Klaros'da Artemis kültünün yapısını ve özelliklerini anlamak amacıyla kutsal alanda Artemis ile ilişkili olduğu tespit edilen alanlarda bulunmuş olan malzemenin tamamı bir araya getirilerek değerlendirilmiştir. Bu çalışma, kutsal alanda Artemis ile ilişkili tüm malzemeyi arkeolojik, ikonografik ve kült bakımından ele alarak, Klaros'da Artemis kültünün özelliklerini ve tarihsel gelişimini ortaya koymaktadır. Çalışmadan çıkarılacak sonuç asıl olarak ilişkili malzemeye dayalıysa da, Artemis'in Yunan dinindeki yeri, kökeni ve karakteristik yapısı, antik dünyanın diğer bölgeleriyle ilişkileri, ve kültünün özelliklerinin araştırılması gerekli olmuştur. Artemis Klaria kültünü anlayabilmek için tanrıçanın Yunan dinindeki kimliğini irdelemek kaçınılmazdır. Klaros'da muhtemel dinsel aktivite Geç Bronz çağa kadar uzansa da, kesin olarak Artemis tapımına ilişkin en erken veriler Arkaik döneme aittir. Kutsal alanda Apollon'a ayrılmış olan tapım alanının kuzeyinde, Arkaik dönemde Artemis için bir tapınak ve sunak inşa edildiği kesin verilerle kanıtlanmıştır. Üzerindeki yazıttan anlaşıldığı gibi Artemis'e adanmış Arkaik bir kore (bakire genç kız heykeli) tanrıçanın kutsal alanın kuzeyinde tapım gördüğünün en belirgin kanıtıdır. Edebi, epigrafik, ve arkeolojik veriler Artemis'in Apollon'un yanındaki önemli pozisyonunu açıkça göstermektedir. Tanrıça Klaros'da Klaria ve Pythia olarak tapım görmüş, Apollon ile hem epitetlerini hem de Klaria festivalini paylaşmıştır. This dissertation investigates the worship of Artemis in western Anatolia with a specific focus on the religious sanctuary at Klaros. In order to understand the characteristics of the cult of Artemis at Klaros, the whole corpus of the material from the areas related to Artemis have been analyzed. By bringing together the whole corpus, and examining the material with its archaeological, iconographic, and cultic aspects, this dissertation discusses the characteristics of the cult of Artemis at Klaros and its chronological development. Although the outcome of this dissertation is tightly connected to the subject material, the early history and personality of Artemis in the Greek religion, her connections with other parts of the ancient world, and specifics of her cults are crucial to reinvestigate. It is essential to understand who was Artemis in the Greek religion in general to reconstruct the cult of Artemis Klaria. The earliest evidence for worship of Artemis at Klaros dates to the Archaic period, although there is evidence for possible ritual activity at Klaros dating back to the Late Bronze Age. In the Archaic period, a temple and altar were constructed for the goddess Artemis to the north of the sacred space of Apollo. An Archaic kore consecrated to Artemis, which reveals the name of the goddess, is a significant indication for the worship of Artemis in the sanctuary. Literary, epigraphic, and archaeological evidence clearly points to the importance of Artemis beside Apollo at Klaros. The goddess was worshipped both as Klaria and Pythia sharing her brother's epithets, and the Klarian festival. 402

Bread wheat landraces are important resources for micronutritent improvement in plant breeding programs. This research aims to evaluate 9 macro and micronutrient contents (Fe, Zn, B, K, Mn, Cu, Mg, Ca, Mo) of 37 bread wheat pure lines derived from landraces of West Anatolia (Eskişehir and Kütahya) and Thrace (Edirne and Kırklareli) regions and compare with 11 bread wheat cultivars by using GGE Biplot. Field trials are conducted by incomplete block design with two replications in 2011-2012 growing season in Dardanos Agricultural Facility of Çanakkale Onsekiz Mart University. According to the biplot graphics, iron and zinc contents of genotypes were involved into the same section when boron and molibden contents were also highly correlated. Pure line L4 (TR57999/5) were the most prominent genotype for iron and zinc contents when L36 (TR38316/2) were superior by both boron and molibden contents. Copper contents of grains were found negatively correlated with iron and zinc contents. Results indicate notable variability among pure lines and lesser variability for cultivars for all micronutrients. Wheat cultivars had relatively higher Mo content while could be improved by their Fe, Zn, B, K and Ca contents. Possible candidates are introduced to be used in a future study.

Medicinal and wild food plants have always played an important role in people’s lives especially in rural areas. Similar situation can be said for islands due to the reason of them being isolated from mainland. This paper reports an ethnobotanical investigations performed in 2009 and 2014 to determine medicinal and wild food plants of Marmara Island. A total of 30 individuals were interviewed (19 men, 11 women). Totally, 22 plants are recorded as used as traditional folk medicine for the region, and nine of these are also used as a source of wild food. Furthermore, 18 taxa are wild sources of nutrition for the area. The plants most commonly used in the region as medicinal remedies were Salvia fruticosa, Hypericum perforatum, Ficus carica, and Mentha spicata. Plants are mostly used for the treatment of abdominal pain, the common cold, and haemorrhoids. The species most commonly used for food are: Salvia fruticosa, Arbutus unedo, Rhus coriaria, and Rubus sanctus. This ethnobotanical study conducted in this island will enable the traditional use of wild plants both as food sources and herbal remedies to be passed on to future generations.

Early examples of lead figurines and trinket moulds are dated to the last quarter of the Early Bronze Age. This group of finds is known mainly from North Mesopotamia, North Syria and Southeast Anatolia. The Trojan EBA lead figurine was, until recently, the only excavation find of its kind which came from the western part of Anatolia. From the two trinket moulds with the negatives of such figurines, one was bought in Izmir. Therefore, the provenance is unknown. The other one is said to have come from Akhisar (Manisa). However, similar finds have recently been recovered in the stratified layers of of ongoing excavations at Küllüoba (Eskişehir) and Seyitömer (Kütahya). The lead figurine introduced here was found at Küllüoba in 2012. This lead figurin -together with the Küllüoba and Seyitömer trinket moulds- proves beyond doubt that this group of finds spreads as early as the EB III period in western part of Anatolia. Both the trinket moulds and the lead figurines found in this region not only support Turan Efe’s ‘Great Caravan Route’ theory and J.V. Canby’s thesis, that ‘these molds were distributed over large areas by smiths who travelled along with caravans’, but they also make an important contribution to the establishment of a more reliable chronology of these finds. Research Fund of Çukurova University no: ID3495.

