Search

Domates güvesi [Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera: Gelechiidae)] domates üretiminde önemli bir zararlı olup yüksek kalite ve kantite kayıplarına sebep olmaktadır. Bu çalışma, 2019 yılında Azerbaycan'ın Abşeron ekonomik bölgesinde domates ve patlıcan seralarında ilk kez Domates güvesi [Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera: Gelechiidae)]’nin populasyon gelişimi ve bulaşıklık oranını belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Bu çalışma aynı zamanda Azerbaycan'da T. absoluta'nın popülasyon gelişimi ve bulaşıklık oranı ile ilgili patlıcanda yapılan ilk çalışmadır. Domates güvesinin ergin popülasyon dinamikleri, eşeysel çekici feromon tuzakları kullanılarak belirlenmiştir. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre zararlı domates serasında, 12 Mart, 26 Mart ve 9 Nisan'da sırasıyla 197, 91 ve 76 ergin/tuzak ile pik noktalarını oluşturmuştur. Patlıcan serasındaki zararlı popülasyonu domatesten daha düşük olarak belirlenmiştir. Çalışmada elde edilen verilere göre T. absoluta’nın Azerbaycan'ın Abşeron bölgesinde Mart ve Nisan aylarında domates ve patlıcan seralarında 2-3 döl tamamlayabileceği anlaşılmıştır. Zararlının domates serasında bulaşıklık oranı Mart ayı başında % 30, Mart ayı ortasında ise % 66.7 iken bu oranın 12 Nisan'da % 100'e ulaştığı belirlenmiştir. Çalışma sonucunda, domatese göre zararlının patlıcanda geç tarihlerde de olsa önemli zararlar meydana getirdiği ve bulaşıklık oranının yüksek olduğu tespit edilmiştir. Patlıcan serasında en yüksek bulaşıklık oranı (% 96,7) Nisan ayının son haftasında belirlenmiştir. Bu çalışmada, ayrıca T. absoluta’nın beslenme özellikleri ve bitkilerdeki zarar verme semptomları ayrıntılı olarak açıklamıştır. Azerbaycan'daki seralarda önemli zararlar meydana getirdiği belirlenen T. absoluta’nın popülasyon gelişiminin takip edilmesi, uygun zamanda ve uygun metotlarla mücadele edilmesi gerektiği çalışmadan anlaşılmıştır., Tomato Leafminer [Tuta absoluta (Meyrick, 1917) (Lepidoptera: Gelechiidae)] is a pest of great economic importance in tomato production. The aim of this research was to evaluate the population development and the infestation rate of Tomato Leafminer in the tomato and eggplant greenhouses in the Republic of Azerbaijan. The study was conducted for the first time in the greenhouses located in Absheron economic region of Azerbaijan during 2019. Adult population dynamics of T. absoluta were monitored using sexual pheromone traps. According to the results obtained from the study, the pest formed the peaks of adult population on March 12th, March 26th and April 9th with 197, 91 and 76 adults/trap respectively. The pest population with respect to the eggplant greenhouse was lower compared with the tomato greenhouse. The results showed that T. absoluta was able to complete 2-3 generations in tomato and eggplant greenhouses during March and April in Absheron region of Azerbaijan. The infestation rate of T. absoluta in tomato greenhouse interpreted increasing trend staring from the beginning of March till April 12th. Thus so, the infestation rate caused by the pest was 30% at the beginning of March and reached 66.7% in the middle of the March. It reached its maximal level (100%) on April 12th. Interestingly, T. absoluta reached its significant infestation rate (96.7%) in eggplant in late April. The harmful effects of the pest recorded in the greenhouses was also described in this report. Consequently, this study reveals that T. absoluta population development should be monitored in greenhouses in Azerbaijan and control measures should be taken against the pest with appropriate management programs.

