Search

Hamalızâde Ahmed Paşa, 1731-1745 yılları arasında muhtelif aralıklarla Rakka valisi olarak görev yapmıştır. Burada görev yaptığı yıllarda çok geniş bir sınır boyunca Osmanlı-İran mücadelesi devam etmekteydi. Zaman zaman İran güçleri tarafından işgale uğrayan şehirlerin kurtarılması için bölgesel seferler düzenlenmişti. Bunun için sınır bölgelerine yakın vilayetlerden askeri sevkiyatlar yapılmaktaydı. Bu kapsamda Ahmed Paşa daha çok Bağdat, Musul, Kerkük, Erzurum ve Kars gibi şehirlerde görev yapmıştır. Rakka valiliği sırasında kendisi ve mahiyetinde bulunan kimselerin ahaliye karşı çok sert uygulamalar yaptıkları, bundan dolayı da hayatının son döneminde görev yeri olan Ruha’ya dönemediği bilinmektedir. Devlete karşı yaptığı yararlı hizmetlerin aksine halk üzerindeki baskı ve zulmü dolayısıyle görevden alnmış ve Rodos adasına sürgün edilmesine karar verilmiştir. Ancak etrafında çok kalabalık gruplar olduğu halde Kilis’ten hareke edip Mercidabık’a vardığı sırada vefat etmiştir. Ahmed Paşa vefatı ile birlikte hatırı sayılır miktarda muhallefatı olduğu tespit edilmişti. Öncelikle Mercidabık’ta yanında bulunan, sonra Ruha’da bulunan eşya, emval ve hayvanları kaydedilip satılmıştır. Hamalızâde Ahmed Paşa’nın Rakka valiliği, doğu sınırında yaptığı faaliyetler ve nihayet vefatı ile birlikte muhallefatının zabt edilerek tespiti ve satış süreci başta Osmanlı Arşivindeki defter ve belgeler yanında dönemin kroniklerinden istifade edilerek incelenmiştir.

The inheritance registries (muhallefat) that are the names of the lists including the real estate that left behind by the deceased of murdered people consist of valuable information related to the economic and social life. In this study, the estates consisting of the wealth belonged to Ali Agha, after his death, who was a katkhuda in the treasury of Ottoman Empire in 17th century were investigated. Confiscation means to transfer the real estates of a statesmen to the state treasury after his death. While confiscation had been applied for the statesmen of recruitment origin af the the periof of Fatih, it was applied for all of the ruling class beginning with the period of Kanuni. The wealth belonged to Ali Agha was also subjected to confiscation. With the guidance of the documents, the issues, what were the properties that "The Katkhuda of Treasury, Ali Agha" used in his private life and the privileges that government affairs gave him, were dealt. Income generating assets that make a great contribution to wealth formation consists of the basis of his inheritance registers. Even if the life of The Katkhuda of Treasury, Ali Agha is not stated in the resources, how he had a considerable amount of wealth was announced by taking the archive documents into account. It is noticed in the registries that his inheritance was recorded was prepared on May 1st, 1671/H.21 Dhul Hijjah 1081/M.1. This study, stating the information how did Ali Agha, an Ottoman elite, use his wealth, aims to contribute to the explaining of the socio-economic and cultural history of the 17th century Ottoman World. [ABSTRACT FROM AUTHOR]

Osmanlı’nın Sosyo-ekonomik tarihi açısından önemli bir yere sahip olan Muhallefat defterleri, ölen kişilerin bıraktığı menkullerini veya gayr-i menkullerini içeren kayıtlardır. Bu kayıtlar bulundukları tarihî dönemin ekonomik ve sosyal yapısını aydınlatırken aynı zamanda ait oldukları bireyin de servetiyle ilgili bilgi sahibi olmamıza imkân sağlamaktadır. Ayrıca giyim kuşam ile ev eşyalarının çeşitliliğinden kişinin ve toplumun kültürel özelliklerini öğreniriz.Bu çalışmada, Osmanlı Devleti’nde silahdarlık, çeşitli bölgelerde muhafızlık, vezirlik, kaymakam vekilliği ve en son Erzurum vilayetine valilik ile görevlendirilmiş olan Şahin Mustafa Paşa’nın muhallefatı incelenmiştir. Söz konusu makale üç bölümden oluşmaktadır. İlk olarak genel manada tarihsel kaynak olarak muhallefat defterleri ve özellikleri ele alınmıştır. İkinci bölümde Şahin Mustafa Paşa’nın hayatına dair bilgiler yer almaktadır. Üçüncü bölüm ise Şahin Mustafa Paşa’ya ait muhallefat defterinin çevirisi ve değerlendirmesinden oluşmaktadır. Bu değerlendirmede muhallefat sahibinin sahip olduğu eşyalar Kitaplar, Giyecekler, Ev Eşyaları, Silahlar ve Av Malzemeleri, Köle ve Cariyeleri ve Diğer Eşyalar gibi ayrı başlıklar altında incelemeye tabi turulmuştur.Böylece Şahin Mustafa Paşa’nın muhallefatından yola çıkarak 17. yüzyıl Osmanlı’da üst düzey devlet görevlilerinin geride bıraktıkları eşyalar üzerinden sahip oldukları servet ile ilgili bir değerlendirme yapmak mümkün olmuştur.

Mahmut Paşa, 1799 yılında babası İshak Paşa'nın vefatından sonraRumeli Beylerbeyiliği pâyesiyle Bayezid Sancağı Mutasarrıfına tayin olundu.Yaklaşık yedi yıl bu görevde bulunan Mahmut Paşa 1806 yılında vefat etti. Buçalışmada, Mahmut Paşa'nın Bayezid Sancakbeyi olduğu dönemde merkezdenkendisine yazılan emirler ile Mahmut Paşa'nın vefatından sonra terekesihakkında yazılan emirler konu başlıklarına göre gruplandırılarak incelenmiştir.Mahmut Paşa'ya merkezden yazılan yazılarda ele alınan başlıca konular:babası İshak Paşa'nın devlete olan borcunun muhallefatından karşılanaraködenmesi, ordunun ihtiyacı için Bayezid sancağından koyun tedarik edilmesi,İran ile yapılan anlaşma şartlarına uygun olarak İran tarafından kendisinesığınan firarilerin iade edilmesi, bölgedeki beyler ve valiler arasındakimücadele, isyan eden sabık Çıldır Valisi Şerif Paşa'nın Çıldır'a girişininengellenmesi, himaye olunmaması ve üzerine ordu gönderilmesi gibihususlardır. Bununla birlikte Mahmut Paşa'nın zulmüne uğrayan kişilertarafında yapılan şikâyetler, Mahmut Paşa ile Haydaranlı aşireti arasındakimücadele ve Mahmut Paşa'nın vefatı ile muhallefatının devlet tarafından zaptedilmesi gibi konular öne çıkmaktadır.

IV. Murad'ın Torunu Fatma Hanım Sultan'ın Muhallefatı

Kösem Sultan’a Ait Bir Muhallefât Kaydı