The lead figurine introduced here was found at Küllüoba/Eskişehir in 2012. Küllüoba a mound is situated near the Yenikent village (Seyitgazi, Eskişehir). The site has been under excavation under the direction of Turan Efe uninterruptedly since 1996. The lead figurine is preservationed by Eskişehir Archaeological Museum. It was made by pouring lead into a bi-valve stone mould, with the observe valve bearing the dice for the figurine and the reverse valve flat and devoid of details. It is a composition of an adult woman (on the right side) and a female adolescent (on the left side), both standing. Lead figurines and their stone moulds have a wide geographical distribution area stretching from Upper Mesopotamia in the east, to the northwestern Anatolian coast in the west; while they first appear in the late third millennium BC, they seem particularly common in the early second millennium BC, the so-called ‘Assyrian Trade Colonies’ period. Figurines, especially those with exaggerated sexual organs, are linked with the fertility of women and defined also as the ‘fertility goddess’ or the ‘Mother Goddess’. Along with the socio-economical conditions and religious beliefs, political developments also play an important role in the human depictions. Research Fund of Çukurova University SBA-2015-3495.

Kaleler, Anadolu'da Bizans kalıntılarının en bol olduğu grubu teşkil eder ve hem tarihçilere hem de arkeologlara, Bizans müdafaa sistemlerini ve yerleşim desenlerini anlamlandırabilmek için bir fırsat verir. Halbuki kalenin ulaşılmazlık, özgün olmayan inşaat tekniği ve kesin tarihleme için kanıt eksikliği yüzünden bu yapılar, Bizans araştırmacıları tarafından ihmal edilmiştir. Aynı zamanda, M.S. 11. ve 12. yüzyıllara ait tarihi kaynaklar göstermektedir ki; Aleksios, Yannis, ve Manuel Komnenos tarafından kapsamlı bir tahkimat inşa edilmiştir. Bu tez, Komnenoslar dönemindeki kaleler için tarihsel ve kazılardan elde edilen bilimsel kanıtları ciddi olarak birleştirmeyi amaçlamaktadır. Bu şekilde, Komnenoslar'ın müdafaa stratejisi anlaşılabilecek ve onun sonuçları değerlendirebilecektir. İlk Türk yerleşimi ve Bizans müdahaleleri hakkında genel bir tarihsel taslaktan sonra, kırk adet Komnenoslar dönemine ait kale incelenmiştir. Yarısı tarihi kaynaklardan bilinirken, diğer yarısı da Komnenoslar dönemi tarihsel olasılık ve stilistik kriterler araştırılarak elde edilmiştir. Sonuç bölümü; Komnenoslar'ın Selçuklularla diplomatik açıdan ilişkilerinin başarılı olduğunu fakatgöçebe Türkmenlerle sorunlarının çözülemediğini ayrıca Komnenoslar'ın savunma sistemini Türklere karşı değil göçebe Türkmenlere karşı olduğu gerçeğini kesin olarak ortaya koymaktadır.Anahtar Kelimeler: Batı Anadolu Bölgesi, Bizans, Anadolu Selçuklular,Türkmenler, Aleksios, Yannis, Manuel Komnenos, Kale, Tahkimat, MüdafaaStrateji, YerleΒim Castles constitute the most abundant group of Byzantine remains in Anatolia, and offer historians and archaeologists the opportunity to more fully understand both Byzantine settlement patterns and defensive systems through the ages. However, due to their inaccessibility, lack of distinctive construction techniques, and an absence of evidence for secure dating these monuments have often been neglected by Byzantinists. At the same time, historical sources of the eleventh and twelfth centuries make it clear that the Komnenian emperors Alexios, John, and Manuel all engaged in extensive fortification activities. This thesis seeks to critically unite the historical and archaeological evidence for Komnenian fortifications, with the goal of further understanding the Komnenian defensive strategy and evaluating its results. Following a historical overview of Turkish settlement in Anatolia and the Byzantine response, forty Komnenian castles are surveyed, half of them historically attested and the other half assigned to the period based on historical likelihood and, where possible, stylistic similarities with known Komnenian fortifications. The conclusion argues that while the Komneni were generally successful in dealing with the Selçuks diplomatically, they were unable to solve the problem of the nomadic Türkmen, against whom their fortification program was overwhelmingly directed.Keywords: Western Anatolia, Byzantine, Anatolian Selçuks, Türkmen, Alexios,John, Manuel Komnenos, Kılıç Arslan, Castle, Fortifications, Defense Strategy,Settlement 178

This paper contains significant ethnobotanical information on folk-medicinal plants and their ethnopharmacological uses in Kadışehri. The aim of the study was mainly to collect and identify the plants used therapeutically by the local people, and to make available information about traditional herbal medicine. It was undertaken during the period 2011–2012 and is based on plants collected during field work. Fifty-six plants used in folk-medicine and belonging to 34 families were identified in this study. Of these, 48 species were wild, and 8 species were cultivated plants. The most common families were Rosaceae (12.5%), Lamiaceae (8.9%) and Asteraceae (7.1%); and the most common preparations were decoctions (36.7%). In addition, a cultural importance index (CI) and use report (UR) were calculated for each species. Based on the CI, the most important plants were Cydonia oblonga (0.77), Ecballium elaterium (0.66), Urtica urens (0.66), Vitis vinifera (0.66), Plantago lanceolata (0.65), Plantago major subsp. major (0.65) and Rosa canina (0.62). We found three species of plant (Astragalus noaeanus, Populus ×canescens and Salvia cyanescens) which had never before been reported to have medicinal properties.

** * SUMMARY: The Inca bones are rarely seen among other inter sutural bones and are accepted as variants of the normal. The incidence of the Inca bones has been rese arched in different populations. The aim of this study was to investigate the rate and types of the Inca bones in West Anatolian population. One hundred fifty-one skulls of West Anatolian subjects of unknown ages and sex were e xamined. None of the specimens showed signs of prior cranial surgery, bony malformation or trauma. The skulls were classified as adults with teeth eruption. The Inca bones were macroscopically determined and analysed. The samples were photoghraphed with Canon 400B (55 mm objective). We follow previous criteria and nomenclatures of the Inca bones. The incidence of Inca bones of examined skulls was 1.98% (3/ 151). We observed 1 incomplete lateral asymmetric, 1 complete undivided and 1 complete asymmetric bipartita Inca bones. Inca os sicles are accessory bones found in human skulls due to ossification failure. Inca bones can be used in personal identification by com paring the ante- and post-mortem radiographs. There are some regional variations in frequencies within each restricted geographical area. In the present study, the incidence of the Inca bones is 1.98% in West Anatolian population. The frequency of the Inca bones in the sk ulls belonging to Hellenistic Roman periods of Cyprus and Constantinople in Natural History Museum of Turkey was 1.59%. The variatio n in Anatolia’s population at different times and regions, because of the migrations, may cause the differences between frequencies in these studies. Evaluation of the presence of the Inca bones may be usefull in identification in forensic medicine and paleodermograph ical studies.

