Search

A comparison between voluntary work done within the framework of clubs and associations and withins the framework of civic initiatives. Are they different or are they complementary? and how do they contribute to the wellbeing in rural areas.

Wie is aan zet? Drie bestuurders uit Noord-Nederland over de toekomst van (krimp) regio’s. Over wonen, leefbaarheid, zoeken naar het gezamenlijke belang en samenwerken, maar ook over regionale verschillen in demografische veranderingen en de invloed van corona op de belangstelling voor het platteland. In de eerste 2 podcasts gingen we op zoek naar de toekomst van krimpgebieden, vanuit demografisch en leefbaarheidsperspectief met twee wetenschappers. In deze podcast laten we bestuurders aan het woord, die dagelijks aan de slag moeten met hun inwoners in gemeente, in woningcorporatie of provincie.

In deze tweede podcast in een serie in het kader van het 10-jarig bestaan van het Kennisnetwerk Krimp Noord-Nederland (KKNN) spreken we professor Bettina Bock, hoogleraar Rurale Sociologie aan de Wageningse universiteit en bijzonder hoogleraar Bevolkingsdaling aan de RUG. Wij zijn Elly van der Klauw (projectleider KKNN) en Marijn Molema (Programmanager Leefbaarheid bij het Fries Sociaal Planbureau en Bijzonder Hoogleraar Regionale Vitaliteit en Dynamiek aan de Rijksuniversiteit Groningen).

A large share of Dutch emigrants to Sweden settles in less urban areas. The article gives an overview of the places of residence of Dutch people in Sweden. In addition, it zooms into some of these life style migrants. Migrant Trajectories

In Wageningen heeft de planologie van meet af aan haar plaats tussen de technische wetenschappen moeten vinden en hervinden. Naast aansprekende resultaten, zoals de lagenbenadering die in Wageningen is ontwikkeld, heeft dat geleid tot permanent theoretiseren van de complexe wederzijdse inwerking tussen menselijk handelen en bodem, water en klimaat. Groene planologie en het landschap als centraal onderzoeksobject bepalen de huidige positie en theorievorming van de planologie.

In 2014 hebben de gemeenten Bellingwedde en Vlagtwedde (provincie Groningen) het keurmerk Cittaslow toegekend gekregen. De ambities ten aanzien van Cittaslow Westerwolde hebben beide gemeenten vastgelegd in een visiedocument. Vanaf 2015 heeft de nadruk gelegen op het werven van supporters. In 2017 heeft een evaluatieonderzoek plaatsgevonden voor de effecten die Cittaslow Westerwolde heeft gehad onder en door de supporters. Geconcludeerd kon worden dat de supporters in voldoende mate zijn geinformeerd over Cittaslow, maar onvoldoende zicht hebben op wat de gemeenten in het kader van Cittaslow van hen verwachten. Initiatieven en onderlinge samenwerking zijn nauwelijks tot stand gekomen, waardoor ook effecten op sociaaleconomisch terrein nog niet aan te wijzen zijn. In het onderzoek zijn aanbevelingen gegeven om het concept Cittaslow binnen en buiten de gemeentelijke organisatie te verhelderen, zodat belanghebbenden duidelijker weten wat hun positie en rol is binnen Cittaslow Westerwolde.

In 2014 hebben de gemeenten Bellingwedde en Vlagtwedde (provincie Groningen) het keurmerk Cittaslow toegekend gekregen. De ambities ten aanzien van Cittaslow Westerwolde hebben beide gemeenten vastgelegd in een visiedocument. Vanaf 2015 heeft de nadruk gelegen op het werven van supporters. In 2017 heeft een evaluatieonderzoek plaatsgevonden voor de effecten die Cittaslow Westerwolde heeft gehad onder en door de supporters. Geconcludeerd kon worden dat de supporters in voldoende mate zijn geinformeerd over Cittaslow, maar onvoldoende zicht hebben op wat de gemeenten in het kader van Cittaslow van hen verwachten. Initiatieven en onderlinge samenwerking zijn nauwelijks tot stand gekomen, waardoor ook effecten op sociaaleconomisch terrein nog niet aan te wijzen zijn. In het onderzoek zijn aanbevelingen gegeven om het concept Cittaslow binnen en buiten de gemeentelijke organisatie te verhelderen, zodat belanghebbenden duidelijker weten wat hun positie en rol is binnen Cittaslow Westerwolde.