Bu çalışma, 2017 yılında Şanlıurfa ilinde (Türkiye) Oenopia conglobata (Linnaeus, 1758) (Coleoptera: Coccinellidae)'nın laboratuvar koşullarında ekonomik ve hızlı kitle üretimi için optimum kap büyüklüğü ve yetiştirme yoğunluğunu belirlemek amacıyla yapılmıştır. Farklı şekil ve büyüklükte üç farklı kap (106, 120 ve 785 ml; sırasıyla küçük, orta ve büyük olarak isimlendirilen) ve dört farklı O. conglobata yetiştirme yoğunluğu (1, 5, 10 ve 20 larva/kap; sırasıyla düşük, orta, orta-yüksek ve yüksek yoğunluk olarak isimlendirilen) çalışmaya dahil edilmiştir. Oenopia conglobata çalışma boyunca Ephestia kuehniella Zeller, 1879 (Lepidoptera: Pyralidae) yumurtaları ile beslenmiştir. En yüksek (%100) larva canlılık oranı düşük yetiştirme yoğunluğunun denenen tüm kapların interaksiyonunda belirlenirken, en düşük (%31,5-35,0) larva canlılık oranı ise, orta ve yüksek yetiştirme yoğunluğunun orta büyüklükteki kap ile interaksiyonunda kaydedilmiştir. Düşük yoğunluk ve orta boy kap en kısa larva gelişim periyoduna (8,6 gün) sahipken, en kısa pupa gelişim periyodu (4,3-4,4 gün) sırasıyla orta ve orta-yüksek yoğunluğun orta ve büyük kap interaksiyonunda kaydedilmiştir. En yüksek yetiştirme maliyeti, düşük yoğunluğun küçük ve orta boy kap interaksiyonu için belirlenirken, en düşük yetiştirme maliyeti, yüksek yoğunluğa sahip büyük kaplarda olmuştur. Hayatta kalma oranları, gelişme dönemleri ve meydana gelen ekonomik maliyet dikkate alındığında; O. conglobata'nın ekonomik ve hızlı kitle üretimi için büyük kaplarda yüksek yetiştirme yoğunluklu üretim önerilmektedir., A study was conducted to determine the optimum container size and rearing density to economize and optimize the mass rearing of Oenopia conglobata (Linnaeus, 1758) (Coleoptera: Coccinellidae) during 2017 in Şanlıurfa, Turkey. The experiment consisted of three types of containers of varying size (106, 310 and 785 ml, regarded as small, medium and large, respectively) and four different rearing densities of O. conglobata (1, 5, 10 and 20 larvae/container, regarded as low, moderate, medium and high rearing density, respectively). Oenopia conglobata was fed with the eggs of Ephestia kuehniella Zeller, 1879 (Lepidoptera: Pyralidae) throughout the study. The highest (100%) larval survival rate was recorded for all containers with low rearing density, whereas the lowest (31.5-35.0%) larval survival was observed in medium containers with medium and high rearing density. Medium containers at low rearing density had the shortest larval development period (8.6 d), while the shortest pupal development period (4.3-4.4 d) was in medium and large containers at medium and moderate density, respectively. The highest rearing cost wascomputed for small and medium containers at low rearing density, whereas the lowest rearing cost was incurred with largecontainers at high rearing density. Considering the survival rates, development periods and economic cost incurred; large containers with high rearing density is recommended for the economic and rapid mass rearing of O. conglobata.