Batı Anadolu dünyadaki sismik olarak çok aktif ve ani açılma gösteren bölgelerden biridir ve halen yaklaşık K-G yönünde kıtasal açılma göstermektedir. Batı Anadolu bölgesinin bu önemli durumundan dolayı, bu çalışmada bölgedeki deformasyonları irdelemek için GPS ve mikrogravite ölçümleri kullanılmıştır. İlk olarak TURDEP, TUSAGA-AKTİF ve Harita Genel Komutanlığı'ndan temin edilen GPS verileri Avrasya sabit çözümler ile proses edilmiş, yılda yaklaşık 20-25 mm'lik hızla hareket ettiği saptanmıştır. Ayrıca, rejyonel deformasyonu gözlemlemek için Ege ve Anadolu blok çözümleri yapılmıştır ve istasyonların hız değişimleri yaklaşık yılda 3-15 mm olarak saptanmıştır. İkinci adımda, 6 noktada Akhisar (Manisa), Eşme (Uşak), Çal (Denizli), Bademli (İzmir), Borlu (Manisa), Karacasu (Aydın), eşzamanlı olarak alınmış GPS ve mikrogravite verileri, düşey yöndeki kütle değişimini irdelemek için birlikte değerlendirilmiştir. Üçüncü adımda, Gamit-Globk yazılımı ile elde edilen GPS hızları ile Coulomb 3.3 yazılımıyla modellenen GPS hız verileri Gediz grabeninin kuzeyindeki normal fay ve Büyük Menderes Grabeninin güneyindeki normal fay için birlikte değerlendirilmiş ve bu faylardaki Coulomb stres değişimi elde edilmiştir. Son olarak jeolojik dönemler boyunca Batı Anadolu bölgesindeki deformasyonu incelemek için sonlu elemanlar yöntemi ile bölgeye ait sayısal modelleme yapılmıştır.Sonuç olarak, bu çalışmada elde edilen tüm bulgular, çalışma alanında yapılmış jeofizik ve jeolojik çalışmaların sonuçlarıyla ve deprem odak derinlik dağılımları ile karşılaştırılmıştır. Western Anatolia is one of the most seismically active and rapidly extending regions in the world and is currently experiencing an approximately N–S continental extension. Due to this important case of Western Anatolia, deformations of the region were examined by GPS and gravity measurement in this study. Firstly, the GPS stations of TURDEP poject, CORS-TR Project and General Command of Mapping were processed relative to Eurasia fixed frame and the velocities of the stations were found as approximately 20-25 mm per year. Besides, the Anatolian Block and Aegean block solutions the velocity magnitudes were obtained between approximately 3-15 mm per year. As second step, the GPS and microgravity data, which were obtained simultaneously at 6 points; Akhisar (Manisa), Eşme (Uşak), Çal (Denizli), Bademli (İzmir), Borlu (Manisa), Karacasu (Aydın), were compared for discussing about vertical mass changes on the measurement points. As third step, obtained GPS velocities by using GAMIT-GLOBK software were compared with the modeled GPS velocities by Coulomb 3.3 software on the northern normal fault of Gediz graben and southern normal fault of the Büyük Menderes graben by using Coulomb 3.3 software and coulomb stress changes were obtained for these faults and compared with earthquakes. As the last step, the numerical models were created by using finite elements for determining the deformation of Western Anatolia during the geological time scales.As a result, all the results were compared with the previous geophysical and geological studies and earthquake focus depth distributions. 196

Tam olarak şehirleşme sürecine girmemiş veya girmekte olan Erken Tunç Çağı Anadolu topluluklarının bu süreçte uğradıkları sosyal, politik ve ekonomik değişimler uzunca bir süre başka coğrafya ve kültürler için oluşturulan sosyal organizasyon modelleri kullanılarak açıklanmaya çalışılmıştır. Özellikle Batı Anadolu'da kazısı yapılmış Erken Tunç Çağı yerleşme ve mezarlıkları her ne kadar kendi içlerinde farklılıklar gösterse de, burada yaşayan (ve ölen) toplumların sosyal organizasyonu çoğunlukla ?beylik? olarak adlandırılmış ve bu toplumların farklılıklarından çok ortak yönleri üzerinde yoğunlaşılmıştır. Bölgesel bir bakış açısı şüphesiz ki faydalıdır fakat tümevarımsal ve yerleşim-merkezli bir yaklaşım da bu tartışmaya yeni boyutlarla kazandırabilir.Bir yerleşmede yaşayanların sosyal dinamiklerini, üretim-tüketim alışkanlıklarını ve sembolik davranışlarını anlamak için sadece yerleşimin veya sadece mezarlığın değil her ikisinin de incelenmesi gerektiği açıktır. Fakat bu iki alanın analizi sonucu ortaya çıkan çıkarımları birleştirerek sunan ve bu çıkarımlara sosyal sınıflanma dışında bir bakış açısıyla yaklaşan çalışmalar neredeyse yoktur. Kuzeybatı Anadolu'da bulunan Demircihöyük hem yerleşmesinin, hem de bu yerleşmeye ait mezarlığın kazısı yapılmış nadir Erken Tunç yerleşimlerinden biri olması sebebiyle bu tür çok yönlü bir yaklaşımı mümkün kılar. Bu tezin amacı Demircihöyük'ün yerleşmesinde ve mezarlığında ortaya çıkarılmış arkeolojik buluntulara bakarak, burada yaşayanların sosyal organizasyonlarını, sosyal ve ekonomik farklılık modelleri çerçevesinden çıkarak farklı bakış açılarıyla yeniden incelemek ve yorumlamaktır. For a long time the social, political and economic changes of the urbanizing or pre-urban societies in the Early Bronze Age Anatolia have been tried to be explained by social organizational models that were established for other regions and cultures. Although the excavated settlements and cemeteries especially in the western Anatolian EBA showed internal differences, the social organization of these societies have been usually referred to as being at the ?chiefdom? level which resulted in the identification of political, social and economic similarities between these sites, rather than their distinct characteristics. Although a regional perspective is undeniably useful, a bottom-up and site- specific approach can provide new insights to the question of social organization.It is clear that a combined evaluation of the settlement and cemetery is necessary to understand the social dynamics, daily practices, production and consumption habits and symbolic behaviors of a society. However studies that combine the outcomes of the analyses of these two spheres with an approach other than trying to pinpoint social hierarchy are almost absent. Demircihöyük in northwestern Anatolia as one of the very few sites with an excavated contemporary EBA settlement and cemetery makes such an approach possible. The aim of this thesis is to look at the archaeological remains from the settlement and cemetery of Demircihöyük and try to re-evaluate the social organization of the inhabitants with different perspectives that are beyond the framework of social and economic differentiation models. 362