Rural communities in the Netherlands experiencing (selective) population decline in recent years focused on concentrating services / facilities within te boundaries of their own communities. In order to prepare for a future in which the consequences of (selective) population decline are felt even stronger communities have to enter the discussion on concentrating basic services / facilities in their region.

Rural communities in the Netherlands experiencing (selective) population decline in recent years focused on concentrating services / facilities within te boundaries of their own communities. In order to prepare for a future in which the consequences of (selective) population decline are felt even stronger communities have to enter the discussion on concentrating basic services / facilities in their region.

De fijne stofdeeltjes PM10 (met afmetingen kleiner dan 10 um) worden momenteel op 19 locaties in Nederland met behulp van beta-stofmonitoren gemeten. Uit een vergelijkend onderzoek tussen de beta-stofmonitor en referentiemethode voor PM10 in 1990 blijkt dat de beta-stofmonitor een onderschatting geeft van ongeveer 25%. Daarom worden sindsdien alle gemeten PM10-concentraties vermenigvuldigd met een correctiefactor van 1,33. In dit onderzoek is nagegaan of er nog steeds sprake is van deze onderschatting, en hoe een eventuele onderschatting kan worden verklaard. Daartoe heeft in de periode februari t/m mei 1999 te Biest-Houtakker een vergelijkend onderzoek plaats gevonden van beta-stofmonitor t.o.v. de PM10-referentiemethode (Klein Filter Gerat KFG). Aanvullend is nagegaan of bij de TEOM meetmethodiek de PM10-concentratie onderschat door verwarming (van inlaat en meetkamer) tot 50 graaden Celcius, waardoor (met name semi-vluchtige ammonium) componenten kunnen vervluchtigen. De referentiemethode en de LML beta-stofmonitor komen redelijk goed met elkaar overeen, althans gedurende deze specifieke veldexercitie. Op basis van deze dataset lijkt een vermenigvuldigingsfactor van 1,15 passender. Het veranderen van de instellingen van de monitor, zoals bijvoorbeeld de inlaattemperatuur en het aantal filterwissels heeft geen verklaring voor de factor opgeleverd. De TEOM onderschat de fijnstofconcentratie, doordat er deeltjes vervluchtigen. De verwarming tot 50 graden Celcius is bij de TEOM zodanig dat de 50 graden Celcius daadwerkelijk wordt bereikt, dit in tegenstelling tot de verwarming bij de beta-stofmonitor. Aanvullend onderzoek bij een andere locatie en bij hogere fijnstofconcentraties is van belang om na te gaan of er sprake is van een mogelijke locatie en seizoensgebonden invloed bij het vaststellen van een correctiefactor. Het vaststellen van de reproduceerbaarheid van de dataset is hierbij van enig belang. Het is dan ook aan te bevelen de referentiemethode in meervoud (duplo) in te zetten, teneinde de nauwkeurigheid van de meetgegevens in belangrijke mate te verbeteren.

Het RIVM heeft een overzicht gemaakt van de sulfaatconcentraties in het gronden oppervlaktewater en welke ontwikkelingen daarin door de tijd hebben plaatsgevonden. Dit is gebeurd op verzoek van de Commissie Deskundigen Meststoffenwet, die een advies voorbereidt over het gebruik van zwavelhoudende meststoffen. Het gebruik van zwavelhoudende meststoffen is een actueel vraagstuk omdat zwavel een belangrijke voedingsstof voor planten is en de afgelopen jaren de depositie van zwavel gedaald is dankzij milieumaatregelen bij industrie en energiebedrijven. Zwavel komt in grond- en oppervlaktewater meestal voor als sulfaat. In de Kleien de Veenregio, in het westen en noorden van het land, is de sulfaatconcentratie van nature op veel locaties hoger dan de geldende milieukwaliteitsnormen. De concentraties liggen in deze delen op ongeveer 40 procent van de meetlocaties hoger dan de normen; dat zijn een streefwaarde van 150 milligram per liter voor grondwater en een MTR-waarde van 100 milligram per liter voor oppervlaktewater. Door de van nature hogere sulfaatconcentraties hebben andere factoren relatief minder invloed op de concentraties. In de Zand- en de Lössregio (het oosten en zuiden van het land) zijn de concentraties duidelijk lager dan de normen (rond de 50 milligram per liter voor landbouw-beïnvloed water en rond de 30 milligram per liter in natuurgebieden). In de Zandregio is de sulfaatconcentratie in het ondiepe grondwater in de afgelopen 20 tot 25 jaar met ongeveer 1 milligram per liter per jaar gedaald.

