Search

Samenvatting:Huisartsen spelen een sleutelrol bij het signaleren en melden van kindermishandeling. Toch doen huisartsen slechts incidenteel een melding bij Veilig Thuis. Dit kwalitatieve onderzoek beoogde te achterhalen hoe huisartsen kindermishandeling signaleren, hoe zij handelen bij mishandelingsvermoedens, welke knelpunten zij hierbij ervaren en wat aanknopingspunten zijn voor verbetering. Semigestructureerde interviews werden gehouden met vijftien huisartsen, waarna deze werden uitgeschreven, gecodeerd en thematisch geanalyseerd. Bij signalering van kindermishandeling blijken huisartsen op verschillende signalen te letten en is het niet-pluisgevoel belangrijk. Veel huisartsen denken signalen te missen en hebben behoefte aan bijscholing over wat belangrijke signalen zijn, hoe deze signalen goed met ouders kunnen worden besproken en hoe de stappen in de meldcode het beste kunnen worden toegepast. In huisartsenpraktijken blijken geen signalerings- of risicotaxatie-instrumenten te worden gebruikt, terwijl een deel van de huisartsen dit wel als helpend beschouwd in het besluitvormingsproces rondom kindermishandeling. Ten slotte ervaren huisartsen knelpunten in de samenwerking met instanties, waaronder scholen, jeugdzorg en Veilig Thuis (VT). Concrete aanbevelingen voor verbetering van signaleren en handelen zijn het ontwikkelen van passende signaleringsinstrumenten, het verlagen van de drempel voor het volgen van bijscholing en het verbeteren van samenwerking met hulpverleningsorganisaties, in het bijzonder met VT.AbstractGeneral practitioners (GPs) are crucial in detecting and reporting child abuse and neglect. However, GPs tend to underreport their suspicions of child abuse. This qualitative study aimed to examine how GPs detect potential child abuse, how they act upon their suspicions, which barriers they encounter and how the detection and reporting of child abuse can be improved. Semi-structured interviews were conducted with 15 GPs, which were transcribed, coded and thematically analyzed. GPs are aware of various signs and a gut feeling plays an important role in detecting child abuse. GPs believe they miss child abuse signs and need education about the most important signs of child abuse, how to talk to parents about potential child abuse and the steps of the Dutch reporting code. As for risk assessment, GPs barely use structured instruments even though these are regarded as helpful in the decision-making process. Finally, GPs experience deficits in the cooperation with organizations, including schools, youth care organizations and the Child Protective Services (CPS). Directions for improvement to overcome barriers in child abuse detection and reporting are to develop appropriate instruments, lowering the threshold for GPs to follow child abuse courses, and improving cooperation between GPs and other organizations, especially CPS.

Inleiding: Het doel van deze overzichtsstudie was om meer kennis te verkrijgen over effecten van verschillende risicofactoren voor spijbelen en schooluitval door resultaten van eerder onderzoek statistisch samen te vatten. Methode: Na inclusie van 69 studies, waarin gerapporteerd werd over 1,384 effecten van (mogelijke) risicofactoren, werd elke factor geclassificeerd in één van in totaal 44 verschillende risicodomeinen. Vervolgens werd een reeks drie-level meta-analyses uitgevoerd om voor elk risicodomein een effect te schatten Resultaten: Een significant effect werd gevonden voor 40 risicodomeinen, variërend van r = .047 tot r = .336. Relatief grote effecten werden gevonden voor een verleden van doubleren, drugsmisbruik, slechte schoolresultaten, mentale (gezondheids-)problemen, antisociaal gedrag/antisociale cognities, weinig academisch zelfvertrouwen, en negatieve schoolhouding. Discussie: Veel verschillende kind-, gezins-, school- en peer-factoren hangen samen met spijbelen en schooluitval. De resultaten zijn belangrijk voor het succesvol terugdringen en voorkomen van schoolverzuim. Implicaties voor zowel risico- en behoeftetaxatie-instrumenten als interventiestrategieën worden besproken.

Het verkrijgen van inzicht in risicofactoren voor zowel spijbelen als schooluitval is essentieel voor de preventie en vermindering van schoolverzuim. Dit onderzoek geeft een overzicht van de belangrijkste risicofactoren voor spijbelen en schooluitval aan de hand van een omvattende meta-analyse. Een uitgebreid literatuuronderzoek in wetenschappelijke databases leverde 75 bruikbare onderzoeken op, waaruit 1.416 potentiële risicofactoren werden gehaald. Factoren die min of meer gelijk van aard zijn, werden voor spijbelen in 44 en voor schooluitval in 42 wederzijds uitsluitende categorieën van risicofactoren geclassificeerd. Vervolgens werd een reeks drie-level-meta-analyses uitgevoerd om voor elk van deze categorieën een schatting te maken van een gemiddeld effect. Er was een significant effect voor 29 risicofactoren voor spijbelen, variërend van r= 0,099 tot r= 0,509, en voor 23 risicofactoren voor schooluitval, variërend van r = 0,062 tot r = 0,348. Veel verschillende kind-, gezins-, school- en peerfactoren hangen positief samen met spijbelen en schooluitval, en kunnen als risicofactoren aangemerkt worden. De resultaten van dit onderzoek zijn belangrijk voor het succesvol terugdringen en voorkomen van schoolverzuim. Implicaties voor zowel risico- en behoefte-taxatie, als interventiestrategieën om (herhaling van) schoolverzuim te voorkomen worden besproken.

Interventies die kindermishandeling moeten voorkomen, hebben te weinig effect, blijkt uit onderzoek. Mogelijk komt dit doordat in de jeugdbescherming de ‘what works-principes’ onvoldoende worden toegepast. Om ook daar volgens deze principes te kunnen werken, zijn de ARIJ-Risk en ARIJ-Needs ontwikkeld.