Uşak-Güre havzası Batı Anadolu'da Menderes Masifinin kuzeyinde yer alan KD?GB uzanımlı iyi korunmuş bir havzadır. Uşak-Güre havzası, Menderes Masifi Çekirdek Kompleksine (MMÇK) ait metamorfik kayaçlarının yüzeylemesine ait kayıtlar içeren Alt ve Üst Miyosen volcano-sedimanter istifler içermektedir. Yeni 40Ar/39Ar radyometrik yaş verileri Senezoyik volkanizmasının İnay grubuyla eş zamanlı olarak (17.29 My) Beydağı volkanın yerleşimiyle başladığını göstermektedir. En genç yaş verisi güneydeki Beydağı volkanından (12.15 My) elde edilmiş olup, volkanik aktivenin kuzeyden güneye doğru göçüne işaret etmektedir.Düşük açılı sıyrılma fay düzlemleri havzada ilk defa tanımlanmıştır. Simav Sıyrılma Fayının (SSF) taban bloğunda kalan Menderes Masifi Metamorfik kayaçlarına ait incekesit görüntüleri sünümlü-kırılgan deformasyon geçiş özelliklerini göstermektedir.Uşak-güre havzasında üç stratovolkan tanımlanmıştır. Stratovolkanlar karasal-yarı karasal ortam özellikleri sunarken volkanik istifler efüzif, ekstrüzif ve eksplozif faz özelliklerine sahiptir. Eksplozif volkanizma ürünleri ve bununla ilişkili magma-su etkileşimleri Batı Anadolu'da ilk defa tanımlanmıştır.Ayrıca, Uşak-Güre havzasında üç farklı volkanik birim sınıflandırılmıştır: bunlar (1) şoşonit, latit ve riyolitik lavlar ile dasitik ve andezitik piroklastik kayaçlardan oluşan Beydağı volkanik birimi; (2) potasik ortaç bileşimli lavlardan oluşan (trakit ve latitler) Payamtepe volkanik birimi ve (3) andezit ve latitik dayklardan oluşan Karaağaç daykları. Uşak-Güre havzasındaki volkanik kayaçlar MORB-normalize çoklu element diyagramlarında, Nb-Ta ve Ti tüketilmesi ile LILE ve LREE elementlerinin zenginleşmesiyle karakterize edilmektedir. Volkanik kayaçların jeokimyasal özellikleri, mafik ve feslik uç üyeleri ile aynı zamanda karışım özelliği gösteren magma bileşiminden baskın olarak piroksenlerin ve plajiyoklazların ayrımsal kristallenme süreçlerine maruz kaldıklarını göstermektedir. The Uşak-Güre basin is a well-preserved NE?SW-trending basin located on the northern part of the Menderes Massif, in western Anatolia. The basin contains a Lower to Upper Miocene volcano-sedimentary succession that records the un-roofing of the metamorphic rocks of the Menderes Massif. The new 40Ar/39Ar radiometric data demonstrate that Cenozoic volcanism commenced (17.29 Ma) with the emplacement of the Elmadağ volcano, synchronously with deposition of the İnay group. The youngest radiometric age is obtained from the Beydağı volcano (12.15 Ma) in the south, indicating that the volcanic activity migrated from north to south with time.Low-angle detachment surfaces are clearly defined in the basin for the first time. Photomicrographs of the metamorphic rocks of the Menderes Massif as a footwall unit of the Simav Detachment Fault (SDF), show that transition of the ductile to brittle deformation.Three stratovolcanoes has been described in the Uşak-Güre basin. These stratovolcanoes display the features of subaqueous-subaerial environments, and all volcanic sequences consist of complex successions of effusive-extrusive and explosive phases. The products of the explosive volcanism and related magma-water interactions have been described for the first time in the western Anatolia.Three distinct volcanic unit are classified in the Uşak-Güre basin: (1) the Beydağı volcanic unit composed of shoshonite, latites and rhyolitic lavas followed by dacitic and andesitic pyroclastic deposits; (2) the Payamtepe volcanic unit composed of potassic intermediate composition lavas (latites and trachytes); and (3) the Karaağaç dikes composed of andesite and latite. Volcanic rocks of the basin are characterized by strong enrichment in LILE and LREE and depletions of Nb-Ta and Ti on MORB-normalized multi-element diagrams. Geochemical features of the volcanic rocks suggest that they experienced mixing processes between mafic and felsic end-members and also fractional crystallization of dominantly plagioclase and pyroxenes from mixed magma compositions. 186

Topographic corridor passing the heritage roads is one of the main factors of the social and economic development in Western part of Turkey. The grabens forming a lowlands named Buyukmenderes, Kucukmenderes and Gediz grabens provide the transportation easily east-west direction between coastal belt of the Aegean Sea and the inland part of the Anatolia. For example the Sardes State owes the existence of the Gediz graben naturally way extending between Gulf of Izmir and the inland part of the Anatolia. The gold obtained from the Menderes masse supported the richness of this state. In historical process Royal Road or King Road played an important role in this richness. Indeed during the historical times the roads named Royal Road (King Road), Silk and Spices (baharat) roads passed along the mentioned grabens. The trade items had been transported via the caravans along the grabens. On the other hand, the depressed areas of the Aegean Sea also fit the natural harbors such as Izmir (Smyrna), Ephesus, Phokaia, Klozomenai and Cesme. These harbors are shelters areas protecting from the severe winds. The suitable situation of the grabens caused the railway construction between Izmir harbor and Aydin. The agricultural products obtained from the fertile agricultural lands in the grabens exported from the Izmir harbor. These trade activities have contributed the fast economic development of the Izmir Gulf and its hinterland. The Royal Road, Silk Road, Spice Road and railways connecting inland part of the Anatolia and the harbors along the Aegean Sea have contributed not only the trade developments but also the agricultural heritage of humanbeing in Izmir and in the Western Anatolia region. In this study, it is discussed these ways in terms of the development of the West Anatolia and Izmir. And it is emphasized that these roads should be evaluated as a tourism product in terms of heritage tourism.