Diverse kennisinstellingen in Nederland doen onderzoek naar de groenblauwe ruimte. De trend van de afgelopen decennia was dat onderzoeksvragen steeds meer extern bepaald werden, door financiers en beleid, en dat de onderzoeker vooral de rol van uitvoerder kreeg. Binnen het DLO onderzoeksprogramma "Duurzame ontwikkeling van de groenblauwe ruimte" is een experiment uitgevoerd, waarbij de onderzoekers zelf met innovatieve ideeën voor onderzoek konden komen. Wat zijn de ervaringen met deze manier van onderzoeksprogrammering en wat levert het op?

Against the backdrop of depopulation and Big Society, citizen initiatives in rural areas are believed to be able to mitigate service-provision inequalities between urban and peripheral regions. Factors influencing the success and failure of such citizen initiatives and their potential in providing solutions to perceived problems have thus far hardly been explored. Our previous work on potential aspects of success and failure indicates that the durability of an initiative does not necessarily define the success of the initiative. Studies have neglected the question of continuity and what will happen when the initiators put down their efforts. In what way do initiators transfer their responsibility and is there a sense of problem ownership? This paper aims to conceptualize factors influencing the continuity of citizen initiatives and provide insight in the processes that take place when initiators stop their activities. Further, the study aims to identify who claims ownership of the issue the initiative focuses on. An inventory of citizen initiatives was made in the three northern provinces of the Netherlands, where rural areas experience depopulation. Questionnaires focusing on how initiatives think about their future, especially when the initiators stop, were sent to around 600 initiatives. The results will add to future research on success and failure of citizen initiatives, but also provide insights for citizen initiatives and ways local governments try to facilitate them.

Against the backdrop of depopulation and Big Society, citizen initiatives in rural areas are believed to be able to mitigate service-provision inequalities between urban and peripheral regions. Factors influencing the success and failure of such citizen initiatives and their potential in providing solutions to perceived problems have thus far hardly been explored. Our previous work on potential aspects of success and failure indicates that the durability of an initiative does not necessarily define the success of the initiative. Studies have neglected the question of continuity and what will happen when the initiators put down their efforts. In what way do initiators transfer their responsibility and is there a sense of problem ownership? This paper aims to conceptualize factors influencing the continuity of citizen initiatives and provide insight in the processes that take place when initiators stop their activities. Further, the study aims to identify who claims ownership of the issue the initiative focuses on. An inventory of citizen initiatives was made in the three northern provinces of the Netherlands, where rural areas experience depopulation. Questionnaires focusing on how initiatives think about their future, especially when the initiators stop, were sent to around 600 initiatives. The results will add to future research on success and failure of citizen initiatives, but also provide insights for citizen initiatives and ways local governments try to facilitate them.

Dit document is een onderzoeksvoorstel ten behoeve van de evaluatie van effecten van Cittaslow Westerwolde. Cittaslow is het internationale keurmerk dat de gemeenten Bellingwedde en Vlagtwedde in 2014 kregen toegekend. Dit onderzoeksvoorstel is geschreven in opdracht van beide Colleges van B&W en is vervolgens als zodanig voor deelonderzoeken 1 en 2 uitgevoerd in 2017.

The socio-economic future of the Dutch province of Flevoland is partly linked to the perspectives of the agrocluster, the combination of agri- and horticultural firms, fishery, food and luxury industry and the firms that supply these sectors. In this report, the importance of this cluster for Flevoland is described, with a focus on the primary sectors, the agri- and horticultural firms. The current situation of these firms is presented, including the developments in the recent decade and the perspectives for the next decade. Attention is also paid to the quality of life in the countryside and the influence of the agro sector on this aspect.

