Search

Contains fulltext : 95434.pdf (Publisher’s version ) (Open Access) 3 p.

Over kenniswerkers en kenniswerk wordt veel gesproken en geschreven. Maar het is niet duidelijk over wie en over wat voor werk het precies gaat. Definities die uitgaan van werkkenmerken geven meer inzicht dan definities die uitgaan van beroepen.

Deze bundel is een verslag van een in 1997 gehouden congres 'De zorgzame markt : werkgelegenheidscreatie tussen marktwerking en regulering', georganiseerd door het onderzoeksbureau EIM en de Stichting Nederlandse ArbeidsmarktDag (NAD). .

Deze bundel is een verslag van een in 1997 gehouden congres 'De zorgzame markt : werkgelegenheidscreatie tussen marktwerking en regulering', georganiseerd door het onderzoeksbureau EIM en de Stichting Nederlandse ArbeidsmarktDag (NAD). .

Congresbundel van het op 27 november 1998 gehouden Tweede Landelijke Congres van "Nederland in Beweging" onder auspiciën van het NOC*NSF te Arnhem.

Werkdruk kan samenhangen met vele factoren in het werk. In dit artikel wordt aandacht besteed aan de factoren produktievormen en leiderschapsstijlen.

Uit onderzoek van Grundemann, Nijboer & Schellart (1991) blijkt dat 56% van de wao-intreders (in 1990) met de diagnose 'psychische problematiek' te kennen geeft dat de geestelijke belasting in het werk (mede)oorzaak is van de ziekte of aandoening die tot afkeuring leidde. Van al degenen die zijn afgekeurd wegens een hart- of vaaÍziekte noemt 35% de geestelijke belasting als (mede)oorzaak, van de afgekeurden met een aandoening van het bewegingsapparaat betreft het 10% en van de overige afgekeurden 16%. Uit dit onderzoek blijkt ook dat een aanzienlijk gedeelte van de onderzochte wao'ers (35%) van mening is dat zij hadden kunnen blijven werken indien tijdig werkaanpassingen hadden plaatsgevonden. Het is dus van groot belang inzicht te hebben in die factoren die psychische overbelasting in werksituaties kunnen veroorzaken. Vanuit diverse psychologische tradities is onderzoek op dit terrein verricht. In dit hoofdstuk worden de belangrijkste onderzoeksstromingen op dit terrein besproken: het taakkenmerkenmodel, het 'Michigan Organisatie-Stress'-model, het Job demands - job control'-model, de sociotechniek en de handelingstheoretische invalshoek.

Letterlijk betekent diagnose: 'het vaststellen van een ziekte bij mens, dier of plant'. Daartoe is vrijwel steeds voorafgaand onderzoek nodig. Een juiste diagnose is vervolgens weer het uitgangspunt voor een therapie, een behandeling. Maar daarvoor is een zekere kennis van de ziekte waaraan het organisme lijdt onontbeerlijk' Tot zover de Grote Oosthoek Encyclopedie in een korte, maar bruikbare samenvatting van het begrip 'diagnose' zoals bedoeld in de medisch georiënteerde beroepspraktijk. Is dit begrip nu ook toe te passen op organisaties, of juister nog, het management van organisaties? En wat zljn dan de symptomen van de eventuele 'ziekte' die we hier 'inadequaat management' noemen? Alvorens daarop in te gaan is het nodig in kort bestek de belangrijkste problemen waar organisatiàs voor staan in kaart te brengen en een globale indruk te krijgen van een-'gezonde' organisatie (paragraaf 7.2). Op basis daarvan is het mogelijk inadequaat management indirect te diagnostiseren(patagraaf 7.3). De vraag die vervolgens kan worden gesteld is: is die omweg noodzakelijk, is inadequaat management niet direct te diagnostiseren bij de manager of het management zelf? (paragraaf 7.4)

Een studie uitgevoerd iov het Minsterie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (Directoraat-Generaal van de Arbeid) ivm de optimalisatie van het welzijnsartikel in de Arbeidsomstandighedenwet.

Binnen de Nederlandse confectie-industrie is de discussie gaande over de vraag hoe het best gereageerd kan worden op de veranderde eisen en wensen van verschillende markten, met name de afzetmarkt, de technologiemarkt en de arbeidsmarkt in de jaren '80 en '90. In dit rapport wordt beschreven hoe in de technische en organisatorische vormgeving van met name de naaizalen met deze veranderingen rekening kan worden gehouden. Speciale aandacht krijgen drie nieuwe produktiemethoden, die door technologie-ontwikkelaars voor de veelal middelgrote en kleine bedrijven op de markt zijn gebracht. Na een analyse van de externe marktontwikkelingen volgt een inschatting van de merites van elk van de produktiemethoden. Uit praktijkstudies blijkt dat bedrijven niet zozeer baat hebben bij een van deze nieuwe technieken, maar dat de oplossing veeleer gelegen is in een nieuwe wijze van produceren. Allereerst dienen beslissingen te worden genomen over een betere structurering van de naaizalen, alvorens bekeken kan worden met welke hulpmiddelen het best gewerkt kan worden. Het boek sluit af met een schets van de wijze waarop elk individueel bedrijf de beste veranderingsstrategie kan volgen.