KD-GB uzanımlı Gördes, Demirci ve Emet havzasından elde edilen yeni stratigrafik, yapısal, jeokimyasal (toplam kaya ana ve iz element, Sr, Nd, Pb ve O izotopları) ve Ar/Ar yaş verileri sunulmuştur. Veriler, farklı tiplerde genişlemeli ve transtensiyonal havza tiplerinin farklı evrelerde ve Menderes Masifi'nin çekirdek kompleksi şeklinde episodik olarak yüzeylemesi sırasında K-G yönlü genişlemeli tektonik rejim altında meydana geldiğini gösterir.Erken-orta Miyosen volkanik kayaları yüksek-K kalk-alkali, şoşonitik ve ultrapotasik olarak sınıflanır. Geç Miyosen bazaltları erken-orta Miyosen volkanitleri ile Na-alkali Kuvaterner Kula volkanitleri (KKV) arasında geçişli jeokimyaya sahiptir. En ilksel kayaların jeokimyasal özellikleri; (1) erken-orta Miyosen volkanik kayalarının orijinal olarak İlksel Manto benzeri olan ve daha sonra zenginleşmiş olan bir manto kaynağından türediğini ve bu kayaların manto kaynağının, kuzeydeki Eosen volkanitlerinden ve çevredeki diğer volkanik kayalardan farklı olduğunu gösterir. Şoşonitik ve ultrapotasik mafik volkanik kayaların manto kaynağı yitim ilişkili ve litosferik manto içinde meydana gelen ?çok evreli ergime ve ergiyik etkileşimi? işlevler ile zenginleşmiştir. Bu zenginleşmenin etkisi batıdan doğuya doğru artar. Yüksek-K, kalk-alkali feslik volkanik kayaların iz element özellikleri bunların başlıca alt kabuğun ergimesinden türeyen magmaların mantodan türeme magmalar ile karışarak oluştuklarını gösterir. Bu kayalar daha sonra üst kabuktaki ayrımlaşmalı kristalizasyon işlevleri ile andezitlerden riyolitlere evrilmiştir ve iki evreli petrojenetik evrime sahiptir. New stratigraphic, structural, geochemical (whole rock major and trace elements, and Sr, Nd, Pb and O isotopes) and Ar/Ar age data from the NE?SW-trending Gördes, Demirci and Emet basins are presented. The data show that the different types of extensional to transtensional basins were superimposed, and they were all developed under N?S-directed extension as the Menderes Massif is episodically exhumed as a core complex.The early-middle Miocene volcanic rocks are classified as high-K calc-alkaline (felsic), and shoshonitic and ultrapotassic (mafic), with the late Miocene basalts being transitional between the early-middle Miocene volcanites and the Na-alkaline Quaternary Kula volcanites (QKV). The geochemical characteristics of the most primitive rocks indicate that (1) early-middle Miocene volcanic rocks were derived from a Primitive Mantle-like mantle source underwent to enrichment processes, (2) the mantle source of these rocks was distinct from those of the Eocene volcanic rocks located further north, and of the other volcanic provinces in the region. The mantle source of the shoshonitic and ultrapotassic mafic volcanic rocks was influenced by enrichment processes related to subduction and ?multi-stage melting and melt percolation? processes in the lithospheric mantle. The influence of the latter event increases from west to east. Geochemical features of the high-K calc-alkali felsic rocks indicate that they were derived mainly from lower continental crustal melts which then mixed with mantle-derived lavas. These rocks then underwent differentiation from andesites to rhyolites via nearly pure fractional crystallization processes in the upper crust. 195

WOS: 000262209200005, The Ilica, Cataldag and Kozak granitoids, cropping out in the northern part ot the Izmir-Ankara (IA) suture zone in west Anatolia. Turkey, intrude metamorphic rocks of the Sakarya continent (SC) and Karakaya complex, and are unconformably overlain by Miocene volcanic and sedimentary rocks. The Ilica and Kozak granitoids comprirsed granodioritic and granitic rocks and include mafic microgranular enclaves. The Cataldag granitoid massif is subdivided into three lithological units; the Bozenkoy granodiorite, Cataltepe biotie granite and Turfaldag biotite granodiorite, Hornblende separates from the Ilica granitoid yield K-Ar cooling ages that range from Oligocene (29 Ma) to Early Miocene (21 Ma). Biotic separates from subunits of the Cataldag granitoid massif yield K-Ar cooling age of 21-22 Ma. The Kozak granitoid possesses hornblende and biotite K-Ar cooling ages ranging from 17 to 21 Ma. Fractional crystallization (FC), assimilation-combined FC, magma mixing and crustal contamination were the main processes which modified the compositions of magmas during crystallization. The Iliea, Cataldag and Kozak granitoids were derived from different magma sources generated by the partial melting of various sources such as metasomatized mantle and crustal material in a post-collisional extensional setting following continent-continent collision between the SC and Taurus-Menderes Massif along the IA suture zone in west Anatolia, Turkey. Oligo-Miocene K-Ar hornblende-biotie cooling ages seem to be driven with a rapid cooling and fast exhumation of a mid-crustal section that can be resulted from a regional extensional geodynamic setting related to the subduction roll-back of the present-day Mediterranean oceanic lithosphere in the Aegean region in west and northwest Anatolia, Turkey. Copyright (C) 2008 John Wiley & Sons, Ltd., Cumhuriyet University (Sivas) [CUBAP-M-255], Cumhuriyet University (Sivas) has partly supported this research (CUBAP-M-255). We would like to thank E. Aldanmaz (KOU. Kocaeli, Turkey) for his suggestions on the magmatic processes. S. Altunkaynak (ITU. Istanbul. Turkey) and one anonymous reviewer are kindly thanked for their review. E. Bozkurt (METU, Ankara. Turkey) has read and corrected the manuscript, and especially, commented and improved Table 3.

In this paper, the habitats of Tabanidae larvae in West Anatolia were studied for the first time. The larvae of 25 horse flies species and subspecies had been collected in several points differed by biotopical conditions and identified. Descriptions of new subspecies of Haematopota pallens bozdagensis ssp. nova, and its larva as well as unknown earlier larvae of Tabanus portschinskii Olsufjev, 1937, Philipomyia graeca Fabricius, 1794, Dasyrhamphis carbonarius Meigen, 1820 and Nemorius abbassianae Leclercq, 1960 were given.

An increase in the use of medicinal plants in Europe has resulted in a parallel development in this direction in Turkey. A large number of flowering plants as well as mushrooms collected with this aim from the wild are sold at the markets or consumed by the public directly after collection. Many times consumption of such plants in particular mushrooms as a whole or parts thereof produce a poisonous effect and even prove fatal. More than 50 poisonous taxa are widely distributed in West Anatolia, 20 of these being mushrooms. This paper enlightens the ethnoecological features of these poisonous taxa. © EuroJournals Publishing, Inc. 2008.

WOS: 000243912100005, Small-mammalian faunas enable the discrimination and correlation of uppermost Lower Miocene lacustrine sedimentary units in central western Anatolia. On the basis of sequential stratigraphic relationships, early Early Miocene and latest Early Miocene relative ages are suggested for the older lacustrine mass-flow deposits and younger paper shale units, respectively, which are devoid of age-diagnostic fossils. In central western Anatolia, the sequential differences between the uppermost Lower Miocene successions delineate a deformation zone of NE-SW-trending fault blocks separated by vertical faults. This deformation zone, inherited from Late Oligocene tectonics, underwent an early Early Miocene sinistral transtension leading to pull-aparts that were emplaced by granitoids. Limited extension caused the late Early Miocene repetitive up- and down-wards motions of the fault blocks, with variable magnitudes. This led to contrasting subsidence histories in the relevant basinal system. During the latest Early Miocene, fault blocks coalesced into a regional body characterized by uniform slow subsidence and non-extensional deformation facies. The general trend of the above tectonic events can be explained by lateral slab segmentation and progressive asthenospheric wedging, in response to NE-directed and decelerated palaeosubduction in the Aegean. Copyright (C) 2007 John Wiley & Sons, Ltd.