De Vereniging Kleine Kernen Limburg (VKKL) is als actieve speler in Limburg betrokken bij het borgen van de leefbaarheid in kleine kernen. Ze brengt als kennismakelaar partijen bij elkaar, ze behartigt belangen richting provincie, ze zorgt voor expertiseontwikkeling bij haar leden en ze voedt haar leden met nieuwe kennis en inzichten, onder andere via de organisatie van het plattelandsparlement in Limburg en de Limburglabs. De Limburgse samenleving verandert. De VKKL ziet een ontwikkeling dat Limburgers meer en meer zelf een actieve rol (moeten) spelen in het borgen van de leefbaarheid. Steeds meer nieuwe initiatieven, netwerken en samenwerkingsverbanden zonder vastomlijnde organisatievorm komen op. De VKKL probeert grip te krijgen op de aard- en de dynamiek van deze (verschillende typen) ‘burgerkracht’ in Limburg én aan te sluiten op de ondersteuningsbehoefte die bestaat vanuit deze initiatieven. Het onderzoek, uitgevoerd door twee masterstudenten en een ACT1 groep vanuit Wageningen UR heeft duidelijk gemaakt dat: er enorm veel verschillende soorten burgerinitiatieven in Limburg zijn te vinden, dat deze initiatieven veelal in grotere netwerken functioneren, dat het daarbij ook gaat over de verbinding tussen overheid én burgerinitiatief en dat initiatieven op verschillende manieren kunnen ontstaan, waarbij ook andere netwerkpartijen een prominente rol kunnen hebben. Ook werd duidelijk dat de VKKL nog niet altijd vanzelfsprekend in beeld is bij de verschillende bottom-up initiatieven en de samenwerkende overheden. In een creatieve sessie met de VKKL zijn ideeën opgehaald en uitgewerkt die worden meegenomen in het beleidsplan 2017-2021. Deze ideeën gaan over het werken aan een organisatie die onderscheidend en herkenbaar is. Van belang daarbij is dat de organisatie lokaal zichtbaar is en tegelijkertijd grensoverschrijdend leren en samenwerken stimuleert. Ook essentieel is dat de groep ondersteuners wordt verbreed en dat die ook nog meer gebruikt maakt van (sociale) media om kennis en informatie beter te ontsluiten.

De Vereniging Kleine Kernen Limburg (VKKL) is als actieve speler in Limburg betrokken bij het borgen van de leefbaarheid in kleine kernen. Ze brengt als kennismakelaar partijen bij elkaar, ze behartigt belangen richting provincie, ze zorgt voor expertiseontwikkeling bij haar leden en ze voedt haar leden met nieuwe kennis en inzichten, onder andere via de organisatie van het plattelandsparlement in Limburg en de Limburglabs. De Limburgse samenleving verandert. De VKKL ziet een ontwikkeling dat Limburgers meer en meer zelf een actieve rol (moeten) spelen in het borgen van de leefbaarheid. Steeds meer nieuwe initiatieven, netwerken en samenwerkingsverbanden zonder vastomlijnde organisatievorm komen op. De VKKL probeert grip te krijgen op de aard- en de dynamiek van deze (verschillende typen) ‘burgerkracht’ in Limburg én aan te sluiten op de ondersteuningsbehoefte die bestaat vanuit deze initiatieven. Het onderzoek, uitgevoerd door twee masterstudenten en een ACT1 groep vanuit Wageningen UR heeft duidelijk gemaakt dat: er enorm veel verschillende soorten burgerinitiatieven in Limburg zijn te vinden, dat deze initiatieven veelal in grotere netwerken functioneren, dat het daarbij ook gaat over de verbinding tussen overheid én burgerinitiatief en dat initiatieven op verschillende manieren kunnen ontstaan, waarbij ook andere netwerkpartijen een prominente rol kunnen hebben. Ook werd duidelijk dat de VKKL nog niet altijd vanzelfsprekend in beeld is bij de verschillende bottom-up initiatieven en de samenwerkende overheden. In een creatieve sessie met de VKKL zijn ideeën opgehaald en uitgewerkt die worden meegenomen in het beleidsplan 2017-2021. Deze ideeën gaan over het werken aan een organisatie die onderscheidend en herkenbaar is. Van belang daarbij is dat de organisatie lokaal zichtbaar is en tegelijkertijd grensoverschrijdend leren en samenwerken stimuleert. Ook essentieel is dat de groep ondersteuners wordt verbreed en dat die ook nog meer gebruikt maakt van (sociale) media om kennis en informatie beter te ontsluiten.