Bu çalışma Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde farklı depo tiplerinin Khapra böceğinin, Trogoderma granarium Everts, 1898 (Coleoptera: Dermestidae), bulaşıklığına olan etkisi ve zararlının malathion ve deltametrine olan direncini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bölgedeki beş ilden (Diyarbakır, Mardin, Şanlıurfa, Adıyaman ve Batman) farklı tahıl depo tiplerinden (metal silo, betonarme ve basit sıvasız) 2014-2016 yıllarında nisan-aralık ayları arasında sürveyler yapılmış ve toplam 355 depodan buğday örnekleri alınmıştır. Ayrıca, direnç çalışmaları için farklı depolardan 24 Khapra böceği popülasyonu toplanmıştır. Çalışma sonucunda, iller ve depo tipleri Khapra böceği bulaşıklığına önemli derecede etki etmiştir. En yüksek bulaşıklık Mardin ilinde (%77.5), bunu takiben Şanlıurfa ilinde (%67.5) kayıt edilmiştir. Buna karşın en düşük Khapra böceği bulaşıklığı Diyarbakır (%43.4) ve Adıyaman (%44.1) ilinde kayıt edilmiştir. Depo tiplerine göre en yüksek bulaşıklık basit sıvasız depolarda (%80) belirlenmiş iken, en düşük bulaşıklık metal silolarda (%27.1) bulunmuştur. Direnç çalışmaları, Kapra böceğinin deltametrine karşı düşük düzeyde direnç geliştirdiği, buna karşın malathiona toleranslı olduğu göstermiştir. Deltametrin uygulanmış popülasyonların 4-10.7 kat direnç geliştirmiş olduğu, ancak malathion için bu rakamın 1.32-1.92 kat olduğu kayıt edilmiştir. Deltametrin için belirlenen yüksek direnç oranları, malathiona kıyasla bu insektisitin daha sık kullanımını ile ilgili olduğu düşünülmektedir., This study was conducted to determine the effect of different storage types on the infestation of Khapra beetle, Trogoderma granariumEverts, 1898 (Coleoptera: Dermestidae), and its resistance to malathion and deltamethrin in southeastern Anatolia, Turkey. A total 355 various grain storage facilities (metalsilo, concrete wall and basic plasterless) were surveyed in five provinces, (Diyarbakır, Mardin, Şanlıurfa, Adıyaman and Batman) during April-December in 2014-2016 and wheat grain samples were collected. Also, 24 populations of Khapra beetle were collected for bioassay studies. The provinces and storage types significantly influenced the infestation rate of Khapra beetle. The highest infestation of the beetle was recorded in Mardin (77.5%), followed by Şanlıurfa (67.5%). Whereas the lowest infestation observed was in Diyarbakır (43.4%) and Adıyaman (44.1%). For storage types, the highest infestation was observed in basic plasterless storage type (80.0%), while the lowest (27.1%) was noted for storage type of metalsilos. Bioassay studies indicated that Khapra beetle has evolved low resistance to deltamethrin, whereas it was tolerant to malathion. Resistance ratios of the populations exposed to deltamethrin were 4-10.7 times, while the ratios for malathion were 1.32-1.92 times. It is concluded that the higher resistance ratios for deltamethrin were linked to its frequent use compared to malathion.

This study was conducted to determine degree-day modeling of carob moth [Apomyelois (=Ectomyelois) ceratoniae Zell. (Lepidoptera: Pyralidae)] under field conditions in pomegranate orchards in Şanlıurfa province during the years 2011 and 2012. Delta pheromone traps were used to determine population development of carob moth in Şanlıurfa Central and Siverek counties. HOBO data logger was used to record temperature hourly in order to calculate degree-day values of the pest in Şanliurfa Central and Siverek counties. As a result of the study, carob moth populations peaked four times per year in Şanlıurfa Central and Siverek counties. Degree-days of the first flight, the last flight and the peak points of the population of the pest were determined. Detection of first adults of carob moths required 403.86 