In this study, roadside plants distributed throughout the link roads of all the cities in West Anatolia in Turkey were investigated. The length of the selected 17 roads is around 2700 km. The total number of samples collected from the study area is 271 taxa belonging to 57 families. Among them, Asteraceae, Fabaceae, Poaceae are the families that have the largest number of taxa, and Bromus L., Rumex L. and Silene L. are the genera that have the largest number of taxa. The most frequently found taxon throughout the selected roads is Valerianella coronata (L.) DC. and therophytes are the most frequently found life form., Istraživane su biljke uz rub svih cesta koje povezuju gradove u Zapadnoj Anatoliji u Turskoj. Duljina 17 izabranih cesta je iznosila oko 2700 km. Prikupljeni uzorci pripadali su 271 svojti, odnosno 57 biljnih porodica. Među njima su najzastupljenije bile porodice Asteraceae, Fabaceae i Poaceae, a među rodovima to su bili Bromus L., Rumex L. i Silene L. Najčešće nađena svojta uz istraživane ceste bila je Valerianella coronata (L.) DC., a najčešći biljni oblik su bili terofiti.

öz M. Ö. 5. ve 3. Yüzyıllar Arasında Küçük Asya'nın Batısındaki Şehirleşme Gelişimi ve Sosyo-Politik ve Ekonomik Çeşitliliğin Sard, Milet, ve Halikarnas Şehirleri Üzerindeki Etkisi KORALP, Pınar Işıl Yüksek Lisans Tezi, Yerleşim Arkeolojisi Bölümü Tez Yöneticisi: Dr. Burcu Arıkan Erciyas Eylül 2002, 144 Sayfa M.Ö. 5. ve 3. yüzyıllar arasındaki dönem Küçük Asya'nın batısındaki şehirleşme sürecinin zengin politik ve kültürel karakterini, Klasik Dönem mimarisindeki yenilikleri, baskın Pers yönetiminin kent dokusuna etkisini ve Helenistik Dönem'in başı ve ortasında yoğun olarak görülen siyasi değişikliklerin etkilerini kapsadığından, şehirleşme gelişimini incelerken özellikle öne çıkmaktadır. Bu sebepten dolayı bu çalışma, değişik zaman aralıklarında Sard, Milet, ve Halikarnas kentlerindeki değişik yönetimler tarafından uygulanan yönetim politikalarının, sosyal ve ekonomik düzenin, şehirleşme gelişimine ve kent dokusuna etkilerini incelemektedir. İskender'in Batı Anadolu'daki Yunan şehirlerini fethi ve onun imparatorluğunu devam ettiren Helenistik dönem krallarının bu şehirlerdeki politik uygulamalarının kent dokusu içindeki mimari yansımaları araştırılmıştır.Her biri değişik coğrafyalarda kurulmuş olan Sard, Milet, ve Halikarnas şehirlerinin tüm özellikleri araştırılmış, ve zaman içinde değişiklik gösteren şehir planlarını doğuran politik çeşitliliğin bu şehirlere etkisi incelenmiştir. Bu üç şehirdeki şehirleşme tarihçesi, şehirlerdeki mimari yapılarla ve şehir planlarıyla açıklanmıştır. Anadolu krallklarının ve Perslerin politikalarıyla, yerli yöneticilerin ve yerli planlamacıların girişimleri incelenerek, bunların şehirleşme gelişimine etkileri araştırılmıştır. Bu üç şehrin çalışılması sırasında toplanan arkeolojik veriler daha sonra yerleşim dokusunun anlaşılmasında da kullanılmıştır. Sonuç olarak bu çalışma, Küçük Asya'nın batısının, Klasik dönemden Helenistik dönemin ortasına kadar, antik dünyanın şehirleşme sürecini anlamak için büyük önem taşıdığını ve bölgenin yeni şehirleşme sistemlerini denemek ve uygulamak için adeta bir okul görevi üstlendiğini göstermiştir. Anahtar Kelimeler: şehirleşme, Sard, Milet, Halikarnas, İranlılar, Hippodamus, Maussollus, İskender, şehir planlaması. VI ABSTRACT The Urban Progress in Western Asia Minor From the 5th to the 3rd centuries B.C.: The Impact of the Socio-Economic and Political Divergence on Sardis, Miletus, and Halicarnassus KORALP, Pınar Işıl M.A., Department of Settlement Archaeology Supervisor: Dr. Burcu Ankan Erciyas September 2002, 144 Pages The urban progress in western Asia Minor from the 5th to the 3rd centuries B.C., proved to be significant in understanding the progress in urbanization in western Asia Minor because of the impact of the policies of the Anatolian Kingdoms and the Persians on urban progress as well as the initiatives of native rulers and local planners that consisted of the innovative Classical Period, the dominant Persian sovereignty, and the Early and Middle Hellenistic periods. The thesis therefore, concentrates mostly on administrative systems applied by different rulers at these cities in different periods. The political situation in western Asia Minor is then investigated from the perspective of the conquests of Alexander, and the policies that were applied at these cities by his successors. The 111urban history at these cities explained through their city plans and the architectural features within. These observations are then situated in the context of settlement archaeology, which was considered in the first place while selecting the three cities. In conclusion, western Asia Minor had an important role in understanding urban progress in the ancient world from the Classical to the Hellenistic period, and the area had become a school for experimenting new urban system. Keywords: urbanization, Sardis, Miletus, Halicarnassus, Persians, Hippodamus, Maussollus, Alexander, city planning. IV 144

I. Avrasya Nükleer Bilimler ve Uygulamaları Konferansı : 23-27 Ekim 2000. İzmir, Türkiye. Due to the radiocesium derived from the accident at Chernobyl in 1986 deposited on the soil, this study presents experimental data on Cs-137 activity concentrations in soil samples taken from agricultural land of Aegean Region in Turkey in 1997 and 1998. The activity of Cs-137 for these soil samples was found in the range between 0.92±0.15 Bq/kg and 20.75±0.29 Bq/kg. The distribution of Cs-137 in the soil can differ, being dependent on soil properties.