Dit document is een onderzoeksvoorstel ten behoeve van de evaluatie van effecten van Cittaslow Westerwolde. Cittaslow is het internationale keurmerk dat de gemeenten Bellingwedde en Vlagtwedde in 2014 kregen toegekend. Dit onderzoeksvoorstel is geschreven in opdracht van beide Colleges van B&W en is vervolgens als zodanig voor deelonderzoeken 1 en 2 uitgevoerd in 2017.

Met het ingaan van het Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG) in 2007, brak een nieuw hoofdstuk aan voor de verhoudingen tussen rijk en provincies in het landelijk gebied. Het ILG is bedoeld om gebiedsgerichte samenwerking te stimuleren en daarmee de rijksdoelen in het natuur- en plattelandsbeleid te realiseren. De verwachtingen zijn torenhoog, vooral voor provincies. In dit artikel bespreken we de gevolgen van het ILG voor de verhoudingen tussen provincies en gebieden. We doen dat aan de hand van twee gebieden: de Krimpenerwaard en Utrecht Midden-Noord.

Sinds 2007 is het Investeringsbudget Landelijk Gebied het nieuwste wapen in de strijd tegen vastgelopen beleidsprocessen en bureaucratisering in het plattelandsbeleid. Het omvat twee sturingswerelden: gebiedsgerichte samenwerking (governance) en contracten (prestatiesturing). Gaan deze werelden van "processen" en "resultaten" in de praktijk samen?

Veel kleine kernen hebben in toenemende mate last van verkeersdruk. Oplossingen die de gemeentegrenzen net overstijgen, zijn meestal niet afdoende. Een onderzoeksteam van Wageningen UR zoekt de oplossing in Erp in de combinatie van interactieve planvorming, het weerstandenmodel en werken op een hoger schaalniveau

Het Biodiversiteitsverdrag verplicht Nederland tot het behoud van alle soorten op haar grondgebied. Dat geldt voor soorten binnen natuurgebieden en de EHS maar ook daarbuiten. Hoeveel soorten zijn van het agrarisch gebied afhankelijk? Tot voor kort was daar niets over bekend. Wij hebben een willekeurige steekproef uit het Nederlandse Soortenregister voorgelegd aan een groot aantal specialisten met de vraag: welke van de getrokken soorten zijn voor de instandhouding van de Nederlandse populatie specifiek aangewezen op het landbouwgebied?

Hoe het landelijk gebied er in 2040 uit zal zien, weet niemand. Toch is een aantal trends aan te wijzen dat nu al zichtbaar is en voor een groot deel de richting zal bepalen waarin het zich gaat ontwikkelen. Het landelijk gebied wordt steeds meer een multifunctionele leef- en werkomgeving, waarbinnen initiatieven van burgers en bedrijven oplossingen aandragen voor lokale problemen. Schaalvergroting van (agrarische) bedrijven en voorzieningen gaat gelijk op met een toename van kleinschalige en lokale initiatieven van burgers en bedrijven. Technologische innovatie kan de bedrijvigheid en de leefbaarheid in het landelijk gebied vergroten. Tot slot is een toename van extreme gebeurtenissen mogelijk door klimaatverandering of de uitbraak van dierziekten. Dit rapport beschrijft een aantal van de belangrijkste trends voor gemeenten met veel landelijk gebied. De trends worden besproken aan de hand van verschillende thema's.