Dit boek behandelt een integrale aanpak van de kwaliteit van arbeid en organisatie. Er worden ontwerpprincipes, ontwerpregels en aandachtspunten gegeven. Het accent ligt op de kwaliteit van de arbeid, in de betekenis die daaraan wordt gegeven in de Arbeidsomstandighedenwet, waar bepalingen zijn opgenomen over de inhoud van functies (zie ook: Projectgroep WEBA, Functieverbetering en organisatie van de arbeid, 1989; S 71). Allererst wordt een uiteenzetting gegeven van de principes, fasen en begrippen die samen het ontwerpkader vormen, de centrale gedachtengang achter de integrale aanpak. Daarna worden ontwerpregels en aandachtspunten behandeld, uitgaande van verschillende situaties waarin ontwerpvragen in de praktijk voorkomen. Het ontwerp kan op vier niveau's plaatsvinden: herontwerp op functieniveau; herontwerp op afdelingsniveau (afdelingsorganisatie); herontwerp van produktietechniek (automatiseringsproject); herontwerp van de hele organisatie (organisatievernieuwing). Tenslotte wordt een kort overzicht gegeven van noodzakelijke begeleidende maatregelen.

Centraal in dit boek staat het onderwerp kwaliteit van de arbeid. Daarbij gaat het voornamelijk om het element functie-inhoud. De nadruk ligt op de vraag hoe de arbeidsverdeling in ondernemingen en instellingen samenhangt met de kwaliteit van de functie-inhoud. In het verlengde daarvan wordt de vraag gesteld: in welke richting en op welke wijze kan de arbeidsverdeling in ondernemingen zo nodig worden gewijzigd dat daardoor de kwaliteit van de arbeid wordt verbeterd? Dit boek beoogt een overzicht te geven van de problematiek. Het is met name geschikt voor vertegenwoordigers van medezeggenschapsorganen in bedrijven en vakbondskaderleden. Door het inleidende karakter is het boek ook geschikt voor gebruik in cursussen en opleidingen voor beroepen waarin vormgeving van organisatie, techniek en arbeid een rol speelt.

Aanbeveling voor te hanteren richtlijnen bij het beoordelen en (her)ontwerpen van de organisatie van de arbeid, in het bijzonder de inhoud van functies. Bij de richtlijnen staat de zelfwerkzaamheid van ondernemingen voorop, maar ze kunnen ook gehanteerd worden door de Arbeidsinspectie en andere deskundigen. Allereerst wordt een theoretisch-strategische onderbouwing gegeven van de wijze waarop "welzijn bij de arbeid, gelet op de stand van de arbeids- en bedrijfskunde" uitgewerkt is. Vervolgens wordt de WEBA-methodiek voor het beschrijven, beoordelen en verbeteren van functies beschreven. Tenslotte worden 14 werksoorten uit de praktijk behandeld, teneinde te illustreren hoe met de WEBA-methodiek gewerkt kan worden in uitlopende praktijksituaties. Function improvement and organisation of work

Doel van de veldstudie was om klachtenpatronen bij eenvoudig beeldschermwerk te onderzoeken en deze te relateren aan specifieke aspekten van de arbeidssituatie. Het onderzoek is uitgevoerd op kantoren. De werkzaamheden van de 222 deelnemers aan het onderzoek waren gegevensinvoer, tekstverwerking en eenvoudige oproep- en kontroletaken. Het aantal uren dat men per dag met een beeldscherm werkte verschilde. Klachten over hoofdpijn, spanningen, bewegingsapparaat en oogvermoeid heid bleken vaker voor te komen bij een kombinatie van langdurig beeldschermwerk, een grate ervaren werkdruk en een negatief oordeel over aspekten van de werksfeer. Er is enige samenhang gekonstateerd tussen visueel-ergonomische omstandigheden en hoofdpijn en oogvermoeidheidsklachten. Ook relatief slechte oogeigenschappen zijn van invloed op oogvermoeidheidsklachten. Houdingsergonomische omstandigheden hangen enigszins samen met klachten over het bewegingsapparaat en hoofdpijn. De klachten over ergonomische omstandigheden kwamen redelijk overeen met de gevonden ergonomische toestanden. Aan de ene kant wordt de mogelijkheid om met een beeldscherm efficienter te werken door velen positief ervaren. Aan de andere kant vinden veel werkers het beeldschermwerk te eenvoudig en willen zij afwisseling met ander werk. De niet-beeldschermtaken in defunktie warden over het algemeen gunstiger beoordeeld (minder belasting, meer kontakten en vrijheid) dan de beeldschermtaken.

Bij het opstellen van dit rapport is gebruik gemaakt van onderzoek naar beeldschermwerk in binnen- en buitenland dat voor 1 maart 1984 werd gepubliceerd. Daarnaast zijn uit binnen- en buitenland opvattingen en aanbevelingen verzameld van deskundigen, overheden, werkgevers- en werknemersorganisaties, fabrikanten en gebruikersondernemingen. In dit rapport komen aan de orde: de toepassing van beeldschermen, mogelijke risicofactoren van beeldschermwerk, klachten en problemen waar beeldschermwerkers mee komen en de diverse regelingen en voorschriften die op dit terrein bestaan.