Bu çalışmada, Bouguer gravite verilerinden yararlanılarak Batı Anadolu' nun jeodinamik yapısı ve daha önceki çalışmaların ışığında bölgenin yapısal sorunları araştırılmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında yapı ayırımlılığının saptanabilmesi için orijinal Bouguer gravite haritasından alınan gravite kesitinin frekans ayrımlılığı incelenmiş ve suzgeçleme uygulamaları yapılmıştır. Süzgeçlenmiş ve orijinal gravite haritasından alman kesitler üzerinde kayan pencereli güç spektrumu ve Hîlbert Dönüşümü uygulamaları yapılarak yapı parametreleri saptanmıştır. Elde edilen veriler yardımıyla bölgeye ait jeofizik modeller oluşturulmuştur. Daha sonra süzgeçlenmiş gravite haritasından alınan gravite anomalileri kullanılarak Batı Anadolu Bölgesi' ne ait olası yeni jeolojik modeller hazırlanmıştır. Sonuçta oluşturulan jeofizik ve jeolojik modeller karşılaştırılmıştır. In this study geodynamics of the western Anatolia by using bouger gravity data and the structural problems of the area based on the previous works were investigated. In the first stage, to determinethe structure resolution, the frequency resolution was examined on the profiles taken from Bouger gravity map and some filtering has been done. In the second stage, the structure parameters were estimated by applying the power spectrum with sliding window and the Hilbert transform to the profiles taken from the filtered and original gravity map. Using the results of the above works, some geophysical models were developed for the area. New geological models were developed for the western Anatolia by the gravity anomalies from the filtered map. Finally geophysical and geological models were coupored. 70

ÖZET: Kuzeyden Sakarya zonu, güneyden Menderes - Toros Platformunun sıkıştırması sonucu İzmir- Ankara sütür zonu boyunca kapanan Neotetis okyanusunun Kuzey kolunun ( İzmir-Ankara zonu veya başka bir isimle Bornova Fliş zonu ) üzerinde bulunan İzmir Körfezi jeolojisinin araştırılması amacıyla Körfezde muhtelif zamanlarda değişik jeofizik çalışmalar yapılmıştır. 500 deniz milini aşan profiller boyunca tek kanal sismik yansıma ve 40 deniz mili uzunluğundaki profiller boyunca sismik kırılma verileri alınmıştır. Karşılıklı atışlar şeklinde gerçekleştirilen kırılma verilerinin değerlendirilmesi ile ölçülen katman hızları kullanılarak sismik yansıma verileri değerlendirilmiştir. Buna göre körfez içersindeki Kuvaterner Sedimentlerin dağılımı haritalanmış ve bunların yaklaşık 100 m'ye varan kalınlıklarda olduğu görülmüştür. Kuvaterner sedimentlerin altındaki neojen yaşlı birimlerin ise ortalama 600-800 m kalınlıklarda olduğu saptanmıştır. Sismik kayıtların değerlendirilmesi sonucu deniz altındaki neotektonik yapıların, karadaki bağlantıları yapılmış ve denizaltı faylarının genelde daha önce tahmin edilen yerlerine yakın, fakat bazı kesimlerde ise çok farklı yerlerde olduğu saptanmıştır. Aynı şekilde körfez'de alınan manyetik veriler değerlendirilerek model çalışmaları yapılmış ve elde edilen modellerin sismik modellerle uygunluğu görülmüştür. Körfezde gözlenen düşük değerli manyetik anomalilerin Ege Bölgesinde yaygın olarak görülen jeotermal çıkışlarla ilişkili olduğu söylenebilmektedir. Bu çıkışların kesin mevcudiyeti bölgede yapılması planlanan ısı akısı ölçümleri sonucunda belirlenebilecektir. Körfezde son 30 yıl içersinde meydana gelen 500' ü aşkın deprem odaklarının derinliğe göre haritalanması sonucu, derin odaklı depremlerin sayısının az olduğu, buna karşın sismik aktivitenin çoğunun üst kabuk içersinde bulunduğu, kabuğun alt kesimlerinin nispeten daha az aktif olduğu görülmüştür. Buna göre, yapılan sismotektonik değerlendirme sonucu heterojen bir yapıda olan bu bölgede, küçük magnetüdlü deprem sayısının fazla oluşu, çok büyük magnetüdlü deprem riskini azalttığı söylenebilir. ABSTRACT: Izmir Bay lies on the Izmir-Ankara Zone (or Bornova- Flysh zone), formed at the northern branch of the Neo-Tethys Ocean, closed along the Izmir-Ankara Suture Zone as a result of collosion between the Sakarya Zone in the north and the Menderes-Tauros Platform in the south. Several studies were carried out in the past for the investigation of the geology of Izmir Bay. Single channel seismic reflection data were obtained along the profiles, which were longer than 500 nm, seismic refraction measurements were done on the profiles, which were approximately 40 nm in total. With the interpretation of refraction studies, carried out with reversed-shooting, the true layer velocities were calculated. Seismic refraction data were interpreted by using the true layer velocities, and the distribution of Quaternary Sediments and Neogene Layers were mapped. It was seen, that the Quaternary sediments are approximately 100 m thick in Izmir Bay. The thickness of Neogene layers, which are under the Quaternary Sediments are app. 600-800 m. As a result of the interpretation of seismic data, the connection of neotectonic structures on land and on the sea bottom was determined. It was seen, that the established faults on the sea bottom are Hying almost in the estimated places in general. But the locations of some faults were in different places. Similarly, the interpretation of the modelling studies from the obtained magnetic data from the Izmir Bay showed that they confirm with the modelling of the seismic data. Lower values of magnetic anomalies on the map from the Izmir Bay are interpreted as geothermal outs, which are widespread in the Aegean region. The existence of such geothermal outs can be definetely established after the planned head-transfer measurements in the region are completed. Epicenters of more than 500 registered earthquakes, in the last 30 years were mapped in the region of Izmir Bay. It was seen, that the eartquakes with deeper focusing are rare and most of the earthquakes were occured in the upper crust. The studies showed that the seismic activities in the upper crust in this region was more than in the lower crust. According to the seismotectonical interpretation, it can be said that the high number of registered earthquakes With a small mağnetude ih this heteregeneously formed region lowers the risk of earthquakes with a very high magrietude..¦instil?:^ 151