Hoe het landelijk gebied er in 2040 uit zal zien, weet niemand. Toch is een aantal trends aan te wijzen dat nu al zichtbaar is en voor een groot deel de richting zal bepalen waarin het zich gaat ontwikkelen. Het landelijk gebied wordt steeds meer een multifunctionele leef- en werkomgeving, waarbinnen initiatieven van burgers en bedrijven oplossingen aandragen voor lokale problemen. Schaalvergroting van (agrarische) bedrijven en voorzieningen gaat gelijk op met een toename van kleinschalige en lokale initiatieven van burgers en bedrijven. Technologische innovatie kan de bedrijvigheid en de leefbaarheid in het landelijk gebied vergroten. Tot slot is een toename van extreme gebeurtenissen mogelijk door klimaatverandering of de uitbraak van dierziekten. Dit rapport beschrijft een aantal van de belangrijkste trends voor gemeenten met veel landelijk gebied. De trends worden besproken aan de hand van verschillende thema's.

In Wageningen heeft de planologie van meet af aan haar plaats tussen de technische wetenschappen moeten vinden en hervinden. Naast aansprekende resultaten, zoals de lagenbenadering die in Wageningen is ontwikkeld, heeft dat geleid tot permanent theoretiseren van de complexe wederzijdse inwerking tussen menselijk handelen en bodem, water en klimaat. Groene planologie en het landschap als centraal onderzoeksobject bepalen de huidige positie en theorievorming van de planologie.

Gebruikmakend van het VROM-raadsadvies Meerwerk worden hier de belangrijkste veranderingen in de landbouw tot nu toe geschetst, samen met de veranderende functies van de grond en andere trends in de EU, waarna mogelijke regionale perspectieven voor landbouw en landschap worden verkend. Tenslotte worden mogelijke prioriteiten voor de rol van de overheid aangegeven

"Landelijk wonen" is een issue in de ruimtelijke ordening. Er zou een tekort zijn van tussen de 60.000 en 130.000 landelijke woningen. Het gaat zowel om woningen in dorpskernen als in het buitengebied, na aftrek van het aanbod en voordat de woningzoekenden hun wensen hebben aangepast aan hun financiële en andere praktische beperkingen. De vermoedelijke omvang van de vraag geeft aanleiding om wat uitgebreider stil te staan bij mogelijkheden om het woningaanbod te verruimen, zonder dat dit leidt tot aantasting van de 'landelijke' kwaliteiten

Nu het traditionele agrarische beheer van de groene ruimte onder druk staat, is een visie op de betekenis van het landschap voor toeristen, recreanten en bewoners van belang. Het landschap is onderwerp van vrijetijdsbeleving. Wat betekent dit voor het landschapsontwerp? De werkgroep Landschap van NIROV stelde de vraag aan multidisciplinaire teams. De auteurs (Alterra, H+N+S en Haskoning) analyseren de uitkomsten van zes ontwerpsessies

De landbouw kan een belangrijke rol blijven vervullen in het beheer van het landelijk gebied. Om dat te kunnen, moet aan een ingrijpend omvormingsproces vorm worden gegeven. De stelling van Vereijken dat de landbouw uit Nederland zal en mag verdwijnen, doet geen recht aan de groene potentie van deze bedrijfstak. Zorg voor natuur en landschap is niet alleen een boerenzaak, maar een maatschappelijke zaak

Het overheidsbeleid kan grote invloed hebben op de grondprijzen. Dit artikel beschrijft een ruimtelijk verklaringsmodel voor grondprijzen in het landelijk gebied. Het betreft een regressiemodel, gecombineerd met een Geografisch Informatie Systeem. Via dit model zijn 3 situaties in Noord-Brabant geanalyseerd, waarbij de grondprijzen worden beïnvloed door ruimtelijke planning van de overheid

Aan de in Nederland beschikbare methoden om bewoners van dorpen zelf de leefbaarheid ter plaatse vast te laten stellen is een methode toegevoegd uit het Verenigd Koninkrijk. Kern van de methode is een softwareprogramma dat bewoners in staat stelt zelfstandig een vragenlijst te ontwikkelen door vragen uit een database te kiezen en daar zelfgemaakte vragen aan toe te voegen. Vanuit drie perspectieven kan de wijze waarop bewonersgroepen met de geboden keuzemogelijkheden omgaan worden beoordeeld. De keuze van bewoners vloeit immers voort uit verschillende visies op de leefbaarheid ter plaatse

Dit laatste artikel van het laatste nummer van Tijdschrift voor Sociaal wetenschappelijk onderzoek van de Landbouw geeft de inaugurele rede weer van de bijzonder hoogleraar Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer aan Wageningen Universiteit. De rede bevat een kritische kijk op de instrumenten die de overheid hanteert om de natuur- en landschapsbescherming in Nederland vanaf 1900 te realiseren

