Search

Wanneer een kind opgroeit met een sociale, fysieke of verstandelijke beperking als gevolg van een ontwikkelingsproblematiek, worden ouders geconfronteerd met extra uitdagingen bij de opvoeding, zoals het bieden van aangepaste zorg en onzekerheden over de ontwikkeling en toekomst van hun kind Het huidige familieonderzoek bij ouders die een kind opvoeden met een ontwikkelingsproblematiek focust dan ook voornamelijk op hoe ouders zich voelen (d w z ouderlijke stress en welzijn), waarbij vooral de uitdagingen die ouders ervaren bestudeerd worden Het huidige proefschrift beoogt dit perspectief te verruimen door drie vernieuwende benaderingen toe te passen Ten eerste, tracht dit proefschrift de focus op hoe ouders zich voelen te verruimen door ook te onderzoeken wat ouders doen in de interactie met hun kind (d w z specifiek opvoedingsgedrag) Ten tweede hanteert dit proefschrift een evenwichtiger perspectief door de aandacht te richten op de variatie in zowel ‘ uitdagende’(bijv nood ondermijnend opvoedingsgedrag, gedrags en emotionele problemen bij kinderen, ouderlijke stress, ervaringen van nood frustratie) als ‘positieve' aspecten (bijv nood ondersteunend opvoedingsgedrag, psychosociale sterktes bij kinderen, positief gezinsklimaat, ervaringen van nood satisfactie) van de ouderschapsbeleving en de psychosociale ontwikkeling van kinderen Ten derde baseert dit proefschrift zich op een innovatieve ‘cross disability benadering, waarbij de ouderschapsbeleving en de psychosociale ontwikkeling van kinderen over vier groepen heen in kaart wordt gebracht, namelijk ouders van kinderen met autismespectrumstoornis, cerebrale parese, downsyndroom, en een referentiegroep van ouders die een kind opvoeden zonder een beperking Deze benadering biedt de mogelijkheid om belangrijke generieke opvoedingsprocessen te identificeren, maar laat daarnaast ook ruimte om meer beperking specifieke gevoeligheden te belichten, die ouderondersteuning en gezinsinterventies verder kunnen informeren

Deze longitudinale studie onderzocht in welke mate huwelijksstress en externaliserend probleemgedrag van jongeren zich in samenhang ontwikkelen en in hoeverre ouderlijke competentiebeleving een verklarende rol speelt in deze samenhang. Moeders en vaders van 369 gezinnen (46,1 % jongens, MleeftijdT1 = 7,7 jaar) vulden drie maal vragenlijsten in (2001, 2007, 2009). De resultaten lieten allereerst zien dat een sterkere daling van huwelijksstress in de loop van acht jaar samenhing met een sterkere daling van externaliserend probleemgedrag. Ten tweede werd de mediërende rol van competentiegevoelens niet bevestigd. Ten derde was meer huwelijksstress gerelateerd aan een lagere competentiebeleving en hing, andersom, een lagere competentiebeleving samen met meer huwelijksstress, in de loop van zes jaar. Tot slot was meer externaliserend probleemgedrag gerelateerd aan meer huwelijksstress en een lagere ouderlijke competentiebeleving tijdens de adolescentie. Verbanden waren analoog voor moeders en vaders. Resultaten bevestigen dat gezinsinterventies gericht op het versterken van ouderlijke competentiegevoelens en opvoedgedrag aandacht zouden moeten besteden aan steun en stress in de huwelijksrelatie.

Deze longitudinale studie onderzocht in welke mate huwelijksstress en externaliserend probleemgedrag van jongeren zich in samenhang ontwikkelen en in hoeverre ouderlijke competentiebeleving een verklarende rol speelt in deze samenhang. Moeders en vaders van 369 gezinnen (46,1 % jongens, MleeftijdT1 = 7,7 jaar) vulden drie maal vragenlijsten in (2001, 2007, 2009). De resultaten lieten allereerst zien dat een sterkere daling van huwelijksstress in de loop van acht jaar samenhing met een sterkere daling van externaliserend probleemgedrag. Ten tweede werd de mediërende rol van competentiegevoelens niet bevestigd. Ten derde was meer huwelijksstress gerelateerd aan een lagere competentiebeleving en hing, andersom, een lagere competentiebeleving samen met meer huwelijksstress, in de loop van zes jaar. Tot slot was meer externaliserend probleemgedrag gerelateerd aan meer huwelijksstress en een lagere ouderlijke competentiebeleving tijdens de adolescentie. Verbanden waren analoog voor moeders en vaders. Resultaten bevestigen dat gezinsinterventies gericht op het versterken van ouderlijke competentiegevoelens en opvoedgedrag aandacht zouden moeten besteden aan steun en stress in de huwelijksrelatie.