öz BATI ANADOLU JEOTERMAL SAHALARININ JEOLOJİK VE JEOKİMYASAL DEĞERLENDİRMESİ Namoğlu, A. Coşkun Doktora, Jeoloji Mühendisliği Bölümü Tez Yöneticisi: Doç. Dr. N il gün Güleç Aralık 1997, 225 sayfa Bu çalışma, Batı Anadolu'daki jeotermal sistemlerin özelliklerinin belirlenmesini ve bölgenin jeotermal potansiyelinin değerlendirilmesini konu almaktadır. Batı Anadolu'da jeotermal aktivite, genellikle bölgenin ana grabenlerinde, farklı doğrultulu fayların kesişme alanlarında yer alan sıcak su kaynaklan, gaz çıkışları ve hidrotermal alterasyon zonlan şeklinde kendini göstermektedir. Bu çalışmada, jeotermal sahalar bulundukları Tuzla-Edremit, Dikili-Bakırçay, Sındırgı-Simav, Gediz, Küçük Menderes, Seferihisar-Cumaovası ve Büyük Menderes gibi graben alanları gözönüne alınarak gruplandırlmışlardır. Bu sahaların jeolojik ve hidrojeolojik özellikleri ile jeotermal akışkanların jeokimyasal ve izotopik özellikleri, bulundukları grup içinde ayn ayn incelenmiştir. Jeotermal akışkanlardan elde edilen kimyasal veriler, bu akışkanların özelliklerinin, kökenlerinin ve orijinal rezervuar sıcaklıklarının belirlenmesi için kullanılmıştır. Her bir gruptaki jeotermal sahalarla ilgili sonuçlar, birbirleriyle karşılaştınlmışlardır. Tuzla -Edremit ve Seferihisar-Cumaovası grabenleri için karakteristik olan ve Ege kıyılarına yakınlıkları dolayısıyla deniz suyu girişiminin etkilerini yansıtan alkali-klorid tipindeki sular dışında, hemen tüm grabenlerin sıcak sulan alkali- bikarbonat özelüğindedir. Kimyasal ve izotopik (8D - 518O) veriler, hemen tümgrabenlerin sulan için, sığ-soğuk ve derin-sıcak su bileşenleri arasındaki bir karışımı işaret etmektedir; bu bileşenler esas olarak meteorik kökenli olmakla birlikte, Tuzla- Edremit ve Seferihisar-Cumaovası grabenlerinde deniz suyu bileşenini de içermektedir. Karışım sürecine ilişkin entalpi hesaplan, kaynak sularındaki sıcak su bileşeninin % 39 ile % 70 arasında değiştiğini göstermektedir. Bati Anadolu sularının He-izotop bileşimleri (R/Ra = 0.40-3.63), aktif volkanizma ile ilişkili jeotermal sistemlere ait değerlerin (R/Ra >5) hayli altındadır. He-izotop bileşimlerinin bölgedeki dağılımı volkaniklerin dağılımı ile bir ilişki göstermemekte, ancak genç tektonizmaya bağlı olarak gelişen faylann dağılımına paralellik sunmaktadır. Rezervuar sıcaklık hesaplarına ilişkin olarak, empirik akışkan jeotermometreleri (silika, katyon ve gaz), akışkan-mineral denge hesaplan ve entalpi analizleri (silika-entalpi ve klorid-entalpi modelleri ve entalpi hesaplan), Tuzla - Edremit grabeni için 95°-230°C, Dikili-Bakırçay grabeni için 115°-223°C, Sındırgı- Simav grabeni için 50°-310°C, Gediz grabeni için 38°-242°C, Seferihisar-Cumaovası grabeni için 41°-373°C, Küçük Menderes grabeni için 56°-157°C ve Büyük Menderes grabeni için 42°-270°C sıcaklık değerlerini vermektedir. Çok yüksek (300°C ve civan) ve düşük sıcaklıklar kaynak sularından elde edilmiş olup, esas olarak kanşım sürecinin etkilerini yansıtmakta ve dolayısıyla akışkan-mineral dengesinin oluşmadığını işaret etmektedir. Kuyu sulan ise, bazı sahalar için ölçülen kuyu-dibi sıcaklıklarına yakın değerler sunmaktadır. Elde edilen sıcaklık verilerinin toplu bir değerlendirmesi, düşük entalpiye sahip Küçük Menderes ve yüksek entalpiye sahip Büyük Menderes grabenleri dışında tüm grabenler için orta-yüksek entalpili jeotermal sistemlerin varlığını göstermektedir. Batı Anadolu Bölgesi'ndeki jeotermal sistemin, aktif tektonizmanın etkisi altında gelişmiş olan `forced - convective` sistem özelliğine sahip olduğu düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler : Batı Anadolu, jeokimya, jeotermal sistem, jeotermometre, mineral-akışkan dengesi, izotoplar, entalpi. ABSTRACT GEOLOGICAL AND GEOCHEMICAL EVALUATION OF THE GEOTHERMAL AREAS IN WESTERN ANATOLIA Namoğlu, A. Coşkun Ph.D., Department of Geological Engineering Supervisor : Assoc Prof. Dr. Nilgün Güleç December 1997, 225 pages. This study is concerned with the determination of geothermal system characteristics and the evaluation of the geothermal potential in the Western Anatolian region. In Western Anatolia, geothermal activity manifests itself in the form of hot springs, fumaroles, and hydrothermal alterations which are commonly located at the intersection of the faults with different trends within the major grabens of the region. The geothermal areas are grouped, in this study, on the basis of their locations with respect to these grabens, namely Tuzla-Edremit, DiMli-Bakırçay, Sındırgı-Simav, Gediz, Küçük Menderes, Seferihisar-Cumaovasi and Büyük Menderes grabens. The geological and hydrogeological features of these areas and geochemical-isitopic characteristics of the geothermal fluids are studied separately for each group. The chemical data obtained from the geothermal fluids are evaluated in terms of determination of the nature and origin of the fluids and the original reservoir temperatures. The results obtained from each group are compared to one another. Thermal waters of almost all the grabens are dominantly alkali- bicarbonate in nature, except in Tuzla-Edremit and Seferihisar - Cumaovası grabens where waters are characteristically alkali-chloride type and, being close to the Aegean coast, reflect the effects of seawater influx. Both chemical and isotopic (8D-8180) 1X1data suggest mixing, for waters of almost ali the grabens, between shallow-cold and deep-hot water components which are essentially meteoric in origin, but include a marine component in Tuzla-Edremit and Seferihisar-Cumaovası grabens. The assessment, through enthalpy calculations, of the mixing phenomena suggests 39 % to 70 % hot-water component in spring waters. He-isotope compositions of Western Anatolian waters (R/Ra ratios ranging from 0.40 to 3.63) are considerably lower than those typical for geothermal systems associated with active volcanism (R/Ra >5). The distribution of the He- isotope compositions does not show a correlation with the distribution of volcanics, but parallels the distribution of the fault systems related to the young tectonism in the region. Regarding the reservoir temperature estimates, the empirical fluid geothermometers (silica, cation and gas), fluid-mineral equilibria calculations and enthalpy analyses (silica-enthâlpy and chloride-enthalpy models and enthalpy calculations ), yield, respectively, ranges of 95°-230°C for Tuzla-Edremit, 115°-223°C for Dikili-Bakırçay, 50°-310°C for Sındırgı-Simav, 38°-242°C for Gediz, 41°-373°C for Seferihisar-Cumaovası, 56°-157°C for Küçük Menderes, and 42°-270°C for Büyük Menderes grabens. The anomalously high (around 300°C) and low temperature estimates belong to spring waters reflecting essentially the effects of mbdng and hence the lack of fluid-mineral equilibria. The well waters, on the other hand, yield more reasonable temperatures for some of the fields correlating with the measured bottom- hole temperatures (a majtimum of 232°C in Büyük Menderes graben). An overall assessment of the temperature estimates, reveal moderate to high enthalpy geothermal systems for most of the grabens except Küçük Menderes and Büyük Menderes grabens which have low and high enthalpy systems, respectively. The present geothermal system model of Western Anatolia is proposed as a `forced - convective` system which has developed in relation to the active tectonism. Keywords: Western Anatolia, geochemistry, geothermal system, geothermometry, fluid-mineral equilibria, isotopes, enthalpy. 225