Het EU-plattelandsbeleid wordt aangeboden in de vorm van een menu van 22 maatregelen, waaruit door de lidstaten of regio's kan worden gekozen voor het opstellen van hun plattelandsontwikkelingsplannen (POP's). In het artikel is een vergelijkende analyse door 't LEI van de POP's in 8 EU-regio's weergegeven, waaronder Nederland, met afrondend een schets van doelstellingen voor het toekomstig EU-plattelandsbeleid

Grond- en oppervlaktewaterbeheerders dienen tegenwoordig nadrukkelijk rekening te houden met natuurbelangen. Daarvoor moeten ze weten welke hydrologische condities nodig zijn om bepaalde typen natuur te realiseren of te behouden. In dit artikel beschrijven we een methode die is ontwikkeld om de beheerders inzicht te geven in de voorwaarden die nodig zijn om natuurdoelen te realiseren.

I.v.m. de vraag hoe de zorg voor milieu, natuur en landschap kunnen worden versterkt wordt ingegaan op het ontstaan en de effectiviteit van het agrarisch natuurbeheer in het landelijk gebied en worden een aantal coalities voor natuur en landschap besproken ter bevordering van beide

Een terugblik op de veranderingen van het platteland in de 19e en 20e eeuw en daarvoor, waarna naar het toekomstige platteland wordt gekeken

Een beeld wordt geschetst van ontwikkelingen in sturing en beleid voor het landelijk gebied in de 2e helft van de 20e eeuw. In het bijzonder komen hierbij het ontstaan van nieuwe coalities en sturingsvormen die dit beleid ter hand nemen en vernieuwen

Ingegaan wordt op de nieuwe functies die, naast de landbouw, van het landelijk gebied in Nederland en Vlaanderen worden verwacht, en wie belang hebben bij deze nieuwe functies. Ook wordt de noodzaak voor de vorming van nieuwe coalities voor de nieuwe functies besproken, waarbij veranderingen in de institutionele omgeving optreden. Tenslotte komt de rol van overheid en van financiële instellingen ter sprake

In dit artikel wordt een aanzet gegeven voor de ontwikkeling van een methodiek waarmee de mogelijkheden tot functie-integratie in het landelijk gebied ruimtelijk kan worden verkend

Al een aantal jaar werken verschillende overheden aan een nieuwe manier van samenwerken en verdelen van verantwoordelijkheden. Dit nieuwe sturingsmodel kent nogal wat haken en ogen

Ter ondersteuning van het gebiedsgerichte beleid van rijk en provincies in het landelijk gebied zoals dat vorm wordt gegeven in het kader van de Bestuursovereenkomst Gebiedsgerichte Inrichting Landelijk Gebied is door het RIVM en Alterra, Research Instituut voor de Groene Ruimte, gezamenlijk een onderzoek verricht naar de akoestische kwaliteit van een aantal functiegerelateerde typen landelijk gebied. De onderzochte gebieden betreffen EHS gebieden (Ecologische Hoofd Structuur), stiltegebieden, landelijk wonen, verblijfsrecreatie en extensieve recreatie. Het onderzoek is een vervolg op de 'Quick-Scan' studie die Alterra heeft verricht naar de aantasting van de akoestische kwaliteit deze gebieden op basis van landelijke geluidkaarten die het RIVM voor de Milieubalans in 2001 heeft opgesteld voor de geluidbelasting (LAeq,24 uur) van wegverkeer (rijkswegen en provinciale wegen), railverkeer en luchtvaart. In het onderhavige vervolgonderzoek is de geluidbelasting voor de bovenstaande typen gebieden getoetst aan een op basis van de gebiedsfunctie gekozen gebruikelijke norm, zowel in de huidige situatie uitgaande van geluidkaarten uit de Milieubalans van 2001 als voor de geprognosticeerde toekomstige situatie uit de vijfde milieuverkenning van het RIVM voor 2030. In het onderzoek is een tevens raming gemaakt van kosten die voor rijkswegen en provinciale wegen nodig zijn om maatregelen te treffen teneinde aan de normstelling te voldoen. Daarnaast is een variant beoordeeld, waarbij de kosten niet zijn gebaseerd op een strikte normstelling maar volgens het ALARA principe (As Low As Reasonably Achievable. Uit het onderzoek blijkt dat voor een strikte realisatie van normen in de genoemde gebieden langs grote delen van rijks- en provinciale wegen in het landelijke gebied schermen en wallen nodig zijn, hetgeen tot buitenproportionele kosten leidt en praktische bezwaren heeft. Het alternatief, waarbij in de civieltechnische vervangingscyclus van rijkswegen en provinciale wegen steeds wordt gekozen voor de stilst mogelijke implementatie van wegdekken, verdient duidelijk de voorkeur, zowel vanuit praktische en visuele aspecten als uit kostenoogpunt.