and 294.48 degree days in Şanliurfa Central and Siverek counties, respectively. The four peak points of the adult population of the carob moth calculated as 1642.19, 2374.25, 2754.76 and 3107.46 degree-days respectively in Şanlıurfa Central county and 1218.45, 1595.80, 2109.57 and 2409.71 degree-days, respectively in Siverek county., Harnup güvesi [Apomyelois (=Ectomyelois) ceratoniae Zell. (Lep.: Pyralidae)]’nin arazi koşullarında gün-derece modellemesini belirlemek için çalışmalar, 2011 ve 2012 yıllarında Şanlıurfa’nın Merkez ve Siverek ilçelerindeki nar bahçelerinde yürütülmüştür. Zararlının haftalık ergin popülasyon takibi için delta tipi eşeysel çekici feromon tuzakları kullanılmıştır. Harnup güvesinin popülasyon dinamiklerine ait gün-derece değerlerinin belirlenmesi için Merkez ve Siverek ilçelerindeki birer bahçeye 1 Ocak’tan itibaren saatlik olarak sıcaklıkları kaydetmek üzere Hobo marka iklim ölçer cihazları kurulmuştur. Çalışma sonunda, harnup güvesi popülasyonunda dört tepe noktasının oluştuğu belirlenmiş ve bu tepe noktaları ile ilk ve son ergin uçuşuna ait gün-derece değerleri hesaplanmıştır. Harnup güvesinin ilk ergin çıkışı, Merkez ve Siverek ilçelerinde ortalama olarak sırasıyla 403.86 ve 294.48 gün-derecede gerçekleştiği belirlenmiştir. Zararlının oluşturduğu dört tepe noktasının ortalama olarak, Şanlıurfa Merkez ilçede sırasıyla, 1642.19, 2374.25, 2754.76 ve 3107.46 gün-derecede, Siverek ilçesinde ise sırasıyla, 1218.45, 1595.80, 2109.57 ve 2409.71 gün-derecede gerçekleştiği hesaplanmıştır.

Studies were conducted to determine infestation, current situation and infestation map of carob moth Apomyelois ceratoniae Zell. (Lepidoptera: Pyralidae) in pomegranate orchards in counties of Sanliurfa. Studies were carried out in 33 orchards of nine counties namely; Şanlıurfa Center, Akçakale, Birecik, Bozova, Harran, Hilvan, Siverek, Suruç and Viranşehir between the years 2011 and 2012. Infestation rate of carob moth was determined by controlling 100 fruits, (each four fruit belongs per tree, totalling 25 trees), in terms of egg, larvae and damage symptoms of the pest. As a result of the study, infestation rate of carob moth remained below the economic threshold (0-4%) in Akcakale, Birecik, Bozova and Viranşehir counties in both years. The maximum infestation rate of carob moth was determined in the Şanlıurfa Center and Siverek counties in both years 2011 and 2012 (45%, 61%, respectively). According to the results, the infestation map of carob moth in pomegranate orchards was constituted in Şanlıurfa province concerning to counties., Şanlıurfa’da nar bahçelerinde harnup güvesi, Apomyelois ceratoniae Zell. (Lepidoptera: Pyralidae)’nin bulaşıklık ve yaygınlık durumunu belirlemek ve ilçeler bazında bulaşıklık haritasını çıkarmak için çalışmalar, 2011 ve 2012 yıllarında, Şanlıurfa’nın Merkez, Akçakale, Birecik, Bozova, Harran, Hilvan, Siverek, Suruç ve Viranşehir ilçelerinde ve her ilçeden 2-8 bahçe olmak üzere toplam 33 bahçede yürütülmüştür. Harnup güvesinin bulaşıklık oranını belirlemek için, her bahçeden rastgele seçilen 25 ağacın dört yanından birer meyve olmak üzere toplam 100 meyvenin zararlının yumurtası, larvası ve zarar belirtisi açısından kontrol edilmiştir. Çalışma sonunda, harnup güvesi bulaşıklık oranının, çalışmanın her iki yılında da, Akçakale, Birecik, Bozova ve Viranşehir ilçelerindeki nar bahçelerinde ekonomik zarar eşiğinin altında kaldığı (%0-4) belirlenmiştir. Şanlıurfa’nın Merkez ve Siverek ilçelerindeki nar bahçeleri ise, hem 2011 hem de 2012 yılında zararlı ile en fazla bulaşık olan bahçeler olarak belirlenmiştir (sırasıyla %45 ve %61). Elde edilen sonuçlara göre, Şanlıurfa ilindeki nar bahçelerinin harnup güvesi ile bulaşıklık oranının ilçeler bazındaki haritası da çıkarılmıştır.