Het project Venster op deWereld, waarin wetenschappers een vierkante kilometer bij Dreischor van alle kanten belichten, is inmiddels een eind op streek. Het leidt tot boek, documentaire en kunst. Hydrologen, landbouweconomen, ornithologen, meteorologen, bramendeskundigen, historici, archeologen, cultureel antropologen en andere deskundigen buigen zich over de vierkante kilometer, maar daarnaast worden de verhalen opgetekend van mensen die in het gebied wonen of werken, zoals de spruitentelers Gilles Klompe en Frans van der Linde, molenaar Bart van der Spek, René Perkins van de houtzagerij, Ria Geluk van museum Goemanszorg, vlaskenner Rinus Quist en Johan van de Velde van de wijnhoeve.

Diverse kennisinstellingen in Nederland doen onderzoek naar de groenblauwe ruimte. De trend van de afgelopen decennia was dat onderzoeksvragen steeds meer extern bepaald werden, door financiers en beleid, en dat de onderzoeker vooral de rol van uitvoerder kreeg. Binnen het DLO onderzoeksprogramma "Duurzame ontwikkeling van de groenblauwe ruimte" is een experiment uitgevoerd, waarbij de onderzoekers zelf met innovatieve ideeën voor onderzoek konden komen. Wat zijn de ervaringen met deze manier van onderzoeksprogrammering en wat levert het op?

Het project Venster op deWereld, waarin wetenschappers een vierkante kilometer bij Dreischor van alle kanten belichten, is inmiddels een eind op streek. Het leidt tot boek, documentaire en kunst. Hydrologen, landbouweconomen, ornithologen, meteorologen, bramendeskundigen, historici, archeologen, cultureel antropologen en andere deskundigen buigen zich over de vierkante kilometer, maar daarnaast worden de verhalen opgetekend van mensen die in het gebied wonen of werken, zoals de spruitentelers Gilles Klompe en Frans van der Linde, molenaar Bart van der Spek, René Perkins van de houtzagerij, Ria Geluk van museum Goemanszorg, vlaskenner Rinus Quist en Johan van de Velde van de wijnhoeve.

Schets van de strijd om de grond door de eeuwen heen, door grootgrondbezitters, overheid, kerken, steden en stedelingen, en boeren, vanuit verschillende visies op het platteland: utilitaristisch, arcadisch-pastoraal en natuur-empathisch. Toenemend ruimtegebruik betekende toenemende strijd, de noodzaak van coalities tussen de verschillende visies, en uiteindelijk de uitvinding van de 'groene ruimte'. De geschiedenis c.q. de agrarische geschiedenis biedt (naast de cultuurhistorie) belangrijke mogelijkheden om de groene ruimte en de daarin tot uitdrukking komende cultuur te analyseren . Tweede artikel in een themakatern over agrarische geschiedenis en actualiteit

De toenemende verstedelijking van Nederland waarbij functies als wonen, werken en recreatie steeds meer gaan concurreren met de ruimte. De kansen voor stadslandbouw en stadsnatuur zijn belicht

Visie op een gewenste ontwikkeling van het platteland, als reactie op de vijfde nota

De Vijfde Nota definieert twee ankerpunten: steden en natuur. De betekenis van en het perspectief voor de tussenliggende ruimte, het platteland, zijn onduidelijk en onbestemd. Het gevaar is dat we het platteland als verzameling van waarden kwijtraken